Masywny krwotok Anna Domagalska Masywny krwotok - definicje Utrata jednej objętości krwi krążącej w ciągu 24 godz. Utrata 50 % o.k.k. w ciągu 3 godz. Utrata 150 ml krwi /min Masywny krwotok Normalna objętość krwi krążącej 8-9% u dzieci Priorytety leczenia 7% masy ciała u dorosłych Przywrócenie odpowiedniej o.k.k. w celu utrzymania prawidłowej perfuzji tkankowej i odpowiedniego utlenowania Uzyskanie hemostazy poprzez: krwawienia rozsądnemu użyciu odpowiednich produktów krwiopochodnych Masywny krwotok - chirurgiczne opracowanie źródła - korektę koagulopatii dzięki Sukces zależy od natychmiastowego podjęcia działania, dobrego współdziałania klinicystów (położnicy, anestezjolodzy, hematolodzy, transfuzjolodzy), diagnostów laboratoryjnych (serologia), banku krwi Wg. Wytycznych American College of Surgeons dot. ATLS Resuscytacja płynami (objętościowa) Terapia preparatami krwiopochodnymi Wg. Wytycznych American College of Surgeons dot. ATLS 1. Utrzymanie objętości krwi krążącej 2. Współpraca personelu medycznego 3. Zatrzymanie krwawienia 4. Wykonanie badań laboratoryjnych 6. Ew. zamówienie płytek, świeżo mrożonego osocza, krioprecypitatu 5. Zmówienie odpowiedniego preparatu krwinek czerwonych 7. Podejrzenie DIC 1. Utrzymanie objętości krwi krążącej Założenie dwóch dużych kaniul do żył obwodowych (14 G) Przetoczenie odpowiedniej objętości ogrzanych krystaloidów, koloidów, krwi: monitorowanie OCŻ; utrata krwi jest często niedoszacowana Utrzymanie normalnego ciśnienia tętniczego krwi i wydalania moczu >30 ml/h: utrzymanie odpowiedniej ciepłoty 1. Utrzymanie objętości krwi krążącej cd. Resuscytacja płynami: krystaloidy (3 za 1), koloidy (20 ml/kg), resuscytacja małą objętością (hipertoniczny roztwór soli) Przetaczanie krwinek czerwonych – utrzymanie Hb > 7-8 g% (przy wartościach niższych powikłania kardiologiczne) FFP 20 ml/kg, fibrynogen 0,1 g/kg 1. Utrzymanie objętości krwi krążącej cd. (wg ASA) Przetoczenia krwi rzadko wskazane przy Hb>10g% Przetoczenia krwi konieczne przy Hb<6g% W przedziale 6 – 10 g% - wskazania stawiane indywidualnie Nie ma „sztywnej” granicy stężenia Hb 2. Współpraca personelu medycznego Lekarz odpowiedzialny (prowadzący) Dyżurny anestezjolog Bank krwi Dyżurny hematolog (serolog) Wyznaczony koordynator powinien wziąć odpowiedzialność za komunikację i dokumentację 3. Zatrzymanie krwawienia Wczesna interwencja chirurgiczna lub położnicza 4. Wykonanie badań laboratoryjnych płytki, PT, APTT, fibrynogen, krew na krzyżówkę, badania biochemiczne, gazometryczne: przy najwcześniejszej okazji, bo podaż koloidów może zaburzać wyniki Powtarzać te badania co 4 godz., po wymianie 1/3 o.k.k. i po infuzji preparatów krwiopochodnych: może być konieczność przetoczeń przed uzyskaniem wyników badań Upewnić się co do właściwego oznaczenia próbek, aby zmniejszyć ryzyko przy transfuzji 5. Zmówienie odpowiedniego preparatu krwinek czerwonych Przetoczenie konieczne przy utracie - 30 - 40 % objętości krwi krążącej - 50 % natychmiastowe przetoczenie ratujące życie - Hipotermia poprzetoczeniowa zwiększa ryzyko DIC (wskazane ogrzewanie płynów i pacjentki) 5. Zmówienie odpowiedniego preparatu krwinek czerwonych 1. Krew (kkcz) skrzyżowana – po wymianie 1 objętości krwi krążącej (8-10 jednostek) dalsze krzyżowanie krwi nie jest konieczne; korzystne ogrzewanie krwi i użycie aparatów do szybkiego przetoczenia 2. Nieskrzyżowana zgodna grupowo, jeśli znana jest grupa krwi pacjenta (konieczne nastawienie krzyżówki) 3. Nieskrzyżowana krew O Rh (-) u kobiet przed menopauzą, [O Rh (+) u kobiet po menopauzie i u mężczyzn] : w nagłych sytuacjach, nie więcej niż dwie jednostki 5. Zmówienie odpowiedniego preparatu krwinek czerwonych Należy pamiętać, że poziom hemoglobiny godzin po ostrym krwotoku i hematokrytu nie spada przez kilka Przy Hb >10 g% - rzadko wskazania do przetoczeń Przy Hb <6 g% - zazwyczaj konieczne przetoczenie kkcz 5. Zmówienie odpowiedniego preparatu krwinek czerwonych Przy poziomach pośrednich przetoczenie kkcz w przypadku powikłań związanych z nieadekwatnym utlenowaniem: mała rezerwa sercowa i płucna, zwiększone zużycie tlenu, uogólniona miażdżyca, szybka utrata krwi Należy pamiętać o możliwości „niemego niedotlenienia” 5. Zmówienie odpowiedniego preparatu krwinek czerwonych Koncetrat krwinek czerwonych jest preparatem bez leukocytów i płytek, bez czynników krzepnięcia Zalety: niehemolitycznych reakcji gorączkowych przeniesienia infekcji wirusowych (np.cytomegalia) immunosupresyjnych przetoczeń - mniejsza ilość - mniejsze ryzyko - zmniejszenie efektów 6. Zamówienie płytek Należy przewidywać konieczność przetoczenia płytek przetoczeniach >2 objętości krwi krążącej - przy poziomie <50x10(9) Docelowe wartości >50x10(9) >100x10(9) przy wielomiejcowych obrażeniach i urazach OUN 6. Zamówienie osocza świeżo mrożonego 10-15 ml/kg = 1 litr lub 4 jednostki u dorosłych Konieczne uzupełnianie czynników krzepnięcia (przy utracie 150-200% okk) Wskazane po utracie 1 okk Celowe przy PT i APTT > 1,5 x kontrola Wskazane przy krwotoku po przedawkowaniu antykoagulantów 6. Zamówienie - po krioprecypitatu 1-1,5 opakowania /10 kg m.c. Używany do uzupełnienia niedoboru fibrynogenu i czynnika VIII Przy poziomie <0,5 g/l – nasilone krwawienie miąższowe Stosowany przy dużych niedoborach fibrynogenu (< 1,0 g/l) 7. DIC Czynniki ryzyka przy hipowolemii: – towarzyszące uszkodzenie OUN i mięśni Wskazana systematyczna kontrola: - hipotermia po infuzji zimnych płynów płytki, fibrynogen, PT, APTT, D-dimery Utrzymywanie się nieprawidłowych wyników mimo przetoczeń sugeruje DIC