5. Regulacja częstotliwościowa prędkości obrotowej silnika indukcyjnego klatkowego 5.1 Zasada regulacji częstotliwościowej - warunki optymalizacji statycznej; 5.2 Regulacja skalarna prędkości obrotowej ( U/f); 5.3 Regulacja wektorowa prędkości obrotowej 5.4 Metoda bezpośredniego sterowania momentem i strumieniem (DTC); Falownik napięcia z rezystorem hamowania Falownik napięcia ze zwrotem energii do sieci - nawrotny układ tyrystorowy Falownik napięcia ze zwrotem energii do sieci - tranzystorowy mostek sieciowy Charakterystyka mechaniczna silnika klatkowego z zaznaczonymi zakresami pracy Związek napięcia z częstotliwością Dla małych f ==> I≈U/R Ψ=L/R*U ==> U=Ψ*R/L = k1 Dla duŜych f ==> I≈U/ωL Ψ=U/ω ==> U=Ψ* ω = k2*f Przykładowy zestaw charakterystyk statycznych sterowania silnika klatkowego us f r -0,24 0 0,24 1,0 2 us = 0,8 0,6 R w Rs w − f s ( f s − n ) R w Ls w + [ f s Rw Ls + ( f s − n)Rs Lw ]2 w2 2 2 + ( f s − n) 2 Gdzie: w = Ls Lw − LM 0,4 — wyznacznik reaktancji maszyny asynchronicznej 0,2 0 -1,0 -0,8 -0,6 -0,4 -0,2 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0 Kiedy silnik pracuje na idealnym biegu jałowym R u s = f s 1 + s f s Ls Praktycznie stosowana charakterystyka sterowania silnika indukcyjnego klatkowego u s = u s0 + f s u s 0 = is Rs Charakterystyki mechaniczne silnika klatkowego przy róŜnych częstotliwościach zasilania Schemat układu skalarnej regulacji prędkości silnika indukcyjnego klatkowego wg zasady U/f = const. (bez regulacji prądu) Charakterystyki mechaniczne silnika Przy napięciu zasilania 400V Przy zastosowaniu charakterystyki U/f=const. (widocznej poniŜej) Wzór na prąd stojan i S w funkcji pulsacji wirnika 2 1 is = Ls Lr 1 + ωr rr 2 w 1+ ωr xs rr Przykładowe przebiegi charakterystyk i S = f (ω R ) dla ΨS = ΨR = 1 Metoda pośredniego sterowania strumienia silnika klatkowego z uwzględnieniem prądu Sterowanie skalarne U/f=const. rozruch i skok momentu oporowego Sterownie skalarne U/f=const. rozruch bez rampy Sterownie skalarne U/f=const. rozruch z rampą 1s Sterowanie skalarne z regulacją prądu rozruch i skok momentu oporowego Silnik Indukcyjny Klatkowy – Sterowanie Skalarne Opis matematyczny silnika indukcyjnego klatkowego - równania napięciowe obwodu stojana i wirnika d u sk = rs i sk + Ψ sk + jωk Ψ sk dt d u rk = rr i rk + Ψ rk + j (ωk − ωm )Ψ rk dt - równania strumieniowo-prądowe Ψ sk = Ls i sk + LM i rk Ψ rk = Lr i rk + LM i sk - równanie ruchu dω m 1 [me − mo ] = dt TM - równanie momentu elektromagnetycznego { me = Im Ψ sk i sk gdzie: JΩ sN TM = , pb M N * } Ls = Lδs + LM , Lr = Lδr + LM . Silnik Indukcyjny klatkowy – Sterowanie wektorowe Wykres wektorowy zmiennych stanu silnika we współrzędnych polowych isx = isα cos γ sΨ + isβ sin γ sΨ isy = −isα sin γ sΨ + isβ cos γ sΨ Ilustracja skalarnej regulacji momentu silnika (odpowiedź na skok wartości zadanej) Ilustracja wektorowej regulacji momentu silnika (odpowiedź na skok wartości zadanej) isd LM Tr + ψr 1 s - mop 1 Tr LM Tr - isq X + ω 1 TM s me LM Tr ÷ ωr Rys. Schemat strukturalny silnika indukcyjnego klatkowego sterowanego prądowo we współrzędnych d,q. Struktura układu bezpośredniego sterowania polowo zorientowanego przy wymuszeniu prądowym z histerezowymi regulatorami prądu Układ sterowania wektorowego IFOC ∫ Porównanie dynamiki metod skalarnej i wektorowej Sterowanie wektorowe rozruch i skok momentu oporowego Rozruch nawrót i hamowanie przy sterowaniu skalarnym z bezpośrednim sterowaniem strumienia Rozruch nawrót i hamowanie przy sterowaniu wektorowym Wektorowa reprezentacja napięcia wyjściowego falownika: a) uproszczony schemat falownika zasilającego silnik, b) połoŜenie wektorów napięcia β γs(2) γs(3) u3 u1 u4 u6 ψs γs(1) ψr α γs(4) 2Hψ γs(5) γs(6) Rys. Wybór wektora napięcia wyjściowego falownika w zaleŜności od połoŜenia strumienia stojana Układ bezpośredniego sterowania momentu i strumienia (DTC) silnika klatkowego zasilanego z falownika napięcia Tabela selekcji wektora napięcia wyjściowego falownika dψ 1 0 dm γ s(1) γ s(2) γ s(3) γ s(4) γ s(5) γ s(6) 1 u2 u3 u4 u5 u6 u1 0 u0 u7 u0 u7 u0 u7 -1 u6 u1 u2 u3 u4 u5 1 u3 u4 u5 u6 u1 u2 0 u7 u0 u7 u0 u7 u0 -1 u5 u6 u1 u2 u3 u4 40 30 30 20 20 10 10 0 0 -10 -10 -20 -30 -20 -40 -30 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 Rys. Prędkość silnika klatkowego podczas nawrotu z 25rad/s do - 25rad/s przy tradycyjnym sterowaniu wektorowym DFOC. 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 Rys. 5.6.6. Prądy fazowe silnika klatkowego podczas nawrotu z 25rad/s do - 25rad/s przy tradycyjnym sterowaniu wektorowym DFOC. 1.5 20 15 1 10 0.5 5 0 0 -5 -0.5 -10 -15 -1 -20 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 -1.5 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 Rys. 5.6.4 Moment silnika klatkowego podczas nawrotu z 25rad/s do - 25rad/s przy tradycyjnym sterowaniu wektorowym DFOC. Rys.5.6.8. Składowaβ strumienia stojana silnika klatkowego podczas nawrotu z 25rad/s do - 25rad/s przy tradycyjnym sterowaniu wektorowym DFOC. 15 0.8 10 0.6 5 0.4 0.2 0 0 -5 -0.2 -10 -0.4 -15 0.05 0.06 0.07 0.08 0.09 0.1 0.11 0.12 0.13 0.14 -0.6 -0.8 -0.8 Rys. 5.6.10 Moment elektromagnetyczny silnika klatkowego podczas zmiany skokowej wartości momentu zadanego z 10Nm do – 10Nm, przy tradycyjnym sterowaniu wektorowym DFOC. -0.6 -0.4 -0.2 0 0.2 0.4 0.6 0.8 400 Rys. 5.6.17. Strumień stojana silnika we współrzędnych αβ podczas zmiany skokowej wartości momentu zadanego z 10Nm do – 10Nm, przy klasycznym sterowaniu DTC. 15 300 10 200 100 Uab [V] 5 0 0 -100 -5 -200 -10 -15 0.05 -300 0.06 0.07 0.08 0.09 0.1 0.11 0.12 0.13 0.14 0.15 Rys. 5.6.11. Prądy fazowe ia, ib, ic silnika podczas zmiany skokowej wartości momentu zadanego z 10Nm do – 10Nm, przy klasycznym sterowaniu DTC.. -400 0.0895 0.0897 0.0899 0.0901 0.0903 0.0905 t [s] Rys. 5.6.22 Napięcie przewodowe Uab stojana silnika klatkowego podczas zmiany skokowej wartości momentu zadanego z 10Nm do – 10Nm, przy tradycyjnym sterowaniu wektorowym DFOC.