Stan bezpieczeństwa sanitarnego Powiatu Toruńskiego w 2011 r. Toruń, 30 marca 2012 r. SPIS TREŚCI: str. Ocena 3 Wstęp………………………………………………………………………………. .. Ocena I.1. Ocena sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych i zakażeń w 2011 roku………………………………………………………………………... 5 I.2. Ocena wykonawstwa szczepień ochronnych przeciwko chorobom zakaźnym…… 8 II. Ocena sanitarna placówek ochrony zdrowia………………………………………. 9 III. Jakość wody przeznaczonej do spożycia…………………………………………... 10 IV. Stan sanitarny obiektów żywienia zbiorowego, produkcji i obrotu środkami 11 spożywczymi, produkcji i obrotu kosmetykami…………………………………… V. Warunki sanitarno - higieniczne w środowisku pracy, choroby zawodowe………. VI. Warunki sanitarno - higieniczno w placówkach nauczania, wychowania i wypoczynku………………………………………………………………………... 16 VII. Stan sanitarny gmin oraz obiektów i urządzeń użyteczności publicznej………….. 18 VIII. Zapobiegawczy nadzór sanitarny …………………………………………………. 20 IX. Działania podejmowane na rzecz oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia………. 21 X. Wnioski…………………………………………………………………………...... 25 13 2 Szanowni Państwo, Niniejszym przedstawiam Państwu coroczną edycję „Stanu bezpieczeństwa sanitarnego Powiatu Toruńskiego.” Obrazuje ona działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej na rzecz poprawy zdrowia mieszkańców. Raport obejmuje zagadnienia i problemy zdrowotne, nad którymi Państwowa Inspekcja Sanitarna - instytucja powołana do realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego - sprawuje nadzór. Ocena została sporządzona w oparciu o wyniki kontroli przeprowadzonych w 2011 r. przez pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Toruniu w placówkach ochrony zdrowia, obiektach żywienia zbiorowego, produkcji i obrotu środkami spożywczymi, w placówkach nauczania, wychowania i wypoczynku, w zakładach pracy, a także w obiektach użyteczności publicznej oraz badania laboratoryjne wykonane przez akredytowane laboratorium tut. Stacji. Oprócz bieżącego nadzoru sanitarnego w opracowaniu uwzględniono również sprawowany w 2011 r. zapobiegawczy nadzór sanitarny oraz prowadzoną działalność oświatowo - zdrowotną. Przedstawiając niniejszą ocenę pragnę zwrócić uwagę na złożoność i wagę zagadnień leżących w gestii Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz szeroki zakres zadań wykonywanych przez pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Toruniu na rzecz zdrowia publicznego. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Toruniu Hanna Wolska 3 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Toruniu wykonuje zadania Państwowej Inspekcji Sanitarnej na obszarze powiatu toruńskiego grodzkiego (miasto Toruń) i ziemskiego (miasto Chełmża oraz gminy: Chełmża, Czernikowo, Lubicz, Łubianka, Łysomice, Obrowo, Wielka Nieszawka, Zławieś Wielka). W ewidencji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Toruniu na koniec 2011 r. figurowały 4962 obiekty, w tym 1448 w Powiecie Toruńskim. W roku 2011 przeprowadzono w Powiecie Toruńskim 1130 kontroli w 844 obiektach. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Toruniu wydał 254 decyzje administracyjne, w tym 2 decyzje unieruchamiające obiekt oraz 371 decyzji ustalających opłatę za czynności kontrolne. Wydano również 1 postanowienie o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia do wykonania obowiązków określonych w decyzji na kwotę 1000 zł, nałożono 71 mandatów na kwotę 14700 zł, wydano 152 opinie sanitarne, wystosowano 68 wystąpień. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Toruniu pobrał ponadto 525 prób do badań laboratoryjnych, wykonał 1798 badań, w których przeprowadzono 5833 oznaczenia w ramach działań nadzorowych i zapobiegawczych Państwowej Inspekcji Sanitarnej. W 2011 r. do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Toruniu wpłynęło 1296 zgłoszeń podejrzeń i potwierdzeń zakażeń i chorób zakaźnych oraz 170 zgłoszeń pokąsań przez zwierzęta, które wystąpiły na terenie powiatu toruńskiego. Zachorowania na grypę i przypadki grypopodobne zgłoszono w 62 meldunkach. Na podstawie zgłoszeń zakażeń i chorób zakaźnych oraz biologicznych czynników chorobotwórczych przeprowadzono 304 wywiady epidemiologiczne w środowiskach chorych. Z laboratoriów wykonujących badania w kierunku biologicznych czynników chorobotwórczych do PPIS w Toruniu przekazano 55 dodatnich wyników badań. W związku ze zgłoszeniem chorób zakaźnych i chorób zawodowych przeprowadzono 313 wywiadów epidemiologicznych. 4 I. Ocena sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych i zakażeń w 2011 r. W roku 2011 nie odnotowano epidemicznego występowania chorób zakaźnych. W porównaniu z 2010 r. wzrosła liczba zachorowań na: krztusiec, różyczkę, płonicę, zatrucia pokarmowe i zakażenia jelitowe wywołane przez czynniki biologiczne, boreliozę, wirusowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, pokąsania przez zwierzęta i inne narażenie na zachorowanie na wściekliznę. W 2011 r. zmniejszyła się liczba zachorowań na: ospę wietrzną, biegunkę i zapalenie żołądkowo-jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu u dzieci do lat 2, grypę i zachorowania grypopodobne. Odnotowano 3 zgony z powodu zachorowania na chorobę zakaźną (2010 r.- 6 zgonów). Przyczyną zgonów była gruźlica (1 przypadek) oraz posocznica (2 przypadki). Tab.1. Wybrane choroby zakaźne w powiecie toruńskim w latach 2007-2011. Liczba zachorowań i zapadalność na 100 tys. ludności. Rok Jednostka chorobowa Krztusiec Świnka Różyczka Ospa wietrzna Płonica Zatr.pokarm. i zakaż. jelit. WZW C WZW B Borelioza Grypa i grypopodobne 2007 r. Liczba przyp. Wsk. zapadal. 2008 r. Liczba przyp. Wsk. zapadal. 2009 r. Liczba przyp. Wsk. zapadal. 2010 r. Liczba przyp. 2011 r. Wsk. zapadal. Liczba przyp. Wsk. zapadal. 3 3,3 31 33,7 22 23,6 5 5,2 19 19,7 7 7,6 7 7,6 12 12,9 10 10,4 10 10,4 7 7,6 19 20,7 11 11,8 4 4,1 9 9,3 658 719,0 370 402,3 578 620,5 772 805,6 396 409,7 21 22,9 19 20,7 50 53,7 26 27,1 39 40,4 88 103,7 228 247,9 181 188,9 191 199,3 277 286,6 3 3,3 2 2,2 1 1,1 3 3,1 4 4,1 2 2,2 8 8,7 2 2,1 - - 1 1,0 20 21,9 9 9,8 15 16,1 10 10,4 14 14,5 540 590,0 36 39,2 1647 1746,6 488 509,2 383 396,3 Choroby zakaźne, którym można zapobiegać poprzez szczepienia. Po odnotowanym w 2010 r. spadku zachorowań na krztusiec i różyczkę, w 2011 r. wystąpił wzrost zapadalności na te choroby. Liczba zachorowań na krztusiec wzrosła z 5 odnotowanych w 2010 r. do 19 odnotowanych w 2011 r. (wzrost współczynnika zapadalności z 5,2 w 2010 r. do 19,7 w 2011 r.). Chorowały dzieci i młodzież w wieku od 1 roku do 19 lat oraz 1 osoba w wieku 50 lat. Wszystkie osoby były szczepione przeciwko krztuścowi. Wystąpiły 4 rodzinne ogniska, w których zachorowało po 2-3 osoby. 5 W przypadku różyczki odnotowano wzrost liczby zachorowań, z 4 przypadków w 2010 r. (współczynnik zapadalności – 4,2) do 9 przypadków w 2011 r. (współczynnik zapadalności – 9,3). Zachorowały tylko dzieci do 10 roku życia. Wszystkie przypadki były pojedynczymi zachorowaniami i wystąpiły w różnych miejscowościach. W 2010 r. i w 2011 r. na świnkę zachorowało po 10 osób (współczynnik zapadalności - 10,4). Przypadki zachorowań dotyczyły osób do 29 roku życia. Nie zarejestrowano ognisk zachorowań. Inne choroby wieku dziecięcego. W stosunku do lat ubiegłych, zmalała liczba zachorowań na ospę wietrzną. W 2009 r. odnotowano 578 przypadków (współczynnik zapadalności - 620,5), w 2010 r. – 772 przypadki (współczynnik zapadalności - 805,6), natomiast w 2011 r. – 396 przypadków (współczynnik zapadalności – 409,7). Tak samo, jak w ubiegłych latach, 80 % osób chorych stanowiły dzieci do 9 roku życia (317 przypadków). Zarejestrowano 29 rodzinnych ognisk, w których zachorowało od 2 do 5 osób. Zmniejszyła się również liczba zachorowań na biegunkę i zapalenie żołądkowo jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu u dzieci do 2 lat. W 2010 r. zachorowało 68 dzieci (współczynnik zapadalności - 2902,3), natomiast w 2011 r. zachorowało 55 dzieci (współczynnik zapadalności - 2339,4). Zachorowania dotyczyły w podobnym stopniu dzieci mieszkających na wsi - 29 przypadków (53 %), jak i w mieście 26 przypadków (47%). Po odnotowanym w 2010 r. spadku zapadalności na płonicę, w 2011 r. wystąpił ponowny wzrost zachorowań na tę chorobę. W 2010 r. zachorowało 26 osób (współczynnik zapadalności - 27,1), zaś w 2011 r. zachorowało 39 osób. Przypadki zachorowań dotyczyły dzieci do 9 roku życia oraz w 1 przypadku osoby w wieku 17 lat. Zachorowania występowały częściej u mieszkańców wsi – 34 przypadki (87%) niż mieszkańców miasta – 5 przypadków (13%). Zatrucia pokarmowe i zakażenia jelitowe wywołane przez czynniki biologiczne. W 2011 r. znacznie wzrosła liczba zachorowań na zatrucia pokarmowe i zakażenia jelitowe wywołane przez czynniki biologiczne, zarejestrowano najwięcej zachorowań w przeciągu ostatnich 5 lat. Zgłoszono 277 przypadków (współczynnik zapadalności - 286,6), podczas gdy w 2010 r. rozpoznano 191 przypadków (współczynnik zapadalności - 199,3). W przeciwieństwie do 2010 r., w którym dominowały zatrucia i zakażenia o etiologii bakteryjnej, w 2011 r. zaobserwowano przewagę zatruć i zakażeń wirusowych. Na podstawie przeprowadzonych badań kału osób chorych, w 166 przypadkach zidentyfikowano patogeny chorobotwórcze. Znaczącą przewagę stanowiły rotawirusy – aż 82%, następnie bakterie Salmonella Enteritidis – 6 % oraz adenowirusy – 4,8 %. W 2011 r. wystąpiły 3 ogniska zatruć pokarmowych (2010 r.- 6 ognisk). Wszystkie ogniska były zatruciami rodzinnymi i wystąpiły w gospodarstwach wiejskich. W 2 ogniskach czynnikiem etiologicznym zatruć były rotawirusy. W trakcie dochodzenia epidemiologicznego ustalono, że w obu ogniskach zachorowania szerzyły się drogą kontaktową z dzieckiem zakażonym rotawirusami. W 1 ognisku zatrucie wywołała pałeczka Salmonella Enteritidis. Prawdopodobną przyczyną zachorowań było spożycie jajecznicy sporządzonej z jaj nie poddanych obróbce wstępnej - myciu i dezynfekcji. 6 Choroby przenoszone przez naruszenie ciągłości tkanek. W 2011 r., podobnie jak w 2010 r., nie wykryto żadnego zakażenia HIV i nie rozpoznano zachorowania na AIDS. Wirusowe zapalenie wątroby typu B (wzw typu B) w 2011 r. rozpoznano u 2 mężczyzn (współczynnik zapadalności – 2,0). W 2010 r. zachorowań nie rejestrowano. Zgłoszono jeden przypadek ostrego zapalenia wątroby typu B oraz jeden przypadek przewlekłego zapalenia wątroby typu B. Na wirusowe zapalenie wątroby typu C (wzw typu C) w 2011 r. zachorowały 4 osoby (2010 r. – 3 zachorowania). W porównaniu z rokiem poprzednim współczynnik zapadalności zwiększył się z 3,1 w 2010 r. do 4,1 w 2011 r. Zachorowania dotyczyły 1 dziecka i 3 osób dorosłych. W przeprowadzonych wywiadach epidemiologicznych ustalono, że prawdopodobnym źródłem zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu B i wirusem zapalenia wątroby typu C były zabiegi związane z naruszeniem ciągłości tkanek, wykonane w obiektach służby zdrowia (zabiegi stomatologiczne, zabieg chirurgiczny, transfuzja krwi przed 1993 r.) oraz zakażona matka dziecka. Gruźlica W 2011 r. na terenie powiatu toruńskiego zarejestrowano 19 przypadków zachorowań na gruźlicę (2010 r.- 20 przypadków). Zapadalność na gruźlicę (19,7 ) utrzymała się na podobnym poziomie jak w 2010 r. (20,9). W mieście zachorowało 9 osób, na wsi – 10 osób. Zachorowały wyłącznie osoby dorosłe. W przeciwieństwie do 2010 r., w którym zachorowało znacznie więcej mężczyzn niż kobiet, w 2011 r. udział procentowy przypadków gruźlicy wśród kobiet i mężczyzn był podobny. Zachorowało 9 kobiet (47%) i 10 mężczyzn (53%). Odnotowano 1 zgon z powodu gruźlicy. Choroby przenoszone drogą płciową. W 2011 r. zarejestrowano 2 przypadki zachorowania na kiłę (współczynnik zapadalności – 2,1). Zachorował mężczyzna w wieku 33 lat – mieszkaniec miasta oraz kobieta w wieku 21 lat – mieszkanka wsi. W 2010 r. odnotowano 1 przypadek zachorowania na kiłę oraz 1 przypadek zachorowania na rzeżączkę. Choroby przenoszone przez kleszcze. W 2011 r. zarejestrowano 14 przypadków zachorowań na boreliozę (2010 r. - 10 przypadków). W porównaniu z 2010 r., zapadalność zwiększyła się z 10,4 w 2010 r. do 14,5 w 2011 r. Zachorowały tylko osoby dorosłe, 7 mężczyzn i 7 kobiet. Osoby, które zachorowały, z wyjątkiem 1 przypadku, były mieszkańcami wsi. U 79 % chorych (11 przypadków) wystąpił charakterystyczny objaw choroby - rumień wędrujący. Źródłem zachorowań na boreliozę jest zakażenie krętkami Borrelia, podczas ukąszenia przez zakażone kleszcze. Dwie osoby spośród chorych były narażone zawodowo na ukąszenie przez kleszcze (leśnicy Nadleśnictwa Dobrzejewice). Na terenie powiatu dotychczas nie rejestrowano przypadku kleszczowego zapalenia mózgu. Grypa i zachorowania grypopodobne. W 2011 r. odnotowano dalszy spadek zachorowań na grypę i zachorowania grypopodobne. W 2010 r. zarejestrowano 488 przypadków zachorowań, zaś w 2011 r. - 383 7 przypadki. Współczynnik zapadalności zmniejszył się z 509,2 w 2010 r. do 396,3 w 2011 r. W 2011 r. na terenie powiatu toruńskiego nie wykryto zakażenia wirusem grypy typu A (H1N1). Inne jednostki chorobowe. Odnotowano wzrost zachorowań na wirusowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, z 3 przypadków zarejestrowanych w 2010 r. (współczynnik zapadalności – 3,1) do 8 przypadków w 2011 r. (współczynnik zapadalności – 8,3). Spośród 8 osób chorych, 7 osób to mężczyźni. Zachorowały osoby do 36 roku życia, z czego 75 % chorych (6 przypadków), to osoby do 17 roku życia. Fakt ten związany jest z większą aktywnością społeczną tej grupy wiekowej (przebywanie w dużych skupiskach ludzkich - przedszkolach, szkołach), a tym samym zwiększonym narażeniem na wirusowe zakażenie przenoszone drogą kropelkową czy też bezpośredniego kontaktu. W 2010 r. nie wystąpiły zachorowania po spożyciu grzybów, natomiast w 2011 r. zarejestrowano rodzinne zatrucie po spożyciu muchomora sromotnikowego. Zatruciu uległy 3 osoby dorosłe. Wszystkie osoby udało się uratować dzięki zgłoszeniu się do lekarza jeszcze przed wystąpieniem objawów zatrucia, po spożyciu podejrzanych grzybów. Pokąsania przez zwierzęta -narażenie na zachorowanie na wściekliznę. Liczba pokąsań przez zwierzęta, które są czynnikiem ryzyka zachorowania na wściekliznę, wyniosła w 2011 r. 170 przypadków. W 2010 r. zarejestrowano mniejszą liczbę pokąsań – 152 przypadki. Osoby narażone najczęściej były pogryzione przez psy - 149 przypadków, które stanowiły 88% ogólnej liczby pokąsań. Ponarażeniowo zaszczepiono p/ko wściekliźnie 31 osób, które stanowiły 18 % ogólnej liczby pokąsań. I. 2 Ocena wykonawstwa szczepień ochronnych przeciwko chorobom zakaźnym. Na terenie powiatu ziemskiego szczepienia przeciw chorobom zakaźnym w 2011 r. podobnie jak w 2010 roku, zostały zrealizowane na dobrym poziomie. Stan uodpornienia dzieci do 2 roku życia Szczepieniom p/ko gruźlicy podlegało 881 noworodków, zaszczepiono 99,8% dzieci. Stan uodpornienia niemowląt w pierwszym roku życia p/ko wzw typu B wyniósł 87% (764 dzieci). Od 2 m. ż. do 2 r. ż. dzieci podlegają obowiązkowym cyklom szczepień p/ko błonicy, tężcowi i krztuścowi, Poliomyelitis, Haemophilus influenzae typu B, które wykonywane są równocześnie W drugim roku życia dzieci zostały uodpornione p/ko tym chorobom w 99,8% (938 dzieci). Uodpornienie p/ko odrze, śwince, różyczce, w drugim roku życia uzyskało 91,1% (856 dzieci) . Stan uodpornienia dzieci i młodzieży w wieku szkolnym Pierwszej dawce szczepienia przypominającego p/ko błonicy, tężcowi, krztuścowi oraz p/ko Poliomyelitis podlegało 906 dzieci, stan uodpornienia dzieci w 6 roku życia wyniósł 96%. Drugiej dawce szczepienia przypominającego p/ko błonicy i tężcowi podlegała młodzież w 14 roku życia (1001 osób). Zaszczepiono 989 osób tj. 98,8%. Trzeciej dawce szczepienia przypominającego podlegała młodzież w 19 roku życia (1207 osób), zaszczepiono 1154 osoby tj. 95,6%. Pozostałe osoby zostaną zaszczepione w 2012 r. Zgodnie z PSO dzieci w 10 roku życia otrzymały szczepienie przypominające p/ko odrze, śwince i różyczce, stan uodpornienia wyniósł 97,7% (905 dzieci). 8 Szczepienia obowiązkowe osób narażonych w sposób szczególny na zakażenie Ogółem w 2011 r., ze wskazań indywidualnych, uodporniono 983 osoby narażone na zakażenie tężcem oraz 31 osób p/ko wściekliźnie po narażeniu (pokąsania przez zwierzęta podejrzane o zakażenie wirusem wścieklizny). . II. Ocena sanitarna placówek ochrony zdrowia Na terenie powiatu toruńskiego w roku 2011 działały następujące zakłady opieki zdrowotnej: 1 szpital - Szpital Powiatowy w Chełmży; 29 przychodni i ośrodków zdrowia, w tym 6 w Chełmży; 29 prywatnych gabinetów lekarskich, w tym 9 w Chełmży. Szpital Powiatowy Sp. z o.o. w Chełmży przy ul. Szewskiej 23 nadzorowany jest od 1 stycznia 2010 r. przez Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Bydgoszczy, który ocenił szpital w 2011 r. pozytywnie. W powiecie toruńskim działa 29 przychodni i ośrodków zdrowia. Są to: 6 ośrodków zdrowia publicznych i 17 niepublicznych na wsiach oraz 6 zakładów niepublicznych w Chełmży. Negatywnie oceniono 1 obiekt na wsi: Ośrodek Zdrowia w Mazowszu gm. Czernikowo - ze względu na brak funkcjonalności i połączenie pomieszczeń z pocztą. Od lat opieka zdrowotna na terenach wiejskich pozostaje bez zmian. Gabinety ginekologiczne są w 9 wiejskich przychodniach, stomatologiczne – w 11, w 3 można skorzystać z usług rehabilitacyjnych, EKG jest dostępne w 6 przychodniach, ponadto w 1 przyjmuje ortopeda i w 1 działa laboratorium analityczne. Liczba prywatnych gabinetów lekarskich w gminach nie uległa zmianie. Obecnie na wsi funkcjonuje 20 specjalistycznych gabinetów lekarskich. Jest to 18 gabinetów stomatologicznych oraz 2 ginekologiczne (Łubianka, Lubicz). W większości obiektów stosowane były wyłącznie narzędzia jednorazowego użycia (gabinety zabiegowe w przychodniach, gabinety ginekologiczne). W trakcie 2011 r. procesy dezynfekcji narzędzi i powierzchni w placówkach ochrony zdrowia, poza nielicznymi wyjątkami, przebiegały prawidłowo. Właściwie dobierano preparaty do dezynfekcji i używano ich zgodnie z zaleceniami producenta. We wszystkich skontrolowanych placówkach do dezynfekcji narzędzi wykorzystywano specjalistyczne pojemniki z wewnętrznym sitem oraz pokrywą, zmniejszające ryzyko powstawania zakażeń zawodowych. Stan sanitarny pomieszczeń nie budził zastrzeżeń. Narzędzia wielorazowego użycia stosowano w gabinetach stomatologicznych. Sterylizacja narzędzi przeprowadzana była w autoklawach. W zależności od wielkości placówki i ilości sterylizowanego sprzętu, autoklawy zlokalizowane były w poszczególnych gabinetach lub podręcznych sterylizatorniach. We wszystkich obiektach praca urządzeń sterylizujących monitorowana była wskaźnikami biologicznymi i chemicznymi. Testy biologiczne zakładano z różną częstotliwością. We wszystkich skontrolowanych placówkach prowadzono archiwizację dokumentacji kontroli skuteczności procesów sterylizacji. Coraz większa liczba autoklawów posiada możliwość wydruku parametrów uzyskiwanych w trakcie procesu sterylizacji. Wszystkie obiekty ochrony zdrowia znajdujące się na terenie nadzorowanym przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Toruniu, udzielające całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych, posiadają opracowane i wdrożone procedury 9 zapewniające ochronę przed zakażeniami zakładowymi. W trakcie kontroli sanitarnych sprawdzano prawidłowość ich sporządzenia, aktualność oraz znajomość wśród personelu. III. Jakość wody przeznaczonej do spożycia. Głównym źródłem zaopatrzenia w wodę dla mieszkańców powiatu toruńskiego są wodociągi publiczne. W 2011 r., tak samo jak w roku 2010, nadzorem sanitarnym objętych było 19 wodociągów, z których 4 były raportowane do Komisji Europejskiej (wodociąg Chełmża, Warszewice gm. Łubianka, Gostkowo gm. Łysomice oraz Dobrzejewice gm. Obrowo). Większość producentów wody z powiatu toruńskiego dostarczała wodę odpowiadającą wymaganiom rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. z 2007 r. Nr 61, poz. 417 z późn. zm.). Wodę dobrą, spełniającą wymagania sanitarne produkowało 17 wodociągów. Analiza zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia na terenie powiatu toruńskiego wykazała, że z wody dobrej jakości korzystali w 100% mieszkańcy miasta Chełmży oraz następujących gmin: Chełmża, Czernikowo, Lubicz, Łysomice, Wielka Nieszawka i Zławieś Wielka. Niewielki odsetek ludności zaopatrywanej w wodę kwestionowaną pod względem sanitarnym odnotowano w gminie Obrowo (12,3%) oraz w gminie Łubianka (11,7%). Tylko woda z wodociągów Zamek Bierzgłowski gm. Łubianka i Osiek gm. Obrowo oceniona była jako woda o warunkowej przydatności do spożycia. Do 30.06.2012 r. obowiązuje decyzja Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Toruniu dla wodociągu Zamek Bierzgłowski, a do 31.03.2012 r. dla wodociągu Osiek. Badania przeprowadzone w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego nad jakością wody oraz w ramach kontroli wewnętrznej właścicieli wodociągów, nie wykazały przekroczeń maksymalnych dopuszczonych w decyzji wartości przekroczonych parametrów. Jakość wody produkowanej przez wodociągi była najczęściej kwestionowana ze względu na odbiegający od wymagań skład fizykochemiczny, a w szczególności ponadnormatywną zawartość żelaza i manganu oraz związaną z tym podwyższoną mętność wody. W roku 2011 nastąpiła poprawa jakości wody z wodociągu Agrofood w Grabowcu gm. Lubicz i wodociągu Dobrzejewice gm. Obrowo. W celu poprawy jakości wody, właściciel wodociągu w Grabowcu podjął działania polegające na wymianie złoży w odżelaziaczach w stacji uzdatniania wody oraz konserwacji wodociągu. Urząd Gminy Obrowo prowadził działania korygujące procesy uzdatniania wody, między innymi wymianę złóż filtracyjnych i napowietrzaczy oraz zwiększenie częstotliwości płukania filtrów. W efekcie działań naprawczych uzyskano poprawę jakości i woda z tych wodociągów została oceniona jako woda odpowiadająca wymaganiom sanitarnym. Na podstawie wyników badania próbek wody stwierdzono, że wszystkie wodociągi w powiecie toruńskim podawały wodę dobrą pod względem bakteriologicznym. W próbkach wody sporadycznie wystąpiły przekroczenia wskaźników mikrobiologicznych, nie mające jednak wpływu na ogólną ocenę przydatności wody. Stan sanitarno-techniczny wszystkich urządzeń wodociągowych w powiecie toruńskim jest dobry. Do 30.06.2012 r. obowiązuje decyzja Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Toruniu w zakresie doprowadzenia do właściwego stanu sanitarnohigienicznego urządzeń do uzdatniania wody wodociągu Chełmża (2 odżelaziacze z wyraźnymi śladami korozji i odpryskami farby). Właściciele wodociągów w powiecie toruńskim współpracowali z Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Toruniu. Zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem prowadzili ocenę przydatności wody w ramach kontroli wewnętrznej. Przedstawili do uzgodnienia Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu w Toruniu harmonogramy poboru próbek wody do badań oraz wyniki badań jakości wody. 10 IV. Stan sanitarny obiektów żywienia zbiorowego, produkcji i obrotu środkami spożywczymi, produkcji i obrotu kosmetykami. W ewidencji Sekcji Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku na koniec 2011 r. figurowało 2361 obiektów, w Powiecie Toruńskim pod nadzorem znajduje się 638 obiektów. W 2011 r. skontrolowano 423 zakłady, w których przeprowadzono 526 kontroli. Stan sanitarny obiektów żywnościowo – żywieniowych w Powiecie Toruńskim w 2011 r. Grupa obiektów Produkcja żywności Obrót żywnością Żywienie otwarte Żywienie zamknięte Suma Liczba obiektów w ewidencji Liczba obiektów skontrolowanych Liczba kontroli Liczba wydanych decyzji administracyjnych Liczba nałożonych mandatów karnych /wartość (zł) 36 33 46 4 5/800 388 262 314 39 43/8450 149 96 133 11 16/4050 65 32 33 6 1/500 638 423 526 60 65/13800 1. Zakłady produkcji żywności Najliczniejszą grupę stanowią piekarnie (12 zakładów) i ciastkarnie (5 zakładów). Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły głównie złego stanu technicznego. Wydano 4 decyzje administracyjne zobowiązujące do poprawy tego stanu. Nałożono 4 mandaty karne na kwotę 500 zł za brudno utrzymane pomieszczenia i sprzęt produkcyjny oraz brak higieny sprzedaży. Niezachowanie higieny podczas produkcji stwierdzono również w wytwórni napojów gazowanych T-SODA w Obrowie. Pobrano do badań laboratoryjnych 5 prób gotowego wyrobu – wód gazowanych, które zakwestionowano z uwagi na zawyżoną liczbę bakterii oznaczoną po 72 h w temp. 20-22 ºC w 1ml i po 24h w temp. 37ºC w 1ml. Również 15 wymazów sanitarnych z tej wytwórni, pobranych z: pustej butelki po umyciu, pustej butelki złożonej do napełnienia, wężyka po umyciu - zostało zakwestionowanych ze względu na zawyżoną liczbę bakterii obliczoną po 72h w temp. 20-22º C i po 24h w temp. 37ºC oraz obecność pleśni na powierzchni badanej. Wydano decyzję administracyjną nakazującą zapewnienie właściwej jakości zdrowotnej gotowego wyrobu i odpowiednich warunków mycia urządzeń i butelek. Właściciela obiektu ukarano mandatem karnym na kwotę 300 zł. Kontrole sanitarne przeprowadzone w wytwórni koncentratów spożywczych ATOL w Złotorii, cukrowni w Chełmży oraz w młynach i kaszarni nie wykazały nieprawidłowości. 11 2. Zakłady obrotu żywnością W tej grupie obiektów stwierdzono najwięcej nieprawidłowości, które dotyczyły: brudno utrzymanych pomieszczeń i wyposażenia, niewłaściwych warunków przechowywania środków spożywczych, braku higieny sprzedaży. Często było to związane z wprowadzaniem zbyt szerokiego asortymentu środków spożywczych w małych sklepach. Nałożono 43 mandaty karne na kwotę 8450 zł (w 2010 r. – 51 mandatów karnych na kwotę 10300 zł). Ponadto wydano 39 decyzji nakazujących poprawę stanu technicznego obiektów (w 2010 r. – 20 decyzji). 3. Obiekty żywienia zbiorowego otwarte Do tej grupy zaliczamy restauracje, bary, punkty małej gastronomii, pijalnie piwa. Część z nich usytuowana jest przy trasach turystycznych i w ośrodkach wczasowych w związku z tym objęte zostały wzmożonym nadzorem w okresie letnim. Najczęściej stwierdzanymi nieprawidłowościami były: brak czystości pomieszczeń produkcyjnych i sprzętu, brak higieny produkcji, niewłaściwe przechowywanie surowców i półproduktów. Osoby odpowiedzialne ukarano 16 mandatami karnymi na kwotę 4050 zł. Wydano 11 decyzji nakazujących poprawę stanu technicznego obiektów (w roku 2010 – 14). Wystosowano 1 wniosek do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Bydgoszczy o nałożenie kary pieniężnej za samowolne rozszerzenie zakresu działalności. 4. Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte W skład tej grupy wchodzą głównie stołówki w placówkach szkolno-oświatowych objęte wspólnym nadzorem z Sekcją Higieny Dzieci i Młodzieży. W wyniku kontroli stołówek szkolnych wydano 3 decyzje administracyjne dla następujących placówek: o Szkoła Podstawowa w Czernikowie - dot. zniszczonych stołów produkcyjnych oraz złego stanu technicznego drobnego sprzętu kuchennego, o Szkoła Podstawowa nr 2 przy ul. Hallera w Chełmży - dot. złego stanu technicznego sprzętu kuchennego, o Szkoła Podstawowa nr 3 przy ul. Hallera w Chełmży - dot. złego stanu technicznego sprzętu kuchennego. Ponadto wydano decyzje administracyjne dotyczące: o Ośrodka rehabilitacji Tratwa w Steklinku 53A – w zakresie remontu ścian w pomieszczeniu kuchennym, o Centrum Kateringowego p. Dariusza Krygera ul. Klonowa 4, Nowa Wieś gm. Lubicz - w zakresie remontu malarskiego ścian i sufitów w magazynach, kuchni oraz zmywalni naczyń oraz zapewnienia wentylacji w w/w pomieszczeniach. Za niewłaściwe wykorzystywanie pomieszczeń, używanie do przygotowywania posiłków produktów po terminie przydatności do spożycia - właściciela zakładu usług cateringowych w Nowej Wsi ukarano mandatem karnym na kwotę 500 zł. Zakład zawiesił działalność w styczniu 2012 r. 12 Ocena wdrażania systemów kontroli wewnętrznej Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Toruniu nadzoruje przestrzeganie przez producentów i dystrybutorów środków spożywczych realizację systemów kontroli wewnętrznej, w tym zasad Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP), Dobrej Praktyki Produkcyjnej (GMP) oraz wdrażanie systemu HACCP (Analiza Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli). Wyniki kontroli wskazują, że nadal znaczna część przedsiębiorstw obrotu żywnością jest na etapie wdrażania systemu HACCP, a wdrożyła jedynie zasady GHP i GMP. Zakłady produkcji żywności w znacznej części wdrożyły już zasady systemu HACCP. Nadzór nad żywnością i przedmiotami użytku obejmuje również działania w ramach systemów wczesnego ostrzegania o produktach niebezpiecznych RASFF i RAPEX. System RASFF (System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach) W ramach systemu RASFF otrzymano 54 zgłoszenia (74 uzupełniające) dotyczące 31 produktów spożywczych i suplementów diety oraz 23 dotyczące przedmiotów użytku. Zgłoszenia dotyczyły m.in.: przekroczenia zawartości ołowiu (deser dla niemowląt po 9 miesiącu życia), wysokiego poziomu sumy dioksyn i dioksynopodobnych PCB (wątróbki z dorsza w sosie), zawyżonej zawartości sacharyny (filety śledziowe w sosie śmietanowojogurtowym), stwierdzenia zmian organoleptycznych oraz obecności szkodników i ich pozostałości („Figa Garland” z Turcji), obecności bakterii Pseudomonas aeruginosa („Woda źródlana niegazowana Maksymiliana 5L”), obecności szkodników i ich pozostałości („Bakal Mieszanka keksowa/owoców”), przekroczenia dopuszczalnego limitu migracji ołowiu i kadmu z powierzchni obrzeża kieliszków szklanych, przekroczenia dopuszczalnego limitu ołowiu z powierzchni obrzeża produktu („Kubek szklany 350 ml”), wysokiej migracji ołowiu (Talerz głęboki 21,5 cm LORDENE), migracji składników powodujących wyraźne pogorszenie cech organoleptycznych zagotowanej wody w normalnych warunkach użytkowania (Czajnik elektryczny z tworzywa sztucznego EVOLT EK606 z Chin). W związku ze zgłoszeniami sprawdzono 194 obiekty objęte nadzorem, jak również mieszkania i firmy prywatne. W 100 zgłoszonych przypadkach nie stwierdzono w obrocie kwestionowanych produktów, zostały one sprzedane klientom ostatecznym. W 85 przypadkach stwierdzono w obrocie kwestionowane produkty, które po zabezpieczeniu zostały zwrócone do dostawcy. W 9 przypadkach po przekazaniu informacji przez pracowników PSSE w Toruniu kwestionowane wyroby wycofano z obrotu i przekazano do utylizacji. W grudniu 2011 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Toruniu zgłosił do systemu RASFF produkt: kieliszek Gold glass Szkło ręcznie zdobione E7-1 Stopka, 2ZP/1 MP, zakwestionowany z uwagi na przekroczenie migracji ołowiu. System RAPEX (System Wczesnego Ostrzegania o Produktach Niebezpiecznych) W ramach systemu RAPEX otrzymano 9 zgłoszeń, dotyczących 18 kosmetyków. W związku z otrzymanymi zgłoszeniami skontrolowano 56 obiektów: sklepy przemysłowe, drogerie, apteki. Podczas kontroli nie stwierdzono w obrocie kwestionowanych produktów kosmetycznych na nadzorowanym terenie. V. Warunki sanitarno - higieniczne w środowisku pracy, choroby zawodowe. W 2011 r. w wyniku przeprowadzonych ogółem 106 kontroli w 91 zakładach pracy zlokalizowanych na terenie powiatu toruńskiego ziemskiego. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Toruniu wydał 37 decyzji administracyjnych, w tym – 26 nakazujących usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości w określonym terminie, 13 7 wyrażających zgodę na zmianę terminu usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości oraz 4 umarzające wszczęte postępowanie. Wydano 37 decyzji ustalających opłatę za czynności kontrolne. W celu przymuszenia do wykonania określonych w decyzjach obowiązków Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Toruniu kontynuował postępowanie egzekucyjne wszczęte w latach poprzednich – nałożono 1 grzywnę na kwotę 1000 zł. W 2011 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Toruniu skierował 2 wystąpienia do pracodawców mających siedzibę na terenie powiatu toruńskiego. Środowisko pracy W 2011 r. skontrolowano w powiecie toruńskim pod kątem warunków pracy oraz zagrożeń zawodowych występujących na stanowiskach pracy 91 zakładów pracy, zatrudniających łącznie 7603 pracowników. Ogółem przeprowadzono 106 kontroli sanitarnych. Kontrole przeprowadzono w zakładach o największych zagrożeniach zawodowych, w zakładach budzących zastrzeżenia pod względem sanitarno-technicznym oraz w tych, w których wyniki badań środowiskowych czynników szkodliwych dla zdrowia występujących na stanowiskach pracy odbiegały od wymagań określonych przepisami. Kontynuowano nadzór nad zakładami pracy, w których pracownicy narażeni są na substancje, preparaty, czynniki lub procesy technologiczne o rakotwórczym lub mutagennym, a także nadzór nad niebezpiecznymi substancjami i preparatami chemicznymi poprzez kontrole podmiotów zajmujących się obrotem chemikaliami lub stosujących chemikalia w działalności zawodowej. Do głównych zadań pionu higieny pracy PSSE w Toruniu w 2011 r. należał też, podobnie jak w latach ubiegłych, nadzór nad zakładami pracy, w których występuje narażenie pracowników na szkodliwe dla zdrowia czynniki biologiczne w środowisku pracy i kontrola realizacji przez pracodawców wymogów w zakresie ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na szkodliwe czynniki biologiczne. W ewidencji Sekcji Prewencji Chorób Zawodowych PSSE w Toruniu na koniec 2011 r. ujętych było 281 zakładów pracy funkcjonujących na terenie powiatu toruńskiego ziemskiego. Dominujące pod względem liczby zakładów pracy branże to: naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle (PKD: 45) – 33 zakłady (11,4 % spośród znajdujących się w ewidencji ), przetwórstwo przemysłowe – produkcja artykułów spożywczych i napojów (PKD: 10) – 32 zakładów (11,39%), handel hurtowy i detaliczny (PKD: 46) – 20 zakładów (7,12%), rolnictwo, łowiectwo i pokrewne działalności usługowe (PKD: 01) – 20 zakładów (7,12%). Podczas kontroli warunków higieny pracy przeprowadzonych w 2011 r. w zakładach pracy na terenie powiatu toruńskiego ziemskiego stwierdzono, że 348 pracowników w 10 zakładach zatrudnionych było w warunkach niezgodnych z normatywami higienicznymi, ze względu na narażenie w środowisku pracy na hałas o natężeniu przekraczającym dopuszczalne normy. Hałas jest dominującym czynnikiem szkodliwym w środowisku pracy od lat. W większości przypadków niemożliwe jest wyeliminowanie tego czynnika ze środowiska pracy ze względów technologicznych. W takim przypadku egzekwuje się skuteczną ochronę pracowników przed zagrożeniami związanymi z występowaniem hałasu. Od pracodawców wymagane jest sporządzenie i wprowadzenie w życie programu działań organizacyjnotechnicznych zmierzającego do ograniczenia narażenia na hałas, zaopatrzenie pracowników w indywidualne ochrony słuchu dobrane do wielkości charakteryzujących hałas i do cech 14 indywidualnych pracowników oraz egzekwowanie stosowania ich przez pracowników, oznakowanie stref zagrożonych hałasem, informowanie pracowników o ryzyku zawodowym. W 2011 roku na terenie powiatu toruńskiego ziemskiego przeprowadzono 17 kontroli w zakresie oceny realizacji przez pracodawców wymogów w zakresie ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na szkodliwe dla zdrowia czynniki biologiczne w 16 zakładach pracy. Na szkodliwe dla zdrowia czynniki biologiczne w środowisku pracy narażonych jest łącznie 169 pracowników, zatrudnionych przede wszystkim w zakładach produkcji żywności, w placówkach ochrony zdrowia, w zakładach przerobu drewna oraz w zakładach utylizacji odpadów i przy oczyszczaniu ścieków. Liczba pracowników zawodowo narażonych na substancje, preparaty, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w skontrolowanych w 2011 r. na terenie powiatu toruńskiego ziemskiego 5 zakładach pracy wynosiła 33 osoby. Z uwagi na długi okres latencji nowotworów działania profilaktyczne są w tej kwestii niezwykle istotne. W związku z tym w trakcie kontroli sprawdzano, czy ograniczono liczbę osób pracujących w narażeniu na czynniki rakotwórcze do niezbędnego minimum, czy poinformowano pracowników o występujących zagrożeniach oraz zapewniono odpowiednie środki ochrony indywidualnej i profilaktyczną opiekę zdrowotną. Zwracano też uwagę na oznakowanie instalacji i pojemników zawierających czynniki rakotwórcze, przeprowadzanie okresowych badań i pomiarów czynników rakotwórczych w środowisku pracy, zapewnienie pracownikom odpowiednich warunków higieniczno-sanitarnych. W 2011 r. przeprowadzono łącznie 27 kontroli w ramach nadzoru nad niebezpiecznymi substancjami chemicznymi i ich mieszaninami. Różnorodne substancje chemiczne i ich mieszaniny stosowane są w działalności wielu zakładów pracy na terenie powiatu toruńskiego ziemskiego, co powoduje określone zagrożenia dla zdrowia pracowników. Na terenie powiatu funkcjonują także producenci oraz dystrybutorzy niebezpiecznych substancji chemicznych chemicznymi i ich mieszanin. W związku ze sprawowanym nadzorem nad wprowadzaniem do obrotu produktów biobójczych w 2011 roku przeprowadzono na terenie powiatu toruńskiego ziemskiego 12 kontroli sanitarnych w 8 obiektach (wszystkie w trybie interwencyjnym). W 2011 roku kontynuowano nadzór nad przygotowaniem pracodawców pod kątem przestrzegania przepisów i zasad bhp podczas prac usuwania bądź zabezpieczania wyrobów zawierających azbest, w ramach realizacji rządowego „Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032” Na terenie powiatu toruńskiego ziemskiego zlokalizowane są 2 firmy zajmujące się usuwaniem/zabezpieczaniem/transportem wyrobów zawierających azbest. W 2011 r. przeprowadzono 2 kontrole warunków higieny pracy w siedzibach w/w firm. W 2011 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Toruniu otrzymał łącznie 10 zgłoszeń dotyczących zamiaru przeprowadzenia prac związanych z usuwaniem materiałów konstrukcyjnych zawierających azbest na terenie powiatu toruńskiego ziemskiego. Przeprowadzono 10 kontroli warunków higieny pracy w trakcie prac powodujących kontakt z azbestem – nieprawidłowości nie stwierdzono. Choroby zawodowe W 2011 r. stwierdzono 10 przypadków chorób zawodowych, w tym aż 6 przypadków chorób zakaźnych lub pasożytniczych albo ich następstw (boreliozy) u pracowników zatrudnionych w zakładach pracy funkcjonujących na terenie powiatu (w 2010 roku – 5 przypadków). Pozostałe 4 przypadki stwierdzonych chorób zawodowych to: alergiczny nieżyt nosa, 15 przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego – zespół cieśni w obrębie nadgarstka, obustronny trwały odbiorczy ubytek słuchu, choroby układu wzrokowego wywołane czynnikami fizycznymi, chemicznymi lub biologicznymi – alergiczne zapalenie spojówek. VI. Warunki sanitarno - higieniczne w placówkach nauczania, wychowania i wypoczynku. Pod nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Toruniu jest 316 placówek nauczania i wychowania, w tym 106 na terenie powiatu. W roku 2011 pracownicy Sekcji Higieny Dzieci i Młodzieży skontrolowali 58 placówek stałych, w tym 14 przedszkoli i 22 szkół różnych typów oraz 11 placówek wypoczynku dzieci i młodzieży. Przeprowadzono 72 kontrole sanitarne, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Toruniu wydał 4 decyzje administracyjne, wystosował 11 wystąpień do dyrektorów szkół oraz 7 wystąpień do organów prowadzących (Starostwo Powiatowe, Burmistrz Miasta Chełmża, wójtowie gmin). W skontrolowanych placówkach przebywało 6 153 dzieci i młodzieży. Z powodu zagrożenia chorobami zakaźnymi, w tym grypą i zapaleniem opon mózgowo – rdzeniowych, podjęto działania profilaktyczne. Podczas kontroli sanitarnych szczególną uwagę zwracano na stan higieniczny i warunki pobytu dzieci i młodzieży. Kontrolowano warunki do utrzymania higieny osobistej (dostęp do ciepłej bieżącej wody, zaopatrzenie w środki higieniczne, stan sanitarny i techniczny WC). W kontrolowanych placówkach pozostawiano ulotki i przeprowadzano rozmowy z dyrekcją i personelem medycznym. Do organów prowadzących przesłano materiały edukacyjne (film i prezentację multimedialną) dotyczące profilaktyki zakażeń wirusem grypy adresowane do dzieci i młodzieży w wieku szkolnym oraz rodziców i personelu. Prowadzono także monitorowanie frekwencji w placówkach nauczania i wychowania do cotygodniowych meldunków (styczeń – kwiecień). We wrześniu 2011 r. przeprowadzono ocenę zapewnienia uczniom dostępu do ciepłej i zimnej wody bieżącej, środków higieny osobistej, utrzymania czystości i pełnej sprawności technicznej urządzeń sanitarno – higienicznych - skontrolowano 11 placówek. Za nieprawidłowe warunki do utrzymania higieny oraz brak czystości bieżącej nałożono 2 mandaty karne w przedszkolach. W wyniku podjętych działań poprawiła się sytuacja w zakresie zaopatrzenia szkół w środki do utrzymania higieny osobistej. Problemem jest nadal nieracjonalne użytkowanie środków higienicznych przez uczniów oraz dewastacja urządzeń w sanitariatach. W celu szczegółowej oceny warunków pobytu i nauki w placówkach nauczania i wychowania przeprowadzono badania środowiska szkolnego. Wykonano 108 badań, w tym: ■ 34 dotyczące dostosowania mebli szkolnych do zasad ergonomii (stwierdzono, że wszyscy uczniowie korzystali z mebli dostosowanych); ■ 29 dotyczących oceny higienicznej tygodniowych rozkładów lekcji (stwierdzono niezgodność tygodniowego rozkładu lekcji z zasadami higieny w 31% badanych oddziałów); ■ 45 dotyczących oceny natężenia oświetlenia sztucznego (stwierdzono niezgodne z wymogami podanymi w Polskiej Normie (PN-EN 12404-1) w ok. 33% badanych pomieszczeń). 16 Niewłaściwe parametry środowiska szkolnego niekorzystnie wpływają na zdrowie uczniów: - dłuższe korzystanie z mebli nieodpowiednich prowadzi do wystąpienia zmęczenia, wytworzenia nawyku nieprawidłowej pozycji podczas pracy i utrwalaniu skrzywienia kręgosłupa. Choroby narządu ruchu są uznane za narastający problem zdrowia publicznego. Niekorzystnym zjawiskiem jest także niedostateczne wyposażenie szkół w nowe, certyfikowane meble – połowa skontrolowanych szkół podstawowych posiada meble bez certyfikatów. Wiąże się to z brakiem środków na zakup nowych mebli, posiadających wymaganą dokumentację. - nieprawidłowo ułożony plan zajęć nie pozwala na efektywne przyswajanie wiedzy przez uczniów, powoduje występowania znużenia i zmęczenia. Istotnymi elementami rozkładu lekcji są przerwy, umożliwiające wypoczynek między lekcjami. Skracanie przerw to niedostatek czasu koniecznego do regeneracji sił, może stanowić przyczynę przeciążenia organizmu ucznia. W 2011 r. odnotowano poprawę warunków pobytu uczniów/przedszkolaków w następujących placówkach: - Szkoła Podstawowa Nr 2 w Chełmży, gm. Chełmża – remont kompleksowy pomieszczeń sanitarnych i zaplecza wychowania fizycznego; - Szkoła Podstawowa Nr 3 w Chełmży, gm. Chełmża – remont pomieszczeń (wymiana okien, wymiana instalacji elektrycznej); - Szkoła Podstawowa w Warszewicach, gm. Łubianka – adaptacja pomieszczeń dla klas 0 – III – sale dydaktyczne i zaplecze sanitarne. W dniu 27.05.2011 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Toruniu zakazał Komendantowi Chorągwi Kujawsko - Pomorskiej ZHP Hufca Toruń użytkowania pomieszczeń Harcerskiego Ośrodka Szkoleniowo – Wypoczynkowego w Silnie gm. Obrowo do czasu doprowadzenia ich do właściwego stanu sanitarno – technicznego (Decyzja Nr 335/9/N.HD/11). Powodem zakazu użytkowania były nieprawidłowości w zakresie przestrzegania wymagań higienicznych i zdrowotnych, stwierdzone w dniu 26.05.2011 r.: - brudne ściany i sufity oraz podłogi i okna w pokojach mieszkalnych; - materace, poduszki, koce - brudne i zużyte; - sprzęt w pokojach mieszkalnych zniszczony i zużyty; - brudne ściany, sufity oraz podłoga w łazience, urządzenia zakamienione i zardzewiałe; - podłoga w świetlicy nierówna, wybrzuszona, dwie części linoleum niedokładnie dopasowane; - sprzęt i wyposażenie świetlicy zniszczone, zużyte, tapicerka krzeseł i foteli brudna; - ściany i sufity w kuchni i stołówce brudne, sprzęt i wyposażenie - zużyte, okna brudne. Ponadto kontrola wykazała składowanie na terenie Ośrodka uszkodzonych płyt azbestowych pochodzących z rozbiórki zewnętrznych ścian budynku. O sytuacji został poinformowany Wójt Gminy Obrowo, Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego dla Powiatu Toruńskiego Ziemskiego w Toruniu, Państwowy Inspektor Pracy w Toruniu, Komendant Chorągwi Kujawsko – Pomorskiej ZHP Hufiec Toruń. Komendant Chorągwi Kujawsko – Pomorskiej ZHP Hufiec Toruń poinformował Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Toruniu pismem z dnia 20.10.2011 r. o planach sprzedaży budynku i jego zamknięciu od czerwca 2011 r. do odwołania. W ramach oceny infrastruktury do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego stwierdzono, że na terenie powiatu toruńskiego nadal kilka szkół nie posiada ani sali gimnastycznej, ani zastępczej. Lekcje wychowania fizycznego odbywają się na korytarzach, 17 boiskach bądź placach rekreacyjnych. Dotyczy to szkół podstawowych w: Gronowie gm. Lubicz, Łążynie II gm. Obrowo, Świerczynkach gm. Łysomice. W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego pracownicy oceniali prowadzoną przez szkoły gospodarkę substancjami chemicznymi i ich mieszaninami. Skontrolowano szkoły posiadające pracownie chemiczne pod kątem posiadania kart charakterystyk, sposobu przechowywania i zabezpieczenia substancji chemicznych oraz posiadania przeterminowanych odczynników. Nie stwierdzono nieprawidłowości, a sytuacja w zakresie posiadania przez szkoły przeterminowanych substancji chemicznych uległa poprawie. Oceniono sytuację dotyczącą dożywiania w 23 szkołach. Ciepłe posiłki wydawało 19 szkół dla 1536 uczniów. Z posiłków dofinansowanych korzysta ok. 46% uczniów (715 uczniów). Sytuacja w zakresie podawania uczniom ciepłego napoju nie zmieniła się, możliwość korzystania z niego posiada ok.65% uczniów szkół podstawowych, głównie klas I-III. Spożywanie ciepłego posiłku, jak i możliwość nawodnienia, są niezmiernie ważne, gdyż uczeń w szkole spędza nierzadko 7-8 godzin. Uczucie głodu i deficyt płynów pogarsza samopoczucie i dyspozycję do nauki, utrudnia koncentrowanie uwagi i potęguje zmęczenie. Zadaniem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Toruniu podczas wakacji letnich i zimowych jest sprawowanie nadzoru nad wypoczynkiem dzieci i młodzieży. W 2011 r. na terenie powiatu funkcjonowało 5 placówek wypoczynku zimowego dla 306 uczestników. W czasie wakacji letnich zorganizowano 6 placówek dla 163 uczestników. Wszystkie placówki zapewniły właściwe warunki zdrowotne. W 2 placówkach wypoczynku podjęto wspólne działania na rzecz bezpieczeństwa z przedstawicielami kuratorium oświaty. W placówkach wypoczynku prowadzono rozmowy i pozostawiono materiały edukacyjne na temat interwencji nieprogramowej „Bezpieczne wakacje”. VII. Stan sanitarny gmin oraz obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Stan sanitarny gmin W roku 2011 stan higieniczny terenu gmin na ogół nie budził zastrzeżeń. Nie stwierdzano na ich terenie dzikich wysypisk, zaśmieconych poboczy dróg. Sygnalizowany w latach poprzednich problem złego stanu higienicznego przystanków i stacji PKP jest tylko częściowo rozwiązany. W dalszym ciągu wyposażenie tych obiektów i standard świadczonych usług jest bardzo niski. Na terenach wiejskich żadna stacja kolejowa nie posiada ubikacji dla podróżnych, stacja kolejowa w Chełmży, przekształcona z dworca, również pozbawiona jest ubikacji. Poprawił się stan higieniczny terenu stacji kolejowej w Chełmży, który był w latach poprzednich przedmiotem licznych interwencji wnoszonych do Stacji. Trwałą poprawę jednak trudno jest uzyskać w tej grupie obiektów, ponieważ obiekty te nie posiadają stałej miejscowej obsługi. Stan sanitarny obiektów i urządzeń użyteczności publicznej Na terenach wiejskich Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Toruniu obejmowała nadzorem sanitarnym 150 obiektów, w których przeprowadzono 262 kontrole, 18 pobrano 150 prób do badań, wystawiono 34 decyzje administracyjne, nałożono 4 mandaty karne na kwotę 600,00 zł, wystosowano 33 wystąpienia. Obiekty użyteczności publicznej nie budzą większych zastrzeżeń, na koniec 2011 roku wszystkie obiekty uzyskały ocenę pozytywną. W ciągu roku ich stan wymagał jednak interwencji organów Inspekcji Sanitarnej, zachodziła nawet konieczność zamknięcia jednego zakładu fryzjerskiego ze względu na zły stan sanitarno-higieniczny obiektu, nie gwarantujący prowadzenia zabiegów w warunkach bezpiecznych dla zdrowia. W roku 2011 powiat toruński wzbogacił się o nowy basen kąpielowy, usytuowany na terenie Centrum Sportu i Rekreacji „Olender” w Wielkiej Nieszawce gm. Wielka Nieszawka. Centrum to oprócz kompleksu pływalni zawiera część hotelową. Kompleks pływalni obejmuje: szatnie z natryskami z podziałem na damskie i męskie oraz dla osób niepełnosprawnych, halę basenową, pomieszczenia zespołu fitness, bar, zaplecze socjalnosanitarne dla personelu, pomieszczenia porządkowe oraz trybuny. Woda w kompleksie basenowym krąży w systemie zamkniętego obiegu z czynnym przelewem. Do basenu wprowadzana jest woda uzdatniona poprzez filtry, lampy UV oraz dezynfekcję. Do wody przed filtrami dodawany jest koagulant. Natomiast za filtrami dozowany jest korektor pH oraz środek do dezynfekcji wody. Część hotelowa obejmuje: pokoje gościnne, pomieszczenia biurowe, kręgielnię, strzelnicę, restaurację, kawiarnię, sklepiki, dwie sale konferencyjne, szatnie, sanitariaty ogólnodostępne, zaplecze socjalno – sanitarne, pomieszczenia gospodarcze, pralnię, przygotowalnie na potrzeby gastronomii. W 2011 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Toruniu obejmował nadzorem sanitarnym początkowo 5 miejsc wykorzystywanych do kąpieli – 3 nad jeziorem Chełmżyńskim (2 w Zalesiu i 1 w Chełmży), nad jeziorem Kamionkowskim w Kamionkach Małych oraz nad jeziorem Osiek w Osieku nad Wisłą. Miejsce wykorzystywane do kąpieli w Kamionkach Małych, w trakcie trwania sezonu, zmieniło swój status i przekształcone zostało w kąpielisko. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Toruniu pozytywnie zaopiniował przedstawiony projekt Uchwały Rady Gminy Łysomice w sprawie wykazu kąpielisk z zastrzeżeniem uzupełnienia projektu o aktualny profil wody w kąpielisku. Kąpielisko to w czasie sezonu nie budziło zastrzeżeń. Z oceny wizualnej wody, prowadzonej przez organizatora zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami wynikało, że jej dobry stan nie wymagał przeprowadzenia przez organy PIS dodatkowych badań laboratoryjnych. Na uwagę i wyróżnienie zasługują miejsca wykorzystywane do kąpieli nad Jeziorem Chełmżyńskim w Zalesiu gm. Chełmża. Miejsca te wyposażone są w dobrze zorganizowane o wysokim standardzie węzły sanitarne oraz zagospodarowaną plażę z miejscami na grilowanie i placami zabaw dla dzieci. Znajdujące się na kąpielisku różnego rodzaju mostki oraz figurki i kamienie ozdobne podnoszą atrakcyjność wypoczynku w tym miejscu. Miejsce wykorzystywane do kąpieli w Osieku, nad Jeziorem Osiek, posiada bardzo ubogie wyposażenie (ubikację suchą dla wczasowiczów, brak punktu czerpalnego wody do spożycia, brak natrysków i przebieralni) ze względu na co miejsce to nie może zapewniać dobrych warunków do wypoczynku. Miejsce wykorzystywane do kąpieli w Chełmży nad Jeziorem Chełmżyńskim posiada ubikację spłukiwaną, którą stanowi zlokalizowana w pobliżu ubikacja publiczna oraz możliwość korzystania z wody do spożycia w sąsiadującym lokalu gastronomicznym, zaopatrywanym przez wodociąg publiczny w Chełmży. Brak jest ogólnodostępnego punktu poboru wody do spożycia. Jakość wody do kąpieli nie budziła zastrzeżeń. Miejsce to jest skanalizowane, ścieki odprowadzane są do kanalizacji miejskiej. Infrastruktura jest bardzo uboga, brak jest przebieralni, natrysków i ubikacji na wyłączny użytek wypoczywających oraz wydzielonych miejsc, typu kuchnie letnie, grill. Teren obiektu w czasie sezonu utrzymywany był w dobrym stanie higienicznym. 19 Właściciel miejsca wykorzystywanego do kąpieli rozpoczął rozbudowę obiektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2011 2013 pn. Budowa, przebudowa i rozbudowa infrastruktury terenów przy Jeziorze Chełmżyńskim, będących w granicach administracyjnych miasta, służącej wypoczynkowi, turystyce i rekreacji. Państwowa Inspekcja Sanitarna, w trakcie trwania sezonu kąpieliskowego, informuje społeczeństwo o jakości wody do kąpieli na terenie powiatu toruńskiego w krajowym, internetowym serwisie kąpieliskowym. Należy tu nadmienić, że na terenie powiatu toruńskiego funkcjonowało tylko 1 kąpielisko. Dla pozostałych akwenów wodnych, dotychczas klasyfikowanych jako kąpieliska, rady poszczególnych gmin nie spełniły wymagań zapisów ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o zmianie ustawy - Prawo wodne (Dz. U. z 2010 r. Nr 44, poz. 253) w sprawie podjęcia uchwał odnośnie wykazu kąpielisk na terenie gminy. Baza noclegowa, zarówno stała - w postaci hoteli, jak i sezonowa - w postaci ośrodków wypoczynkowych i gospodarstw agroturystycznych, w roku 2011 nie budziła większych zastrzeżeń. Standard wyposażenia tych obiektów ulega systematycznej poprawie. Na terenie powiatu ziemskiego, nadal jedynie w Chełmży znajduje się 1 ustęp publiczny. Na terenach gminnych brak jest tego typu obiektów. Istniejąca ubikacja w Chełmży, pod względem czystości bieżącej nie budziła zastrzeżeń, niemniej standard tej ubikacji jest nadal bardzo niski, nie jest przystosowana dla osób niepełnosprawnych. Dodatkowo w 2010r. stwierdzono znaczne ubytki glazury w posadzce, uniemożliwiające prawidłowe jej mycie i dezynfekcję i wystawiona została decyzja administracyjna z ostatecznym terminem wykonania do 30.12.2012 r. (po przedłużeniu pierwszego terminu - 31.12.2010 r.) Urząd Miasta Chełmży planuje przeprowadzenie ze środków unijnych szeroko pojętej modernizacji tej ubikacji w ramach zadania pn. Budowa, przebudowa i rozbudowa infrastruktury terenów przy Jeziorze Chełmżyńskim, będących w granicach administracyjnych miasta, służącej wypoczynkowi, turystyce i rekreacji. Ustęp publiczny w Chełmży, pomimo w/w zastrzeżeń ocenia się pozytywnie z uwagi na to, że przeprowadza się na bieżąco remonty malarskie i utrzymywany jest w dobrym stanie higienicznym. VIII. Zapobiegawczy nadzór sanitarny Jednym z istotnych zadań Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie ochrony zdrowia publicznego jest eliminowanie nieprawidłowości i uchybień sanitarno - higienicznych już na etapie programowania, planowania, projektowania, realizacji i dopuszczania do użytkowania obiektów budowlanych. Zadania zapobiegawczego nadzoru sanitarnego Państwowej Inspekcji Sanitarnej są realizowane poprzez: 1. uzgadnianie i opiniowanie: - studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, - projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, - uwarunkowań do decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, - dokumentacji projektowych inwestycji, 2. kontrolowanie obiektów w trakcie realizacji, 3. udział w procedurach dopuszczania do użytkowania nowo wybudowanych obiektów budowlanych, względnie po modernizacji lub zmianie sposobu użytkowania, 4. wydawanie opinii dla indywidualnej działalności gospodarczej w sprawie warunków sanitarno-higienicznych w obiektach różnych form przedszkolnych, zakładów kosmetycznych i fryzjerskich, odnowy biologicznej oraz gabinetów lekarskich. 20 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Toruniu wydał w 2011 r. 322 opinie sanitarne i decyzje oraz przeprowadził 114 kontroli. W ramach procedur oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r.– o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199 poz. 1227 z późn. zm.) wydano 73 opinie. Ważnym elementem w działalności zapobiegawczego nadzoru sanitarnego Państwowej Inspekcji Sanitarnej w Toruniu jest uzgadnianie i opiniowanie projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Uzgadniając je wydano 21 opinii i 20 postanowień. Brano pod uwagę warunki sanitarne i zdrowotne, uwzględniając zanieczyszczenie powietrza, hałas, lokalizację ujęć wody, usuwanie zanieczyszczeń i unieszkodliwianie odpadów oraz wpływ projektowanych zmian na zdrowie ludzi. Ponadto przygotowano 27 postanowień zgodnie z art. 51 ust.2 i art. 52 ustawy z 3 października 2008 r. – o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko - w sprawie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla poszczególnych terenów. W procesach inwestycyjnych organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej uzgadniały również projekty budowlane. Z tego zakresu wydano 20 uzgodnień. W projektach budowlanych zwracano szczególną uwagę na właściwe warunki higieniczne i zdrowotne w obiektach użyteczności publicznej, handlowo - usługowych i w zakładach produkcyjnych. Zgodnie z art. 23 ust.1 i 2 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2011 r. Nr 212 poz. 1263), Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Toruniu jest uprawniony do kontroli zgodności budowanych obiektów z wymogami higienicznymi i zdrowotnymi. W ramach zapobiegawczego nadzoru sanitarnego uczestniczono w 57 kontrolach obiektów przekazywanych do użytkowania w trybie art. 56 prawa budowlanego. Podczas kontroli sprawdzano czy obiekt został zrealizowany zgodnie z dokumentacją projektową i czy była ona uzgadniana pod względem sanitarnym. Stwierdzone w trakcie kontroli zmiany w stosunku do projektu były akceptowane przez inspektora nadzoru budowlanego. Gdy zmiany miały większy zakres i dotyczyły wszystkich branż budowlanych był opracowywany projekt powykonawczy, który posiadał uzgodnienie pod względem sanitarnym. Natomiast stwierdzone nieprawidłowości w 27 obiektach były usuwane przez wykonawców prac budowlanych, względnie przez inwestorów w terminie kilku tygodni. Wydano również 30 opinii dla obiektów użyteczności publicznej, głównie dotyczyły one zakładów kosmetycznych, fryzjerskich, odnowy biologicznej, gabinetów zabiegowych, lekarskich, lokali handlowych, przedszkoli. O opinie te wnioskowali właściciele obiektów i osoby prowadzące działalność gospodarczą. Wydano również 82 decyzje płatnicze za przeprowadzone czynności kontrolne. IX. Działania podejmowane na rzecz oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia. Pracownicy Sekcji Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia PSSE w Toruniu w roku 2011 zorganizowali i przeprowadzili: 47 szkoleń, w tym: - 4 dla 73 nauczycieli koordynujących programy w placówkach oświatowo – wychowawczych - 1 szkolenie - warsztaty kulinarne dla szefów kuchni i intendentów w placówkach oświatowo-wychowawczych w ramach programu „Trzymaj Formę”. W warsztatach uczestniczyło 21 osób. 21 - 40 szkoleń wewnętrznych dla pracowników Sekcji Oświaty Zdrowotnej - 2 szkolenia warsztatowe dla młodzieży na temat profilaktyki HIV / AIDS 37 narad dla 118 osób 56 wizytacji oceniających realizowane przedsięwzięcia, w tym 15 na terenie powiatu Edukacją bezpośrednią objęto ok. 100 osób, natomiast edukacją pośrednią – ok. 4 000. W działaniach inicjowanych przez pracowników OZ udział wzięło ok. 100 placówek (żłobki, przedszkola, szkoły, zakłady pracy, placówki służby zdrowia, parafie i in.). Pracownicy Sekcji Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia PSSE w Toruniu w roku 2011 realizowali 21 interwencji programowych i nieprogramowych: - 8 interwencji programowych krajowych - 7 interwencji nieprogramowych krajowych - 2 interwencje programowe wojewódzkie - 3 interwencje nieprogramowe wojewódzkie - 1 interwencję nieprogramową powiatową. Na terenie powiatu toruńskiego realizowano następujące interwencje: programowe krajowe i wojewódzkie 1. „Trzymaj Formę” – celem programu jest poprawa sposobu odżywiania i promowanie aktywności fizycznej wśród dzieci i młodzieży. Do programu zaproszono wszystkie szkoły podstawowe i gimnazjalne w powiecie. Zorganizowano i przeprowadzono szkolenie dla koordynatorów programu w zainteresowanych placówkach. W programie uczestniczyło 7 szkół oraz ok. 1 300 uczniów. W ramach programu zorganizowano warsztaty kulinarne dla szefów kuchni i intendentów w placówkach oświatowo-wychowawczych. W warsztatach udział wzięło 21 osób. Zajęcia prowadził kucharz – dietetyk. 2. Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV – głównym celem programu jest ograniczenie rozprzestrzeniania się zakażeń HIV oraz poprawa jakości życia i dostępu do opieki zdrowotnej dla osób żyjących z HIV/AIDS oraz ich bliskich. Zasadnicze działania w ramach programu: a) konferencja naukowo-szkoleniowa w zakresie profilaktyki HIV/AIDS – organizator: PSSE w Toruniu, PTH Oddz. Toruńsko – Włocławski, Wydział Zdrowia i Polityki Społecznej Urzędu Miasta Torunia. Patronat honorowy nad konferencją objął Pan Michał Zaleski – Prezydent Miasta Torunia. b) narada w ramach współpracy z nauczycielami - opiekunami szkolnych kół PCK – – 15 osób c) działania informacyjne w ramach ogólnopolskiej kampanii medialnej „Zrób test na HIV” 3. Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu – program obejmuje działania podejmowane w ramach szkolnych programów edukacyjnych w zakresie profilaktyki tytoniowej jak również w ramach „Światowego Dnia bez Tytoniu”, ogólnopolskiej kampanii społecznej pn. „Miasta wolne od dymu” oraz „Rzuć Palenie Razem z Nami”. Działania skierowano do mieszkańców powiatu toruńskiego za pośrednictwem m.in. lokalnych mediów, władz samorządowych oraz zarządzających placówkami, instytucjami. 22 4. Ogólnopolski projekt „Odświeżamy nasze miasta. TOB3CIT (Tobacco Free Cities)” Celem projektu jest ochrona zdrowia mieszkańców Polski przed szkodliwym działaniem dymu tytoniowego. Adresowany jest do osób dorosłych. W ramach projektu utworzono koalicję lokalną, w skład której, poza PSSE w Toruniu wchodzą: Wydział Zdrowia i Polityki Społecznej UMT, Komenda Miejska Policji w Toruniu, Straż Miejska w Toruniu oraz lokalne media. W bieżącej edycji planujemy rozszerzenie koalicji o władze i instytucje w Chełmży. 5. „Czyste Powietrze Wokół Nas” - celem programu jest wykształcenie u dzieci świadomej umiejętności radzenia sobie w sytuacjach, w których inne osoby palą przy nich papierosy. Program realizowany był w 7 placówkach, uczestniczyło w nim ok. 200 dzieci. 6. „Nie pal przy mnie, proszę” – celem programu jest zmniejszenie narażenia dzieci na bierne palenie tytoniu – w programie udział wzięło 10 szkół podstawowych – ok. 300 dzieci. 7. „Znajdź właściwe rozwiązanie” – celem programu jest zapobieganie paleniu tytoniu wśród uczniów starszych klas szkół podstawowych i gimnazjum – w programie uczestniczyło 8 placówek – ok. 200 uczniów. 8. „STOP! HCV” - ogólnopolski program edukacyjny, pierwsza edycja (pilotażowa) realizowana była w 1 zespole szkół w Gronowie (ZSRCKU). Celem programu jest zmniejszenie obciążenia zdrowotnego populacji Polski skutkami zakażeń HCV. Program adresowany jest do młodzieży klas I lub II szkół ponadgimnazjalnych. nieprogramowe krajowe, wojewódzkie i powiatowe 1. „Tatuaż – moda a zdrowie” – Celem interwencji jest zwiększenie świadomości oraz wiedzy na temat zagrożeń wynikających z wykonywania zabiegów zdobienia ciała (tatuaż, piercing). Działania skierowano do młodzieży 1 szkoły gimnazjalnej (ZS nr 1 w Łysomicach) – edukacją objęto 70 uczniów. 2. W ramach działań związanych z tematyką dopalaczy pracownik Sekcji OZ na dwóch konferencjach pt. „Substancjom psychoaktywnym – nie” zorganizowanych przez KujawskoPomorskie Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy dla dyrektorów i pedagogów szkół w Toruniu i Powiecie Toruńskim przedstawił temat „Skutki stosowania substancji psychoaktywnych”. Zainteresowanym szkołom przekazano film edukacyjny pt. „Masz wybór. Stop narkotykom. Stop dopalaczom” oraz ulotki pn. „Nasze dzieci i zagrożenia”. Rzecznik Prasowy PPIS w Toruniu udzielił wywiadów przedstawicielom 6 redakcji lokalnych mediów. 3. Profilaktyka grypy – Pisma informacyjne oraz ulotki zawierające zalecenia GIS nt. zapobiegania zakażeniu wirusem grypy zostały przesłane do wszystkich placówek oświatowo – wychowawczych na terenie powiatu oraz do władz samorządowych poszczególnych gmin. Za pośrednictwem mediów działania skierowano do wszystkich mieszkańców powiatu toruńskiego. Rzecznik prasowy PPIS w Toruniu udzielił łącznie 22 wywiadów nt. profilaktyki grypy. 23 4. Profilaktyka zatruć pokarmowych – „Uroczystości komunijne bez zatruć pokarmowych” – celem działań jest zapobieganie zatruciom i zakażeniom pokarmowym w okresie uroczystości I – komunijnych. Pisma zapraszające do współpracy oraz materiały informacyjne przesłano do 30 parafii w powiecie toruńskim oraz do władz samorządowych Chełmży i 8 gmin powiatu z prośbą o przekazanie ich dyrektorom szkół w celu wyeksponowania na terenie szkoły oraz wykorzystania treści na spotkaniach z rodzicami. 5. Akcja letnia „Bezpieczne wakacje” – celem jest promowanie zasad bezpiecznego wypoczynku, pogłębienie wiedzy na temat zapobiegania ukąszeniom przez kleszcze, profilaktyki zatruć pokarmowych, w tym grzybami, wścieklizny, zapobiegania wypadkom i urazom, uświadomienie ryzykownych zachowań w czasie kąpieli wodnych i słonecznych, podnoszenie wśród dzieci i młodzieży odpowiedzialności za własne zdrowie. Działania kierowane były do organizatorów i uczestników wypoczynku letniego, właścicieli oraz pracowników sklepów spożywczych. 6. Wpływ promieniowania UV na zdrowie człowieka – celem działań skierowanych do mieszkańców powiatu toruńskiego było uświadomienie szkodliwego wpływu nadmiaru promieniowania UV na zdrowie człowieka. Pisma informacyjne oraz materiały tematyczne przekazano do gminnych władz samorządowych, redakcji lokalnych mediów oraz do wszystkich uczestników interwencji nieprogramowej „Bezpieczne wakacje”. 7. Profilaktyka zatruć grzybami Do dyrektorów wszystkich typów szkół przesłano pisma oraz materiały na temat bezpiecznego zbierania grzybów. Pisma przekazano również do wszystkich redakcji lokalnych mediów. Grzyboznawca i rzecznik prasowy PPIS w Toruniu udzielili 3 wywiadów redaktorom lokalnych mediów. Na terenie PSSE w Toruniu przygotowano ekspozycję złożoną z 6 dużych tablic przedstawiających różne gatunki grzybów jadalnych i trujących oraz objawy zatrucia muchomorem sromotnikowym dostępną dla pracowników i klientów PSSE w Toruniu. 8. Badanie ankietowe dotyczące zachowań zdrowotnych młodzieży – prowadzone w całej Polsce w losowo wybranych szkołach. Głównym celem badania było zdiagnozowanie ryzykownych zachowań młodzieży, w szczególności używania substancji psychoaktywnych, a na podstawie uzyskanych wyników stworzenie skutecznych metod zwalczania niepokojących zjawisk społecznych. Badanie przeprowadzono w 3 szkołach, w tym w 1 na terenie powiatu. Pisma z prośbą o rozpowszechnienie informacji wśród studentów i zaproszenie do współpracy w ankietyzacji elektronicznej przesłano do rektorów 2 uczelni wyższych w Toruniu – UMK i Wyższej Szkoły Bankowej. 9. Badania ankietowe „Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży” - celem badania jest poznanie zachowań zdrowotnych kobiet w ciąży, także tych ryzykownych oraz ich wpływu na zdrowie potomstwa. Uzyskane odpowiedzi pomogą określić potrzeby zdrowotne kobiet oraz ocenić programy zdrowotne już realizowane przez jednostki podległe Ministerstwu Zdrowia. Pracownicy Sekcji OZ przeprowadzili ankietyzację wśród 30 kobiet oczekujących na narodziny swojego dziecka, w tym 9 na terenie szpitala w Chełmży. Pracownicy Sekcji OZ prowadzili również działania edukacyjno – informacyjne w zakresie: - Światowego Dnia bez Tytoniu - Światowego Dnia Rzucania Palenia - Światowego Dnia Zdrowia 24 - Światowego Dnia AIDS - Ogólnopolskiej Kampanii pn. „Zrób test na HIV” - Profilaktyki zakażeń wywołanych bakteriami Escherichia coli - Europejskiego Dnia Wiedzy o Antybiotykach - Europejskiego Tygodnia Szczepień. X. Wnioski 1. Ze względu na duży odsetek zachorowań na choroby przenoszone drogą kropelkową, konieczne jest ciągłe propagowanie szczepień zalecanych, które wpłynęłyby na obniżenie zapadalności na takie jednostki chorobowe jak: ospa wietrzna i grypa. 2. Konieczne jest prowadzenie dalszej profilaktyki zachorowań na zatrucia pokarmowe i zakażenia jelitowe, z naciskiem na promowanie właściwych zachowań higienicznych przy przygotowywaniu posiłków, w szczególności w gospodarstwach domowych. 3. Wodę spełniającą wymagania sanitarne produkowało 17 wodociągów, natomiast wodę o warunkowej przydatności do spożycia, ze względu na ponadnormatywną zawartość żelaza, manganu oraz podwyższoną mętność produkowały 2 wodociągi: w Osieku, gm. Obrowo oraz w Zamku Bierzgłowskim gm. Łubianka. Na koniec 2011 r. wszystkie wodociągi publiczne produkowały dobrą wodę pod względem bakteriologicznym. 4. Odnotowano poprawę w przystosowaniu przychodni funkcjonujących na terenie powiatu do wymagań obowiązującego rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej. 5. Wskazane jest przeanalizowanie sytuacji lokalowej przychodni w Mazowszu gm. Czernikowo. Istnienie placówki jest zagrożone ze względu na trudności techniczne w dostosowaniu jej do wymagań Ministra Zdrowia. Pacjenci z tego terenu mogą zostać pozbawieni podstawowej opieki medycznej. 6. W 2011 r. skontrolowano 423 obiekty żywienia zbiorowego, produkcji i obrotu środkami spożywczymi, w których przeprowadzono 526 kontroli i nałożono 65 mandatów karnych na kwotę 13800 zł. Najwięcej nieprawidłowości stwierdzono w obiektach obrotu żywnością, zakładach małej gastronomii i restauracjach. Wyniki kontroli wskazują, iż należy kontynuować nadzór nad przestrzeganiem przepisów sanitarnych oraz odpowiednich procedur gwarantujących właściwą jakość zdrowotną żywności w zakładach zajmujących się produkcją żywności i jej obrotem. 7. Na terenie Powiatu Toruńskiego, nadal jedynie w Chełmży znajduje się 1 ustęp publiczny. Na terenach gminnych brak jest tego typu obiektów. Ustęp publiczny w Chełmży pod względem stanu czystości bieżącej nie budził zastrzeżeń, niemniej jego stan techniczny i standard wyposażenia jest nadal na bardzo niskim poziomie. 8. Jakość wody w jedynym na terenie powiatu kąpielisku i w miejscach wykorzystywanych do kąpieli odpowiadała wymaganiom jakim powinna odpowiadać woda do kąpieli. Państwowa Inspekcja Sanitarna, w trakcie trwania sezonu kąpieliskowego, informuje społeczeństwo o jakości wody do kąpieli w krajowym, internetowym serwisie kąpieliskowym. 9. Na wyróżnienie zasługują dobrze zorganizowane i wyposażone miejsca wykorzystywane do kąpieli w Zalesiu gm. Chełmża nad Jeziorem Chełmżyńskim. 25 Najgorsze warunki wypoczynku występują w Osieku nad Jeziorem Osiek i w Chełmży nad Jeziorem Chełmżyńskim. 10. Zatrudnienie pracowników w warunkach zawodowej ekspozycji na czynniki szkodliwe dla zdrowia w stężeniach lub natężeniach przekraczających normatywy higieniczne, w kontakcie z czynnikami biologicznymi lub z substancjami o działaniu alergizującym, wykonujących pracę w wymuszonej pozycji ciała – znajduje swoje odzwierciedlenie w liczbie stwierdzanych chorób zawodowych. W 2011r. stwierdzono w Powiecie Toruńskim 10 przypadków chorób zawodowych. 11. Zakres podstawowych zagrożeń i uciążliwości występujących na stanowiskach pracy w zakładach funkcjonujących na terenie Powiatu Toruńskiego nadzorowanych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Toruniu nie ulega zasadniczym zmianom. Hałas jest tym czynnikiem szkodliwym dla zdrowia występującym w środowisku pracy, na który narażona jest największa liczba pracowników. 12. Konieczna jest kontynuacja nadzoru sanitarnego nad podmiotami zajmującymi się produkcją i wprowadzaniem do obrotu, a także stosującymi w działalności zawodowej substancje chemiczne i ich mieszaniny, ze względu na dynamicznie zmieniające się przepisy prawne dotyczące chemikaliów, w tym nowe obowiązki wynikające z rozporządzenia GHS. 13. Należy poprawiać warunki w placówkach nauczania poprzez zapewnienie w nich ergonomicznych stanowisk pracy, prawidłowego oświetlenia pomieszczeń dydaktycznych, higienicznego rozkładu zajęć lekcyjnych, miejsca do przechowywania podręczników i pomocy szkolnych oraz zapewnienie właściwych warunków do utrzymania higieny osobistej w szkołach. 14. Niezbędne jest prowadzenie szeroko zakrojonych działań propagujących zasady zdrowego stylu życia i aktywizujących mieszkańców Powiatu Toruńskiego do działań na rzecz własnego zdrowia. 26