Naruszenie zobowiązania
advertisement
NARUSZENIE ZOBOWIĄZANIA Dr hab. Marlena Pecyna Wykład 24 lutego i 3 marca 2015 r. Jednolita reguła naruszenia zobowiązania v. postaci naruszenia • Niewykonanie i nienależyte wykonanie zobowiązania (art. 471 k.c.) jako przejaw jednolitej formuły naruszenia zobowiązania • - problem aliud pro alio • Kazus • Michał zamówił u sprzedawcy Franciszka skrzynkę (6 sztuk) czerwonego wina francuskiego, którego butelka kosztowała 100 zł. Wino miało być podane na przyjęciu urodzinowym Michała. W umówionym terminie Michał przyjechał po odbiór wina do sklepu Franciszka i odebrał zapakowaną paczkę z winem płacąc zgodnie z zamówieniem. W domu Michał otworzył skrzynkę i okazało się, że wino, które odebrał (również 6 sztuk) jest białe reńskie, a na butelce naklejona jest cena 80 zł. • Czy sprzedawca wykonał zobowiązanie? Postaci naruszenia zobowiązania niemożliwość świadczenia, za którą dłużnik ponosi odpowiedzialność jako postać niewykonania zobowiązania; • - niemożliwość świadczenia, za którą dłużnik nie ponosi odpowiedzialności jako postać niewykonania zobowiązania, • - opóźnienie – niespełnienie świadczenia w terminie niezależnie od tego, czy dłużnik ponosi odpowiedzialność za okoliczności, z powodu których nastąpiło, • - zwłoka – niespełnienie świadczenia w terminie z powodu okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność (art. 476 k.c.); • - • - nienależyte wykonania zobowiązania – kategoria otwarta - - świadczenie wadliwe jako postać naruszenia zobowiązania ( wada jako postać nienależytego wykonania zobowiązania), Postaci naruszenia zobowiązania rozróżnienia między postaciami naruszenia zobowiązania: • - niewykonanie zobowiązania a zwłoka/opóźnienie, • - niemożliwość świadczenia a opóźnienie/zwłoka • Problem Kazus Mateusz zamówił u stolarza Huberta stół i cztery krzesła, za który to komplet mebli miał zapłacić cenę 4000 zł w chwili odbioru. W umówionym terminie okazało się, że Hubert wykonał tylko stół oraz dwa krzesła, zaś co do pozostałych dwóch złożył zapewnienie, że będą gotowe za tydzień. Wobec tego Mateusz oświadczył, że całą cenę zapłaci za tydzień, a Hubert żąda zapłaty za wszystkie meble. Oceń pozycję prawną Mateusza. Niemożliwość świadczenia • Obiektywna a subiektywna niemożliwość świadczenia • Kazus • Marek sprzedał samochód Dariuszowi. Tuż przed zawarciem umowy pracownik Marka, który testował ten samochód miał wypadek i zniszczył samochód. Strony o tym nie wiedziały i zawarły umowę. Dariusz zapłacił cenę w całości. Pracownik Marka nie zachował należytej ostrożności. • Jakie roszczenia przysługują Dariuszowi? Jak wyglądałaby sytuacja Dariusza, gdyby Marek wiedział o wypadku w chwili sprzedaży? Jak wyglądałaby sytuacja Dariusza, gdyby wypadek miał miejsce po zawarciu umowy, a strony nie wiedziały o wypadku? Niemożliwość świadczenia • Niemożliwość świadczenia a zobowiązanie do świadczenia rzeczy oznaczonych co do gatunku • Niemożliwość świadczenia a zobowiązanie do świadczenia pieniężnego • Problem tzw. gospodarczej niemożliwości świadczenia • Kazus • Jan miał do 15 lutego 2014 r. zwrócić pożyczkę Pawłowi. Jan został jednak zwolniony z pracy i z uwagi na swój wiek nie może znaleźć żadnego nowego zajęcia. Nie jest w stanie zwrócić pożyczki. • Czy Paweł może domagać się zwrotu pożyczki? Opóźnienie a zwłoka • Zwłoka jako kwalifikowana postać opóźnienia: z powodu okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność Kazus Józef zawarł z Robertem umowę sprzedaży samochodu, przy czym samochód został wydany w dniu zawarcia umowy, natomiast Józef miał zapłacić w terminie miesięcznym od tego dnia. Pomimo upływu umówionego terminu Józef nie świadczył na rzecz Roberta. Wobec tego Robert wysłał do Józefa fax z informacją, że jeżeli Józef nie zapłaci w ciągu dwóch tygodni, to odstąpi od umowy. Józef nie świadczył również w tym terminie. Robert wysłał do Józefa ponowne wezwanie, tym razem z żądaniem zapłaty w nieprzekraczalnym terminie kolejnych dwóch tygodni. Józef nie zapłacił. Zdenerwowany Robert wysłał do Józefa fax z oświadczeniem o odstąpieniu od umowy. Oceń skuteczność odstąpienia od umowy przez Roberta. Zwłoka a tzw. obowiązki uboczne Przewidywane naruszenie zobowiązania • Co do zasady przewidywane naruszenie zobowiązania nie stanowi podstawy do skorzystania przez wierzyciela ze środków ochrony prawnej przysługujących na wypadek naruszenia zobowiązania. • Wyjątki ustawowe – 635 k.c. Kazus • Michał zawarł z Jakubem umowę o przygotowanie wystroju wnętrza sklepowego. Jakub sporządził projekt, który Michał zaakceptował, przystąpił do prac aranżacyjnych, które jednak zostały przerwane, ze względu na to, że Jakub dostał inne pilniejsze zamówienie i sądził, że uda mu się pogodzić wykonanie obu. Zdezorientowany długim oczekiwaniem na wykończenie wnętrza sklepowego i nadchodzącym za dwa dni terminem otwarcia sklepu, a jednocześnie dużą ilością prac do wykonania Michał wysłał do Jakuba pismo, w którym oświadczył, że odstępuje od umowy żądając zwrotu części wynagrodzenia z odsetkami od dnia, w którym zapłata została dokonana, bowiem całość została uiszczona z góry. Jakub odpowiedział, że odstąpienie jest bezzasadne i nie ma zamiaru zwrócić pieniędzy. • Oceń skuteczność odstąpienia od umowy przez Michała oraz roszczenia pieniężnego. Przewidywane naruszenie zobowiązania a naruszenie zobowiązania; wada • Kazus Stolarz Jerzy miał wykonać dla Anny stół. Zabrał się do pracy, ale nie zdążył ukończyć stołu w uzgodnionym przez strony terminie. Anna bez wyznaczania dodatkowego terminu odstąpiła od umowy i domaga się zwrotu zaliczki, którą wpłaciła na poczet ceny. Czy zasadnie? • Art. 636 k.c. – odstąpienie od umowy na podstawie wadliwego wykonywania dzieła • Art. 644 k.c. – regulacja tzw. efektywnego naruszenia zobowiązania • • Wada/świadczenie wadliwe jako postać nienależytego wykonania zobowiązania – wzmianka
