Produkcja energii elektrycznej w elektrowniach nuklearnych w

1. Produkcja energii elektrycznej w elektrowniach nuklearnych w Europie
Zestaw pytań:
 Czy w Polsce są elektrownie jądrowe?
 Czy jest planowana budowa nowych elektrowni jądrowych w Polsce?
 Czy w krajach sąsiadujących z Polską działają elektrownie jądrowe?
 W których krajach w Europie nie ma elektrowni jądrowych?
 Ile energii elektrycznej ( jaki procent całości produkcji energii elektrycznej) jest wytwarzane w
elektrowniach jądrowych w różnych krajach Europy?
Materiały do korzystania przez uczniów na lekcji:
http://elektrownia-jadrowa.pl/Elektrownie-jadrowe-na-swiecie-i-wokol-Polski-1.html
http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/RS_rocznik_stat_miedzynarodowy_2012.pdf - strona 118
http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/RS_rocznik_stat_rp_2012.pdf -strona 508,510
http://www.elektrownieatomowe.info/16_fakty/57_Energia_jadrowa_i_jej_wykorzystanie/8307_XVI
II_Energia _jadrowa_w_przemysle_medycynie_archeologii_i_sztuce.html #anchor_1
2. Katastrofy nuklearne.
Zestaw pytań:





Kiedy i gdzie powstała pierwsza elektrownia jądrowa?
Kiedy i gdzie miała miejsce pierwsza duża i groźna awaria elektrowni jądrowej?
Gdzie jest miejscowość Czarnobyl i co się tam wydarzyło w kwietniu 1986 roku, z jakiego
powodu?
Co było przyczyną katastrofy elektrowni jądrowej Fukushima w Japonii?
Jak często zdarzają się katastrofy elektrowni jądrowych?
Materiały do korzystania przez uczniów na lekcji:
Projekcja filmu dokumentalnego: Discovery – Katastrofa w Czarnobylu
http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=Zt0gfyq2jQA (ewentualnie inny film
poświęcony katastrofie w Czarnobylu)
http://pl.wikipedia.org/wiki/Elektrownia_j%C4%85drowa
http://srodowisko.ekologia.pl/wywiady/Katastrofa-w-japonskiej-elektrowni-atomowej-FukushimaCzy-mozliwa-jest-powtorka-historii-z-Czarnobyla,15063.html
3. Występowanie pierwiastków promieniotwórczych w środowisku naturalnym i w
budynkach.
Zestaw pytań:




Które skały zawierają najwięcej pierwiastków promieniotwórczych?
Gdzie w Polsce naturalna radioaktywność jest największa?
W jakiej części budynków mieszkalnych można się spodziewać największych wartości
promieniowania jonizującego (strych, 1. piętro, piwnica) ?
Jaki pierwiastek radioaktywny najczęściej występuje w budynkach?
Materiały do korzystania przez uczniów na lekcji:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Radon
http://chefman.pg.gda.pl/Publikacje/Radon.html
http://www.ccohs.ca/oshanwers/phys_agents/radon.html
http://www.alphalab.co.uk/radon-gas.html
http://radioaktywnosc.umcs.lublin.pl/?id=3
http://archiwum.wiz.pl/1996/96093100.asp
http://podziemneszlaki.pl/kopalnie/kopalnie-uranu-kowary
4. Wykorzystywanie pierwiastków promieniotwórczych w medycynie, przemyśle i
datowaniu znalezisk archeologicznych.
Zestaw pytań:




Jakie badania lekarskie wykonuje się przy użyciu substancji promieniotwórczych?
Jakie pierwiastki promieniotwórcze są wykorzystywane w medycynie?
W jakich dziedzinach przemysłu wykorzystywane są pierwiastki promieniotwórcze?
Który pierwiastek promieniotwórczy wykorzystuje się do datowania znalezisk
archeologicznych?
Materiały do korzystania przez uczniów na lekcji – wybór informacji ze źródeł wiedzy:
Zastosowanie pierwiastków promieniotwórczych:
1. Izotopy jodu (I-125, I-131, I-132) –stosowane w diagnostyce i leczeniu chorób tarczycy.
Wykorzystywana jest tu duża chłonność jodu przez tarczycę, która produkuje ważne
hormony, w skład których wchodzi jod. W celach diagnostycznych podaje się niewielkie ilości
promieniotwórczego izotopu jodu i sporządza się scyntygram. Stosowany jest tutaj izotop
I-131, którego okres połowicznego rozpadu wynosi 8 dni.
2. Kobalt (Co-60) – używany jest do sterylizacji żywności. Naświetlanie tym izotopem artykułów
spożywczych niszczy pasożyty i pleśnie, dzięki czemu żywność można przechowywać dłużej.
Izotop kobaltu Co-60 stosowany jest również do diagnostyki stanu technicznego urządzeń i
wykrywania ich wad, nawet w trudno dostępnych miejscach.
3.
4.
5.
6.
7.
Stosowany również w tzw. bombie kobaltowej – urządzeniu wykorzystywanym w medycynie
do napromieniowania chorych tkanek promieniowaniem gamma.
Węgiel C-14 – pozwala badać mechanizmy procesów biochemicznych i biologicznych – jego
obecność można stwierdzić dzięki wysyłanemu przez niego promieniowaniu. Izotop ten
stosowany jest również jako zegar archeologiczny. Występuje on w określonym stężeniu w
przyrodzie, jest asymilowany przez rośliny wraz z węglem niepromieniotwórczym w postaci
CO 2.. Wchodzi on również w skład organizmów zwierząt i ludzi w wyniku spożywania
produktów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Gdy organizm obumiera, zawartość C-14
stopniowo się zmniejsza. Na podstawie znajomości pierwotnego stężenia izotopu i okresu
połowicznego rozpadu można określić wiek wykopalisk.
Tal-204 –stosowany w urządzeniach do pomiaru grubości papieru podczas jego produkcji.
Pod przesuwającym się papierem jest umieszczone źródło Tl-204, którego promieniowanie
po przejściu przez papier rejestruje sonda. Zmiana grubości papieru powoduje zmiany w
natężeniu rejestrowanego promieniowania. Przy odpowiednim wyskalowaniu przyrządu
można dokładnie określić grubość nawijanego papieru.
Ameryk-241 – to emiter promieniowania alfa. Umieszcza się go w czujnikach dymu
montowanych w urządzeniach alarmujących o zagrożeniu pożarem. Promieniowanie alfa
jonizuje powietrze w otwartej komorze, dzięki czemu płynie prąd o określonym natężeniu.
Dym, po przedostaniu się do komory, zmienia wartość płynącego przez nią prądu. Powoduje
to włączenie się systemu alarmowego.
Ołów (Pb-206, Pb-207, Pb-208) –wszystkie naturalne szeregi toru i uranu kończą się na tych
trwałych izotopach ołowiu. Oznaczenie zawartości uranu lub toru w minerale w stosunku do
ilości ołowiu umożliwia określenie wieku minerału.
Rad – odrobiny radu zamyka się w uszczelnionych metalowych cylinderkach – igłach
radowych. Igły umieszcza się w chorych tkankach i pozostawia na pewien czas –
napromieniowane komórki ulegają zniszczeniu.