Historia powszechna nowożytna XVI wiek Ludy Ameryki: 1. Aztekowie - (Meksyk) - Podbój Cortes 1519-1521. Montezuma II 1502-1520. Główne miasto Tenochtitlan liczba różna od 50-600 tyś mieszkańców. Kontynuacja kultury Tolteków. Organizacja typowo militarna - podboje. Używali pismo hieroglificznym (pismo znakowe i obrazkowe) i fonetyczne (głoskowe, zgodny z wymową). Służba wojskowa od 15 roku życia. Liczenie 20. Kalendarz dokładniejszy niż w E, 365 dni. Ofiary z ludzi, serca darowano bogom. Kanibalizm. Wiara w życie pozagrobowe; w piekło i raj. Sąsiadami na płd-wsch Majowie. 2. Majowie – (Gwatemala, Salwador, Honduras) – w chwili odkrycia cywilizacja w okresie schyłkowym, Miasta po ok. 200 tyś, ok. 15 mln mieszkańców (dziś tylko 2 mln). Znali zero, system liczbowy ujęty w 20. Astronomia i kalendarz dokładniejszy niż u Azteków. Najwyższa kultura artystyczna: malarstwo, architektura, snycerstwo (rzeźba w drewnie). W miastach brak ulic, nie były stałe. Pismo hieroglificzne. Podstawą organizacji w miastach był klan. Dziedziczny naczelnik. Szczyt świetności w IV-IX w. W XV wojny domowe, epidemia ospy. Porównuje się ich miastapaństwa do Greków. 1517 podbici przez Hiszpanów. 3. Inkowie – (Peru, Chile) – Podbój Francisco Pizarro i Diego Almagro 1531-1533 z 200 żołnierzami – Atahuallpa. Najwyżej cywilizowane państwo A.Płd. stolica Cuzco, ok. 9 mln. Organizacja klanowo-plemienna, ale wyodrębnia się ustrój klasowy. Wspólna własność. Nie dorównywali Az i Maj w poziomie nauki, ale przewyższali w dziedzinie archit, budowie dróg 1500 i 2000 km nie znała E. Sygnalizacja optyczna za pomocą ognia i dymu. Stąd rozprzestrzeniają się ziemniaki. Hodowali lamy jako zwierzęta juczne. Pismo sznurowe. Na wysokim poziomie medycyna, gł. chirurgia. Wojna domowa przyczyna rozpadu imperium. Podbój Ameryki Dokonał tego element awanturniczy, uboga zrujnowana szlachta, mieszczanie, chłopi. Przewaga techniczna, wykorzystywanie plemion w grach polit. Amerindów dot Ludy Ameryki: 1. Aztekowie - (Meksyk) - Podbój Cortes 1519-1521. Montezuma II 1502-1520. Główne miasto Tenochtitlan liczba różna od 50-600 tyś mieszkańców. Kontynuacja kultury Tolteków. Organizacja typowo militarna - podboje. Używali pismo hieroglificznym (pismo znakowe i obrazkowe) i fonetyczne (głoskowe, zgodny z wymową). Służba wojskowa od 15 roku życia. Liczenie 20. Kalendarz dokładniejszy niż w E, 365 dni. Ofiary z ludzi, serca darowano bogom. Kanibalizm. Wiara w życie pozagrobowe; w piekło i raj. Sąsiadami na płd-wsch Majowie. 2. Majowie - (Gwatemala, Salwador, Honduras) - w chwili odkrycia cywilizacja w okresie schyłkowym, Miasta po ok. 200 tyś, ok. 15 mln mieszkańców (dziś tylko 2 mln). Znali zero, system liczbowy ujęty w 20. Astronomia i kalendarz dokładniejszy niż u Azteków. Najwyższa kultura artystyczna: malarstwo, architektura, snycerstwo (rzeźba w drewnie). W miastach brak ulic, nie były stałe. Pismo hieroglificzne. Podstawą organizacji w miastach był klan. Dziedziczny naczelnik. Szczyt świetności w IV-IX w. W XV wojny domowe, epidemia ospy. Porównuje się ich miastapaństwa do Greków. 1517 podbici przez Hiszpanów. 3. Inkowie - (Peru, Chile) - Podbój Francisco Pizarro i Diego Almagro 1531-1533 z 200 żołnierzami - Atahuallpa. Najwyżej cywilizowane państwo A.Płd. stolica Cuzco, ok. 9 mln. Organizacja klanowo-plemienna, ale wyodrębnia się ustrój klasowy. Wspólna własność. Nie dorównywali Az i Maj w poziomie nauki, ale przewyższali w dziedzinie archit, budowie dróg 1500 i 2000 km nie znała E. Sygnalizacja (…) …. Upadek Bizancjum - uczeni przybywali do Włoszech. Największym twórcą był Erazm z Rotterdamu. Odrodzenie - XIV-XVI, między średn a barokiem - ważna epoka literacka i kulturalna w Europie. W Polsce rozkwit XVI. Przeciwieństwo średniowiecza. Kalimach, A.Fr. Modrzewski. Duży wpływ reformacji i kontrreformacji. Renesans - styl w sztuce pocz XV Florencja, fascynacja antykiem, odrodzenie nauki, humanizm, zeświecczenie życia społecznego, rola artysty. L.B. Alberti, P.Della Francesca, Leonardo da Vinci A. Palladio, Bazylika św Piotra. Michał Anioł. Przedstawiciele humanizmu: Erazm z Rotterdamu (1467-1536), holenderski filolog i filozof, jeden z czołowych humanistów odrodzenia. Domagał się reformy obyczajów i religii. Zwalczał scholastykę. Jeden z pierwszych krytycznych badaczy Nowego Testamentu. Uważał… … w Europie rozpoczęła się we Włoszech. Zlepek państw o sprzecznych interesach. Najważniejsze: Wenecja, Państwo Kościelne, Florencja i Neapol. Maksymilian I ces 1508-1519 - małż z c Karola I Śmiałego Marią otrzymał Niderlandy. - wojny z Fr o Burgundię - poprzez małż syna Filipa I Pięknego z Joanną Obłąkaną zapewnił sukcesję Habsburgom w Hiszpanii - 1515 na mocy układu z Jagiellonami uzyskał Węgry i Czechy… … Elżbiety. Anglicy wprowadzają innowacje techniczne, które pozwalają panować im na morzu. Galery wyposażone w ogień z wielu dział i z całej burty, oraz pływały pod żaglami. Hiszpanie, w handlu pływali pod żaglami, ale flota wojenna stara - galery wiosłowe, niczym nie odbiegały od Salaminy (Temistokles 480- wojny perskie). Anglicy przełamali hegemonie hiszpańską na morzu i prawdopodobnie ocaliły całą… … gotowe sukna. Nie było merkantylizmu. Konsumpcyjny charakter. Rozwój hodowli owiec kosztem zboża. Import, min z Polski - kryzys agrarny. Europa na przełomie XVI/XVII w Od czasów Lutra katolicyzm w defensywie, od 2 poł XVI w triumf święcił kalwinizm. Kontrreformacja pojawia się z chwilą powołania zakonu jezuitów i soboru trydenckiego 1545-1563 - reformy. Reformacja nie została pokonana, cała północ… … nad językami i kulturą starożytną, gł. rzym i gr. i mniej judaistyczną. Celem wszechstronne poznanie i zrozumienie człowieka.Jego hasłem był aforyzm: Jestem człowiekiem i nic co ludzkie nie jest mi obce (Terencjusz). Do rozpowszechniania idei przyczyniły się nie uniwersytety, ale drukarze. Humanizm stał się podstawą epoki odrodzenia (renesansu). Prąd intelektualny o charakterze elitarnym - ograniczony zasięg… Historia powszechna XVI-XVII wiek WALKA O HEGEMONIE W EUROPIE ZACHODNIEJ W PIERWSZEJ POŁOWIE XVI WIEKU Wykład - Umowy i stosunki z Imperium Otomańskim do 1648 r Wykład - historia prawa narodów Wojny włoskie Wykład - instrumenty HPN Reklama Prawa autorskie Reklama Kontakt