Patologia ciąży

Patologia ciąży
Wydział Nauk o Żywności i Żywieniu
Akademia Rolnicza
Poznań
Patologia ciąży obejmuje
wszelkie zaburzenia ciąży, np:
•
•
•
•
•
•
Cukrzyca,
Nadciśnienie tętnicze (+ gestoza)
Choroba refluksowa,
Poronienia,
Poród przedwczesny, hipotrofia płodu,
Łożysko przodujące, przedwczesne odklejanie
się łożyska,
• Konflikt serologiczny,
• Ciąża przenoszona.
Nie zaleca się spożywania w
czasie ciąży (zasady ogólne):
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Przetworzonej żywności
Zawierającej nadmiernej ilości soli oraz ostrych przypraw
Żywności określanej jako „Fast food” (hamburgery, hot-dogi)
Produktów zawierających konserwanty, sztuczne barwniki i aromaty
Surowego, niedogotowanego lub niedopieczonego mięsa
Serów miękkich i pleśniowych
Surowych ryb i owoców morza
Surowych jaj i niepasteryzowanego mleka
Nadmiernej ilości cukrów prostych
Potraw ciężkostrawnych, tłustych
Ryb z niewiadomego źródła połowu
Gotowych dań oraz wyrobów garmażeryjnych
Mocnej kawy oraz herbaty
Alkoholu i napojów alkoholowych
Cukrzyca:
•
•
•
Rozróżniamy dwa rodzaje cukrzycy charakterystyczne dla okresu ciąży tzw. . przedciążową i ciężarną. Pierwsza z nich dotyczy pacjentek, które już
chorują na cukrzycę i planują macierzyństwo lub zachodzą w ciążę, a druga
kobiet, które zachodząc w ciążę, nie wiedzą, że grozi im cukrzyca, zanim
urodzą dziecko, na skutek obciążeń wynikających z dodatkowych
zapotrzebowań związanych z odżywianiem płodu.
Cukrzyca ciężarnych, rozwijająca się najczęściej w drugiej połowie ciąży,
jest dla pacjentki nową, zaskakującą sytuacją. Zlekceważenie choroby w
takim momencie może prowadzić do powikłań w przebiegu ciąży i porodu
oraz komplikacji dla noworodka. Na skutek cukrzycy ciężarnych rodzą się
dzieci bardzo duże (big babies), lecz niedojrzałe. Stanowi to problem
położniczy - przyjście na świat dużego dziecka wiąże się z trudnościami w
czasie porodu, najczęściej z koniecznością cięcia cesarskiego.
Dodatkowym problemem jest niedojrzałość płodu (niedorozwój narządów,
np. niewydolność oddechowa) i potrzeba roztoczenia nad takim dzieckiem
nadzoru neonatologicznego.
Aby zapobiec tego rodzaju problemom, w wielu krajach europejskich
opracowano system poszukiwania i wykrywania cukrzycy u pacjentek
ciężarnych. Każda kobieta zgłaszająca się do lekarza powinna mieć już na
początku ciąży oznaczony poziom cukru we krwi. Gdy jest on podwyższony,
istnieje konieczność objęcia przyszłej matki specjalną opieką
diabetologiczną.
Cukrzyca:
• Podczas 24. - 26. tygodnia ciąży pacjentka powinna mieć wykonany
tzw. test doustnego obciążenia glukozą. Jeśli wykaże on wartość
nieprawidłową, wykonuje się test pełny, a gdy i ten wynik jest
niekorzystny, mamy do czynienia z tzw. cukrzycą ciążową. Pacjentka
leczona jest wówczas przez kilka dni dietą, a jeśli nie uzyska się tą
drogą spodziewanego efektu, powstaje konieczność prowadzenia
leczenia insulinowego.
• Pacjentki z cukrzycą wykrytą podczas ciąży stanowią grupę ryzyka
wystąpienia cukrzycy tzw. drugiego typu po kilku latach. Najczęściej
jednak zaburzenia gospodarki węglowodanowej znikają u nich po
porodzie i można zrezygnować z podawania insuliny. Matki te karmią
dzieci już bez obciążeń cukrzycowych. Istnieje jednak bardzo duże
prawdopodobieństwo, że w następnej ciąży cukrzyca u tych kobiet znów
się pojawi. Obejmując takie pacjentki opieką mamy więc szansę
przygotowania ich do następnej ciąży cukrzycowej.
• Kobiety, które jeszcze przed zajściem w ciążę chorowały na cukrzycę,
mają już dużą wiedzę i doświadczenie w postępowaniu z tą chorobą.
Dla nich najkorzystniejszym rozwiązaniem byłoby wyrównanie cukrzycy
na kilka miesięcy przed koncepcją. Niestety, nasze doświadczenia uczą,
że kobiet planujących w ten sposób ciążę jest niewiele (ok. 20 %)
Cukrzyca:
• Problem pojawia się w momencie, gdy pacjentka z cukrzycą zgłasza
się do lekarza będąc już w ciąży. Obowiązuje wówczas taka sama
procedura, jak w przypadku kobiet z ciążą cukrzycową – przyjmuje
się pacjentkę do kliniki, uzupełnia jej edukację i stara się uzyskać
jak najlepsze wyrównanie cukrzycy, co jest warunkiem powodzenia
ciąży i urodzenia zdrowego dziecka we właściwym czasie.
• Aby uzyskać wyrównanie cukrzycy u pacjentek, należy obejmować
je opieką zanim zajdą w ciążę i prowadzić podczas ciąży. U wielu z
nich nie można tego uzyskać zwykłymi wstrzyknięciami insuliny.
Dlatego bardzo korzystnym rozwiązaniem jest stosowanie
indywidualnych, osobistych, noszonych pomp insulinowych. .
• Utrzymywanie się wysokich stężeń glukozy w I trymestrze ciąży
zwiększa ryzyko poronienia oraz powstania wad rozwojowych płodu.
W I trymestrze ze względu na pobieranie przez płód węglowodanów
oraz aminokwasów obserwuje się większą tolerancję glukozy oraz
zmniejszenie zapotrzebowania na insulinę. Największe
zapotrzebowanie na insulinę pojawia się zazwyczaj w II i III
trymestrze ciąży, choć ponownie spada w okresie przedporodowym i
we wczesnym połogu.
Cukrzyca - Korzyści wynikające ze
stosowania odpowiedniej diety :
• Dostarczenie odpowiednich ilości składników
odżywczych (tłuszcze, białko, węglowodany), witamin i
mikroelementów
• Utrzymanie stabilnego stężenia glukozy.
• Uniknięcie stanów hipo- i hiperglikemii
• Większe szanse na urodzenie zdrowego dziecka
• Zmniejszenie ryzyka wad rozwojowych u płodu i
powikłań okresu noworodkowego (retinopatia
cukrzycowa, makrosomia płodu)
• Zmniejszenie ryzyka powikłań ciążowych (poronienia,
porodu przedwczesnego, wielowodzia)
• Zwiększenie szansy odpowiedniego przyrostu masy
ciała w ciąży
Cukrzyca - Zasady stosowania
odpowiedniej diety cukrzycowej
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Spożywaj posiłki regularnie o stałej porze
Staraj się przyjmować około 6 posiłków dziennie
Nawet pojedynczy produkt traktuj jako posiłek
Przyjmuj pokarmy zawierające odpowiednią ilość węglowodanów,
tłuszczów, białka oraz witamin i mikroelementów.
W diecie węglowodany powinny stanowić 40-50% (z przewagą
złożonych), 30% białko, 20-30% tłuszcze (nasycone i nienasycone)
Dostarczaj węglowodany pod postacią cukrów złożonych zawartych
w produktach zbożowych, surowych owocach i warzywach.
Urozmaicaj swoją dietę
Przyjmuj pokarmy bogate w błonnik
Potrawy gotuj krótko
Jedz powoli
Śniadanie traktuj jako podstawowy i najważniejszy posiłek
Dlaczego tak ważne jest
stosowanie diety
cukrzycowej?
• Ze względu na wysoką śmiertelność.
Wynika ona z faktu, że w nie wyrównanej
cukrzycy dochodzi do niedorozwoju płodu i
wad rozwoju (serca, kręgosłupa, układu
kostnego, centralnego systemu
nerwowego), na skutek tego ciąża
obumiera lub rodzi się noworodek
niezdolny do życia. Dzięki dobremu
prowadzeniu cukrzycy w ciąży udało się
znacznie zmniejszyć wady serca.
Nadciśnienie tętnicze:
• Nadciśnienie tętnicze powinno się rozpoznać, jeśli wartości
BP w trakcie 2 wizyt (średnia z co najmniej 2 pomiarów w
trakcie jednej wizyty) są wyższe lub równe 140 mm Hg dla
ciśnienia skurczowego (SBP, systolic blood pressure) lub 90
mm Hg dla ciśnienia rozkurczowego (DBP, diastolic blood
pressure). Za optymalne należy uznać wartości ciśnienia
poniżej 120/80 mm Hg. Największe wątpliwości dotyczą
aktualnie oceny wartości BP znajdujących się w przedziale
120-139/80-89 mm Hg. Siódmy Raport JNC definiuje je jako
stan przednadciśnieniowy (prehypertension). Sugeruje to nie
tylko następstwo czasowe, ale też przyczynowo-skutkowe
(stan przednadciśnieniowy może prowadzić do nadciśnienia
tętniczego).
• W leczeniu nadciśnienia tętniczego u kobiet w ciąży zalecane
jest leczenie niefarmakologiczne, jeżeli wartości ciśnienia
mieszczą się w granicach 140-149/90-99 mm Hg,
przeciwwskazane jest zmniejszenie masy ciała (może
spowodować zahamowanie wzrostu płodu),
Nadciśnienie tętnicze:
•
Nadciśnienie tętnicze występuje u około 5-10% wszystkich kobiet w ciąży, a
jego powikłania stanowią jedną z głównych przyczyn śmierci matki i płodu.
Nadciśnienie tętnicze w ciąży rozpoznaje się przy wartościach ≥ 140 i/lub
90 mm Hg.
Wyróżnia się następujące postaci nadciśnienia tętniczego w ciąży:
– Przewlekłe, występujące przed ciążą lub przed 20 tygodniem jej trwania
i utrzymujące się powyżej 42 dni po porodzie.
– Wywołane ciążą, które rozwija się po 20 tygodniu jej trwania:
a) bez białkomoczu,
b) ze współistniejącym białkomoczem - stan przedrzucawkowy (preeclampsia).
– Stan przedrzucawkowy charakteryzuje się białkomoczem powyżej 3 g/d.
w przebiegu nadciśnienia przewlekłego lub nadciśnienia wywołanego
ciążą po 20 tygodniu jej trwania. Obrzęki występujące u 60% kobiet w
ciąży nie stanowią obecnie kryterium rozpoznawczego stanu
przedrzucawkowego.
– Nieokreślone nadciśnienie tętnicze (objawowe lub bezobjawowe)
rozpoznane po 20 tygodniu ciąży wymaga ponownej oceny po co
najmniej 42 dniach od rozwiązania. Jeżeli ciśnienie powraca do wartości
prawidłowych, można rozpoznać nadciśnienie wywołane ciążą. Jeżeli
nadciśnienie utrzymuje się nadal, należy rozpoznać nadciśnienie
przewlekłe.
Gestoza – „zatrucie ciążowe”
objawy: nadciśnienie, obrzęki i
białkomocz u ciężarnej
• podział:
– lekkie nadciśnienie tętnicze związane z ciążą (występuje późno,
nie przynosi mierzalnych szkód dla płodu, leczone typowo)
– stan przedrzucawkowy (czyli stricte EPH gestoza z
pełnoobjawowym białkomoczem powyżej 2 g%, obrzękami i
nadciśnieniem powyżej 160/100 mmHg);
– rzucawka (objawy EPH gestozy połączone z drgawkami
niepadaczkowymi)
– postać z drgawkami,
– postać bez drgawek, kiedy pacjentka zapada jedynie w śpiączkę
bez objawów rzucawki;
– nadciśnienie wtórne (istniejące w związku z chorobą przed
ciążą, w ciąży występuje przed 20 tyg.) połączone ze stanem
przedrzucawkowym lub rzucawką
• nadciśnienie w ciąży można podzielić:
– nadciśnienie wtórne (istniejące już przed ciążą);
– nadciśnienie indukowane ciążą (pojawiające się dopiero po 20.
tyg. ciąży (!) i z reguły ustępujące po porodzie.
Gestoza:
Teorie dotyczące jego rozwoju:
– teoria immunologiczna (immunizacji matki komórkami płodu)
zakładająca nadreaktywność układu odpornościowego matki na tkankę
płodową.
– pojawianie się objawów równolegle z komórkami trofoblastu
wykształcającymi się po ok. 18.- 20. tyg. ciąży i cofanie się choroby w
momencie usunięcia łożyska a także fakt, że kobiety współżyjące
seksualnie przed zajściem w ciążę z małą ilością partnerów
częściej zapadają na EPH gestozę (ich układ immunologiczny nie
mając możliwości zetknięcia się przedtem z obcymi antygenami HLA
nie wykształcił dla nich mechanizmu tolerancji);
• nadciśnienie późne (występuje w późnej ciąży, ustępuje
po rozwiązaniu)
– rozpoznanie:
– u normotensyjnych przed ciążą kobiet wartości ciśnienia
tętniczego pow. 140/ 90 mmHg;
– u kobiet skłonnych przed ciążą do hipotensji wzrost wartości
ciśnienia skurczowego o 15 mmHg lub ciśnienia rozkurczowego
o 10 mmHg względem wartości mierzonych przed ciążą;
– utrata dobowa białka z moczem pow. 300 mg
Gestoza:
• jeżeli dojdzie do drugiego ataku rzucawki, to
śmiertelność wzrasta o 100% (!), bo dochodzi do
wykształcenia się zespołu HELLP (Haemolysis,
Elevatio of Liver enzymes, Low Platelets; hemoliza,
wzrost enzymów wątrobowych, obniżenie poziomu
płytek krwi) skutkującego wystąpieniem DIC, krwotoków
śródczaszkowych, niewydolności nerek i wątroby (W
ogóle do przyczyn śmierci w położnictwie zaliczają się
głównie: odklejenie łożyska, DIC, infekcje i właśnie
nadciśnienie)
• do 20% pierwiastek ma nadciśnienie.
• Leczenie dietetyczne: dieta niskosolna, wysokobiałkowa
Choroba refluksowa:
• To stan, w którym cofanie się soku
żołądkowego do przełyku powoduje
wystąpienie zmian zapalnych w jego
końcowym odcinku lub powstanie
dolegliwości znacznie upośledzających
jakość życia chorego.
• Choroba to „fizjologiczna norma” w
przebiegu ciąży, dzieje się tak na skutek
wzrostu ciśnienia wewnątrz jamy
brzusznej.
Choroba refluksowa:
• Dieta nie ma większego znaczenia w leczeniu
choroby refluksowej, ale nie u kobiet w ciąży!!
• Pokarmy prowokujące refluks to potrawy tłuste,
smażone, alkohol, kawa i inne napoje
zawierające kofeinę, napoje gazowane,
czekolada, mięta, czosnek, cebula, przyprawy.
• Zaleca się: zmniejszenie objętości spożywanych
posiłków, gdyż posiłki o dużej objętości
rozciągają żołądek, co prowadzi do zwiększenia
wydzielania kwasu i ułatwia refluks przez
prowokowanie samoistnych rozluźnień dolnego
zwieracza przełyku.
Poronienia:
•
•
•
•
•
definicja WHO: rozwiązanie ciąży do 22. tyg. jej trwania lub przy masie płodu poniżej 500 g
definicja polska:
– poronienie to zakończenie ciąży przed jej 16. tyg.,
– poród niewczesny to zakończenie ciąży pomiędzy jej 17. a 28. tyg.,
– poród przedwczesny to zakończenie ciąży pomiędzy jej 28. a 37. tyg.
ok. 15% wszystkich ciąż kończy się poronieniami, z tego 3: 4 dokonuje się do 16. tyg. ciąży. Trudno
ująć w tych obliczeniach nielegalne przerwania ciąży i poronienia z opóźnionym krwawieniem
miesięcznym (ocenia się, że te właśnie są najliczniejsze)
podział:
– poronienia sztuczne (abortus artificialis)
– poronienia samoistne (abortus spontaneus)
przyczyny dzielą się po równo na przyczyny matczyne i przyczyny płodowe.
– do przyczyn matczynych zalicza się:
• wady anatomiczne narządu rodnego -(infantylny narząd rodny, gdzie mogą wystąpić
jedynie zawiązki narządu rodnego, czemu towarzyszy brak miesiączek przy prawidłowości
funkcji jajników, owulacji i hormonów, patologie macicy: kształtu, czyli np. macica
podwójna (uterus duplex), budowy, np. budowa włóknista układu mięśniowego macicy
mięśniaki macicy, włókniako- mięśniaki macicy, położenia, jak nadmierne tyłozgięcie
macicy, którego skutkiem są bolesne miesiączkowanie, bóle części krzyżowej kręgosłupa
w następstwie ucisku na korzonki nerwowe i brak przestrzeni dla rozwijającego się płodu.
• zaburzenia hormonalne,
• przyczyny egzogenne.
– do przyczyn płodowych zalicza się:
• zmiany komórki jajowej,
• zmiany plemników,
– przyczyny ogólnie biomedyczne, np. immunologiczna nietolerancja płodu z określonym
genotypem ze strony matki.
Poronienie:
• przyczyny ze strony zarodka należy wykluczać badając
genetycznie rodziców pod kątem występowania aberracji
chromosomalnych.
• poronienia nawykowe następują z przyczyn immunologicznych,
kiedy powstała po połączeniu gamet zygota nie jest tolerowana w
jamie macicy (w takim wypadku dana para nie może mieć z sobą
potomstwa, natomiast każde oddzielnie w związkach z innymi
partnerami- tak).
• każdorazowo po poronieniu należy wykluczać czynniki infekcyjne:
– toksoplazmoza- może przyczynić się do straty tylko jednej ciąży, bo
skutkuje tak tylko pierwsze zachorowanie matki w dodatku
przypadające na okres ciąży: jednorazowe stwierdzenie miana IgG nie
stanowi podstawy do stwierdzenia aktualności choroby, należy
sprawdzać miano IgM i dynamikę poziomu mian w czasie;
– listerioza,
bruceloza
Dlatego tak ważne jest, aby kobiety w ciązy nie spożywały produktów,
które mogą być żródłem zakażenia, czyli produkty nie myte, kiełki
zbożowe, owoce i warzywa.
Poronienia:
• przyczyną poronień może być stosowanie leków, które w ciąży
należy ograniczyć do absolutnego minimum pamiętając, że
praktycznie żaden lek nie został przebadany u kobiet ciężarnych
a leki w ciąży stosuje się wyłącznie na podstawie
doświadczenia lekarskiego (z antybiotyków ampicylina i
cefalosporyny III. generacji nie mają wpływu na rozwój zarodka;
jeśli temperatura ciała ciężarnej w przebiegu np. choroby
przeziębieniowej wzrośnie do 38 st. C należy włączyć lek
przeciwgorączkowy (np. Aspirin, bezpieczniej jednak chyba
paracetamol (kwas acetylosalicylowy ma kategorię C wg FDA) i
to w małych dawkach i krótko), bo wysoka temperatura jest
najczęstszym czynnikiem teratogennym)
• objawami poronienia są – krwawienie, ból w dole brzucha,
wydalenie ciąży
• należy – pacjentkę uspokoić, uśmierzyć ból, zalecić odpoczynek
Poród przedwczesny:
•
•
•
•
przedwczesne zakończenie ciąży między jej 23. a 37. tyg. (może przyjść na świat
noworodek o prawidłowej masie będącej jednak zbyt dużą w stosunku do wieku
ciążowego- podejrzewamy cukrzycę u matki) dające niedojrzałego noworodka o
masie urodzeniowej od 500 do 2499 g z zaburzeniami wieloukładowymi (w
prawidłowym czasie urodzony noworodek o takich cechach byłby określany jako
hipotroficzny). Poród między 23. a 29. tyg. ciąży określa się jako niewczesny, między
29. a 37.- jako przedwczesny.
50% zgonów okołoporodowych do zgony wcześniaków urodzonych przed 33. tyg.
ciąży 60% wszystkich zgonów noworodków jest powodowane przez powikłania
porodu przedwczesnego (niski współczynnik porodów przedwczesnych oznacza niski
odsetek zgonów okołoporodowych)
czynniki decydujące o porodzie przedwczesnym to:
predyspozycje matki
– niski status ekonomiczny, z którego wynikają niskie zarobki, słaba edukacja, złe
warunki mieszkaniowe i żywieniowe;
– wiek matki poniżej 16. r. ż. i powyżej 30. r. ż.;
– porody przedwczesne w wywiadzie (przy jednym ryzyko zwiększa się 4- krotnie
w porównaniu ze średnim dla populacji, przy dwóch- 6- krotnie);
– ciężka praca i wyczerpanie fizyczne i psychiczne;
– nikotynizm (powyżej 10 papierosów wypalanych dziennie);
– zażywanie narkotyków;
– przebyte aborcje, zwłaszcza u nieródek (narzędziowe rozszerzanie szyjki
powoduje jej łatwiejsze rozwarcie),
Poród przedwczesny:
• powikłania aktualnej ciąży
– infekcje górnych dróg moczowychbezobjawowa bakteriuria, odmiedniczkowe
zapalenie nerek
– choroby ciężarnej jak - nadciśnienie tętnicze
(powodujące szybką niewydolność łożyska), gestoza,
astma oskrzelowa, nadczynność tarczycy, choroby
serca, cholestaza ciążowa, silna niedokrwistość,
ciąża wielopłodowa, wady płodu, cukrzyca, konflikt
Rh, krwotok, śmierć płodu, zabiegi chirurgiczne
ciężarnej, infekcje wewnątrzmaciczne, posocznica,
Hipotrofia płodu:
•
•
•
•
zahamowanie względnie ograniczenie wzrostu płodu w następstwie ciąży wysokiego
ryzyka jako wynik zaburzeń homeostazy jedności matczyno- płodowo- łożyskowej
(wynikłych na skutek wpływu niekorzystnych czynników środowiska)
hipotrofia płodu dotyczy 1- 7% wszystkich ciąż
noworodki hipotroficzne są bardziej dojrzałe niż wcześniaki o tej samej masie
urodzeniowej
mianownictwo hipotrofii płodu (wszystko to praktycznie synonimy):
–
–
–
•
•
•
noworodki niedożywione
noworodki o zmniejszonej wielkości i masie względem czasu trwania ciąży
wewnątrzmaciczne ograniczenie wzrostu płodu,
w II. trymestrze występuje hipotrofia symetryczna dająca w efekcie noworodki
hipoplastyczne z proporcjonalnym niedoborem i masy i długości ciała (przyczyną jest
często występowanie zaburzeń chromosomalnych płodu prowadzących do zmian
genetycznych łożyska oraz choroby infekcyjne jaja płodowego, zwłaszcza składniki
zespołu TORCH (TOxoplasmosis, Rubella, Cytomegalia, Herpes)),
w III. trymestrze występuje hipotrofia asymetryczna skutkująca względnym
niedoborem masy w stosunku do długości ciała
do przyczyn hipotrofii płodu mogą należeć:
– brak prawidłowej adaptacji układu krążenia ciężarnej, która jest niezbędna dla
dobrego zagnieżdżenia się jaja płodowego
– zaburzenia w tolerancji „alloprzeszczepu płodowego” przez organizm ciężarnej,
– hipoksja płodu (główny czynnik sprawczy) spowodowana przez zmniejszony
przepływ maciczno- łożyskowy
Łożysko przodujące:
•
•
łożysko umiejscowione w dolnym odcinku macicy przesłaniające ujście
wewnętrzne szyjki macicy bądź leżące w bezpośrednim jego sąsiedztwie
wyróżnia się 4 stopnie przodowania łożyska:
– łożysko przodujące centralnie - całkowicie pokrywa ujście wewnętrzne
szyjki macicy;
– łożysko przodujące częściowo - częściowo pokrywa ujście wewnętrzne
szyjki macicy;
– łożysko przodujące brzeżnie - łożysko dochodzi do ujścia, ale go nie
pokrywa;
– łożysko nisko usadowione - łożysko zlokalizowane jest w pobliżu ujścia
zewnętrznego szyjki macicy.
Przedwczesne odklejanie się łożyska:
– przyczyny: idiopatyczne (50- 70 %); patologiczne: (urazy, nadciśnienie
tętnicze, cukrzyca u matki)
– patomechanizm: odklejenie łożyska skutkuje krwawieniem, które
wzmaga napięcie macicy i daje objawy wstrząsu hipowolemicznego
przy braku jakiegokolwiek krwawienia widocznego na zewnątrz oraz w
efekcie niedotlenienia tachykardię u płodu (160- 180/ min.). Macica jest
narządem wstrząsorodnym.
Konflikt serologiczny w
układzie Rh:
•
•
•
•
patogeneza: ugrupowanie konfliktowe występuje, kiedy matka Rh (-) ma z
ojcem Rh (+) dziecko Rh (+), co powoduje immunizację matki krwią płodu,
przechodzenie przeciwciał anty- Rh matki (wyróżniane przeciwciała silne i
słabe) przez barierę łożyskową i uszkadzanie przez nie erytrocytów płodu,
co skutkuje anemią hemolityczną i obrzękami hipoalbuminowymi, aż do
zgonu włącznie. Życiu płodu zagraża anemia skutkująca obrzękami i
obumarciem, nie żółtaczka jąder podstawy mózgu po porodzie, z którą
pediatrzy świetnie sobie radzą.
Wykrywanie: badanie krwi matki na występowanie przeciwciał w 16. tyg.
ciąży- jeśli wywiad jest niepowikłany dopiero miano 1:16 w odczynie
Coombsa lub większe skłania do dalszej diagnostyki
leczenie: transfuzje dootrzewnowe (krew podana tam bardzo szybko się
resorbuje) lub transfuzje donaczyniowe (płód znieczula się razem z matką
dla ich uspokojenia i zapobieżenia ruchom; podaje się krew zgodną
grupowo- wyjątkowo krew grupy „0” Rh (-) w wypadku jej braku- i dobiałcza
płód albuminami; w obrzękach można podawać także digoksynę)
profilaktyka przyczyniła się do eliminacji problemu w państwach bogatychpodaje się immunoglobuliny anty- „D” do 72 h. po porodzie lub inwazyjnych
prenatalnych zabiegach diagnostycznych, poronieniu, czy cięciu cesarskim.
Konflikt serologiczny w
grupach głównych krwi:
• dotyczy tylko dziecka, objawy pojawiają się po porodzie
• występuje u wieloródek
• chroni przed wystąpieniem konfliktu serologicznego w
układzie Rh zwiększając tolerancję immunologiczną
matki
• z wywoływaną żółtaczką hemolityczną noworodków
doskonale radzą sobie neonatolodzy
• postępowanie
–
–
–
–
–
przetoczenia wymienne krwi
fototerapia
podanie fenobarbitalu (induktor enzymatyczny)
podanie cholestyraminy
podawanie albumin, glukozy, witamin ADEK
Dziękuję za uwagę!