Debata Oksfordzka Autor: Aleksandra Winogradow Materiały pomocnicze do przeprowadzenia debaty oksfordzkiej w szkole przygotowane w ramach projektu „Podnoszenie kompetencji uczniowskich w dziedzinie nauk matematyczno-przyrodniczych i technicznych z wykorzystaniem innowacyjnych metod i technologii - EDUSCIENCE”. Teza: "Należy zaprzestać stosowania homeopatii jako metody leczenia" Wprowadzenie: Homeopatia to metoda leczenia, która opiera się przede wszystkim na stosowaniu minimalnych dawek substancji, które podczas stosowania w dużych ilościach wywołują objawy tej właśnie choroby, która jest leczona. Podstawą terapii homeopatycznej jest opracowany w XVII wieku przez niemieckiego lekarza Samuela Hahnemanna aksjomat nazwany "prawem podobieństw". Według niego substancje powodujące pewne symptomy u osób zdrowych powinny być podawane w rozcieńczonej formie pacjentom wykazującym podobne objawy. Aby otrzymać preparat homeopatyczny, bierze się wyciąg z rośliny, zwierzęcia lub minerału i sukcesywnie rozcieńcza. Po każdym rozcieńczeniu otrzymany roztwór jest mieszany przez intensywne potrząsanie, stosując założenie, że zwiększa to efektywność otrzymanej substancji. Rozcieńczanie trwa zazwyczaj tak długo, że w roztworze nie pozostaje nic z początkowej substancji, z substancji aktywnej. Współcześni homeopaci wierzą w tzw. pamięć wody, czyli rzekome gromadzenie i przechowywanie informacji przez wodę. Homeopatyczne badanie leku przeprowadza się na zdrowych ochotnikach, różnej płci i wieku, wykazujących różny stopień wrażliwości na podaną dynamizowaną substancję. W wyniku tego badania otrzymuje się obraz „leku”, na który składa się zbiór objawów obejmujących reakcje narządów oraz informacje z zakresu przeżyć i wrażeń badanego. Zdaniem homeopatów istnieją czynniki, które zaburzają działanie dobrze dobranych leków homeopatycznych i w rezultacie prowadzą do zakończenia leczenia niepowodzeniem np. niekorzystne warunki mieszkaniowe, fale elektromagnetyczne, nieprawidłowe odżywianie, siedzący tryb życia, pasywny ruch, stres psychiczny, używki, narkotyki, brak wypoczynku itd. Argumenty za stosowaniem homeopatii Argumenty przeciw stosowaniu homeopatii 1. Leki homeopatyczne nie są toksyczne, nie mają skutków ubocznych oraz nie powodują interakcji z innymi preparatami. Mogą przyjmować je kobiety w ciąży i karmiące oraz małe dzieci, gdyż są wytwarzane z naturalnych substancji. [1][2][3] 1. Leki homeopatyczne nie zawierają ani jednej cząsteczki aktywnej substancji, więc nie mogą mieć rzeczywistego działania na organizm pacjenta. Ekstremalne rozcieńczenia substancji wyjściowej powodują, że w przyjmowanym leku znajduje się jedynie sam rozpuszczalnik. [4][5] 2. Leki homeopatyczne są ogólnie dostępne - są w 2. Obserwowane niekiedy efekty terapii zasadzie łatwo osiągalne bez recepty.[1][2][3] homeopatycznych opierają się najprawdopodobniej na efekcie placebo. [6][7][8] 1 3. Oszczędność - leczenie homeopatyczne jest na ogół 3. Stosowanie terapii homeopatycznych może skłaniać dużo tańsze niż przy pomocy farmakologii tradycyjnej. pacjentów do rezygnacji z konwencjonalnego leczenia. [1][2][3] Homeopaci są krytykowani za narażanie zdrowia pacjentów poprzez dawanie porad aby unikać np. szczepionek, antybiotyków. [1] 4. Leki homeopatyczne nie powodują uzależnień, 4. Brak badań klinicznych, które wykazałyby efekty senności oraz podobnych działań niepożądanych. kliniczne działania homeopatii. Znacznie więcej badań [1][2][3] potwierdza nieskuteczność działania homeopatii. [6][8][9] Przypisy: 1. http://www.lekihomeopatyczne.pl/zalety-i-wady-homeopatii/ 2. http://pl.wikipedia.org/wiki/Homeopatia 3. http://www.deon.pl/inteligentne-zycie/zdrowie/art,425,homeopatia-glosy-za-glosy-przeciw.html 4. Cytat wypowiedzi Prof. Marka Kosmulskiego Kierownika Katedry Elektrochemii Politechniki Lubelskiej z artykułu "Czy zmierzch Homeopatii" zamieszczonym w biuletynie Okręgowej Izby Lekarskiej w Białymstoku: "roztwór w stężeniu poniżej 1 μg/dm³ nie da się w żaden kontrolowany sposób utrzymać. Nie da się również takiego stężenia zweryfikować, gdyż leży ono poza zakresem dostępnych metod analitycznych. Tak zwanych roztworów homeopatycznych nie tylko nie można uzyskać, lecz nawet teoretycznie nie można rozpatrywać, czy jakikolwiek składnik jest w nich zawarty" 5. Cytat wypowiedzi Prof. Gregosiewicza dotyczący preparatu homeopatycznego stosowanego powszechnie: "Homeopatów nie martwi jednak, że „lek” zawiera NIC. Oto bowiem, jak mówią, w trakcie „dynamizacji” kacze molekuły odcisnęły takie piętno na cząsteczkach wody, że te ostatnie zamarły ze zdumienia w określonej, „leczniczej” polaryzacjo-konfiguracji. W tej „skonfigurowanej leczniczo” wodzie pracownicy firmy Boiron moczą („nazywają to impregnacją”) granulki cukru. Woda po jakimś czasie odparowuje i z tą chwilą cząsteczki cukru biorą na siebie pełną odpowiedzialność za przechowywanie „informacji” o „ułożeniu dipoli”. Zagadka: znaki plus będą skierowane do sufitu, czy do podłogi?" 6. Shang A., Huwiler-Müntener K., Nartey L., Jüni P., Dörig S., Sterne J.A.C., Pewsner D., Egger M., 2005. Are the clinical effects of homeopathy placebo effects? Comparative study of placebocontrolled trials of homeopathy and allopathy, Lancet 366:726-732. W trakcie badań poddano analizie 220 programów naukowych. Połowa poświęcona była ocenie skuteczności tradycyjnych metod leczenia, a połowa działaniu homeopatii. Badano dziedziny medycyny takie jak ginekologię, neurologię, chirurgię, anestezjologię i choroby układu oddechowego. Do pierwszej fazy losowo wybrano 110 badań klinicznych z dziedziny homeopatii kontrolowanych przy pomocy placebo i porównano je ze 110 badaniami klinicznymi z dziedziny medycyny konwencjonalnej. Końcowe obliczenia przeprowadzono na 8 badaniach dotyczących homeopatii i 6 medycyny konwencjonalnej. Badania te zakończyły się konkluzją stwierdzającą brak jakichkolwiek dowodów 2 w dotychczasowej literaturze naukowej na to, że homeopatia przewyższa swoją skutecznością działania placebo. 7. http://www.rodzice.pl/male-dziecko/rozwoj/Homeopatia-za-i-przeciw.html 8. http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,6676/k,3 9. http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,6676 Na podstawie zebranych danych nie można zalecić homeopatii jako metody leczenia. Kategoria dowodu Charakterystyka Zdecydowanie pozytywny Mocne podstawy naukowe potwierdzające skuteczność zastosowania w medycynie Pozytywny Ograniczone dowody na skuteczność zastosowania w medycynie Nierozstrzygający Na podstawie danych nie można podjąć decyzji o skuteczności zastosowania w medycynie Negatywny Brak dowodów na skuteczność zastosowania w medycynie Zdecydowanie negatywny Dowody medycznej skuteczności na poziomie placebo Nierelewantny / Niekompletny Nieodpowiednia metodologia przeprowadzonych badań naukowych lub wyraźna stronniczość badań lub brak pełnej dokumentacji badań lub opis badań nie dotyczących homeopatii 3 Odpowiedzi na argumenty przeciw stosowaniu homeopatii: Odpowiedź na argument nr 1 dotyczący braku substancji aktywnej w stosowanym środku homeopatycznym: - Wypowiedź światowej sławy wirusologa i laureata Nagrody Nobla Prof. Luca Monatigner opublikowana w Science z dnia 24.12.2010 roku "Nie mogę powiedzieć, że w homeopatii wszystko potrafimy wytłumaczyć, ale z całą pewnością wysokie rozcieńczenia to nie jest NIC”. Odpowiedź na badania opublikowane w czasopiśmie Lancet w 2005 (przypis nr 6): -W 2008 roku w czasopiśmie "Homeopathy" (Rutten A.L., Stolper C.F., 2008. The 2005 meta-analysis of homeopathy: the importance of post-publication data. Homeopathy 97 (4): 169–177) ukazały się dwa opracowania wykazujące wady metaanalizy zamieszczonej na łamach „The Lancet” w 2005 r. Zdaniem krytyków tej metaanalizy wystarczyło odrzucić tylko jeden obszar działania leków by uzyskać pozytywny wynik całej metaanalizy (a więc pozytywne potwierdzenie dla pozostałych zastosowań leków homeopatycznych). Zdaniem krytyków pokazuje to, że wnioski przedstawione w „The Lancet” z sierpnia 2005 r. dotyczące homeopatii były bezpodstawne. 4