Chirurgiczne leczenie chrapania i bezdechów. Dlaczego chrapiemy? Gardło jest jedynym odcinkiem dróg oddechowych, którego ściany prawie zupełnie są pozbawione podparcia elementów szkieletowych. * Drogi oddechowe są drożne dzięki napięciu mięśni gardła * Napięcie mięśni gardła zmniejsza się podczas snu * Chrapanie powstaje poprzez wibracje tkanek gardła wskutek zapadanie się jego ścian - częściowej niedrożności dróg oddechowych Dlaczego tylko niektórzy chrapią? Predyspozycje anatomiczne: • zaburzenia drożności nosa •długie wąskie podniebienie • przerost migdałków • przerośnięty języczek • przerośnięta podstawa języka • niedorozwój żuchwy • długa, wiotka nagłośnia Miejsca obstrukcji dróg oddechowych. Dlaczego tylko niektórzy chrapią? Czynniki nasilające chrapanie • pozycja ciała – na wznak • alkohol, leki (nasenne, uspokajające, przeciwhista • nadwaga • wiek • czynniki dziedziczne – zaburzenia napięcia mięśnio Problemy. Kilka faktów o chrapaniu * 30 % i mężczyzn 20 % kobiet chrapie podczas snu * W USA dostępnych jest ok. 300 przyrządów redukujących chrapanie * Rekord księgi Guinessa - 87 decybeli (kobieta !!!!) Obturacyjny bezdech senny. Każdy rodzaj chrapania w mniejszym lub większym stopniu podwyższa opory dróg oddechowych. Jeżeli wzrost ten jest na tyle duży, by wyraźnie obniżyć wartości przepływu powietrza, wówczas mówi się o zespole wzmożonego oporu dróg oddechowych (UARS, upper airway resistance syndrome). W przypadkach skrajnie nasilonych, klasyfikowanych jako obturacyjny bezdech podczas snu (OSAS, ob-structive sleep apnea syndrome), dodatkowo pojawiają się epizody całkowitej niedrożności dróg oddechowych, podczas których przepływ ten całkowicie ustaje. Obturacyjny bezdech senny • Bezdech definiuje się jako zanik przepływu powietrza przez drogi oddechowe, kt • Wyniki wskazujące na występowanie epizodów bezdechu trwających dłużej niż 1 • Ocenia się, że OSAS występuje u około 2% kobiet i 4% mężczyzn po 30 roku życ Definicje. • Średnia liczba bezdechów na godzinę – RDI (Respiratory Distress Index) • RDI 0 do 5 - norma • 5 to 20 – postać lekka • 20 to 40 – postać średnia • > 40 - postać ciężka RDI > 20 wzrasta śmiertelność Upper Airway Resistance Syndrome – Podobna patofizjologia jak OSA – Nie ma bezdechów, stały wysiłek oddechowy Obturacyjny bezdech senny Chrapanie powstaje wskutek częściowej niedrożności dróg oddechowych Bezdech senny wskutek czasowej całkowitej niedrożności ezdech senny – konsekwencje Hypoxia powoduje zaburzenia ciśnienia i rytmu se Przeciążenie płuc – serce płucne. Zwiększa ryzyko zawału serca i udaru mózgu. Obturacyjny bezdech senny – objawy • niespokojny, przerywany licznymi wybudzeniami sen • głośne chrapanie przerywane okresami ciszy •uczucie stałego zmęczenia i chorobliwej senności •poranne bóle głowy, zlewne poty nocne • zaburzenia popędu seksualnego • trudności w skupieniu uwagi, zaburzenia pamięci i wydłużenie czasu reakcji •depresja. Obturacyjny bezdech senny 10 % - śmierć w ciągu następnych 5-ciu lat jeśli nieleczone 2% populacji Częstość występowania porównywalna z cukrzycą Diagnostyka za pomocą polisomnografii Opcje leczenia chrapania i bezdechów. * * * * Unikanie alkoholu , leków sedatywnych Leczenie nieżytów nosa Kontrola wagi ciała Unikanie spania na wznak (piłeczka ping-pongowa na plecach) * Aparaty ortodontyczne * NCPAP * Chirurgia Leczenie niechirurgiczne Mandibular Advancement Splint Przesunięcie żuchwy i języka do przodu Aparat należy używać każdej nocy Efektywne , lecz niewygodne , wymaga czasu do p Leczenie niechirurgiczne Mandibular Advancement Splint Leczenie chirurgiczne Ocena skuteczności. • Eliminacja chrapania • Redukcja RDI o 50% • Spadek RDI poniżej 20 Leczenie chirurgiczne Tracheotomia. Pierwszy zabieg wprowadzony do leczenia chirurgicznego OSAS. Bardzo dobre rezultaty nawet w ciężkich postaciach OSAS Znaczne obniżenie komfortu życia pacjenta Adenotonsillectomia Tonsillectomia Bardzo efektywna u dzieci u których chrapanie jest najczęściej spowodowana przerośniętymi migdałkami podniebiennymi i/ lub gardłowym W wybranych przypadkach ze znacznym przerostem migdałków podniebiennych bardzo efektywna również u dorosłych Grupa zabiegów na podniebieniu mięk Usunięcie nadmiaru tkanek podniebienia miękk Zwiększenie przestrzeni gardła środkowego Chirurgia podniebienia miękkiego Ikematsu 1952 – częściowa palatouvulectomia Fujita 1981 – UvuloPalatoPharyngoPlastyka (UPPP, UP3) 1993 - Palatoplastyka laserowa (LAUP) 1997 - Radio-frequency Palate stiffening (Somnoplastyka) i Uvulo-Palato-Pharyngo-Plasty UPPP, Opisane po raz pierwszy przez Fujitę w 1981 75% - nie chrapie 15 % - chrapie mniej 10% - bez poprawy 70% skuteczności w lekkich i średnich postaciach OSAS W ciężkich postaciach OSAS tylko 10% Uvulo-Palato-Pharyngo-Plasty UPPP, Uvulopalatopharyngoplastyka • Wymaga znieczulenia ogólnego • Procedura szpitalna • UP3 Powikłania – Mniejsze • Przemijająca VPI • Krwawienie <1% – Większe • Zwężenie nosogardła • VPI Palatopharyngoplastyka boczna. • Cahali (2003) zaproponował boczną pharyngoplastykę dla pacjentów z „wąskim” gardłem. Cahali MB. Lateral pharyngoplasty: a new treatment for obstructive sleep apnea hypopnea syndrome. Laryngoscope. 113(11):1961-8, 2003 Nov. Palatopharyngoplastyka boczna Laser Assisted UvuloPalatopharyngoplaty LAUP Uvulopalatoplastyka laserowa – Znieczulenie miejscowe – Dobre wyniki w chrapaniu – 80% pogarszają się z upływem czasu – Złe wyniki w ciężkich postaciach OSAS Laser Assisted Uvulo-Palato-Plasty LAUP Różne techniki LAUP (kilka sesji ) Większość z nich wytwarza bolesne owrzodzenie, który po wygojeniu usztywnia podniebienia lecz wygojenie wymaga ok. miesiąca. LAUP I etapowy – obejmuje wycięcie języczka oraz wibrującej części podniebienia miękkiego . Laser Assisted Uvulo-Palato-Plasty LAUP . Radio-Frequency" Palato-Plasty • Usztywnienie podniebienia za pomocą termokoagulacji nazywane także "Somnoplasty" • We wrześniu 1997 Stanford University podało wyniki odnośnie pierwszych 20 pacjentów • Powodzenie u 60% pacjentów (chrapanie, oraz lekkie i średnie postacie OSAS, złe wyniki w ciężkich postaciach OSAS). • Lokalne znieczulenie • Metoda zwykle wymaga powtórzeń Radio-Frequency" Palato-Plasty • Jest to mało inwazyjny i bezkrwawy zabieg wykonywany ambulatoryjnie. Dzięki użyciu bipolarnej elektrody uzyskuje się efekt koagulacji niskotemperaturowej (około 80° C) falami wysokiej częstotliwości (radiofrequency) • Zabieg wykonuje się po wcześniejszym miejscowym znieczuleniu podniebienia miękkiego, wprowadzając w nie kilkakrotnie specjalną końcówkę i pozostawiając ją na kilka sekund. Bipolar radiofrequency induced thermotherapy (RFITT) Injection - snoreplasty Sotradecolâ, - sodium tetradecyl sulfate. Pierwsze wyniki opublikowano we wrześniu 2002. Wymaga powtórzenia podobnie jak RFITT. W 25 % przypadków stwierdzano owrzodzenia na p Mniejsza kontrola niż RFITT i większa bolesność po cja podstawy języka Chirurgiczne usunięcie nadmiaru tkanek z użyc Termokoagulacja RFITT * Redukcja podstawy języka. • Lingualplasty • Chabolle, et al • 77% RDI<20, 50% reduction • Powikłania 25%krwawienie, zaburzenia smaku dysfagia, obrzęk Hyoidopexia. • Hyoid Myotomy and Suspension – Przesunięcie kości gnykowej do dołu i do przodu – Przesunięcie podstawy języka do przodu – Zwykle jako uzupełnienie innych procedur – Powikłanie: dysfagia Bimaxillary Osteotomies Bardzo dobre rezultaty nawet w ciężkich postaciach OSAS Bardzo rozległy zabieg Strategia postępowania. Rozpoznanie choroby Ocena lokalizacyjna przyczyn choroby Leczenie chirurgiczne bezpieczniej zaczynać od procedur najmniej inwazyjnych . W razie niepowodzenia pozostaje CPAP Udrożnienie nosa i usztywnienie podniebienia poprawia tolerancję pacjenta na CPAP