NIEPŁODNOŚĆ NIEMOŻNOŚĆ DONOSZENIA CIĄŻY sterilitas infertilitas Małżeństwo niepłodne Brak ciąży po 2-letnim okresie współżycia z chęcią posiadania dziecka Przyczyny • • • • po stronie kobiety - 45 - 50% po stronie mężczyzny - 30% przyczyny immunologiczne - 5% po stronie obojga partnerów - 10 - 20% Niepłodność kobiety Niemożność zajścia w ciążę impotentia concipiendi Podział niepłodności • pierwotna - sterilitas primaria • wtórna - sterilitas secundaria Niemożność donoszenia ciąży Kobieta posiada zdolność zajścia w ciążę (potentia concipiendi) ale nie może ciąży donosić tak aby urodzić zdolne do życia dziecko (impotentia generandi) Przyczyny • • • • zaburzenia endokrynologiczne zmiany anatomiczne w narządzie rodnym zaburzenia chromosomalne czynnik męski Płodność kobiety prawdopodobieństwo zajścia w ciążę • w wieku 15-19 lat - około 48% • 30-letnia - około 30% • 40-letnia - około 3% • dane te pochodzą z 1934 r. - obecnie, w dobie planowania rodziny, nie jest możliwa ich weryfikacja Bezdzietne kobiety możemy sklasyfikować w grupy • Nie jest możliwe usunięcie przyczyny niepłodności (brak macicy, dysgenezja gonad) • przyczyna może być usunięta (zaburzenia układu p-p-j, endometrioza, niedrożność jajowodów, wady macicy) • niemożność donoszenia ciąży dostępna postępowaniu med. (szew okrężny) • ciąża zagrożona (leczenie hormonalne) UWAGA • Leczenie niepłodnego małżeństwa stanowi zagadnienie medyczne, które dotyczy obojga partnerów z punktu widzenia prawa (jednak obowiązuje zachowanie tajemnicy lekarskiej w stosunku do każdego z osobna) Przyczyny niepłodności kobiecej • Gonadalnie uwarunkowane wady rozwojowe • Wady rozwojowe narządów płciowych • Zmiany zapalne i pozapalne • Niepłodność psychiczna • Immunologiczne i serologiczne czynniki • Wieloczynnikowe pozaginekologiczne Gonadalnie uwarunkowane wady rozwojowe z towarzyszącą niepłodnością • • • • Zespół Turnera Czysta postać dysgenezji gonad Zespół feminizujących jąder Hipergonadotropowy niedorozwój jajników Wady rozwojowe narządów płciowych przy prawidłowych jajnikach • • • • brak pochwy wady macicy brak macicy brak jajowodów Immunologiczne i serologiczne czynniki niepłodności • W wyniku reakcji na różne antygeny mogą w narządach płciowych powstać liczne auto- lub alloprzeciwciała niszczące plemniki Wieloczynnikowe poza ginekologiczne czynniki • • • • • • • • Choroby gruczołu tarczowego zaburzenia czynności kory nadnerczy choroby trzustki (cukrzyca) niedostateczne odżywianie używki, narkotyki zatrucia przemysłowe promienie jonizujące wyczynowe uprawianie sportu? Niepłodność męska • Niezdolność do współżycia - niemoc płciowa - impotentia coeundi • Niezdolność płodzenia - impotentia generandi • Nieznane (w 50 - 80% przypadków) Niezdolność do współżycia • psychicznie uwarunkowany niepełny wzwód prącia • wady rozwojowe prącia • przedwczesny wytrysk Niezdolność płodzenia • Niedrożność dróg odprowadzających nasienie • Zaburzona spermiogeneza Zaburzona spermiogeneza • • • • • • choroby endokrynologiczne przemiany materii zakaźne (świnka) nadmierny wysiłek fizyczny żylaki powrózka nasiennego przyczyny termiczne, toksyczne, urazowe Leczenie niepłodności • • • • Hormonalne (przy braku owulacji) HSG i persuflacja (drobne zmiany) Chirurgiczne Unasiennienie sztuczne (inseminatio artificialis) • Zapłodnienie pozaustrojowe i transfer zarodka Leczenie chirurgiczne • Korekta pochwy, szyjki, trzonu macicy • Przywrócenie drożności jajowodów (uwolnienie zrostów - salpingolisis et ovariolisis, plastyka ujścia brzusznego jajowodu, wytworzenie nowego ujścia brzusznego, zespolenie jajowodu, wszczepienie jajowodu) Unasiennienie sztuczne • homologiczne (nasienie męża) • heterologiczne (nasienie dawcy) • unasiennienie okołoszyjkowe i doszyjkowe • unasiennienie domaciczne (najmniej skuteczne) Wskazania do zapłodnienia pozaustrojowego • Obustronna, nieodwracalna niedrożność jajowodów • brak obu jajowodów • rozległa endometrioza • obniżona jakość plemników • przeciwciała w śluzie szyjkowym • niepłodność idiopatyczna