Techniki wspomaganego rozrodu – medycyna, etyka i Kościół
advertisement
Corpore et anima unus Techniki wspomaganego rozrodu – medycyna, etyka i Kościół Karina Maria Sasin Otwock, 18 X 2007 • Podstawowe definicje i rys historyczny • Aspekty medyczne wspomaganego rozrodu i niepłodności kobiecej męskiej małżeńskiej • Dylematy etyczne w leczeniu niepłodności • Nauka Kościoła Katolickiego o wspomaganym rozrodzie Bezpłodność – trwała niezdolność do zajścia w ciążę i/lub spłodzenia potomstwa. Niepłodność – na ogół odwracalna niemożność zajścia w ciążę i/lub zapłodnienia komórki jajowej. Zgodnie z definicją, o niepłodności mówimy wtedy, kiedy w ciągu 12 miesięcy regularnego współżycia, bez zastosowania antykoncepcji, nie dochodzi do poczęcia dziecka. Techniki wspomaganego rozrodu (ang. Assisted Reproductive Technics, ART) – kliniczne i laboratoryjne metody diagnostyczne i lecznicze używane do leczenia niepłodności Przełomy w medycynie rozrodu • John Hunter 1870r., 1886r. Sims – początki sztucznej inseminizacji • 1978r. – pierwsze „dziecko z probówki” Louisa Brown • 1987r. – narodziny pierwszego w Polsce dziecka poczętego w laboratorium • 6.04.2000r. - pierwszy w świecie przeszczep macicy • 2001r. - przeszczep jajników Inne przyczyny Niepłodność męska Choroby ogólnoustrojowe Choroby jąder Choroby ogólnoustrojowe • • • • • • • • cukrzyca mukowiscydoza choroby tarczycy niedoczynność przysadki mózgowej hiperprolaktynemia czynniki psychologiczne impotencja narkotyki, alkohol, niektóre leki spironolakton ketokonazol cymetydyna guanetydyna • leki przeciwnowotworowe Choroby jąder • zaburzenia genetyczne (np. zespół Klinefeltera) • nowotwory jądra • niedoczynność idiopatyczna • wnętrostwo • żylaki powrózka nasiennego • wodniak jądra • uraz jąder • uszkodzenie jąder w przebiegu chorób wirusowych typu świnka Inne przyczyny • zapalenie gruczołu krokowego • ejakulacja wsteczna • spodziectwo Czynnik jajowodowy Czynnik genetyczny Czynnik maciczny Przyczyny niepłodności żeńskiej Czynnik ogólnoustrojowy Czynnik jajnikowy i hormonalny Czynnik genetyczny 45, X0 Czynnik ogólnoustrojowy • • • • • • • cukrzyca choroby tarczycy choroby nadnerczy poważne schorzenia nerek i wątroby przyczyny psychogenne alkoholizm otyłość lub nadmierna chudość Czynnik jajnikowy i hormonalny • • • • • • • zespół Kallmanna hyperprolaktynemia niedoczynność przysadki mózgowej zespół policystycznych jajników rak jajnika przedwczesna menopauza nieprawidłowa budowa jajnika (np. zespół Turnera) • zaburzenia ciałka żółtego Czynnik jajowodowy, maciczny i pochwowy • endometrioza • choroby zapalne miednicy małej (zwłaszcza wywoływane przez Chlamydia trachomatis) • zrosty otrzewnowe w miednicy małej • zaburzenia rozwojowe macicy • mięśniaki macicy • zespół Ashermana (zrosty wewnątrzmaciczne) • zwężenie szyjki macicy • przeciwciała przeciwspermowe • nieprawidłowości śluzu szyjkowego (brak transportu nasienia do światła macicy) • wszystkie choroby prowadzące do zwężenia światła pochwy Wady przewodów Mullera Mięśniaki macicy Diagnostyka niepłodności kobiecej • • • • Obrazowanie: USG, HSG, MRI, CT Endoskopia: histeroskopia, laparoskopia Badania hormonalne Badania immunologiczne histerosalpingografia MRI miednicy mniejszej histeroskopia Wybrane metody leczenia niepłodności • Sztuczna inseminacja nasieniem partnera/ anonimowego dawcy (IUI) • Zapłodnienie pozaustrojowe (IVF, IFVET, ICSI) • Przeszczepianie narządów rozrodczych IUI ang. intrauterine insemination IVF ang. in vitro fertilization ICSI ang. Intracytoplasmic Sperm Injection Transplantacje narządów rozrodczych Kościół Etyka Tymczasem... Kościół definitywnie i jednoznacznie odrzuca wszelkie metody sztucznego zapłodnienia. ? „Od momentu, w którym jajo zostaje zapłodnione, rozpoczyna się nowe życie, które nie jest życiem ojca lub matki, lecz nowej istoty ludzkiej rozwijającej się niezależnie od nich. Nie stałaby się ona nigdy istotą ludzką, jeśliby nią nie była od samego początku. Teza ta, oczywista i zawsze akceptowana, znajduje cenne potwierdzenie we współczesnej genetyce. Od momentu zapłodnienia rozpoczyna się historia życia ludzkiego, w którym każda z różnych zdolności wymaga czasu dla swego rozwoju i działania (ontogeneza)” Kongregacja Nauki Wiary, Deklaracja o przerywaniu ciąży Macierzyństwo zastępcze (czyli noszenie w ciąży genetycznie całkowicie lub w połowie nie swojego dziecka) jest niedopuszczalne z tych samych względów co zapłodnienie heterologiczne, ponieważ sprzeciwia się jedności małżeństwa i godności prokreacji osoby ludzkiej. Jest obiektywnie niepełne wobec obowiązków wynikających z miłości macierzyńskiej, wierności małżeńskiej i odpowiedzialnego macierzyństwa. Obraża ono godność i prawo dziecka do poczęcia się, do okresu ciąży i wychowania przez własnych rodziców oraz, ze szkodą dla rodzin, wprowadza podział między czynnikami fizycznymi, psychicznymi i moralnymi, które je konstytuują. Jan Paweł II Donum Vitae „Dziecko ma prawo do tego, by zostać poczętym, by być noszonym w łonie, narodzonym i wychowywanym w małżeństwie. Przez bezpieczne i uznane odniesienie do własnych rodziców może ono odkrywać własną tożsamość i czynić dojrzalszą swoją ludzką formację" Jan Paweł II Donum Vitae „Wszystko, co godzi w samo życie, jak wszelkiego rodzaju zabójstwa, ludobójstwa, spędzanie płodu, eutanazja i dobrowolne samobójstwo; wszystko, cokolwiek narusza całość osoby ludzkiej, jak okaleczenia, tortury zadawane ciału i duszy, próby wywierania przymusu psychicznego; wszystko, co ubliża godności ludzkiej, jak nieludzkie warunki życia, arbitralne aresztowania, deportacje, niewolnictwo, prostytucja, handel kobietami i młodzieżą; a także nieludzkie warunki pracy, w których traktuje się pracowników jak zwykłe narzędzia zysku, a nie jak wolne, odpowiedzialne osoby: wszystkie te i tym podobne sprawy i praktyki są czymś haniebnym; zakażając cywilizację ludzką bardziej hańbią tych, którzy się ich dopuszczają, niż tych, którzy doznają krzywdy, i są jak najbardziej sprzeczne z czcią należną Stwórcy” Sobór Watykański II Także różne techniki sztucznej reprodukcji, które wydają się służyć życiu i często są stosowane z tą intencją, w rzeczywistości stwarzają możliwość nowych zamachów na życie. Są one nie do przyjęcia z punktu widzenia moralnego, ponieważ oddzielają prokreację od prawdziwie ludzkiego kontekstu aktu małżeńskiego. Jan Paweł II Evangelium Vitae Nawet medycyna, która z tytułu swego powołania ma służyć obronie życia ludzkiego i opiece nad nim, w niektórych dziedzinach staje się coraz częściej narzędziem czynów wymierzonych przeciw człowiekowi i tym samym zniekształca swoje oblicze, zaprzecza samej sobie i uwłacza godności tych, którzy ją uprawiają. Jan Paweł II Evangelium Vitae Podsumowanie • W Polsce problem niepłodności dotyka ok. 1 mln par, z czego ponad 90% jest zdeklarowanymi katolikami • Stanowisko Kościoła jest jednoznaczne i zabrania ART – poddanie się którejś z technik to śmiertelny grzech przeciwko życiu i godności człowieka • Istnieje konieczność badań nad wspomaganiem rozrodu w kwestiach zgodności moralnych z nauką Kościoła • Należy poszerzyć społeczną świadomość nt. niepłodności • Ważną rolę odgrywa rozwój ART by były zgodne z nauką Kościoła Dziękuję za uwagę Więcej informacji www.nieplodnosc.pl
