Decyzje cenowe (ceny
wewnętrzne)
Cen
a
Cena (łac. pretium) - nazwa świadczenia kupującego w umowie
sprzedaży: kwota pieniężna ustalona jako ekwiwalent nabywanej rzeczy.
Cena jest zawsze kwotą pieniężną, co nie wyklucza możliwości zaliczenia
na jej poczet świadczeń niepieniężnych;
W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1. „Ustawy o cenach” w cenie uwzględnia się
podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy - co oznacza, że
kwota ceny obejmuje te podatki.
Rodzaje cen
❖
Producenta - to cena, po której można nabyć towar bezpośrednio od wytwórcy,
❖
Hurtowa - czyli cena pośrednia (bez marży detalicznej, uwzględnia marżę
hurtową)),
❖
Detaliczna - obejmuje wszystkie koszty produkcji, marketingu i dystrybucji (cena
hurtowa + marża detaliczna),
❖
Maksymalna - pozbawia strony możliwości umownego ustalenia ceny ponad
określoną wartość,
❖
Minimalna - pozbawia strony możliwości umownego ustalenia ceny poniżej
określonej wartości,
❖
Wynikowa – stosowana wówczas, gdy uprawniony organ wiążąco ustalił, w jaki
sposób sprzedawca ma ustalić cenę, przy odpowiednim stosowaniu przepisów o
cenie sztywnej lub maksymalnej,
Rodzaje cen c.d.
❖
Sztywna - sprawia, że produkt sprzedawany jest po takiej samej cenie
wszystkim nabywcom kupującym go na takich samych warunkach i w
takich samych ilościach,
❖
Wolnorynkowa - kształtuje się swobodnie w oparciu o prawo popytu i
podaży,
❖
Równowagi - cena, przy której popyt na dane dobro jest równy jego
podaży,
❖
Cena postulowana – kwota, za którą oferujący produkt lub usługę
gotowy jest je sprzedać,
❖
Cena transakcyjna - kwota, za którą faktycznie dokonano wymiany.
Formy ceny
❖
suma pieniędzy za jednostkę
towaru
❖
procent od określonej wartości
(stopa procentowa lub prowizja)
❖
czesne
❖
czynsz
❖
taryfa
❖
składka
❖
honorarium lub wynagrodzenie.
Decyzje cenowe
Decyzje cenowe
Oparte o rynek
✤popyt
✤konkurencja
Ceno biorca
Oparte o kosztach
❖koszty produkcji
❖moce produkcyjne
Ceno dawca
Czynniki kształtujące cenę
Wewnętrzne – zależne od przedsiębiorstwa:
❖
Wielkość produkcji i sprzedaży
❖
Struktura asortymentowa przedsiębiorstwa
❖
Warunki zaopatrzenia w surowce i materiały
❖
Czynniki wewnętrzne wywierają wpływ na
poziom kosztów w przedsiębiorstwie,
istnieje zależność między poziomem
kosztów a wielkością produkcji (wraz ze
wzrostem wielkości produkcji maleją koszty
jednostkowe, przez co i cena zależy w
jakimś stopniu od poziomu kosztów)
Zewnętrzne – niezależne od
przedsiębiorstwa: prawne
regulacje cen, itp.
Ceny wewnętrzne:
Większość rozrachunków wewnętrznych w firmie wymaga
stosowania cen, według których rozlicza się przekazywanie
usług i produktów między samodzielnymi zakładami.
Zatem cena wewnętrzna jest to cena sprzedaży usług i
półproduktów przez jednostkę (producenta) jednostce
występującej w roli nabywcy.
Mechanizm zmierzający do dostarczania menedżerom ośrodków
poprawnej informacji o ponoszonych kosztach w celu osiągnięcia ich
racjonalizacji, a przez to wzrostu efektywności przedsiębiorstwa.
Cztery kategorie cen:
- ceny wewnętrzne oparte na kosztach –
rzeczywiste, planowe lub normatywne koszty
usługi na poziomie kosztów zmiennych,
kosztów pełnych lub ceny typu „koszt plus”,
- ceny wewnętrzne rynkowe – ceny, które
jednostka osiąga przy sprzedaży wewnętrznej
swoich usług lub ceny rynkowe stosowa- ne
przez inne przedsiębiorstwa,
- ceny wewnętrzne negocjowane – kształtujące
się w rezultacie negocjacji między
samodzielnymi jednostkami organizacyjnymi;
ceny te zwykle uwzględniają informacje o
kosztach produkcji i cenach rynkowych
produktów,
- ceny wewnętrzne gwarantujące określoną
stopę zwrotu kapitału – uwzględniają koszty
bez amortyzacji, rozmiary działalności i
wielkość strumieni przyszłych wpływów.
Dla przykładu:
Wewnętrzne ceny są wykorzystywane w przedsiębiorstwach
posiadających złożoną strukturę organizacyjną i składającą się z wielu
jednostek i komórek organizacyjnych.
W bankach najbardziej typowe rozrachunki dotyczą:
rozliczeń
działalności
wydziałów
pomocniczych
(wydziałów
powołanych do zapewnienia obsługi klientów – w banku będą to koszty
centrali czy też koszty funkcjonowania centrów „wsparcia”),
zagadnień cen pieniądza (koszt pozyskania i ulokowania pieniądza na
rynku)
Podsumowując:
❖
Ceny wewnętrzne powinny być właściwą podstawą
określenia wyniku działalności gospodarczej w
samodzielnej jednostce
❖
Ceny wewnętrzne powinny stwarzać podstawy
podejmowania prawidłowych decyzji gospodarczych
❖
Ceny wewnętrzne powinny umacniać samodzielność
wydzielonej jednostki gospodarczej.
❖
Maksymalna cena wewnętrzna nie powinna być wyższa
od najniższej ceny rynkowej, za jaką jednostka kupująca
może nabywać produkty lub usługi na rynku
zewnętrznym.
❖
Minimalna cena wewnętrzna nie powinna być niższa niż
suma kosztów krańcowych produkcji jednostki
sprzedającej powiększonych o koszty utraconych
korzyści.
