czytaj PDF - Endokrynologia Pediatryczna

Vol. 3/2004 Nr 3(8)
Endokrynologia Pediatryczna
Pediatric Endocrinology
Symporter Na/I jako autoantygen we wstępnym okresie rozwoju
autoimmunologicznego zapalenia tarczycy w zespole Turnera
Na/I symporter as an autoantigen in initial stage of autoimmune thyroiditis
in Turner syndrome
Anna Kucharska, 2Barbara Czarnocka, 1Barbara Rymkiewicz-Kluczyńska,
2
Danuta Pastuszko
1
1
2
Klinika Pediatrii i Endokrynologii Akademii Medycznej w Warszawie
Zakład Biochemii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie
Adres do korespondencji:
dr n. med. Anna Kucharska, Klinika Pediatrii i Endokrynologii AM, 00-576 Warszawa, ul. Marszałkowska 24,
e-mail: [email protected]
Słowa kluczowe: symporter Na/I, choroba Hashimoto, zespół Turnera, dzieci, przeciwciała przeciwtarczycowe, tyreoglobulina, peroksydaza tarczycowa
Key words: Na/I symporter, Hashimoto disease, Turner syndrome, children, thyroid autoantibodies , thyroglobulin, thyroid peroxidase
STRESZCZENIE/
STRESZCZENIE/ABSTRACT
Wstęp: Rola symportera sodowo-jodowego w autoimmunologicznych zapaleniach tarczycy jest niewyjaśniona.
Obecność przeciwciał przeciwko NIS można stwierdzić u niektórych pacjentów z rozpoznaną chorobą Gravesa-Basedova oraz chorobą Hashimoto. Ich znaczenie kliniczne jest niejasne. Celem pracy była ocena występowania przeciwciał przeciwko symporterowi Na/I we wczesnym okresie procesu autoimmunologicznego na przykładzie grupy dzieci z podwyższonym ryzykiem rozwoju choroby Hashimoto. Taką grupę stanowią dziewczęta z zespołem Turnera. Materiał i metody: Zbadano 54 dziewczynki z zespołem Turnera w wieku od 1 do 18 roku życia. U pacjentek
oznaczano obecność przeciwciał przeciwko NIS doświadczalnie metodą ELISA oraz metodą Western- blot. Dla wybranych surowic przeprowadzono ocenę wychwytu jodu metodą bioassay z użyciem COS7 z trwałą ekspresją hNIS.
U wszystkich pacjentek oceniano stan czynności tarczycy, obecność przeciwciał przeciwtarczycowych (anty TPO
i anty Tg) oraz ultrasonografię tarczycy. Wyniki: Stwierdzono, że w badanej grupie przeciwciała przeciwko TPO i
TG występowały częściej niż w grupie kontrolnej i osiągały wyższe miana. Przeciwciała przeciwko NIS znaleziono
u 14,8% badanej grupy, natomiast nie występowały one u żadnej dziewczynki z grupy kontrolnej. Ich obecność nie
wykazywała istotnej statystycznie korelacji z czynnością tarczycy, mianem przeciwciał anty TPO lub anty Tg oraz
wiekiem pacjentek. W badaniu bioassay COS7-hNIS nie stwierdzono hamowania wychwytu jodu przez surowice.
Wnioski: Przeciwciała przeciwko symporterowi sodowo-jodowemu występują u części dziewcząt z zespołem Turnera. Ich obecność nie hamuje jodochwytności in vitro.
Introduction: The role of a Na/I symporter in autoimmune thyroiditis is not elucidated. The presence of anti NIS
antibodies was confirmed in some patients with Graves disease and Hashimoto’s thyroiditis. The clinical implications of that is not known. The aim of the study was the evaluation of anti NIS antibody presence in the initial staVol. 3/2004, Nr 3(8)
41
Praca oryginalna
Endokrynol. Ped., 3/2004;3(8):41-49
ge of autoimmune thyroiditis in model group of children with a high risk for Hashimoto’s disease development: girls
with Turner syndrome. Material and methods: 54 girls with Turner syndrome were examined, at the age between
1 to 18 year of life. Anti NIS antibodies were evaluated by ELISA and Western-blot. In elected sera we examined
the iodine uptake in bioassay using COS7 with stable expression of hNIS. In all patients thyroid hormones, antithyroid antibodies (anti TPO, anti Tg) and thyroid ultrasonography were evaluated. Results: Autoantibodies against
TPO and Tg were more often and reached higher titres in patients than in controls. Anti NIS antibodies were present
in 14.8% girls with Turner syndrome, and in none of the control group. Their presence did not correlate with thyroid function, TPO or Tg autoantibodies titres and patients age. NIS antibody-positive sera did not suppress iodine
uptake in bioassay COS7-hNIS. Conclusions: NIS antibodies are present in some young patients with Turner syndrome. They does not suppress the iodine uptake in vitro.
Wstęp
Stan autotolerancji jest utrzymywany dzięki złożonym mechanizmom. Działają one na różnych etapach rozwoju limfocytów i nie dopuszczają
do powstania odpowiedzi komórkowej i humoralnej na własne antygeny. Delecja klonalna zapewnia
apoptozę limfocytów T zdolnych do rozpoznawania
własnych cząsteczek MHC i antygenów prezentowanych w ich kontekście. Dzięki anergii klonalnej
autoreaktywne limfocyty T, które uniknęły delecji,
są w stanie „uśpienia” i nie mogą zapoczątkować
reakcji immunologicznej. Kolejnym mechanizmem
utrzymywania autotolerancji jest aktywna supresja
poprzez limfocyty T CD8+ i przeciwciała antyidiotypowe jako ochrona przed nadmiernym rozwojem
odpowiedzi immunologicznej. Istotne znaczenie ma
również dostępność antygenu dla układu immunologicznego: tzw anatomiczna lub molekularna sekwestracja. Zaburzenie stanu autotolerancji może
powstać na każdym z wymienionych etapów w
wyniku działania czynników modyfikujących: genetycznych lub środowiskowych [1].
Nie wiadomo jaki czynnik lub zespół czynników
inicjuje nieprawidłową odpowiedź układu immunologicznego. Do wywołania odpowiedzi immunologicznej jest konieczna prezentacja odpowiednio
skonfigurowanego antygenu wobec receptora limfocytu T. Dotychczas poznane antygeny tarczycowe
wywołujące reakcję immunologiczną, to: receptor
dla TSH (TSH-R), tyreoglobulina (Tg), peroksydaza tarczycowa (TPO) oraz symporter sodowo-jodowy (NIS) i pendryna. Lokalizację komórkową tych
antygenów pokazuje rycina 1.
Ryc. 1. Schemat lokalizacji komórkowej głównych antygenów tarczycowych
Fig. 1. Cellular localisation of thyroid antigens
42
Kucharska A. i inni – Symporter Na/I jako autoantygen we wstępnym okresie rozwoju...
Przeciwciała przeciwko TSH-R, Tg oraz TPO
są dobrze znanymi markerami autoimmunologicznych chorób tarczycy, powszechnie wykorzystywanymi do diagnostyki. NIS jest kluczowym dla
funkcji tarczycy białkiem związanym z błoną podstawno-boczną tyreocytu, które umożliwia aktywny
wychwyt jodu. Rola przeciwciał przeciwko NIS nie
została dotychczas określona, a metody ich oznaczeń nie są dostępne komercyjnie. Przeciwciała
przeciwko NIS stwierdzono w surowicach niektórych chorych z rozpoznaną chorobą Hashimoto, a
także chorobą Gravesa-Basedowa [2-6].
Większość chorób o podłożu autoimmunologicznym rozwija się skrycie latami, a rozpoznanie stawia się w stadium zaawansowanego procesu, gdy pojawiają się implikacje kliniczne. Rzadko
mamy możliwość śledzenia wczesnego etapu spontanicznie rozwijającej się choroby. Z uwagi na to
grupy wysokiego ryzyka rozwoju pewnych chorób
stanowią bardzo atrakcyjny materiał badawczy.
U około 30% kobiet z zespołem Turnera po 30
roku życia rozpoznawane jest zapalenie typu Hashimoto [7]. Dotyczy to szczególnie pacjentek z izochromosomem Xq. [8-10]. Wysokie ryzyko rozwoju autoimmunologicznego zapalenia tarczycy
w zespole Turnera ma podłoże genetyczne; prawdopodobne locus odpowiadające za tę predyspozycję znajduje się w regionie Xp11.2-p22.1 [11].
U dziewczynek z zespołem Turnera stwierdza się
częstsze występowanie przeciwciał przeciwtarczycowych jako markerów toczącego się bezobjawowo
procesu autoimmunologicznego [8-10, 12-14].
Celem pracy było wyjaśnienie, czy symporter
Na/I (NIS) może grać rolę autoantygenu w początkowym okresie autoimmunologicznego zapalenia
tarczycy na podstawie oceny modelowej grupy ryzyka – dziewczynek z zespołem Turnera.
Pacjenci
Surowice uzyskano od 54 dziewcząt z zespołem
Turnera (średnia wieku wynosiła 11,9 lat, zakres od
1. do 18. roku życia).
Kariotypy
30 (55,5%) pacjentek z kariotypem 45X, –, 9
(16,7%) pacjentek z izochromosomem Xq –mozaiki lub jednorodna linia komórkowa, 15 (27,8%)
pacjentek z mozaikowym kariotypem (45X/46XX;
45X/47XXX; 45X/46Xr; 45X/46XY).
Grupę kontrolną stanowiło 40 dziewcząt dobranych wiekowo, bez choroby tarczycy ani innych
pozatarczycowych chorób o podłożu autoimmu-
nologicznym, a jako kontrolę do oceny przeciwciał
przeciwko NIS wybrano z tej grupy 23 dziewczęta, u których nie stwierdzono obecności przeciwciał
przeciwtarczycowych (aTg ab, aTPO ab).
Metody badań
Badanie obejmowało ocenę kliniczną i hormonalną czynności tarczycy: badanie lekarskie, oznaczenia TSH, wolnej tyroksyny i trijodotyroniny metodą RIA oraz ultrasonografię tarczycy. U wszystkich pacjentek oznaczano przeciwciała przeciwko
TPO, Tg, NIS metodą ELISA. Dla surowic o wysokich wartościach ekstynkcji dla NIS wykonano dodatkowo Western-blotting oraz ocenę wychwytu radiojodu przez komórki COS7 z trwałą ekspresją
ludzkiego NIS.
Oznaczanie przeciwciał przeciwko NIS metodą
ELISA
Do oznaczeń użyto płytek polistyrenowych
opłaszczonych białkami błonowymi otrzymanymi
z komórek COS-7 transfekowanych plazmidem
zawierającym cDNA ludzkiego symportera sodowo-jodowego (hNIS). Płytki inkubowano 18 godzin
w temp. +40C. Niespecyficzne wiązania blokowano
dodając 1% BSA w PBSN3- . Oznaczenia wykonano
dla surowic i immunoglobulin IgG wyizolowanych
przez wysolenie z surowic badanych oraz surowic
kontrolnych. Na płytki nakładano surowice w rozcieńczeniu 1:1000 w PBS-Tween, natomiast IgG
nakładano po 100, 200 lub 240 μg w PBS-Tween.
W obu doświadczeniach kontrolę dodatnią stanowiły przeciwciała królicze (IgG) przeciwko hNIS 4
lub 5 otrzymane przez immunizację królików peptydami o sekwencji zgodnej z podaną przez Smanik [15]: peptyd 4: aa 560-579 oraz peptyd 5: aa
629-643. Kontrolą ujemną były IgG otrzymane
z surowic króliczych przed immunizacją. Reakcję
wiązania przeciwciał do hNIS prowadzono 18 godzin w temperaturze +40C. Detekcję związanych z
hNIS przeciwciał przeprowadzono dodając drugie
przeciwciało. Po godzinnej inkubacji w temp. pokojowej wywoływano reakcję barwną. Wynik odczytywano w czytniku kolorymetrycznym z długością
fali 450 nm.
Identyfikacja białka NIS metodą Western-blot
Błony komórkowe linii COS7 transfekowanej pełnej długości hNIS potencjalnie zawierające hNIS solubilizowano 30 minut w temperaturze
370C w buforze redukującym z merkaptoetanolem
43
Praca oryginalna
i nakładano w ilości 50 μg białka na 9% żel zawierający SDS (PAGE- SDS). Elektroforezę prowadzono pod napięciem 120 woltów. Białka rozdzielone w elektroforezie przenoszono na membrany
Immobilon P (PVDF) pod napięciem 100 woltów
przez 90 minut. Niespecyficzne wiązania na membranie PVDF były blokowane przez 5% odtłuszczone mleko w PBST N3- przez 18 godzin w temperaturze +40C [16].
Identyfikacja przeciwciał przeciwko NIS
Membrany otrzymane po Western-blottingu
cięto na wąskie paski, które następnie inkubowano
z immunoglobulinami badanych surowic przygotowanymi przez rozcieńczenie w 1% odtłuszczonym mleku w PBST N3-. Jako kontroli dodatnich
użyto przeciwciała otrzymanego przez dr. N. Carrasco (Albert Einstein College, Bronx, New York),
w rozcieńczeniu 1:2000 oraz anty NIS4 lub anty
NIS5 otrzymanego w Zakładzie Biochemii CMKP
w Warszawie przez immunizację królików peptydami o znanej sekwencji [15]. Jako kontroli ujemnej użyto surowic króliczych przed immunizacją i
surowic kontrolnych. Do detekcji wiązania przeciwciał użyto II przeciwciała wiążącego F(ab)2
ludzkich immunoglobulin znakowanego peroksydazą chrzanową, a dla surowic i immunoglobulin
króliczych – przeciwciała antykróliczego. Następnie wywoływano reakcję barwną z DAB. Powstawał produkt barwy brązowej pokazujący położenie
prążka dla białka.
Swoistość reakcji przeciwciał z hNIS badano
dodając do serii roztworów przeciwciał króliczych
anty NIS peptydu 5 lub 4 w 20-krotnym nadmiarze
w stosunku do stężenia użytych IgG.
Ocena wychwytu jodu w hodowli komórek COS
7 z trwałą ekspresją hNIS (Iodide uptake bioassay wg opisu Ho Su Chin [17]
Komórki COS7 z trwałą ekspresją ludzkiego
NIS (COS 7-hNIS) inkubowano na płytce polistyrenowej (Cultur PlateTM, Packard Instrument Company, USA) w DMEM z 10% płodową surowicą cielęcą przez 24 godziny. Następnie dodawano po 50 μl
roztworu badanej surowicy. Po godzinnej inkubacji
w temp. 370C dodawano 50 μl buforu Hanksa z nośnikiem Na125I oraz 3 μM KI. Całą zawartość inkubowano 30 minut w temperaturze 370C. Po wypłukaniu buforem Hanksa dodawano 100 μl MICROSCINT 20. Wyniki odczytywano za pomocą czytnika promieniowania β (TopCount, Packard Instrument, USA). Niespecyficzny wychwyt oceniano
44
Endokrynol. Ped., 3/2004;3(8):41-49
przez inkubację 10 μl nadchloranu sodu i ocenę całkowitego wychwytu jodu przy inkubacji z buforem
Hanksa zamiast surowicy.
Przygotowanie surowic do oznaczeń: 40 μl surowicy rozpuszczano w 160 μl buforu Hanksa zawierającego 20 mM Hepes (pH 7,3) i 135 mM NaCl.
Dla każdej surowicy doświadczenie wykonywano
trzykrotnie.
Wyniki badań
W grupie dziewcząt z zespołem Turnera potwierdzono częstsze występowanie przeciwciał
przeciwtarczycowych niż w grupie kontrolnej.
Przeciwciała przeciwko TPO w mianie powyżej
1:800 stwierdzano dwukrotnie częściej i miana te
były znacznie wyższe niż w grupie kontrolnej (tab.
I), przeciwko Tg przeciwciała w ww. mianie stwierdzono tylko w grupie badanej (tab. II).
Tab. I. Występowanie przeciwciał przeciwko TPO w grupie
badanej i kontrolnej
Tab. I. AntiTPO antibodies frequency in patients and controls
Grupa
TPO ab+ [%]
miano ≥ 200
miano ≥ 400
miano ≥ 800
Badana
79
64,8
61
Kontrolna
45
40
30
Tab. II. Występowanie przeciwciał przeciwko Tg w grupie
badanej i kontrolnej
Tab. II. AntiTg antibodies frequency in patients and controls
Grupa
Tg ab+ [%]
miano ≥ 200
miano ≥ 400
miano ≥ 800
Badana
24
24
5,5
Kontrolna
2,5
2,5
0
Wartości ekstynkcji otrzymane z analizy ELISA
na obecność przeciwciał przeciwko NIS porównywano z wartościami uzyskanymi w grupie kontrolnej (tab. III, IV). Oceniano, u ilu pacjentek uzyskano wartości przekraczające średnią wartość ekstynkcji dla grupy kontrolnej plus 2 odchylenia standardowe (SD) oraz średnią plus 3SD. Za dodatnie
przyjmowano wartości przekraczające sumę średniej ekstynkcji w grupie kontrolnej plus 3SD.
W grupie kontrolnej żadna z surowic nie uzyskała ekstynkcji wyższej niż średnia Es +3SDS, podobnie dla IgG.
Kucharska A. i inni – Symporter Na/I jako autoantygen we wstępnym okresie rozwoju...
Tab. III. Wartości ekstynkcji dla surowic w grupie badanej i kontrolnej
Tab. III. Extinction values for the sera of patients and controls
Grupa
Średnia ekstynkcja
SD
Minimalna
Maksymalna
Mediana
Zespół Turnera
1,250
0,464
0,244
2,258
1,175
Kontrola
1,073
0,388
0,493
1,876
1,039
Tab. IV. Wartości ekstynkcji dla IgG w grupie badanej i kontrolnej
Tab. IV. Extinction values for the IgG of patients and controls
Grupa
Średnia ekstynkcja
SD
Minimalna
Maksymalna
Mediana
Zespół Turnera
0,871
0,435
0,218
2,240
0,740
Kontrola
0,771
0,220
0,340
1,174
0,756
W grupie badanej były 3 surowice o ekstynkcji wyższej niż średnia Es + 3SD, 6 surowic o ekstynkcji wyższej niż średnia plus 2SD i osiem próbek IgGs, w których uzyskano wartość ekstynkcji
wyższą niż średnia EIgG + 3SD. U siedmiu pacjentek
(12,7%) stwierdzono wyraźnie podwyższone wartości ekstynkcji zarówno w surowicach, jak i w wyizolowanych z nich immunoglobulinach, co może
sugerować obecność przeciwciał klasy IgG dla
symportera sodowo-jodowego (ryc. 2.)
podwyższone wartości ekstynkcji w badaniu ELISA dla IgG przeciwko NIS, stwierdzono korelację
dodatnią o średnim natężeniu pomiędzy podwyższoną ekstynkcją a mianem przeciwciał dla Tg (r =
0,34) oraz słabą korelację dodatnią z mianem przeciwciał dla TPO (r = 0,30). Z uwagi na małą liczebność grupy uzyskane wyniki nie mają istotności statystycznej (p > 0,05) (tab. V). Niedoczynność tarczycy w tej grupie występowała istotnie statystycznie częściej niż w całej grupie badanej: 3/8 (38%)
Ryc. 2. Wartości ekstynkcji dla IgG antyNIS w grupie badanej i kontrolnej
Fig. 2. Extinction levels for IGGanti-NIS in patients and controls
Dla surowic i immunoglobulin o podwyższonej
ekstynkcji przeprowadzono dodatkowo analizę Western-blot i immunoblotting (ryc. 3). Wyniki również sugerują obecność czynnika swoiście wiążącego NIS w badanych immunoglobulinach.
W grupie 8 dziewcząt, u których stwierdzono
versus 12/54 (22%) (p = 0,038).
Badanie bioassay, oceniające wychwyt jodu
w hodowli komórkowej COS7 z trwałą ekspresją
ludzkiego NIS, nie wykazało hamującego wpływu
żadnej z surowic, a wskazywało raczej na wzmożony wychwyt jodu pod ich wpływem (ryc. 4).
45
Praca oryginalna
Endokrynol. Ped., 3/2004;3(8):41-49
Ryc. 3. Wyniki analizy Western blod dla IgG
Fig. 3. Western blod results for IgG
Ryc. 4. Wyniki badania jodochwytności w komórkach COS7-hNIS po inkubacji w wybranych surowicach
Fig. 4. Iodine uptake in COS7-hNIS after incubation with elected sera
46
Kucharska A. i inni – Symporter Na/I jako autoantygen we wstępnym okresie rozwoju...
Dyskusja
W 1995 roku, jeszcze przed sklonowaniem
symportera sodowo-jodowego, Raspe opublikował w „European Journal of Endocrinology” pracę na temat roli NIS jako potencjalnego antygenu w autoimmunologicznych chorobach tarczycy
[6]. Jedna ze 147 badanych surowic, pochodząca od pacjenta z chorobą Hashimoto, autoimmunologicznym zapaleniem żołądka i reumatoidalnym zapaleniem stawów blokowała wychwyt jodu
w hodowli psich komórek tarczycowych przewlekle stymulowanych TSH. Immunoglobuliny
wyizolowane z jamy otrzewnej tego pacjenta wykazywały te same właściwości. Dane te sugerowały, że wychwyt jodu przez tyreocyty może być hamowany przez przeciwciała przeciwko NIS, jakkolwiek występowanie tych przeciwciał u chorych
jest prawdopodobnie rzadkie. W 1996 roku ukazały się dwie prace T. Endo i wsp. w „Biochemical
and Biophysical Research Communications” [2,
18] na temat występowania przeciwciał przeciwko NIS. Autorzy wykazali immunoreaktywność
IgG u pacjentów z chorobą Gravesa-Basedova (u
84%) i chorobą Hashimoto (u 15%) w stosunku do
białka 80kDa, które wędrowało z prążkiem znakowanym przez przeciwciała królicze przeciwko
szczurzemu NIS. Cztery z 34 surowic pacjentów
z chorobą Hashimoto rozpoznawały rNIS w analizie Western-blot i hamowały wychwyt jodu w hodowli komórek CHO ze stałą ekspresją rekombinowanego szczurzego NIS (CHO-rNIS), redukując wychwyt do 14–62%. Według badań autorów surowice pacjentów wiązały 6. pętlę zewnątrzkomórkową NIS i w ten sposób hamowały wychwyt jodu, co potwierdzało teorię, że przeciwciała przeciwko NIS mogą grać rolę w patogenezie
chorób autoimunologicznych i modulować funkcję tarczycy u chorych. Podobne wyniki opublikował Morris w 1997 roku w „Thyroid” [5], wykazując istotne statystycznie różnice wiązania fragmentów peptydów NIS przez IgG surowic między
pacjentami z chorobą Gravesa- Basedova i Hashimoto a zdrową grupą kontrolną w badaniu metodą ELISA. Również prace Ajjan [3, 19], opublikowane w 1998 i 2000 roku, potwierdzały hamujący wpływ przeciwciał przeciwko NIS na wychwyt
jodu. Badania prowadzono na linii komórkowej
CHO ze stałą ekspresją ludzkiego NIS (hNIS). Ajjan podaje, że 22% surowic pacjentów z chorobą Gravesa-Basedova i 24% z chorobą Hashimoto reaguje in vitro z deglikowanym białkiem ludz-
kiego NIS i niektóre z tych surowic hamują aktywność NIS w badaniu bioassay na komórkach
CHO-hNIS. Podobną aktywność stwierdzono dla
IgGs pochodzących z tych surowic. Odmienne wyniki uzyskali Seissler [20], Ho Su Chin [17] i Tonacchera [21]. Seissler analizował występowanie
przeciwciał przeciwko NIS u pacjentów z chorobą Gravesa-Basedova i chorobą Hashimoto oraz w
zdrowej grupie kontrolnej metodą bezpośredniego wiązania antygenu z obecnością radioligandu.
Wykazał obecność przeciwciał wiążących hNIS u
20,8% z chorobą Hashimoto i tylko u 10,7% chorych z chorobą Gravesa-Basedova. W grupie kontrolnej przeciwciała znaleziono u 4,8% badanych.
Stwierdził słabą korelację z przeciwciałami dla
TPO.
Ho Su Chin [17] zbadał ponad 500 surowic,
w tym 299 od chorych z autoimmunologicznymi
chorobami tarczycy i tylko 14 z nich hamowało
wychwyt jodu w hodowli komórek COS 6 z trwałą ekspresją ludzkiego NIS (COS6-hNIS), a aktywność ta zanikała w immunoglobulinach IgG
wyizolowanych z tych surowic. Podobne wyniki
opisał Tonacchera [21], który oceniał wpływ surowic i ich IgGs pacjentów z autoimmunologicznymi chorobami tarczycy na wychwyt jodu w komórkach CHO z trwałą ekspresją ludzkiego NIS.
O ile w niewielkiej liczbie surowic stwierdził aktywność hamującą, to w żadnej próbce IgG wyizolowanych z tych surowic nie potwierdzono
własności hamujących wychwyt jodu w CHOhNIS.
W naszym materiale nie znaleziono przeciwciał
przeciwko NIS w żadnej surowicy z grupy kontrolnej, natomiast w grupie badanej u 8 z 54 pacjentek
stwierdzono wyniki przewyższające wartości przyjęte za dodatnie, co stanowiło 14,8%. W grupie pacjentek z obecnymi przeciwciałami przeciwko NIS
znaleziono dodatnią korelację o średnim natężeniu z mianem przeciwciał dla TPO, podobnie jak w
pracy Seisslera, ale nie była ona istotna statystycznie. Znaleziono istotny związek między występowaniem subklinicznej niedoczynności tarczycy a
prawdopodobną obecnością przeciwciał przeciwko symporterowi. Badanie bioassay oceniające wychwyt jodu w hodowli komórkowej COS7 z trwała ekspresją ludzkiego NIS nie wykazało jednak hamującego wpływu żadnej surowicy, a wskazywało
raczej na wzmożony wychwyt jodu pod wpływem
surowic. Wynik ten jest dyskusyjny i wymaga poszerzenia badań.
47
Praca oryginalna
Wnioski
1. Występowanie markerów autoimmunologicznego zapalenia tarczycy: przeciwciał przeciwko
peroksydazie tarczycowej i tyreoglobulinie było
częstsze i w wyższych mianach w grupie dziewcząt z zespołem Turnera niż w dobranej wieko-
Endokrynol. Ped., 3/2004;3(8):41-49
wo grupie kontrolnej. 2. Uzyskane wyniki sugerują, że u niektórych pacjentek z zespołem Turnera są
obecne przeciwciała przeciwko NIS, ale nie stwierdzono ich hamującego wpływu na wychwyt jodu w
hodowli komórkowej z trwałą ekspresją ludzkiego
NIS.
Podziękowania/Aknowledgement
Autorzy serdecznie dziękują pani dr Cornelii Rinderle z firmy BRAHMS Diagnostica GmBH Henningsdorf, Berlin za umożliwieniwe oznaczeń
wychwytu jodu metodą bioassay.
Authors thank a lot dr Cornelia Rinderle from BRAHMS Diagnostica GmBH Henningsdorf Berlin for the evaluation of iodine uptake in
bioassay.
PIŚMIENNICTWO/REFERENCES
[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
[7]
[8]
[9]
[10]
[11]
[12]
[13]
[14]
[15]
[16]
[17]
48
Wańkowicz A., Cwalina A.: Zjawiska autoimmunologiczne. [w:] Immunologia. Red. M. Jakóbisiak, wyd. PWN S.A. Warszawa 1998, 496–505.
Endo T., Kogai T., Nakazato M. et al.: Autonatibody against Na/I Symporter in the sera of Patients with autoimmune Thyroid
disease. Biochem. Biophys. Res. Commun., 1996:224, 92–95.
Ajjan R.A., Kemp E.H., Waterman E.A. et al.: Detection of Binding and Blocking Autoantibodies to the Human Sodium-Iodide
Symporter in Patients with Autoimmune Thyroid Disease. J. Clin. Endocrinol. Metab., 2000:85 (5), 2020–2027.
Heufelder A.E., Joba W., Morgenthaler N.G. et al.: Autoimmunity involving the human sodium iodide symporter. Fact or fiction? Exp. Clin. Endocrinol. Diabetes., 2001:109 (1), 35–40.
Morris J.C., Bergert E., Bryant W.: Binding of Immunoglobulin G from Patients with Autoimmune Thyroid Disease to Rat
Sodium Iodide Symporter Peptides: Evidence for the Iodide Transporter as an Autoantigen. Thyroid., 1997:7(4), 527–534.
Raspe E., Costagliola S., Ruf J. et al.: Identification of the thyroid Na/I cotransporter as a potential autoantigen in thyroid
autoimmune disease. Eur. J. Endocrinol. 1995:132, 399–405.
Saenger P., Albertsson Wickland K., Conway G.S. et al.: Recommendations for the Diagnosis and Managment of Turner
Syndrome. J. Clin. Endocrinol. Metab., 2001:86(7), 3061–3069.
Gruneiro de Pappendieck L., Iorkansky S., Coco R. et al.: High incidence of thyroid disturbances in 49 children with Turner
syndrome. J. Pediatr., 1987:11(2), 259–261.
DeKerdanet M., Lucas J., Lemee F. et al.: Turner’s syndrome with X-isochromosome and Hashimoto’s thyroiditis. Clin. Endocrinol. 1994:41, 673–676.
Ivarsson I.-A., Ericsson U.-B., Nilsson K.O. et al.: Thyroid autoantibodies, Turner’s syndrome and growth hormone therapy.
Acta Paediatr. Scand., 1995:84, 63–65.
Zinn A.R., Tonk V.S., Chen Z. et al.: Evidence for a Turner Syndrome Locus or Loci at Xp11.2-p22.1. Am. J. Hum. Genet.,
1998:63, 1757–1766.
Larizza D., Martinetti M., Lorini R. et al.: Parental Segregation of Autoimmunity in Patients with Turner Syndrome: Preferential
Paternal Transmission? J. Autoimmun., 1999:12, 65–72.
Germain E.L., Plotnick L.P.: Age-related Anti-thyroid Antibodies and Thyroid Abnormalities in Turner Syndrome. Acta Paediatr. Scand., 1986:75, 750–755.
Radetti G., Mazzanti M., Paganini C. et al.: Frequency, clinical and laboratory features of thyroiditi in girls with Turner’s
syndrome. Acta Paediatr. Scand., 1995:84, 909–912.
Smanik P.A., Ryu K.-Y., Theil K.S. et al.: Expression, exon-intron organisation, and chromosome mapping of the human
sodium iodide symporter. Endocrinology, 1997:138, 4416–4419.
Czarnocka B., Kasperlik-Załuska A., Pastuszko D. et al.: Is There a Role for Sodium Iodide Symporter Autoreactivity in the
Etiology of Addison’s Disease? In press
Ho Su Chin, Khoo Hsu Chin D., Morgenthaler N.G. et al.: Rarity of anti Na/I symporter (NIS) antibody with iodide uptake
inhibiting activity in autoimmune thyroid diseases (AITD). J. Clin. Endocrinol. Metab., 2000:85(10), 3937–3940.
Kucharska A. i inni – Symporter Na/I jako autoantygen we wstępnym okresie rozwoju...
[18] Endo T., Kaneshige M., Nakazato M. et al.: Autoantibody against Thyroid Iodide Transporter in the sera from Patients
with Hashimoto’s Thyroiditis Possess Iodide Transport Inhibitory Activity. Biochem. Biophys. Res. Commun., 1996:228,
199–202.
[19] Ajjan R.A., Watson P.F., Asghar M.S. et al.: Modulation of the Human Sodium Symporter Activity by Graves’ Disease Sera. J.
Clin. Endocrinol. Metab., 1998:83(4), 1217–1221.
[20] Seissler J., Wagner S., Schott M. et al.: Low frequency of autoantibodies to the human Na/I symporter in patients with
autoimmune thyroid disease. J. Clin. Endocrinol. Metab., 2000:85(12), 4630–4634.
[21] Tonacchera M., Agretti P., Ceccarini G. et al.: Autoantibodies from patients with autoimmune thyroid disease do not interfere
with the activity of the human iodide symporter gene stably transfected in CHO cells. Eur. J. Endocrinol., 2001:144, 611–
618.
49