Przystosowania zwierząt do pobierania różnych

Przystosowania
zwierząt do pobierania
różnych pokarmów
Aby żyć trzeba jeść. Pod tym prostym stwierdzeniem kryje się potężny
mechanizm związany ze zdobywaniem i trawieniem pokarmu.
Trawienie jest złożonym biochemicznie procesem rozkładu związków
chemicznych dostarczanych z pokarmem do organizmu na proste
związki: aminokwasy, cukry proste i kwasy tłuszczowe. Rozkład związków
chemicznych katalizowany jest przez reakcje enzymatyczne. Otrzymane
substancje są wchłaniane do krwi w jelicie cienkim i rozprowadzane po całym
organizmie. Docierają do każdej komórki żywej.
Zwierzęta żyją w różnych środowiskach. Wiele
z nich, aby przeżyć, musiało dostosować
techniki zdobywania pokarmu i jego trawienia
do warunków stworzonych przez środowisko.
Pierwszą omawianą grupą będą bezkręgowce,
zwierzęta, które nie posiadają struny
grzbietowej, niejednokrotnie są organizmami
jednokomórkowymi. Drugą z kolei będą
kręgowce.
BEZKRĘGOWCE
Pierwotniaki są organizmami jednokomórkowymi. Przedstawicielem tej grupy organizmów
jest pantofelek. Zwierzęta te przyjmują pokarm na drodze fagocytozy, pinocytozy lub
wchłaniania. U orzęsków występuje specjalne miejsce, w którym cząsteczki pokarmowe
wnikają do wnętrza komórki. Jest to tzw. gęba komórkowa inaczej, cytostom . Usuwanie
zbędnych produktów usuwane jest, u orzęsków przez cytopyge. Trawienie zachodzi w
wodniczkach trawiennych, które łącza się z lizosomem. Pierwotniaki mogą żywic
się bakteriami, orzęskami, innymi pierwotniakami. Pobierają również z środowiska
zewnętrznego drobiny tłuszczu i białka. Niestrawione resztki wydalane są tylko wtedy, gdy
pierwotniak pobiera pokarm na drodze fagocytozy.
Jamochłony są pierwszymi dwuwarstwowcami. Żyją w wodzie. Morskimi przedstawicielami
są koralowce, słodkowodnymi stułbie. Pokarm zdobywają przy pomocy czułek( polip) lub
płatów gębowych(meduza) otaczających otwór gastralny. Zaopatrzone są w komórki
parzydełkowe, w których znajdują się substancje paraliżujące. Ofiara wciągana jest do jamy
chłonąco- trawiącej. Trawienie odbywa się w dwóch etapach. Pierwszym etapem jest
trawienie pozakomórkowe, drugim trawienie wewnątrzkomórkowe. Jamochłony nie
posiadają otworu odbytowego. Niestrawione resztki wyrzucane są z jamy chłonącotrawiącej przez otwór gastralny dzięki skurczom całego ciała.
-PŁAZIŃCE
Płazińce są pierwszymi trójwarstwowcami. Wolnożyjące
płazińce posiadają niedrożny układ pokarmowy zbudowany z
jelita przedniego i środkowego. Niestrawione resztki
usuwane są przez otwór gębowy. U większości pasożytów
układ pokarmowy uległ redukcji. Zwierzęta te substancje
odżywcze czerpią całą powierzchnią ciała z jelita żywiciela.
-OBLEŃCE
Obleńce posiadają układ pokarmowy drożny, zbudowany z
jelita przedniego, środkowego i tylnego. Jelito tylne
zakończone jest otworem odbytowym. Umożliwia to
równoczesne pobieranie wchłanianie i wydalanie
niestrawionych resztek. Do obleńców należy włosień krety i
glista ludzka.
-PIERŚCIENICE
Pierścienice mają układ pokarmowy zaczynający się
otworem gębowym, za którym położona jest
umięśniona gardziel. Czasami występują w niej kutikularne
ząbki.. Składa się z jelita cienkiego, środkowego i tylnego.
Biegnie przez całe segmentowane ciało pierścienic. Może u
nich występować żołądek. Przedstawicielem pierścienic jest
dżdżownica i nereida.
-STAWONOGI:
->SKORUPIAKI
Skorupiaki żywią się padliną, mogą być drapieżnikami, pasożytami albo,
filtratorami. Posiadają układ pokarmowy zbudowany z trzech odcinków.
Odcinek przedni i tylny są schitynizowane. Żołądek składa się z części
pylorycznej i żującej. Występują u nich wyrostki wątrobowe, których
funkcja jest podobna jak wątroby u kręgowców. Ich ujście znajduje się w
jelicie środkowym. Skorupiaki posiadają 6 par
odnóży gębowych: żuwaczki, szczęki (I i II pary), szczękonóża (I, II i III
pary). Układ wydalniczy, który usuwa zbędne produkty przemiany
materii zbudowany jest z przekształconych, dwóch par nefrydii. W
zależności o położenia nazywany jest gruczołami szczękowymi lub
gruczołami czułkowymi. Produktem przemiany materii jest amoniak.
Przedstawicielem tej grupy jest rak.
->OWADY:
->>GRYZĄCE
Owady przystosowały się do pobierania różnego rodzaju pokarmów.
Mogą być drapieżnikami, roślinożercami, pasożytami albo saprofitami.
Taką różnorodność zapewniają różnie zmodyfikowane aparaty gębowe:
Gryzące- (szarańczaki, modliszki,
chrząszcze) pobieranie pokarmu
twardego, np. odpadków organicznych,
fragmentów roślin lub pokarmu
zwierzęcego.
->>GRYZĄCO-SSĄCE
Gryząco-ssące(trzmiele, pszczoły)jest to aparat przystosowany do
rozgryzania części kwiatowych i wysysania nektar.
->>KŁUJĄCO-SSĄCE
Kłująco-ssące (komary) służy do nakłucia tkanki i pobierania z niej soku
komórkowego u roślin, krwi u zwierząt.
->>SSĄCE
Ssące- (motyle) przystosowany jest do wysysania pokarmu płynnego.
->>LIŻĄCO-SSĄCE
Liżąco-ssące-(muchy), służy do zlizywania pokarmu płynnego lub stałego.
Następnie pokarm ten rozpuszczany jest przez enzymy znajdujące się
w ślinie.
->PAJĘCZAKI
Pajęczaki pobierają tylko i wyłącznie pokarm półpłynny. Jest on zasysany
dzięki umięśnionej gardzieli. Pająki budują sieci, aby złapać swoje ofiary.
Następnie w ciało ofiary wstrzykują substancję wyprodukowaną w
gruczole wątrobowym, która rozpuszcza tkanki wewnątrz ciała ofiary.
Zachodzi tam wstępne trawienie.
-MIĘCZAKI
->ŚLIMAKI
Ślimaki należą do najliczniejszej grupy mięczaków. Układ pokarmowy
zbudowany jest z trzech odcinków. W gardzili występuje tarka, radula,
której zadaniem jest rozcieranie pokarmu. Jest to rogowa tarczka.
Przedstawicielem ślimaków jest winniczek.
->MAŁŻE
Małże nie posiadają głowy. Układ pokarmowy zbudowany jest z otworu
gębowego, wokół którego znajdują się listkowate płaty, przełyku
(krótkiego), żołądka, jelita zakończonego odbytem. Jelito przechodzi
przez serce. Układ wydalniczy zbudowany jest z 2 nerek i narządów
Kebera.
->GŁOWONOGI
Głowonogi są drapieżnikami. Ich dietę stanowią ryby, mięczaki,
skorupiaki. Narządem ułatwiającym polowanie są ramiona.
Przedstawicielem tej grupy jest kałamarnica.
KRĘGOWCE
-RYBY
Ryby są zwierzętami wodnymi. Odżywiają się planktonem, roślinami lub
zwierzętami( rybami i ssakami morskimi). Wiele z nich przystosowało się
do zdobywania w różnych środowiskach. Planktonożercy są filtratorami,
ryby głębinowe posiadają narząd świetlny, którym zwabiają ofiary.
Rekiny mają silne szczęki i kilka generacji zębów. Ryby roślinożerne mają
bardzo długie jelito, ryby drapieżne krótkie.
-PŁAZY
Płazy są zwierzętami lądowymi. Ich dietę stanowią bezkręgowce i drobne
kręgowce. Większość płazów bezogonowych na dnie jamy gębowej
posiada język, który wyrzuca w kierunku ofiary. Język na końcu jest
rozdwojony. Przewód pokarmowy uchodzi do kloaki, gdzie uchodzą
również przewody układu wydalniczego i rozrodczego.
-GADY
Gady są w większości drapieżnikami. Z wyjątkiem żółwi posiadają w
szczęce homodontyczne zęby. Węże posiadają zęby jadowe. W jamie
gębowej swoje ujście mają gruczoły ślinowe. Ślina rozmiękcza pokarm.
Jaszczurki mają długi, rozwidlony na końcu język. Jest to narząd dotyku.
Węże potrafią dzięki specjalnej budowie szczęk połykać ofiary o wiele
większe od siebie. Zdarzają się przypadki, że ich ofiarą padają nawet
świnie połknięte w całości
-PTAKI
Ptaki posiadają wiele modyfikacji w przewodzie pokarmowym. Pierwszą
jest rogowy dziób pokrywający bezzębne szczęki. Dzięki różnorodności w
jego budowie, ptaki odżywiają się urozmaiconym pokarmem. Ziarnojady
mają krótki twardy dziób, nektarniki długi i cienki, drapieżniki hakowato
zakończony o ostrych krawędziach. Ptaki odżywiają się również owocami,
owadami, rybami, padliną, drobnymi zwierzętami. Pokarm połykany jest
w całości. Przełyk rozszerza się w wole, które jest magazynem
pożywienia. Żołądek jest zbudowany z dwóch części: żołądka
mięśniowego i gruczołowego. Ptaki zjadają drobne kamyki, które w
żołądku działają jak żarna. Za żołądkiem położone jest jelito cienkie i
jelito grube. Przewód pokarmowy uchodzi do kloaki, gdzie swoje ujście
mają również układ rozrodczy i wydalniczy.
-SSAKI
->MIĘSOŻERCY
Mięsożercy-przystosowaniem do tego rodzaju pożywienia są silnie
rozwinięte kły służące do rozdrabniania pokarmu. Ssaki te posiadają
również łamacze do zgniatania kości. Łamacze składają się z ostatniego
przedtrzonowca górnego i pierwszego trzonowca dolnego. Jelito jest
krótkie. Są to zwierzęta szybkie o dużym refleksie.
->ROŚLINOŻERCY
Roślinożercy- mają czterojamowy żołądek zbudowany
ze żwacza, czepca, ksiąg i trawieńca. Roślinożercy nie potrafią
strawić celulozy. W żwaczu żyją bakterie symbiotyczne, które rozkładają
celulozę. Zęby mają wysokie korony, gdyż szybko się ścierają. Najlepiej
rozwinięte są przedtrzonowce i trzonowce. Kły są zazwyczaj
zredukowane. Jelito ssaków roślinożernych jest bardzo długie.
->WSZYSTKOŻERCY
Wszystkożercy- to zwierzęta żywiące się zarówno pokarmem zwierzęcym
jak i roślinnym. Posiadają wszystkie rodzaje zębów, czyli: kły, siekacze,
przedtrzonowce i trzonowce.
KONIEC!!!