Zjawisko indukcji elektromagnetycznej dr inż. Romuald Kędzierski Przypomnienie Jeżeli przez przewodnik płynie prąd elektryczny, to wokół niego powstaje pole magnetyczne. Problem Czy „działanie” pola magnetycznego na przewodnik może spowodować w nim przepływ prądu elektrycznego? TAK!!! Jest to zjawisko tzw. indukcji elektromagnetycznej. Zjawisko to zostało odkryte w 1831 roku przez angielskiego fizyka Michaela Faradaya - odkrył zjawisko indukcji elektromagnetycznej - stworzył podstawy elektrochemii - odkrył zjawisko samoindukcji - zbudował model pierwszego silnika elektrycznego - zbudował pierwszą prądnicę 1791 – 1867 Obserwacja doświadczenia https://www.youtube.com/watch?v=t9-1c6NOTQ0 Wnioski: 1. Rozpatrywany obwód był obwodem zamkniętym 2. Wskazówka galwanometru wychylała się tylko wtedy, gdy magnes poruszał się względem zwojnicy 3. Podczas wprowadzania magnesu do zwojnicy i wyprowadzania magnesu ze zwojnicy, wskazówka galwanometru wychylała się w w przeciwną stronę zmieniał się zwrot przepływu prądu 4. Jeżeli odwrócony został biegun magnesu wprowadzanego do zwojnicy, to wskazówka galwanometru wychylała się w przeciwną stronę niż w sytuacji wyjściowej 5. Jeżeli magnes – po wprowadzeniu do zwojnicy – był względem niej nieruchomy, to wskazówka galwanometru nie wychylała się przez galwanometr nie płynął prąd elektryczny Zjawisko polegające na wzbudzeniu przepływu prądu elektrycznego (tzw. indukcyjnego) – na skutek przenikania przez obwód zamknięty zmiennego pola magnetycznego, nazywa się indukcją elektromagnetyczną. Praktyczne wykorzystanie zjawiska indukcji elektromagnetycznej: - prądnice - alternatory - transformatory - piece indukcyjne - silniki indukcyjne - mierniki indukcyjne Problem Jak można określić stronę, w którą płynie prąd indukcyjny? Określa to tzw. reguła Lenza Prąd indukcyjny płynie w taką stronę, że pole magnetyczne wywołane przez przepływ tego prądu, przeciwdziała zmianom pola magnetycznego, które przepływ tego prądu wywołały. Jest to tzw. reguła przekory Jest ona konsekwencją zasady zachowania energii! Przykład Określ biegunowość pola magnetycznego powstałego w zwojnicy, naszkicuj linie pole magnetyczne zwojnicy oraz wskaż, w którą stronę popłynie prąd indukcyjny w zwojnicy. N S S N