Witaminy! - Scholaris

Witaminy!
Ruta Katarzyna
Spis treści
 O witaminach słów kilka
 Podział witamin:
• Witaminy rozpuszczalne w wodzie:
 Witamina B1
 Witamina B2
 Witamina C
 Witamina PP
• Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach:
 Witamina A
 Witamina D
 Witamina E
 Witamina K
 Podsumowanie
 Bibliografia
O witaminach słów kilka




Nazwa witamina pochodzi od łacińskich słów vita (życie)
i amina (związek chemiczny zawierający grupę aminową).
Witamina to organiczny związek chemiczny.
Witaminy nie należą do typowych składników
pokarmowych. Pełnią funkcje regulacyjną.
Witaminy stanowią ważny składnik pożywienia.
Podział witamin

Witaminy dzielimy na:
• rozpuszczalne w wodzie;
(grupa B, C, H, P)
• rozpuszczalne w tłuszczach;
(grupa A, D, E, K)
Witaminy rozpuszczalne
w wodzie

Witamina B1 (tiamina, aneuryna):
 Odgrywa dużą rolę w przemianach węglowodanów,
przyśpiesza gojenie ran, uśmierza ból.
 Skutki niedoboru: oczopląs, zaburzenia pamięci
i koncentracji, nudności, niewydolność krążenia,
brak apetytu, spadek wagi.
 Skutki nadmiaru: osłabienie, obrzęki, poty, bóle rąk i nóg,
duszności, drżenie i osłabienie mięśni, niewydolność
układu krążenia.
Źródłami witaminy B1 są:
wątroba
drożdże
mięso i wędliny
rośliny strączkowe:
- groch
- fasola
 ryby
 ryż
 owoce i warzywa





Witamina B 2 (ryboflawina):
 Odgrywa dużą rolę w funkcjonowaniu narządu wzroku, podnosi
odporność organizmu i pobudza wzrost.
 Skutki niedoboru: zapalenie skóry, pękanie kącików ust,
opóźnienie wzrostu, uszkodzenie rogówki, łzawienie, kłopoty
z koncentracją, bezsenność.
 Skutki nadmiaru: nudności i wymioty.
Źródłami witaminy B2 są:









wątroba
chude sery
jarzyny
jaja
mleko
małże
migdały
orzech włoskie
pełnoziarniste pieczywo

Witamina C (kwas askorbinowy):
 Odgrywa dużą rolę w wzmaganiu odporności organizmu,
ma działanie antywirusowe, obniża poziom cholesterolu,
chroni przed zmianami nowotworowymi.
 Skutki niedoboru: szkorbut (krwawienie
i owrzodzenie dziąseł), depresja, utrata apetytu, pękanie
drobnych naczyń krwionośnych.
 Skutki nadmiaru: nudności, biegunka, wysypka skórna,
tworzenie się kamieni nerkowych.
Źródłami witaminy C są:









papryka
koper
pomidory
brokuły
porzeczki
kalarepa
kapusta kiszona
owoce cytrusowe
świeże owoce i warzywa

Witamina PP (kwas nikotynowy):
 Odgrywa dużą role w regulacji poziomu cholesterolu we krwi,
poprawia ukrwienie skóry i kondycje włosów, uczestniczy
w tworzeniu czerwonych ciałek krwi.
 Skutki niedoboru: osłabienie, bezsenność, wybuchy złości,
zaburzenia skórne, pelagra (owrzodzenia odsłoniętych części
skóry)
 Skutki nadmiaru: zaczerwienienie skóry, mrowienie, szum
w uszach, żółtaczka, niestrawność.
Źródłami witaminy PP są:









chude mięso
drób
drożdże piwne
migdały
ser
soja
grzyby
orzechy
fasola i groch
Witaminy rozpuszczalne
w tłuszczach

Witamina A (retinol, akseroftol):
 Odgrywa dużą rolę w prawidłowym widzeniu, wpływa na
wzrost kości i zębów, zapewnia normalne funkcjonowanie
naskórka.
 Skutki niedoboru: kurza ślepota, suchość i rogowacenie
naskórka, rogowacenie nabłonka oka i dróg oddechowych.
 Skutki nadmiaru: wymioty, nudności, bóle głowy,
zaburzenia koordynacji mięśniowej.
Źródłami witaminy A są:








jajka
masło
mleko
tran
marchew
pomidory
wątroba
tłuste mięso

Witamina D (kalcyferol):
 Odgrywa dużą rolę w wchłanianiu wapnia i fosforu,
wpływa na kształtowanie się kości i zębów, zapobiega
tworzeniu się komórek nowotworowych.
 Skutki niedoboru: krzywica u dzieci i młodzieży,
rozmiękczenie kości u dorosłych, pogorszenie słuchu,
stany zapalne skóry, osłabienie.
 Skutki nadmiaru: biegunka, nadmiar wapnia w organizmie,
brak apetytu, zakłócenie w funkcjonowaniu nerek,
powstanie ryzyka zawału.
Źródłami witaminy D są:









tran
oleje rybne
białko jaj
ser
masło
śmietana
drożdże
wątroba
ryby

Witamina E (tokoferol):
 Odgrywa dużą rolę w chronieniu komórek przed
utleniaczami, chroni przed poronieniem, wykorzystywana
jest do leczenia męskiej niepłodności.
 Skutki niedoboru: zaburzenia płodności, gorsze gojenie ran,
pogorszenie wzroku, niedokrwistość.
 Skutki nadmiaru: zmęczenie, bóle głowy, osłabienie mięśni,
zaburzenie widzenia.
Źródłami witaminy E są:






kiełki pszenicy
sałata
mleko
pieczywo razowe
olej sojowy
olej słonecznikowy

Witamina K (fitochinon):
 Odgrywa dużą rolę w krzepnięciu krwi, zmniejsza nadmierne
krwawienie miesiączkowe, prawdopodobnie hamuje rozwój
nowotworów piersi i jajników.
 Skutki niedoboru: słaba krzepliwość krwi, problemy
z gojeniem ran, trudności w mineralizacji kości, zwiększone
ryzyko rozwoju nowotworów.
 Skutki nadmiaru: niedokrwistość, uczucie gorąca, rozpad
czerwonych krwinek, u niemowląt żółtaczkę i uszkodzenie
tkanki mózgowej.
Źródłami witaminy K są:








kapusta
kalafior
rzepa
brokuły
awokado
brzoskwinie
ziemniaki
tran z wątroby ryby
Podsumowanie



Witaminy cechuje niezwykła moc przywracania
zdrowia.
Człowiek potrzebuje witamin do normalnego
rozwoju.
Witaminy dzielimy na dwie grupy:
rozpuszczalne w wodzie i rozpuszczalne
w tłuszczach.
Bibliografia











H. Wiśniewski, Biologia z higieną i ochroną środowiska, podręcznik dla
klasy trzeciej liceum ogólnokształcącego o profilu podstawowym
i biologiczno - chemicznym, Wydawnictwo AGMENT, Warszawa 1995.
Wikipedia – Wolna Encyklopedia:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Witaminy
http://pl.wikipedia.org/wiki/Witamina_B1
http://pl.wikipedia.org/wiki/Witamina_B2
http://pl.wikipedia.org/wiki/Witamina_C
http://pl.wikipedia.org/wiki/Witamina_PP
http://pl.wikipedia.org/wiki/Witamina_D
http://pl.wikipedia.org/wiki/Witamina_E
http://pl.wikipedia.org/wiki/Witamina_K
http://pl.wikipedia.org/wiki/Witamina_A
Bibliografia













Źródła ilustracji:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:NCI_peas_in_pod.jpg
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Phaseolus_vulgaris_seed.jpg
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:NCI_clove_ham.jpg
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Brun_kvit_ris.jpg
http://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Fried_egg%2C_sunny_side_up.j
pg
http://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Mya_arenaria.jpg
http://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Emmentaler.jpg
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Walnut02.jpg
http://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Large_Cayenne.jpg
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Kalarepa_Brassica_oleracea_var_gongy
lodes.jpg
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Dille.jpg
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Tomato_je.jpg
Bibliografia













http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Mandel_Gr_99.jpg
http://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Yellow_soybeans.jpg
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Dried_mushrooms.jpg
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Orzeszki_ziemne.jpg
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Codliveroil.jpg
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Carrot.jpg
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:NCI_butter.jpg
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Milk_glass.jpg
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Codliveroil.jpg
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Cheese_platter.jpg
http://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Fried_egg%2C_sunny_side_u
p.jpg
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Lett.JPG
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Various_grains.jpg
Bibliografia








http://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Fried_egg%2C_sunny_side_
up.jpg
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Lett.JPG
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Various_grains.jpg
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Milk_glass.jpg
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Potatoes.jpg
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Avocado.jpeg
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Turnip.JPG
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Autumn_Red_peaches.jpg
Koniec