PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI WOJCIECHOWICE Wojciechowice wsią atrakcyjną i czystą dla nas i naszych turystów Wojciechowice 2008r. I. Charakterystyka miejscowości, w której będzie realizowana operacja. 1. Położenie miejscowości, przynależność administracyjna, powierzchnia, liczba ludności. Wieś Wojciechowice zaliczana jest do wsi bardzo długich. Jako typowa wieś łańcuchowa ciągnie się 5,5 km wzdłuż doliny Jodłownika i graniczy w dolnej części (Mariańska Dolina) z Kłodzkiem. Zajmuje prawie całą dolinę potoku, na wysokość ok. 320 – 460 m n p m. Obszar wsi Wojciechowice położony jest częściowo w granicach obszaru chronionego krajobrazu Gór Bardzkich oraz otuliny obszarów chronionych. Wieś należy do największych osad w Górach Bardzkich. Wojciechowice w górnej części otaczają zalesione zbocza Grzbietu Wschodniego, Gór Bardzkich. Od Przełęczy górskiej Łaszczowej 592 m n.p.m., stanowiącej wyraźne, dość wąskie, płytko wcięte obniżenie, o stromych podejściach i łagodniejszych zboczach, wcinające się, między wzniesienia Ostra Góra (751 m n.p.m.) i Łaszczowa (622 m n.p.m.), rozdzielając Grzbiet Wschodni Gór Bardzkich na dwie części. Przez przełęcz prowadzi droga lokalna z Kłodzka przez Wojciechowice do Laskówki, poprzez – Ostrą Górę 751 m n.p.m. W zależności od uwarunkowań przyrodniczych, ukształtowania terenu, obszarów chronionych, zasobów naturalnych, Wojciechowice zostały przydzielone do jednostki funkcjonalno – przestrzennej E. Jest to jednostka rolniczo – rekreacyjna. Obejmuje wschodnie tereny gminy i położona jest w granicach Gór Bardzkich i Złotych i ich pogórza. Pod względem morfologicznym jest ona mocno urozmaicona, z dużym udziałem obszarów leśnych i glebami średniej i słabej klasy.1 Wojciechowice posiadają plan zagospodarowania przestrzennego zatwierdzony Uchwałą nr 76/IV/2003 Rady Gminy w Kłodzku z dn. 30 października 2003r.(zmiana). Plan obejmuje teren wsi Wojciechowice, wyznaczony granicami administracyjnymi wsi: od północnego – wschodu – granica gminy Bardo, od wschodu – granica gminy Złoty Stok, od południowego wschodu – wieś Podzamek, od południa – wieś Jaszkowa Dolna, od 1 Program Ochrony Środowiska Gminy Wiejskiej Kłodzko, 2004r. str.52 południowego zachodu – wieś Jaszkówka, od zachodu – granica miasta Kłodzko i od północnego zachodu – wieś Boguszyn.2 Struktura ludności w Wojciechowicach wg danych z Urzędu Gminy na dzień 31.12.2007 r. 3 przedstawia się następująco: Wojciechowice Zameldowania na pobyt stały przedprodukcyjni produkcyjni poprodukcyjni Ogółem 607 128 380 99 Mężczyźni 298 Kobiety 309 128 380 99 2. Historia miejscowości ze szczególnym uwzględnieniem wydarzeń mających wpływ na powstanie układu przestrzennego. Początki powstania Wojciechowic nie są dokładnie znane. Istnieje nawet niezbyt wiarygodna tradycja, że założył ją król czeski Jan Luksemburski, na co miała wskazywać jej stara nazwa. Do założenia wsi przyczyniało się jej położenie w pobliżu Przełęczy Łoszczowej. Przez Przełęcz Łoszczową od dawna prowadził stary trakt handlowy zwany Drogą Graniczną, uważany za odnogę szlaku bursztynowego. Z czasem stał się jedną z ważniejszych dróg handlowych, łączących Śląsk z Czechami. Legendy i Fakty historyczne: Balsam pomysłowego pustelnika Mariańska Górka – obecnie w granicach Kłodzka – to historycznie część Wojciechowic. Na jej szczycie stoją: piękna figura Maryi, kaplica i murowana pustelnia, w której mieszkał najsłynniejszy pustelnik hrabstwa kłodzkiego - Johannes Treutler, twórca balsamu. Osiadł na Spittelbergu, jak nazywano wówczas Mariańską Górkę, w 1846 roku. W 1868 roku kupił nawet kawałek ziemi, na której zaczął uprawiać potrzebne do produkcji tego specyfiku zioła, ale zapisał ją od razu franciszkanom z Kłodzka "za dożywocie", bo pustelnikowi nie wypada przecież posiadać dóbr doczesnych. Treutler był niespokojnym duchem. Nosiło go. Młodość spędził w Częstochowie oraz w Wojciechowicach, potem nauczył się tkactwa i pracował w Wambierzycach i w Dusznikach Zdr. Do III Zakonu św. Franciszka wstąpił w Nowej Rudzie. Stamtąd była już prosta droga do pustelni, w której osiadł 14 listopada 1846 roku. Wypełniał wzorowo zadania pustelnika na Mariańskiej Górce do 1854 roku, gdy uznał chyba, że warto zmienić klimat, skoro przeniósł się do pustelni na Górze Kaplicznej w Złotym Stoku. Za Mariańską Górką zatęsknił po sześciu latach. Pewnego dnia przyszedł do Louisa Ambrosiusa - właściciela apteki "Pod Jeleniem" w Kłodzku, u którego postanowił kupić zioła, korzenie i żywicę potrzebne do wyrobu Balsamu Jerozolimskiego. Stary przepis na ten specyfik miał przy sobie. Dostał od aptekarza to, czego potrzebował, a nawet więcej. Ambrosius zdradził mu także wiele tajników, jak poprawić smak lekarstwa, wywołać to lub inne jego działanie, Dane z Urzędu Gminy Kłodzko, uchwała Nr 76/IV/2003 Rady Gminy w Kłodzku z dnia 30 października 2003 r. na dzień 11.06.2008 r. 3 Urząd Gminy Kłodzko – Ewidencja ludności, dane z 31.12.2007r. 22 itp. Pustelnik zabrał się do dzieła. Ale "życzliwych" nigdy nie brakowało. Pewnego dnia doniesiono na niego, że wyrabia i sprzedaje lekarstwo, choć nie ma do tego uprawnień. Aptekarz Ambrosius, powołany na rzeczoznawcę sądowego, przyznał się, że to on sprzedaje Treutlerowi potrzebne mu składniki. Pustelnika ukarano karą pieniężną, Ambrosius zaś stracił klienta. Śmiertelnie obrażony na niego Treutler zaczął zaopatrywać się odtąd w drogeriach, u zielarzy oraz w konkurencyjnej dla Ambrosiusa aptece "Pod Murzynkiem". Był to jednocześnie okres, gdy balsam stawał się coraz bardziej rozcieńczony i sprzedawany nie tylko w małych, ale i dużych butelkach. Zmieniło się też dawkowanie. Zamiast kropelek, zaczęto pić go kieliszkami do likieru. Zawierał bowiem ok. 30 proc. alkoholu, mógł być więc zażywany jako gorzka wódka żołądkowa. Jego tajemnica tkwiła przede wszystkim w zawartych w nim goryczkach, które działały pobudzająco głównie na żołądek. Treutlera, który pomimo sukcesów na polu "medycznym" zrzuca w pewnym momencie habit tercjarza i przystępuje do grona tkaczy, z którymi wiedzie tak wesołe życie, że władze zakonne nie mają innego wyjścia, jak tylko wykluczyć go z grona członków III zakonu franciszkańskiego. Treutler zdaje się tym nie przejmować. Produkuje dalej swój coraz bardziej słynny balsam. Do pustelni na Mariańską Górkę wraca pod koniec życia. W 1892 roku zapada na grypę. Po krótkiej chorobie umiera w wieku 72 lat. Wcześniej zdążył jednak sporządzić testament, w którym wszystkie swe receptury zapisał Przytułkowi dla Chorych Scheibe. Jeszcze tego samego roku prawa do balsamu, tabletek i maści firmowanych nazwiskiem pustelnika odkupił Johannes Schittny - właściciel kłodzkiej Apteki "Pod Murzynkiem" w Kłodzku. Wiedział, co robi. Błyskawicznie opatentował recepturę i znak pielgrzyma z laską, którym opatrywano te specyfiki. Medykamenty okazały się "żyłą złota". Wyciągnęły Schittnego z dołka finansowego, jako że jego apteka ledwo przędła. Ale nie tylko on chciał zbić kapitał na specyfikach pomysłowego pustelnika. Balsam Jerozolimski produkowały także kłodzka Apteka Franciszkanów i apteka "Pod Orłem" w pobliskim Bardzie Śląskim, znanym miejscu pielgrzymkowym. Największe przeboje właściciel apteki "Pod Murzynkiem" miał jednak z największym swoim kłodzkim konkurentem - aptekarzem z apteki "Pod Jeleniem", który twierdził, że to on posiada pierwotne receptury i to jego "Balsam Jerozolimski" jest najlepszy w smaku i w działaniu. Trwający całe dziesięciolecia spór zakończył się dopiero w 1932 roku. Nazwy "Jerozolima" nie można było zastrzec, natomiast nazwisko pustelnika - jak najbardziej. Wyłączne prawo do jego używania przyznano aptece "Pod Murzynkiem". Rodzina Schittny, do której apteka ta należała do 1945 roku, rozlewała "Balsam Jerozolimski" do tysiąclitrowych beczek dębowych. Cała produkcję zautomatyzowano. Dr Richard Schittny kupił w 1943 roku nawet fabryczkę na skraju Kłodzka, gdzie chciał rozwinąć produkcję, ale plany pokrzyżowała wojna. Potem rodzina ta przeniosła produkcję do Niemiec. Na ziemi kłodzkiej czasy, gdy produkowano "Balsam Jerozolimski", pamiętają wciąż kłodzka apteka "Pod Murzynem" w Rynku koło ratusza (w 1993 roku obchodziła 600-lecie działalności) i oczywiście Mariańska Górka w dolnych Wojciechowicach. Wnętrze apteki jest zabytkowe, pochodzi z czasów ostatniej przebudowy z lat 1910/11. W jej witrynie stoi wciąż bardzo stara figurka Murzyna. Z Mariańską Górką czas obszedł się mniej łaskawie niż z apteką. Kaplice Kalwarii, pnące się ku górze są jeszcze w nienajgorszym stanie. Podobnie stojąca na szczycie kolumna maryjna z 1875 roku, kaplica i XIX-wieczna pustelnia, choć wejście do niej i okna zostały zamurowane. Niestety, niewiele zostało z wyposażenia kaplicy, do której przyciągała kiedyś cudami słynąca figura Matki Boskiej (według tradycji wykonano ją z oryginalnie ukształtowanego pnia, wyłowionego podczas powodzi z płynącego w pobliżu Jodłownika). Szczególnie olśniewający był ołtarz. Jego podstawa zniknęła już dawno, barokowe rzeźby aniołów skradziono jakieś dwa lata temu, na szczęście resztę - dla bezpieczeństwa - kłodzcy franciszkanie brązowi zabezpieczyli w swym klasztorze. Latem, gdy na Mariańskiej Górce odprawiane są w niedziele msze święte, na ołtarzu polowym ustawiana jest figura Czarnej Madonny, wykonana dla o. Wojciecha Piętowskiego, proboszcza parafii franciszkańskiej z Kłodzka (Mariańska Górka podlega jej kanonicznie). Ojcowie mówią, że idea życia pustelniczego przeżywa w świecie renesans, być może więc i tutaj powróci kiedyś jakiś eremita? Pustelnicy pełnili zawsze funkcje strażników tutejszej kaplicy. A to, że jeden z nich odkrył w sobie przy okazji żyłkę biznesmena, to już zupełnie inna historia.4 Fakty: Początki Wojciechowic sięgają XIV w. Administracyjnie sołectwo należało do hrabstwa kłodzkiego. W 1324r. należało do Heinricha von Beringena, który miał tu sędziostwo. W 1340 istniał piec wapienniczy, przy drodze z Kłodzka do wsi. O wielkości i randze wsi, świadczy też wczesne powstanie kościoła. W 1362 roku proboszczem był niejaki Conradus. Wieś już wówczas mogła składać się z kilku części należących do różnych właścicieli. W 1365 – 71 sędziostwo w Wojciechowicach posiadał Dytmar, a obejmowało ono 5 łanów i 4 pręty gruntów. Wieś nie rozwijała się zbyt szybko, skoro w 1384r. pobierano z niej tylko 3 grosze dziesięciny. Z 1473r. zachowała się notatka o wielkim pożarze lasu koło Wojciechowic, jak podaje zapis kronikarski, przed pożarem uciekł niedźwiedź, który dobiegł aż do Bramy Wodnej w Kłodzku. W 1526r. wzniesiono we wsi dwór sędziowski , który należał do rodziny Fischerów. Wówczas do Wojciechowic należało sędziostwo w Dębowinie. W 1574r. proboszczem we wsi był Thomas Langer. Za bardzo burzliwy można uznać początek XVII w. i czasy wojny 30 – letniej. Najpierw w 1615r. wybuch bunt chłopów, częściowo na tle religijnym, bowiem znaczna część mieszkańców Wojciechowic przeszła na protestantyzm. W 1617r. wybuchł wielki pożar, w którym ucierpiał także kościół. Jednak uszkodzenia nie były aż tak wielkie, bowiem inwentarz z 1631r. wskazuje, iż świątynia była dość bogato wyposażona. Wojciechowice ucierpiał dość znacznie, ze względu na bliskie sąsiedztwo Kłodzka, wokół, którego, i o które toczyły się walki. W 1631r. we wsi mieszkało 41 gospodarzy płacących podatki kościelne. Dopiero po zakończeniu wojny 30 – letniej wieś zaczęła się rozwijać. Stanowiła wówczas M.Perzyński, Przewodnik dla dociekliwych Gminy Kłodzko skarby i osobliwości. Przewodnik dla dociekliwych, Wrocław 2002 , 4 królewszczyznę. W 1626r. część Wojciechowic nabyło kolegium jezuitów w Kłodzku. Była to pozostałość po komandorii joannitów, którzy ją wcześniej posiadali. W XVIII w. Wojciechowice należały do największej wsi okolicy Kłodzka, częściowo należały do miasta, lub miejskich instytucji. W 1715r., na pobliskiej Mariańskiej Górce, powstała na terenie jezuickim pierwsza kaplica, później Kalwaria, która z czasem stała się miejscem pielgrzymkowym i ulubionym celem spacerów mieszkańców Kłodzka, a u jej stup powstał przysiółek Mariańska Dolina z gospodą. W 1782r. cała wieś liczyła 181 budynków. Istniała już wówczas kolonia Jóźwików, a we wsi mieszkało 18 rzemieśników. Główną część, ze 155 budynkami posiadał hr. Von Schlabrendorf. Był tu kościół, plebania i szkoła katolicka oraz młyn wodny, a mieszkało 39 kmieci oraz 113 zagrodników i chałupników. Druga część posiadał hr. Von Reden. Obejmowało ona 5 budynków z 1 kmieciem i 4 zagrodnikami. W wolnym sędziostwie był folwark i 18 chałupników, a ostatnia część posiadał wolny kmieć. Był tam 1 chałupnik. Wojciechowice, były bardzo dużą i bogatą rolniczo wsią, o czym może świadczyć liczba kmieci. W 1816r. ponownie jedna cześć należała do szpitala w Kłodzku. W tym samym roku wzniesiono nową szkołę. W 1840r. we wsi był już kościół i szkoła katolicka, 3 młyny wodne, olejarnia, browar, 3 gorzelnie wyrabiające starkę oraz 5 potażarni, a wśród mieszkańców było 13 murarzy, 10 cieśli oraz 15 innych rzemieśników i 6 handlarzy. Charakterystyczny skład zawodowy rzemieśników wynikał z bliskości miasta, w którym znajdowali oni zatrudnienie. W 1864r. majątek Wojciechowic obejmował ok. 400 morgów i należał do spadkobierców hr. Von Schlabrendorfa. Dziedziczył go nijaki Naschke. Od połowy XIX wieku Wojciechowice stały się popularnym letniskiem podmiejskim. Magnesem była romantyczna zabudowa Mariańskiej Górki z niezwykłym lokatorempustelnikiem. Odbywano tutaj bardzo chętnie spacery. W pobliżu powstała nawet gospoda ze stawem i kąpieliskiem. Gospoda działała również w centrum wsi, przy browarze. Zaczęły tu także powstawać wille letniskowe. Dodatkowa atrakcja stała się mur i wieża widokowa o wysokości 20 m. Wzniesiono ja na niewielkim wzniesieniu w grzbiecie, ciągnącym się od Kłodzkiej Góry przez Kostrę. Roztaczał się z niej wspaniały widok na Kotlinę Kłodzką z otoczeniem i panoramą miasta, na pierwszym planie. Przez Wojciechowice prowadziły uczęszczane szlaki na Kłodzką Górę i Ostra Górę. Po 1954r. Wojciechowice były początkowo wsią wyłącznie rolniczą, później ich funkcja uległa przekształceniu, w kierunku zmiany na wieś typową podmiejską, a nawet przedmieście. Trzykrotnie zmniejszyła się liczba ludności rolniczej. Rolnictwo nadal odgrywa dominująca rolę, rozwija się szczególnie ogrodnictwo. Wynikało to z sąsiedztwa miasta i sprzyjającego położenia oraz dobrych warunków glebowo – klimatycznych. Powstały nowe domy mieszkalne i budynki gospodarcze. W 1978r. było tu 106 gospodarstw rolnych oraz gospodarstwo Kombinatu Rolno – Przemysłowego w Żelaźnie. W 1988r. gospodarstw indywidualnych było 79. Najczęściej były to gospodarstwa drobne. Wyłącznie z pracy w rolnictwie utrzymywało się ok. 20% ludności zawodowo czynnej, a w 1988r. już 79%. Wieś połączona jest komunikacją miejską z Kłodzkiem. Nie odrodziła się natomiast, i nie rozwijała funkcja turystyczno – letniskowa, mimo niewątpliwie dużych potencjalnych rezerw. Specyficzne nazwy: Nazwy wsi: 1324 Kunigshain, 1349 Kunigshayn, 1352 Kenigshayn, 1354 Kungusheyne, 1362 kunigishayn, 1371 Kinygshain, 1381 Konegishayn, 1384 Kunigshayn, 1394 Gunygshain, 1420 Konigishayn, 1424 Konigeshain, 1454 Konigshayn, 1499 Konigshain, 1549 Kunigs Hain, 1631 KonigSSHAIN, 1747 Konigshayn, 1816 Konigshain, 1945 Wojciechowice.5 Nazwy wzniesień: Spittelberge – Wzgórze Marii, Mariańska Górka, Wzgórze Marii, Königshainer Spitzberg - Ostry Szczyt, Ostra Góra, Kłodzka Góra, Nazwa rzeki/potoku/strumieni: Jodłownik, Jodłówka. 3. Określenie przestrzennej struktury miejscowości. Wojciechowice zachowały w pełni układ wsi łańcuchowej i bardzo liczny zespół starej zabudowy, złożone z murowanych budynków mieszkalnych i gospodarczych. Pochodzą one w większości z XIX wieku, część domów w pobliżu kościoła nosi cechy charakterystyczne dla prowincjonalnej architektury barokowej z XVIII wieku. Same zaś Wojciechowice wyróżniały się zawsze niesamowitym położeniem. Wiele domów na wysokich wzniesieniach wygląda z daleka jak niedostępne zamczyska. Obok gotyckiego, przebudowanego w czasach baroku kościoła parafialnego p.w. św. Michała Archanioła, wznoszą się niezwykle okazałe zabudowania dawnego dworu sędziowskiego z XVI wieku, wielokrotnie przebudowywane. Przy domostwach rozsiane są licznie kapliczki, które ciągną się przy wijącej się, niezwykle malowniczej drodze w kierunku Laskówki przez Przełęcz Łaszczową. Mariańska Górka położona jest na prawo od tablicy informującej, że kończy się Kłodzko i zarazem zaczynają się Wojciechowice. We wsi, na przestrzeni 5,5 km, znajduje się niebagatelna liczba 43 mostów i kładek prowadzących przez rzekę. Do szczególnych miejsc kultu celebrowanych przez lokalną społeczność należy: 1) Kościół parafialny rzymskokatolicki p.w. św. Michała Archanioła, diecezji świdnickiej. W obecnej postaci wzniesiony jako gotycki w XV wieku, gruntownie zmieniony i powiększony w czasie przebudowy w 1 połowie XVIII wieku (prawdopodobnie ok. 1730r.). Wielokrotnie remontowany, m.in. w XIX wieku i w latach 1971 – 76. Jest to budowla jednonawowa, z półkoliście zakończonym prezbiterium. Przy ścianie nawy zachowały się gotyckie przypory oraz portal. Na osi stoi wieża zakończona strzelistym hełmem. Wewnątrz skromne wyposażenie, m.in. barokowe, drewniane, polichromowane rzeźby z XVIII wieku oraz neogotyckie ołtarze, chrzcielnica z XIX w. i obrazy olejne z XIX w. W kościele znajdują się również organy zbudowane przez firmę Schlag & Solne, datowane są na rok 1889. W 2006 roku został wymieniony silnik elektryczny wraz z dmuchawą. Na cmentarzu stoi kolumna maryjna z 1830 r. W pobliżu plebania, prawdopodobnie z 1 poł. XVIII w., przebudowana w XIX w. i później. Msze celebrowane są codziennie: w niedziele i święta o godz. 9.00 i 12.00: w dni powszednie: od Odpustu do Triduum Paschalnego o 17.00, od Triduum Paschalnego do Odpustu o 18.00: w soboty o 9.00. Słownik geografii turystycznej Sudetów pod red. M. Staffy,: Kotlina Kłodzka i Rów Górnej Nysy, Wrocław 1994 5 2) W sąsiedztwie kościoła wznosi się zespół zabudowań dawnego dworu sędziowskiego z 1526r., wielokrotnie przebudowany w XVIII – XX w. Przy dworze zgrupowane są, wokół prostokątnego dziedzińca późniejsze zabudowania gospodarcze. 3) Mariańska Górka – wzniesienie w dolnej części Wojciechowic (do 1945r. część Wojciechowic), obecnie leżąca w granicach Kłodzka. Na szczycie 333 m plateau wznosi się kaplica, otoczona stacjami Drogi Krzyżowej i innymi obiektami. Powstanie kaplicy nie jest zupełnie jasne. Istnieje przekaz, ze pierwsza kaplica powstała tu dla pomieszczenia figurki MB wykonanej z oryginalnie ukształtowanego pnia, wyłowionego podczas powodzi z wód Jodłownika. Inna wersja, przypisuje powstanie kaplicy Heinrichowi Deckertowi, który miał ja postawić w 1715 r., za zgoda jezuitów z Kłodzka, do których teren należał już od dawna. W 1773r. kaplice rozbudowano, ale podczas wojen napoleońskich, w 1807r. została podobno zniszczona. Brak jednak pewnych źródeł potwierdzających jej istnienie już w XVIII w., a zwłaszcza w jego początkach, ale tradycja takiego powstania Kalwarii na Mariańskiej Górze utrzymuje się od dawna. Wiadomo, że kaplice odbudowano w 1810r., a w 1846 r. osiedlił się przy niej pierwszy pustelnik – Johannes Reuter. Po 1844 r. zbudowano Drogę Krzyżową z Mariańskiej Doliny na szczyt wzgórza. Kaplica i Kalwaria podlegają OO. Franciszkanom z Kłodzka. 3*) Kaplica Matki Boskiej Pocieszenia, pochodząca prawdopodobnie z początku XVIII w., przebudowana w 1810r. Jest to skromna budowla salowa, nakryta dwuspadowym dachem, z którego wyrasta sygnatura z prześwitem. Do wnętrza prowadzi skromny portal o fantazyjnym wykroju nadproża, a w środku znajduje się m.in. późnobarokowy – klasycystyczny ołtarz. Przed kaplica stoi kamienna kolumna maryjna z 1875r. ufundowana przez F. Langera, obok domek pustelnia – murowany z XIX w. i kilka stacji kalwaryjnych. 3**) Droga Krzyżowa – wiedzie z Mariańskiej Doliny do kaplicy. Składa się z XIV jednolitych stacji, nawiązujących do formy stelli. Stacje, w postaci słupkowych kapliczek, stoją na wysokich, dwudzielnych cokołach. We wnękach umieszczone są obrazy poszczególnych stacji. Zastąpione obecnie współczesnymi szkicami. Niewątpliwym atutem mieszkańców Wojciechowic jest pielęgnowanie tradycyjnych obrzędów regionalnych, bardzo mocno wspierane zwłaszcza przez członkinie Koła Gospodyń Wiejskich, Radę Sołecką, Radę Parafialną, Ochotniczą Straż Pożarną, Ludowy Zespół Sportowy. * W domach rodzinnych pielęgnuje się tradycję swoich przodków – osadników powojennych, * Akcja „Posprzątajmy swoją wieś” (marzec – kwiecień), * Dzień Wojciechowic „Wojciechowickie Michałki” – 29 września, * Odpust Parafialny – 29 września – Święto św. Michała Archanioła, * Adoracja Grobu Pańskiego, czuwanie Ochotniczej Straży Pożarnej przy grobie, * Uroczyście obchodzony jest Dzień Dziecka, Dzień Matki, Mikołajki, * Jasełka – wystawiane przez Szkołę Podstawowa w Jaszkowej Dolnej, biorą w nich udział dzieci z Wojciechowic, Jaszkowej Dolnej, Podzamka, * W Wojciechowicach pielęgnowane są tradycje kolędowania (styczeń) – w formie kolędowych spotkań Koła Gospodyń Wiejskich. W 2004r. gośćmi Kolędowania byli Bracia Golcowie, * Spotkanie opłatkowe dla mieszkańców Wojciechowic, organizowane przez proboszcza Krzysztofa Doś i Koło Gospodyń Wiejskich. Na uwagę zasługuje również utworzenie w Wojciechowicach „Ekomuzea wsi Ziemi kłodzkiej”. „Ekomuzeum” to sieć rozproszonych obiektów eksponatów, które tworzą „żywą” kolekcje obrazującą wartości przyrodnicze i kulturowe regionu oraz dorobek jego mieszkańców. Kolebką idei jest Francja, gdzie działa blisko 70 lokalnych i regionalnych ekomuzeów. Celem powstania ekomuzeów na terenie wsi ziemi kłodzkiej stało się powodem do powstania nowego produktu turystycznego w oparciu o ochronę i zachowanie zasobów przyrodniczych i kulturowych.6 W opracowaniu „Ekomuzeum Wojciechowic” wzięto pod uwagę 20 obiektów, na które warto zwrócić uwagę są to: 1. Mariańska Górka (opis) 2. Ukrzyżowanie – przy posesji nr.1, kamienna grupa figuralna. Ukrzyżowanie z przełomu XVIII/XIX w. Opracowała Monika Słonecka - Ekomuzea wsi Ziemi Kłodzkiej, Lokalna Organizacja Turystyczna Ziemi Kłodzkiej Lutynia, Projekt dofinansowany przez Starostwo Powiatowe w Kłodzku w otwartym konkursie ofert na realizację w 2005r. zadań publicznych z zakresu turystyki, promocji i rekreacji. 6 3. Kapliczka fasadowa, z niszą murowana. 4. Krzyż przydrożny – Pasja z XIX w., cokół z niszą. Tematyka pasyjna dominuje w sztuce przydrożnej, stawianie krzyży przy drodze było zawsze swoistym, publicznym wyznawaniem wiary. 5. Rękodzieło – Jednym z artystów mieszkających w Wojciechowicach jest rzeźbiarz i poeta – Marek Sempik. 6. Pasja – z XIX w. stoi na prywatnej posesji, tuż przy głównej drodze. 7. Kapliczka fasadowa – z półkolistym zwieńczeniem XVIII/XIX w. 8. Kapliczka współczesna – wzniesiona z kamienia polnego. Mozaika przedstawia św. Józefa. 9. Krzyż przydrożny – drewniany XX w. 10. Figura świętego – w pobliżu kościoła stoi figura św. Jana Nepomucena z XVIII w., a zaraz obok drewniany krzyż misyjny. 11. Kapliczka w murze – w murze otaczającym kościół znajduje się kapliczka wnękowa z mozaiką. 12. Kościół parafialny pod wezwaniem św. Michała Archanioła (opis). 13. Kolumna Maryjna – Kolumny maryjne były religijną i polityczną manifestacją. Stawiano je też jako wota za ocalenie życia, powrót do zdrowia, czy odwrót morowego powietrza. Kolumny Maryjna – symbolizujące dostojeństwo, chwałę Bożą i wyniesienie Matki Boskiej – w widoczny sposób przybliżały publicznie katolicką teologię maryjną. Podkreślały, że Kościół to opoka, a Maryja to jej filar. Na cmentarzu przykościelnym stoi Kolumna Maryjna z 1830r. 14. Most – we wsi, na przestrzeni 5,5 km, znajduje się niebagatelna liczba 43 mostów i kładek przez rzekę. 15. Krzyż - drewniany XX w. 16. Kapliczka – Kapliczka skrzynkowa na słupie, w środku figurka Maryi. 17. Krzyż – drewniany, XX w. 18. Kapliczka – Kapliczka fasadowa z półkolista niszą, nakryta dwuspadowym dachem. 19. Kapliczka – Kapliczka słupkowa z półkolistą wnęką, nakryta dwuspadowym daszkiem z XIX w. 20. Kapliczka św. Huberta – przeszklona kapliczka wnękowa na słupie, wzniesiona przez myśliwych w 1996r. W środku św. Hubert. II. Inwentaryzacja zasobów służących odnowie miejscowości. 1. Zasoby przyrodnicze; dziedzictwo kulturowe. Znaczącym potencjałem wsi jest zachowane, w stanie naturalnym środowisko przyrodnicze, o bogatej i różnorodnej florze i faunie. Wojciechowice częściowo znajdują się w obszarze chronionego krajobrazu Gór Bardzkich. Obowiązuje tu zakaz eksploatacji surowców skalnych na skalę przemysłową, budowy uciążliwych zakładów przemysłowych, dużych baz magazynowo – składowych i dużych ferm hodowlanych.7 Z powodu znacznego zalesienia można spotkać tu typowo leśne gatunki zwierząt, takie jak jeleń, sarna, dzik, muflon sprowadzony tu z Korsyki. Inne ssaki występujące tu, to na przykład lis, borsuk, popielica i orzesznica. Wśród ptaków najwięcej występuje gatunków są, np. sikora sosnówka, mysikrólik, pliszka górska, rudzik, dzięcioł, sroka. Wiele gatunków jest bardzo rzadkich: jarząbek, słonka, bocian czarny, trzmielojad, kobuz czy sóweczka i włochatka (charakterystyczne dla tajgi). Spotkać tu można ślimaka karpackiego, do ciekawszych gatunków ślimaków występujących tu zalicza się również jeden z najmniejszych polskich ślimaków, świdrzyka stępionego. W pobliżu potoków spotkamy salamandrę plamistą, kilka gatunków żab na skałkach i łąkach żyje żmija zygzakowata, zaskroniec, padalec. Bardzo bogata jest fauna pajęczaków. Na łąkach Wojciechowic rzadko występuje uważany za symbol regionu pełnik europejski, zwany tutaj lokalnie różą kłodzką, a także gatunki chronione, np. częsty jest dziewięćsił bezłodygowy, miejscami spotkać można storczyki, listerę jajowatą, podkolan biały, kukułkę szerokolistną. Wiele z występujących w Wojciechowicach roślin znajduje się pod ochroną, są to między innymi arnika górska, barwinek pospolity, cis pospolity, dziewięćsił bezłodygowy, goryczka orzęsiona, lilia złotogłów, parzydło leśne, śnieżyczka przebiśnieg, rosiczka okrągłolistna, storczyk męski, storczyk bzowy, widłak wroniec, widłak goździsty, wawrzynek wilczełyko, zimowit jesienny, czosnek niedźwiedzi, konwalia. Wojciechowice w górnej części otaczają zalesione zbocza Grzbietu Wschodniego, Gór Bardzkich. Od Przełęczy górskiej Łaszczowej 592 m n.p.m., stanowiącej wyraźne, dość wąskie, płytko wcięte obniżenie, o stromych podejściach i łagodniejszych zboczach, wcinające się, między wzniesienia Ostra Góra (751 m n.p.m.) i Łaszczowa (622 m n.p.m.), rozdzielając Grzbiet Wschodni Gór Bardzkich na dwie części. Ostra Góra (tuż po 1945 r. Ostry Szczyt, niem. (Königshainer Spitzberg) – drugi pod względem wysokości szczyt Gór Bardzkich, wznoszący się wyraźnie zaznaczoną kulminacją w grzbiecie głównym południowo-wschodniej części ich łańcucha po – Kłodzką Górę najwyższy szczyt południowo-wschodniej części, a zarazem całych, Gór Bardzkich o wysokości 765m n.p.m. Ostra Góra długo (jeszcze po II wojnie światowej) uchodziła za najwyższy szczyt Gór Bardzkich. Jako "najwyższa" góra bezpośrednio dostępna z Kłodzka, była bardzo popularna. GGV już na początku swego istnienia (koniec XIX w.) wzniosło tu drewnianą wieżę widokową 17-metrowej wysokości, z dwoma pomostami widokowymi. W 1890 r., kilkadziesiąt metrów poniżej szczytu, zbudowano letnią restaurację, którą później przekształcono w całoroczne schronisko nazwane Hubertusbaude. Po 1945 r. góra utraciła swoje znaczenie turystyczne. Schroniska nie uruchomiono i z czasem popadło w całkowitą 7 Program Ochrony Środowiska Gminy Wiejskie Kłodzko. 2004r., str. 44 ruinę. Wieża widokowa, postawiona na nowo w roku 1927, przetrwała do połowy lat 50. XX w. Przez szczyt Ostrej Góry przechodzi szlak turystyczny. Niżej dolnego potoku jest w większości zajęta przez użytki rolne na łagodniejszych zboczach bocznych ramion Grzbietu Wschodniego, ciągnących się aż do Kłodzka. Wody powierzchniowe ( cieki, rzeki , stawy)- o średnim znaczeniu Przez Wojciechowice na długości 5,5 m. przepływa potok o nazwie Jodłownik (lub Jodłówka), swoje ujście ma do Nysy Kłodzkiej. W środkowej części wsi znajduje się zbiornik p.poż. Gleby – o średnim znaczeniu W Wojciechowicach powierzchnia gruntów ogółem wynosi: 1605 ha. W tym: grunty orne stanowią - 309,4 ha, Łąki/ Pastwiska – 265,9 ha, Lasy 950,8 ha, Nieruchomości budowlane19,9 ha. Przeważają gleby o średnich i słabych klasach bonitacyjnych: klasa IV (494.4500 ha), klasaV (179.3643 ha), lasa IVa (100.4126 ha), klasa VI (68.2514 ha), klasa IVb (57.7460 ha), klasa IIIb (48.4494 ha), klasa IIIa (18.8000 ha), klasa III (11.2250 ha). Na terenie wsi zarejestrowanych jest 102 gospodarstw rolnych (pow. 1 ha), w tym: O powierzchni 1ha do 5 ha – 66 5 ha – 15 ha – 28 9% 0% 15 ha – 50 ha – 8 8 powyżej 50 ha -brak 1ha-5ha 27% 5ha-15ha 15ha-50ha 64% 8 Urząd Gminy Kłodzko – Dane dotyczące gospodarstw rolnych, stan na 2007r. pow. 50ha Kopaliny – o średnim znaczeniu Okolice Wojciechowic zbudowane sa w partiach górskich z dewońskich łupków kwarcytowych, zwanych wojciechowickimi oraz z dolnokarbońskich piaskowców szarogłazów, mułowców i łupków ilastych, tworzących strukturę bardzką. Niższe zbocza doliny pokrywają czwartorzędowe gliny deluwialne. Natomiast dolną część, od strony Kłodzka, tworzą plejstoceńskie gliny zwałowe, a nieco wyżej gliny pyłowe lesso – podobne. W rejonie Mariańskiej Doliny, na brzegach Jodłówki, ciągnie się niewielki wkład sylurskich ryolitów, kontaktujące z dolnokarbońskimi mułowcami i brekcjami, za którymi w górę doliny, ciągnie się wzdłuż potoku wąskie pasmo łupków żdanowskich. Na kontakcie brekcji i łupków Żdanowskich występują niewielkie soczewki łupków granitolitowych, z lidytami. Znajdowano tu okazy fauny kopalnianej. Natomiast w stronę Jóźwikowa występują keratofity. Tak złożona budowa geologiczna w dolnej części Wojciechowic jest wynikiem przebiegającego nasunięcia struktury bardzkiej na krystaliczny masyw metamorfiku kłodzkiego. Występuje tu wiele minerałów m.in.: koolofan, opal, limonit, markasyt i piryt.9 Obiekty zabytkowe Na obszarze Wojciechowic znajduje się tylko jeden obiekt zabytkowy wpisane do rejestru zabytków (27.12.1960r.) jest to: Kościół parafialny pod wezwaniem św. Michała Archanioła (opis). Istnieją także liczne obiekty zabytkowe ujęte w wykazie zabytków: Mur cmentarza przykościelnego, Plebania nr.108, Kapliczki słupkowe obok nr 6,30a,79,87, Dwór, obecnie dom mieszkalny 104, Oficyna mieszkalna w zespole folwarku dworskiego nr. 74, Dom Ludowy nr.106, Obora, obecnie budynek gospodarczy w zespole folwarku dworskiego nr.74, Dom mieszkalny nr.6, 36, 40, 45, 61, 80, 91, 115, 117,122, 122a, 147, Willa nr.10, Budynek gospodarczy w zespole nr.91, 117, 122, Stodoła z przejazdem w zespole nr.117.10 2. Obiekty i tereny. Działki pod zabudowę mieszkaniową. Wzdłuż drogi głównej po jednej i drugiej stronie pas o szerokości 100 m. przeznaczony jest na zabudowę mieszkaniową. Działki pod zabudowę letniskową Miejscowo tereny przeznaczone pod mieszkalnictwo i usługi turystyczne. Działki przeznaczone pod zalesienie i na grunty rolne. Słownik geografii turystycznej Sudetów pod red. M. Staffy,: Kotlina Kłodzka i Rów Górnej Nysy, Wrocław 1994. 10 Wykaz zabytków gminy Kłodzko - Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków we Wrocławiu Delegatura w Wałbrzychu (stan na 2008r.) 9 Powyżej 100m. od pasu przeznaczonego na zabudowę mieszkaniowa grunty przeznaczone zostały pod zalesienie i grunty rolne. Tradycyjne obiekty gospodarskie – brak Place i miejsca spotkań. Wojciechowice posiadają boisko przy Domu Ludowym, wyposażone w boisko do siatkówki i piłki nożnej. Odbywają się tutaj wszystkie, większe imprezy wsi: festyny, zawody. Miejscem spotkań lokalnej społeczności jest również świetlica wiejska oraz czytelnia biblioteki. 3. Infrastruktura społeczna i techniczna. *Praktyka Lekarza Rodzinnego, lekarz przyjmuje w środy, od 10.00 do 12.00. Po godz. przyjęć oraz w soboty, niedziele i święta nagłe wypadki przyjmowane są bez skierowania w Izbie przyjęć w kłodzkim szpitalu. *Biblioteka, będąca jedną z 9 Filii BPGK z/s w Ołdrzychowicach. W dniu 7 lipca 1956r. powstała Gromadzka Biblioteka Publiczna z inicjatywy Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej w Wojciechowicach i jej przewodniczącego Piotra Wcisło. Biblioteka otrzymała 275 książek, 2 regały z Powiatowej Biblioteki w Kłodzku. Lokal biblioteki mieścił się przy Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej i składał się z jednego pokoju. Pierwsza kierowniczką biblioteki była p. Helena Palczyńska. Gromadzka Biblioteka Publiczna w Wojciechowicach została otwarta dla czytelników dnia 02.01.1957r. Czynna była w poniedziałek, środę, sobotę od godziny 10- tej do 17 – tej. Zarejestrowanych było 91 czytelników. W 1965r. pracę w bibliotece podjęła p. Bogumiła Dziak, pracowała w niej do 1979r., biblioteka mieściła się w budynku Domu Ludowego. Od 1979r. w bibliotece pracuje p. Irena Wiater. Na koniec 2007r. stan księgozbioru wynosi 10239 woluminów.11 W 2007r. przybyło 230 książek tj. 124 pozycji literatury dla dorosłych, 9 dla dzieci, 97 popularno – naukowych. Do biblioteki zakupiono 71 książek, 159 to dary. W 2007r. ubytkowano 177 książek jako zniszczone. 11 Dane z Głównego Urzędu Statystycznego – stan na 31.12.2007r. Czytelników zarejestrowanych w 2007r. było 190, w tym 45 do 15 lat, 29 do 19 lat, 116 to pozostali czytelnicy. Największą liczbę czytelników stanowi młodzież bo 73 osoby i niezatrudnieni 61 osób. Działalność biblioteki to nie tylko nie tylko prowadzenie ewidencji książek i wypożyczeń lecz również popularyzowanie czytelnictwa wśród mieszkańców wsi. W bibliotece organizowana jest systematycznie wystawka książkowa czy to nowości wydawniczych, czy pisarzy mających aktualną rocznicę twórczości. Są tez gazetki ścienne związane z rocznicami. Biblioteka organizuje spotkania czytelnicze dla dzieci, młodzieży i dorosłych, takie jak: „Opłatek” – wieczór kolęd, „Dzień Babci”, „Walentynki”, „Dzień Kobiet”, „Międzynarodowy Dzień Ziemi”, „Dzień Książki dla Dzieci”, „Święto Mamy”, „Aktywny Czytelnik Szkoły Podstawowej”, „Wakacje” – zajęcia plastyczne dla dzieci, „Dzień Nauczyciela”, „Jesienne Spotkania”, „Andrzejki” – dla najmłodszych, „Malowanie kart świątecznych dla wszystkich chętnych.”12 * Dom Ludowy, w którym mieści się świetlica wiejska czynna jest pięć dni w tygodniu (wtorek, środa, piątek, sobota, niedziela od 17.00 do 21.00), w której organizowane są spotkania mieszkańców, zabawy, dyskoteki, przedstawienia, rozgrywki w tenisa stołowego, półkolonie w okresie wakacji letnich i ferii zimowych, festyny, turnieje sprawnościowe, mecze piłki siatkowej na boisku przy Domu Ludowym. * Siedziba Koła Gospodyń Wiejskich, w której odbywają się systematyczne spotkania co czwartek, podczas których gospodynie radzą, gotują, śpiewają, wykonują wyroby rękodzielnicze. Pomieszczenie KGW wyposażone jest w skromne zaplecze gastronomiczne wykorzystywane przy organizacji spotkań i zabaw okolicznościowych. * Ochotnicza Straż Pożarna w 2000r. po zajęciu II miejsca w zawodach strażackich otrzymała decyzją Rady Gminy pomieszczenie na remizę w Domu Ludowym. Wojciechowice są silnie związane zarówno pod względem funkcjonalnym jak i komunikacyjnym z Kłodzkiem, miastem obfitującym w zabytki o bogatej tradycji dziedzictwa kulturowego, a jednocześnie pełniącego funkcję miasta, w którym znajduje się większość urzędów: Urząd Gminy, Starostwo Powiatowe, Sanepid, Szpital. Ich dodatkowym atutem może być położenie w pięknej dolinie i ciągnącej się aż do Przełęczy Łaszczowej, z której można dojść szlakiem turystycznym do Barda. Przez wieś kursują autobusy PKS. Wieś jest zwodociągowania. Wady – brak poczty, agencji pocztowej, szkoły, przedszkola, konieczna modernizacja Domu Ludowego. Wady – oznakowanie tras rowerowych, pieszych; rozbudowa infrastruktury turystycznej, zbyt rzadka komunikacja miejska. 4. Gospodarka i rolnictwo. Specyficzne produkty - kulinarne Dawniej wieś rzadko jadła bogato. Gospodynie musiały sporo się nagłowić, żeby było smacznie i zdrowo. Tak do kuchni weszła kiszka ziemniaczana – kresowy przysmak. W Wojciechowicach to specjalność Mirosławy Żmudzkiej i pani sołtys – Jadwigi Ćwichuły. Pani Janina Baziak jest specjalistka od „miodu” z mniszka lekarskiego, to świetny specyfik przeciwko kaszlowi, przypomina miód, ale jest słodki, i kwaskowaty. Panie z KGW są Opracowane przez I. Wiater- Pracownika Fili BPGK w Wojciechowicach, na podstawie dokumentów Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej w Wojciechowicach. 12 również specjalistkami w przygotowaniu marmolady jabłkowo - dyniowej. W Wojciechowicach podobnie jak na całym Dolnym Śląsku przemieszczały się tradycje i smaki.13 Znane firmy produkcyjne Lenart Józef – Wojciechowice 11 Kluby Towarzyskie i Organizacja Imprez, Wild Adam – Wojciechowice 114B Usługi leśne, Zrywka drzew, Wild Józef - Wojciechowice 177 Zrywka drzewa, Zajdel Paweł – Wojciechowice 34 Usługi Motoryzacyjne, Blacharstwo, Siudo Katarzyna – Wojciechowice 65 Działalność Agentów i Brokerów Ubezpieczeniowych. Kredyty i Ubezpieczenia. Firma Usługowa, Madurowicz Danuta – Wojciechowice 1 F Obróbka drewna, Skierakowski Grzegorz – Wojciechowice 1H Autohandel, Hreczuk Jan – Wojciechowice 10a Handel Hurt Detal Obwoźny. Art. Spożywczo – Wielobranżowym. Export – Import. Drzazgowski Zbigniew – Wojciechowice 50 Zakład Stolarski. Usługi Leśne. Sprzedaż Detaliczna, Baran Krystian – Wojciechowice 44 Usługi Budowlane, Bujnowska Wioletta – Wojciechowice 12 Usługi Budowlane Malarstwo – Tynkowanie, Jaźwa Dagmara – Wojciechowice 88 Usługi. Niewątpliwym atutem wsi są dwa gospodarstwa agroturystyczne: „Kukułka” i „Anna” * Zajazd agroturystyczny „Kukułka”. Pensjonat powstał w 1898 roku, po II wojnie światowej miał wielu gestorów, w końcu trafił w ręce Jacka Olaka, który zorganizował w nim zajazd agroturystyczny. „Kukułka” ma salę restauracyjną (z drewnianym sufitem i panoramą), salę konferencyjną z kominkiem, na zewnątrz taras widokowy, i pięć pokoi, (każdy z łazienką), 10 miejsc noclegowych.14 *Baza noclegowa „Anna”. Obiekt ten jest ogrodzony, posiada parking dla samochodów osobowych i autobusów, świetlicę oraz kuchnię do dyspozycji gości. W ofercie można znaleźć: noclegi (46 miejsc), wyżywienie, wynajem autokarów, usługi przewodnickie, wycieczki krajowe, wycieczki zagraniczne, dyskoteki. Właściciele organizują wycieczki po Ziemi Kłodzkiej: Wambierzyce (szopka ruchoma, skansen), Karłów (Góry Stołowe), Kudowa Zdrój, Duszniki Zdrój (Muzeum Papiernictwa), Polanica Zdrój (Pijalnia Wód Mineralnych, huta szkła kolorowego), Międzygórze (ogród bajek, wodospad, wędrówki 13 14 M. Perzyński- Kłodzkie smaki i klimaty, Wrocławski Dom Wydawniczy, Wrocław 2005r. M. Perzyński: Pod kłodzka gruszą, Wrocławski Dom Wydawniczy, Wrocław 2006. piesze po górach), Stronie Śląskie (Kletno - Jaskinia Niedźwiedzia) oraz wycieczki zagraniczne do: Wiednia i Adrspachu. 5. Kapitał społeczny i ludzki. * Ochotnicza Straż Pożarna, działająca od 1946r., utworzona przez Bronisława Palczyńskiego i Jana Noconia, liczyła 18 członków. W 1998r. nastąpiła reaktywacja OSP w Wojciechowicach. której działalność polega przede wszystkim na uczestnictwie w akcjach pożarniczych, p. powodziowych. W 1999r. otrzymała przyczepę pożarniczą, wzięła udział w zawodach OSP w Krosnowicach, w których zajęła I miejsce i Puchar Przechodni Komendanta OSP. W 2000r. w zawodach strażackich, wojciechowicy strażacy zajęli II miejsce oraz decyzją Rady Gminy otrzymali pomieszczenie na remizę w Domu Ludowym, które wyremontowali, dzięki hojności mieszkańców i sponsorów oraz nagrody otrzymanej dla wsi w „Konkursie na Najbardziej Zadbana Miejscowość Gminy Kłodzko” ogłoszonym przez wójta Gminy Kłodzko. W 2003 r., otrzymali samochód pożarniczy marki „ARO”; W 2004r. podczas Zawodów OSP w Wojborzu zajęli I miejsce. Strażacy porządkują nieużytki, pomagali usuwać skutki powodzi, pomagają przy wycince drzew. Obecnie Przewodniczącym jest: Leszek Kusiak, z- ca: Konrad Kozera, skarbnik: Janusz Zajdel. Liczy 15 członków czynnych i około 30 wspierających. * Niezwykle prężną organizacją jest Koło Gospodyń Wiejskich powstałe w 1958 roku, Pierwszą przewodnicząca była p. Janina Pluta, (do 1976r.), koło zrzeszało 45 osób. W 1976r. przewodnictwo na kołem zaczęła sprawować p. Janina Baziak do 2006r. W czerwcu 2003r. szefowa Koła Gospodyń Wiejskich w Wojciechowicach otrzymała Srebrny Krzyż Zasługi, za pracę społeczną związana z prowadzeniem KGW (28 lat). Odznaczenie wręczył Wojewoda Dolnośląski. Członkinie Koła Gospodyń Wiejskich tworzą Zespół Śpiewaczy „Wojciechowiczanki” pod kierownictwem p. Barbary Dombrawy. Koło Gospodyń z Wojciechowic początkowo było pod patronatem Kółka Rolniczego, panie z KGW brały udział w szkoleniach i kursach. Obecnie panie z KGW przez swoja działalność uczestniczą w życiu kulturalnym gminy i powiatu. W 1999r. poprzez czasopismo „Gospodarz” nawiązało współpracę z Kołem Gospodyń Wiejskich z Dobieszowic na Opolszczyźnie. Panie z kół od tej pory wymieniają się przepisami kulinarnymi, odwiedzają się, dają gościnne występy. Koło kultywując tradycję dożynkową odnosiło liczne sukcesy w konkursach na najładniejszy wieniec dożynkowy podczas Dożynek Gminnych i Powiatowych i tak m.in. w: 1999r. zajęło II miejsce – podczas Dożynek Powiatowych, 2000r. I miejsce w Dożynkach Gminnych w Jaszkowej Górnej i II miejsce w Dożynkach Powiatowych, które odbyły się w Bożkowie, 2001r. I miejsce Dożynki Powiatowe Krosnowice i I miejsce Dożynki Powiatowe Wolibórz, 2002r. III miejsce Święto Plonów Jaszkowa Dolna, 2003r. II miejsce Regionalne Święto Plonów Żelazno, 2004r. III miejsce Regionalne Święto Dożynkowe Ołdrzychowice Kłodzkie. KGW brało udział w różnorodnych konkursach: m.in. wypieku ciast i chleba (2000r. Krotoszyce), na najlepszy wianek ( 2004r. zajęcie III miejsca w Prezentacjach „Pod Ślężą Śpiewanie- Dolnośląskie Święto Folkloru”), konfiturę (2004r. I miejsce w kategorii Dżemy i Konfitury – Nasza Spiżarnia), wystawach tradycji wielkanocnych, Listopadowych Prezentacjach Kulinarnych, festiwalach twórczości ludowej, biesiadach grup ludowych. Panie z Koła tworzące Zespół „Wojciechowiczanki” promował swoja działalność oraz Gminę Kłodzko podczas licznych występów gościnnych m.in. na: Festynie Krajanów 2002r., Dniach Strażaka – Wrzosówka, Pożegnaniu Lata, Cepowisku, Święcie Pieczonego Ziemniaka – Pstrążna, Dolnośląskim Święcie Folkloru – Prezentacje Zespołów Folklorystycznych, Śpiewaczych i Tanecznych „Pod Ślężą Śpiewanie” Sobótka 2003r., AGROFECIE – Szczytna, Wojewódzkim Festiwalu Zespołów Artystycznych – Stolec 2004r., VII Międzynarodowym Festiwalu Spółdzielczych Zespołów Artystycznych – Polanica Zdrój 2006r., Festiwalu Piosenki Patriotycznej – Szalejów Górny. Tradycją stały się już „Kolędowe Spotkania Kół Gospodyń Wiejskich” w Wojciechowicach, na które zapraszane są KGW z gminy Kłodzko. Inicjatorkami pierwszego spotkania, które miało miejsce w 2000r. były panie z KGW Wojciechowice i Ośrodek Kultury Gminy Kłodzko. Kolędowe Spotkania po wielkim sukcesie zostały wpisane do kalendarza wydarzeń kulturalnych Gminy Kłodzko. Wspólne kolędowanie z roku na rok zyskuje coraz więcej sympatyków, staje się okazją do przypomnienia znanych i mniej znanych pastorałek, poznania nowych. Jest to także okazja do integracji lokalnego środowiska. Do historii przejdzie inne kolędowanie (2004r.). Z Chórem Sołtysów gminy Kłodzko wystąpiła „Golec u’Orkierstra”. KGW corocznie organizuje dla seniorów i osób samotnych spotkanie opłatkowe. Panie z Koła w Wojciechowicach aktywnie wspierają organizowanie: Dnia Wojciechowice (29 września), Dzień Dziecka, Dzień Matki, Festyn na rozpoczęcie lata. Włączając się praktycznie w wszystkie aktywne jednostki lokalnej społeczności. Na szczególną uwagę zasługuje zdobycie Nagrody Roku 2004 Gminy Kłodzko „Ranunculus Penicilatus” w kategorii najlepsza działalność kulturalna. Następną grupą naprawdę zaangażowanych Wojciechowiczan tworzy Radę Sołecką. W 2001r. Rada Sołecka wymyśliła a Rada Gminy zatwierdziła, jako pierwszej w gminie Dzień Wojciechowic – 29 września. Obchody Dnia Wojciechowic połączono ze Świętem Parafialnym ku czci patrona miejscowego kościoła – św. Michała. W 2003r. ówczesny Sołtys wioski p. Piotr Ćwichuła, przy wsparciu mieszkańców, Rady Parafialnej i Sołeckiej, zapoczątkował generalne porządki w miejscowości, sprzątając Jodłownik. Ułożył tekst piosenki, która stała się hymnem Wojciechowic, śpiewanym przez KGW: „WOJCIECHOWICE 2004” Wojciechowice wieś w Kłodzkiej Gminie Przez, którą potok Jadłownik płynie. Płynie powoli bo po kamyczkach A my śpiewamy jak gra muzyczka. Nasze sołectwo jest bardzo silne Przy tym przepiękne i historyczne. Mamy Kościółek z obrazka zdjęty, Którego patronem jest Michał Święty. Są tu festyny i dużo wrzawy. Koło Gospodyń robi zabawy. Tu LZS-y w siatkówkę grają A straż ogniowa zawsze gotowa. W gminnym budżecie 2004 Wójt mówił prawdę to nie bajery. Powstanie droga jak autostrada Do, której Unia euro dokłada. Będzie wodociąg z tej nowej rury Popłynie woda z Kłodzka do góry. Wszyscy mieszkańcy cieszą się z wody Która popłynie w nasze zagrody.15 W 2004r. opiekę nad sołectwem Wojciechowice objęła p. Jadwiga Ćwichuła, po zmarłym mężu Piotrze Ćwichule. W 2005r. odniosła już sukces, zostając, decyzją Wójta Ryszarda Niebieszczańskiego „Sołtysem Roku 2005”.16, dzięki swojej pracy i zaangażowaniu mieszkańców oraz organizacji środowiskowych, które zawsze są przy niej. W 2003r. przy wspólnej inicjatywie KGW, OSP, Rady Sołeckiej, Rady Parafialnej i proboszcza odbył się rekreacyjny festyn, w którym wzięli udział polscy zawodowi kolarze. W gronie ok. 20 kolarzy znaleźli się m.in.: Jacek Mickiewicz (czterokrotny mistrz Polski CCCPolsat), Andrzej Mierzejewski, Tomasz Laśniak, Sławomir Chrzanowski (olimpijczyk z Aten). Impreza kolarska wsparła szczytną idee zbiórki pieniędzy na remont kościoła. Prezentując przy tym dzieciom i młodzieży wzorce do naśladowania. Dzięki wspólnemu zaangażowaniu w 2004r. i 2005r. p. sołtys wsi Jadwiga Ćwichuła, odebrała nagrodę pieniężną w wysokości 1000zł. Za zajęcie III miejsca w Konkursie na najbardziej zadbaną wieś w Gminie Kłodzko. „Wojciechowce 2004”, autorem tekstu piosenki jest nieżyjący już Sołtys Wojciechowic Piotr Ćwichuła. Wywiad jaki przeprowadziła Mariola Huzar – Biuro Promocji Gminy Kłodzko- z Sołtys roku Jadwigą Cwichułą, ukazał się w Nowych Wiadomościach Wałbrzyskich,2005r. str.3 15 16 W Wojciechowicach działa Rada Parafialna podejmująca inicjatywy zmierzające do poprawy funkcjonowania wsi, czego przykładem mogą być rozpoczęte prace przy renowacji Kościoła, zorganizowanie festynu i przeznaczenie całego dochodu na rzecz remontu kościoła. Doprowadzenie wody na cmentarz, położenie płytek i podłogi w kościele, malowanie chóru, położenie nowej instalacji elektrycznej, remont organów. We wsi działa również LZS, w skład zarządu wchodzą mieszkańcy Wojciechowic: Agnieszka Baran – Bujnowska, Adam Wild, Mariusz Kaczor. LZS organizuje rozgrywki: piłki siatkowej na boisku przy Domu Ludowym, zawody w tenisie stołowym, turnieje szachowe. III. Ocena mocnych i słabych stron miejscowości, w której będzie realizowana operacja. Co ją wyróżnia ? Atrakcyjne, malownicze położenie pomiędzy Kłodzkiem a Górami Bardzkimi w dolinie Jodłownika. Wieś łańcuchowa. Kalwaria na Mariańskiej Górce z pustelnią. Obiekt „Kukułka” jako schronisko i zajazd. Jakie pełni funkcje ? Zamieszkiwanie w obrębie wspólnoty terytorialnej, jaką jest wieś, umożliwia mieszkańcom zorganizowanie się – funkcja organizacyjna. Wieś stanowi jednostkę rolniczo-usługową, w dużym stopniu jest przedmieściem Kłodzka. Kim są mieszkańcy? Pracownikami sektora usług, rolnikami, duży procent mieszkańców ma zabezpieczenie w postaci świadczeń stałych lub wieloletnich (emerytura, renta, świadczenia przedemerytalne) Co daje utrzymanie? Praca zarobkowa w lokalnych firmach, praca w gospodarstwie rolnym oraz wypłacane przez państwo stałe świadczenia (emerytura, renta, świadczenia przedemerytalne) oraz świadczenia socjalne. Jak zorganizowani są mieszkańcy? Kobiety należą do Koła Gospodyń Wiejskich; we wsi jest Ochotnicza Straż Pożarna, młodzież korzysta ze świetlicy wiejskiej. Mieszkańcy wsi angażują się również w pracę Rady Parafialnej. Na terenie wsi są wspólnie organizowane: Ferie zimowe dla dzieci, Święto Kobiet, Dzień Strażaka, Dzień Matki, Dzień Dziecka, Festyny, Zabawy taneczne, w miesiącu grudniu - Mikołajki dla dzieci z Zespołu Szkolno – Przedszkolnego oraz spotkania opłatkowe i noworoczne. W jaki sposób rozwiązują problemy? Problemy dotyczące całej wspólnoty wiejskiej rozwiązywane są na zebraniach organizowanych przez sołtysa i Radę Sołecką, natomiast mniejsze - w ramach współpracy sąsiedzkiej. Jaki wygląd ma nasza wieś? Wieś ciągnie się na długości 5,5 km wzdłuż potoku Jodłownik. Zabudowania leżą na wysokości ok. 320-460 m. Ma zabudowę wsi łańcuchowej (tj. część gospodarstw jest usytuowana na jednej osi – wzdłuż drogi). W centrum wsi znajduje się kościół św. Michała Archanioła. Tuż obok znajduje się Dom Ludowy. Reasumując zabudowa wsi jest zgodna z tradycją i estetyką. Jakie obyczaje i tradycje są u nas pielęgnowane i rozwijane? W Wojciechowicach pielęgnowane są tradycje kolędowania – w formie kolędowych spotkań KGW. W domach rodzinnych pielęgnuje się tradycję swoich przodków – osadników powojennych. Organizowane są festyny odpustowe – Wojciechowickie Michałki. Jak wyglądają mieszkania i obejścia? Jest to uzależnione od wieku i sytuacji materialnej właścicieli. Najczęściej są zadbane, otoczone dobrze utrzymanymi ogrodami. Widoczna jest jednak konieczność przeprowadzenia w nieodległej przyszłości remontów kapitalnych (dachy, elewacje, wymiana instalacji wewnątrz). Jaki jest stan otoczenia i środowiska? Dobry. Pomimo bliskości Kłodzka Wojciechowice nie doznały szczególnych zniszczeń w związku z rozwijającym się dawniej w regionie przemysłem. Jakie jest rolnictwo ? W większości ekstensywne, tj. mające na celu tylko zaspokojenie własnych potrzeb. Jest też jednak kilka gospodarstw prowadzących specjalistyczne uprawy i hodowlę na większą skalę. Jakie są powiązania komunikacyjne? Słaba – lokalne autobusy. Co proponujemy dzieciom i młodzieży? Wojciechowice oferuje dzieciom i młodzieży zajęcia w świetlicy wiejskiej. Ponadto utworzony był zespół muzyczny „Diament”, ewentualna jego reaktywacja. ANALIZA SWOT Podsumowanie sytuacji rozwojowej sołectwa Silne strony - - - doskonałe warunki przyrodniczokrajobrazowe (lasy, cisza, widoki, potok Jodłownik, bogata flora i fauna) zabytki kulturowe (kościół św.Michała Archanioła, kapliczki) miejsca spotkań (Dom Ludowy, boisko) działające organizacje społeczne (KGW, OSP, Rada Sołecka, Rada Parafialna, LZS) dobra współpraca z samorządem lokalnym potencjalni inwestorzy dużo mieszkańców prowadzi własną dz. gospodarczą Okazje - aktywni mieszkańcy rozwój agroturystyki i turystyki wiejskiej nowi mieszkańcy wsi i ich świeże spojrzenie możliwości finansowania pomysłów z funduszy zewnętrznych szkolenia dla mieszkańców zaplanowana budowa drogi zagospodarowanie boiska i centrum wsi powstanie stowarzyszenia Słabe strony - brak kanalizacji, gazociągu zły stan drogi przez wieś starzejące się społeczeństwo wysokie bezrobocie emigracja młodych i zdolnych ludzi do miasta brak oferty dla dzieci i młodzieży Zagrożenia - - brak programu rozwoju wsi brak umiejętności pozyskiwania funduszy z zewnątrz brak informatyzacji wsi brak promocji miejscowości ARKUSZ PLANOWANIA NASZA MAŁA STRATEGIA – PLAN ROZWOJU SOŁECTWA Wizja Rozwoju Sołectwa Wojciechowice wsią atrakcyjną i czystą dla nas i naszych turystów Priorytet 1 Priorytet 2 Priorytet 3 Odnowa centrum wsi, jako wizytówki Wojciechowic Zwiększenie atrakcyjności wsi dla mieszkańców i turystów Podniesienie umiejętności przedsiębiorczych i społecznych mieszkańców Cel 1 Cel 2 Rozwijanie oferty imprez dla mieszkańców i turystów Podniesienie kwalifikacji liderów Cel 1 Cel 2 Cel 3 Cel 4 Cel 1 Cel 2 Cel 3 Poprawa infrastruktury technicznej Poprawa infrastruktury społecznej Poprawa infrastruktury technicznej, poprawa bezpieczeństwa mieszkańców i przyjezdnych Poprawa infrastruktury dziedzictwa kulturowego Upiększenie ciągów pieszych wsi Stworzenie izby regionalnej Promocja turystyczna wsi Projekty: Projekty: Projekty: Projekty: Projekty: Projekty: Projekty: Projekty: Projekty: 1.Remont Domu Ludowego 1. Modernizacja płyty boiska do siatkówki, koszykówki 2. Budowa placu zabaw 1. Budowa parkingu przy Domu Ludowym 1.Renowacja murów przykościelnych 2. Budowa drogi na cmentarz 3. Renowacja zabytkowych kapliczek. 4.Zagospodarow anie gospodarstwa przy plebanii 1. Naprawa i rekonstrukcja słupów kamiennych przy Jodłowniku 2.Budowa ciągów pieszych w centrum wsi/ zatoczek zjazdowych 1. Opracowanie broszury dotyczącej historii wsi, specyficznych produktów oraz przepisów kulinarnych oraz oferty turystycznej 2. Utworzenie Izby regionalnej w Domu Ludowym.Zbiór zachowanych tradycyjnych elementów i pamiątek dot. wsi 1.Oznakowanie wsi – tablice informacyjne 2.Stworzenie strony internetowej 1. Kontynuacja „Wojciechowickich Michałków” i „Kolędowego spotkania KGW” 1. Przeprowadzenie szkoleń dla agroturystów i przedsiębiorców wiejskich 2. Powołanie stowarzyszenia HARMONOGRAM WDRAŻANIA PLANU I ZARZĄDZANIE Lp. Zadanie Cel Zasoby (co już mamy) Potrzeby (co musimy zrobić) 1. Remont kapitalny Domu Ludowego - poprawa infrastruktury wiejskiej - stworzenie centralnego miejsca spotkań mieszkańców wsi - obiekt gminny po części wspólnota, - możliwy wkład własny mieszkańców - opracowanie projektu - sporządzenie kosztorysu - pozwolenie Miesiące Czas realizacji Modernizacja boiska sportowego (zadanie będzie polegać na modernizacji istniejącego boiska do siatkówki koszykówki, budowie ławek, budowie sceny z zadaszeniem, ogrodzenia boiska sportowego I IV VII VIII - zagospodarowanie terenu na miejsce spotkań mieszkańców - lokalizacja - możliwy wkład własny mieszkańców - opracowanie koncepcji - sporządzenie kosztorysu - zgłoszenie budowy do Starostwa - Sołtys - Rada Sołecka -LZS Miesiące I IV VII X (zadanie będzie polegać na wymianie instalacji elektrycznej, stolarki okiennej, - wykonaniu wyjęci ewakuacyjnego, - wykonaniu instalacji kanalizacyjnej i sanitarnej, - wymianie pokrycia dachu wraz z rynnami i odgromami, - malowaniu pomieszczeń w budynku, - uzupełnienie i malowanie elewacji, 2. II II III III V V VI VI VIII IX IX Kto (będzie odpowiedzialny za realizację zadania) - Sołtys, - Rada Sołecka - Radny X XI XI Hierarchia *** XII XII *** 3. Czas realizacji Budowa placu zabaw i jego wyposażenie - zagospodarowanie terenu dla bezpiecznego spędzania czasu wolnego dzieci i dorosłych - lokalizacja - ustalony stan własności działki - pomysł funkcjonowania - możliwy wkład własny mieszkańców - opracowanie projektu, - sporządzenie kosztorysu, - zgłoszenie budowy do Starostwa, - Rada Sołecka - LZS - BPGK - Sołtys Miesiące Czas realizacji Budowa parkingu przy Domu Ludowym I IV VII X - poprawa bezpieczeństwa - lokalizacja, Miesiące Czas realizacji Remont murów przykościelnych I IV (zadanie będzie polegać na wykonaniu placu zabaw przy Domu Ludowym, na boisku, które zostało powiększone; planowane urządzenia na zagospodarowanie placu: kołobieg, zjeżdżalnia, huśtawki, zestaw zabawowy, skoczki) 4. 5. (zadanie będzie polegać na wykonaniu remontu i uzupełnienia muru przykościelnego) Miesiące II II III III V V VI VI VIII IX XI XII - pozwolenie na budowę Starostwa - opracowanie projektu - sporządzenie kosztorysu - konieczna pomoc z Urzędu Gminy - koordynator wsi z ramienia Urzędu Gminy - OSP VII X VIII IX XI - obiekt parafii - pomoc mieszkańców (finansowa; prace społeczne) - zgoda konserwatora zabytków - opracowanie projektu - sporządzenie kosztorysu - proboszcz parafii - Rada parafialna I IV VII X III V VI VIII IX XI ** XII - polepszenie stanu technicznego otoczenia obiektu zabytkowego, II *** XII *** 6. 7. 8. Czas realizacji Budowa drogi na cmentarz - poprawa dostępności do cmentarza I II III - droga gminna - pomoc mieszkańców IV V VI - zgłoszenie do UG - Rada Sołecka - Rada Parafialna VII X - utworzenie miejsca spotkań dla młodzieży, mieszkańców, - Sali egukacyjnej - pomieszczenie na parafii - proboszcz parafii - Rada parafialna - Rada Sołecka Miesiące Czas realizacji Naprawa i rekonstrukcja słupów kamiennych przy potoku Jodłownki I IV - zgoda konserwatora zabytków, - opracowanie projektu, - sporządzenie kosztorysu, VII VIII IX - Radny, - Koordynator wsi z Urzędu Gminy - OSP Rada Sołecka Miesiące Czas realizacji I - opracowanie projektu - sporządzenie kosztorysu, - konieczna pomoc ze strony Urzędu Gminy VII VIII IX - droga gminna, - opracowanie projektu - sporządzenie kosztorysu, - konieczna pomoc ze strony Urzędu Gminy - Radny, - Koordynator wsi z Urzędu Gminy IV VII X Miesiące Czas realizacji Zagospodarowanie pomieszczenia na plebanii (remont pomieszczenia i wyposażenie go w sprzęt komputerowy) II III V VI - poprawa bezpieczeństwa II III 9. Budowa ciągów pieszych w centrum wsi/ zatoczek zjazdowych - poprawa bezpieczeństwa Miesiące Czas realizacji I II III IV V V VI VI VIII VIII IX IX X X XI XI XI XI ** XII * XII ** XII XII * IV. Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących lokalna społeczność w okresie co najmniej 7 lat od dnia przyjęcia planu odnowy miejscowości, w kolejności wynikającej z przyjętych priorytetów rozwoju miejscowości, z podaniem szacunkowych kosztów ich realizacji. Lp. Nazwa zadania/projektu Cel Przeznaczenie Harmonogram realizacji 2008 2009 PRIORYTET 1. ODNOWA CENTRUM WSI JAKO WIZYTÓWKI WOJCIECHOWIC 1. Remont kapitalny Poprawa Zadanie będzie realizowane w Domu Domu Ludowego: infrastruktury Ludowym nr 106, który jest głównym – wymiana instalacji społecznej ośrodkiem kulturalnym wsi; w obiekcie elektrycznej, odbywają się wszystkie imprezy - wymiana stolarki rozrywkowe, okolicznościowe, zebrania i okiennej i drzewnej, spotkania sołeckie; w budynku znajduje - wykonanie wyjścia się świetlica, biblioteka i siedziba KGW i ewakuacyjnego, OSP. Niezbędne jest przeprowadzenie - wymiana instalacji kompleksowej modernizacji obiektu, kanalizacyjnej i celem jego sprawnego funkcjonowania, sanitarnej, prawidłowego pełnienia dotychczasowej - zmiana pokrycia funkcji oraz dalszego rozwoju, dachowego wraz z odpowiadającego na potrzeby rynnami i mieszkańców i przyjezdnych odgromami, -malowanie pomieszczeń wewnątrz budynku; - uzupełnienie i malowanie elewacji 2010 2011 2012 2013 2014 Kwota końcowa i wskazanie źródła jej pozyskania I kwartał ; II kwartał III kwartał ; IV kwartał 250.000,00 zł Program Odnowy Wsi IV I 2. 3. Modernizacja boiska sportowego Budowa i wyposażenie placu zabaw: - wyrównanie terenu, - ogrodzenie placu, - zakup nowych urządzeń i ich montaż; Poprawa infrastruktury społecznej; zagospodarowanie terenu na miejsce spotkań mieszkańców i przyjezdnych Poprawa infrastruktury społecznej; zagospodarowanie terenu dla bezpiecznego spędzania czasu wolnego dzieci i dorosłych Zadanie będzie realizowane na działce przy Domu Ludowym, w którym znajduje się świetlica, siedziba KGW, biblioteka – które inicjują spotkania na wolnym powietrzu dla dzieci, młodzieży i dorosłych; Istniejące boisko wymaga modernizacji i unowocześnienia aby stać się miejscem integralnych spotkań mieszkańców w okresie letnim Zadanie będzie realizowane na działce (przedłużonym boisku) przy Domu Ludowym, zagospodarowanie terenu w tym miejscu jest zasadne ze względu na to, że obecnie boisko jest przystosowane do gry w siatkówkę, koszykówkę,– brakuje natomiast placu zabaw dla najmłodszych mieszkańców. Jego budowa stworzy możliwości spotkań rodziców i dzieci w różnym przedziale wiekowym, wpływając jednocześnie na poprawę wizerunku estetycznego centralnego punktu wsi. Działka na której planuje się budowę placu zabaw jest już uprzątnięta przez mieszkańców wsi, wycięte zostały krzewy i drzewa; znajduje się w sąsiedztwie domu ludowego, blisko drogi głównej i przystanku autobusowego, kościoła, gospodarstwa agroturystycznego. IV I II 10.000,00zł Program Odnowy Wsi 18.000,00 zł Program Odnowy Wsi IV I II 4. Budowa parkingu przy Domu Ludowym Poprawa infrastruktury technicznej; poprawa bezpieczeństwa mieszkańców i przyjezdnych Zadanie realizowane będzie w centrum wsi przy Domu Ludowym, gdzie znajduje się OSP, świetlica, biblioteka, siedziba KGW, boisko szkolne, praktyka lekarza rodzinnego. Zadanie polegające na kapitalnym remoncie muru otaczającego Kościół Parafialny pw. Św. Michała Archanioła w Wojciechowicach. Remont wynika z potrzeby poprawienia fatalnego stanu technicznego otoczenia obiektu zabytkowego. Inwestycja zarówno wpłynie na poprawę techniczną lokalnego dziedzictwa kulturowo – sakralnego, jak również poprawi wizerunek estetyczny centrum wsi. Zadanie polega na wykonaniu drogi dojazdowej do cmentarza, gdyż obecnie wykorzystywana jest polna droga biegnąca przez prywatne posesje. Konieczność poprawy dostępności do cmentarza. III Projekt przewiduje remont i utworzenie na plebani przy kościele sali komputerowej z dostępem do Internetu. Sala stanie się miejscem gdzie młodzież będzie mogła IV 5. Renowacja muru przykościelnego Modernizacja stanu technicznego otoczenia obiektu zabytkowego, który zaspokaja potrzeby duchowe i turystyczne mieszkańców i przyjezdnych 6. Budowa drogi na cmentarz - przygotowanie terenu (karczowanie, wyrównanie terenu) - utwardzenie, położenie asfaltu Zagospodarowanie pomieszczenia na plebani na salę komputerową Poprawa infrastruktury technicznej 7. Poprawa infrastruktury społecznej II III II III III 20.000,00zł - środki z budżetu Gminy - sponsorzy - wkład własny mieszkańców - środki pozyskane z projektów 30.000,00zł - darowizny mieszkańców - festyn parafialny - Program Ochrona zabytków - PO MKiDN 80.000,00 zł - wkład własny mieszkańców - środki budżetu gminy 20,000,00zł Fundacja Wspomagania Wsi /lub inne 8. Renowacja zabytkowych kapliczek Poprawa infrastruktury dziedzictwa kulturowego wsi swobodnie korzystać z Internetu, poznawać jego zasoby, będzie też służyć jako miejsce gdzie będą przeprowadzane kursy i szkolenia z podstaw obsługi komputerów. Zadanie będzie polegało na cyklicznym przeprowadzaniu prac modernizacyjnych zabytkowych kapliczek; realizacja tego projektu poprawi stan techniczny zachowanego dziedzictwa kulturowo – sakralnego na terenie wsi oraz wpłynie na poprawę estetycznego wyglądu miejscowości II III - wkład własny mieszkańców - zbiórka podczas festynu parafialnego 20.000,00 - wkład własny mieszkańców - środki pozyskane z grantów i konkursów, festynów parafialnych PRIORYTET 2. ZWIĘKSZENIE ATRAKCYJNOŚCI WSI DLA MIESZKAŃCOW I TURYSTÓW 9. Naprawa i rekonstrukcja słupów kamiennych przy potoku Jodłownik 10. Budowa ciągów pieszych w centrum wsi/ zatoczek zjazdowych Poprawa bezpieczeństwa pieszych i pojazdów samochodowych - poprawa estetyki wsi Poprawa bezpieczeństwa pieszych i pojazdów Projekt przewiduje odnowienie, uzupełnienie kamiennych słupów zabezpieczających w miejscach niebezpiecznych (krawędź drogi i brzeg potoku) połączenie poszczególnych członów łańcuchami zabezpieczającymi. Projekt przewiduje budowę ciągów pieszych przy drodze przez wieś, tam gdzie umożliwi na to ukształtowanie i szerokość pasa przydrożnego oraz budowę 50,000,00zł - wkład z Urzędu Gminy, - wkład mieszkańców III II 50,000,00zł - wkład Urzędu Gminy - wkład własny samochodowych 11. Opracowanie broszury dotyczącej historii wsi, specyficznych produktów oraz przepisów kulinarnych oraz oferty turystycznej Promocja miejscowości 12. Utworzenie Izby regionalnej w Domu Ludowym. Zbiór zachowanych tradycyjnych elementów i pamiątek dotyczących wsi. Oznakowanie wsi – tablice informacyjne Podniesienie atrakcyjności wsi dla turystów. Stworzenie strony internetowej Podniesienie atrakcyjności wsi dla turystów. Informatyzacja 13. 14. Podniesienie atrakcyjności wsi dla turystów zatoczek zjazdowych przy drodze, które poprawiłyby bezpieczeństwo na drodze. Wydanie folderu opisującego historię wsi i promującego jej walory krajobrazowe i kulturowe. Utworzenie folderu jest niezbędne dla rozwoju ruchu turystycznego. Folder zawierać będzie atrakcje dla turystów i zwiedzających – trasy i szlaki turystyczne; informację o gospodarstwach agroturystycznych; produktach lokalnych, kulinariach; zabytkach; dojazdach; planuje się jego wydanie w czterech językach (polski, czeski, niemiecki, angielskim). Utworzenie Izby Pamięci Regionalnej, planowane jest w Domu Ludowym; jej powstanie posłużyłoby zarówno ochronie i poprawie stanu technicznego obiektu, jak również stałoby się atrakcją dla turystów; dodatkowym atutem byłaby możliwość promowania przetworów KGW. Zadanie polegać będzie na wykonaniu mapy wsi z zaznaczeniem strategicznych miejsc np. gospodarstw agroturystycznych, kościoła, miejsce kultu, Domu Ludowego, szlaków turystycznych pieszych. Zadanie będzie polegać na utworzeniu strony internetowej miejscowości, znajda się tam informacje dotyczące historii wsi, organizacji działających w miejscowości, mieszkańców III II III III III 8.000,00 - środki pozyskane z Fundacji 30.000,00 - środki pozyskane z zewnątrz, konkursy, granty - wkład własny mieszkańców 5.000,00 Konkursy grantowe 2.000,00 imprez (festynów), wydarzeń mających wpływ na rozwój miejscowości. PRIORYTET 3. Podniesienie umiejętności przedsiębiorczych i społecznych mieszkańców 15. 16. Organizowanie festynów kulturalno sportowych Powołanie Stowarzyszenia Odnowy Wsi Zwiększenie aktywności mieszkańców Zadanie ma charakter cykliczny i III nakierowane jest na zwiększenie zaangażowania mieszkańców w działaniach podejmowanych na rzecz IV rozwoju wsi; organizacja festynu „Wojciechowickich Michałków” nakierowana jest na polepszenie współpracy i integracji międzypokoleniowej, natomiast „Kolędowe spotkania KGW” maja na celu integracje kół z terenu Gminy Kłodzko, podtrzymywanie i pielęgnowanie zwyczaju kolędowania. Zadanie będzie polegało na powołaniu formalnej organizacji pozarządowej, która ma szersze możliwości w zakresie pozyskiwania środków pozabudżetowych, poprzez udział w konkursach grantowych. Założycielami Stowarzyszenia będą przedstawiciele wszystkich lokalnie działających organizacji (Rada Sołecka, Rada Parafialna, biblioteka, świetlica, Ochotnicza Straż Pożarna, Koło Gospodyń Wiejskich; istotnym elementem powstania Stowarzyszenia, oprócz zwiększenia aktywności będzie również wzmożenie integracji międzypokoleniowej mieszkańców; III III III III III III IV IV IV IV IV IV -Wkład własny, - Ośrodka Kultury Gminy Kłodzko, III III 5.000,00