Żyto

Rośliny zbożowe
Agrotechnika żyta
Pochodzenie żyta
Żyto stało się rośliną uprawną stosunkowo
niedawno, znacznie później niż pszenica czy
jęczmień.
Za ojczyznę żyta uważa się Azję Środkową
(od Anatolii po Turkiestan), gdzie nawet
obecnie rosną dziko różne formy tej rośliny,
filogenetycznie nie odbiegające od form
uprawnych.
Historia uprawy żyta
Jako chwast pszenicy i jęczmienia żyto
rozprzestrzeniło się także w Europie.
W miarę pogarszania się warunków uprawy
(surowy klimat, słabe gleby) stopniowo
wypierało te gatunki.
Jest przykładem wtórnej rośliny uprawnej,
która powstała w wyniku naturalnej selekcji z
chwastu towarzyszącego uprawom roślin
pierwotnych.
Historia uprawy żyta
Na terenie Europy Północnej i Środkowej
uprawa żyta rozpoczęła się dopiero po roku
1000 p.n.e. Na ziemiach polskich w masowej
uprawie pojawiło się jeszcze później,
przypuszczalnie dopiero na początku tzw.
okresu rzymskiego.
W okresie wczesno-piastowskim oprócz
pszenicy,
jęczmienia, prosa i owsa
powszechnie uprawiano również żyto ozime.
Rejony uprawy
Żyto
zajmuje
znaczne
powierzchnie
umiarkowanych i chłodnych rejonów, głównie
półkuli północnej, i konkuruje z pszenicą ze
względów glebowych i klimatycznych.
W gospodarce światowej znaczenie żyta
stale się zmniejsza. Tylko w Europie
Środkowej i Wschodniej nadal pozostaje
znaczącym zbożem chlebowym.
Znaczenie gospodarcze żyta
Na świecie uprawia się zaledwie 10,9 mln ha
żyta, co stanowi 1,5% powierzchni zajętej
przez zboża.
Główni producenci żyta to: Rosja, Szwecja,
Polska, Niemcy i Białoruś.
Światowe zbiory ziarna tego gatunku
wynoszą 23,4 mln ton rocznie.
Znaczenie gospodarcze żyta
Średni światowy plon z 1 ha wynosi zaledwie
2,15 t.
Tylko niektóre kraje, przede wszystkim
Holandia (6,5 t/ha), Niemcy (4,8 t/ha) i
Czechy (3,8 t/ha), prowadzą intensywną
uprawę żyta.
W Polsce żyto uprawiano w ostatnich latach
na powierzchni 2350 tys. ha, co stanowi
26,7% zasiewów wszystkich zbóż.
Plonowanie żyta
Średni plon w COBORU wszystkich
zarejestrowanych odmian populacyjnych
wynosi obecnie 6 t/ha.
Wykorzystanie potencjału w praktycznym
rolnictwie wynosi zaledwie 36–38% i nie
zarysowuje się żadna tendencja do poprawy
tego stanu.
Średnio w roku produkuje się w Polsce około
5500 tys. t ziarna żyta, co stanowi 23,5%
zbiorów światowych.
Warunki termiczne
Najkorzystniejszą temperaturą bezpośrednio
przed siewem oraz w okresie od siewu do
wschodów żyta jest 10–13,5 C.
Żyto wymaga więc temperatury około 1–2
wyższej od średniej rzeczywistej typowej dla
tego okresu.
Warunki termiczne
W czasie wegetacji jesiennej optymalna,
średniodobowa
temperatura
powietrza
powinna wynosić 7–8,3 C.
Sprzyja to listnieniu, krzewieniu i hartowaniu
roślin przed zimą.
Warunki termiczne
W okresie spoczynku zimowego żyto jest
najbardziej wytrzymałe na niskie temperatury.
Jeśli w czasie hartowania osiągnęło fazę 4–5
liści, to znosi mrozy nawet do minus 30 C.
Dlatego po zimie straty na powierzchni
obsianej żytem są niewielkie (1–2%),
wzrastają jednak w warunkach bardzo
długiego zalegania śniegu bądź wczesnego
opadu śniegu na niezamarzniętą glebę.
Wiosenne warunki termiczne
Niskie wymagania termiczne sprawiają, że
żyto najwcześniej ze zbóż wznawia
wegetację wiosenną.
Układ temperatur w okresie strzelania w
źdźbło oraz kłoszenia ma największy wpływ
na plonowanie. W tym okresie jest pożądana
stosunkowo niska (6,5 C) temperatura
dobowa. Występujące wtedy ocieplenia
wpływają negatywnie na plonowanie.
Wiosenne warunki termiczne
Duża wrażliwość żyta na temperaturę
utrzymuje się także po kłoszeniu, w fazie
kwitnienia,
zapłodnienia,
zawiązywania
ziarna i wczesnozielonej jego dojrzałości.
Optimum termiczne tego okresu wynosi
15,8–16,4 C i jest wyższe od wieloletniej
średniej rzeczywistej.
Warunki wodne
 Według Klatta potrzeby wodne żyta wynoszą 220
mm opadu, w tym aż 140 mm powinno przypadać
na maj i czerwiec.
 W okresie przedsiewnym oraz bezpośrednio
posiewnym opady optymalne według Dzieżyca
wynoszą 16–18 mm na dekadę i gwarantują
szybkie oraz wyrównane wschody żyta. Podczas
kolejnych dekad całego okresu rozwoju jesiennego
żyto wymaga takiej samej wielkości opadów (16
mm). W okresie spoczynku zimowego optimum
opadowe wynosi 12 mm/dekadę.
Warunki wodne
 W fazie strzelania w źdźbło, która u żyta kończy się
już między 10 a 20 maja, zapotrzebowanie na wodę
jest niezbyt duże i wynosi 12–14 mm/dekadę, a
oszczędna gospodarka wodą wynika także z
małego współczynnika transpiracji (350).
 W fazach nalewania ziarna optimum opadów
wzrasta do około 70 mm miesięcznie. Wczesne
kłoszenie żyta czyni je mniej wrażliwym od
pszenicy i pszenżyta na posuchy późnowiosenne.
Jedynie długotrwałe okresy niedoboru wody w fazie
zawiązywania ziarna i dojrzałości mlecznej mogą
powodować wyraźne obniżenie plonu.
Warunki glebowe
Najbardziej charakterystyczną cechą żyta
jest jego duża tolerancja na różne gleby.
Wynika to z dobrze rozwiniętego systemu
korzeniowego, małych potrzeb wodnych
i oszczędnej gospodarki wodą, dużej
tolerancji na kwaśny odczyn pH, a także na
jony wolnego glinu i manganu.
Warunki glebowe
Wszystkie
te
cechy
sprawiają,
że
zróżnicowanie plonów ziarna uzyskiwanych
na kompleksach 2, 3 i 4 nie występuje bądź
jest tak małe, że nieistotne.
Na kompleksie 5 (żytni dobry) plon obniża się
o około 7–10% w porównaniu z plonem z
kompleksu 4 (żytni bardzo dobry), a na
kompleksie 6 (żytni słaby) – aż o 22%.
Wpływ gleby na plonowanie żyta
 Wpływ gleby na plony ma jednak charakter
pośredni, istotnie natomiast zależą one od pogody,
głównie od warunków wilgotnościowych, oraz
poziomu agrotechnik.
 W latach suchych plony ziarna żyta na kompleksie
pszennym bardzo dobrym i dobrym są z reguły
wyższe niż na żytnich. Z kolei w latach mokrych
żyto na kompleksie 1 i 2 może plonować niżej w
stosunku do żytnich, głównie z powodu silniejszego
wylegania, a także większego porażenia przez
niektóre choroby grzybowe.
Przedplony
Odmiany populacyjne i mieszańcowe mają
niewielkie wymagania glebowe, ale dość
wyraźnie reagują one na przedplon,
szczególnie na glebach lekkich.
Najkorzystniejszymi przedplonami są rośliny
strączkowe: łubin wąskolistny i żółty, groch
pastewny, mieszanka wyki ozimej z małym
udziałem żyta, mieszanki strączkowozbożowe zbierane na kiszonkę bądź na
nasiona.
Inne przedplony
Żyto uprawiane po ziemniaku na oborniku
plonuje o około 10% gorzej niż po
motylkowatych i tylko niewiele lepiej niż po
zbożach jarych.
Owies jest dobrym przedplonem pod
względem
fitosanitarnym.
Stosunkowo
korzystnie wypada jęczmień, ponieważ
najwcześniej schodzi z pola i czas na rozkład
resztek pożniwnych przed siewem żyta jest
dłuższy niż po pszenicy jarej i pszenżycie
jarym.
Inne przedplony
Spośród gatunków ozimych gorszy jest ten,
który później schodzi z pola i czas na rozkład
resztek pożniwnych przed siewem jest
najkrótszy.
Monokultura żyta uprawianego dłużej obniża
plon o około 15–20%. W takich warunkach
czynnikiem częściowo rekompensującym
nieodpowiednie następstwo może być
wsiewka seradeli w żyto, zaorana przed
następnym siewem.
Uprawa roli
Na stanowiskach po ziemniaku nie zaleca się
wykonywać orki, ale raczej zastosować
rozkruszenie warstwy roli za pomocą
pogłębiaczy
bądź
grubera
bez
jej
odwracania.
Będzie to oczywiście możliwe po uprzednim
dokładnym zebraniu łęcin i wyrównaniu
kolein po narzędziach i maszynach
zbierających ziemniaki.
Uprawa roli
 Po przedplonach strączkowych i zbożowych
ściernisko należy podorać lub stalerzować, bądź
skultywatorować, aby przyspieszyć rozkład i
częściowe skiełkowanie chwastów nasiennych.
Skrócenie zespołu upraw pożniwnych jest
uzasadnione wczesnym siewem żyta i krótkim
okresem między zejściem przedplonu a orką
siewną.
 Uproszczenia w uprawie gleby pod żyto dotyczą
coraz częściej także spłycenia orki siewnej do 16–
18 cm, a nawet całkowitego jej zaniechania na
rzecz doprawienia tylko warstwy wierzchniej za
pomocą talerzówki, glebogryzarki, kultywatora i
brony.
Uproszczenia uprawowe
Skrajnym uproszczeniem jest tzw. siew
bezpośredni
dokonywany
specjalnym
siewnikiem wprost w ściernisko.
Przygotowanie przedplonu sprowadza się
więc do zebrania słomy oraz chemicznego
zniszczenia
chwastów
i
samosiewów
przedplonu. Takie zabiegi, jakkolwiek kłócą
się z zasadami płużnego systemu uprawy
roli, mogą być doraźnie (1–2 lata)
uzasadnione w niektórych ogniwach rotacji
płodozmianu.
Uproszczenia uprawowe
Skutki środowiskowe są raczej korzystne,
skutki produkcyjne natomiast zależą od
gleby, od poziomu agrotechniki w całej rotacji
i możliwości zastosowania czynników
rekompensujących.
Nieliczne badania przeprowadzone w kraju
dowodzą,
że
uproszczenia
takie
zastosowane w odniesieniu do żyta
powodują stosunkowo niewielkie obniżenie
plonu.
Uprawa roli
W konwencjonalnym systemie uprawy roli
średnia orka siewna (20–25 cm) powinna być
wykonana w takim czasie, aby gleba osiadła
przed siewem.
Na
glebach
piaszczystych
osiadanie
następuje dość szybko, na zwięźlejszych
trwa jednak 3–4 tygodnie. Najczęściej
zachodzi
potrzeba
mechanicznego
przyspieszenia tego procesu i przywrócenia
podsiąku kapilarnego. Siew w glebę
nieodleżałą
powoduje
przedłużenie
wschodów i ich nierównomierność.
Uprawa roli
 Osiadanie
gleby
zachodzące
dopiero
po
wschodach roślin zawsze sprawia, że węzeł
krzewienia formuje się zbyt płytko, a nawet bywa
zupełnie odsłonięty.
 W efekcie zmniejsza się krzewistość produktywna
jesienią i wiosną, rośliny znacznie gorzej zimują,
łatwiej dochodzi do uszkodzenia węzła przez
muchówki, a także do wylegania roślin.
 Doprawienie
wierzchniej
warstwy
gleby
bezpośrednio przed siewem można przeprowadzić
za pomocą agregatu złożonego z brony i wału
strunowego bądź samej brony.
Zapotrzebowanie na składniki pokarmowe
Zarówno ziarno, jak i słoma żyta są w
stosunku do innych ozimin uboższe w azot.
Zawartość
pozostałych
makroi
mikroelementów w życie jest podobna jak w
pszenicy i pszenżycie.
Żyto wykazuje najmniejszą ze zbóż
wrażliwość na fosfor, potas i mikroelementy.
Nawożenie
Na glebach o co najmniej średniej zawartości
przyswajalnego potasu i fosforu wystarczy
utrzymywać zrównoważony bilans tych
składników w glebie i w wynoszonym plonie.
Dawki nawozów
Na kompleksie żytnim bardzo dobrym, w
technologiach pozwalających uzyskać 4 t/ha
ziarna, należy zastosować 44 kg/ha P2O5
oraz 88 kg/ha K2O.
Na kompleksach słabszych, na których
realne plony żyta wynoszą około 2,7–3 t/ha,
racjonalne dawki nawozów wynoszą 30
kg/ha P2O5 i około 60 kg/ha K2O.
Nawożenie gleb bardzo słabych
Na glebach o niskiej zasobności w
przyswajalne formy fosforu i potasu dawki
nawozów trzeba zwiększyć o tzw. naddatki.
Na słabszych glebach kompleksów żytnich
wynoszą one: 30 kg/ha P2O5 i 20 kg/ha K2O.
Dawka nawozowa jest wtedy sumą wymagań
pokarmowych i naddatków bilansowych.
Formy nawozów i termin ich stosowania
Fosfor i potas można zastosować w
nawozach
pojedynczych
bądź
kompleksowych o proporcji najbardziej
zbliżonej do wyliczonego zapotrzebowania
na te składniki.
Na kompleksach 4 i 5 nawozy można dawać
przedsiewnie. Na kompleksach słabszych
dawkę dzieli się na dwie równe części,
stosując przedsiewnie (1/2) oraz w czasie
wznowienia wegetacji (1/2). Zapobiega to
stratom składników na glebach najbardziej
przepuszczalnych.
Nawożenie azotem
Żyto dobrze wykorzystuje azot glebowy
mineralizowany wiosną oraz azot z resztek
pożniwnych. Aby uzyskać programowany
plon 4 t/ha po przedplonach niezbożowych,
należy
jednorazowo
zastosować
30–
40 kg/ha N w czasie wznowienia wegetacji.
Po przedplonach zbożowych pierwszym
nawożeniem
azotowym
jest
dawka
przedsiewna
(20–25
kg/ha
N),
przyspieszająca
rozkład
ścierniska
i
umożliwiająca rozkrzewienie żyta.
Nawożenie azotem
Dawkę wiosenną 60–80 kg/ha należy
zastosować w dwu terminach – w czasie
wznowienia wegetacji (60%) i w fazie
wydłużania trzeciego międzywęźla.
Dawki powyżej 80–90 kg/ha N powodują
jeszcze
przyrost
plonu,
jednak
ich
efektywność jest już mała.
Nazwożenie azotem
Aby został wytworzony plon 2,5–3 t/ha,
dawka
azotu
powinna
wynosić
20–30 kg/ha.
Na glebach silnie przepuszczalnych należy
stosować amonową i mocznikową formę
azotu, mniej ruchliwą i mniej szkodliwą dla
środowiska.
Wpływ wysokiego nawożenia azotem
Zwiększenie dawek azotu pod żyto powoduje
przyrost zawartości białka w ziarnie.
Jednocześnie jednak następuje pogorszenie
wartości wszystkich wyróżników jakości
białka, w tym i udziału aminokwasów
egzogennych, ograniczających, czyli lizyny i
metioniny.
Optymalne terminy siewu żyta ozimego
I – 20.09–05.10, II – 20.09–30.09, III – 15.09–25.09,
IV – 10.09–25.09, V – 05.09–15.09
Gęstość siewu
Gęstość siewu zależy głównie od kompleksu
glebowego, przedplonu i terminu siewu.
W miarę pogarszania się warunków rozwoju
ilość wysiewu należy zwiększyć.
Opóźnienie siewu o 10 dni wymaga
zwiększenia o 10% obsady i wysiewu.
Obsada kiełkujących ziarn żyta na
powierzchni 1 m2, będąca podstawą do
obliczeń masy wysiewu na 1 ha
Przedplony
Kompleks glebowy
4
5
6i7
Dobre
300–330
350–400
430–450
Zbożowe
330–350
400–430
450–500
Wzór na ilość wysiewu
obsada ziarniaków na 1 m 2  masa 1000 ziaren (g)
masa wysiewu =
wartość użytkowa nasion (%)
(od 300 do 450)  33

 110  165 kg/ha
90
Wysiew mieszańców
Żyto mieszańcowe sieje się w obsadzie 260–
280 ziarniaków na 1 ha. Dla masy 29 g
(mieszańce niemieckie) ilość wysiewu na
najlepszych
glebach
żytnich
powinna
wynosić około 80–90 kg.
Mieszańce polskiej hodowli typu Nawid mają
masę 1000 ziarniaków zbliżoną do masy
form populacyjnych i dlatego wysiewa się je
w podobnej ilości.
Siew
Żyto sieje się na głębokość 3 cm w rozstawie
rzędów 13–15 cm.
Materiał siewny odmian mieszańcowych
otrzymuje się, krzyżując jednorazowo dwie
odległe linie. Efekt heterozji w dalszych
rozmnożeniach zanika, pogarsza się także
jakość żyta, dlatego nie można używać do
siewu ziarna z własnego rozmnożenia. Stąd
też materiał siewny form mieszańcowych
musi pochodzić każdorazowo bezpośrednio
od hodowcy.
Pielęgnacja
 Gdy płodozmian jest poprawny, w integrowanym
rolnictwie łan żyta ma dużą zdolność samoregulacji
zachwaszczenia. Chemiczne metody ograniczania
zachwaszczenia są wtedy zbędne. Niestety, na
zdecydowanej większości plantacji żyto często
uprawia się jako drugie, a nawet trzecie zboże. W
takich
warunkach
chemiczne
zwalczanie
zachwaszczenia ogranicza straty plonu.
 Celowość użycia herbicydów wzrasta także po
przerzedzeniu zasiewów przez pleśń śniegową,
kiedy naturalna konkurencyjność łanu jest
osłabiona.
Pielęgnacja
Większość
chwastów
dwuliściennych
występujących w życie zwalcza się wiosną, a
termin jesienny dotyczy przede wszystkim
miotły zbożowej.
Warto podkreślić, że przedawkowanie
środka, a przede wszystkim opóźnienie jego
stosowania jest stresem dla żyta. Wyróżnia
się ono pod tym względem spośród
pozostałych zbóż.
Herbicydy stosowane w uprawie żyta
Chwasty
Dwuliścienne
wrażliwe
Środki
Pielik 85 SP + Chwastox Extra 300 SL,
Termin
stosowania
pełnia
krzewienia
Przytulia czepna Aminopielik D 450 SL, Aminopielik M pełnia
i inne odporne
450 SL Aminopielik
P 450 SL,
krzewienia
Aminopielik Super 464 SL, Banvel 480
w
SL + Compete 240 EC, Banvel 480 SL
temperaturze
+ Granstar 75 WG, Banvel 480 SL +
 10 C
Grodyl 75 WG, Banvel 480 SL +
Starane 250 EC, Chwastox D 179 SL,
Chwastox M 210 SL, Chwastox Trio
540 SL, Chwastox Turbo 340 SL,
Starane 250 EC, Kompal 365 SE, Starane początek
250 + Chwastox Extra 300 SL, Granstar
strzelania
75 WG, Grodyl 75 WG
w źdźbło
– drugie
kolanko
Herbicydy stosowane w uprawie żyta
Miotła
Assert 250 SC, Puma Super 069 po
zbożowa
EW, Puma Universal 069 EW
wznowieniu
i owies głuchy
wegetacji
Miotła
zbożowa
Arelon Fox 550 SC, Arelon Super po
61,5 WG, Chisel 75 WG, Glean 75 wznowieniu
DF, Glean 75 DF + Dicuran 80 WP, wegetacji
Puma Super 096 EW + Compete
240 EC, Puma Super 096 EW +
Granstar 75 WG, Puma Super 075
EW + Starane 250 EC
Zaprawianie ziarna
Zaprawianie ziarna przed siewem jest
zabiegiem bezwzględnie niezbędnym. Tylko
przez zaprawianie można chemicznie
ograniczyć pleśń śniegową zbóż i traw,
a także pałecznicę zbóż i traw.
Choroby zgorzelowe siewek jest łatwiej
zwalczać niż poprzednie, bo są one wrażliwe
na większość zapraw, a ponadto występują
tylko przy niekorzystnych, przedłużających
się wschodach.
Zaprawy
Choroba
Środek
Pałecznica
Baytan Universal 19,5 DS, WS
zbóż i traw
Pleśń
Baytan Universal 19,5 DS, -WS; Beret 050 FS;
śniegowa
Maxim 025 FS; Panoctine 300 LS, 350 LS;
zbóż i traw
Prelude Special 51 WS; Sarfun T 65 DS, T 450
FS; Sibutol 35,9 FS; Vincit 050 FS; Zaprawa
Funaben T
Choroby żyta
Występowanie chorób podstawy źdźbła
zależy od wysycenia zmianowań zbożami
i zwiększa się po przekroczeniu progu 50%
zbóż i występowaniu po sobie.
Najpospolitszą chorobą żyta jest fuzaryjna
zgorzel podstawy źdźbła, której zwalczanie
chemiczne jest trudne.
Także zgorzel podstawy źdźbła roślin
występujących na lżejszych glebach nie daje
się zwalczyć chemicznie.
Choroby żyta
Na glebach ciężkich chorobą płodozmianową
jest łamliwość źdźbła zbóż i, coraz
powszechniej, także rizoktonioza zbóż. Ta
pierwsza może rozwijać się już jesienią i
wtedy jej szkodliwość wzrasta. Porażenie
25% roślin przyjmuje się jako progowe,
decydujące
o
potrzebie
chemicznej
interwencji.
Choroby żyta
W fazie strzelania w źdźbło na liściach żyta
może
wystąpić
rdza
brunatna,
rynchosporioza oraz mączniak.
Przekroczenie progu 15% porażenia roślin
jest szkodliwe dla plonu.
Wczesne zasiewy, także plantacje wysoko
nawożone, są częściej porażane przez te
patogeny.
Choroby odmian mieszańcowych
Dużą podatność na wszystkie groźne dla
żyta choroby wykazują formy mieszańcowe,
szczególnie
zarejestrowane
mieszańce
niemieckie.
Porażenie ich przekracza progi szkodliwości
częściej niż u form populacyjnych, a zabiegi
fungicydowe są wysoce plonochronne.
Choroba
Środki
Termin stosowania
Łamliwość
źdźbła
Mączniak
prawdziwy
Alert 375 SC, Alto Combi 420 SC, Atak 450 początek
EC, Benlate 50 WP, Mirage 450 EC,
strzelania w
Sarfun 500 SC, Siarkol K 85 WP, Siarkol
źdźbło
K 1000 SC, Sportak 45 EC, Sportak
Alpha 380 EC, Tilt CB 37,5 WP, Tiowol
K 500 SC, Topsin M 70 WP, Topsin M
ULV
Fuzaryjna
zgorzel
podstawy
źdźbła
Alert 375 SC, Alto Combi 420 SC, Benlate początek
50 WP, Sarfun 500 SC, Sportak Alpha
strzelania w
380 EC, Tilt CB 37,5 WP, Topsin M 70
źdźbło
WP, Topsin M ULV
Mączniak
prawdziwy
Rdza brunatna
Alert 375 SC, Alto 100 SL, Alto 320 SL, strzelanie w źdźbło
Alto Combi 420 SC, Alto Elite 415 SL,
Amistar 250 SC, Archer 425 EC,
Bayfidan 250 EC, Bayleton 25 WP,
Bumper 250 EC, Cerelux 510 SC, Corbel
750 EC, Eminent 125 SL, Folicur BT
225 EC, Granit 200 SC, Impact 125 SC,
Opus 125 SC, Opus Team 334 SC,
Palisade 25 WP + Sportak, Punch 400
EC, Rider 400 EC.
Stosowanie regulatorów wzrostu
 Ponadto u form mieszańcowych zasadne jest
stosowanie antywylegacza nie tylko ze względu na
porażenie podstawy źdźbła, ale także na wysokość
słomy.
 Przeciwko wyleganiu żyta można stosować Cerone
480 SL (etefon), Flordimex T 330 SL (etefon) oraz
Terpal C 460 SL (etefon + chlormekwat) w fazie
strzelania w źdźbło.
W
przypadku
żyta
populacyjnego
użycie
antywylegacza jest uzasadnione, gdy rośliny
uprawia się na najlepszych stanowiskach oraz gdy
poziom ich nawożenia azotem jest wysoki.
Zbiór wieloetapowy
Żyto zbiera się w dojrzałości woskowej
wieloetapowo, a procesy dojrzewania
i pocenia się ziarna zachodzące w kłosie
(słomie) gwarantują jego bardzo dobrą
wartość chlebową oraz paszową.
Zbiór jednoetapowy
Zbiór jednoetapowy kombajnem powinien
następować w pełnej dojrzałości ziarna.
Pozostawienie żyta zbyt długo na pniu
powoduje osypywanie oraz porastanie
ziarna.
Ziarno z zapoczątkowanymi procesami
rozkładu skrobi w mące nie może być
dobrym surowcem do wypieku chleba.