5. Regulacja częstotliwościowa prędkości obrotowej silnika indukcyjnego klatkowego 5.1 Zasada regulacji częstotliwościowej - warunki optymalizacji statycznej; 5.2 Regulacja skalarna prędkości obrotowej ( U/f); 5.3 Regulacja wektorowa prędkości obrotowej 5.4 Odtwarzanie (estymacja) wybranych zmiennych stanu silnika indukcyjnego klatkowego; 5.5 Metoda bezpośredniego sterowania momentem i strumieniem (DTC); 5.5 Układy łagodnego rozruchu. Związek napięcia z częstotliwością Dla małych f ==> I≈U/R Ψ=L/R*U ==> U=Ψ*R/L = k1 Dla duŜych f ==> I≈U/ωL Ψ=U/ω ==> U=Ψ* ω = k2*f Silnik Indukcyjny Klatkowy – Sterowanie Skalarne Opis matematyczny silnika indukcyjnego klatkowego - równania napięciowe obwodu stojana i wirnika d u sk = rs i sk + Ψ sk + jωk Ψ sk dt d u rk = rr i rk + Ψ rk + j (ωk − ωm )Ψ rk dt - równania strumieniowo-prądowe Ψ sk = Ls i sk + LM i rk Ψ rk = Lr i rk + LM i sk - równanie ruchu dω m 1 [me − mo ] = dt TM - równanie momentu elektromagnetycznego { me = Im Ψ sk i sk gdzie: JΩ sN TM = , pb M N * } Ls = Lδs + LM , Lr = Lδr + LM . Sterowanie skalarne rozwiązuje się na podstawie charakterystyk statycznych wyraŜonych wzorami na napięcie lub prąd stojana Wzór na napięcie stojana u S 2 rS r * rR − ω R * δ * xS * xR + S * ω R * xR + rR * xS ω ωS uS = ωS * S 2 2 2 2 2 2 rR ∗ xS + ω R * δ * xS * xR gdzie: xM2 δ = 1− xS * xR 2 - całkowity współczynnik rozproszenia maszyny Przebieg charakterystyki uS = f ( fS ) dla ΨS = 1 Charakterystyki silnika klatkowego przy zasilaniu ze źródła o zmiennej częstotliwości i napięciu Stały strumień magnetyczny w silniku U/f = const oraz korekcja rezystancji wirnika Falownik napięcia z rezystorem hamowania Falownik napięcia ze zwrotem energii do sieci - nawrotny układ tyrystorowy Falownik napięcia ze zwrotem energii do sieci - tranzystorowy mostek sieciowy Modulacja szerokości impulsów Struktura sterowania u S = f (ω S , ω R ) w zamkniętym (włącznik w pozycji 1) oraz otwartym (włącznik w pozycji 2) układzie regulacji prędkości Schemat układu skalarnej regulacji prędkości silnika indukcyjnego klatkowego wg zasady U/f = const. (bez regulacji prądu) Wzór na prąd stojan i S w funkcji pulsacji wirnika 1 + 1 * iS = xS δ 1 + xR * ω R rR 2 * xR * ω R rR Przykładowe przebiegi charakterystyk i S = f (ω R ) 2 dla ΨS = ΨR = 1 Metoda pośredniego sterowania strumienia silnika klatkowego z uwzględnieniem prądu Rozruch napędu z silnikiem indukcyjnym klatkowym z regulacją prędkości w układzie zamkniętym, prędkość zadana ω zad = 148,7 Skokowa zmiana prędkości zadanej i momentu obciąŜenia (skok prędkości następuje po upływie 1ms a skok obciąŜenia w chwili - 800 ms) Rozruch napędu z silnikiem indukcyjnym klatkowym z regulacją prędkości w układzie otwartym, prędkość zadana ω zad = 148,7 Skokowa zmiana prędkości zadanej i momentu obciąŜenia (skok prędkości następuje po upływie 1ms a skok obciąŜenia w chwili - 800 ms) Silnik Indukcyjny klatkowy – Sterowanie wektorowe Wykres wektorowy zmiennych stanu silnika we współrzędnych polowych isx = isα cos γ sΨ + isβ sin γ sΨ isy = −isα sin γ sΨ + isβ cos γ sΨ isx = isα cos γ sΨ + isβ sin γ sΨ isy = −isα sin γ sΨ + isβ cos γ sΨ me = c ⋅ Ψs ⋅ I s ⋅ sin δ = c ⋅ Ψs ⋅ isy Struktura układu bezpośredniego sterowania polowo zorientowanego Ilustracja skalarnej regulacji momentu silnika (odpowiedź na skok wartości zadanej) Ilustracja wektorowej regulacji momentu silnika (odpowiedź na skok wartości zadanej) Struktura układu bezpośredniego sterowania polowo zorientowanego przy wymuszeniu prądowym z histerezowymi regulatorami prądu Struktura pośredniego sterowania polowo zorientowanego - IFOC Rozruch napędu z silnikiem indukcyjnym klatkowym z wektorową regulacją prędkości, prędkość zadana ω zad = 148,7 Skokowa zmiana prędkości zadanej i momentu obciąŜenia (skok prędkości następuje po upływie 1ms a skok obciąŜenia w chwili - 800 ms) Porównanie dynamiki metod skalarnej i wektorowej Napięcie wyjściowe falownika Wektorowa reprezentacja napięcia wyjściowego falownika: a) uproszczony schemat falownika zasilającego silnik, b) połoŜenie wektorów napięcia ruch do przodu – wektor aktywny kolejności zgodnej q zatrzymanie- wektor zerowy +Hm m~ψsq ruch do tyłu – wektor aktywny kolejności przeciwnej ψs -Hm ruch ciągły δψ ψr d α stojan Rys. Ruch wektora strumienia stojana względem strumienia wirnika pod wpływem wektorów i zerowych napięcia falownika.[2] aktywnych β γs(2) γs(3) u3 u1 u4 u6 ψs γs(1) ψr α γs(4) 2Hψ γs(5) γs(6) Rys. Wybór wektora napięcia wyjściowego falownika w zaleŜności od połoŜenia strumienia stojana mz - Sa ua + m wybór wektora napięcia falownika ψsz + Sb Sc Falownik niezaleŜny napięcia MSI ub uc silnik indukcyjny klatkowy ψs - Rys. Uproszczony schemat bezpośredniego sterowania momentu i strumienia silnika klatkowego Układ bezpośredniego sterowania momentu i strumienia (DTC) silnika klatkowego zasilanego z falownika napięcia Tabela selekcji wektora napięcia wyjściowego falownika dψ 1 0 dm γ s(1) γ s(2) γ s(3) γ s(4) γ s(5) γ s(6) 1 u2 u3 u4 u5 u6 u1 0 u0 u7 u0 u7 u0 u7 -1 u6 u1 u2 u3 u4 u5 1 u3 u4 u5 u6 u1 u2 0 u7 u0 u7 u0 u7 u0 -1 u5 u6 u1 u2 u3 u4 40 30 30 20 20 10 10 0 0 -10 -10 -20 -30 -20 -40 -30 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 Rys. Prędkość silnika klatkowego podczas nawrotu z 25rad/s do - 25rad/s przy tradycyjnym sterowaniu wektorowym DFOC. 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 Rys. 5.6.6. Prądy fazowe silnika klatkowego podczas nawrotu z 25rad/s do - 25rad/s przy tradycyjnym sterowaniu wektorowym DFOC. 1.5 20 15 1 10 0.5 5 0 0 -5 -0.5 -10 -15 -1 -20 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 -1.5 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 Rys. 5.6.4 Moment silnika klatkowego podczas nawrotu z 25rad/s do - 25rad/s przy tradycyjnym sterowaniu wektorowym DFOC. Rys.5.6.8. Składowaβ strumienia stojana silnika klatkowego podczas nawrotu z 25rad/s do - 25rad/s przy tradycyjnym sterowaniu wektorowym DFOC. 15 0.8 10 0.6 5 0.4 0.2 0 0 -5 -0.2 -10 -0.4 -15 0.05 0.06 0.07 0.08 0.09 0.1 0.11 0.12 0.13 0.14 -0.6 -0.8 -0.8 Rys. 5.6.10 Moment elektromagnetyczny silnika klatkowego podczas zmiany skokowej wartości momentu zadanego z 10Nm do – 10Nm, przy tradycyjnym sterowaniu wektorowym DFOC. -0.6 -0.4 -0.2 0 0.2 0.4 0.6 0.8 400 Rys. 5.6.17. Strumień stojana silnika we współrzędnych αβ podczas zmiany skokowej wartości momentu zadanego z 10Nm do – 10Nm, przy klasycznym sterowaniu DTC. 300 15 10 200 100 Uab [V] 5 0 0 -100 -5 -200 -10 -15 0.05 -300 0.06 0.07 0.08 0.09 0.1 0.11 0.12 0.13 0.14 0.15 Rys. 5.6.11. Prądy fazowe ia, ib, ic silnika podczas zmiany skokowej wartości momentu zadanego z 10Nm do – 10Nm, przy klasycznym sterowaniu DTC.. -400 0.0895 0.0897 0.0899 0.0901 0.0903 0.0905 t [s] Rys. 5.6.22 Napięcie przewodowe Uab stojana silnika klatkowego podczas zmiany skokowej wartości momentu zadanego z 10Nm do – 10Nm, przy tradycyjnym sterowaniu wektorowym DFOC.