Muchołówka amerykańska - rosliny

Muchołówka amerykańska
Dionaea muscipula
Dionaea muscipula
Muchołówka amerykańska
Systematyka
Domena: Jądrowce Eukaryota
Królestwo: Rośliny Plantae
Podkrólestwo: Tracheobionta ? rośliny naczyniowe
Nadgromada: Spermatophyta ? rośliny nasienne, rośliny kwiatowe
Podgromada: Magnoliophyta - okrytonasienne
Klasa: Rosopsida (hist. Dicotyledones) - dwuliścienne
Podklasa: Dilleniidae - ukęślowe
Nadrząd: Nepenthanae
Rząd: Droserales - rosiczkowce
Rodzina: Droseraceae - rosiczkowate
Rodzaj: Dionaea - Muchołówka
Gatunek: Dionaea muscipula
Muchołówka amerykańska jest jedynym przedstawicielem rodzaju Dionaea
Nazwa łacińska
Dionaea muscipula (Solander ex. Ellis 1768)
St.James Chron.Brit.Eve.Post No.1172:4
Synonimy
Dionaea corymbosa (Raf.) Steud. (1840)
Dionaea crinita Sol. (1990) nom.superfl.
Dionaea dentata D'Amato (1998) nom.nud.
Dionaea heterodoxa D'Amato (1998) nom.nud.
Dionaea muscicapa St.Hil. (1824) sphalm.typogr.
Dionaea sensitiva Salisb. (1796)
Dionaea sessiliflora (auct. non G.Don: Raf.) Steud. (1840)
Dionaea uniflora (auct. non Willd.: Raf.) Steud. (1840)
Drosera corymbosa Raf. (1833)
Drosera sessiliflora auct. non G.Don: Raf. (1833)
Drosera uniflora auct. non Willd.: Raf. (1833)
Nazwa polska: Muchołówka amerykańska
Nazwa angielska: Venus Flytrap (VFT)
Nazwa niemiecka: Venus fliegerfalle
Historia: Muchołówka amerykańska została odkryta w 1759 roku, nazwał i opisał ją jednak John Ellis
dopiero w 1768 roku, czyli 9 lat później.
Chromosomy 2n=32
Lista Cites: Aneks drugi (2)
Występowanie Muchołówki występują w Pólnocnej i Południowej Karolinie (USA), na obszarze ok. 150km
wokół miasta Wilmington. Niedawno znaleziono też stanowisko tej rośliny w północno-zachodniej części
Florydy.
Położenie miasta Wilmington. Muchołówki można znaleźć w przybliżeniu na obszarze ok. 150km od miasta.
Ekoregion Srodkowoatlantyckie lasy nadbrzeżne
Region USDA: 8-11
Srodowisko naturalne
Muchołówki występują na podmokłych, ubogich w składniki odżywcze terenach. Na obszarze ich
występowania leży rezerwat Carolina Beach State Park. W naturze sąsiadują z licznymi gatunkami innych
roślin owadożernych, takich jak np. sarracenie. Od wiosny do jesieni panują tam stosunkowo wysokie
temperatury, sięgające latem ok. 30 stopni C oraz wysoka wilgotność. W zimie temperatura spada zwykle do
ok. 10 stopni C.
_________________________________________________
Wygląd
Muchołówka amerykańska jest niską rośliną tworzącą zwarte,przyziemne rozety. Wyjątkiem są odmiany
rosnące wzwyż, takie jak np. D.m. "Dutch". Jej liście osiągają zwykle ok. 8-9 cm długości u dorosłych roślin.
Wyrastają one z podziemnych, bulwiastych kłączy. Korzenie są niewielkie i delikatne, roślina pobiera nimi
głównie wodę. Rośliny które posiadają wiecej liści to zwykle kolonie zlożone z kilku do nawet kilkudziesięciu
pojedynczych muchołówek; bardzo łatwo rozmnażają sie one przez podział kłącza. W naturze nie należą do
rzadkości rozległe skupiska tych roślin, liczące nawet kilkaset osobników. Pojedyncza muchołówka może
osiągnąć ok. 20 cm średnicy.
Liść tworzy sercowatego kształtu część asymilacyjna oraz złożony z 2 blaszek liść właściwy - pułapka. Na
brzegach pułapki znajdują się włoski które uniemożliwiają ofierze wydostanie się na zewnątrz po zamknięciu
pułapki. Owady są wabione m. in. za pomocą barwy pułapek - muchołówka, tak jak wiele roślin, posiada
liczne antocyjany dzięki którym wybarwia wnętrze pułapek. Wyjątkiem są tu odmiany/klony takie jak
'Heterophylla' które tych barwników nie posiadają. Zależnie od odmiany, wybarwić może się nawet cała
roślina. Ofiary wabione są także za pomocą słodkawej wydzieliny - polimeru z dużą zawartością cukrów - z
gruczołów w pułapce. U większości odmian pułapki osiągają najczęściej wielkość 2,5 - 3cm. Istnieją jednak
odmiany o większych pułapkach, takie jak np. 'Giant' czy 'B52'. Pułapka zamyka się, gdy jeden z włosków
czuciowych zostanie dwukrotnie dotknięty lub jednoczesnym dotknięciu dwóch włosków, znajdujących się na
wewnętrznej stronie pułapki. Na pułapkach znajduje się najczęściej 6 takich włosków czuciowych.
Muchołówki wyrastają z podziemnych pędów - kłączy. Ich wielkość zależy od wieku rośliny, są one jednak
bardzo małe w stosunku do jej rozmiarów. Dzieje się tak ponieważ zapewniają one roślinie jedynie
zaczepienie do podłoża oraz małą ilość wody. Z podziałów kłącza powstają nowe rośliny.
Kwiaty, zwykle w ilości 6-8 wyrastają na długim, wysokim pędzie kwiatowym osiągającym ok. 25cm
wysokości. Białe, pojedyncze kwiaty o 5 płatkach posiadają kilkanaście pręcików rozmieszczonych okółkowo
wokół słupka. W naturze rośliny kwitną zwykle w okresie wiosennym, m.w. od marca.
Kwiat muchołówki
Długość życia: Roślina wieloletnia
Chwytanie zdobyczy
Pułapka uaktywnia się, gdy owad dotknie dwukrotnie jednego włoska czuciowego lub dwóch naraz zapobiega to przypadkowemu zamykaniu się pułapek, np. podczas deszczu. Szybka reakcja mechaniczna
(trofizm) zamyka pułapkę. "Szpary", jakie pozostają pomiędzy zewnętrznymi "zębami" pułapki umożliwiają
ucieczkę małej zdobyczy - roslina prawdopodobnie wykształciła je, gdyż tak małe owady nie przyniosą
spodziewanych ilości składników odżywczych. Jeśli ofiara jest "odpowiednia" nie może się przez nie wydostać
a pułapka domyka sie szczelnie i rozpoczyna się proces trawienia.
Trawienie nie rozpocznie się, jeżeli pułapka "nie wyczuje" ruchu zdobyczy. Dlatego, gdy np. włożymy do
pułapki martwą muchę, istnieje małe prawdopodobieństwo że roślina ją strawi. Enzymy trawienne
muchołówki są jednak zbyt słabe, by strawić w całości ciało zdobyczy - niestrawione resztki są wywiewane
przez wiatr lub wymywane przez deszcz.
Najczęściej ofiarami padają owady, choć zdarzają się przypadki, w których roślina chwyta małe płazy czy
gady.
Muchołówka amerykańska wdłg. Williama Curtisa. Rycina pochodzi ze strony en.wikipedia.org i nie jest
objęta żadnymi restrykcjami odnośnie jej rozpowszechniania. Można jej używać do celów własnych bez
żadnych ograniczeń.
Hodowla rośliny
Muchołówki amerykańskie są w zasadzie łatwe w hodowli, choć jest parę częstych problemów które zdarzają
się początkujacym hodowcom. Postaram się tutaj opisać warunki, jakich wymaga ta roślina, a jednocześnie
opiszę skutki uboczne złej hodowli.
Okres wzrostu: M.w. od marca do października. Poza tym okresem roślina znajduje sie w stanie
spoczynku.
Oświetlenie
Muchołówka amerykańska potrzebuje dużych ilości światła, i pełni ono bardzo ważną rolę w hodowli tej
rośliny. Najlepszym sposobem na zapewnienie odpowiedniego światła jest trzymanie rośliny na zewnątrz.
Muchołówka bezproblemowo zniesie nawet przymrozki. Początkowo nieprzyzwyczajone do bezpośredniego,
ostrego słońca rośliny mogą ulegać oparzeniom, nie jest to jednak poważny problem. Po pewnym czasie
nowe liście wypuszczane przez roślinę będą "uodpornione" na promienie słoneczne i nie będą ulegać
poparzeniom. Muchołówki w terrarium powinno się oświetlać około 10-12 godzin dziennie, podobnie jak
rośliny hodowane na parapecie. Jeżeli światła jest za mało, muchołowki będą rosły "na wysokość",
wytwarzając długie, cienkie bądź wybujałe liście, nie będą też miały wybarwionych pułapek.
Karmienie?
Nie wierzę, żeby po zakupie pierwszej muchołówki ktoś nie chciał zobaczyć jak "zjada" ona jakiegoś owada.
Oczywiscie tak na "Dzień dobry" możemy naszej nowo nabytej roślinie dać jednego robaczka... ale nie
więcej. Uważam, iz nie należy sztucznie ingerować w "jadłospis" muchołowki, chyba że jest to konieczne;
tzn. że zupełnie nie ma możliwości schwytania przez roślinę owadów (w co nie wierzę )Najlepiej jest, gdy
roślinę ustawimy na zewnątrz, sama schwyta sobie wtedy posiłek. Jeden owad na miesiąc wystarczy jej do
prawidłowego wzrostu. Absolutnie NIE NAWOZIMY.
Podlewanie
Podlewamy roślinę regularnie metodą podsiąkania - tzn. wlewamy wodę do podstawki, w której stoi doniczka
z rośliną. Jeśli muchołówka rośnie w szklanej kuli (ładne, ale niepraktyczne - nie polecam! ) wodę wlewamy
np. po ściance kuli. Podlewamy wodą destylowaną, z filtra odwrotnej osmozy bądź odstaną deszczówką w
stosunkowo czystych jeszcze miejscach. Można także w ostateczności stosować odstaną (nie przegotowaną!)
wodę. Lejemy ok. 1-2 cm wody do podstawki, i gdy woda wyschnie po 1-2 dniach (należy kontrolować
wilgotność podłoża) podlewamy znowu. Należy oczywiście uważać, by rośliny nie przelać - objawami są
brązowe plamy na liściach oraz zwiędły pokrój rośliny.
Podłoże
Stosujemy torf o pH 3-5. Można zmieszać go z perlitem bądź dodać gruboziarnistego piasku dla poprawienia
parametrów podłoża. Roślina rośnie także bez problemów w czystym torfie. Najlepiej sprawdza się specjalnie
przygotowane podłoże z nepenti.
Temperatura
Roślin te pochodzą z ciepłych rejonów USA. Mogą spokojnie rosnąć w temperaturze pokojowej - ok. 20C.
Zimą należy im jednak zapewnić okres spoczynku, co wiąże się z innymi wymogami temperaturowymi.
Okres spoczynku
Przypada od późnej jesieni do wczesnej wiosny, trwa ok. 2-3 miesiące. Jest konieczny, gdyż wtedy roślina
"odpoczywa" po sezonie. Muchołówki potrzebują wtedy temperatury w granicach 1-10 stopni C. Roślina
zniesie bez problemu także temperatury do kilku stopni poniżej zera - dla przykładu moje rośliny wytrzymały
nawet -6 stopni C. Nie powinno się zimować roślin w lodówce. Najlepiej zimowanie rozpocząć w połowie
grudnia, a zakończyć je w marcu.
Rozmnażanie
Roślinę najłatwiej rozmnożyć poprzez podział kłącza, najlepiej podczas przesadzania.
Można czekać na nasiona, jednak pęd osłabia nieco roślinę i spowalnie jej wzrost, dlatego trzeba jej
zapewnić wtedy dobre warunki. Jeśli nie chcemy ryzykować, pęd kwiatowy trzeba uciąć jak tylko się pojawi później jego ucięcie może osłabić roślinę bardziej niż jego pozostawienie - dlatego musimy się zdecydować i
postawić sprawę jasno: zostawić czy nie. Na forum znajduje się wątek z dyskusją na temat kwitnięcia tych
roślin - znaleźć go można tutaj.
Innym, choć mało popularnym sposobem jest rozmnażanie muchołówki z kawałków pędu kwiatowego bądź
sadzonek liściowych. Pęd tniemy na kawałki ok. 3cm długości i umieszczamy na wilgotnym torfie.
Zapewniamy dużą wilgotność, odpowiednią temperaturę i oświetlenie. Na nowe rośłiny trzeba czekać ok. 2-3
miesiące, zależnie od warunków. Z sadzonkami liściowymi postępujemy podobnie. Liść wraz z pułapką
wyrywamy jak najniżej i umieszczamy na wilgotnym torfie.
Wysiew nasion
Nasiona świeże można wysiewać bez stratyfikacji osiągając dobry % kiełkowalności, jeżeli jednak nie mamy
pewności kiedy były zebrane lepiej jest je przestratyfikować. W tym celu wysiewamy nasiona do doniczki
którą wkładamy do lodówki lub innego zimnego miejsca (2-7*C) na około 1,5 miesiąca. Po
przestratyfikowaniu nasion zapewniamy im dużą ilość światła, temperaturę około 20-25*C i czekamy na
pojawienie się kiełków. Innym sposobem jest zastosowanie GA3 (skaryfikacja) - wówczas stratyfikacja nie
jest konieczna.
Samopylność: Nie jest samopylna
Przesadzanie, inne uwagi: Rośliny przesadzamy w celu wymiany podłoża raz na 1-2 lata. Nowe osobniki
możemy odłączyć od rośliny-matki gdy osiągną one odpowiednią wielkość. Młode rośliny delikatnie
oddzielamy, uważając by nie uszkodzić bulwy.
Obumierające pułapki należy ucinać, podobnie jak liście. Robimy to jednak dopiero gdy sczernieją lub pojawi
się grzyb.
Oficjalne "Cultivary" wdłg. Carnivorous Plants Society:
Dionaea muscipula 'Akai Ryu'
Dionaea 'Clayton's Red Sunset'
Dionaea muscipula 'Cupped Trap'
Dionaea 'Dentate Traps'
Dionaea Dentate Traps Group
Dionaea 'Fused Tooth'
Dionaea 'Jaws'
Dionaea 'Louchapates' (Dionaea 'Noodle Ladle')
Dionaea 'Petite Dragon'
Dionaea 'Red Pirahna'
Dionaea 'Sawtooth'
Kultywary (z ang.) - to rośliny które można rozmnożyć wyłącznie przez podział, sadzonki liściowe czy kultury
tkankowe.
Znanych jest jeszcze wiele innych klonów i odmian, a nowe wciąż powstają. Niemal pełną listę wraz ze
zdjęciami można znaleźć pod adresem www.humboldt.edu/~rrz7001/Dionaea.html
Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie odmiany zostały zarejestrowane, a wiele z nich to po prostu
wcześniej znane już rośliny, ale opatrzone nową nazwą. Niektóre "mutacje" są okresowe.
Galeria:
Fotografie pochodzą ze strony www.nepenti.pl
Więcej zdjęć na stronie www.nepenti.pl w dziale Galeria.
Zdjęcia z hodowli:
Artukuły FAQ na temat muchołówki:
http://nepenti.pl/forumpl/Lapanie-Zdobyczy...zane-t2695.html
http://nepenti.pl/forumpl/Ile-Czasu-Muchol...wada-t3534.html
http://nepenti.pl/forumpl/Najczestsze-Prob...owek-t2587.html
http://nepenti.pl/forumpl/Mucholowka-Od-Nasiona-t2676.html
http://nepenti.pl/forumpl/Poparzenie-Sloneczne-t4831.html
http://nepenti.pl/forumpl/Moje-mucholowki-...pek--t2360.html
ibWiki copyright © CJVJ
Invision Power Board (http://www.invisionboard.com)
© Invision Power Services (http://www.invisionpower.com)