PREVENTCD Zapobiec Celiakii Weź udział w badaniu! Anna Chmielewska Warszawa, 20 X 2007 Celiakia • 1% populacji europejskiej (2,5 mln osób) • Najczęstsza nietolerancja pokarmowa • Cel: zmniejszenie ilości osób z celiakią w Europie • Jak? >>> prewencja • Jak? >>> wytyczne dotyczące żywienia dzieci z grup ryzyka Czym jest PREVENTCD? Międzynarodowe badanie interwencyjne prowadzone ze środków Unii Europejskiej VI Program Ramowy 1000 noworodków z grup ryzyka PREVENTCD: pytanie Czy wprowadzenie do diety małej ilości glutenu : • • wcześnie (w 4 – 6 miesiącu życia) w okresie karmienia piersią zmniejszy ryzyko wystąpienia celiakii u dzieci predysponowanych genetycznie? Karmienie piersią a celiakia • Karmienie piersią w czasie wprowadzania glutenu do diety ryzyko wystąpienia celiakii o 52% • Dane z metaanalizy badań obserwacyjnych Acobeng et al. Arch Dis Child 2006; 91: 39-43. Czas wprowadzania glutenu u dzieci z grup ryzyka a celiakia • Wprowadzenie glutenu < 3 mieś. lub > 7 mieś. łączyło się z większym ryzykiem celiakii w porównaniu z wprowadzeniem glutenu pomiędzy 4. a 6. mieś. 4. – 6. miesiąc: „okno tolerancji” Norris et al. JAMA 2005; 293: 2343-51. Cel badania Ocena wpływu żywienia we wczesnym okresie życia na zapobieganie i rozwój celiakii w odniesieniu do czynników • • • genetycznych immunologicznych środowiskowych Metodologia badania • badanie z randomizacją (losowy przydział do grup) • metoda podwójnie ślepej próby Kto? Dzieci z predyspozycją genetyczną Co? Podawanie glutenu lub placebo od 4 mieś. Punkty końcowe, czyli co badamy Wystąpienie celiakii w 36 mieś. życia rozwój tolerancji glutenu Zjawiska immunologiczne jak rozwija się nietolerancja glutenu? Pacjenci PREVENTCD, czyli kogo szukamy? NOWORODKÓW z rodzin, w których występuje celiakia (przynajmniej jeden krewny 1-wszego stopnia!) Co dalej? Noworodek z „rodziny celiakalnej” Krew pępowinowa: badania genetyczne (HLA DQ2/ DQ8) Określenie predyspozycji genetycznej Badania genetyczne • HLA (ang. human leukocyte antigen) antygeny zgodności tkankowej • HLA-DQ2, HLA-DQ8 • 90 - 95% osób z celiakią • określenie predyspozycji genetycznej Predyspozycja genetyczna Ryzyko Populacyjne 1% Celiakia u krewnego 1-wszego stopnia 5 – 10% HLA-DQ2 i/lub HLA-DQ8 10 – 30% Co dalej? Noworodek z „rodziny celiakalnej” Krew pępowinowa: badania genetyczne (HLA DQ2/ DQ8) HLA DQ2/DQ8 NIE HLA DQ2/DQ8 TAK Koniec badania Randomizacja (4 mieś.) Placebo Gluten (100mg) Interwencja po ukończeniu 4 mieś.: 100 mg glutenu lub placebo (laktoza) przez 8 tygodni Wprowadzanie glutenu od 6 m. ż. • w 7 m.ż. 500 mg glutenu/dzień • w 8 m.ż 1000 mg glutenu/dzień • w 9 m.ż. 1500 mg glutenu/dzień Obserwacja: 3 lata • • • • Rozwój dziecka Sposób żywienia Objawy celiakii Cykliczne oznaczenia laboratoryjne Oznaczenia laboratoryjne Krew Mleko Kobiece Biopsja jelita cienkiego Co 6 miesięcy: • Przeciwciała tTG • Limfocyty „glutenozależne” Co 1 miesiąc: • Zawartość glutenu Jeśli tTG „+” *HLA DQ2/DQ8 – oznaczane też u krewnych 1.stopnia www.preventcd.com Jak zgłosić się do badania? II Katedra Pediatrii AM w Warszawie kierownik: prof. Hanna Szajewska tel. (0-22) 45-23-309 Ania Chmielewska tel. 602 – 677 – 037 [email protected] www.preventcd.com Dziękuję za uwagę! www.preventcd.com