Agrofag niekwarantannowy podlegający przepisom
advertisement
Międzynarodowe Standardy dla Środków Fitosanitarnych (International Standards for Phytosanitary Measures) ISPM Nr 16 Agrofag niekwarantannowy podlegający przepisom: pojęcie i zastosowanie (2002) Sporządzone przez Sekretariat Międzynarodowej Konwencji Ochrony Roślin SPIS TREŚCI* ZATWIERDZENIE 3 WSTĘP ZAKRES MATERIAŁY ODNIESIENIA DEFINICJE SKRÓCONY OPIS WYMAGAŃ 3 3 3 3 3 WYMAGANIA OGÓLNE 1. Tło 4 4 Postanowienia Międzynarodowej Konwencji Ochrony Roślin dotyczące niekwarantannowych agrofagów podlegających przepisom 4 3.1 3.1.1 3.1.2 3.1.3 3.1.4 3.2 Porównanie agrofagów niekwarantannowych podlegających przepisom z innymi agrofagami Porównanie z agrofagami kwarantannowymi Status agrofaga Droga przenikania Wpływ ekonomiczny Zwalczanie urzędowe Porównanie z agrofagami nie podlegającymi przepisom 5 5 5 5 5 5 6 4. 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 Kryteria definiujące agrofagi niekwarantannowe podlegające przepisom „Rośliny przeznaczone do sadzenia” „Zamierzone wykorzystanie” „Tamte rośliny” „Wpływ nieakceptowalny ekonomicznie” „Podlegający przepisom” 6 6 6 6 6 7 5. 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 Istotne zasady i obowiązki Uzasadnienie techniczne Ocena zagrożenia Postępowanie w przypadku zagrożenia, wpływ minimalny i równoważność Brak dyskryminacji Przejrzystość 7 7 7 7 7 7 6. 6.1 6.2 6.3 6.4 Zastosowanie Oddziaływania pomiędzy rośliną żywicielską i agrofagiem Programy certyfikacyjne Tolerancja Brak zgodności 8 8 8 8 8 2. 3. Niniejszy standard jest opublikowany wraz z innymi standardami jako „International Standards for Phytosanitary Measures No. 1 to 24 (2005 edition)” i znajduje się na stronach 185–193 tej publikacji. W tłumaczeniu został uwzględniony oryginalny układ tekstu, ale przyjęto inną numerację stron (począwszy od 1). (przyp. tłum.) * ISPM Nr 16 Agrofag niekwarantannowy podlegający przepisom: pojecie i zastosowanie ZATWIERDZENIE Niniejszy standard został zatwierdzony przez Tymczasową Komisję Do Spraw Środków Fitosanitarnych w marcu 2002 r. WSTĘP ZAKRES Niniejszy standard opisuje pojęcie agrofagów niekwarantannowych podlegających przepisom i określa ich charakterystyki. Opisuje zastosowanie pojęcia w praktyce oraz odnośne elementy systemów nadzorujących. MATERIAŁY ODNIESIENIA Agreement on the Application of Sanitary and Phytosanitary Measures, 1994. World Trade Organization, Geneva. Determination of pest status in an area, 1998. ISPM No. 8, FAO, Rome. FAO. 1967. Types of losses caused by plant diseases, by J.C. Zadoks. FAO Symposium on crop losses. Rome, 2-6 October 1967, pp. 149-158. Glossary of phytosanitary terms, 2001. ISPM No. 5, FAO, Rome. Glossary supplement no. 1: Guidelines on the interpretation and application of the concept of official control for regulated pests, 2001. ISPM No. 5, FAO, Rome. Guidelines for pest risk analysis, 1996. ISPM No. 2, FAO, Rome. Guidelines for surveillance, 1998. ISPM No. 6, FAO, Rome. International Plant Protection Convention, 1997. FAO, Rome. Principles of plant quarantine as related to international trade, 1995. ISPM No. 1, FAO, Rome. DEFINICJE Definicje terminów fitosanitarnych użytych w niniejszym standardzie można znaleźć w ISPM (skrót z ang.: Międzynarodowy Standard dla Środków Fitosanitarnych (przyp. tłum.)) Nr 5 (Słownik terminów fitosanitarnych). SKRÓCONY OPIS WYMAGAŃ Agrofagi, które nie są agrofagami kwarantannowymi mogą podlegać środkom fitosanitarnym, ponieważ ich obecność na roślinach przeznaczonych do sadzenia oddziałuje w sposób nieakceptowalny ekonomicznie. Są one określone w Międzynarodowej Konwencji Ochrony Roślin (skrót z ang.: IPPC (przyp. tłum.)) (1997) jako agrofagi niekwarantannowe podlegające przepisom. Kilka postanowień Międzynarodowej Konwencji Ochrony Roślin (1997) dotyczy agrofagów niekwarantannowych podlegających przepisom. Różnica pomiędzy agrofagami niekwarantannowymi podlegającymi przepisom, a agrofagami kwarantannowymi, które w obu przypadkach są agrofagami podlegającymi przepisom, może być opisana z uwzględnieniem: statusu agrofaga, obecności, drogi przenikania/towaru, wpływu ekonomicznego oraz rodzaju zwalczania urzędowego. Zgodnie z Artykułem VI.2, „strony umowy nie będą wymagały zastosowania środków fitosanitarnych wobec agrofagów nie podlegających przepisom.” (IPPC, 1997) Zastosowanie pojęcia agrofaga niekwarantannowego podlegającego przepisom wynika z zasad uzasadnienia technicznego, analizy zagrożenia, postępowania w przypadku zagrożenia, minimalnego wpływu, równoważności, braku dyskryminacji oraz przejrzystości. Każdy element definicji agrofaga niekwarantannowego podlegającego przepisom ma określone znaczenie i w rezultacie tego wszystkie oddziaływania między rośliną żywicielską i agrofagiem; programy certyfikacyjne, inne niż programy fitosanitarne, które zawierają elementy odpowiednie do certyfikowania fitosanitarnego; poziomy tolerancji oraz działania w przypadku braku zgodności wymagają wzięcia ich pod uwagę w trakcie określania wymagań zastosowania środków wobec agrofagów niekwarantannowych podlegających przepisom. Międzynarodowe Standardy dla Środków Fitosanitarnych (International Standards for Phytosanitary Measures) 3 ISPM Nr 16 Agrofag niekwarantannowy podlegający przepisom: pojecie i zastosowanie WYMAGANIA OGÓLNE 1. Tło Pewne agrofagi, które nie są agrofagami kwarantannowymi podlegają środkom fitosanitarnym, ponieważ ich obecność na roślinach przeznaczonych do sadzenia oddziałuje w sposób nieakceptowalny ekonomicznie, związany z zamierzonym wykorzystaniem roślin. Takie agrofagi są znane jako agrofagi niekwarantannowe podlegające przepisom i są obecne oraz często szeroko rozprzestrzenione w kraju importującym. Kiedy w stosunku do roślin przeznaczonych do sadzenia, produkowanych w krajach zastosowano urzędowe zwalczanie w celu ich ochrony przed takimi agrofagami, wtedy te same lub równoważne środki fitosanitarne mogą być zastosowane wobec tych agrofagów na importowanych roślinach tego samego gatunku przeznaczonych do sadzenia i takiego samego wykorzystania. 2. Postanowienia Międzynarodowej Konwencji Ochrony Roślin dotyczące niekwarantannowych agrofagów podlegających przepisom Oprócz określeń przedłożonych w Artykule II, jak i innych postanowieniach Międzynarodowej Konwencji Ochrony Roślin (1997) dotyczących agrofagów podlegających przepisom, następujące postanowienia Międzynarodowej Konwencji Ochrony Roślin (1997) mają związek z niekwarantannowymi agrofagami podlegającymi przepisom. Artykuł VII.1 W celu zapobiegania zawleczeniu i/lub rozprzestrzenianiu agrofagów podlegających przepisom na ich terytoriach, strony umowy będą posiadały suwerenne władze, desygnowane zgodnie z odpowiednimi uzgodnieniami międzynarodowymi, do kontrolowania wwozu roślin i produktów roślinnych oraz innych artykułów podlegających przepisom oraz w tym celu strony mogą: a) nakazywać i przyjmować środki fitosanitarne... b) zakazać lub odmawiać wwozu albo zatrzymywać lub też wymagać wykonania zabiegów, zniszczenia lub usunięcia... c) ograniczyć przemieszczanie agrofagów podlegających przepisom... Artykuł VI.1 Strony umowy mogą wymagać zastosowania środków fitosanitarnych w stosunku do agrofagów kwarantannowych i niekwarantannowych agrofagów podlegających przepisom zapewniając, że takie środki są: a) nie mniej surowe, niż środki zastosowane wobec tych samych agrofagów, jeśli są one obecne na terytorium importującej strony umowy, oraz b) ograniczone do tego co jest konieczne w celu ochrony zdrowotności roślin i/lub zabezpieczają zamierzone użycie oraz mogą zostać technicznie uzasadnione przez zainteresowaną stronę umowy. Artykuł VI.2 Strony umowy nie będą wymagały zastosowania środków fitosanitarnych wobec agrofagów nie podlegających przepisom. Artykuł IV.3 Każda ze stron umowy stworzy postanowienie, najlepiej jak potrafi, dla: a) upowszechniania informacji dotyczących agrofagów podlegających przepisom i środków zapobiegawczych stosowanych wobec nich oraz środków ich zwalczania na terytorium strony umowy... Artykuł VII.2i Strony umowy, najlepiej jak potrafią, ustanowią i aktualizują wykazy agrofagów podlegających przepisom, wykorzystując naukowe nazwy oraz udostępnią je Sekretariatowi (Komisji dla Środków Fitosanitarnych), regionalnym organizacjom ochrony roślin, których są członkami oraz na życzenie innym stronom umowy. ZAŁĄCZNIK: Tekst wzoru świadectwa fitosanitarnego: Niniejszym zaświadcza się, że opisane tu rośliny, produkty roślinne i inne artykuły podlegające przepisom, zostały poddane inspekcji i/lub przebadane zgodnie z właściwymi procedurami urzędowymi oraz są uważane za wolne od agrofagów kwarantannowych określonych przez importującą stronę umowy i odpowiadają bieżącym wymaganiom fitosanitarnym importującej strony umowy, włączając te dotyczące niekwarantannowych agrofagów podlegających przepisom. Są one uważane za praktycznie wolne od innych szkodników.* * Klauzula opcjonalna Międzynarodowe Standardy dla Środków Fitosanitarnych (International Standards for Phytosanitary Measures) 4 Agrofag niekwarantannowy podlegający przepisom: pojecie i zastosowanie ISPM Nr 16 3. Porównanie agrofagów niekwarantannowych podlegających przepisom z innymi agrofagami 3.1 Porównanie z agrofagami kwarantannowymi Agrofagi kwarantannowe i agrofagi niekwarantannowe podlegające przepisom mogą zostać porównane w oparciu o cztery elementy kryteriów określających je: status agrofaga w kraju importującym, droga przenikania/towar, wpływ ekonomiczny związany z agrofagiem oraz zastosowanie urzędowego zwalczania. Poniższa tabela przedstawia streszczenie różnic. Porównanie agrofagów kwarantannowych i agrofagów niekwarantannowych podlegających przepisom Kryterium definiujące Agrofag kwarantannowy Agrofag niekwarantannowy podlegający przepisom Status agrofaga Nieobecny lub o ograniczonym rozmieszczeniu Obecny i może być szeroko rozprzestrzeniony Droga przenikania Środki fitosanitarne wobec każdej drogi przenikania Środki fitosanitarne tylko w stosunku do roślin przeznaczonych do sadzenia Wpływ ekonomiczny Wpływ jest przewidziany Wpływ jest znany Urzędowe zwalczanie Jeśli występuje, to jest poddany urzędowemu zwalczaniu w celu wyniszczenia lub powstrzymania Poddany urzędowemu zwalczaniu w odniesieniu do określonych roślin przeznaczonych do sadzenia, w celu obniżenia liczebności 3.1.1 Status agrofaga W przypadku agrofagów kwarantannowych środki fitosanitarne skupiają się na zmniejszaniu prawdopodobieństwa zawleczenia lub, jeśli agrofag jest obecny, na zmniejszaniu prawdopodobieństwa rozprzestrzenienia. W przypadku agrofaga kwarantannowego oznacza to, że agrofag jest nieobecny lub powstrzymywany przed zaatakowaniem nowych obszarów oraz jest urzędowo zwalczany w przypadku wystąpienia. W przypadku agrofaga niekwarantannowego podlegającego przepisom prawdopodobieństwo zawleczenia nie jest stosownym kryterium, ponieważ agrofag jest być może całkiem szeroko rozprzestrzeniony. 3.1.2 Droga przenikania Przepisy i procedury fitosanitarne mogą być zastosowane wobec agrofagów kwarantannowych związanych z każdą rośliną żywicielską lub drogą przenikania. Jedyną drogą przenikania agrofagów niekwarantannowych podlegających przepisom, która może podlegać przepisom, są rośliny określonego(ych) gatunku(ów) żywicielskiego(ch) przeznaczone do sadzenia i zamierzonego wykorzystania. 3.1.3 Wpływ ekonomiczny Główną różnicą pomiędzy definicją agrofaga kwarantannowego a definicją agrofaga niekwarantannowego podlegającego przepisom w odniesieniu do wpływu ekonomicznego jest rozróżnienie pomiędzy potencjalnym znaczeniem ekonomicznym agrofaga kwarantannowego i znanym, nieakceptowalnym ekonomicznie wpływem niekwarantannowych agrofagów podlegających przepisom. Od czasu, kiedy agrofag niekwarantannowy podlegający przepisom występuje w kraju, zamiast informacji o przewidzianym wpływie nie występujących jeszcze w kraju agrofagów kwarantannowych powinny być dostępne z pierwszej ręki szczegółowe informacje o poznanym wpływie związanym z jego obecnością. Ponadto, ponieważ doszło do zasiedlenia przez agrofaga, potencjalne znaczenie ekonomiczne dotyczące agrofagów kwarantannowych może obejmować uznanie takich czynników jak dostęp do rynku w innych krajach oraz skutki dla środowiska, które nie są związane z agrofagami niekwarantannowymi podlegającymi przepisom. 3.1.4 Zwalczanie urzędowe Wszystkie agrofagi podlegające przepisom podlegają urzędowemu zwalczaniu. Agrofagi kwarantannowe, jeśli są obecne na obszarze, podlegają urzędowemu zwalczaniu poprzez zastosowanie środków fitosanitarnych w celu ich wyniszczenia i/lub powstrzymania. Agrofagi niekwarantannowe podlegające przepisom podlegają urzędowemu zwalczaniu poprzez zastosowanie środków fitosanitarnych w celu ograniczenia ich liczebności na określonych roślinach przeznaczonych do sadzenia. Międzynarodowe Standardy dla Środków Fitosanitarnych (International Standards for Phytosanitary Measures) 5 ISPM Nr 16 Agrofag niekwarantannowy podlegający przepisom: pojecie i zastosowanie 3.2 Porównanie z agrofagami nie podlegającymi przepisom Pewne agrofagi, które nie są ani agrofagami kwarantannowymi, ani agrofagami niekwarantannowymi podlegającymi przepisom mogą mieć nieakceptowalny wpływ (np. uszkodzenia) o charakterze innym, niż wpływ fitosanitarny (np. bezpieczeństwo handlu lub żywności). Środki zastosowane wobec roślin uszkodzonych tą drogą nie są środkami fitosanitarnymi. Zgodnie z Artykułem VI.2 „strony umowy nie będą wymagały zastosowania środków fitosanitarnych wobec agrofagów nie podlegających przepisom”. (IPPC, 1997) 4. Kryteria definiujące agrofagi niekwarantannowe podlegające przepisom Definicja agrofagów niekwarantannowych podlegających przepisom zawiera kryteria w celu odróżnienia tej kategorii agrofagów od agrofagów kwarantannowych. Dalsze zrozumienie pewnych słów w definicji jest ważne w celu właściwej interpretacji i zastosowania pojęcia. 4.1 „Rośliny przeznaczone do sadzenia” Pojęcie agrofagów niekwarantannowych podlegających przepisom jest ściśle ograniczone w zastosowaniu do „roślin przeznaczonych do sadzenia”. Rośliny są zdefiniowane jako „żywe rośliny i ich części, włączając nasiona”. Dlatego „rośliny przeznaczone do sadzenia” włączają nasiona, cebule i bulwy oraz różne rodzaje wegetatywnego materiału rozmnożeniowego, którym mogą być całe rośliny albo części roślin (takie jak sadzonki). Odkąd „rośliny przeznaczone do sadzenia” włączają „rośliny przeznaczone do pozostawienia w stanie zasadzenia” w tym określeniu zawarte są rośliny doniczkowe (włączając rośliny bonsai). Zagrożenie związane z roślinami, które są przeznaczone do pozostawienia w stanie zasadzenia może być mniejsze niż zagrożenie związane z roślinami przeznaczonymi do rozmnożenia. 4.2 „Zamierzone wykorzystanie” „Zamierzonym wykorzystaniem” roślin przeznaczonych do sadzenia może być: − uprawa w celu bezpośredniej produkcji innych klas towaru (np. owoców, kwiatów ciętych, drewna, ziarna itp.), − pozostawienie w stanie zasadzenia (np. rośliny ozdobne), − zwiększenie ilości tych samych roślin przeznaczonych do sadzenia (np. bulw, sadzonek, nasion). Zagrożenie nieakceptowalnym ekonomicznie wpływem zmienia się w zależności od różnych roślin, towarów i zamierzonego wykorzystania. Mogą zostać stworzone różnice między wykorzystaniem handlowym (dotyczącym sprzedaży lub zamiaru sprzedaży) i wykorzystaniem w celach niehandlowych (nie dotyczących sprzedaży i ograniczeniu do niewielkiej ilości roślin przeznaczonych do sadzenia na użytek prywatny), kiedy takie rozróżnienie jest uzasadnione technicznie. 4.3. „Tamte rośliny” Termin „tamte rośliny” odnosi się do określonych roślin (gatunków, odmian itp.) przeznaczonych do sadzenia, importowanych lub wyprodukowanych w kraju, w celu zamierzonego wykorzystania, które podlegają przepisom kraju importującego w związku z agrofagami niekwarantannowymi podlegających przepisom. 4.4 „Wpływ nieakceptowalny ekonomicznie” Definicja niekwarantannowych agrofagów podlegających przepisom ma związek z „nieakceptowalnym ekonomicznie wpływem”. Oznacza to, że straty są mierzone pod względem wpływu ekonomicznego oraz oceniane jako akceptowalne lub nieakceptowalne. W stosunku do agrofagów kwarantannowych, wpływ ekonomiczny obejmuje oddziaływanie na dostęp do rynku, jak i te wpływy, które mogą być trudniejsze do określenia ilościowo poprzez bezpośrednie terminy ekonomiczne, takie jak pewne skutki dotyczące środowiska powiązane ze zdrowotnością roślin. Ponieważ agrofagi niekwarantannowe podlegające przepisom już występują, brak jest nowego lub dodatkowego oddziaływania związanego z dostępem do rynku albo dodatkowego oddziaływania związanego ze stanem środowiska. Dlatego też te oddziaływania nie są istotnymi czynnikami rozważanymi przy określaniu ekonomicznego wpływu agrofagów niekwarantannowych podlegające przepisom. Czynniki istotne przy określaniu nieakceptowalnego wpływu włączają: − zmniejszenie wielkości zysku pochodzącego ze zbytu (np. zmniejszenie zbytu), − obniżenie jakości (np. zmniejszenie zawartości cukru w winogronach przeznaczonych do produkcji wina, zmniejszenie znaczenia produktu rynkowego), − dodatkowe koszty zwalczania agrofaga (np. usuwanie porażonych roślin z uprawy, zastosowanie pestycydów), − dodatkowe koszty zbioru i klasyfikacji (np. selekcjonowanie), Międzynarodowe Standardy dla Środków Fitosanitarnych (International Standards for Phytosanitary Measures) 6 Agrofag niekwarantannowy podlegający przepisom: pojecie i zastosowanie ISPM Nr 16 − − koszty ponownego sadzenia (np. z powodu utraty długości życia roślin), stratę z powodu konieczności wprowadzenia upraw zastępczych (np. z powodu konieczności uprawy odmian tej samej rośliny lub innych roślin o niższym poziomie zbytu). W szczególnych przypadkach skutki wpływu agrofaga na inne rośliny żywicielskie w miejscu produkcji mogą być rozważone w oparciu o istotne czynniki. 4.5 „Podlegający przepisom” Zwrot „podlegający przepisom” w określeniu agrofaga niekwarantannowego podlegającego przepisom odnosi się do urzędowego zwalczania. Program urzędowego zwalczania w stosunku do agrofagów niekwarantannowych podlegających przepisom może być zastosowany na obszarze państwa, regionu lub lokalnie. (patrz: Uzupełnienie słowniczka nr 1: Wskazówki do interpretacji i zastosowania pojęcia urzędowego zwalczania agrofagów podlegających przepisom, 2001) 5. Istotne zasady i obowiązki Zastosowanie pojęcia agrofagów niekwarantannowych podlegających przepisom obejmuje w szczególności zasady i obowiązki technicznego uzasadnienia, ocenę zagrożenia, postępowanie w przypadku zagrożenia, minimalny wpływ, równoważność, brak dyskryminacji i przejrzystość. 5.1 Uzasadnienie techniczne Środki fitosanitarne dotyczące agrofagów niekwarantannowych podlegających przepisom powinny być technicznie uzasadnione, tak jak tego wymaga Międzynarodowa Konwencja Ochrony Roślin (1997). Sklasyfikowanie agrofaga jako agrofaga niekwarantannowego podlegającego przepisom oraz każde ograniczenia importu gatunków roślin, z którymi jest związany powinny być uzasadnione przez analizę zagrożenia agrofagiem. 5.2 Ocena zagrożenia Ocena zagrożenia agrofagiem dla agrofagów niekwarantannowych podlegających przepisom nie jest taka sama jak ocena zagrożenia agrofagiem dla potencjalnego agrofaga kwarantannowego, ponieważ nie jest konieczna ocena prawdopodobieństwa zasiedlenia, ani długoterminowego wpływu ekonomicznego agrofaga niekwarantannowego podlegające przepisom. Jest jednak konieczne wskazanie, że rośliny przeznaczone do sadzenia stanowią drogę przenikania agrofaga oraz że rośliny przeznaczone do sadzenia są głównym źródłem porażenia, które prowadzi do powstania nieakceptowalnego ekonomicznie wpływu. 5.3 Postępowanie w przypadku zagrożenia, wpływ minimalny i równoważność Postępowanie w przypadku zagrożenia w stosunku do agrofagów niekwarantannowych podlegających przepisom wymaga podjęcia decyzji odnośnie tego, czy wpływ ekonomiczny określony przez ocenę zagrożenia stanowi „nieakceptowalny poziom zagrożenia”. Decyzje odnośnie mocy środków użytych w postępowaniu w przypadku zagrożenia powinny być zgodne z zasadami: braku dyskryminacji, postępowania w przypadku zagrożenia i minimalnego wpływu oraz powinny pozwalać na przyjęcie środków równoważnych, jeśli ma to zastosowanie. 5.4 Brak dyskryminacji Środki fitosanitarne stosowane wobec agrofagów niekwarantannowych podlegających przepisom powinny przestrzegać zasad braku dyskryminacji zarówno pomiędzy krajami, jak i pomiędzy krajowymi i importowanymi przesyłkami. Agrofag może być tylko zakwalifikowany jako agrofag niekwarantannowy podlegający przepisom, jeśli istnieje urzędowe zwalczanie na terytorium strony umowy wymagającej, aby żadne rośliny przeznaczone do sadzenia i tego samego zamierzonego wykorzystania (należące do tego samego lub podobnego gatunku rośliny żywicielskiej), bez względu na ich pochodzenie, nie były sprzedane lub zasadzone, jeśli są opanowane przez agrofaga lub poziom opanowania przez agrofaga przewyższa określony poziom tolerancji. Agrofag w importowanej przesyłce może podlegać jedynie przepisom jako agrofag niekwarantannowy podlegający przepisom, kiedy rośliny będą sprzedane lub zasadzone na terytorium kraju importującego albo jego części, gdzie jest stosowane urzędowe zwalczanie agrofaga. 5.5 Przejrzystość Przepisy i wymagania krajowe wobec agrofagów niekwarantannowych podlegających przepisom, włączając szczegóły programów urzędowego zwalczania, powinny zostać opublikowane i przekazane każdej stronie umowy, której mogą dotyczyć (Artykuł VII.2b). Techniczne uzasadnienie nadania agrofagowi kategorii agrofaga niekwarantannowego podlegającego przepisom i uzasadnienie mocy środków zastosowanych wobec agrofagów niekwarantannowych podlegających przepisom powinno być udostępnione przez importującą stronę umowy na prośbę innej strony umowy (Artykuł VII.2c). Międzynarodowe Standardy dla Środków Fitosanitarnych (International Standards for Phytosanitary Measures) 7 ISPM Nr 16 Agrofag niekwarantannowy podlegający przepisom: pojecie i zastosowanie 6. Zastosowanie Kiedy Państwowa Organizacja Ochrony Roślin ma zamiar określić pewnego agrofaga jako agrofaga niekwarantannowego podlegającego przepisom powinna wziąć pod uwagę wyżej opisane elementy. Dodatkowo mogą zostać rozważone niektóre określone kwestie, takie jak: oddziaływania pomiędzy rośliną żywicielską i agrofagiem oraz obecność programów certyfikacyjnych (np. certyfikacji nasion) roślin przeznaczonych do sadzenia. 6.1 Oddziaływania pomiędzy rośliną żywicielską i agrofagiem Agrofagi niekwarantannowe podlegające przepisom powinny być zdefiniowane w związku z określoną rośliną żywicielską lub roślinami żywicielskimi, ponieważ te same agrofagi nie muszą podlegać przepisom jako agrofag niekwarantannowy podlegający przepisom na innych roślinach żywicielskich. Np. wirus może mieć nieakceptowalny ekonomicznie wpływ na jeden gatunek roślin przeznaczonych do sadzenia, ale nie ma takiego wpływu na inne. W celu zastosowania wymagań w stosunku do agrofagów niekwarantannowych podlegających przepisom powinny zostać wyodrębnione różnice odnoszące się do określonego poziomu taksonomicznego rośliny żywicielskiej, kiedy dostępne informacje dotyczące oddziaływania pomiędzy rośliną żywicielska i agrofagiem potwierdzają istnienie takich różnic (np. odporność/podatność odmianowa, zjadliwość agrofaga). 6.2 Programy certyfikacyjne 1 Programy certyfikacyjne roślin przeznaczonych do sadzenia (czasami znane jako „schematy certfikacyjne”) oprócz elementów nie związanych z zagadnieniami fitosanitarnymi, takich jak: czystość odmianowa, barwa, rozmiar produktu itp., często zawierają wymagania w odniesieniu do agrofagów. Odnośne agrofagi mogą być agrofagami niekwarantannowymi podlegającymi przepisom jeśli może to być uzasadnione technicznie oraz jeśli program certyfikacyjny jest obowiązkowy, a zatem może być rozpatrzony jako urzędowe zwalczanie, np. ustanowienie lub uznanie przez rząd narodowy lub Państwową Organizację Ochrony Roślin, zgodnie z właściwą władzą ustawodawczą. Generalnie, agrofagi, których dotyczą programy certyfikacyjne, mają również nieakceptowalny ekonomicznie wpływ na uprawy, z którymi są związane oraz są w głównej mierze przenoszone wraz z roślinami przeznaczonymi do sadzenia i przez to kwalifikowane jako agrofagi niekwarantannowe podlegające przepisom. Jednakże nie wszystkie agrofagi wzmiankowane w programach certyfikacyjnych koniecznie są agrofagami niekwarantannowymi podlegającymi przepisom. Niektóre istniejące programy mogą zawierać poziom tolerancji wobec agrofagów lub uszkodzeń powodowanych przez agrofagi, którego techniczne uzasadnienie nie zostało przedstawione. 6.3 Tolerancja Zastosowanie pojęcia agrofaga niekwarantannowego podlegającego przepisom wymaga akceptacji i ustanowienia właściwego poziomu tolerancji wobec agrofagów niekwarantannowych podlegających przepisom w programach urzędowego zwalczania oraz w odpowiednich wymaganiach przy imporcie. Poziom tolerancji zależy od uzasadnienia technicznego i obejmuje w szczególności: zasady postępowania w przypadku zagrożenia, brak dyskryminacji oraz minimalny wpływ. W niektórych przypadkach, jeśli jest to technicznie uzasadnione, opierając się na określonych procedurach pobierania prób i prowadzenia badań ten poziom tolerancji może wynosić zero. 6.4 Brak zgodności Działanie fitosanitarne podjęte wobec braku zgodności z wymaganiami fitosanitarnymi w stosunku do agrofagów niekwarantannowych podlegających przepisom powinno być zgodne z zasadami braku dyskryminacji i minimalnego wpływu. Wybór włącza: − obniżenie wartości (zmiana klasy towary lub zamierzonego wykorzystania), − zastosowanie zabiegów, − skierowanie do wykorzystania w innych celach (np. do przerobu), − skierowanie do kraju pochodzenia lub innego kraju, − zniszczenie. Tłumaczenie z języka angielskiego: Tomasz Konefał (Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Centralne Laboratorium), 15.12.2006 r. 1 Ten rodzaj certyfikacji nie będzie pomylony z wydawaniem świadectw fitosanitarnych. Międzynarodowe Standardy dla Środków Fitosanitarnych (International Standards for Phytosanitary Measures) 8
