Ortografia

Wykonanie : Aleksandra Browarska
kl. Vc
Ortografia ( z greckiego ) inaczej pisownia –
zbiór zasad i norm regulujących sposób zapisu
słów danego języka za pomocą liter alfabetu
lub innych symboli. W skład zasad
ortograficznych wchodzą również zasady
dotyczące interpunkcji.


Piszemy „ó” , gdy w innej formie wyrazu
lub w wyrazie pokrewnym wymienia się
na „o” , „e”, „a”, np.:
strój – stroje,
pióro – pierze.



Napiszemy „rz”, gdy w innej formie
wyrazu (lub w wyrazie pokrewnym)
wymienia się na „r”, np. :
morze – morski,
szerzyć – szeroki,
bierze – biorę .






„Ż” piszemy, gdy w wyrazie pokrewnym lub
innej formie tego wyrazu wymieni się na :
g, np. ważny - waga,
z, np. wiążę – więzły,
ź, np. grożę - groźba,
s, np. wyżej - wysoko,
h, np. drużyna – druh,
dz, np. pieniążek – pieniądz .
Piszemy „ch”, gdy w innej formie
wyrazu ( lub w wyrazie pokrewnym )
wymieni się na „sz”, np. mucha – musze,
duchy – dusza .
W języku polskim istnieją wyrazy
zawierające ó, ż, rz , ch , których pisowni
nie uzasadnia żadna reguła
ortograficzna. Takie wyrazy nazywamy
wyrazami z ó, ż, rz , ch niewymiennymi,
np. bagaż, góra, orzech, źródło.
„Rz” napiszemy po literach : p, b, k, g, t, d, ch, j, w, np.

brzydki,

przebiśnieg,

krzak,

grzyb,

trzon,

chrzan,

ujrzeć,

wrzask .
Wyjątki :

pszczoła, pszenica, kształt, wszyscy, piegża, gżegżółka, także,
Mojżesz , kszyk (ptak),

w stopniu wyższym i najwyższym przymiotników, np. młodszy,
szybszy, słabszy.
„Ż” piszemy po literach : l, ł , n, r, np.
 inżynier,
 Elżbieta,
 małżonek,
 rżeć.
„Ch” piszemy po literze „s” np.
schudnąć, wschód.
„H” napiszemy po literze „z”, np.
zhańbiony, zharmonizować.
Co napiszemy wielką literą?
 Nazwy państw, regionów, stanów, osiedli , wsi.
 Nazwy mieszkańców części świata, planet, krajów,
miast, krain historycznych.
 Indywidualne oficjalne nazwy urzędów, firm, szkół,
instytucji.
 Pierwszą literę w tytułach książek, filmów, dzieł
sztuki.
 Wszystkie wyrazy ( oprócz przyimków i spójników ) w
odmieniających się tytułach czasopism.
Co napiszemy małą literą?
 Nazwy mieszkańców miast, wsi , osiedli.
 Nazwy historyczne ( ze względów uczuciowych są
dopuszczalne wielkie litery)
 Obrzędy, zwyczaje, nabożeństwa.
 Nazwy własne utworzone od nazw własnych.
 Przymiotniki utworzone od nazw własnych.