krainy ducha gór - Zabytki Obszaru Gmin Partnerstwa Ducha Gór
advertisement
Kraina Ducha Gór Stara Kamienica po ZABYTKI i ciekawe miejsca KRAINY DUCHA GÓR I ich przystosowanie do zwiedzania przez osoby niepeùnosprawne Je¿ów Sudecki ki l¹s kŒ e ów w. L w Kotlina Jeleniogórska Powiat Jeleniogórski Dolny Œl¹sk m. Jelenia Góra Janowice Wielkie Mys³akowice Szklarska Porêba Podgórzyn Piechowice KA Kowary RK Karpacz ON OSZ E W przewodniku przyjêto kolorystyczne oznaczenie dla obiektów: Obiekt w pe³ni dostêpny Obiekt dostêpny z pomoc¹ opiekuna Obiekt niedostêpny lub dostêpny w ograniczonym stopniu, przy bardzo du¿ym wsparciu opiekuna. ISBN 978-83-64313-33-2 Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestuj¹ca w obszary wiejskie. Publikacja opracowana przez Marcina Szultisa w ramach projektu „Utworzenie strony internetowej oraz przygotowanie i wydanie przewodnika ze wskazaniem miejsc przystosowanych dla osób niepe³nosprawnych”, wspó³finansowana ze œrodków Unii Europejskiej, w zakresie operacji Ma³e Projekty w ramach dzia³ania 413 Wdra¿anie lokalnych strategii rozwoju objêtego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, w ramach osi IV LEADER. Instytucja Zarz¹dzaj¹ca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marcin Szultis KARPACZ 2013 Spis treści 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. Opis dostępności obiektów dla osób niepełnosprawnych przygotował © Marcin Szultis, 2013 Korekta ANNA GOMUŁKA Zdjęcia Marcin Szultis PUBLIKACJA BEZPŁATNA ISBN 978-83-64313-33-2 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. Wydawnictwo AD REM 58-500 Jelenia Góra ul. Okrzei 12 tel. 75 75 222 15 www.adrem.jgora.pl 28. 29. BOLCZÓW – Gmina Janowice Wielkie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 KOŚCIÓŁ PARAFIALNY POD WEZWANIEM CHRYSTUSA KRÓLA W JANOWICACH WIELKICH – Gmina Janowice Wielkie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5 ZESPÓŁ PODWORSKI W JANOWICACH WIELKICH – Gmina Janowice Wielkie . . . 6 PAŁAC I PARK W BUKOWCU – Gmina Mysłakowice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 SANKTUARIUM MATKI BOŻEJ CZĘSTOCHOWSKIEJ W DĄBROWICY - Gmina Mysłakowice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 PAŁAC I PARK W WOJANOWIE – Gmina Mysłakowice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 PAŁAC I PARK W MYSŁAKOWICACH – Gmina Mysłakowice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 KOŚCIÓŁ PARAFIALNY PW.NIEPOKALANEGO POCZĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY W ŁOMNICY – Gmina Mysłakowice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11 KOŚCÓŁ ŚW. JADWIGI W CHROŚNICY – Gmina Jeżów Sudecki . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 KOŚCIÓŁ ŚW. WAWRZYŃCA W DZIWISZOWIE – Gmina Jeżów Sudecki . . . . . . . . . 13 KOŚCIÓŁ pw. ŚW. MICHAŁA ARCHANIOŁA W JEŻOWIE SUDECKIM – Gmina Jeżów Sudecki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 WIEŻA RYCERSKA/KSIĄŻĘCA W SIEDLĘCINIE – Gmina Jeżów Sudecki . . . . . . . . . 15 KOŚCIÓŁ PARAFIALNY pw. ŚW. MICHAŁA ARCHANIOŁA W CZERNICY – Gmina Jeżów Sudecki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 KOŚCIÓŁ NAWIEDZENIA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY W KARPACZU – Gmina Karpacz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 KARCZMA SĄDOWA „BACHUS” W KARPACZU – Gmina Karpacz . . . . . . . . . . . . . . 18 KAPLICA ŚW. WAWRZYŃCA NA ŚNIEŻCE – Gmina Karpacz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 KOŚCIÓŁ NAJŚWIĘTSZEGO SERCA JEZUSA W KARPACZU – Gmina Karpacz . . . . 20 ŚWIĄTYNIA WANG W KARPACZU – Gmina Karpacz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 MUZEUM SPORTU I TURYSTYKI W KARPACZU – Gmina Karpacz . . . . . . . . . . . . . . 22 SCHRONISKO „STRZECHA AKADEMICKA” – Gmina Karpacz . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 SCHRONISKO SAMOTNIA – Gmina Karpacz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 MIEJSKIE MUZEUM ZABAWEK W KARPACZU – Gmina Karpacz . . . . . . . . . . . . . . . 25 KAPLICA ŚW. ANNY W SOSNÓWCE – Gmina Podgórzyn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 DWÓR –TZW.„DOM WDOWY” W ŁOMNICY – Gmina Mysłakowice . . . . . . . . . . . . . 27 KOŚCIÓŁ PARAFIALNY POD WEZWANIEM ŚW. JADWIGI W MIŁKOWIE – Gmina Podgórzyn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 KOŚCIÓŁ PARAFIALNY POD WEZWANIEM ŚWIĘTEJ TRÓJCY W PODGÓRZYNIE – Gmina Podgórzyn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 KOŚCIÓŁ PARAFIALNY POD WEZWANIEM MATKI BOSKIEJ OSTROBRAMSKIEJ W SOSNÓWCE – Gmina Podgórzyn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 PAŁAC I PARK W STANISZOWIE – Gmina Podgórzyn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 KOŚCIÓŁ POD WEZWANIEM PRZEMIENIENIA PAŃSKIEGO W STANISZOWIE – Gmina Podgórzyn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 1. BOLCZÓW – Gmina Janowice Wielkie W Kontakt: Stowarzyszenie Mieszkańcy Gminie ul. Demokratów 39, 58-520 Janowice Wielkie tel. 75 751-52-14 Obiekt jest dostępny dla niepełnosprawnych zwiedzających jedynie z uwzględnieniem pomocy osoby towarzyszącej, która pomoże pokonać drogę prowadzącą na zamek. Maksymalne nachylenie trasy to 30%, należy również uważać na kamienie, wystające z nieutwardzonego podłoża, które tylko częściowo zostało wyrównane. Sam obiekt nie został architektonicznie przystosowany dla osób z trudnościami w poruszaniu się, zatem także tutaj obecność opiekuna jest niezbędna. Bez problemu można wejść z psem przewodnikiem. pobliżu Janowic Wielkich, na stromej skarpie, ok. 561 m n.p.m., znajdują się ruiny warownego zamku Bolczów, którego mieszkańcy strzegli pobliskich szlaków handlowych. Zbudowany został w XIV w. przez rycerza Bolcze, dworzanina księcia Bolka II. Wykorzystano wolne przestrzenie pomiędzy granitowymi blokami skalnymi, pokrywającymi wierzchołek góry zamkowej, wypełniając je murem. Na zewnątrz wzniesiono barbakan i baszty, a wejście prowadziło przez most przerzucony nad suchą fosą. Podczas wojny trzydziestoletniej, w 1645 r. został podpalony przez opuszczających go Szwedów. Od tego czasu Bolczów pozostaje w ruinie. W 1848 r. został częściowo zrekonstruowany i przystosowany do zwiedzania. Wówczas wzniesiono też małe schronisko i gospodę. Obiekty były czynne do 1945 r, później zostały zdewastowane. Obecnie Bolczów jest malowniczą ruiną położoną na Szlaku Zamków Piastowskich. Do naszych czasów przetrwały: mury barbakanu, basteja, brama wjazdowa, pozostałości murów obwodowych i budynku mieszkalnego. Uwagę zwracają wykute w kamieniu schody prowadzące na wyższe poziomy w skalnej twierdzy. Zniżki dla osób niepełnosprawnych - zwiedzanie obiektu nie podlega opłacie. Parking dla osób niepełnosprawnych - dostępne parkingi są w Janowicach Wielkich albo w Mniszkowie, w okolicach samego zamku nie można parkować, Toaleta dla niepełnosprawnych – brak 4 2. KOŚCIÓŁ PARAFIALNY POD WEZWANIEM CHRYSTUSA KRÓLA w JANOWICACH WIELKICH – Gmina Janowice Wielkie P ierwotnie była to świątynia protestancka, w 1744 roku uzyskano pozwolenie na jej budowę (wcześniej protestanci modlili w się w kościele katolickim oraz w wyznaczonych pomieszczeniach pałacu w Janowicach). Pierwszym kaznodzieją ewangelickim został Christian Leuchthänger. Budowla została wzniesiona z drewnianej konstrukcji szkieletowej i wkrótce z uwagi na zużycie materiałów w 1862 roku kościół rozebrano, a w jego miejscu wzniesiono dzisiejszą budowlę. Jest to eklektyczna budowla salowa, założona na rzucie prostokąta, z kwadratową wieżą na osi zwieńczoną wysmukłym hełmem. Wnętrze nakryte płaskim stropem. Wyposażenie do niedawna bardzo skromne, z klasyczną amboną i chrzcielnicą, zostało niedawno uzupełnione przeniesionymi z kościoła pomocniczego cennymi zabytkami w postaci środkowej kwatery gotyckiego ołtarza przedstawiającego Wniebowstąpienie NMP (pocz. XVI wieku) i Pokłon Trzech Mędrców, gotyckich rzeźb Barbary i Katarzyny (z pocz. XVI wieku). Barokowe rzeźby, w tym Pieta, Trójca Święta i 8 rzeźb, w tym św. Piotr, Paweł, Joachim i Anna pochodzą z kościoła filialnego w Miedziance. Utrudnieniem dla osób niepełnosprawnych będzie znaczna ilość schodów, prowadzących do wejścia kościoła oraz progi na wejściu. Przy schodach wejściowych znajdują się stabilne poręcze, mimo tego konieczna będzie pomoc opiekuna w dostaniu się do obiektu. Możliwość wprowadzenia psa przewodnika za zgodą proboszcza parafii. Kontakt: Parafia rzymskokatolicka pw. Chrystusa Króla ks. Piotr Suska ul. Partyzantów 5, 58-520 Janowice Wielkie tel. 601-596-464 Zniżki dla osób niepełnosprawnych – zwiedzanie kościoła nie podlega opłacie Parking dla osób niepełnosprawnych - parking jest ogólnodostępny, brak wydzielonej części dla osób niepełnosprawnych Toaleta dla osób niepełnosprawnych – brak 5 3. ZESPÓŁ PODWORSKI w JANOWICACH WIELKICH – Gmina Janowice Wielkie D Kontakt: Dom Pomocy Społecznej ul. Chłopska 1, 58-520 Janowice Wielkie tel. 75 751-52-12,75 751-52-13 www.dpsjanowicewielkie.pl Obecnie w Pałacu znajduje się Dom Pomocy Społecznej, dlatego też nie jest on udostępniony do zwiedzania, można zwiedzić kompleks parkowy. Personel obiektu jest pomocny w razie jakiś problemów w poruszaniu się po terenie oraz udzieli informacji o okolicy jak i samym obiekcie. Park znajduje się na jednym poziomie (nie natrafimy na schody czy progi), do udostępnionych do zwiedzania pomieszczeń w obiekcie prowadzą schody. Do samego zwiedzania parku opiekun nie jest wymagany. Za zgodą administracji obiektu można wejść z psem przewodnikiem. wór w Janowicach powstał w drugiej połowie XVI w. początkowo, jako zamek myśliwski. Rozbudowa nastąpiła w latach 1608 – 1609 na zlecenie właściciela Bolczowa – Daniela von Schaffgotsch. Zniszczony podczas wojny trzydziestoletniej, odbudowany w 1648 r. W drugiej połowie XVIII w. przebudowano go w stylu barokowym. W roku 1830 nastąpiła dalsza przebudowa. W roku 1917 spaliły się budynki gospodarcze, ale wkrótce znów zostały odbudowane. Najstarszym elementem dworu jest narożna baszta. Folwark miał charakter obronny. Fragmenty muru ogradzającego dwór od strony zachodniej stanowią obecnie część budynku, który został dostawiony. Budynek zarządcy zachował stosunkowo dobrze formy swej architektury. Folwark od strony dziedzińca zachował malowniczy drewniany ganek zadaszony okapem wspartym na słupach. Na wzniesieniu na zachód od folwarku, został założony w 1830 roku rozległy malowniczy park krajobrazowy. Założyciel parku doskonale wykorzystał naturalne walory rozległego terenu. Zniżki dla osób niepełnosprawnych – zwiedzanie parku nie podlega opłacie Parking dla osób niepełnosprawnych - parking jest ogólnodostępny, brak wydzielonej części dla osób niepełnosprawnych Toaleta dla osób niepełnosprawnych – jest dostępna 6 4. PAŁAC i PARK w BUKOWCU – Gmina Mysłakowice P ałac w Bukowcu jest usytuowany przy drodze do Krogulca. Jest to budowla dwukondygnacyjna z wysokim parterem, założona na planie czworoboku. Na przełomie XVIII i XIX w. jeden z kolejnych właścicieli obiektu – Hrabia von Reden założył wokół swojej siedziby rozległy park krajobrazowy, według wzorów angielskich. Jego centralną częścią był położony w pobliżu pałacu zespół kilku stawów. Wokół stawów przeprowadzono aleje i polany widokowe obsadzone na brzegach kępami drzew. W roku 1797 zbudowano otoczony arkadami dom ogrodnika. W 1803 roku, na leśnym wzgórzu wzniesiono świątynię wspartą na kolumnach, obiekt pełnił rolę herbaciarni, obecnie odrestaurowany. Na zachód od stawów usytuowane zostało wzniesienie zaprojektowane przez Friedricha Rabe, znajduje się tam pseudogotyckie mauzoleum zwane Opactwem, w którym spoczywają prochy hrabiego von Reden i jego żony. Ponadto na zalesionym wzgórzu na północnym wschodzie przetrwała ruina cylindrycznej wieży widokowej, która została w ostatnim czasie wyremontowana. Kontakt: Związek Gmin Karkonoskich. Pałac Bukowiec ul. Robotnicza 6, 58-533 Mysłakowice tel. 75 718-24-15, 75 713-10-89 www.zgk-karkonosze.pl Teren jest w znacznej części przystosowany dla osób niepełnosprawnych, niezależnie od posiadanego stopnia niepełnosprawności. Przy parkowych alejkach znajdują się tablice informacyjne, prowadzące do poszczególnych obiektów. Teren ścieżek jest w miarę wyrównany, miejscami występują progi w postaci krawężników oraz stopnie, które można ominąć podjazdami gruntowymi. Obecność opiekuna nie jest wymagana. Z psem przewodnikiem można wejść jedynie za zgodą administratora obiektu. Zniżki dla osób niepełnosprawnych – zwiedzanie parku nie podlega opłacie Parking dla osób niepełnosprawnych – nie ma wydzielonego miejsca dla niepełnosprawnych, zwykłe miejsca parkingowe są przystosowane, znajdują się przy głównej bramie wjazdowej Toaleta dla osób niepełnosprawnych – brak 7 5. SANKTUARIUM MATKI BOŻEJ CZĘSTOCHOWSKIEJ w DĄBROWICY - Gmina Mysłakowice K Kontakt: PARAFIA RZYMSKO-KATOLICKA pw. WNIEBOWZIĘCIA NMP w WOJANOWIE z/s w DĄBROWICY 21, tel.: 75 7130 191 e-mail: kancelaria@parafiawojanów.pl Liturgia-godziny otwarcia Sanktuarium w Dąbrowicy: Pn, Śr: godz 16:00, So: 8:30, Nd: 11:00, 16:00 Utrudnieniem dla osób niepełnosprawnych będzie zapewne znaczna ilość schodów prowadzących do wejścia kościoła oraz progi przy drzwiach głównych. Pewnym ułatwieniem może być obecność poręczy przy schodach prowadzących do kościoła. Konieczna będzie pomoc opiekuna w pokonaniu schodów do obiektu. Za zgodą proboszcza parafii można wejść z psem przewodnikiem. ościół został wyświęcony 16 września 1900 roku, dzięki funduszom rodziny barona Deckera. Baron był właścicielem tutejszego zamku, całej Dąbrowicy i papierni. W 1920 roku mieszkańcy Dąbrowicy ufundowali dwa dzwony spiżowe, jako wotum wdzięczności za ocalenie w czasie I wojny światowej. Po II wojnie światowej przez dłuższy czas świątynia była opuszczona i dewastowana. W roku 1962 przejęta przez parafię rzymskokatolicką, została wyremontowana. Budowla wykonana z kamienia w stylu neogotyckim, dwunawowa. Przy węższej ścianie nawy stoi kwadratowa wieża, zwieńczona wysmukłym dwukondygnacyjnym hełmem przechodzącym w iglicę. Wewnątrz zachowały się pozostałości pierwotnego wyposażenia, m.in. neogotycki obraz główny, neoklasycystyczny marmurowy krucyfiks, figura Anioła Pokoju. W 1953 roku ks. Adam Habrat ufundował kopię obrazu Pani Jasnogórskiej dla świątyni dąbrowickiej. Obraz ten wisi w ołtarzu głównym. Dziesięć lat później odbyła się Peregrynacja kopii obrazu jasnogórskiego. Uroczystość peregrynacyjna stała się początkiem kultu obrazu Czarnej Madonny w Dąbrowicy. Wokół kościoła pozostało rozległe założenie pielgrzymkowe. Oryginalnymi budowlami są: kaplica cmentarna i kaplica grobowa z około 1900 roku. Dalej rozciąga się teren dawnego cmentarza otoczonego nowo wybudowanymi kaplicami i grotami. Zniżki dla osób niepełnosprawnych – zwiedzanie kościoła nie podlega opłacie Parking dla osób niepełnosprawnych - parking jest ogólnodostępny, brak wydzielonej części dla osób niepełnosprawnych Toaleta dla osób niepełnosprawnych – brak 8 6. PAŁAC I PARK w WOJANOWIE – Gmina Mysłakowice P ałac należał niegdyś do zespołu trzech królewskich, pruskich rezydencji letnich w Kotlinie Jeleniogórskiej. Pierwsze wzmianki o majątku w Wojanowie pochodzą z 1281 roku. Trójkondygnacyjny pałac założono na planie prostokąta, z narożnymi okrągłymi alkierzowymi wieżami. Bryłę nakryto stromym dachem namiotowym. Pałac zachował od strony ogrodu rozległy taras z bocznymi szerokimi schodami. Z renesansowego dworu zachował się w elewacji frontowej dwudzielny portal zwieńczony fryzem, na którym umieszczono tarcze herbowe, obramienia okien w dolnej kondygnacji oraz wewnętrzny portal prowadzący do piwnicy. Osobliwością pałacu są ponadto oranżerie po dwóch stronach, na przedłużeniu fasad od strony Bobru. Rozciągający się przed pałacem park jest założeniem krajobrazowym, przekształcony w pierwszej połowie XIX wieku przez Piotra Józefa Lenné, architekta króla pruskiego. Naturalną granicą parku jest koryto rzeki Bóbr. Z okien pałacu, a także z tarasu widokowego można podziwiać całe pasmo Karkonoszy, dolinę Bobru i wzgórza Rudaw Janowickich. Po wojnie w pałacu znajdowały się biura PGR i czasowo służył, jako dom wczasowy. Obecnie mieści się tutaj luksusowy hotel zamkowy. Kontakt: PAŁAC WOJANÓW Wojanów 9, 58-508 Jelenia Góra tel.: + 48 75 754 5300 Zarówno teren parku jak i zabudowania przypałacowe, które są udostępnione do zwiedzania, w większości są przystosowane dla osób niepełnosprawnych. Pewnym utrudnieniem może być niecałkowite utwardzenie ścieżek. Jedynie z poziomu drogi, poza murami terenu pałacowego, do pokonania jest jeden obniżony krawężnik. Pomoc opiekuna nie jest wymagana. Wejście z psem przewodnikiem możliwe wyłącznie po wcześniejszym uzgodnieniu z administracją obiektu. Zniżki dla osób niepełnosprawnych - brak opłat; pałac pełni funkcję hotelową nie ma możliwości zwiedzania, dostępne są przypałacowe zabudowania, wejście nie podlega opłacie. Parking dla osób niepełnosprawnych - parking ogólnodostępny w całości przystosowany, bez specjalnie wyznaczonych miejsc. Toaleta dla osób niepełnosprawnych - jest na terenie jednego z obiektów wchodzących w skład zabudowań przypałacowych 9 7. PAŁAC I PARK w MYSŁAKOWICACH – Gmina Mysłakowice W Kontakt: Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Mysłakowicach ul. Sułkowskiego 1, 58-533 Mysłakowice tel. +48 75 713 13 03 1831 r. dobra mysłakowickie zakupiła pruska rodzina królewska, z zamiarem urządzenia tu swojej letniej siedziby. Król Fryderyk Wilhelm III dał zezwolenie na założenie parkowe 20 lipca 1833 roku. Przedsięwzięcie to powierzono ogrodnikowi Gerardowi Koeberowi, który był nadzorowany przez Józefa Piotra Lennégo i Schinkla. W krajobrazowym parku angielskim postawiono m.in. wieżę widokową według projektu Hansa Karla Waltera z Bukowca. Prace nad wieżą zakończone zostały w 1835. Założono także w tym czasie dwa stawy, z których większy posiadał po środku wyspę. Na terenie parku, poza wieżą, znajdowały się liczne budowle: belweder, herbaciarnia, młyn i wiele innych. Po zakończeniu wojny w pałacu zamieszkiwało dowództwo ochrony armii ZSRR. W 1953 roku otwarto w nim szkołę. W wyniku remontów, które miały miejsce po roku 1945, w wyglądzie zewnętrznym nastąpiły poważne zmiany, zacierające stylowy charakter pałacu. Sam pałac ze względu na swoją obecną funkcję (szkoła) jest niedostępny do zwiedzania. Teren jest sprzyjający osobom niepełnosprawnym. Warto odwiedzić park, znajdujący się na terenie przy pałacowym. Obecność opiekuna nie jest konieczna. Z psem przewodnikiem można wejść za zgodą administracji obiektu. Zniżki dla osób niepełnosprawnych - zwiedzanie nie podlega opłacie Parking dla osób niepełnosprawnych - obiekt posiada ogólnodostępny, nieposiadający barier architektonicznych parking Toaleta dla osób niepełnosprawnych – tak, ale tylko na terenie obiektu 10 8. KOŚCIÓŁ PARAFIALNY PW.NIEPOKALANEGO POCZĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY w ŁOMNICY – Gmina Mysłakowice P ierwsze wzmianki o kościele pochodzą z 1369 r., a obecna budowla pochodzi z końca XV wieku, na co wskazuje późnogotycka kamieniarka. Przebudowywano go kolejno w XVI i XVIII wieku, z tego okresu pochodzi jego obecna bryła oraz wyposażenie. Budowla orientowana. Wieża została założona na rzucie zbliżonym do kwadratu, czterokondygnacyjna. W kondygnacji parterowej mieści się kaplica wieżowa. Wewnątrz znajduje się barokowy, wielki ołtarz ukazujący Marię z Dzieciątkiem na kuli ziemskiej oraz płaskorzeźby aniołów. W zwieńczeniu jest mała, owalna płaskorzeźba z symbolem Ducha Świętego. Barokowy ołtarzyk Serca Jezusowego ustawiony jest po przeciwnej stronie łuku tęczy. Drewniany chór organowy pochodzi z około 1800 roku. Chrzcielnicę należy datować na XVII wiek. Figura świętego Jana Nepomucena umieszczona przed basztową bramą, piaskowcowa, barokowa z połowy XVIII wieku, prawie naturalnej wielkości, na wysokim cokole. Po obu stronach świętego występują putta, z których jedno trzyma tarczę z herbem fundatora. Na cmentarzu znajduje się neogotycka kaplica grobowa, murowana, o schodkowym szczycie pochodząca z roku około 1850. Po bokach, nad portalem, znajdują się dwa kamienne kartusze herbowe. Kontakt: Parafia p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP w Łomnicy ul. Świerczewskiego 73, Łomnica tel. 75 71 31 615 Na terenie obiektu nie ma większych utrudnień dla osób niepełnosprawnych. Ścieżka prowadząca do obiektu jest asfaltowa, jedynie w bramie głównej znajduje się próg, tu może przydać się pomoc opiekuna. Wejście z psem przewodnikiem możliwe wyłącznie po wcześniejszym uzgodnieniu z proboszczem parafii. Zniżki dla osób niepełnosprawnych - zwiedzanie nie podlega opłacie Parking dla osób niepełnosprawnych - parking ogólnodostępny bez wydzielonych miejsc Toaleta dla osób niepełnosprawnych – brak 11 9. KOŚCÓŁ ŚW. JADWIGI w CHROŚNICY – Gmina Jeżów Sudecki K ościół obronny w Chrośnicy został wzniesiony w końcu XIV w. na cmentarzu grzebalnym, otoczonym obronnym murem kamiennym, ze skarpami i z basztą obronną w murze. Na obszarze cmentarza i kościoła znajduje się najliczniejszy w regionie zespół krzyży pokutnych. Główny człon obecnej budowli pochodzi z XVI wieku. W XVII w. dobudowano przy północnej ścianie prezbiterium i zakrystię. W ścianie południowej zachował się portal piaskowcowy oraz dwa okna umieszczone na różnej wysokości. Wieża o charakterze obronnym zakończona jest szpiczastym hełmem. W górnej kondygnacji wmurowany jest piaskowcowy krzyż pokutny. Kościół posiada wyposażenie stosunkowo skromne. Wielki ołtarz z płaskorzeźbą św. Jadwigi. Ramy bogate, regencyjne, drewniane zdobione motywami roślinnymi z początku XVIII w. Chrzcielnica – pierwotnie gotycka, piaskowcowa w kształcie kielicha, okryta została XVII – wieczną drewnianą obudową. Ambona – drewniana, sześcioboczna, stojąca na słupie. W portalu kapłańskim w ścianie południowej wschodni węgar uzupełniono pozbawionym jednego ramienia krzyżem pokutnym, z białego piaskowca. We wschodniej ścianie prezbiterium znajduje się wnęka na sakramentarium, prostokątnie obramowana piaskowcem, zamknięta żelazną kratą z kutych pasów. Obecnie kościół podlega parafii w pobliskiej Czernicy. Kontakt: Parafia Świętego Michała Archanioła Czernica 114, 58-521 Jeżów Sudecki tel. +48 75 713 22 16, e-mail: [email protected] www.parafiaczernica.jgora.net Utrudnieniem dla osób niepełnosprawnych są schody oraz progi znajdujące się przy wejściu głównym do kościoła oraz przy bramie głównej. Obiekt nie jest przystosowany dla osób niepełnosprawnych. Niezbędny jest opiekun, by móc ominąć bariery architektoniczne. Wejście z psem przewodnikiem możliwe wyłącznie po wcześniejszym uzgodnieniu z proboszczem parafii. Zniżki dla osób niepełnosprawnych – zwiedzanie kościoła nie podlega opłacie Parking dla osób niepełnosprawnych - parking jest ogólnodostępny, brak wydzielonej części dla osób niepełnosprawnych Toaleta dla osób niepełnosprawnych – brak 12 10. KOŚCIÓŁ ŚW. WAWRZYŃCA w DZIWISZOWIE – Gmina Jeżów Sudecki K ościół pochodzi z XIV wieku. Dwa wieki później został przejęty przez ewangelików. Podczas wojny trzydziestoletniej chronili się w nim, uciekając do wysokiej wieży. Obiekt zachował przeważające cechy stylu gotyckiego, zarówno na elewacjach, jak i we wnętrzu, szczególnie prezbiterium. Orientowany, jednonawowy, z wieżą od zachodu, z prostokątnym oskarpowanym prezbiterium o dwu kwadratowych przęsłach. Prezbiterium sklepione jest krzyżowo na żebrach spiętych dwoma zwornikami: kolisty przedstawia głowę Chrystusa, a drugi jest tarczowy z herbem. Żebra opadają w narożnikach na proste kroksztyny. Wsporniki środkowe przedstawiają figurę młodzieńca z laską oraz brodatego mężczyznę. Arkada tęczy jest ostrosłupowa z importami. W ścianie północnej i południowej prezbiterium zachowały się ostrosłupowe portale. We wnętrzu za ołtarzem zachowały się, odsłonięte przez konserwatora zabytków, fragmenty polichromii figuralnej datowanej wstępnie na pierwszą połowę XV wieku. Z wyposażenia na uwagę zasługuje barokowy ołtarz główny z początku XVII w. i prospekt organowy z drugiej połowy XVIII w. Na wieży wisi dzwon z 1507 r. Kontakt: Rzymskokatolicka Parafia pw. św. Wawrzyńca w Dziwiszowie Dziwiszów 37/2, 58-508 Jelenia Góra 14 (siedziba tymczasowa) tel. 512 244 518, 756 105 506 e-mail: [email protected] Utrudnieniem dla osób niepełnosprawnych będzie znaczna ilość schodów prowadzących do kościoła oraz progi na wejściu. Kolejnym utrudnieniem jest dosyć wysoki krawężnik znajdujący się przed główną bramą, przy wejściu na chodnik. Konieczna jest pomoc opiekuna w pokonaniu schodów i progu do obiektu. Wejście z psem przewodnikiem możliwe wyłącznie po wcześniejszym uzgodnieniu z proboszczem parafii. Zniżki dla osób niepełnosprawnych – zwiedzanie kościoła nie podlega opłacie Parking dla osób niepełnosprawnych - parking jest ogólnodostępny, brak wydzielonej części dla osób niepełnosprawnych Toaleta dla osób niepełnosprawnych – brak 13 11. KOŚCIÓŁ pw. ŚW. MICHAŁA ARCHANIOŁA W JEŻOWIE SUDECKIM – Gmina Jeżów Sudecki W ybudowany został w 1574 roku, jako wotum dziękczynne ocalałych od zarazy („czarna śmierć”). Być może z tego powodu wzniesiono budowę znacznie oddaloną od wsi przy cmentarzu, na którym pochowano licznych zmarłych. Ciekawostką jest, że w czasie jej budowy większość mieszkańców uznała już protestantyzm. Dlatego wkrótce po wybudowaniu kościół przejęli ewangelicy. Kościół tworzy prostokątna, dwuprzęsłowa sala, do której od północy przylega prostokątna zakrystia. Prezbiterium jest sklepione kolebkowo z głębokimi lunetami, tworzącymi układ krzyżowy. Na całej długości ściany zachodniej i północnej zachowała się drewniana empora, wsparta na słupach, z których północny ma trzon o formie warkocza. Bryła kościoła bardzo prosta, nakryta wspólnym, dwuspadowym dachem oraz siedmioboczną sygnaturką. Od zachodu istnieje ostrołuczny portal. We wnętrzu zachował się barokowy ołtarz główny z drugiej ćwierci XVII wieku, ambona z lat 1654 – 1668, prospekt organowy z XVIII wieku, a także kilka obrazów z XVIII wieku. Kontakt: Parfia pw. św. Michała Archanioła w Jeżowie Sudeckim ul. Boczna 6, 58-521Jeżów Sudecki tel.(75) 713-22-53 Obiekt jest otwierany tylko w niektóre dni oraz godziny po kontakcie z proboszczem parafii Do kościoła prowadzi ścieżka z kostki brukowej, przy głównej bramie znajduje się próg. Pomoc opiekuna może być konieczna do pokonania progu. Wejście z psem przewodnikiem możliwe wyłącznie po wcześniejszym uzgodnieniu z proboszczem parafii. Zniżki dla osób niepełnosprawnych – zwiedzanie kościoła nie podlega opłacie Parking dla osób niepełnosprawnych – nie ma wyznaczonego parkingu Toaleta dla osób niepełnosprawnych – brak 14 12. WIEŻA RYCERSKA/KSIĄŻĘCA W SIEDLĘCINIE – Gmina Jeżów Sudecki W ieża w Siedlęcinie to mieszkalna wieża książęca, która dopiero w późniejszym okresie stała się wieżą rycerską. Jest to trójkondygnacyjna budowla, wysoka na 19 metrów. Powstała na początku XIV w., jako rezydencja książąt świdnicko-jaworskich. Wnętrze wieży jest charakterystyczne dla średniowiecznej architektury militarnej, kultywującej układ: gospodarczo-usługowy parter, 2 i 3 kondygnacja mieszkalne oraz górny poziom obronny. Najcenniejszą pozostałością średniowiecznego wystroju jest dekoracja malarska reprezentacyjnej sali na trzeciej kondygnacji. Polichromie zostały odkryte w latach 1880 – 1890, a powstały w latach 40. XIV w., zapewne z inicjatywy księcia Henryka Świdnickiego. Freski przedstawiają wątki z opowieści o Lancelocie, rycerzu legendarnego Króla Artura i są najstarszymi malowidłami o tematyce świeckiej w Polsce. Zostały wykonane techniką al secco, tzn. namalowane zostały na suchym tynku. Łączna powierzchnia malowideł wynosi 33 m2. Od niedawna wieża stanowi własność Fundacji Zamek Chudów i powoli odzyskuje utraconą świetność. Kontakt: Wieża w Siedlęcinie ul. Długa 21, Siedlęcin 58-508 Jelenia Góra Tel.: 0-75 7137597 Zwiedzanie (codziennie, poza okresem świątecznym): V – X od 10:00 do 18:00,XI – IV od 10:00 do 16:00, Bilet normalny – 6 zł, bilet ulgowy 4 zł. Dzieci do lat 4 wstęp wolny. W wieży znajdują się wyjątkowo strome schody (z poręczami), zatem na zwiedzanie wyższych kondygnacji mogą się zdecydować jedynie osoby niepełnosprawne w stopniu lekkim, poruszające się samodzielnie lub z niewielką pomocą osoby towarzyszącej. Osoby nieporuszające się samodzielnie mogą zwiedzić parter oraz plac przed wejściem. Do wieży prowadzi kilka kamiennych stopni. W każdym wypadku pomoc opiekuna jest niezbędna. Z psem przewodnikiem można wejść za zgodą obsługi. Zniżki dla osób niepełnosprawnych – Tak Parking dla osób niepełnosprawnych – parking jest ogólnodostępny, brak wydzielonej części dla osób niepełnosprawnych Toaleta dla osób niepełnosprawnych – brak 15 13. KOŚCIÓŁ PARAFIALNY pw. ŚW. MICHAŁA ARCHANIOŁA w CZERNICY – Gmina Jeżów Sudecki K Konatkt: Parafia Świętego Michała Archanioła w Czernicy Czernica 14, 58-251 Jeżów Sudecki Tel. 75 713-22-16 Utrudnieniem dla osoby niepełnosprawnej może być dość stromy podjazd do obiektu, w postaci brukowanej ścieżki, a także próg znajdujący się w bramie wejściowej. Opiekun nie jest wymagany, ale może być potrzebna pomoc w pokonaniu progu. Wejście z psem przewodnikiem możliwe wyłącznie po wcześniejszym uzgodnieniu z proboszczem parafii. ościół parafialny pw. św. Michała Archanioła to wczesnogotycki obiekt sakralny, najstarszy zabytek Czernicy. Wzniesiono go na przełomie XIII i XIV w. Budowla jest orientowana, jednonawowa, z dwuprzęsłowym prezbiterium, które przykrywa sklepienie krzyżowo – żebrowe. W kruchcie północnej umieszczony jest późnogotycki krucyfiks, pochodzący z grupy Ukrzyżowania. Zachował się manierystyczny ołtarz główny, ufundowany przez właścicieli wsi – Lestów. Z 1615 r. pochodzi również manierystyczna ambona. Do czasów obecnych zachował się kosz kazalnicy z malowanymi postaciami ewangelistów i baldachimem oraz chrzcielnica, rzeźbiona w piaskowcu, z wykutymi na czaszy herbami znanych śląskich rodów: von Lest, von Stosch, von Reibnitz i von Hochberg. Wystrój prezbiterium uzupełniają renesansowo-barokowe stalle i empora, wykonana w formie balkonu umieszczonego na jednej ze ścian prezbiterium. Zdobi ją dwanaście scen ze Starego Testamentu, wśród których wyróżniają się bardzo realistyczne akty Adama i Ewy, przedstawione na tle leśnego pejzażu. W prezbiterium zachowały się również renesansowe nagrobki Baltazara Schaffgotscha i jego żony Magdaleny. Od 2000 roku w oknie świątyni znajduje się witraż przedstawiający Jana Pawła II. Zniżki dla osób niepełnosprawnych - brak opłat Parking dla osób niepełnosprawnych - przy murach kościelnego terenu znajduje się kilka miejsc parkingowych, nie ma specjalnie wydzielonych Toaleta dla osób niepełnosprawnych - brak 16 14. KOŚCIÓŁ NAWIEDZENIA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY w KARPACZU – Gmina Karpacz Z anim wybudowano kościół w Karpaczu msze św. odprawiane były w szkole katolickiej, którą ufundował ks. Sommer. Obecnie jest to dom naprzeciw kościoła z dużym krzyżem i figurą Chrystusa. Budowę rozpoczęto 26.04.1909 r. W roku 1979 ks. prob. Franciszek Schirmer zapoczątkował rozbudowę kościoła, prace zakończono w roku 1985. We wnętrzu kościoła znajduje się późnobarokowy ołtarz główny z obrazem Nawiedzenia NMP i dwoma bocznymi figurami przedstawiającymi św. Piotra i św. Antoniego. W starej części kościoła na drewnianym stropie widnieje polichromia, która pochodzi z czasów budowy kościoła. W przejściu między pierwotną a dobudowaną częścią kościoła na filarach i łączącym je łuku namalowane są postacie czterech ewangelistów. W starej części kościoła znajduje się pięć witraży z postaciami świętych. W dobudowanej części kościoła witraże ozdobione są motywami roślinno-kwiatowymi. Podczas remontu w roku 2007, w kuli wieńczącej wieżę znaleziono trzy pergaminowe dokumenty. Pod datą 28.10.1909 r. opisano budowę kościoła i wymieniono nazwiska osób związanych z tym przedsięwzięciem. Dokumenty te ponownie umieszczono w kuli wieży, dołączając świadectwa czasów współczesnych: opis parafii i Karpacza, plan miasta oraz przesłanie. Kontakt: Parafia Rzymsko-Katolicka pw. Nawiedzenia NMP w Karpaczu 58-540 Karpacz, ul. Konstytucji 3 Maja 44 tel. 75 76 19 556 www.parafia.karpacz.pl, e-mail: [email protected] Obiekt jest bez problemowo dostępny dla zwiedzających, bez względu na posiadany stopień niepełnosprawności. Jedyne trudności z dostaniem się do środka mogą być związane ze stopniem znajdującym się w głównym wejściu lub kamiennym podwyższeniem wejść bocznych. Do obiektu prowadzi utwardzona droga oraz chodnik z betonowej kostki. Opiekun nie jest wymagany, może być potrzebna pomoc przy pokonaniu progu. Wejście z psem przewodnikiem możliwe wyłącznie po wcześniejszym uzgodnieniu z proboszczem parafii. Zniżki dla osób niepełnosprawnych – zwiedzanie kościoła nie podlega opłacie Parking dla osób niepełnosprawnych - parking jest ogólnodostępny, z jednym miejscem wydzielonym dla osoby niepełnosprawnej (przy plebanii) Toaleta dla osób niepełnosprawnych – brak 17 15. KARCZMA SĄDOWA „BACHUS” w KARPACZU – Gmina Karpacz W miejscu dzisiejszego Domu Wczasowego i Restauracji “Bachus”, przy ulicy Konstytucji 3 Maja, od roku 1602 istniała karczma sądowa, będąca przez cały XVIII wiek własnością rodziny Exnerów. Rozprawy sądowe odbywały się zawsze w obiektach wyznaczonych przez właściciela terenów. Najczęściej do pełnienia funkcji sądowej były powoływane karczmy i zajazdy. Zabytek powstał w 1836 roku, być może na fundamentach starej budowli, o której wspominają źródła. W latach 1910 – 1920 nastąpiła rozbudowa w stronę wschodnią, wzdłuż ulicy. Najstarsza jest część zachodnia z głównym wejściem, ujętym w portalu z datą w kluczu 1836, holem i środkową salą. Na zewnątrz wyróżnia się środkowy szczyt elewacji północnej, ozdobnie opracowany szalunkiem. Przestrzeń między oknami ozdobiono płaskorzeźbami mnicha z dzbanem u stóp i mieszczanina z laską w ręku. Wewnątrz zachowały się sale, których stropy podpierają słupy z mieczami i sosręby. Stolarka okienna pochodzi z czasów rozbudowy. Jednym z najsłynniejszych gości karczmy był J. W. Goethe, który we wrześniu 1790 zatrzymał się tutaj na posiłek, do którego kupił butelkę wina. Kontakt: Dom Wczasowy „Bachus” Konstytucji 3 Maja 37, 58-540 Karpacz tel.: 606261518 Pewnym utrudnieniem dla osoby niepełnosprawnej może być próg, znajdujący się przy głównych drzwiach. Niedaleko obiektu znajduje się też obniżony krawężnik ułatwiający dostanie się na chodnik. Pomoc opiekuna nie jest konieczna. Wejście z psem przewodnikiem za zgodą właściciela. Zniżki dla osób niepełnosprawnych – brak Parking dla osób niepełnosprawnych – miejsca parkingowe przystosowane dla niepełnosprawnych znajdują się po drugiej stronie ulicy, kawałek powyżej obiektu Toaleta dla osób niepełnosprawnych – obecnie brak 18 16.KAPLICA ŚW. WAWRZYŃCA NA ŚNIEŻCE – Gmina Karpacz F undatorem kaplicy na najwyższym szczycie Karkonoszy był właściciel zamku Chojnik i Cieplic, hrabia Schaffgotsch, który chciał w ten sposób potwierdzić swoje prawa do tych terenów. Jej budowa okazała się przełomowym wydarzeniem w dziejach Karpacza, przyczyniając się do rozpoczęcia ruchu turystycznego w Karkonoszach. Rzesze pielgrzymów wędrujących z Kotliny Jeleniogórskiej na Śnieżkę korzystały z istniejącego już w średniowieczu szlaku zwanego Śląską Drogą, łączącego Śląsk z Czechami. Od 309 lat na Śnieżce, w kaplicy odbywa się Msza św. odpustowa w dzień patrona świątyni, św. Wawrzyńca-męczennika, patrona ludzi gór. Kaplicę budowano od 1655 roku do 1681roku. Kaplicę ozdabia ołtarz z kamienną figurą św. Wawrzyńca. Opiekę nad wybudowaną kaplicą powierzono właścicielowi schroniska powstałego w pobliżu w 1670 roku. W związku ze specyficznym położeniem kaplica ulegała wielokrotnie poważnym zniszczeniom. Gwałtowne burze w latach 1754 – 1771 uszkodziły pokrycie dachowe, obraz Najświętszej Marii Panny, mur z jednej strony kaplicy, uszkodzona została też figura św. Wawrzyńca. Nabożeństwa w kaplicy na Śnieżce odprawiane były początkowo 5 razy w ciągu roku, później tylko 3 razy a obecnie raz w roku. Dotarcie na Śnieżkę jest znacznie utrudnione ze względu na powierzchnię drogi, która jest częściowo kamienista a częściowo wyłożona granitową kostką. Obecność opiekuna jest konieczna. Aby wejść na szlak z psem przewodnikiem, wymagana jest zgoda uzyskana od administracji Karkonoskiego Parku Narodowego. Kontakt: Parafia Rzymsko-Katolicka pw. Nawiedzenia NMP w Karpaczu 58-540 Karpacz, ul. Konstytucji 3 Maja 44 tel. 75 76 19 556 Zniżki dla osób niepełnosprawnych – tak Parking dla osób niepełnosprawnych – parking jest oddalony kilkaset metrów od początku szlaku rozpoczynającego się na terenie Karpacza Toaleta dla osób niepełnosprawnych – brak 19 17. KOŚCIÓŁ NAJŚWIĘTSZEGO SERCA JEZUSA w KARPACZU – Gmina Karpacz Ś wiątynię wybudowali wierni wyznania ewangelicko-augsburskiego. Konsekracja jej miała miejsce 13.09.1908 roku. Większość wyposażenia kościoła stanowiły dary wiernych. Były to: trzy dzwony (obecnie jeden na wieży kościelnej, dwa zarekwirowano w czasie II wojny światowej na potrzeby przemysłu zbrojeniowego), ołtarz z masywnego dębowego drewna, ambona z rzeźbami z drewna lipowego przedstawiającymi sceny biblijne, organy, zegar i krzyż na wieżę. Na uwagę zasługuje sufit, składający się ze 100 kasetonów z motywami roślin górskich oraz kolorowe witraże z wizerunkiem Mojżesza i Apostoła Pawła. Po II wojnie światowej kościół został przejęty przez parafię rzymsko-katolicką i nadano mu tytuł Najświętszego Serca Pana Jezusa. Z inicjatywy księdza Józefa Lisowskiego Jan Stępień namalował w latach 1948-1949 cztery obrazy: tryptyk ołtarzowy z centralnym obrazem Pana Jezusa z otwartym sercem oraz obrazy boczne przedstawiające św. Józefa i św. Izydora, a także obraz św. Antoniego na tle Karkonoszy i Karpacza. Kontakt: Parafia Rzymsko-Katolicka pw. Nawiedzenia NMP w Karpaczu 58-540 Karpacz, ul. Konstytucji 3 Maja 44 tel. 75 76 19 556 Obiekt jest dostępny dla każdego zwiedzającego, niezależnie od stopnia niepełnosprawności. Przed kościołem chodnik ma obniżony krawężnik, dojście do niego zapewnia wykonany z betonowej kostki chodnik. Pomoc opiekuna może być przydatna jedynie przy pokonaniu niskiego progu w głównych drzwiach. Wejście z psem przewodnikiem możliwe wyłącznie po wcześniejszym uzgodnieniu z proboszczem parafii. Zniżki dla osób niepełnosprawnych – zwiedzanie kościoła nie podlega opłacie Parking dla osób niepełnosprawnych - niedaleko obiektu znajdują się miejsca parkingowe w tym kilka wyznaczonych dla niepełnosprawnych Toaleta dla osób niepełnosprawnych – brak 20 18.ŚWIĄTYNIA WANG w KARPACZU – Gmina Karpacz Ś redniowieczny kościółek, powstał na przełomie XII i XIII wieku w miejscowości Vang na południu Norwegii. Świątynia została wzniesiona według tradycyjnych wzorców skandynawskiego budownictwa sakralnego, łączących elementy architektury romańskiej z tradycją nordycką. W Karpaczu Górnym znalazł się w XIX wieku dzięki staraniom hrabiny Fryderyki von Reden z Bukowca. Już po przenosinach dobudowano do niego granitową dzwonnicę, mającą chronić budowlę przed porywistymi górskimi wiatrami. W 1844 r. nastąpiło otwarcie i poświęcenie świątyni, która służy parafii ewangelicko-augsburskiej. Najcenniejszymi elementami świątyni są rzeźbione, oryginalne portale i głowice kolumn. Ozdoby dachu, choć zrobione z norweskiego drewna, zostały wykonane na miejscu przez stolarzy z Janowic Wielkich. Kościół jest jedną z 24 zachowanych budowli tego typu, a jedyną poza półwyspem skandynawskim. W pobliżu świątyni, po śmierci hrabiny von Reden w 1854 roku, król polecił zaprojektować pomnik o kształcie studni, przystawiony do skalnej skarpy. Tympanon tylnej ściany zdobi głowa Chrystusa, a pod spodem mieści się alabastrowy relief z podobizną hrabiny. Kontakt: Parafia ewangelicko-augsburska Wang ul. Na Śnieżkę 8, 58-540 Karpacz tel.: 75 75 282 90 e-mail : [email protected], www.wang.com.pl Obiekt jest w pełni dostępny do zwiedzania, bez względu na stopień niepełnosprawności. Utrudnieniem jednak może okazać się dość wysoki stopień oraz wąskie wejście. Kościół nie jest specjalnie przystosowany dla osób niepełnosprawnych, jednak ewentualna pomoc będzie potrzebna tylko przy wejściu. Wejście z psem przewodnikiem możliwe wyłącznie po wcześniejszym uzgodnieniu z Pastorem. Zniżki dla osób niepełnosprawnych - tak Parking dla osób niepełnosprawnych - jest parking z wyznaczonymi miejscami dla osób niepełnosprawnych Toaleta dla osób niepełnosprawnych – znajduje się na terenie kościoła 21 19. MUZEUM SPORTU i TURYSTYKI w KARPACZU – Gmina Karpacz B Kontakt: Muzeum Sportu i Turystyki ul. M. Kopernika 2, 58-540 Karpacz tel./fax: 75 76 19 652 Godziny otwarcia: wt. – nie. 9.00-17.00 Bilety: normalny - 6 zł, ulgowy - 4 zł. udynek, w którym mieści się Muzeum Sportu i Turystyki w Karpaczu powstał w latach 1932-36. Od początku mieściło się w nim Muzeum Regionalne, podobne do tych, jakie powstawały w tym czasie w bardziej zamożnych miastach Dolnego Śląska. Po zakończeniu II wojny światowej muzeum udostępniono ponownie do zwiedzania. Obecnie gromadzone są tu eksponaty, dokumenty i wszelkie pamiątki związane z rozwojem sportu, turystyki i ochroną przyrody. Największe zainteresowanie zwiedzających wzbudza ekspozycja dotycząca dawnych metod uprawiania turystyki w Karkonoszach. Można też prześledzić rozwój sprzętu sportowego, poczynając od najstarszych egzemplarzy nart, karpli, sanek i bobslejów. Znajduje się tu również wiele trofeów sportowych wybitnych zawodników, a także dokumentów i pamiątek osobistych zasłużonych działaczy. Szczególne miejsce zajmują pamiątki wybitnego poety i dramaturga, eksponowane w dziale „Tadeusz Różewicz w Karkonoszach”. Obok wystawy stałej prezentowane są w sali na I piętrze stale zmieniające się ekspozycje czasowe, związane tematycznie z programem działalności muzeum. Do głównego wejścia prowadzą schody, jednak można dostać się do muzeum tylnym wejściem, wyposażonym w podjazd. Osoby mające problemy z poruszaniem się mają możliwość zwiedzić jedynie wystawy znajdujące się parterze (na piętro dostać się można jedynie schodami, obiekt nie posiada windy ze względu na charakter obiektu historycznego). Pomoc opiekuna jest niezbędna. Wejście z psem przewodnikiem możliwe wyłącznie po wcześniejszym uzgodnieniu z obsługą obiektu. Zniżki dla osób niepełnosprawnych - tak Parking dla osób niepełnosprawnych - brak parkingu na terenie obiektu, miejsca parkingowe przystosowane dla niepełnosprawnych są niedaleko przy drodze asfaltowej oraz pobliskiego parku Toaleta dla osób niepełnosprawnych – brak 22 20.SCHRONISKO „STRZECHA AKADEMICKA” – Gmina Karpacz S trzecha Akademicka uważana jest za najstarsze schronisko w Karkonoszach, jako buda pasterska służyła górskim wędrowcom już w I poł. XVII w. W latach (1758 – 18630) buda przeszła w ręce rodziny Hamplów i od ich nazwiska uzyskała nazwę Hampelbaude, do dziś używaną w języku niemieckim. Od 1696 do 1824 roku w schronisku wykładane były pamiątkowe księgi i stąd wiemy, że w 1790 roku nocował w budzie Hampla J. W. Goethe. W 1906 roku uruchomiono tu niezwykle nowoczesny hotel górski, rozbudowany jeszcze w 1912 roku, który w mało zmienionej postaci dotrwał do dziś. Wielką atrakcją były zjazdy rogatymi saniami, torem saneczkowym prowadzącym aż do Karpacza (dziś szlak żółty). Obecnie jest to drugie, co do wielkości schronisko w polskich Karkonoszach. Leży pośrodku Złotówki, przy starym Trakcie Śląskim, na wysokości 1258 m. n.p.m. Przy schronisku biegnie główny w tym rejonie węzeł szlaków letnich i zimowych. Wzniesiono też wyciąg orczykowy i przygotowano nartostradę „Złotówka”. Kontakt: Schronisko PTTK Strzecha Akademicka tel./fax: 75 753 52 75, 601 57 22 20 Obiekt jest dostępny dla osób niepełnosprawnych z zaznaczeniem, że do środka można się dostać po pokonaniu paru stopni oraz progu wewnątrz. Na piętro prowadzą schody, które mogą być problemem dla niepełnosprawnych. Pomoc opiekuna jest niezbędna, aby dostać się do obiektu oraz przy przemieszczaniu się po obiekcie ze względu na dużą ilość schodów między piętrem a parterem. Wejście z psem przewodnikiem możliwe wyłącznie po wcześniejszym uzgodnieniu z właścicielem obiektu. Zniżki dla osób niepełnosprawnych – brak, noclegi wg cennika oraz posiłki wg cennika Parking dla osób niepełnosprawnych – nie dotyczy Toaleta dla osób niepełnosprawnych – brak 23 21. SCHRONISKO SAMOTNIA – Gmina Karpacz 22.MIEJSKIE MUZEUM ZABAWEK w KARPACZU – Gmina Karpacz W Kontakt: Schronisko Samotnia tel. 791-566-569, (75) 7619376 [email protected] Kotle Małego Stawu znajduje się jedno z najpiękniej położonych schronisk w Polsce. Staw należał do rodu Schaffgotschów i stała przy nim buda, w której mieszkał strażnik zajmujący się rybami. Została zaznaczona już na mapie z lat 1640 – 50. W 1888 r. budynek zmienił swoją funkcję z hodowlanej na usługową. W 1934 r. miała miejsce ostatnia przebudowa, wtedy cała bryła budynku przybrała dzisiejszy kształt. Po II wojnie światowej schronisko zostało przejęte przez Polskie Towarzystwo Tatrzańskie, a w 1950 r. nowym zarządcą zostało PTTK. W 1966 r. wieloletnim kierownikiem Samotni został Waldemar Siemaszko, który stał się dobrym duchem i legendą tego miejsca. Od jego śmierci 10 lutego 1994 r., w tragicznym wypadku, schronisko prowadzą jego żona Sylwia i córka Magda. W schronisku odbywa się szereg imprez: w styczniu Górska Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy; w marcu Memoriał Waldemara Siemaszki; w kwietniu Puchar Samotni - zawody w narciarstwie alpejskim i snowboardzie; we wrześniu Lawina - Międzynarodowy Marszozbieg ze Śnieżki do Samotni. Obiekt jest dostępny dla osób niepełnosprawnych, jednak dopiero po pokonaniu utrudnień w postaci paru stopni oraz progu. Na piętro prowadzą schody, które mogą być problemem dla niepełnosprawnych, do obiektu prowadzi dość stroma kamienista ścieżka. Pomoc opiekuna jest niezbędna, aby dostać się do obiektu oraz przemieszczania się po obiekcie ze względu na dużą ilość schodów między piętrem a parterem. Wejście z psem przewodnikiem możliwe wyłącznie po wcześniejszym uzgodnieniu z właścicielem obiektu Zniżki dla osób niepełnosprawnych – brak, noclegi wg cennika oraz posiłki wg cennika Parking dla osób niepełnosprawnych – nie dotyczy Toaleta dla osób niepełnosprawnych – brak 24 Z biór muzeum liczy ponad 2 tysiące - powstałych na przestrzeni 200 lat - eksponatów. Najliczniejszą część ekspozycji stanowi podarowana Karpaczowi kolekcja Henryka Tomaszewskiego - wybitnego artysty, twórcy Wrocławskiego Teatru Pantomimy. Zgromadzony zbiór, owoc wieloletnich poszukiwań i pasji kolekcjonerskiej, artysta przekazał aktem darowizny gminie Karpacz w 1994 r. Zabawki pokazane są w gablotach. Tło każdej półeczki zostało pięknie wymalowane, tworząc bajkową scenerię, na tle której żyją lalki, odgrywając sceny “z życia wzięte”. Na stałej ekspozycji prezentowanych jest ponad 2555 eksponatów, wśród których nie brakuje również zabawek współczesnych. Kontakt: MIEJSKIE MUZEUM ZABAWEK ze zbiorów Henryka Tomaszewskiego ul. Kolejowa 3, 58-540 KARPACZ tel. 75 76 18 523 www.muzeumzabawek.pl Godziny otwarcia: wt.- pt. 9:00-16:30; sob. - ndz. 10:0017:30. Ceny biletów: ulgowy – 5 zł, normalny – 10 zł Obiekt prawie w całości jest przystosowany dla niepełnosprawnych, jedynie do części administracyjnej obiektu prowadzą schody na piętro. Muzeum znajduje się na jednym poziomie, dlatego też pomoc opiekuna nie jest wymagana. Wejście z psem przewodnikiem możliwe wyłącznie po wcześniejszym uzgodnieniu z administracją. Zniżki dla osób niepełnosprawnych - tak Parking dla osób niepełnosprawnych - parking ogólnodostępny z kilkoma wyznaczonymi dla niepełnosprawnych miejscami Toaleta dla osób niepełnosprawnych - brak 25 23.KAPLICA ŚW. ANNY w SOSNÓWCE – Gmina Podgórzyn K Kontakt: Parafia rzym.-kat. Najświętszego Serca Pana Jezusa i Matki Bożej Ostrobramskiej ul. Liczyrzepy 30, 58-564 Sosnówka tel. 75 761-06-25 aplica została zbudowana na stoku góry Grabowiec, na źródle, którego cudowną moc uznano już w średniowieczu. Pierwsza udokumentowana wiadomość o istnieniu w tym miejscu kaplicy pochodzi z roku 1220. Obecna budowla pochodzi z 1718 roku i prawdopodobnie kryje w strukturze muru elementy starej kaplicy. Budowę wzniesiono na rzucie elipsy, pokryto wewnątrz sklepieniem kolebkowym z lunetami, podzielonymi gurtami na trzy przęsła. Wewnątrz zachował się barokowy ołtarz św. Anny. Popularność Dobrego Źródła i kaplicy św. Anny wzrasta szczególnie po 1810 roku, gdy przeniesiono do niej ołtarz z zamkniętej w tym czasie św. Wawrzyńca na Śnieżce. W XVIII i XIX wieku było już na tyle popularne, że powstała tam gospoda obsługująca pielgrzymów i turystów. Poniżej kaplicy znajduje się ujście źródła nazywanego też Źródłem Miłości, gdyż według legendy ten, kto nabierze z niego wody i nie wypuszczając jej obiegnie kaplicę po siedmiokroć, może spodziewać się wielkiego, odwzajemnionego uczucia. Obiekt dostępny dla zwiedzających z różnym stopniem niepełnosprawności. Utrudnieniem będzie jednak dotarcie do kaplicy, ponieważ znajduje się ona się dość daleko od drogi przeznaczonej dla samochodów. Z utwardzonego szlaku należy zejść na kamienistą, leśną ścieżkę (długość kilkaset metrów). Konieczna pomoc opiekuna. Można wejść z psem przewodnikiem. Zniżki dla osób niepełnosprawnych – zwiedzanie kaplicy nie podlega opłacie Parking dla osób niepełnosprawnych - brak wydzielonego parkingu Toaleta dla osób niepełnosprawnych – brak 26 24.DWÓR –tzw. „DOM WDOWY” w ŁOMNICY – Gmina Mysłakowice I nformacje na temat tak zwanego Domu Wdowy są nadzwyczaj skromne. Jest to oddzielna rezydencja, która powstała z inicjatywy właściciela sąsiedniego pałacu - Chrystiana Gottfrieda Menzela, w latach 1803-1804. Najprawdopodobniej była przeznaczona dla jednego ze starszych członków rodu. Pozostałość piwnicy oraz sklepienie, znajdujące się w tylnej części pierwotnej kondygnacji, wskazują, że istniał w tym miejscu obiekt starszy. Ostatnio pojawiła się w badaniach hipoteza, że mogła to być budowla pochodząca z XVII wieku, która została wchłonięta przez klasycystyczny Dom Wdowy. Wnętrza zachowały pierwotny układ na parterze i na piętrze. Hol jest sklepiony krzyżowo, z gurtami sklepionymi spływającymi na filar. W sali na pierwszym piętrze znajduje się odkryte podczas remontu w latach 1996 – 1997 malowidło ścienne o klasycystycznych motywach architektonicznych, w rozecie palmetowej na suficie. Również w tej sali zachował się oryginalny parkiet z czasów budowy pałacu. Po wojnie użytkowany do celów administracyjno-mieszkalnych. Od roku 1994 przejęty ponownie przez potomka niemieckiego właściciela i readaptowany dla celów hotelarsko-gastronomicznych. Powstał tam także niemiecko-polski ośrodek konferencyjny i szkoleniowy, związany z ochroną dóbr kultury Dolnego Śląska. Kontakt: Hotel Pałac Łomnica ul. Karpnicka 3, Łomnica, 58-508 Jelenia Góra tel. +48(75) 71 30 460 Obiekt dostępny dla osób niepełnosprawnych poruszających się samodzielnie, ze względu na występujące tu schody. Wejście na teren obiektu z psem przewodnikiem możliwe tylko wyłącznie za zgodą administracji. Zniżki dla osób niepełnosprawnych - brak zniżek dla niepełnosprawnych Parking dla osób niepełnosprawnych - parking ogólnodostępny bez wydzielonych miejsc Toaleta dla osób niepełnosprawnych - na terenie folwarku 27 25.KOŚCIÓŁ PARAFIALNY pw. ŚW. JADWIGI w MIŁKOWIE – Gmina Podgórzyn O Kontakt: Parafia rzymsko-katolicka pw. Św. Jadwigi Wiejska 79, Miłków tel. (75) 761-03-25 Kościół jest w pełni dostępny dla niepełnosprawnych - znajduje się na poziomie gruntu, teren przed kościołem jest wyrównany asfaltem, na drodze do wejścia nie znajdują się żadne przeszkody, które mogłyby stanowić utrudnienie dla niepełnosprawnych. Jedynym utrudnieniem może być próg w wejściu. Pomoc opiekuna nie jest konieczna, opiekun może być przydatny przy pokonaniu progu. Wejście z psem przewodnikiem możliwe wyłącznie po wcześniejszym uzgodnieniu z proboszczem parafii. becny kościół wzniesiono w latach 1542 – 1543. W 1552 lub 1556 roku kościół przejęła gmina protestancka. W późniejszym okresie powstała wieża kościelna, przebudowana w latach siedemdziesiątych XIX wieku. We wnętrzu zachował się ośmioboczny filar, który pochodzi z pierwszego kościoła. Na nim wspiera się polichromowany strop kasetonowy z 1653 roku, konserwowany w 1719 roku. Wewnątrz zachował się bogaty wystrój, którego najcenniejszymi elementami jest gotycka Madonna najprawdopodobniej pochodząca z około 1450 roku, figura Chrystusa Frasobliwego z początku XVI wieku, barokowe polichromie i złocone boki ołtarza i ambony z XVIII wieku, klasycystyczne organy, renesansowe stalle z końca XVI wieku z trzema siedliskami z dekoracją rzeźbiarską. Ołtarz główny pochodzi z 1863 roku. Wystrój uzupełniają malowane stacje drogi krzyżowej z drugiej połowy XVIII wieku oraz zespół witraży z końca XIX wieku. Na murze zewnętrznym kościoła znajdują się bogato dekorowane kamienne płyty nagrobkowe z XVIII wieku, upamiętniające rody laborantów mieszkających w Miłkowie, obok pręgierz z 1677 roku oraz dwa krzyże pokutne z wyrytymi narzędziami zbrodni: kuszą oraz mieczem. Zniżki dla osób niepełnosprawnych - zwiedzanie nie podlega opłacie Parking dla osób niepełnosprawnych - miejsca parkingowe są ogólnodostępne, brak specjalnie wyznaczonych Toaleta dla osób niepełnosprawnych – brak 28 26.KOŚCIÓŁ PARAFIALNY pw. ŚWIĘTEJ TRÓJCY w PODGÓRZYNIE – Gmina Podgórzyn K ościół powstał tu najprawdopodobniej w pierwszej pol. XIV w. Z tego też okresu pochodzą zarysy obecnej budowli, przebudowanej w roku 1792. Podczas przebudowy dokonano obniżenia dawnego średniowiecznego muru obronnego otaczającego kościół. Od roku 1653 do likwidacji parafię obsługiwali cystersi z Cieplic. Kościół jest orientowany. Budowla jest założeniem prostym i składa się z 3 – przęsłowej nawy, wydzielonego kwadratowego prezbiterium i kwadratowej wieży, przechodzącej wyżej w ośmioboczną, zwieńczonej latarnią z prześwitem. Na uwagę we wnętrzu kościoła zasługuje kamienna chrzcielnica z wyrytą datą 1486, opasana minuskułową inskrypcją „Jezus Maria miserere nobis”. Ołtarz główny pochodzi z końca XVIII wieku. Rokokowo – klasycystyczna ambona oraz obrazy z tego okresu uzupełniają wnętrze kościoła. W wieży znajduje się dzwon, odlany w 1635 roku w tutejszej ludwisarni. W zewnętrznej ścianie kościoła są wmurowane kamienne epitafia z XVIII wieku, a przy murze stoją kamienne rzeźby świętego Floriana i św. Jana Nepomucena z XVIII wieku. Również na murze otaczającym kościół zachowały się płyty nagrobkowe z XVIII wieku. Kontakt: Rzymskokatolicki - Kościół pw. Św. Trójcy Kościelna 2, Podgórzyn tel.: +48757621041 Obiekt nie posiada żadnych utrudnień dla osób niepełnosprawnych. Opiekun może być potrzebny jedynie do pokonania niezbyt dużego progu na wejściu. Wejście z psem przewodnikiem możliwe wyłącznie po wcześniejszym uzgodnieniu z proboszczem parafii. Zniżki dla osób niepełnosprawnych - zwiedzanie nie podlega opłacie Parking dla osób niepełnosprawnych - parking jest ogólnodostępny bez wydzielonych miejsc Toaleta dla osób niepełnosprawnych – brak 29 27.KOŚCIÓŁ PARAFIALNY pw. MATKI BOSKIEJ OSTROBRAMSKIEJ w SOSNÓWCE – Gmina Podgórzyn K Kontakt: Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa i Matki Bożej Ostrobramskiej ul. Szkolna 2, 58-564 Sosnówka tel. 75/7610625 ościół powstał w 1745 roku, jako świątynia ewangelicka. Była to prosta budowla o konstrukcji szkieletowej, założona na rzucie prostokąta z dwoma emporami. Rozbudowa kościoła o wschodnią zakrystię, nad którą umieszczono emporę organową nastąpiła w 1772 roku. W roku 1773 organmistrz Meinert z Wlenia wybudował nowe organy. W 1820 roku wybudowano wieżę. Informacja o malowaniu wnętrza pochodzi z 1845 roku. Świątynia jest budowlą halową, z kwadratową wieżą na osi, zwieńczoną hełmem z latarnią. W przyziemiu wieży znajduje się kamienny portal o łuku koszowym ze zwornikiem, z wyrytą datą 1819 i profilowanymi kapitelami u nasady łuku. Trzykondygnacyjne, drewniane empory opierają się na kolumnach. Zachowało się stosunkowo bogate wyposażenie z czasów budowy kościoła, m.in. polichromowany ołtarz główny z XVIII wieku, połączony z prospektem organowym, kamienna chrzcielnica z drewnianą pokrywą, zespół drewnianych barokowych rzeźb, kamienne epitafia i nagrobki oraz XIX – wieczne świeczniki. Obiekt dostępny dla wszystkich zwiedzających bez względu na niepełnosprawność. Jednak utrudnieniem będzie próg do wejścia oraz stopień z poziomu chodnika. Pomoc opiekuna jest wymagana. Wejście z psem przewodnikiem możliwe wyłącznie po wcześniejszym uzgodnieniu z proboszczem parafii. Zniżki dla osób niepełnosprawnych - zwiedzanie nie podlega opłacie Parking dla osób niepełnosprawnych - parking ogólnodostępny bez wydzielonych miejsc Toaleta dla osób niepełnosprawnych – brak 30 28.PAŁAC I PARK w STANISZOWIE – Gmina Podgórzyn P oczątki budowli pałacowej sięgają drugiej połowy XVI wieku. Największa przebudowa nastąpiła już za czasów księcia von Reuss, po roku 1787. Prawdopodobnie nastąpiła zmiana wystroju wnętrz i elewacji, którym nadano charakter późnobarokowy. W 1887 roku pałac powiększono o skrzydło wschodnie. Efektem rozbudowy XX-wiecznej jest przybudówka południowo-zachodnia. Późnobarokowa, dwukondygnacyjna budowla z końca XVIII wieku założona została na planie prostokąta. W połowie XIX wieku do głównego korpusu dobudowano dwa skrzydła otwierające się na wewnętrzny ogród w stylu francuskim, którego zamknięcie stanowi klasycystyczny “Dom Kawalera”, zwieńczony małą wieżą z dzwonnicą i zegarem. Historyczny charakter wnętrz: obrazy, stylowe meble, angielskie tkaniny, dywany, zachowane elementy snycerki oraz kamieniarki tworzą niezwykły klimat dawnej siedziby arystokratycznej. Powyżej pałacu stoi dawna oranżeria powstała w 1818 roku. Przed pałacem założono pod koniec XVIII wieku dwa, niewielkich rozmiarów, ogrody ozdobne. Po południowej i wschodniej części pałacu około roku 1790 założono angielski park krajobrazowy, na który składa się rozległa polana widokowa, zespoły ozdobnych stawów i bogaty drzewostan. Angielski park krajobrazowy w Staniszowie należy do najwcześniejszych tego typu założeń na Śląsku. Kontakt: Hotel SPA Pałac Staniszów Staniszów 100, 58-500 Jelenia Góra tel. +48 75 755 84 45 Sam obiekt dla zwiedzających jest niedostępny, ponieważ pełni funkcję hotelową, na terenie należącym do obiektu znajduje dostępny do zwiedzania się park w stylu angielskim. Pomoc opiekuna przy zwiedzaniu parku nie jest wymagana. Wejście z psem przewodnikiem możliwe wyłącznie po wcześniejszym uzgodnieniu z obsługą budynku. Zniżki dla osób niepełnosprawnych - wejście na teren parku nie podlega opłacie Parking dla osób niepełnosprawnych - jest wyznaczony parking z miejscem dla niepełnosprawnych Toaleta dla osób niepełnosprawnych - znajduje się w obiekcie 31 29.KOŚCIÓŁ pw. PRZEMIENIENIA PAŃSKIEGO w STANISZOWIE – Gmina Podgórzyn K Kontakt: Adres Plebanii: Sosnówka, ul. Liczyrzepy 30. Proboszcz parafii - ks. Mariusz Witczak ościół wzniesiono prawdopodobnie w 1388r. Po około 150 latach świątynię przejęła gmina ewangelicka. Poważną modernizację kościół przeszedł w 1844 roku. Budynek kościoła przechodził z rąk katolików w posiadanie ewangelików i odwrotnie. W latach 1844-1945 służył obu wyznaniom. Dzisiejszy kształt uzyskał na przełomie XIV – XV wieku. Z tamtych czasów do dziś pozostały trzy gotyckie portale, późnogotyckie sklepienie prezbiterium oraz okna wieży. Świątynia jest budowlą orientowaną, jednonawową, krytą wysokim stromym dachem, z kwadratową wieżą. Wieżę wieńczy ośmioboczny, cebulasty hełm z 1784 roku. Około 1615 roku powstała renesansowa przybudówka, kilka portali i obramień okiennych. W połowie XIX wieku przebudowano nawę oraz między skarpy wieży wbudowano przedsionek. Na dzwonie znajduje się wizerunek Chrystusa Ukrzyżowanego, u którego stóp stoi Matka Boska i św. Piotr. W ścianę kościoła po stronie wschodniej i południowej wmurowane są trzy kamienne nagrobki, które kiedyś spoczywały na grobach koło kościoła dwa z nich przedstawiają postacie dwóch kobiet zmarłych w roku 1600. Trzecie epitafium, to kamień nagrobny dziewczyny zmarłej w 1614 roku w wieku 20 lat. Obiekt dostępny dla niepełnosprawnych zwiedzających, przy bramie wejściowej znajdują się progi, do obiektu prowadzi ścieżka z kostki brukowej. Opiekun potrzebny do pokonania progów. Wejście z psem przewodnikiem możliwe wyłącznie po wcześniejszym uzgodnieniu z proboszczem parafii. Zniżki dla osób niepełnosprawnych - zwiedzanie nie podlega opłacie Parking dla osób niepełnosprawnych - brak wydzielonego parkingu Toaleta dla osób niepełnosprawnych - brak 32
