ZNS ŚROD.WAR. REALIZ. 2015R. OUOW

Polkowice, dnia 23 stycznia 2015r.
znak: ZNS-702/119/14/15
POSTANOWIENIE Nr 03/15
Na podstawie art. 3 pkt 2, art. 10 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 ustawy z dnia 14 marca 1985r.
o Państwowej Inspekcji Sanitarnej ( Dz.U. z 2011r. Nr 212, poz. 1263 z późn. zm. ),
art. 78 ust. 1 pkt 2, art. 77 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 6 i 7 ustawy z dnia 3 października 2008r.
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko ( Dz. U. z 2013r., poz. 1235
z późn. zm. ),
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Polkowicach po zapoznaniu się z pismem
Wójta Gminy Rudna z dnia 04.12.2014r., znak: OŚ. 6220.12.9.2014, dotyczącym opinii w
sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia p.n.:„Rozbudowa Obiektu
Unieszkodliwiania Odpadów Wydobywczych Żelazny Most do rzędnej zapór
185m n.p.m. w granicach gmin Rudna i Grębocice przy zastosowaniu technologii
namywu i technologii odpadów zagęszczonych”.
Adres obiektu: gmina Rudna, gmina Grębocice, działki nr - wg wniosku
Inwestor: KGHM Polska Miedź S.A. Oddział Zakład Hydrotechniczny
59-305 Rudna, ul. Polkowicka 52
Wnioskodawca: Wójt Gminy Rudna, Plac Zwycięstwa 15, 59-305 Rudna
opiniuje pozytywnie
środowiskowe uwarunkowania realizacji przedsięwzięcia pod względem
wymagań higienicznych i zdrowotnych z zastrzeżeniami:
1. Etapy budowy i eksploatacji inwestycji muszą być prowadzone w taki sposób, aby nie
powodować przekroczenia standardów jakości środowiska, t.j. przekroczenia granicznych
wielkości emisyjnych w zakresie: dopuszczalnego poziomu hałasu, ochrony powietrza
atmosferycznego, ochrony gleby i wody oraz wytwarzania odpadów – poza granicami
terenu, do którego prowadzący instalację ma tytuł prawny, tak aby spełnione były zasady
zapewniające ochronę zdrowia ludzkiego oraz ochronę środowiska zgodnie z zasadą
zrównoważonego rozwoju.
2. Na etapie projektowania, realizacji i eksploatacji inwestycji należy podjąć działania
mające na celu zapobieganie i ograniczenie negatywnego oddziaływania na środowisko
oraz uwzględnić wnioski i zalecenia autorów raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia
na środowisko.
UZASADNIENIE
Wójt Gminy Rudna na wniosek Inwestora pismem z dnia 19 stycznia 2014r. (data
wpływu), znak: ON. 6220.12.9.2014 zwrócił się do Państwowego Powiatowego Inspektora
Sanitarnego w Polkowicach o wydanie opinii w sprawie uzgodnienia warunków realizacji dla
przedsięwzięcia p.n.: „Rozbudowa Obiektu Unieszkodliwiania Odpadów Wydobywczych
Żelazny Most do rzędnej zapór 185m n.p.m. w granicach gmin Rudna i Grębocice przy
zastosowaniu technologii namywu i technologii odpadów zagęszczonych”.
Obiekt Unieszkodliwiania Odpadów Wydobywczych położony jest w powiatach Lubin
i Polkowice, na obszarze trzech gmin zajmując: 9.18 km2 powierzchni gminy Rudna,
5.23 km2 gminy Polkowice i 1.26 km2 gminy Grębocice.
Celem przedsięwzięcia budowlanego jest formowanie obwałowań OUOW „Żelazny
Most” od rzędnej 180,00 m n.p.m. do rz. 185,00 m n.p.m. na obszarze gmin Rudna i
Grębocice (na długości sekcji N5-N6, E0-E7, S0-S6). Przewidywany okres realizacji
nadbudowy i eksploatacji obiektu to lata 2017- 2020.
Z treści przedłożonego raportu oddziaływania na środowisko wynika, że Obiekt
Unieszkodliwiania Odpadów Wydobywczych (OUOW) „Żelazny Most" eksploatowany przez
KGHM Polska Miedź S.A. Oddział Zakład Hydrotechniczny, usytuowany jest w całości na
terenach górniczych. Funkcjonowanie obiektu warunkują ustalenia pozwolenia na budowę nr
l-H-52 z 13.04.2004 r., instrukcja eksploatacji do rzędnej 180,0 m n.p.m. (zatwierdzona w
dniu 03.09.2004 r.) oraz zezwolenie na prowadzenie OUOW do rzędnej 180 m n.p.m..
Dla obiektu „Żelazny Most" ustanowiono filar ochronny, zatwierdzony decyzją nr 52/11/90 z
dnia 03.12.1990 r. Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu. Eksploatacja złoża rud
miedzi pod obiektem, ani w jego bezpośrednim sąsiedztwie nie jest prowadzona. Obecne i
prognozowane wpływy eksploatacji górniczej odpowiadają 0 kategorii terenu górniczego tj.
terenom, na którym oddziaływania górnicze na obiekty budowlane są niewielkie. Sytuacja ta
również nie ulegnie zmianie w przypadku wejścia z frontem eksploatacyjnym na teren gminy
Rudna w granicach obszaru górniczego „Lubin-Małomice", dotychczas nieeksploatowanego.
Wpływ na środowisko OUOW „Żelazny Most" jest dobrze rozpoznany przez prawie 40 letni
monitoring, a główne uciążliwości to:
- niezorganizowana emisja pyłów z plaż i zapór mająca zasięg lokalny. Zgodnie z wynikami
prowadzonego monitoringu, stan jakości powietrza w rejonie potencjalnego oddziaływania
obiektu ocenia się jako dobry,
- oddziaływanie na jakość gleb jako konsekwencja emisji do atmosfery pyłów, których pewne
ilości mogą przedostawać się do gleb. Prowadzone rokrocznie badania monitoringowe gleb
rejonu OUOW „Żelazny Most” nie potwierdzają występowania przekroczeń dopuszczalnych
zawartości metali ciężkich w glebach,
- oddziaływanie na stan hydrodynamiczny i hydrochemiczny pierwszego poziomu wód
podziemnych,
- oddziaływanie na wody powierzchniowe rejonie OUOW „Żelazny Most” i wody Odry w
przekroju Głogów, gdzie prowadzi się hydrotechniczne zagospodarowanie wód kopalnianotechnologicznych.
Równolegle z pracami budowlanymi prowadzonymi w obiekcie, który jest w ciągłej
rozbudowie i eksploatacji prowadzony jest monitoring wszystkich komponentów środowiska
oraz obserwacje parametrów geotechnicznych za pomocą zainstalowanej aparatury kontrolnopomiarowej.
Zgodnie z „Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dn. 20 kwietnia 2007 r. „ w sprawie
warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budowle hydrotechniczne i ich
usytuowanie” Obiekt Unieszkodliwiania Odpadów Wydobywczych „Żelazny Most”
odpowiada I klasie budowli hydrotechnicznych. Jest to budowla hydrotechniczna, stale
piętrząca wodę, posadowiona na podłożu nieskalistym, której wysokość piętrzenia jest
wyższa od 20 m, a pojemność przewyższa 50mln m3.
Łączna długość zapór, które otaczają Obiekt Unieszkodliwiania Odpadów Wydobywczych ze
wszystkich stron, wynosi 14.3 km. W środkowej części obiektu znajduje się akwen. Na skutek
ciągłego procesu składowania odpadów i formowania skarp, jego podstawowe parametry
ulegają zmianie. W 2 013 roku czynna powierzchnia obiektu „Żelazny Most” wynosiła
1239 ha i zmniejszyła się o 171ha w stosunku do roku 1999. W 2013 r. objętość akwenu
zmniejszyła się o 2,2 mln m3, a rzędna piętrzenia wzrosła o 21,50 m (z 152,04 w 1999 r. do
173,54 w 2013 r.). Sukcesywnie wzrasta też objętość odpadów deponowanych w obiekcie,
która wg krzywej piętrzenia w grudniu 2013 r. wynosiła 540,0 mln m3 i wzrosła od roku
1999 o 244,1 mln m3.
Podstawowym zadaniem OUOW jest unieszkodliwianie odpadów z flotacyjnego
wzbogacania rud miedzi powstających w Zakładach Wzbogacania Rud eksploatowanych
przez KGHM Polska Miedź S.A. Stanowi też element systemu gospodarowania wodą
przemysłową kopalń i zakładów przeróbczych LGOM, w tym pełni rolę zbiornika klarującoretencyjnego dla wód kopalniano-technologicznych i teren odwadniania odpadów
flotacyjnych. Operator (Zakład Hydrotechniczny) obiektu w ciągu roku może na nim
zdeponować łącznie 33,98 mln Mg odpadów flotacyjnych, w tym 24,8 mln Mg może poddać
odzyskowi w procesie R11 („inne działania polegające na wykorzystaniu odpadów w całości
lub części", tj. jako materiał do budowy zapór i uszczelniania czaszy składowiska), a 9,18 mln
Mg może poddać unieszkodliwieniu w procesie D5 - przez składowanie (na składowiskach
odpadów
niebezpiecznych lub na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne). Ilość odpadów
flotacyjnych przekazanych na obiekt operator ustala na podstawie bilansu prowadzonego
przez zakłady wzbogacania rud, w oparciu o ilości przerobionej rudy oraz ilości
wyprodukowanego koncentratu miedziowego.
Podwyższanie zapór obiektu odbywa się przez wykorzystanie do tego celu deponowanych
w obiekcie odpadów flotacyjnych, metodą „do środka" tj. kolejne obwałowania powstają po
wewnętrznej stronie obwałowań wykonanych wcześniej, co powoduje, że powierzchnia
terenu zajęta pod obiekt nie ulega zwiększeniu. Formowanie skarp odbywa się etapami.
Podczas jednego etapu zapora podwyższana jest o 2,5 m, przy czym etap podwyższenia
całego obiektu trwa około 2 lat. Powyżej rzędnej korony zapory 180 m n.p.m. projektowanie
kolejnych etapów formowania masywu obiektu prowadzone będzie także metodą
obserwacyjną, polegającą na ocenie parametrów geotechnicznych zastosowanych do obliczeń
projektowych, na podstawie zachowania się wznoszonej budowli. W celu zminimalizowania
możliwości wystąpienia katastrofy budowlanej formowanie zapór może odbywać się od
strony czaszy obiektu, z możliwością wykonywania nasypów dociążających i powinno być
wykonywane z materiałów budowlanych i w technologiach gwarantujących ich stabilność,
maksymalne zabezpieczenie przed awariami oraz odporność na zagrożenia (w tym zjawiska
sejsmiczne i upłynnienia zapór). Obiekt formowany będzie (tak jak obecnie) z materiału
odpadowego, odpadu flotacji rud miedzi. Rozważa się przyjmowanie odpadów
zagęszczonych ze stacji segregująco-zagęszczających w której powstaną dwie frakcje:
gruboziarnista (piaskowo- pyłowa) która będzie wykorzystana do budowy zapór i
drobnoziarnista (pyłowo- iłowa) która posłuży do uszczelniania obiektu, a tym samym
ograniczenia infiltracji. Wykorzystane zostaną także inne materiały odpadowe do rozbudowy
obiektu (żużle, opony, gruz itp.). Przewiduje się formowanie zapory z wykorzystaniem
sprzętu do robót ziemnych (spychacze, zgarniarki, walce, itp.). Technologia rozbudowy
zostanie taka sama jak obecnie.
W OUOW „Żelazny Most” deponowane są odpady poflotacyjne z Zakładów Wzbogacania
Rud (ZWR) rejony: Polkowice, Lubin i Rudna. W wyniku procesu flotacji powstają odpady
zmielonej skały stanowiący około 94% ilości wydobywanych rud. Odpady z Zakładu
Wzbogacania Rud w postaci mieszaniny doprowadzane są do OUOW siecią
wielkośrednicowych rurociągów magistralnych (rys. 3.3). Następnie, poprzez sieć rurociągów
kierowane są na odcinki zwane sekcjami, na których odbywa się namywanie. Najdrobniejsze
odpady doprowadzane są do środka obiektu rurociągami ułożonymi na pirsach obwałowaniach prostopadłych do zapór. Zrzut z rurociągów rozprowadzających po koronach
odbywa się króćcami spustowymi. Generalną zasadą deponowania odpadów w „Żelaznym
Moście” jest namyw pierścieniowy, gdzie na odwodną skarpę zapór kierowane są odpady
typu piaskowcowego (z ZWR rejony Rudna i Lubin), natomiast odpady typu ilastowęglanowego z ZWR rejon Polkowice kierowane są w głąb obiektu. Namywanie prowadzone
jest sekcjami o długości 500 - 700 m i trwa do 3 tygodni. Na plaży, której minimalna
szerokość wynosi 200 m, następuje sedymentacja. Jednorazowa wysokość namytych
odpadów w poszczególnych sekcjach wynosi kilkadziesiąt centymetrów, po czym następuje
proces odsączania plaży, trwający 1-2 miesiące oraz ponowny namyw. Nachylenie plaży
wynosi nieco poniżej 1%, zależnie od szerokości plaży (odległości od akwenu).
Rozbudowa prowadzona jest poprzez formowanie obwałowań ograniczających na namytych
sekcjach plaż (rys. 3.2, załącznik 1). Formowanie wykonuje się ze zdeponowanych na plaży
odpadów, natomiast na uzupełnienie i zabezpieczenie skarp odpowietrznych stosuje się
materiał dowożony. Wysokość nadbudowy każdorazowo wynosi 2,5 m, do której
dostosowano system przekładania rurociągów. Roczny średni przyrost piętrzenia wody w
OUOW wynosi ok.1,3 m. Zasadnicze znaczenie dla stateczności zapór ma maksymalne
oddalenie zwierciadła wody nadosadowej od korony obwałowań. Odległość ta wpływa na
obniżenie położenia krzywej depresji oraz na osadzanie się w trakcie namywu plaż grubszego
materiału u podnóża obwałowań, co powoduje odsunięcie granicy gruntów o słabych
parametrach wytrzymałościowych. Dla spełnienia tych kryteriów ustalono nieprzekraczalny
warunek zachowania minimalnej szerokości plaż równej 200 m. Przestrzeganie tego warunku
jest jednym z podstawowych kryteriów bezpiecznej eksploatacji obiektu.
Obiekt Unieszkodliwiania Odpadów Wydobywczych Żelazny Most jest obecnie jedynym
czynnym obiektem gromadzącym odpady wydobywcze powstałe w wyniku procesu flotacji
rud miedzi w KGHM Polska Miedź S.A. Ciągła i niezakłócona praca OUOW „Żelazny Most”
jest niezbędna dla funkcjonowania przemysłu miedziowego. Jego wyłączenie, a nawet
krótkotrwały postój zatrzymałoby pracę Zakładów Wzbogacania Rud, a w konsekwencji
Zakładów Górniczych Rudna, Polkowice i Lubin, które nie mogą pracować bez zapewnienia
możliwości deponowania odpadów flatacji. Przeprowadzona ocena stanu bezpieczeństwa
wykazała, że stan techniczny OUOW „Żelazny Most” w zakresie konstrukcji
hydrotechnicznej oraz infrastruktury technicznej na koniec 2013 roku był dobry i pozwalający
na dalszą bezpieczną eksploatację (W. Świdziński, 2014).
Z przedłożonego raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
sporządzonego w lipcu 2014r. - przez zespół autorów pod kierownictwem: prof. dr hab. inż.
Stanisław Czaban wynika m.in., że w wyniku realizacji przedsięwzięcia nie przewiduje się
zmian emisji do wód przy rozbudowie obiektu do rzędnej zapór 185 mn.p.m. Przy
rozbudowie obiektu przewiduje się zmniejszenie rocznej objętości wód infiltrujących z
OUOW „Żelazny Most”. Po wdrożeniu technologii segregacji i zagęszczania odpadów
możliwy będzie spadek emisji do wód podziemnych, z uwagi na zmniejszenie współczynnika
filtracji składowanych odpadów. Nie przewiduje się także zmian emisji do powietrza przy
rozbudowie obiektu do rzędnej zapór 185 m n.p.m. Po wdrożeniu technologii segregacji i
zagęszczania odpadów możliwy będzie spadek emisji do powietrza, z uwagi na wiązanie się
cząstek fazy stałej. Z raportu wynika także, że eksploatacja i działania proekologiczne
związane z „Żelaznym Mostem” prowadzone są zgodnie ze sztuką najlepszych dostępnych
technik. Zapora, pierwotnie budowana z piasku, jest obecnie nadbudowywana metodą do
wewnątrz obiektu z wykorzystaniem grubszych frakcji odpadów, jako budulca. Odpady o
drobnych frakcjach są kierowane do wewnątrz OUOW, celem uszczelniania dna.
Bezpieczeństwo zapory wymaga odległości lustra wody o co najmniej 200 m od korony
zapory. Ponieważ warunek ten jest bezwzględnie przestrzegany, nagromadzone wzdłuż
zapory odpady wysychają, tworząc plaże, będące źródłem pylenia. Dla przeciwdziałania
pyleniu plaż wprowadzono kurtynę wodną, a obszary okresowo wyłączone z namywania,
stabilizuje się emulsją asfaltową rozpylaną ze śmigłowca. Od 1993 r. funkcjonuje ciągły,
automatyczny system pomiarowy emisji, kontrolujący stężenie pyłu zawieszonego wokół
obiektu. System ten składa się z trzech stacji pomiarowych, współpracujących ze stacją meteo
i centralną stacją ewidencji wyników. Prowadzony jest również szeroko zakrojony monitoring
wód powierzchniowych i podziemnych. Wszystkie wyniki monitoringu są analizowane i
opracowywane przez kompetentne jednostki. Obiekt posiada również monitoring
geotechniczny.
Autorzy opracowania podkreślają, że w OUOW „Żelazny Most” gospodarka odpadami,
gospodarka wodna, ochrona powietrza i ziemi są prowadzone zgodnie z krajowymi
przepisami prawa ochrony środowiska, prawa wodnego, ustawą o odpadach wydobywczych
oraz standardami Unii Europejskiej.
Zakres i częstotliwość monitoringu obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych
reguluje rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 kwietnia 2011 r. w sprawie
prowadzenia monitoringu obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych (Dz.U. Nr 92
z 2011r., poz. 535). Zgodnie z rozporządzeniem, monitoringiem należy objąć zarówno fazę
eksploatacji obiektu, która kończy się w momencie zaprzestania przyjmowania odpadów do
składowania na terenie obiektu, jak i fazę 30 lat po zaprzestaniu eksploatacji. Rozporządzenie
Ministra Środowiska, określa zakres monitoringu obiektu unieszkodliwiania odpadów
wydobywczych w fazie eksploatacji obiektu, który obejmuje:
- badanie wielkości opadu atmosferycznego w stacji meteorologicznej reprezentatywnej dla
lokalizacji obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych;
- pomiar objętości wód odciekowych;
- badanie substancji i parametrów wskaźnikowych w wodach powierzchniowych,
odciekowych i podziemnych z listy określonej w przepisach dotyczących kwalifikacji wód;
- pomiar poziomu wód podziemnych w otworach obserwacyjnych;
- kontrolę osiadania powierzchni obiektu w oparciu o ustalone repery.
Z przedłożonego raportu oddziaływania na środowisko wynika również, że niezbędne jest
zapewnienie bezpieczeństwa zapory, dlatego konieczne jest kontynuowanie badań w zakresie
drgań podłoża oraz opracowywanie prognoz wraz z określaniem stateczności zapór. Należy
także kontynuować stały nadzór nad stanem bezpieczeństwa i jej stanem technicznym.
W oparciu o obowiązujące przepisy należy prowadzić monitoring obiektu oraz otaczającego
go środowiska. Monitoring Środowiska powinien obejmować , tak jak dotychczas: analizy
jakości powietrza atmosferycznego, wód podziemnych, wód powierzchniowych, gleby.
Prowadzone powinny być również badania określające wpływ obiektu na otaczającą
roślinność, zwierzęta oraz ludzi. Na podstawie wyników badań oraz pomiarów, corocznie
należy wykonywać oceny oddziaływania całego OUOW „Żelazny Most” na środowisko i
przedkładać raport w Urzędzie Gminy. Zapewnić należy także swobodny dostęp
mieszkańcom Gmin do informacji zawartych w ocenach oddziaływania.
Podsumowując autorzy raportu oddziaływania na środowisko dla „Rozbudowy
Obiektu Unieszkodliwiania Odpadów Wydobywczych Żelazny Most do rzędnej zapór 185m
n.p.m. w granicach gmin Rudna i Grębocice przy zastosowaniu technologii namywu i
technologii odpadów zagęszczonych”, w oparciu o przeprowadzone analizy oddziaływań
inwestycji na poszczególne elementy środowiska, przy założeniu podejmowania
odpowiednich działań i czynności zapobiegawczo-ochronnych wskazanych w raporcie oraz
realizacji prac zgodnie z przepisami prawa i Najlepszymi Dostępnymi Technikami (BAT) wskazują, że planowana inwestycja nie będzie miała negatywnego, znaczącego wpływu na
środowisko.
Po przeanalizowaniu sprawy i zapoznaniu się z załączonymi dokumentami, w tym
wyjaśnieniami oraz w oparciu o opracowanie: „Raport oddziaływania na środowisko
rozbudowy obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych „Żelazny Most” do
rzędnej zapór 185 m n.p.m. w granicach gmin Grębocice i Rudna przy zastosowaniu
technologii namywu i technologii odpadów zagęszczonych” sporządzony przez zespół
autorów, mając na uwadze strategiczne przeznaczenie i wykorzystanie przedmiotowego
obiektu niezbędne dla funkcjonowania przemysłu miedziowego, Państwowy Powiatowy
Inspektor Sanitarny w Polkowicach opiniuje pozytywnie z zastrzeżeniami środowiskowe
uwarunkowania realizacji przedsięwzięcia i postanawia jak w sentencji.
Pouczenie:
Na niniejsze postanowienie nie służy zażalenie.
Otrzymują:
- Wójt Gminy Rudna, Plac Zwycięstwa 15, 59-305 Rudna
- Dolnośląski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny we Wrocławiu ul. M. Curie-Skłodowskiej 73/77
- Starostwo Powiatowe w Polkowicach
- Gmina Grębocice, ul. Głogowska 3, 59-150 Grębocice
- Pełnomocnik inwestora: Edward Poznar – Dyrektor Pełnomocnik Zarządu,
KGHM Polska Miedź S.A. Oddział Zakład Hydrotechniczny, 59-305 Rudna ul. Polkowicka 52
- KGHM Polska Miedź S.A., ul. M. Skłodowskiej-Curie 48 59-300 Lubin
- Strona internetowa www: psse.polkowice.ibip.wroc.pl (ogłoszenia)
- Tablica ogłoszeń: Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Polkowicach, Rynek 22
- ZNS a/a M. Ś. ZNS – 702/ -119- /2609/14/15