Medicus Poznań 6 Diagnostyka słuchu Pomóż dziecku Cię usłyszeć Zbadali i zadbali o słuch najmłodszych W ubiegłym roku Dolnośląskie Centrum Laryngologii Medicus w ramach akcji „Mamo, chcę Cię usłyszeć” w okresie luty-grudzień 2008 przeprowadziło 628 diagnostycznych badań słuchu u dolnośląskich noworodków i niemowląt. Od 2002 roku wszystkie noworodki w Polsce, jeszcze przed opuszczeniem szpitala przechodzą przesiewowe badania słuchu. Są to całkowicie bezbolesne dla noworodka badania, które umożliwiają wyrycie wad słuchu u dziecka. Ich realizacja jest niezwykle istotna, ponieważ, aby umożliwić dziecku prawidłową naukę mowy czy słuch konieczne jest wykrycie wad słuchu do 3 miesiąca życia dziecka. Pod tym względem nasz kraj wyróżnia się na mapie Europy, bo jedynie w Wielkiej Brytanii i Austrii noworodki są także objęte powszechnymi badaniami przesiewowymi – zauważa profesor Jerzy Szczapa, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego. Szacuje się, że w ubiegłym roku w województwie dolnośląskim urodziło się 29.900 dzieci. Z tej liczby, na podstawie wyników screeningu słuchu, 1182 noworodków zostało skierowanych do tzw. retestu, czyli powtórnych badań przesiewowych. Dużą pomocą dla rodziców tych dzieci okazała się akcja „Mamo, chcę Cię usłyszeć”, organizowana przez DCL Medicus, w ramach której przeprowadzane były bezpłatne badania słuchu. O popularności tej akcji świadczy fakt, że aż 53% ogólnej liczby dzieci skierowanych do retestu, zgłosiło się do Centrum Medicus. Spośród noworodków, u których przeprowadzono powtórne badania słuchu, 154 uzyskało nieprawidłowe wyniki w tzw. badaniu ABR. Technika ta pozwala na obiektywne i bezinwazyjne przeprowadzenie badań słuchu podczas snu noworodka. Spośród niemowląt i noworodków, które przeszły badania ABR w DCL Medicus, 48 z nich, skierowano do dalszego leczenia słuchu, umożliwiając im tym samym prawidłowy dalszy rozwój. Na podstawie wyników tej pilotażowej akcji fachowcy z dziedziny laryngologii oraz neonatologii przeprowadzili również specjalistyczną konferencję dotyczącą palącego problemu wad słuchu wśród najmłodszych. W spotkaniu uczestniczyli m.in. prof. Jerzy Szczapa - Przewodniczący Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego, dr n. med. Małgorzata Czyżewska – Wojewódzki Konsultant ds. Neonatologii, prof. Lucyna Pośpiech – wieloletni Kierownik Katedry i Kliniki Otolaryngologii AM we Wrocławiu czy dr n. med. Maciej Mazur – otolaryngolog, w Dolnośląskim Centrum Laryngologii Medicus. Tego typu spotkania są dla naszego regionu tym bardziej istotne, że Dolny Śląsk ma jedne z najgorszych statystyk skuteczności wykrywalności wad słuchu u noworodków spośród wszystkich województw. Przy obecnym poziomie wiedzy medycznej szanse na wyleczenie wad słuchu zależą w głównej mierze od wczesnej diagnostyki. Jak zaznacza dr Maciej Mazur z DCL Medicus, wykrycie wady słuchu u dziecka do trzeciego miesiąca życia pozwala na skuteczną walkę z wadami słuchu i gwarantuje prawidłowy rozwój niemowlęcia. Uważa wręcz, że wczesna diagnoza wady słuchu u noworodków i niemowląt jest jedyną gwarancją normalnego życia w rodzinie i społeczeństwie. Na dzień dzisiejszy w DCL Medicus w kolejce na badanie oczekuje 279 noworodków i niemowląt. Niestety kontrakt z Dolnośląskim NFZ umożliwia nam przeprowadzenie 15 takich badań miesięcznie. W przypadku braku zwiększenia poziomu finansowania ze strony NFZ, przebadania tej grupy noworodków i niemowląt zajmie nam 1,5 roku … Rodzice są w stanie sami wykryć zaburzenia słuchu u swojego dziecka zazwyczaj pomiędzy pierwszym, a drugim rokiem życia, gdy uczą go powtarzać najprostsze dźwięki. Jednak wtedy jest już za późno, ponieważ w przypadku zaburzeń słuchu i mowy, odpowiednie leczenie powinno być wprowadzone w ciągu pierwszych 3 miesięcy życia dziecka. Noworodek nie ma lekko. Zaraz po kilkugodzinnym porodzie i pierwszym oddechu przechodzi pierwszy egzamin. Sprawdzane jest to, jak pracuje jego serce, jak porusza rączkami i nóżkami, badane są biodra, stopy, narządy płciowe i ciemiączko. W pierwszej dobie każde dziecko otrzymuje także szczepionkę przeciw gruźlicy i żółtaczce, a jeszcze przed wypisaniem ze szpitala, ale nie wcześniej niż w drugiej dobie życia zabierane jest na kolejny test – badania przesiewowe słuchu. Badania te pozwalają na sprawdzenie słuchu dziecka i są one niezwykle istotne, ponieważ wady słuchu są jedną z najczęściej występujących wad u noworodków. Badanie przesiewowe jest nieinwazyjne i bezbolesne dla dziecka i może być wykonane nawet w trakcie snu dziecka. Bardzo ważne jest, aby nie ignorować jego wyników. Szybko podjęte leczenie z użyciem aparatów słuchowych lub implantów ślimakowych, wsparte pracą logopedy, daje dziecku szansę na prawidłowy rozwój, pełną samodzielność oraz komunikację z otoczeniem. Podstawowym czynnikiem decydującym jednak o wynikach leczenia jest czas, a rodzice często muszą czekać na wizytę u specjalisty nawet kilka miesięcy, co zmniejsza szanse dziecka. Na Dolnym Śląsku, gdzie wyniki badań na temat skuteczności wykrywalności wad słuchu przeprowadzone przez Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy okazały się jednymi z najgorszych w kraju, została przeprowadzona specjalna akcja „Mamo chcę Cię usłyszeć”. Jej organizatorem jest Dolnośląskie Centrum Laryngologiczne Medicus. - Jeśli nie wdrożymy pomocy we właściwym czasie, czyli w okresie pierwszych sześciu miesięcy życia, to dziecko nigdy nie będzie miało szans na prawidłowy rozwój mowy, a w konsekwencji rozwój intelektualny, emocjonalny i społeczny – zaznacza otolaryngolog, dr Maciej Mazur z DCL Medicus. Bezpłatne badania realizowane w ramach akcji w 2008 roku, spotkały się z bardzo dużym zainteresowaniem ze strony rodziców, a Centrum przeprowadziło badania 53% niemowlaków, które nie przeszły pomyślnie screeningu słuchu na oddziale noworodkowym na terenie Dolnego Śląska. Takie akcje są szczególnie cenne, ponieważ mają na celu nie tylko realizacje badań, ale także zwiększanie świadomości wśród rodziców o konieczności przeprowadzenia takich badań. Prawidłowy słuch to warunek właściwego rozwoju każdego dziecka, ponieważ to on umożliwia poznawanie świata przez niemowlę. Już w łonie matki, około 24 tygodnia życia dziecko zaczyna rejestrować pierwsze sygnały. Słuch jest więc pierwszym zmysłem umożliwiającym dziecku kontakt ze światem. Noworodek nie powiem nam czy słyszy, to my musimy zatroszczyć się o zapewnienie mu pełnej możliwości poznawania świata, bo dzięki rozwojowi współczesnej medycyny jedyne co decyduje o tym, czy maluch nas usłyszy to wczesna diagnostyka.