HISTORIA TEATRU I DRAMATU POWSZECHNEGO

HISTORIA TEATRU I DRAMATU POWSZECHNEGO romantyzm- symbolizm
Lp. Elementy składowe sylabusu
Opis
Historia teatru i dramatu powszechnego po 1822 roku (romantyzm –
symbolizm)
l.
Nazwa przedmiotu
Nazwa jednostki prowadzącej
Katedra Teatru Wydział Polonistyki
2.
przedmiot
3.
Kod przedmiotu
4.
Język przedmiotu
WF.IP.wt/2/2 (II rok)
WF.IP.wt/3/1 (III rok)
polski
Grupa treści kształcenia,
5.
w ramach której przedmiot
jest
realizowany
grupa treści podstawowych
6.
Typ przedmiotu
obowiązkowy do ukończenia roku studiów
7.
Rok studiów, semestr
Imię i nazwisko osoby (osób)
8.
prowadzącej przedmiot
Imię i nazwisko osoby (osób)
9.
egzaminującej bądź
udzielającej
zaliczenia w przypadku, gdy
nie
jest nim osoba prowadząca
dany
przedmiot
II rok studiów licencjackich, 2. semestr
III rok studiów licencjackich, 1. semestr
Prof. dr hab. Ewa Miodońska-Brookes (wykład dla II roku)
Dr Katarzyna Fazan (ćwiczenia dla obu grup II roku, wykład dla III roku i egzamin)
Dr Dorota Jarząbek (ćwiczenia dla jednej grupy III roku)
Dr Agnieszka Marszałek (ćwiczenia dla jednej grupy III roku)
10.
Formuła przedmiotu
Wykład
Ćwiczenia
11.
Wymagania wstępne
Wiedza na temat historii dramatu i teatru powszechnego od antyku do początków
XIX wieku.
12.
Liczba godzin zajęć
dydaktycznych
30 godzin wykładu + 30 godzin ćwiczeń (dla każdej grupy) na II roku
30 godzin wykładu + 30 godzin ćwiczeń (dla każdej grupy) na III roku
Łącznie: 120 godzin zajęć
13.
Liczba punktów ECTS
przypisana przedmiotowi
14.
Czy podstawa obliczenia
średniej ważonej?
15.
Założenia i cele przedmiotu
16.
Metody dydaktyczne
9 (cały kurs – wykłady i ćwiczenia na II i III roku, z egzaminem)
Tak (egzamin po 1. sem. III roku)
Przedmiot jest kontynuacją kursu podstawowego studiów licencjackich WoT, który
w całości obejmuje zakres od antyku do początków XX wieku.
Wykłady,
ćwiczenia (odwołujące się w niektórych przypadkach do materiału ikonograficznego)
17.
18.
Forma i warunki zaliczenia Obecność na wykładach, zaliczenie ćwiczeń – warunek dopuszczenia do egzaminu.
przedmiotu, w tym zasady
dopuszczenia do egzaminu, Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest aktywna obecność na zajęciach.
zaliczenia z przedmiotu, a
także formę i warunki
zaliczenia poszczególnych
form zajęć wchodzących w
zakres danego przedmiotu
Treści merytoryczne
przedmiotu oraz sposób ich
realizacji
Ćwiczenia dla II roku (K. Fazan): Na ćwiczeniach w II roku w 2 semestrze
studenci poznają dramaty, teksty teoretyczne, założenia inscenizacyjne związane z
teatrem niemieckim II poł. XVIII wieku, europejskim preromantyzmem oraz
romantyzmem. Program obejmuje utwory niemieckie, angielskie, francuskie i
rosyjskie. Celem zajęć jest wyrobienie umiejętności samodzielnej lektury dramatu,
orientacja w przemianach gatunkowych, znajomość konwencji scenicznych. Wybór
tekstów, które pochodzą ze spisu lektur, zamieszczonej na stronie USOS, jest
podporządkowany konkretnemu tematowi. W tym wypadku będzie to kwestia
związana z romantyczną poetyką dramatu: między wizją podmiotową a teatrem
świata. Obejmie analizę utworów F. Schillera, J.W.Goethego, H. von Kleista,
G.G.Byrona, A. de Musseta, A. Puszkina; oraz lekturę wypowiedzi poetologicznych.
Oprócz tekstów źródłowych studentów obowiązuje znajomość odpowiednich
fragmentów z podręczników dotyczących kontekstów historycznych oraz
inscenizacyjnych teatru romantycznego.
Tematy wykładów dla III roku (K. Fazan):
1 1. Wpływ romantycznej tradycji artystycznej na koncepcje francuskiego
realizmu. Wystąpienia Ch. Baudelaire’a.
2. Formuła francuskiego teatru naturalistycznego jako „salonu
odrzuconych”. Związki naturalizmu teatralnego z praktyką malarską. Teoria
E. Zoli. Eksperymenty A. Antoine’a.
3.Realizm, naturalizm – między teorią a praktyką. Poszukiwanie nowego
typu inscenizacji, zmiana stylu aktorskiego. Rekonstrukcje przedstawień ze
wspomnień autorskich i świadectw krytyki. Nowy dramat i adaptacja prozy.
4. Teoria R. Wagnera a praktyka teatralna. Koncepcja dramatu muzycznego i
powrót do źródeł. Wielkie inscenizacje w Beyreuth a teatr operowy.
5.Dramaturgia skandynawska:
5.a. Ibsen i jego wizja człowieka – od maksymalizmu etycznego do eksplozji
namiętności. Między realizmem a symbolizmem. Ibsen na scenach
europejskich – dyskusje wokół nowego teatru.
5.b.Strindbergowska koncepcja nowego kształtowania rzeczywistości
przedstawionej w dramacie. Psychologia na usługach sztuki. Tragedia
współczesna – dramat podświadomości.
6.Dramaturgia niemiecka i austriacka: od G. Hauptmanna do F. Wedekinda.
Wiedeński wariant naturalizmu.
6. b.W stronę ekspresjonizmu.
8. Czechowowski świat prawdy i moralnego przebudzenia. Nowa koncepcja
dramatycznej formy: struktura tragedii wobec wodewilu i dramatu epickiego.
9. Związek dramatu z Wielkiego Reformą Teatru.
9.a. Symbolizm i różne modele teatru poetyckiego – M. Maeterlinck,
W.B.Yeats, H. von Hofmannsthal.
9.b.Wariant rosyjski - W. Iwanow, A. Błok, A. Bieły. Wyobraźnia poetycka
jako inspiracja inscenizacyjna. Egzotyczne motywy w teatrze europejskim.
Ćwiczenia dla III roku:
grupa A. Marszałek: Zajęcia poświęcone będą analizie i dyskusji wybranych
tekstów, przede wszystkim dramatycznych, ze szczególnym uwzględnieniem
utworów o przełomowym znaczeniu dla rozwoju teatru europejskiego:
F. Nietzsche, Narodziny tragedii albo Grecy i pesymizm, Kraków 1994.
A. Dumas-syn, Dama kameliowa (powieść i dramat)
H. Ibsen, Hedda Gabler, Mały Eyolf
A. Strindberg, Panna Julia, Sonata widm
G. Hauptmann, Tkacze, Hanusia
M. Maeterlinck, Wnętrze
O. Wilde, Salome
F. Wedekind, Duch ziemi, Puszka Pandory
A. Jarry, Ubu król czyli Polacy
A. Czechow, Wiśniowy sad
grupa D. Jarząbek: Przedmiotem ćwiczeń w semestrze zimowym 2009-2010
będzie kategoria dramatu kameralnego (intymnego) i jej realizacja w dramacie
symbolistycznym i naturalistycznym. Wśród lektur znajdą się dramaty Augusta
Strindberga (Panna Julia, Burza, Taniec śmierci), M. Maeterlincka (Intruz, Wnętrze,
Śmierć Tintagilesa) oraz Aleksandra Błoka (Buda jarmarczna) oraz Paula Claudela
(Punkt przecięcia)
Spis lektur do egzaminu:
Lektury obowiązkowe:
a) podręczniki i opracowania:
M. Berthold, Historia teatru, Wraszawa 1980.
A. Nicoll, Dzieje dramatu, t. 1-2, Warszawa 1959.
A, Nicoll, Dzieje teatru, Warszawa 1980.
Historia teatru, pod red. J. R. Browna,Warszawa 1999.
E. Bożyk, Historia budynku teatralnego, Kraków 1956.
W. Szturc, Teoria dramatu romantycznego w Europie XIX w., Warszawa 1999.
A. Kowalczykowa, Dramat i teatr romantyczny, Wraszawa 1998.
Wybrane hasła ze Słownika literatury polskiej XIX wieku, pod red. J. Bachórza i A.
Kowalczykowej, Wrocław 1991 (biedermeier, dramat niesceniczny, fizjonomika,
groteska, Hamlet, Literatur Północy i Południa, mit, prometeizm, tragikomedia).
M.A. Allevy-Viala, Inscenizacje romantyczne we Francji, wstęp Z. Raszewski,
Warszawa 1959.
G. Matuszek, Naturalistyczne dramaty, Kraków 2001.
b) encyklopedie i podręczniki w obcych językach:
H. Kindermann, Theater Geschichte Europas, Salzburg 1957, t. 4-7.
Enciclopedia dello spettacolo, t. 1-9, Roma 1954-1966.
c) lektury podstawowe – dramaty i wypowiedzi teoretyczne (studentów
obowiązuje także lektura wstępów i komentarzy do poszczególnych utworów
literackich)
teksty teoretyczne:
O dramacie. Od Hugo do Witkiewicza, red. E. Udalska, Warszawa 1993 (do wyboru
3 pozycje):
A.W. Schlegel, O dramatyczności i teatralności
A. Schopenhauer, O tragedii
S.T. Coleridge, Rozwój dramatu; O cechach dramatów Szekspira
V. Hugo, Przedmowa do dramatu „Cromwell”; Przedmowa do „Ruy Blasa”
G.E. Lessing, Dramaturgia hamburska, opr. O. Dobijanka, Kraków 1994.
J.W. Goethe, F. Schiller, O dramacie i teatrze, opr. O. Dobijanka, Kraków 1996.
M. Leyko, Ludwika Tiecka projekt reformy teatru, [w:] Dramat i teatr
postanisławowski, red. D. Ratajczak, Wrocław 1992.
teksty dramatyczne:
G.E. Lessing, Minna von Barnhelm, BN II/112; Emilia Galotti, [w:] tegoż, Dzieła
wybrane, t. 2., Warszawa 1959.
J.W. Goethe, Faust (cz. 1-2), przekł. F. Konopka, Warszawa 1968; Ifigenia w
Taurydzie, BN II/149.
F. Schiler, Zbójcy, BN II/30; Intryga i miłość, BN II/183; Dziewica Orleańska, BN
II/47.
G. Büchner, Woyzeck, Warszawa 1956.
H. von Kleist, Kasia z Heilbronnu; O teatrze marionetek, [w:] tegoż, Dramaty,
Kraków 2000.
R. Browning, Pippa przechodzi, Lwów 1910.
G. Byron, Manfred, BN II/54; Kain, BN II/59.
V. Hugo, Hernani, BN II/84; Król się bawi, Warszawa 1954.
A. de Musset, Nie igra się z miłością, BN II/74; Drzwi muszą być albo otwarte, albo
zamknięte, [w:] tegoż, Dwie komedie i jedno przysłowie, Warszawa 1971.
M. Lermontow, Maskarada, BN II/141.
A. Puszkin, Gość kamienny, [w:] tegoż, Dramaty, Warszawa 1950.
M. Gogol, Rewizor, BN II/78.
Lektury uzupełniające:
a) teksty literackie (5 pozycji do wyboru):
Ch.D. Grabbe, Żart, satyra, ironia i głębsze znaczenie (kserokopia dramatu w
tłumaczeniu W. Berenta).
Niemiecka ballada romantyczna, BN II/142 (stąd: wstęp Z. Ciechanowskiej, ballady
G.A. Bürgera, J.W. Goethego, F. Schillera).
Niemiecka nowela romantyczna, BN II/181 (stąd: wstęp G. Koziełek oraz L. Tieck,
Nadmiar życia).
Manifesty romantyzmu 1790-1830. Anglia, Niemcy, Francja. Wybór tekstów, opr. A.
Kowalczykowa, Warszawa 1975.
A.W. Schlegel, Wykłady o sztuce dramatycznej i literaturze, [w:] Pisma teoretyczne
niemieckich romantyków, BN II/246.
J.H. Herder, Szekspir, [w:] tegoż, Wybór pism, BN II/222.
G. Sand, Szkice o dramacie fantastycznym, [w:] tejże, Eseje, Warszawa 1958.
b) opracowania (5 pozycji do wyboru):
Encyklopedia romantyzmu (stąd: F. Claudon, Romantyzm, a także rozdziały
poświęcone Malarstwu i Literaturze, Warszawa 1992.
M.H. Abrams, Teoria ekspresyjna w Niemczech: ut musica poësis oraz Paradoks
Szekspira, [w:] tegoż, Zwierciadło i lampa. Romantyczna teoria poezji a tradycja
krytycznoliteracka, Gdańsk 2003.
A. Béguin, Romantycy niemieccy i nieświadomość, [w:] Szkoła genewska w krytyce.
Antologia, Warszawa 1998.
A. Steiger, „Faust I” Goethego, [w:] Sztuka interpretacji, t. I, opr. H. Markiewicz,
Wrocław 1971.
M. Piwińska, Melodramat może być mitem, „Dialog” 2002, z. 8-9; Tragedia i
romantycy, „Dialog” 1971 z. 7.
E. Bieńkowska, Tragedia i mit tragiczny w filozofii P. Ricoeura, „Twórczość” 1971
nr 4.
J.M. Stein, Richard Wagner and the Synthesis of the Arts, Wayne University, Detroit
1960.
R. Przybylski, Wtajemniczenie w los, Warszawa 1985 (stąd: Tragizm romantycznego
Buntu, „Lorenzaccio” A. de Musset).
E. Nowicka, Omamienie – cudowność – afekt. W kęgu dziewiętnastowiecznych
wyobrażeń i pojęć (wybrane rozdziały), Poznań 2003.