Zachowania i nawyki kszta*tuj*ce si* w wieku m
advertisement
Czy wiedziałeś, że niezdrowe nawyki żywieniowe oraz brak aktywności fizycznej mogą przyczynić się do wystąpienia raka? Chociażby z tego względu warto zmienić dotychczasowy tryb życia i przestrzegać zasad racjonalnego odżywiania oraz regularnie ćwiczyć. Pamiętaj, że dieta ma bardzo duży wpływ na prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Wydawałoby się, że współcześnie świadomość dotycząca niekorzystnego wpływu promieniowania słonecznego na skórę jest stosunkowo duża. A jednak tysiące ludzi leżących godzinami plackiem na plażach temu przeczy. Promieniowanie UV znacząco przyspiesza starzenie skóry i co gorsza zwiększa ryzyko wystąpienia czerniaka. Warto unikać nadmiernej ekspozycji na słońce i chronić skórę przy użyciu kosmetyków z filtrami. Na świecie około miliard osób jest uzależnionych od wyrobów tytoniowych. Od dawna wiadomo, że palenie papierosów znacząco zwiększa ryzyko zachorowania na raka płuc. Dużym zagrożeniem obciążeni są również bierni palacze, którzy przebywają w otoczeniu osób palących. Alkohol spożywany w nadmiernej ilości wywiera bardzo niekorzystny wpływ na zdrowie. Poprzez jego picie zatruwamy cały nasz organizm. Nałóg ten może prowadzić do marskości wątroby, a nawet do wystąpienia raka w obrębie tego narządu. Wielu z nas kilka razy w życiu wykonuje prześwietlenie klatki piersiowej czy panoramiczne prześwietlenie zębów. Warto zwrócić uwagę na to, aby badań tego rodzaju nie wykonywać zbyt często oraz bez uzasadnionej przyczyny, gdyż promieniowanie rentgenowskie wykazuje działanie rakotwórcze. Należy również pamiętać, że RTG nie można wykonywać podczas ciąży. Latem jesteśmy szczególnie narażeni na spożycie przypalonej na grillu żywności. Warto wiedzieć, że związki powstające w trakcie nadmiernego przypiekania są rakotwórcze. Z tego względu lepiej unikać zbyt mocno podsmażonych smakołyków, a najlepiej grillować na specjalnych aluminiowych tackach. Warto wiedzieć, że dodanie rozmarynu do marynaty może zahamować tworzenie się rakotwórczych związków. Często nie zdajemy sobie sprawy z tego, jak wirusy wpływają na nasz organizm. To zaskakujące, ale niektóre z drobnoustrojów chorobotwórczych mogą przyczynić się nawet do zwiększenia ryzyka wystąpienia raka szyjki macicy, jamy ustnej czy żołądka. Z tego względu lepiej nie bagatelizować żadnej choroby, tylko szybko podjąć odpowiednie działania mające na celu całkowite wyleczenie. Na podstawie badań klinicznych wiadomo, że u kobiet stosujących doustną antykoncepcję przez wiele lat zwiększa się ryzyko zachorowania na raka piersi. Z drugiej strony taka metoda zapobiegania ciąży chroni kobietę przed nowotworem jajników. Najważniejsze, aby nie zapominać o regularnych badaniach profilaktycznych - w ten sposób można szybko zdiagnozować nawet bardzo poważne schorzenia. HPV (z ang. Human Papillomavirus) to wirus brodawczaka ludzkiego, który często odgrywa kluczową rolę w powstawaniu raka szyjki macicy. Jest to powszechnie występujący wirus. Do przeniesienia zakażenia najczęściej dochodzi podczas kontaktów seksualnych (genitalno-genitalnych, oralno-genitalnych i analnogenitalnych). W przypadku gdy zmiany wywołane przez HPV zlokalizowane są na zewnętrznych narządach płciowych (na prąciu, sromie) istnieje możliwość przeniesienia zakażenia przez bieliznę lub ręcznik, ale są to bardzo rzadkie sytuacje. HPV infekuje narządy moczowo-płciowe, atakuje głównie nabłonek. Częstość zakażeń spada wraz z wiekiem. Spośród kobiet z pozytywnym wynikiem HPV, zmiany patologiczne obserwowane w materiale cytologicznym stwierdza się u 5-10% badanych. Szczyt zachorowań na raka szyjki macicy notowana jest u kobiet w wieku 45 – 59 lat. Obecnie znamy ponad 120 odmian wirusa HPV, z czego ponad 40 przekazywanych jest drogą płciową. Większość z nich nie powoduje żadnych objawów, a zakażenie nimi mija samoistnie w okresie do 2 lat, jednakże niektóre typy wirusa prowadzą do rozwoju raka szyjki macicy. Wirusy możemy podzielić na niskoonkogenne (niskiego ryzyka) oraz wysokoonkogenne (wysokiego ryzyka). Wirusy niskiego ryzyka odpowiedzialne są, zarówno u kobiet jak i mężczyzn, za powstawanie łagodnych zmian brodawkowatych narządów rozrodczych (określanych jako kłykciny kończyste). Statystycznie, przewlekła infekcja HPV zwiększa 500-krotnie ryzyko rozwoju raka szyjki macicy. Potwierdzono w testach, że DNA HPV jest obecne w 99,7% przypadków raka szyjki macicy, zatem to oznacza, że HPV ma wpływ na prawie każde zachorowanie na tą przypadłość. Zakażenie typami HPV wysokoonkogennym związane jest również z występowaniem innych, rzadszych nowotworów narządów moczowo-płciowych, takich jak rak odbytu, pochwy i sromu, a także gardła czy języka. Rak szyjki macicy jest przyczyną śmierci pięciu kobiet dziennie w Polsce. Zajmujemy pierwsze niechlubne miejsce w Europie pod względem liczby zachorowań na raka szyjki macicy. Chociaż rak szyjki macicy w początkowym stadium, tzw. stadium przedinwazyjnym, jest prawie całkowicie uleczalny, to umieralność z powodu RSM jest wciąż wysoka. Rak szyjki macicy najczęściej jest skutkiem długotrwałego zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego HPV, szczególnie jego wysoko rakotwórczymi typami HPV16, HPV18, i należy do nowotworów złośliwych. Inwazyjne stadium raka szyjki macicy poprzedza śródnabłonkowa neoplazja szyjki macicy (CIN), wcześniej zwana dysplazją lub rakiem przedinwazyjnym. Neoplazja szyjki macicy nie ma charakterystycznych objawów i nie stanowi zagrożenia dla zdrowia kobiety. Niewykryta i nieleczona neoplazja, może jednak ulegać progresji do raka inwazyjnego, który jest zagrożeniem dla zdrowia, a nawet życia kobiety. Taki stan przednowotworowy może trwać od trzech do dziesięciu lat. Dlatego tak ważne są profilaktyczne badania cytologiczne. Podstawową przyczyną zachorowań na raka szyjki macicy jest zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego HPV, przenoszonego drogą płciową. Czynnikiem zwiększającym ryzyko zakażenia jest wczesne rozpoczęcie życia seksualnego oraz częsta zmiana partnerów seksualnych. W grupie zwiększonego ryzyka znajdują się kobiety po licznych porodach, stosujące doustną antykoncepcję hormonalną oraz palące papierosy. Czynnikiem sprzyjającym zachorowaniu na raka szyjki macicy jest również, zakażenie wirusem HIV lub innym osłabiającym układ odpornościowy, dieta uboga w witaminy, brak właściwej higieny osobistej. Prezentację wykonali Kacper Bireta Bartek Stryczyński Szymon Krzyżaniak
