Wspólna informacja prasowa Kopenhaga i Sztokholm, 17 marca 2016 Całkowite wyeliminowanie gruźlicy w Europie będzie zagrożone, jeśli pilnie nie zapewnimy opieki zdrowotnej osobom ubogim, znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej, marginalizowanym i migrantom Najnowsze dane opublikowane w przededniu obchodów Światowego Dnia Gruźlicy przez Europejskie Centrum Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) i Europejskie Biuro Regionalne WHO wskazują, że w 2014 r. około 340 tys. Europejczyków zachorowało na gruźlicę, co daje w przeliczeniu 37 przypadków na 100 tys. ludności. W latach 2010-2014 liczba nowych przypadków gruźlicy spadała średnio o 4,3% rocznie, co oznacza, że w Europejskim Regionie WHO osiągnięto Milenijny Cel Rozwoju, który przewidywał odwrócenie do 2015 r. trendu wzrostowego zapadalności na gruźlicę. Niemniej wysokie wskaźniki występowania gruźlicy, w tym gruźlicy wielolekoopornej (MDR), wśród ludności będącej w trudnej sytuacji życiowej, w tym osób bezdomnych, nadużywających alkoholu i narkotyków oraz migrantów pochodzących z krajów, w których odnotowuje się liczne przypadki choroby, są nadal dużym wyzwaniem dla programu eliminacji gruźlicy. „W 2014 r. jedna czwarta z 480 tys. osób na świecie cierpiących na gruźlicę w postaci wielolekoopornej mieszkała w Europejskim Regionie WHO” podkreśliła Dr. Zsuzsanna Jakab, Dyrektor Regionalny WHO na Europę . „W przypadku ludności będącej w trudnej sytuacji życiowej, w tym osób ubogich, marginalizowanych i uchodźców zagrożenie gruźlicą w postaci wieololekoopornej jest znacznie większe. Z powodu warunków życiowych gruźlica często diagnozowania jest u nich późno i trudniej jest im przejść pełen cykl leczenia. Jeżeli naprawdę chcemy wyeliminować gruźlicę z Europy, nie możemy nikogo pozostawić bez pomocy. Jest to zgodne z założeniami polityki ramowej Zdrowie 2020 i globalnej agendy Celów Zrównoważonego Rozwoju”. „Niekiedy z powodu okoliczności społecznych lub stylu życia niektóre osoby mogą mieć trudności z rozpoznaniem objawów gruźlicy, dostępem do opieki zdrowotnej, poddaniem się leczeniu i regularnym zgłaszaniem się na wizyty kontrolne. Musimy znaleźć interwencje dostosowane do sytuacji osób będących w takiej sytuacji, uwzględniając wykorzystanie zespołów interwencyjnych i prowadzenie leczenia pod ścisłym nadzorem medycznym”, stwierdziła Andrea Ammon, p.o. Dyrektora ECDC. „W państwach UE/EOG powoli z roku na rok spada liczba nowych przypadków gruźlicy, w tempie około 5% rocznie, ale jeżeli nie podejmiemy działań skierowanych do grup szczególnie wrażliwych, nie uda nam się zrealizować planów wyeliminowania choroby. Dlatego dziś ECDC publikuje wskazówki sformułowane na podstawie dowodów naukowych, które mają wspierać państwa europejskie w dotarciu do grup marginalizowanych i o niższym statusie ekonomicznymi, które są szczególnie zagrożone gruźlicą.” Nie stwierdzono systematycznego związku między migracją a przenoszeniem gruźlicy Ryzyko, że migranci i uchodźcy zostaną zakażeni gruźlicą lub rozwinie się u nich choroba, zależy od kilku czynników, w tym wskaźników zapadalności w kraju pochodzenia. Nowe przypadki gruźlicy odnotowywane w niektórych państwach pochodzenia są niższe od średnich wartości w Europejskim Regionie WHO. Przykładowo w Syrii jest to 17 przypadków na 100 tys. ludności i wskaźnik ten jest o ponad połowę niższy od średniego wskaźnika dla Europejskiego Regionu WHO (37) i tylko nieznacznie wyższy od średniej zapadalności w państwach UE/EOG (12). Ponadto biorąc pod uwagę, że gruźlica nie jest chorobą, która łatwo się przenosi, a kontakty migrantów z ludnością miejscową są ograniczone, ryzyko transmisji choroby i zakażenia miejscowych mieszkańców jest niewielkie. Powszechną opiekę zdrowotną należy zapewnić nie tylko miejscowej ludności, ale również uchodźcom i migrantom, zarówno tym posiadających udokumentowany status, jak i tym, którzy go nie mają. Europejski Region WHO jest jedynym regionem na świecie, gdzie przyjęto na zasadzie konsensusu dokument określający minimalny pakiet działań w zakresie transgranicznego zwalczania gruźlicy i interwencji podejmowanych w sektorze zdrowia. Obejmuje on między innymi zapewnienie dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej bez względu na status formalny migrantów i zasadę nieprowadzenia deportacji osób, u których stwierdzono gruźlicę do momentu zakończenia intensywnego leczenia. WHO zaleca aby badania przesiewowe w kierunku gruźlicy prowadzić tylko wśród grup obarczonych największym ryzykiem choroby. Wśród uchodźców i migrantów do tych grup zaliczają się osoby pochodzące z krajów, w których odnotowuje się dużą liczbę nowych przypadków gruźlicy lub osoby, które mieszkały lub podróżowały w niepewnych miejscach i mogły być narażone na zakażenie gruźlicą. Niedawno wydana publikacja Systematyczne badania przesiewowe w kierunku czynnej gruźlicy – przewodnik operacyjny zawiera wskazówki w jaki sposób przygotowywać badania przesiewowe w kierunku gruźlicy i w jakich grupach ludności należy je prowadzić w celu wykrycia czynnej postaci choroby i zapewnienia natychmiastowego leczenia, aby przerwać łańcuch transmisji zakażeń wśród uchodźców i osób, z którymi mają bliski kontakt. Badania przesiewowe w kierunku gruźlicy nigdy nie powinny być prowadzone w celu odrzucenia uchodźców lub migrantów. ------------------------------------------------ KONIEC---------------------------------------------------- INFORMACJE DLA REDAKCJI Światowy Dzień Gruźlicy obchodzony jest co roku na całym świecie 24 marca. Głównym celem obchodów jest zwiększenie wiedzy na temat obciążenia gruźlicą na świecie i działań w zakresie profilaktyki i zwalczania gruźlicy. Wyeliminowanie gruźlicy definiowane jest jako występowanie mniej niż jednego przypadku gruźlicy na 1 mln. mieszkańców w roku. Europejski Region WHO obejmuje 53 państwa zamieszkałe przez 900 mln. osób, spośród których 508 mln. mieszka w państwach członkowskich UE lub EOG (28 państw członkowskich UE plus Islandia, Liechtenstein i Norwegia). W ramach Europejskiego Regionu WHO wyróżnia się 18 państw, które w kontekście zwalczania gruźlicy określane są mianem państw o wysokim priorytecie: Armenia, Azerbejdżan, Białoruś, Bułgaria, Estonia, Gruzja, Kazachstan, Kirgistan, Liwa, Łotwa, Mołdawia, Rosja, Rumunia, Tadżykistan, Turcja, Turkmenistan, Ukraina i Uzbekistan. Państwa UE/EOG, w których odnotowuje się niską zapadalność i gdzie co roku zgłaszane jest mniej niż 20 przypadków gruźlicy na 100 tys. mieszkańców, to: Austria, Belgia, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Islandia, Luksemburg, Malta, Niemcy, Norwegia, Polska, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania i Włochy. LINKI Raport ECDC-WHO: Tuberculosis surveillance and monitoring in Europe 2015 http://www.euro.who.int/en/health-topics/communicablediseases/tuberculosis/publications/2016/tuberculosis-surveillance-and-monitoring-in-europe2016 Zasoby WHO • • • Światowy Dzień Gruźlicy http://www.who.int/campaigns/tb-day/2016/en/ Systematyczne badania przesiewowe w kierunku czynnej gruźlicy przewodnik operacyjny http://www.who.int/tb/publications/systematic_screening/en/ Światowy raport nt. występowania i leczenia gruźlicy na świecie w 2015 r. http://www.who.int/tb/publications/global_report/en/ Zasoby ECDC Światowy Dzień Gruźlicy http://ecdc.europa.eu/en/healthtopics/Tuberculosis/world-tbday/Pages/World-TB-Day-2016.aspx • • • Wytyczne ECDC w sprawie zwalczania gruźlicy w grupach szczególnie wrażliwych i tych, do których dotarcie jest szczególnie trudne Infografika ECDC nt. gruźlicy Dokument dotyczący polityki KONTAKT WHO Regional Office for Europe Cristiana Salvi Tel.: +45 45 33 68 37 E-mail: [email protected] ECDC press office Tel.: +46 (0) 8 58 60 16 78 Email: [email protected]