Estymacja przedziałowa Średnia arytmetyczna i wariancja z próby są tzw. estymatorami punktowymi, bowiem oceniają nieznany parametr poprzez konkretną wartość liczbową. Obok estymatorów punktowych w statystyce wprowadza się także tzw. estymatory przedziałowe. Przedziałem ufności nazywamy losowy, uzyskany na podstawie próby przedział, w którym z przyjętym prawdopodobieństwem (ufnością) leży nieznany parametr, czyli zachodzi następująca relacja Pa b 1 . Przedział ufności dla wartości oczekiwanej Rozważmy przypadek populacji, w której badana cecha ma rozkład normalny z wartością oczekiwaną i wariancją 2. Z populacji tej pobieramy n -elementową próbę i na jej podstawie wyznaczamy oszacowania nieznanych parametrów. Przedział ufności, dla wartości współczynniku ufności przyjmuje postać oczekiwanej przy ustalonym s s P x t ,n1 x t ,n1 1, n n gdzie t ,n1 jest wartością z tablic t-Studenta dla n-1 stopni swobody, spełniającą warunek P t t ,n1 1 , wielkość 1- nazywamy współczynnikiem ufności. Uwaga 1 : jeśli próba jest próbą dużą (n>30), to w miejsce wartości podstawiamy wartość u z tablic rozkładu normalnego. t ,n 1 Uwaga 2 : jeśli wariancja populacji jest znana, to w miejscu wartości krytycznej dla rozkładu t podstawiamy u , a oszacowanie wariancji czyli s zastępujemy przez σ. Przedział ufności dla wariancji Przypadek I Jeśli próba jest mała (n<30), to przedział ufności dla wariancji wyznacza się ze wzoru n 1s 2 n 1s 2 1 , P 2 c1 c2 gdzie c1 i c2 są wartościami z rozkładu zależności 1 P 2 c1 2 oraz n21 spełniającymi następujące 1 P 2 c2 . 2 Przypadek II Jeśli próba pobrana z populacji jest duża (n30), to w miejsce przedziału ufności dla wariancji konstruuje się przedział ufności dla odchylenia standardowego zgodnie ze wzorem s s P u u 1 1 2n 2n 1 . jest wartością z tablic rozkładu normalnego spełniającą warunek P u u 1 . gdzie u Przedział ufności dla wskaźnika struktury Wskaźnik struktury określa częstość występowania badanego stanu w populacji. Do oszacowania wskaźnika struktury pobieramy próbę z populacji i oznaczamy w niej liczbę elementów (osobników) posiadających daną cechę. Jeśli w n-elementowej próbie takich osobników jest m, to oszacowaniem wskaźnika struktury jest pˆ m / n. Na tej podstawie szacuje się wskaźnik struktury według następującego wzoru m P u n m m 1 m n n p u n n m m 1 n n 1 . n