19. BADANIE WŁASNOŚCI PROMIENIOWANIA ROENTGENOWSKIEGO. Cel ćwiczenia: zapoznanie się z własnościami promieniowania roentgenowskiego, poznanie zasady działania urządzenia emitującego promieniowanie X, obserwacja widma emisji oraz obrazów po prześwietleniu promieniowaniem X. Wymagane wiadomości: 1. Zakres energetyczny dla promieniowania X. 2. Mechanizmy powstawania promieniowania rentgenowskiego: ogólna charakterystyka promieniowania rentgenowskiego, promieniowanie o widmie ciągłym, promieniowanie charakterystyczne, związek promieniowania charakterystycznego ze struktura energetyczna atomu. 3. Oddziaływanie promieniowania rentgenowskiego z materia: pochłanianie, odbicie, rozpraszanie i załamanie, dyfrakcja promieni X na strukturach uporządkowanych, wzór Bragga. 4. Aparatura rentgenowska: metody wytwarzania promieniowania rentgenowskiego (rodzaje lamp), filtry promieniowania rentgenowskiego, metody ochrony i zabezpieczenia przed skutkami napromieniowania, metody detekcji promieniowania, charakterystyka i obróbka filmów rentgenowskich, normy wielkość dawek bezpiecznych promieniowania X dla ludzi. Wykonanie ćwiczenia: 1. Zapoznać się z instrukcją obsługi do urządzenia emitującego promieniowanie. 2. Wyznaczyć stała Plancka (h) i stałą Rydgerga (R). 3. Zarejestrować obrazy różnych przedmiotów powstałe po prześwietleniu promieniami roentgena i opisać je Literatura: 1. V. Azaroff, red. “Spektroskopia promieniowania rentgenowskiego” PWN,Warszawa 1980. 2. B. D. Cullity “Podstawy dyfrakcji promieni rentgenowskich” PWN, Warszawa 1964. 3. J. Jelenkowski, K. Wesołowski “Ćwiczenia z rentgenowskiej analizy strukturalnej” PWN, Warszawa 1971. 4. F. Kaczmarek, red., “II pracownia fizyczna” PWN, Warszawa - Poznań 1976. 5. M. Pstrokoński, J. Foks, J. Filipowicz “Rentgenografia i elektronografia” skrypt Wydawnictwa Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 1984. 6. Polskie normy. FmedZ19a Badanie własności promieniowania roentgenowskiego 1 FmedZ19a Badanie własności promieniowania roentgenowskiego 2