Nazwa ośrodka:
advertisement
Rynek duński ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Informacje ogólne: Dania jest państwem skandynawskim położonym w Europie Północnej. Terytorium obejmuje Półwysep Jutlandzki oraz 405 wysp i wysepek. Powierzchnia kraju wynosi 43.092 km2, i w większości są to tereny równinne, na których przeważają grunty uprawne i pastwiska oraz w znacznej części lasy i jeziora. Liczba ludności wynosi 5,35 miliona, co daje średnią gęstość zaludnienia około 123 mieszkańców na 1 km2. Przeważająca część ludności żyje w największych miastach Danii (Kopenhaga i przedmieścia – 1,4 miliona; Odense – 145 tys.; Arthus – 218 tys.; Aalborg – 120 tys.). Ludność zamieszkująca miasta stanowi 85% ogólnej liczby ludności. Populacja w Danii to w 30,4 % ludność poniżej 24 roku życia oraz 54,7% - pomiędzy 24 a 64 rokiem życia. Językiem urzędowym jest język duński, dodatkowo 80% osób dorosłych zna również język angielski. Ludność zamieszkująca Południową Jutlandię zna również język niemiecki. Dania posiada dwa terytoria zamorskie: Grenlandia z 2166086 km2 i 56,1 tys. ludności oraz Wyspy Owcze – 1399 km2 i 46,9 tys. ludności. System polityczny Danii: Dania jest najstarszą monarchią w Europie, a od 1849 roku jest monarchią konstytucyjną z systemem parlamentarno-gabinetowym. Głową państwa jest królowa Małgorzata II panująca od 1972 roku. Parlament Folketing jest jednoizbowy i liczy 179 posłów. Rząd jest formowany przez zwycięską partię polityczną lub koalicję partii politycznych a formalnie powołuje go królowa. Obecny rząd tworzy koalicja Partii Liberalnej i Konserwatywnej. Na jego czele stoi premier Anders Fogh Rasmussen. Głównym aktem prawnym Danii jest konstytucja z 1952 roku z późniejszymi poprawkami. Obowiązuje system prawa pisanego, stanowionego przez parlament lub przez niego promulgowanego. Dania przoduje wśród państw UE w zakresie wdrażania ustawodawstwa związanego z jednolitym rynkiem europejskim. Najważniejsze kwestie polityczne w Danii rozstrzygane są na drodze referendum ( 28 września 2000 roku obywatele tego kraju wypowiedzieli się w referendum przeciwko przystąpieniu Danii do unii walutowej). Stosunki międzynarodowe: Dania jest członkiem Organizacji Narodów Zjednoczonych, NATO, OECD, Rady Państw Morza Bałtyckiego i od 1973 roku Wspólnot Europejskich (od 1993 roku Unia Europejska). Dania udziela znacznej pomocy międzynarodowej, stanowi to około 3% duńskich wydatków na cele publiczne. Kraj wspiera rozszerzenie UE o kraje bałtyckie oraz kraje Europy Środkowej i Wschodniej (poparcie rozszerzenia wśród społeczeństwa duńskiego jest najwyższe spośród pozostałych społeczeństw państw unijnych). W Danii panuje duży stopień decentralizacji. Istnieje dwustopniowy podział administracyjny. Kraj jest podzielony na 14 okręgów zwanych amtami, oraz dwa obszary metropolitalne na prawach okręgów: Kopenhaga i Frederiksberg i 275 gmin. (amt jest tłumaczony na język angielski jako hrabstwo, a na polski jako okręg lub województwo). Administrację samorządową stanowią rady amtów (okręgów) wybierane na cztery lata oraz rady gmin. Na ich czele stoją merowie okręgów i burmistrzowie gmin. Administracja samorządowa uprawniona jest do podejmowania działań w granicach amtu (obszary kompetencyjne: szpitale, ochrona zdrowia, szkolnictwo średnie, budowa oraz utrzymanie autostrad i dróg, transport publiczny, planowanie regionalne, ochrona środowiska) lub gminy (szkolnictwo podstawowe, opieka społeczna, planowanie lokalne, oczyszczanie ścieków i utylizacja śmieci, budowa i utrzymanie dróg lokalnych). Podstawowym źródłem finansowania wydatków samorządów są wpływy z podatków od dochodów osobistych, które mają charakter liniowy i wynoszą w zależności od okręgu od 27,6% do 35,8%. Około 60% podatku dochodowego przekazywane jest do budżetów lokalnych, a tylko 40% podatku trafia do budżetu centralnego. Dania posiada trójinstancyjny system sądownictwa: sądy grodzkie, sądy apelacyjne i Sąd Najwyższy. Ponadto działają oddzielnie sądy podatkowe i sądy gospodarcze. W Danii standard i zakres świadczeń socjalnych jest jednym z najwyższych na świecie. Wyraża się to wysokimi nakładami na poszczególne dziedziny opieki socjalnej oraz na spożycie zbiorowe (od wielu lat w kraju realizowany jest program państwa socjalnego, z szeroko rozwiniętymi świadczeniami w zakresie ochrony zdrowia, opieki medycznej, pomocy rodzinie, z bezpłatnym szkolnictwem na wszystkich szczeblach i szeroko rozbudowanym systemem stypendialnym dla uczącej się młodzieży, świadczeniami na wypadek bezrobocia, rozbudowanym systemem opieki społecznej dla niepełnosprawnych i ludzi w podeszłym wieku). Program świadczeń socjalnych jest pokrywany z wysokich podatków od dochodów (obciążenia podatkowe w Danii należą do jednych z najwyższych w Europie). Dania posiada rozwinięty system szkolnictwa na wszystkich szczeblach. Na naukę i oświatę przeznacza się około 9 % wydatków publicznych. Religia: Oficjalnym kościołem państwowym jest duński kościół luterański. Należy do niego około 90% mieszkańców, którzy płacą podatek kościelny. Dania posiada najlepiej na świecie rozwiniętą infrastrukturę oraz najlepszą w Europie sieć dystrybucji. Kraj posiada 71.437 km dróg publicznych z czego 843 km to wysokiej jakości autostrady. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Gospodarka: Po transformacji dokonanej w latach 60-tych i 70-tych gospodarkę Danii początkowo opartej na rolnictwie przeszła zdominował przemysł i usługi. W chwili obecnej rolnictwo wytwarza tylko 2,9% wartości dodanej, przemysł 21,6% a sektor usług 75,5%. Firmy duńskie działają w następujących dziedzinach: farmaceutyki, wyroby metalowe, elektronika, zabawki, meble, przetworzone produkty rolne. 80% wartości całego duńskiego eksportu stanowi produkcja przemysłowa. 2000 2001 2002 Wzrost PKB ( wzrost w %) 3,0 1,0 1,0 Stopa inflacji (wzrost w %) 2,9 2,4 2,4 Wzrost inwestycji (%) 11,1 3,0 1,0 Dług publiczny - % PKB 46,8 44,7 44,3 Saldo budżetu państwa - % PKB 2,4 2,7 1,5 Saldo rachunku bieżącego - % PKB 1,6 2,5 2,9 Bezrobocie 5,3 5,1 5,1 Eksport towarów i usług (wzrost w %) 11,5 3,7 3,5 Import towarów i usług (wzrost w %) 11,2 4,3 2,7 Sytuacja gospodarcza Danii w latach 2000 - 2002. Dania od wielu lat prowadzi otwartą gospodarkę - wartość wymiany towarowej z zagranicą to ok. 68% PKB. Sektor publiczny zatrudnia około 35% siły roboczej. Udział państwa w sektorze produkcyjnym jest niski w porównaniu z innymi krajami UE, a polityka przemysłowa mało aktywna. Model duński to spłaszczona struktura dochodów ludności, wyrównywana transferami z budżetu państwa, bardzo wysokie podatki (najwyższe w krajach OECD) i wysoki poziom cen (przekraczający o 26% średni poziom cen w krajach UE). Obciążenia podatkowe są ponoszone głównie przez pracowników. Podatek dochodowy od przedsiębiorstw wynosi 30%. Również obciążenia pracodawców na ubezpieczenia socjalne i zdrowotne w wysokości 1% funduszu płac są jednymi z najniższych w krajach OECD. W Danii bardzo silną pozycję posiadają stowarzyszenia branżowe, które są zaangażowane w ustalanie wspólnych norm, cen, warunków dostępu do wybranych zawodów, kontrolują sprawy wewnętrznej konkurencji między członkami, w tym reklamowanie towarów, czy działalności sieci handlowych. Sytuacja ta powoduje, iż dostęp do sektora usług zdominowanych przez przedsiębiorstwa publiczne jest bardzo trudny. Tym, co dodatkowo wyróżnia Danię spośród krajów Unii Europejskiej, jest fakt, iż stosunki pracy nie są uregulowane przepisami prawnymi, lecz umowami zbiorowymi, zawieranymi między związkami zawodowymi a związkami pracodawców. Warunki wynegocjowane w tych umowach dotyczą wszystkich pracowników, nie zależnie od członkostwa w związkach zawodowych. Dania jest określana jako kraj prowadzący mało aktywną politykę przemysłową oraz jako kraj o niedostatecznej konkurencji na rynku wewnętrznym zarówno w sektorze prywatnym, jak i publicznym. Powodem jest wiele ograniczeń w dostępie do rynku, związanych z silną koncentracją w wielu dziedzinach produkcji, powszechną w Danii sytuacją, że wiele dziedzin gospodarki nie ma szczegółowych uregulowań prawnych, tylko opiera się na przepisach opracowanych przez izby i stowarzyszenia przemysłowe, istniejącą siecią nieformalnych porozumień, silną pozycją organizacji branżowych. Najbardziej ograniczona konkurencja występuje w dziedzinach związanych z produkcją żywności i napojów, przemysłem tytoniowym i produkcją materiałów budowlanych. Ograniczenie to występuje również w części przemysłu chemicznego, elektronicznego, aparatury medycznej oraz publikacji książek, czasopism i gazet. Niedostateczna konkurencja w branży usługowej to: handel hurtowy i detaliczny, instalowanie urządzeń elektrycznych i gazowych, transport i niektóre wolne zawody. W tych dziedzinach poziom cen jest od 15 do 43% wyższy, niż w 9 krajach UE o najwyższych dochodach. Dążąc do poprawy tej sytuacji, zmieniono ustawę Prawo Konkurencji i wzmocniono pozycję Urząd ds. Konkurencji, który ma teraz prawo do kontroli fuzji i przejęć przedsiębiorstw oraz do podejmowania decyzji administracyjnych i nakładania kar. Inne działania podjęte w celu poprawy konkurencji to: ograniczenie monopolu aptek na sprzedaż leków „bez recepty”, wprowadzenie możliwości sprzedaży piwa i napojów bezalkoholowych w puszkach, a także deregulacja rynku książek, które obecnie mogą być sprzedawane w supermarketach. Struktura gospodarki duńskiej jest typowa dla kraju wysoko rozwiniętego. Dominuje w niej szeroko pojęty sektor usług. Głównymi partnerami handlowymi Danii są kraje Unii Europejskiej, na które przypada ok. 67% obrotów. Największymi partnerami z krajów spoza UE są Stany Zjednoczone (5,7% obrotów) i Norwegia (5,1% obrotów). Wśród krajów Unii Europejskiej największy udział w wymianie handlowej z Danią mają: Niemcy (ok. 21%), Szwecja (ok. 12%) i Wielka Brytania (ok. 8,8%). Eksport do Niemiec, najważniejszego partnera handlowego Danii wzrósł o ok. 9%, a do drugiego partnera, Szwecji spadł o ok. 3,5%. Rolnictwo i przemysł spożywczy: Rolnictwo (z dominacją hodowli) oraz przemysł z nim związany odgrywają znaczną rolę w gospodarce Danii. Użytki rolne obejmują 61,5% powierzchni kraju, na których znajduje się ok. 60 tys. Farm. Przemysł spożywczy zajmuje pierwsze miejsce w gospodarce Danii dostarczając 24,3% produkcji przemysłowej. Duńskie rolnictwo uważane jest za jedno z najbardziej nowoczesnych na świecie. 70% wartości sprzedaży stanowi: produkcja zwierzęca oraz mleko i jego przetwory, pozostałe 30% to produkcja roślinna. Przemysł spożywczy w ostatnich czasach przeszedł silną zmianę wraz z koncentracją produkcji. Pojawiły się dominujące wielkie firmy mające prawa spółdzielni: Danish Crown po fuzjach z Vestjyske Slagteriet (1998) i Steff Houlberg (2002) dominuje na rynku mięsnym (94% udziału w rynku) i jest trzecią co do wielkości sprzedaży firmą duńską. Na rynku mlecznym firma Arla opanowała ponad 90% rynku mleka i jego przetworów. Rynek napojów jest zdominowany przez Carlsberga, który przejął wiele lokalnych browarów. 1998 1999 2000 2001 2002 75,3 99,1 116 96,5 112,4 Mięso i jego przetwory 3106,1 3274,4 3897 3625,3 4054,1 Produkty mleczne i jaja 1824,1 1878,9 2112,4 2438,1 3039,4 Ryby, skorupiaki, mięczaki i przetwory z nich 8214,2 8200,4 9070,4 10250 9604,6 Zboża i ich przetwory 2443,8 2696,8 2636,3 2925,8 3296,3 warzywa i owoce 4993,5 5233,4 5331,9 5623,6 6371,1 Cukier, jego przetwory i miód 1275,1 1196,3 1282,3 1605,6 1577,3 Kawa, herbata, kakao, przyprawy i ich pochodne 2741,3 2417 2463,3 2290,6 2193,2 Pasze dla zwierząt (bez zbóż paszowych) 4781,5 4117,5 5071,6 5499,9 5215,7 Różne produkty spożywcze i ich przetwory 1398,4 1481,7 1639,2 1721,4 1841,9 Napoje 3554,9 3710,9 3873,9 4168,4 4425,6 Tytoń i wyroby tytoniowe 859,1 829,3 885,8 951,3 884,6 Zwierzęta żywe Nasiona i owoce oleiste 802,6 675,1 716,2 943,4 1019,1 Duński import produktów rolnych i żywności (mln DKK) Przemysł i usługi: Najwcześniej rozwinęły się te gałęzie duńskiego przemysł, które były związane z obsługą rolnictwa, rybołówstwa i żeglugi, a także przemysł tekstylny i odzieżowy. Najważniejsze w chwili obecnej przemysły Danii to: wydobycie ropy i gazu: w latach 70-tych odkryto złoża ropy i gazu w duńskim sektorze Morza Północnego, co spowodowało, iż Dania osiągnęła samowystarczalność w tej dziedzinie w 1992 r. Wraz z wydobyciem rozwinął się przemysł towarzyszący, w tym budowa platform wiertniczych, a także nowoczesne techniki poszukiwań i wydobycia ropy i gazu (np. wiercenie horyzontalne). Od 1997 r. Dania eksportuje ropę i gaz, przede wszystkim do Niemiec i Szwecji. Głównymi firmami działającymi w tej dziedzinie są państwowy koncern DONG i Mærsk Olie og Gas. przemysł odzieżowy i obuwniczy: przemysł tekstylny i odzieżowy nie zajmuje już tak silnej pozycji na europejskim rynku, produkcja w Danii została znacznie ograniczona. Duńskie firmy większość swoich wyrobów wytwarzają w filiach zagranicznych lub zlecają do przerobu usługowego (w firmie obuwniczej „ECCO” na ponad 8 tys. pracowników ponad 6 tys. pracuje w filiach za granicą, głównie w Indonezji, Tajlandii, Portugalii i Słowacji). Przemysł tekstylny i odzieżowy jest od wielu lat dziedziną o najbardziej intensywnych kontaktach gospodarczych między Polską a Danią. Wiele firm duńskich założyło swoje filie w Polsce. Liczne są też powiązania kooperacyjne (przerób usługowy). Odzież to zdecydowanie największa pozycja w polskim eksporcie do Danii, w połowie lat 90-tych równa prawie 30% eksportu. przemysł farmaceutyczny: przemysł farmaceutyczny jest bardzo nowoczesny, rozwija się dynamicznie i odnosi sukcesy na całym świecie. Na rynku duńskim działa wiele firm dużych, jak przede wszystkim NovoNordisk (wytwarza 50 % światowej produkcji insuliny). Specjalność duńskiego przemysłu, to oprócz insuliny leki psychotropowe i antybiotyki. Oprócz leków duński przemysł specjalizuje się w produkcji sprzętu medycznego, w tym urządzeń dla niedosłyszących. Farmaceutyki są również najbardziej dynamicznie rosnącą pozycją duńskiego eksportu do Polski (w ciągu 10 lat ich udział wzrósł z 1% do prawie 9%). Duńskie firmy rozbudowały w Polsce sieć sprzedaży, jednak na razie bez poważniejszych inwestycji produkcyjnych. przemysł maszynowy: Duński przemysł maszynowy charakteryzuje daleko posunięta specjalizacja. Największe firmy to Danfoss (lider w produkcji systemów klimatyzacyjnych, systemów ciepłowniczych i kompresorów) oraz Grundfoss (jeden z największych na świecie producentów pomp). Firmy duńskie specjalizują się także w produkcji urządzeń dla ochrony środowiska (FLS), maszyn i urządzeń dla rolnictwa i przemysłu spożywczego (APV, Kongskilde, Skako), elektrownie wiatrowe (Vestas, NEG Micon, ponad 50% światowej produkcji), a także urządzeń chłodniczych (York Refrigeration, Vestfrost). O sile duńskiego przemysłu świadczy duża ilość małych i średnich firm, oferujących specjalistyczne produkty na najwyższym poziomie światowym. W tym sektorze mamy inwestycję z Polski. W grudniu 2001 r. Amica Wronki przejęła duńskiego producenta chłodziarek domowych Gram Domestic i ma obecnie ponad 15% udziału w rynku tych produktów. przemysł elektroniczny: Dania jest największym w Europie producentem kolumn głośnikowych (firma JAMO) i głośników, które montowane są w kolumnach wszystkich firm światowych (ScanSpeak/Vifa, Dynaudio, Peerless). Jednak najsilniejszą pozycję ma Dania w zakresie elektroniki profesjonalnej. Prawie 30% produkcji to elektronika medyczna, znaczną część zajmuje aparatura pomiarowa i zelektronizowany sprzęt laboratoryjny. Duński przemysł elektroniczny eksportuje ponad 75% swojej produkcji i przeznacza równowartość ponad 10% obrotów na prace badawcze i rozwojowe. Sektor usług odgrywa w Danii bardzo dużą rolę, znajduje w nim zatrudnienie prawie 80% siły roboczej i tworzy on niemal 80% PKB. Znaczącą rolę odgrywa tu sektor państwowy (zatrudnia niemal połowę osób zatrudnionych w usługach). Państwo daje pracę w rozbudowanym sektorze opieki socjalnej, lecznictwie, szkolnictwie i administracji publicznej. Znaczna część działalności największej duńskiej firmy, A.P.Møller związana jest z usługami, transportem (Mærsk - największa kontenerowa firma świata) czy handlem (Dansk Supermarked). W Danii znajduje się także największa w Europie firma zajmująca się sprzątaniem – ISS International Service Systems, oraz Sophus Berendsen, gigant na rynku usług pralniczych. Światową renomę zyskały duńskie firmy doradcze i projektowe jak COWI Consult, Rambøll czy Niras. Nazwa firmy 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 A.P. Møller Gruppen TDC Danish Crown Arla Foods Dansk Supermarked ISS Carlsberg FDB-Coop Danmark Borealis Novo Nordisk Group 4 Falck Maersk DSV Skandinavisk Holding FLS Industries Danisco Statoil Danske Traelast Działalność Koncern Przychody 2001 Przychody 2000 Wynik Kapitał finansowy własny netto 2001 2001 www 89.073 84.301 5.819 38.289 apmoller.com Telekomunikacja 51.564 44.552 Spożywczy 40.155 36.896 - 1.145 30.239 tdc.dk 1.294 2.083 danishcrown.dk Spożywczy Handel detaliczny Usługi Spożywczy Handel detaliczny Tworzywa sztuczne Farmaceutyczny 38.133 37.800 1.158 6.196 arla.dk 37.707 35.327 921 7.085 dsg.dk 34.852 28.719 34.460 25.712 237 2.616 6.699 12.513 iss.dk carlsberg.dk 31.185 29.508 186 1.533 fdb.dk 27.572 28.012 - 305 9.614 borealis.dk 23.776 20.811 3.865 20.137 novonordisk.dk 21.040 18.210 563 2.788 falck.dk 19.831 17.933 19.478 4.371 840 317 2.396 2.094 maersk.dk dsv.dk 19.246 16.842 1.426 2.857 18.930 19.205 19 6.970 fls.dk 17.705 23.541 17.211 20.139 940 348 12.580 8.998 danisco.dk statoil.dk 14.639 13.139 271 2.725 dansketraelast.dk Usługi Transport Transport Koncern Koncern Spożywczy Energetyczny Budownictwo Automatyka 14.384 14.797 326 6.532 danfoss.dk przemysłowa Spożywczy 14.352 11.742 91 378 dagrofa.dk 20 Dagrofa Lista największych firm duńskich według przychodów w 2001 roku w mln DKK 19 Danfoss Bardzo silną pozycję ma w Danii samorząd gospodarczy. Większość firm duńskich należy do niego, mimo iż przynależność jest dobrowolna. Organizacje samorządu aktywnie uczestniczą w życiu politycznym, przy opracowywaniu nowych ustaw i regulacji prawnych związanych z działalnością gospodarczą i ocenie polityki gospodarczej rządu. Organizacje te reprezentują duńskie środowisko gospodarcze oraz opracowują szereg publikacji dla swoich członków. Konfederacja Pracodawców Duńskich - DA ( www.da.dk ) Jest to główna organizacja duńskich pracodawców, zrzeszająca 16 organizacji pracodawców prywatnych z sektorów: przemysłu, handlu, transportu, budownictwa i usług. Jej głównym zadaniem jest reprezentowanie interesów pracodawców na forum politycznym oraz koordynacja i pomoc w wypracowaniu wspólnego stanowiska przedsiębiorców w czasie negocjacji umów zbiorowych. Głównym celem jest zapewnienie przedsiębiorcom takich warunków działania, które wzmacniałyby ich zdolność do konkurowania na otwartym europejskim rynku. Konfederacja Przemysłu Duńskiego - Dansk Industri - DI ( www.di.dk ) Jest to największa organizacja duńskiego samorządu gospodarczego – członek DA. Powstała w 1992 r. z połączenia Federacji Duńskiego Przemysłu ze Związkiem Pracodawców. Składa się z 24 branżowych stowarzyszeń pracodawców, do których należy ponad 5800 firm. Konfederacja świadczy swoim członkom szereg usług konsultingowych w zakresie prawa pracy, ochrony środowiska, oszczędności energii, wzrostu produktywności, nowoczesnych technik produkcji i zarządzania oraz dostarcza informacje marketingowe i statystyczne. DI jest członkiem Europejskiej Konfederacji Pracodawców Przemysłu (UNICE), Międzynarodowej Izby Handlu Zagranicznego (ICC) oraz reprezentuje Danię w Doradczym Komitecie ds. Handlu i Przemysłu OECD (BIAC). Duńska Izba Handlowa (www.commerce.dk ) Jest organizacją zrzeszającą firmy handlowe i usługowe zainteresowane działalnością eksportową. Liczy ponad 4.000 firm, których łączne obroty handlowe przekraczają 500 miliardów koron. Izba oferuje swoim członkom informacje marketingowe i podstawowe dane statystyczne tak w zakresie rynków zagranicznych, jak i o rynku duńskim. Jest w stałym kontakcie z rządem duńskim i Komisją Europejską w zakresie warunków prowadzenia międzynarodowej działalności gospodarczej i jest regularnie konsultowana we wszelkich sprawach dotyczących zmian tych warunków, takich jak: stawki celne, kwoty i plafony oraz inne restrykcje pozataryfowe. W związku z otwarciem mostu między Kopenhagą a Malmö, Duńska Izba Handlowa wspólnie z Izbą Przemysłowo-Handlową Południowej Szwecji utworzyły Izbę Przemysłowo-Handlową dla regionu Cieśniny Øresund (www.bgoresund.com), której celem jest wspieranie integracji życia gospodarczego w tym regionie. Zrzeszenie Agentów Handlowych i Wyłącznych Dystrybutorów (www.commercialagents.dk) Organizacja jest integralną częścią Duńskiej Izby Handlowej. Zrzesza firmy kupieckie w następujących branżach: odzież, tekstylia, sport i rekreacja, szkło i porcelana, artykuły różne takie jak obuwie, żywność, wyroby z drewna, narzędzia i armatura. Zrzeszenie jest członkiem Nordyckiej Federacji Agentów Handlowych i Wyłącznych Dystrybutorów oraz Międzynarodowej Unii Agentów Handlowych i Brokerów /IUCAB/. Duńska Rada Rzemiosła (www.hvr.dk) Jest główną organizacją skupiającą małe i średnie firmy, działające w regionach zurbanizowanych. Należy do niej 60 organizacji branżowych i 100 organizacji terytorialnych, które w sumie zrzeszają ponad 26 tys. firm. Od pewnego czasu rośnie także liczba firm „niezależnych”, które są bezpośrednio członkami Rady. Jej zadaniem jest ochrona warunków działania małych firm i zakładów rzemieślniczych, których interesy Rada reprezentuje w licznych komitetach, radach i zespołach ekspertów zajmujących się sprawami polityki przemysłowej i handlowej, w tym wspierania eksportu, ochrony środowiska i oszczędności energii, budownictwa (dużo małych i średnich firm działa w tym sektorze) oraz szkolenia zawodowego. Rada reprezentuje Danię w Europejskim Stowarzyszeniu Rzemiosła i Handlu (UEAPME). Duńska Rada Rolnictwa (www.landbrug.dk) Rada jest zrzeszeniem reprezentującym główne organizacje rolnicze, broniącym ich interesów wobec parlamentu, rządu, innych grup zawodowych i społecznych oraz zagranicy. Jest centralnym forum, na którym przygotowuje się, dyskutuje i koordynuje główne aspekty krajowej i zagranicznej polityki rolnej. Członkami Rady są: Federacja Związków Duńskich Rolników, Federacja Związków Posiadaczy Drobnych Gospodarstw, Związek Właścicieli Posiadłości Ziemskich, Związek Spółdzielni Duńskich i dziewięć kluczowych organizacji branż produkcji roślinnej i zwierzęcej. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Polsko-duńskie stosunki gospodarcze: Obroty towarowe Polski z Danią w latach 1992 - 2002 2500 mln USD 2000 1500 1000 500 0 -500 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 lata Eksport Import Obroty Saldo Dania dla Polski 11 importer : 2,8% polskiego eksportu : 8 wśród UE – 4,0% 15 eksporter : 1,7% polskiego importu : 10 wśród UE – 2,8% Polska dla Danii 12 importer : 1,6% duńskiego eksportu : 1 wśród EŚW – 28,2% 12 eksporter : 1,9% duńskiego eksportu : 1 wśród EŚW – 35,9% 1999 2000 2001 2002 1 Dania 174,3 / 211,2 Stosunek eksportu do importu 1,06 / 1,19 1.812,6 / 2.088,6 Obroty towarowe na głowę (USD) 338,8 / 389,1 2 Niemcy 149,8 / 160,0 1,03 / 0,99 24.443,3 / 26.620,7 295,6 / 321,9 3 Szwecja 110,5 / 149,5 0,73 / 0,91 2.333,8 / 2.782,7 262,2 / 313,7 4 Belgia 108,3 / 129,6 0,81 / 0,87 2.479,3 / 2.856,2 241,7 / 279,0 5 Niderlandy 107,4 / 115,8 0,96 / 0,95 3.490,0 / 3.767,7 219,9 / 237,4 6 Luksemburg 73,5 / 102,1 0,45 / 0,58 102,0 / 121,3 237,2 / 278,2 7 Austria 90,6 / 92,4 0,74 / 0,71 1.714,7 / 1.799,8 212,2 / 222,7 Kraj Import z Polski Per capita(USD) Obroty towarowe w mln USD 57,7 / 54,6 0,35 / 0,33 1.147,4 / 1.139,9 221,5 / 220,1 8 Finlandia Wymiana towarowa z Danią w porównaniu z innymi państwami EU w latach 2001 i 2002 Grupa towarowa 1 84 - odzież 2 32 - węgiel i koks 79 - pozostałe środki 3 transportu, w tym statki 33 - ropa naftowa i 4 produkty ropopochodne 5 69 - wyroby metalowe Udział w Dynamika % imporcie Danii w % Eksport mln DKK Udział % 1.215,7 16,4 -18,7 7,8 613,5 8,3 -15,5 28,2 500,6 6,8 9444,3 3,0 481,6 6,5 14,5 4,6 437,3 5,9 20,3 3,0 82 - meble i ich 385,8 5,2 10,5 elementy 63 - drewno i wyroby z 380,8 5,1 45,6 7 drewna, bez mebli 89 - różne wyroby 348,9 4,7 19,2 8 przetworzone Najważniejsze pozycje eksportu z Polski do Danii w 2002 r. wg SITC 6 Grupa towarowa 1 2 65 - przędza i/lub mat. włókiennicze 74 - maszyny i wyposażenie dla przem. 6,0 2,0 1,8 Import mln DKK Udział % Dynamika % Udział w eksporcie Danii w% 894,4 12,6 -14,8 13,6 564,7 8,0 -0,3 2,2 3 54 - farmaceutyki 450,0 6,4 -24,8 2,1 4 89 - różne wyroby przetworzone 368,7 5,2 1,6 2,8 5 84 - odzież 350,7 5,0 -10,0 2,6 6 72 - specjalne maszyny dla różnych przemysłów 338,2 4,8 -23,6 1,6 7 78 - środki lokomocji 318,3 4,5 28,3 1,1 8 69 - wyroby metalowe 284,7 4,0 19,5 2,4 Najważniejsze pozycje importu z Danii do Polski w 2002 r. wg SITC Inwestycje duńskie w Polsce (dane na 31.12.2002 r.): Dania to 9 największy inwestor w Polsce. Kapitał zainwestowany szacuje się na 1,8 mld USD, 3% BIZ. Dania zajmuje 3 miejsce per capita – 342,6 USD – za Cyprem (1319,6 USD) i Holandia (368,4 USD) więcej niż Szwecja (314,4 USD), Francja (207,2 USD), Niemcy (94,8 USD) i USA (31,8 USD). Polskie inwestycje w Danii to wspomniane już przejęcie przez Amicę Wronki firmy GRAM Domestic. Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Nazwa firmy Działalność Kapitał zainwestowany Fundusz Inwestycyjny dla Krajów Inwestycje kapitałowe 158,3 Europy Środkowej i Wschodniej Icopal A/S Materiały budowlane 93,0 Foras Holding A/S Obrót nieruchomościami 85,0 Teledanmark Internationale A/S Telekomunikacja 75,2 Carlsberg A/S Produkcja piwa 69,7 Pol Print Działalność wydawnicza 60,0 Rockwool A/S Materiały izolacyjne 57,3 Danfoss A/S Automatyka przemysłowa 53,9 TK Bygge Holding A/S Budownictwo 33,0 Nordisk Wavin A/S Tworzywa sztuczne 28,5 GN Great Nordic A/S Telekomunikacja 26,3 Tryb-Baltica A/S Ubezpieczenia 24,4 NKT Cables A/S Produkcja kabli 24,3 Polen Invest A/S Przetwórstwo rolne 20,4 Group 4 Falck A/S Ochrona mienia 19,0 Unicon Beton A/S Materiały budowlane 10,3 Najważniejsi inwestorzy duńscy w Polsce, stan na 31 grudnia 2001 roku /inwestycje powyżej 10 mln USD /w mln USD Wśród 20 największych eksporterów do Danii jest 6 firm o duńskim rodowodzie między innymi firma PMB sp. z o.o. z Piły, która produkuje ubrania dziecięce i młodzieżowe, Danfoss sp. z o.o. z Grodziska Mazowieckiego, Danipol, Vallo Saft Polska, Sanita PL i Alldan. Poniżej znajdują się informacje na temat kilku imprez, które ze względu na swój charakter oraz strukturę polsko-duńskiej wymiany handlowej mogą się cieszyć zainteresowaniem polskich przedsiębiorców: AGROMEK - międzynarodowe targi maszyn rolniczych, hodowli bydła i trzody chlewnej /International Trade Fair for Agricultural Machinery, Cattle and Pigs/, organizowane są tradycyjnie na początku roku kalendarzowego. W 2004 r. odbędą się od 19 do 24 stycznia. Adres internetowy targów Agromek jest następujący: www.agromek.dk. Skandynawskie Targi Meblowe /Scandinavian Furniture Fair/ w Kopenhadze. Odbywają się zazwyczaj w maju. W roku 2004 odbędą się od 12 do 16 maja. Głównym organizatorem imprezy jest Duńskie Zrzeszenie Przemysłu Meblowego /www.danishfurniture.dk/. Same targi mają charakter ponadnarodowy i przeznaczone są głównie dla profesjonalistów. Od 2000 roku w targach tych aktywnie uczestniczy Wydział Ekonomiczno-Handlowy Ambasady RP w Kopenhadze, który poprzez własne stoisko promocyjne informuje odwiedzających o polskim przemyśle meblarskim i poszczególnych zakładach produkcyjnych. Firmy związane z branżą meblarską i przemysłem drzewnym zainteresowane rynkiem duńskim, w szczególności zaś Skandynawskimi Targami Meblowymi proszone są o kontakt z Wydziałem /www.brh-dania.dk/. Szczegółowe dane dotyczące powyższej imprezy dostępne są w internecie: www.scandinavianfurniturefair.com. Kopenhaskie międzynarodowe targi odzieżowe połączone z targami obuwia i wyrobów skórzanych /Copenhagen International Fashion Fair, Scandinavian Shoe Fair, Bag and Leather Goods Fair/. Impreza ta odbywa się dwa razy w roku zazwyczaj w lutym i sierpniu. Jej głównym organizatorem jest Federacja Duńskiego Przemysłu Tekstylnego i Odzieżowego / www.textile.dk /. Adres internetowy – www.ciff.dk. FORMLAND + Danish Lighting + TEXPO – targi sprzętu oświetleniowego, wyrobów tekstylnych, upominków i sztuki użytkowej /Trade Fair for Giftware, Lighting, Textiles and Applied Arts/ w Herning odbywają się dwa razy w roku, w lutym i sierpniu (6-9 lutego 2004 r. i 13-16 sierpnia 2004 r.) Targi te gromadzą wystawców w takich dziedzinach jak: oświetlenie i dekoracja wnętrz, porcelana stołowa i artystyczna, szkło użytkowe, upominki, artykuły biurowe i papiernicze, materiały obiciowe do mebli, zasłony, firany, obrusy, odzież, wyroby ze skóry, biżuteria i kosmetyki. Adres internetowy – www.formland.dk. Targi Przemysłowe HI-IndustriMessen - organizowane są raz na dwa lata w centrum wystawienniczym w Herning. Gromadzą firmy następujących sektorów: automatyka przemysłowa, elektronika i robotyzacja, przemysł opakowaniowy i transport wewnętrzny oraz urządzenia przemysłowe, narzędzia i komponenty do produkcji przemysłowej. Adres internetowy – www.hi-messerne.dk. Targi turystyczne /International Travel Exhibition – Ferie/ odbywają się w Kopenhadze zazwyczaj w pierwszych miesiącach roku kalendarzowego. Regularnie w kopenhaskich targach turystycznych uczestniczy Polski Ośrodek Informacji Turystycznej w Sztokholmie, www.tourpol.com. Internetowy adres targów – www.ferie03.dk. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej w Danii: • spółka akcyjna (aktieselskab - w skrócie A/S), • spółka z o.o. (anpartsselskab - ApS), • spółka jawna (interssentskab - I/S), • spółka komandytowa (kommanditselskab - K/S), • oddział firmy zagranicznej (filial af udenlandsk selskab), • przedstawicielstwo firmy zagranicznej (salgskontor). ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Regulacje prawno-traktatowe: Dania i Polska mają niemal kompletną infrastrukturę traktatową, regulującą współpracę gospodarczą. Do najważniejszych umów w tej dziedzinie należą: Wieloletnia umowa o współpracy przemysłowej, naukowej i technicznej - z listopada 1974 roku, Umowa w sprawie rozwoju współpracy gospodarczej - z maja 1976 roku, Konwencję w sprawie unikania podwójnego opodatkowania Umowa w sprawie popierania i wzajemnej ochronie inwestycji - z maja 1990 roku, Umowa o pomocy wzajemnej w sprawach celnych - z 1992 roku. Oprócz tych umów, stwarzających bazę dla normalnych stosunków gospodarczych istnieje szereg umów resortowych, jak np.: Umowa o współpracy w zakresie energetyki - z 1990 roku, Umowa o współpracy w dziedzinie ochrony środowiska - z 1990 roku, Umowa między b. Ministerstwem Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa RP a b. Ministerstwem Środowiska i Energii Królestwa Danii w sprawie pomocy dla sektora energetycznego i środowiska - z 1995 roku, Umowa między Ministerstwem Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej RP a Ministerstwem Żywności, Rolnictwa i Rybołówstwa Królestwa Danii o pomocy technicznej i współpracy - z 25 czerwca 1999 roku. W uregulowaniach traktatowych między obydwoma państwami nie ma umowy o pomocy prawnej w sprawach cywilnych. Kwestię uznawania i wykonywania orzeczeń sądów polskich w Danii reguluje Konwencja o jurysdykcji i wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych sporządzona w Lugano 16 września 1988 r., której Dania jest sygnatariuszem, a Polska stroną od 1 lutego 2000 r. Ubiegając się o uznanie orzeczenia sądu polskiego w Danii należy jednak pamiętać, że sądy duńskie mogą nawet bardzo drobne uchybienia proceduralne rozstrzygnąć na korzyść firmy duńskiej i dlatego wskazana jest w takich sytuacjach pomoc prawnika duńskiego. Informacje na temat Konwencji znajdują się na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości - www.ms.gov.pl - Konwencja z Lugano. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Przydatne adresy oraz strony internetowe: 1. Informacje na temat Grenlandii: www.nanoq.gl, www.visitnuuk.com. 2. Informacje na temat Wysp Owczych: www.framtak.com 3. Firm działających na rynku duńskim zajmujących się windykacją należności: DUN & BRADSTREET, tel.: 36738000, fax: 36709129, www.dbdanmark.dk , biuro w Polsce: ul. Jana Olbrachta 94, 01-102 Warszawa, tel.: 5332400, fax: 5332424, email: [email protected], www.dnb.com.pl. KIS A/S, tel. 33111200, fax: 33111207, www.kis.dk Aktiv Kapital Danmark A/S, tel. 43432711, fax: 43432927, www.nordan.dk. Informacje o kondycji finansowej firm duńskich i ich zadłużeniu można też uzyskać (odpłatnie) w firmie RKI A/S (Rykker Kredit Information) - www.rki.dk. 4. Kalendarze targów i wystaw: www.bellacenter.dk, www.messecenter.dk, www.dmh.dk. 5. Pełny wykaz targów duńskich: www.xpo.dk. 6. Informacje o targach branżowych: www.fagmesser.dk. 7. Internetowe katalogi i bazy danych firm duńskich: Duńskie Zrzeszenie Agentów Handlowych i Wyłącznych Dystrybutorów (http://www.commercial-agents.dk/): Firmy duńskie zrzeszone w Duńskiej Izbie Handlowej w układzie branżowym, odzież, tekstylia, sport i rekreacja, szkło i porcelana, artykuły różne takie jak obuwie, żywność, wyroby z drewna, narzędzia, armatura. www.dbbusiness.dk: Baza danych firm duńskich opracowana przez wywiadownię handlową Dun & Bradstreet www.bgoresund.com: Katalog firm regionu Oresund obejmującego swym zasięgiem duńską wyspę Zelandię z Kopenhagą i południowe tereny Szwecji z Malmo. Krak.dk: Ogólna informacja na temat firm duńskich. 8. Zakładanie przedsiębiorstwa w Danii Agencja ds. Działalności Gospodarczej i Przedsiębiorstw - www.eogs.dk Główny Urząd Ceł i Podatków – www.toldskat.dk Duński Urząd Imigracyjny – www.udlst.dk 9. Duńska Izba Handlowa Danish Chamber of Commerce (http://www.commerce.dk/) 10. Duńskie Stowarzyszenie Agentów Handlowych Danish Association of Commercial Agents (http://www.commercial-agents.dk/) 11. Konfederacja Przemysłu Duńskiego Confederation of Danish Industries (http://www.di.dk/) 12. Duńska Federacja Małych i Średnich Przedsiębiorstw Danish Federation of Small and Medium Sized Enterprises (http://www.hvr.dk/) 13. Danish Management Forum (http://www.dmforum.dk/) 14. EuroCenter (http://www.eurocenter.schultz.dk/) 15. Duńska Rada Rolnictwa The Agricultural Council of Denmark (http://www.landbrug.dk/) 16. Fundusz Inwestycyjny dla Krajów Europy Środkowo-Wschodniej The Investment Fund for Central and Eastern Europe(http://www.ifu.dk/ioe/ioe_default.htm) 17. Duńska Federacja Przemysłu Tekstylnego i Odzieżowego Federation of Danish Textile and Clothing (http://www.textile.dk/) 18. Duńskie Stowarzyszenie Przemysłu Meblowego Association of Danish Furniture Industries (http://www.danishfurniture.dk/) 19. Przemysł Tworzyw Sztucznych w Danii Danish Plastic Federation (http://www.plast.dk/) 20. Oficjalna strona Danii (http://www.denmark.dk/) 21. Podejmowanie działalności gospodarczej w danii (http://www.efs.dk/publikationer/rapporter/settingup/06.html) 22. Praca w danii (http://www.workindenmark.dk/) 23. Informacja hotelowa (http://www.hotel.dk/) 24. Książka telefoniczna (http://www.degulesider.dk/) 25. Wydział Ekonomiczno-Handlowy Ambasady RP w Kopenhadze: Adres: Ryvangs Alle 46, 2900 Hellerup; tel. 0045-3962 2633; tel. 0045-3962 2187; fax: 0045-3962 2554; [email protected]; WWW: http://www.brh-dania.dk/. 26. Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Królestwie Danii: Adres: Richelieus Alle 12, 2900 Hellerup, Denmark, tel: (+45) 39467700; fax: (+45) 39467766; e-mail: [email protected]; WWW: http://www.ambpol.dk/. W opracowaniu wykorzystano materiały pochodzące z: - Wydziału Ekonomiczno – Handlowego Ambasady RP w Kopenhadze (Przewodnik po rynku duńskim) - materiałów prezentowanych podczas Wideokonferencji zatytułowanych: „Branżowe Forum Integracji Europejskiej – wideokonferencje”, które odbyły się 27 maja i 3 czerwca w Białymstoku. - źródła internetowe
