Informacja na temat zrealizowanych w 2014 roku programów zdrowotnych w obszarze finansowanym z budżetu Gminy W ramach programów polityki zdrowotnej finansowanych z budżetu Gminy wprowadzono i zrealizowano w roku 2014 następujące programy zdrowotne: 1. Program profilaktyki próchnicy u dzieci i młodzieży szkolnej. Celem głównym programu było obniżenie częstości występowania próchnicy zębów wśród dzieci w wieku szkolnym. W ramach programu przeprowadzono przegląd jamy ustnej z instruktażem i oceną stanu uzębienia (obecność zmian próchniczych i wad zgryzu) oraz zabieg jednokrotnego lakierowania zębów stałych u dzieci w wieku od 6 do 12 lat oraz w wieku 15 lat zamieszkałych i zameldowanych w Sosnowcu. Chęć uczestnictwa w programie była dobrowolna, deklarowana przez rodziców bądź opiekunów dzieci. Wtórnymi adresatami tego programu byli rodzice i opiekunowie dzieci, na których spoczywa obowiązek przekazywania i kształtowania prawidłowych nawyków zdrowotnych. Kryterium wykluczającym z udziału w programie był brak zgody rodzica lub opiekuna dziecka na udział w badaniu. Wskazania do lakierowania zębów stałych lekarz stomatolog oceniał indywidualnie u każdego dziecka, biorąc pod uwagę stopień ryzyka próchnicy, zwyczaje żywieniowe oraz nawyki higieniczne. Wykonawcą programu był Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Instytut Zdrowia Centrum S.C. mieszczący się w Sosnowcu przy ul. Teatralnej 10. Zadania programu realizowane były w Gabinecie Stomatologicznym w budynku Instytutu Zdrowia Centrum przy ul. Teatralnej 10. Programem objęto 56 dzieci zamieszkałych i zameldowanych w Sosnowcu. W wyniku przeprowadzonego przeglądu stomatologicznego 32 dzieci otrzymało zalecenia do dalszego leczenia, w tym 15 dzieci skierowano do ortodonty. Dzięki programowi zwiększyła się wykrywalność wczesnych zmian próchnicowych. Wczesne skierowanie dzieci do leczenia stomatologicznego i ortodontycznego stwarza możliwość uniknięcia dalszego rozwoju choroby. Całkowity koszt realizacji tego programu w roku 2014 wyniósł 1.400,00 zł i sfinansowany został w całości z budżetu Gminy. 1 2. Program wczesnego wykrywania i zapobiegania rozwojowi chorób nowotworowych piersi. Celem głównym programu było zwiększenie wykrywalności stanów nowotworowych piersi we wczesnym stadium choroby. W ramach programu przeprowadzono badanie USG piersi u kobiet w wieku od 35 do 39 lat oraz badanie mammograficzne u kobiet w wieku od 40 do 49 lat zamieszkałych i zameldowanych w Sosnowcu. W przypadku wystąpienia niepokojących zmian u kobiet poddanych mammografii przeprowadzano dodatkowo badania USG piersi. Pierwszeństwo miały kobiety z pozytywnym wywiadem rodzinnym (rodzinne występowanie raka piersi np. u matki, siostry lub córki). Kryterium wykluczającym z udziału w programie była wcześniejsza diagnoza zmiany nowotworowej o charakterze złośliwym. Wykonawcami programu byli: „MED-JOLAN” S.C. J. Madej, S. Madej, Sosnowiec, ul. Wileńska 19; Sosnowiecki Szpital Miejski sp. z o.o., Sosnowiec, ul. Szpitalna 1; Zakład Lecznictwa Ambulatoryjnego, Sosnowiec, ul. Wawel 15; FUNDACJA „UNIA BRACKA”, Ruda Śląska, ul. Kokota 172. Zadania programu były realizowane w mammobusie (mammografia mobilna), w Pracowni Mammograficznej oraz w Pracowniach USG w następujących obiektach: NZOZ „MED-JOLAN”, Dąbrowa Górnicza, ul. Stanisława Skibińskiego 1 lok. 19; Sosnowiecki Szpital Miejski sp. z o.o., Sosnowiec, ul. Zegadłowicza 3; Przychodnia Rejonowo-Specjalistyczna Nr 9, Sosnowiec, ul. Wawel 15; Przychodnia Bracka Porąbka-Klimontów, Sosnowiec, ul. Dmowskiego 6a; Przychodnia Bracka Kazimierz-Juliusz, Sosnowiec, ul. Ogrodowej 1. Z bezpłatnych badań mammograficznych skorzystało 298 kobiet, natomiast z bezpłatnych badań USG piersi skorzystało 75 kobiet. W wyniku przeprowadzonych badań mammograficznych z populacji 298 przebadanych pacjentek 36 wykonano uzupełniające badanie USG piersi. Skierowanie na dalszą diagnostykę otrzymało 7 kobiet. Program pozwala na wczesne wykrycie zmian chorobowych piersi, a w przypadku wystąpienia niepokojących zmian skierowanie na dalszą diagnostykę i objęcie leczeniem w ramach systemu ochrony zdrowia finansowanego z Narodowego Funduszu Zdrowia. Całkowity koszt realizacji tego programu w roku 2014 wyniósł 39.756,00 zł, w tym z budżetu Gminy przeznaczono kwotę 39.186,00 zł. 2 3. Program wczesnego wykrywania i zapobiegania rakowi gruczołu krokowego. Celem głównym programu było zwiększenie wykrywalności stanów przednowotworowych i nowotworowych gruczołu krokowego we wczesnej fazie. W ramach programu przeprowadzono oznaczenie stężenia PSA w surowicy krwi, badanie uroflowmetryczne oraz konsultację lekarską u mężczyzn w wieku od 50 do 75 lat, a w przypadku zdiagnozowania w bliskiej rodzinie raka stercza (2 zachorowania u krewnych w linii prostej oraz bocznej) od 40 roku życia zamieszkałych i zameldowanych w Sosnowcu. Uczestnicy programu w trakcie specjalistycznej wizyty lekarskiej otrzymali wyniki badań, kartę konsultacyjną z zaleceniami dalszego postępowania w przypadku wykrytej nieprawidłowości. Każdy z uczestników otrzymał materiały edukacyjne odnośnie profilaktyki i leczenia schorzeń prostaty. Ponadto zainteresowani pacjenci mieli możliwość skorzystania z konsultacji z promotorem zdrowia. Kryterium wykluczającym z udziału w programie była wcześniejsza diagnoza zmiany nowotworowej o charakterze złośliwym w gruczole krokowym. Wykonawcą programu była FUNDACJA „UNIA BRACKA” mieszcząca się w Rudzie Śląskiej przy ul. Kokota 172. Zadania programu były realizowane w obiekcie Przychodni Brackiej Porąbka-Klimontów przy ul. Dmowskiego 6a. Z bezpłatnych badań w ramach przedmiotowego programu skorzystało 300 mężczyzn. W wyniku przeprowadzonych badań 71 mężczyzn zostało zakwalifikowanych do dalszej diagnostyki. Program pozwala na wczesne wykrycie zmian chorobowych stercza, a w przypadku wystąpienia niepokojących zmian skierowanie na dalszą diagnostykę i objęcie leczeniem w ramach systemu ochrony zdrowia finansowanego z Narodowego Funduszu Zdrowia. Całkowity koszt realizacji tego programu w roku 2014 wyniósł 30.900,00 zł, w tym z budżetu Gminy przeznaczono kwotę 21.900,00 zł. 3 4. Program wczesnego wykrywania i zapobiegania rozwojowi wad wrodzonych stawów biodrowych noworodków - mieszkańców Sosnowca. Celem głównym programu było wczesne rozpoznanie i leczenie wad rozwojowych, zabezpieczenie prawidłowego rozwoju noworodków oraz przeprowadzenie badań USG stawów biodrowych populacji rodzących się w mieście dzieci w kierunku wrodzonej dysplazji stawów biodrowych. Wykonawcą programu był Sosnowiecki Szpital Miejski sp. z o.o. mieszczący się w Sosnowcu przy ul. Szpitalnej 1. Zadania programu były realizowane w obiekcie Sosnowieckiego Szpitala Miejskiego sp. z o.o. przy ul. Zegadłowicza 3 na Oddziale Noworodków i Wcześniaków. W ramach Programu wykonano łącznie 1166 badań USG. Wszystkie noworodki między 3 a 6 tygodniem życia skierowano na dalsze leczenie w poradni preluksacyjnej lub poradni ortopedii dziecięcej. Program pozwala na wczesne wykrycie zmian chorobowych stawów biodrowych, a w przypadku wystąpienia niepokojących zmian skierowanie na dalszą diagnostykę i objęcie leczeniem w ramach systemu ochrony zdrowia finansowanego z Narodowego Funduszu Zdrowia. Całkowity koszt realizacji tego programu w roku 2014 wyniósł 25.652,00 zł i sfinansowany został w całości z budżetu Gminy. Szczegółowe informacje na temat poniesionych w 2014 r. nakładów finansowych na programy zdrowotne oraz liczby uczestników zostały przedstawione w Tabeli Nr 1. 4 Informacja na temat zaplanowanych do realizacji programów zdrowotnych w obszarze finansowanym z budżetu Gminy w roku 2015 Gmina Sosnowiec w budżecie na rok 2015 na realizację programów polityki zdrowotnej zarezerwowała kwotę 200.716,00 zł. W ramach programów zdrowotnych finansowanych z budżetu Gminy w roku bieżącym zaplanowano do realizacji „Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV)”. W bliskim horyzoncie czasowym realizacja Programu przewidziana jest na 4 lata tj. 2015-2018, natomiast docelowo rozważa się możliwość realizacji przez okres minimum 8-16 lat lub bezterminowo. Celem głównym przedmiotowego programu jest obniżenie zachorowalności i umieralności kobiet na raka szyjki macicy spowodowanych wirusem HPV oraz ukształtowanie właściwych nawyków higienicznych u dziewcząt objętych Programem, a także zwiększenie skuteczności zapobiegania chorobom i zakażeniom wywołanym przez wirus brodawczaka ludzkiego. W ramach Programu przewidziano realizację działań profilaktycznych z zakresu raka szyjki macicy obejmujących informację o zagrożeniach, kierowaną do szerokiego grona odbiorców oraz szczepienia dziewcząt w wieku 11 lat (zgodnie z zaleceniami Śląskiej Koalicji Walki na Rzecz Walki z Rakiem Szyjki Macicy). Wynika to z tego, że takie szczepienia mają sens przede wszystkim u dziewczynek przed inicjacją seksualną, a więc przed narażeniem na kontakt z wirusem przenoszonym drogą płciową. Populacja przewidziana do objęcia Programem w latach 2015 - 2018 to dziewczęta urodzone w rocznikach 2004 - 2007, które są mieszkankami Gminy Sosnowiec (3071 dziewcząt) - Tabela Nr 2. Tabela Nr 2. Populacja podlegająca Gminie Sosnowiec. Lp. Rok urodzenia Liczba dziewczynek Terminy szczepień 1. 2004 686 I, II, III i IV kwartał 2015 2. 2005 755 I, II, III i IV kwartał 2016 3. 2006 775 I, II, III i IV kwartał 2017 4. 2007 855 I, II, III i IV kwartał 2018 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z WSO UM w Sosnowcu. Zalecanym sposobem prewencji pierwotnej w zakresie przeciwdziałania czynnikom ryzyka raka szyjki macicy jest stosowanie szczepionki czterowalentnej przeciw HPV 6, 11, 16 i 18. Cykl szczepień składać się będzie z trzech dawek podawanych odpowiednio w 0, 2 i 6 miesiącu, który jest zgodny z zaleceniami środowisk medycznych m.in.: Polskiego Towarzystwa Profilaktyki Zakażeń HPV. W ramach usługi szczepienia, każda z osób zostanie przebadana, poinformowana o zagrożeniu wirusem HPV i koniecznej profilaktyce w zakresie raka szyjki macicy. Integralną częścią Programu jest kampania informacyjno- 5 edukacyjna. Pośrednimi adresatami Programu będą również rodzice/opiekunowie dziewczynek, którzy będą uczestniczyć w prowadzonej edukacji zdrowotnej oraz inne zainteresowane szczepieniami osoby. Ponadto proponuje się ścisłą współpracę ze szkołami podstawowymi w zakresie informowania o terminach szczepień. Kwalifikacja do szczepień opierać się będzie na zasadzie dobrowolności. Wprowadzenie masowych szczepień będzie prowadziło niewątpliwie do wyraźnego zmniejszenia występowania przednowotworowych zmian w obrębie szyjki macicy, czego naturalnym następstwem stanie się obniżenie wartości pozytywnej badań cytologicznych, ponadto zmniejszy zachorowalność na raka szyjki macicy w perspektywie wieloletniej, wpłynie na zwiększenie poziomu wiedzy rodziców/opiekunów i uczniów na temat ryzykownych zachowań oraz chorób przenoszonych drogą płciową oraz zwiększy poziom wiedzy rodziców/opiekunów i uczniów dotyczących profilaktycznych badań okresowych. Faktycznie szczepieniem objęte zostaną dziewczynki, które do tej pory nie zostały zaszczepione, których rodzice/opiekunowie wyrazili zgodę na szczepienie oraz te, które nie posiadają przeciwskazań ze względu na stan zdrowia. Kwalifikacja dziewczynek nastąpi po przeprowadzeniu kampanii informacyjnej. Realizator Programu zostanie wyłoniony w trybie konkursu ogłoszonego przez Prezydenta Miasta Sosnowca. Zgodnie z Programem szczepień ochronnych, szczepionka przeciwko wirusowi HPV znajduje się w wykazie szczepień zalecanych ale nie finansowanych ze środków budżetu Ministerstwa Zdrowia. Planowane koszty całkowite Programu ujęte w budżecie na rok 2015 określa się na kwotę 331.852,50 zł (Tabela Nr 3). Tabela 6. Koszt szczepień. Rok realizacji programu Rok urodzenia Liczba dziewczynek Cena szczepionki (zł) 2015 2016 2017 2018 2004 2005 2006 2007 686 (3 dawki) 755 (3 dawki) 775 (3 dawki) 855 (3 dawki) 360,00 360,00 360,00 360,00 Koszt opieki lekarskiej i pielęgniarskiej (zł) 123,75 123,75 123,75 123,75 RAZEM Koszt (zł) 331.852,50 365.231,25 374.906,25 413.606,25 1.485.596,20 Źródło: Opracowanie własne. Szczepienia przeciwko zakażeniu HPV są obiecującym i zalecanym w Polsce sposobem prewencji raka narządów płciowych. Jeżeli środki finansowe zabezpieczone w planie wydatków na 2015r. pozwolą, możliwe będzie zrealizowanie także innych programów profilaktycznych dla mieszkańców naszego Miasta np. „Programu profilaktycznych szczepień ochronnych przeciwko grypie dla mieszkańców Sosnowca”. 6