POŚ Choszczno - BIP Urząd Miejski w Choszcznie

PROGRAM OCHRONY
ŚRODOWISKA
DLA MIASTA I GMINY
CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013
z perspektywą
do roku 2017
Choszczno 2010
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
SPIS TREŚCI
1. WPROWADZENIE.......................................................................................................5
1.1. FORMALNO – PRAWNE PODSTAWY DO WYKONANIA OPRACOWANIA ....................... 5
1.2. CEL I ZAKRES PROGRAMU ...................................................................................... 7
1.3. METODYKA WYKONANIA OPRACOWANIA............................................................... 8
1.4. OKRES OBJĘTY PROGRAMEM ............................................................................... 10
2. CHARAKTERYSTYKA MIASTA I GMINY CHOSZCZNO ............................................11
2.1. PODSTAWOWE DANE .......................................................................................... 11
2.2. POŁOŻENIE FIZYCZNO-GEOGRAFICZNE GMINY ....................................................... 12
2.3. UŻYTKOWANIE TERENU ......................................................................................... 13
2.3.1. Rolnictwo ............................................................................................... 14
2.4. DEMOGRAFIA GMINY .......................................................................................... 16
2.5. UWARUNKOWANIA GOSPODARCZE ...................................................................... 20
2.5.1. Aktywność ekonomiczna ludności .................................................... 22
2.6. INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA ............................................................................... 23
2.7. WALORY KULTUROWE .......................................................................................... 26
3. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA .............................................................................27
3.1. GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA ..................................................................... 27
3.1.1. Ujęcia wody i sieć wodociągowa ..................................................... 28
3.1.2. Sieć kanalizacyjna i oczyszczanie ścieków ...................................... 33
3.2. CIEPŁOWNICTWO I GAZYFIKACJA ......................................................................... 35
3.3. ELEKTROENERGETYKA........................................................................................... 36
3.4. TELEFONIZACJA................................................................................................... 36
3.5. KOMUNIKACJA ................................................................................................... 37
3.5.1. Drogi ....................................................................................................... 37
3.5.2. Koleje i transport zbiorowy .................................................................. 41
3.6. ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII ............................................................................ 41
3.7. GOSPODARKA ODPADAMI .................................................................................. 42
4. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO MIASTA I GMINY ..........43
4.1. RZEŹBA TERENU I GEOLOGIA ................................................................................. 43
4.1.1. Geologia ............................................................................................... 44
4.2. POKRYWA GLEBOWA GMINY ............................................................................... 45
4.3. ZASOBY WODNE.................................................................................................. 46
4.3.1. Wody podziemne................................................................................. 46
4.3.2. Wody powierzchniowe........................................................................ 47
4.4. WARUNKI KLIMATYCZNE ....................................................................................... 50
4.5. WALORY PRZYRODNICZE GMINY........................................................................... 50
4.5.1. Lasy ........................................................................................................ 50
2
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
4.5.2. Ogólna charakterystyka flory ............................................................. 52
4.5.3. Ogólna charakterystyka fauny .......................................................... 54
4.6. FORMY OCHRONY PRZYRODY .............................................................................. 56
4.6.1. Rezerwaty przyrody.............................................................................. 56
4.6.2. Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe .................................................. 57
4.6.3. Pomniki przyrody .................................................................................. 58
4.6.4. Użytki ekologiczne ................................................................................ 59
4.6.5. Obszary chronionego - krajobrazu .................................................... 60
4.6.6. Ochrona gatunkowa........................................................................... 61
4.6.7. Natura 2000........................................................................................... 62
4.6.8. Zieleń urządzona .................................................................................. 64
5. ANALIZA STANU ŚRODOWISKA ORAZ JEGO ŹRÓDŁA PRZEOBRAŻEŃ .................65
5.1. RZEŹBA TERENU I PRZYPOWIERZCHNIOWA WARSTWA SKORUPY ZIEMSKIEJ .................. 65
5.1.1. Wpływ wydobycia kopalin na rzeźbę terenu .................................. 66
5.2. GLEBY ................................................................................................................ 67
5.3. POWIETRZE ATMOSFERYCZNE ................................................................................ 72
5.3.1. Źródła emisji zanieczyszczeń do powietrza ...................................... 75
5.4. WODY PODZIEMNE.............................................................................................. 79
5.5. WODY POWIERZCHNIOWE ................................................................................... 82
5.5.1. Stan czystości rzek ................................................................................ 83
5.5.2. Stan czystości jezior .............................................................................. 84
5.6. KLIMAT AKUSTYCZNY ............................................................................................ 86
5.7. PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE ............................................................ 91
5.8. POWAŻNE AWARIE .............................................................................................. 92
5.9. PRZYRODA OŻYWIONA ........................................................................................ 93
5.9.1. Flora gminy ............................................................................................ 93
5.9.2. Fauna gminy ......................................................................................... 94
5.9.3. Przyczyny degradacji szaty roślinnej i przeobrażeń fauny.............. 94
5.10. KRAJOBRAZ ...................................................................................................... 95
5.11. ODRĘBNE ZAGROŻENIA DLA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO GMINY ................... 95
6. UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE – POLITYKA EKOLOGICZNA ............................97
6.1. POLITYKA EKOLOGICZNA PAŃSTWA ...................................................................... 98
6.1.1. Cele i zadania Polityki ekologicznej Państwa .................................. 99
6.1.2. Limity krajowe ..................................................................................... 106
6.2. PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO
...................................................................................................................... 107
6.2.1. Cele i zadania Programu ochrony środowiska województwa .... 108
6.3. PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU CHOSZCZEŃSKIEGO .............. 109
6.4. STRATEGIA ROZWOJU GMINY CHOSZCZNO ......................................................... 117
7. GŁÓWNE USTALENIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA ............................122
7.1. CELE I PRIORYTETOWE DZIAŁANIA EKOLOGICZNE W GMINIE CHOSZCZNO .............. 122
3
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
7.1.1. Cele i zadania Programu ochrony środowiska dla Gminy
Choszczno ........................................................................................... 123
7.1.2. Harmonogram realizacji zadań ekologicznych dla Gminy
Choszczno ........................................................................................... 135
8. INSTRUMENTY REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA ...................170
8.1. EMISJA OBLIGACJI KOMUNALNYCH .................................................................... 170
8.2. FUNDUSZE OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ .............................. 171
8.3. FINANSOWANIE OCHRONY ŚRODOWISKA Z BUDŻETU POWIATOWEGO I GMINNEGO
...................................................................................................................... 173
8.4. EKOFUNDUSZ .................................................................................................... 174
8.5. WSPARCIE FINANSOWE UE................................................................................. 175
8.5.1. Fundusze strukturalne ........................................................................ 175
8.5.2. Programy pomocowe-operacyjne ................................................. 176
8.5.3. Inne instrumenty finansowe wspomagające ochronę
środowiska .......................................................................................... 181
8.6. BANK OCHRONY ŚRODOWISKA ......................................................................... 185
9. SYSTEM ZARZĄDZANIA PROGRAMEM OCHRONY ŚRODOWISKA ......................188
9.1. KONCEPCJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA PROGRAMEM OCHRONY ŚRODOWISKA ........ 188
9.1.1. Instrumenty prawne ........................................................................... 189
9.1.2. Instrumenty finansowe ....................................................................... 191
9.1.3. Instrumenty społeczne ...................................................................... 191
9.1.4. Instrumenty strukturalne .................................................................... 192
9.1.5. Uwarunkowania unijne ...................................................................... 193
10. WDROŻENIE I MONITORING PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA ..............194
10.1. STRUKTURA ORGANIZACYJNA ZARZĄDZANIA PROGRAMEM................................. 194
10.2. MONITOROWANIE PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA ................................... 196
10.2.1. Mierniki realizacji Programu ............................................................ 197
11. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM.............................................204
4
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
1. WPROWADZENIE
Ochrona środowiska naturalnego jest obowiązkiem wszystkich obywateli oraz władz
publicznych, które poprzez politykę zrównoważonego rozwoju powinny zapewnić
bezpieczeństwo ekologiczne oraz nieograniczony dostęp do zasobów naturalnych zarówno
współczesnemu jak i przyszłemu pokoleniu. Ogólnym celem ochrony środowiska
naturalnego jest właściwe wykorzystanie oraz odnawianie zasobów i składników środowiska
naturalnego. Prowadzone działania mające na celu chronić środowisko przyrodnicze
gminy polegają głównie na:
 racjonalnym kształtowaniu środowiska i właściwym gospodarowaniu zasobami
środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju,
 przeciwdziałaniu powstawaniu zanieczyszczeń,
 utrzymywaniu i przywracaniu elementów środowiska przyrodniczego do stanu
właściwego.
Polityka proekologiczna prowadzona przez władze Miasta i Gminy Choszczno
w pełni wyraża się poprzez ideę ekorozwoju, widoczną w planowaniu i realizacji zadań
strategicznych. Niniejsza aktualizacja „Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy
Choszczno na lata 2010-2013 z perspektywą do roku 2017” stanowi podstawę realizacji
strategicznych działań z zakresu ochrony środowiska naturalnego.
1.1. Formalno – prawne podstawy do wykonania opracowania
Program ochrony środowiska jest podstawowym instrumentem realizacji polityki
ekologicznej Państwa. Działania z zakresu ochrony środowiska w gminie muszą być
podejmowane na podstawie aktualnego programu ochrony środowiska, który
opracowano zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska
(Dz. U. z 2008 roku, Nr 25, poz. 150, z późn. zm.), a w szczególności zgodnie z:
Art. 14.
1. Polityka ekologiczna państwa, na podstawie aktualnego stanu środowiska, określa
w szczególności:
1) cele ekologiczne,
2) priorytety ekologiczne,
3) rodzaj i harmonogram działań proekologicznych,
4) środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne
i środki finansowe.
2. Politykę ekologiczną państwa przyjmuje się na 4 lata, z tym, że przewidziane w niej
działania w perspektywie obejmują kolejne 4 lata.
5
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Art. 17.
1. Organ wykonawczy województwa, powiatu i gminy, w celu realizacji polityki ekologicznej
państwa, sporządza odpowiednio wojewódzkie, powiatowe i gminne programy ochrony
środowiska, uwzględniając wymagania, o których mowa w art. 14.
2. Projekty programów ochrony środowiska podlegają zaopiniowaniu przez:
1) ministra właściwego do spraw środowiska – w przypadku projektów wojewódzkich
programów ochrony środowiska,
2) organ wykonawczy województwa - w przypadku projektów powiatowych programów
ochrony środowiska,
3) organ wykonawczy powiatu – w przypadku projektów gminnych programów ochrony
środowiska.
3. Uchylony.
Art. 18.
1. Programy, o których mowa w art. 17 ust. 1, uchwala odpowiednio sejmik województwa,
rada powiatu albo rada gminy.
2. Z wykonania Programów organ wykonawczy województwa, powiatu i gminy, sporządza
co 2 lata raporty, które przedstawia się odpowiednio Sejmikowi Województwa, Radzie
Powiatu lub Radzie Gminy.
Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Choszczno opracowano
w oparciu o obowiązujące akty prawne, tj. :
 Ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 roku (tekst jednolity
Dz. U. z 2008r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.),
 Ustawa o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach
oraz o zmianie niektórych ustaw z dnia 27 lipca 2001 roku (Dz. U. Nr 100, poz. 1085,
z późn. zm.),
 Ustawa o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko z dnia 3 października 2008 roku (tekst pierwotny Dz. U. z 2008r. Nr 199
poz. 1227 z późn. zm.),
 Ustawa o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie z dnia 13 kwietnia
2007 roku (tekst pierwotny Dz. U. z 2007r. Nr 75, poz. 493 z późn. zm.),
 Ustawa Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 roku (tekst jednolity Dz. U. z 2005r.
Nr 239, poz. 2019 z późn. zm.),
 Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 roku (tekst jednolity Dz. U.
z 2009r. Nr 151, poz. 1220 z późn. zm.),
 Ustawa o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 roku ((tekst jednolity Dz. U. z 2010r.
Nr 185, poz. 1243),
 Ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych z dnia 11 maja 2001 roku
(tekst pierwotny Dz. U. z 2001r. Nr 63, poz. 638 z późn. zm.),
 Ustawa o lasach z dnia 28 września 1991 roku (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. Nr 45,
poz. 435 z późn. zm.),
 Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych z dnia 3 lutego 1995 roku
(tekst jednolity Dz. U. z 2004r. Nr 121, poz. 1266 z późn. zm.),
6
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017













Ustawa o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi
odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej z dnia 11 maja 2001
roku (tekst jednolity Dz. U. z 2007r. Nr 90, poz. 607 z późn. zm.),
Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 roku
(Dz. U. z 2008. Nr 133, poz. 849 z późn. zm.),
Ustawa o ochronie roślin z dnia 18 grudnia 2003 roku (tekst pierwotny Dz. U.
z 2004r. Nr 11, poz. 94 z późn. zm.),
Ustawa o ochronie zwierząt z dnia 21 sierpnia 1997 roku (tekst jednolity Dz. U.
z 2003r. Nr 106, poz. 1002 z późn. zm.),
Ustawa o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych
kraju (tekst pierwotny Dz. U. z 2001r. Nr 97, poz.1051 z późn. zm.),
Ustawa Prawo geologiczne i górnicze z dnia 4 lutego 1994 roku (tekst jednolity
Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz. 1947 z późn. zm.),
Ustawa o rolnictwie ekologicznym z dnia 20 kwietnia 2004 roku (Dz. U. z 2004r. Nr 93,
poz. 898)- uchylona z dniem 07.08.2009r. przez art. 30 ustawy z dnia 25 czerwca
2009r. o rolnictwie ekologicznym (Dz. U. Nr 116, poz. 975),
Ustawa o nawozach i nawożeniu z dnia 10 lipca 2007 roku ( Dz. U. Nr 147, poz.1033),
Ustawa o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest z dnia 19 czerwca
1997 roku (tekst jednolity Dz. U. z 2004r. Nr 3 poz. 20 z późn. zm.),
Ustawa o substancjach zubożających warstwę ozonową z dnia 20 kwietnia 2004
roku (tekst pierwotny Dz. U. z 2004r. Nr 121, poz.1263 z późn. zm.),
Ustawa o Inspekcji Ochrony Środowiska z dnia 20 lipca 1991 roku (tekst jednolity
Dz. U. z 2007 r. Nr 44 poz. 287 z późn. zm.),
Ustawa o utrzymywaniu czystości i porządku w gminach z dnia 13 września 1996 roku
(tekst jednolity Dz. U. z 2005r. Nr 236, poz. 2008 z późn. zm.),
Ustawa o krajowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) z dnia 12 marca 2004
roku (tekst pierwotny Dz. U. z 2004r. Nr 70, poz.631 z późn. zm.).
Do opracowania Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy
Choszczno przystąpiono w oparciu o podpisaną umowę w dniu 02.03.2010 r. pomiędzy
Gminą Choszczno – Urząd Miejski w Choszcznie, ul. Wolności 24, a firmą EKO-GLOBE,
Os. Armii Krajowej 126/8 w Poznaniu.
1.2. Cel i zakres programu
Przedmiotem niniejszego opracowania jest aktualizacja uchwalonego w 2004 roku
przez Radę Miejską w Choszcznie, Gminnego Programu Ochrony Środowiska dla Miasta
i Gminy Choszczno na lata 2004-2007 z perspektywą na 2008-2011.
Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Choszczno jest podstawowym
dokumentem koordynującym działania na rzecz ochrony środowiska na terenie gminy.
Głównym celem aktualizacji Programu jest dostosowanie polityki ekologicznej Gminy
Choszczno wynikającej ze „Strategii Rozwoju Gminy Choszczno na lata 2008-2020”
do realizowanej polityki ekologicznej Państwa. Dokument ten definiuje podstawowe
kierunki, zadania oraz cele ekologiczne, które są niezbędne do realizowania polityki
7
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
ekologicznej Państwa w obszarze gminy. Pozwoli to na zarządzanie gminą w sposób
strategiczny oraz na wyeliminowanie wszystkich niekorzystnych elementów na jej terenie,
które powstały wskutek niezrównoważonego rozwoju gospodarczego.
Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska prezentuje aktualną sytuację ekologiczną
na terenie gminy oraz określa politykę jej zrównoważonego rozwoju. Program ochrony
środowiska przekazuje społeczeństwu oraz przedsiębiorcom funkcjonującym na terenie
gminy, aktualne informacje na temat zasobów środowiska przyrodniczego oraz stanu
poszczególnych komponentów środowiska. Uwzględnia uwarunkowania zewnętrzne
i wewnętrzne, w tym ekologiczne, przestrzenne, ekonomiczne oraz społeczne. Dokument
prezentuje aktualny stan zagadnień z zakresu ochrony środowiska, a są to pojęcia związane
z ochroną powierzchni ziemi, ochroną wód podziemnych i powierzchniowych, ochroną
powietrza
atmosferycznego,
środowiska
akustycznego
oraz
charakterystyką
poszczególnych zasobów przyrodniczych na terenie gminy.
Aktualizacja dokumentu zawiera także omówienie najważniejszych problemów,
w tym zagrożeń ekologicznych. Zawiera także konkretne rozwiązania w celu minimalizacji
tych zagrożeń lub całkowitego ich wykluczenia. Jednym z ważniejszych celów niniejszego
dokumentu jest również nakreślenie sposobów współpracy administracji publicznej
wszystkich szczebli oraz instytucji i pozarządowych organizacji ekologicznych na rzecz
ochrony środowiska na terenie gminy. Opracowany Program daje także możliwość do
występowania o środki finansowe potrzebne do realizacji zadań ekologicznych
wyszczególnionych w dokumencie. W pewnym stopniu dokument ten organizuje system
informacji o stanie środowiska i działań zmierzających do jego poprawy na terenie
Miasta i Gminy Choszczno.
1.3. Metodyka wykonania opracowania
„Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Choszczno na lata 2010 - 2013
z perspektywą do roku 2017” opracowany został przez firmę EKO-GLOBE z siedzibą
w Poznaniu, przy stałej współpracy z pracownikami Urzędu Miejskiego w Choszcznie.
Do realizacji opracowania wykorzystano materiały uzyskane z gminy, przedsiębiorstw
funkcjonujących na terenie gminy, urzędów administracji publicznej oraz organizacji
pozarządowych. Dokument został przygotowany zgodnie z obowiązującymi „Wytycznymi
sporządzania programów ochrony środowiska na szczeblu regionalnym i lokalnym”, a także
z obowiązującymi przepisami prawa.
W trakcie realizacji opracowania pt. „Program Ochrony Środowiska dla
Miasta i Gminy Choszczno na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017” uwzględniono
uwarunkowania dokumentów krajowych, tj.:
 Polityka Ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016,
 Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych
na terytorium Polski,
 Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032,
 Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych,
 Krajowy Program Zwiększania Lesistości,
 Raport o stanie lasów w Polsce,
8
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Polityka Energetyczna Polski do roku 2030,
Narodowa Strategię Edukacji Ekologicznej.
Nakreślone podstawowe kierunki, zadania oraz cele ekologiczne dla Miasta
i Gminy Choszczno, które są niezbędne do realizowania własnej polityki ekologicznej
są również zgodne z dokumentami regionalnymi oraz lokalnymi, tj.:


















Program Ochrony Środowiska dla Województwa Zachodniopomorskiego na lata
2008 – 2011 z uwzględnieniem perspektywy 2012 – 2015,
Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Zachodniopomorskiego na lata
2009-2012 z perspektywą na lata 2013-2018,
Program Monitoringu Środowiska w Województwie Zachodniopomorskim,
Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020,
Program Małej Retencji Wody do 2015 roku dla Województwa Zachodniopomorskiego,
Plan Zagospodarowania Przestrzennego dla Województwa Zachodniopomorskiego,
Strategia Rozwoju Powiatu Choszczeńskiego na lata 2007-2015,
Wieloletnim Planem Inwestycyjnym dla Powiatu Choszczeńskiego na lata 2008-2013,
Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Choszczeńskiego na lata 2008-2011
z perspektywą na lata 2012-2015,
Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Choszczeńskiego na lata 2008-2011
z perspektywą na lata 2012-2015,
Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Choszczno(2004 rok),
Strategia Rozwoju Gminy Choszczno na lata 2008 – 2020,
Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Choszczno na lata 2007-2015,
Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Choszczno,
Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy
Choszczno,
Wieloletnie Programy Inwestycyjne dla Miasta i Gminy Choszczno.
Aktualizacja Programu ochrony Środowiska została przygotowana w oparciu
o ww. dokumenty.
Program przyjmuje podstawowe zasady ogólne, leżące u podstaw polityki ochrony
środowiska UE i Polski. Są to:







zasada zrównoważonego rozwoju,
zasada równego dostępu do środowiska postrzegana w kategoriach:
 sprawiedliwości międzypokoleniowej,
 sprawiedliwości międzyregionalnej i międzygrupowej,
 równoważenia szans między człowiekiem i przyrodą,
zasada przezorności,
zasada uspołecznienia i subsydiarności,
zasada prewencji,
zasada „zanieczyszczający” płaci,
zasada skuteczności efektywności ekologicznej i ekonomicznej.
9
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
W trakcie prac nad Programem:
- przeprowadzono ocenę relacji pomiędzy programami na szczeblu centralnym,
wojewódzkim, powiatowym oraz gminnym,
- ustalono zakres i formę opracowywanego Programu Ochrony Środowiska dla
Miasta i Gminy Choszczno w oparciu o spotkania z władzami gminy,
- przeprowadzono analizę stanu środowiska gminy poprzez zgromadzenie
aktualnych informacji na temat stanu poszczególnych zasobów środowiska
przyrodniczego oraz poszczególnych komponentów środowiska,
- przeprowadzono analizę do określenia podstawowych kierunków, zadań oraz
celów ekologicznych, które są niezbędne do realizowania polityki ekologicznej
Państwa w obszarze Miasta i Gminy Choszczno,
- określono priorytetowe działania ekologiczne dla Miasta i Gminy Choszczno
na lata 2010 – 2013 i 2014 – 2017,
- określono metody oraz kierunki realizacji Programu oraz monitorowania jego
wdrażania,
- zweryfikowano i skonsultowano opracowany dokument z władzami Urzędu
Miejskiego w Choszcznie w celu jego zaakceptowania.
Niniejsze opracowanie składa się z następujących części:
1. Wprowadzenie,
2. Charakterystyka Miasta i Gminy Choszczno,
3. Infrastruktura techniczna,
4. Charakterystyka środowiska przyrodniczego,
5. Analiza stanu środowiska oraz źródła jego przeobrażeń,
6. Uwarunkowania zewnętrzne – polityka ekologiczna,
7. Główne ustalenia Programu Ochrony Środowiska,
8. Instrumenty realizacji Programu Ochrony Środowiska,
9. System zarządzania Programem Ochrony Środowiska,
10. Wdrożenie i monitoring Programu Ochrony Środowiska,
11. Streszczenie w języku niespecjalistycznym.
1.4. Okres objęty Programem
Zgodnie z ustaleniami Prawa ochrony środowiska art. 14 ust. 2, polityka ekologiczna
przyjmowana jest co cztery lata, z tym, że przewidziane w niej działania w perspektywie
obejmują kolejne cztery lata, program zawiera zatem zadania dla dwóch faz:
 cele krótkoterminowe - lata 2010 - 2013,
 cele długoterminowe - do roku 2017.
Ocena i weryfikacja realizacji zadań Programu dokonywana będzie zgodnie
z wymogami ustawy co 2 lata od przyjęcia Programu.
10
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
2. CHARAKTERYSTYKA MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
2.1. Podstawowe dane
Miasto i Gmina Choszczno położona jest w południowej
części Województwa Zachodniopomorskiego, w Powiecie
Choszczeńskim. Gmina Choszczno graniczy od wschodu z gminą
Drawno. Granicę północną wyznacza gmina Recz oraz gmina
Suchań. Od strony zachodniej gmina graniczy z gminą Dolice,
natomiast od południa z gminą Pełczyce, Krzęcin oraz Bierzwnik.
Gmina obejmuje obszar 247 km 2 podzielony na 18 sołectw:
Zamęcin, Korytowo, Sławęcin, Radaczewo, Piasecznik, Kołki,
Rzecko, Suliszewo, Stary Klukom, Sulino, Raduń, Wardyń,
Stradzewo, Zwierzyń, Gleźno, Koplin, Smoleń oraz Witoszyn.
Gmina Choszczno jest jednym większych i atrakcyjniejszych ośrodków w regionie. Jest ona
jedną z sześciu jednostek samorządu terytorialnego wchodzącego w skład powiatu
choszczeńskiego.
Całkowita liczba ludności na terenie Miasta i Gminy Choszczno zgodnie z danymi
uzyskanymi z Głównego Urzędu Statystycznego w 2009 roku wynosiła 22.237 osób, a gęstość
zaludnienia gminy była bardzo wysoka i wynosiła 90 osób na km2.
Teren gminy leży na pograniczu Pojezierza Choszczeńskiego i Równiny PyrzyckoStargardzkiej, nad rzeką Stobnicą w widłach rzeki Iny i Małej Iny. Sąsiaduje z Równiną
Drawską, Pojezierzem Dobiegniewskim oraz Pojezierzem Ińskim. Korzystne położenie
od Szczecina, granicy z Niemcami oraz od Poznania, przy głównej trakcji kolejowej
Szczecin-Poznań, stwarza dogodne połączenia transportem samochodowym i kolejowym
do głównych miast Polski i Europy Zachodniej.
Przez teren gminy i miasto Choszczno przebiega stosunkowo gęsta sieć dróg
wojewódzkich zapewniająca dogodne powiązania w ramach województwa oraz dogodne
powiązanie ze wschodnią częścią kraju. Drogi wojewódzkie to droga nr 151 – Gorzów Choszczno - Świdwin, droga nr 160 – Miedzichowo – Choszczno – Suchań, droga nr 175 –
Choszczno - Drawsko Pomorskie oraz droga nr 122 – Krajnik Dolny –Choszczno –Piasecznik.
Komunikację kolejową zapewnia linia kolejowa nr 351 relacji Szczecin – Poznań oraz lokalne
(obecnie nie użytkowane) Pełczyce – Choszczno i Kalisz Pomorski – Choszczno.
Położenie Miasta i Gminy Choszczno na tle Powiatu Choszczeńskiego przedstawia
rysunek 1.
11
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Rysunek 1. Położenie geograficzne Miasta i Gminy Choszczno
Źródło: www.gminypolskie.pl
2.2. Położenie fizyczno-geograficzne gminy
Gmina Choszczno położona jest w środkowo-południowej części województwa
zachodniopomorskiego. Zgodnie z podziałem fizyczno-geograficznym Polski teren gminy
należy do prowincji, którą jest Niż Środkowoeuropejski, podprowincji – Pobrzeże
Południowobałtyckie, dwóch makroregionów - Pobrzeże Szczecińskie i Pojezierze
Zachodniopomorskie. Niewielka zachodnia część gminy leży w granicach mezoregionu Równina Pyrzycko-Stargardzka, natomiast pozostała część należy do mezoregionu –
Pojezierze Choszczeńskie.
Pojezierze Choszczeńskie – obejmujące większą część gminy, wiąże się z łukiem moren
czołowych, uformowanych przez wysunięty na południe odrzański lob lodowcowy, gdzie
wały morenowe zmieniają kierunek z równoleżnikowego na południkowy, tworząc człon
pośredni między Pojezierzem Myśliborskim a Pojezierzem Ińskim. Wysokości moren dochodzą
do 100-120 m n.p.m. Prostopadle do łuku moren (z północnego zachodu na południowy
wschód) przebiegają dość długie rynny glacjalne. Jedną z nich jest rynna Małej Iny –
najdłuższa na tym pojezierzu – oraz rynna jezior choszczeńskich. W stosunku
do otaczających wysoczyzn rynny glacjalne są zwykle wcięte na głębokość dochodzącą
do ok. 30-40m. Obszar pojezierza oraz gminy odwadniają przede wszystkim Mała Ina i Ina,
płynące ku północnemu zachodowi. Niemal cały obszar Pojezierza Choszczeńskiego jest
wykorzystywany rolniczo. Niewielkie tereny leśne znajdują się jedynie w pasie wzgórz
czołowomorenowych.
Równina Pyrzycko - Stargardzka – sąsiaduje z Pojezierzem Choszczeńskim, w niewielkiej
części leży na terenie gminy łącznie z miastem Choszcznem. Jest zaklęsłością, której dnem
płyną mniej więcej równolegle Ina, Mała Ina i Płonia, przy czym ta ostatnia przepływa przez
jezioro Płoń. Obniżenie to było w przeszłości rozległym basenem jeziornym, w którym
podczas ostatniego zlodowacenia zbierały się wody roztopowe, niosące dużą ilość
zawiesiny. Z tego też względu obszar ten jest w dużej mierze wyścielony dość grubą serią
12
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
12 osadów mułkowo-ilastych, tworzących się na dnie ówczesnego jeziorzyska. Dzięki tym
osadom mogły się później wykształcić doskonałe gleby- urodzajne czarne ziemie. Podział
południowo-zachodniej części Województwa Zachodniopomorskiego na regiony
wg podziału fizyczno-geograficznego Polski, J. Kondrackiego przedstawia rysunek 2.
Rysunek 2. Regiony wg podziału fizyczno-geograficznego w województwie
zachodniopomorskim
Źródło: Raport o stanie środowiska w województwie zachodniopomorskim, 1999
2.3. Użytkowanie terenu
Łączna powierzchnia gminy Choszczno zgodnie z danymi Urzędu Miejskiego
w Choszcznie wynosi 24.626ha (stan na dzień 31.12.2009r.), z czego powierzchnia miasta
wynosi 958ha. Gmina Choszczno pod względem struktury użytkowania terenu jest obszarem
rolniczo - leśnym, użytki rolne zajmują około 72,45% powierzchni gminy, natomiast leśne oraz
zadrzewione około 15,26 %. Taki sposób użytkowania gruntów, przy niewielkiej ilości
przemysłu na obszarze gminy jest sprzyjający dla rozwoju turystyki.
Szczegółową strukturę użytkowania gruntów na terenie gminy przedstawia
tabela 1.
13
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Tabela 1.
Struktura użytkowania gruntów na terenie gminy w 2009 roku
Powierzchnia ewidencyjna
Rodzaje gruntów
[ha]
[%]
Użytki rolne
17.841
72,45
Użytki leśne oraz zadrzewione
3.759
15,26
Grunty zabudowane i zurbanizowane
1.110
4,51
Wody
593
2,41
Nieużytki
1.129
4,58
Tereny pozostałe
194
0,79
Powierzchnia ogólna
24.626
100%
Źródło: Urząd Miejski w Choszcznie
2.3.1. Rolnictwo
Ważnym sektorem gospodarki lokalnej w gminie Choszczno jest rolnictwo – stanowi ono
źródło utrzymania dużej części ludności. Użytki rolne zajmują 17.841ha, co stanowi
72,45 % całej powierzchni gminy. Tereny leśne wraz z gruntami zadrzewionymi stanowią
15,26 % powierzchni gminy. Zgodnie z opracowaną Strategią Rozwoju Gminy Choszczno na
lata 2008-2020, na analizowanym terenie zlokalizowanych było 1.222 gospodarstwa rolne
(stan na dzień 31.12.2008r.). Ogólną charakterystykę gospodarstw rolnych na terenie
poszczególnych miejscowości, zgodnie z ww. dokumentem przedstawia poniższa tabela.
Tabela 2.
Charakterystyka gospodarstw rolnych na terenie Gminy Choszczno
Miejscowość
Powierzchnia [ha]
Powierzchnia w ha
użytków rolnych
Ilość
gospodarstw [szt.]
Baczyn
Bonin
Chełpa
Choszczno 1
Choszczno 2
Choszczno 3
Choszczno 4
Gleźno
Golcza
Kołki
Koplin
Korytowo
Nowe Żeńsko
Oraczewice
Pakość
43,93
166,94
370,17
215,30
467,54
516,71
67,16
210,45
106,74
1.074,07
685,12
450,79
431,13
89,17
172,11
43,32
164,47
340,00
209,66
458,49
507,47
63,92
205,44
100,26
1.034,25
639,16
445,66
420,25
82,48
107,00
5
16
24
55
89
81
28
26
7
18
58
43
19
15
21
14
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Piasecznik
Radaczewo
Radlice
Raduń
Rzecko
Rzeczki
Sławęcin
Smoleń
Stary Klukom
Stradzewo
Sulino
Suliszewo
Wardyń
Witoszyn
Zamęcin
Zwierzyn
584,20
194,08
268,34
835,09
564,33
231,96
573,51
144,17
619,88
525,98
567,83
693,74
89,47
471,03
1.249,52
418,35
558,77
193,88
251,41
810,04
541,33
210,67
561,69
137,60
581,52
520,69
563,68
665,96
86,43
461,42
1.192,84
413,20
84
9
23
68
50
11
41
7
68
40
36
87
10
24
116
43
Razem:
13.098,83
12.572,98
1.222
* stan na dzień 31.12.2008r.
Źródło: Strategia Rozwoju Gminy Choszczno na lata 2008-2020
Powyższa tabela obrazuje, iż w 2008 roku na terenie gminy funkcjonowało
1.222 gospodarstw rolnych. Najwięcej gospodarstw znajdowało się w miejscowości
Choszczno (253), we wsi Zamęcin (116), a także we wsi Suliszewo (87) i Piasecznik (84).
Największa powierzchnia w ha wszystkich użytków rolnych znajdowała się w Choszcznie
(1239,5ha), we wsi Zamęcin (1192,8ha), w Kołkach (1034,2ha) oraz w Raduniu (810,0ha).
Ogólną charakterystykę struktury powierzchniowej użytków rolnych na terenie gminy
w 2009 roku oraz strukturę powierzchniową upraw zgodnie z danymi Urzędu Miejskiego
w Choszcznie prezentuje tabela 3 oraz tabela 4.
Tabela 3.
Charakterystyka użytkowania gruntów ornych w Gminie Choszczno (stan na dzień 31.12.2009r.)
Powierzchnia
ewidencyjna [ha]
17.841,00
14.322,28
49,23
2.494,23
0,16
126,45
848,65
Użytki rolne
Powierzchnia ogólna
Grunty orne
Sady
Łąki
Pastwiska
Grunty zadrzewione
Pozostałe
Źródło: Urząd Miejski w Choszcznie
15
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Tabela 4.
Struktura upraw w Gminie Choszczno (stan na dzień 31.12.2009r.)
Rodzaj roślin
uprawnych
Powierzchnia upraw [ha]
Średnie plony (q)
Pszenica ozima
1710
49
Pszenica jara
1180
41
Żyto
2100
40
Jęczmień ozimy
470
60
Jęczmień Jary
1180
34
Owies
520
32
Pszenżyto ozime
450
56
pszenżyto jare
150
42
Mieszanki Zbożowe
120
33
Kukurydza
130
70
Buraki
420
460
Ziemniaki
370
220
Rzepak ozimy
1900
35
Rzepak jary
100
18
Okopowe pastewne
15
700
Cykoria
30
185
Groch
3
-
Trawy (na zielonki)
130
450
Nasienne (facelia
ostroperz, gorczyca)
170
11
Źródło: Urząd Miejski w Choszcznie
Rolnictwo na terenie Gminy Choszczno odznacza się niskim poziomem rozwoju
infrastruktury, oraz technicznego wyposażenia gospodarstw rolnych. Do najważniejszych
czynników naturalnych wywierających decydujący wpływ na produkcję rolną, jej strukturę
i wydajność zaliczyć należy warunki klimatyczne i glebowe, rzeźbę terenu oraz stosunki
wodne.
2.4. Demografia gminy
Całkowita liczba ludności na terenie Miasta i Gminy Choszczno zgodnie z danymi
uzyskanymi z Głównego Urzędu Statystycznego w 2009 roku wynosiła 22.237 osób, a gęstość
zaludnienia gminy była bardzo wysoka i wynosiła 90 osób na km2. Rozmieszczenie ludności
na terenie gminy jest stosunkowo równomierne. Największa liczba ludności zamieszkuje
miasto Choszczno, a w dalszej kolejności miejscowości Wardyń, Zamęcin, Korytowo
i Piasecznik. Ogólne dane dotyczące demografii na terenie Miasta i Gminy Choszczno
w latach 2008 – 2009 prezentuje tabela 5.
16
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Tabela 5.
Ludność na terenie Miasta i Gminy Choszczno w latach 2008 – 2009
2008
2009
KOBIETY
MĘŻCZYŹNI
KOBIETY
MĘŻCZYŹNI
11.418
10.840
11.408
10.829
22.258
22.237
Źródło: Główny Urząd Statystyczny w Szczecinie, Urząd Miejski w Choszcznie
W ostatnich latach stan liczby ludności w gminie przyjął tendencję spadkową.
Od 2004 roku zanotowano spadek o 83 osoby, tj. 0,37%. Liczbowo jest to dość znacząca
cyfra, natomiast procentowo niewielki ułamek nie nakazujący poszukiwania rozwiązań tej
tendencji. Ogólną charakterystykę liczby ludności na terenie Miasta i Gminy Choszczno
w latach 2005 – 2009 przedstawia wykres 1.
Wykres 1. Liczba ludności w latach 2005 – 2009
22320
22319
Liczba ludności
22300
22280
22260
22258
22258
22240
22241
22237
22220
22200
22180
2005
2006
2007
2008
2009
Źródło: Główny Urząd Statystyczny w Szczecinie, Urząd Miejski w Choszcznie
Struktura ludności wg płci i wieku ma duże znaczenie dla całej sfery życia
społecznego i gospodarczego gminy. Określa ona natężenie urodzeń i zgonów, a co za
tym idzie, tempo rozwoju ludnościowego. Z kolei liczba ludności w wieku produkcyjnym jest
czynnikiem warunkującym rozwój lokalnego rynku pracy.
Szczegółowe dane dotyczące struktury ludności wg wieku kształtującej się na
przełomie lat 2005 – 2009 prezentuje tabela 6.
17
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Tabela 6.
Struktura ludności wg wieku na terenie Gminy Choszczno
ROK
WIEK
PRZEDPRODUKCYJNY
WIEK
PRODUKCYJNY
WIEK POPRODUKCYJNY
2005
3.845
15.582
2.831
2006
3.788
15.637
2.894
2007
3.655
15.604
2.982
2008
3.585
15.600
3.073
2009
3.558
15.523
3.156
Źródło: Główny Urząd Statystyczny w Szczecinie, Urząd Miejski w Choszcznie
W poszczególnych latach widać wyraźną tendencję spadkową w grupie osób
w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym. Zgodnie ze stanem z 2009 roku ludność
w wieku przedprodukcyjnym stanowiła tylko 16,00% ogólnej liczby mieszkańców, podczas
gdy w roku 2005 wskaźnik ten był o ponad jeden punkt procentowy wyższy i stanowił około
17,27%. Powyższa tabela wskazuje także, iż w ostatnich latach zwiększył się z kolei odsetek
osób w wieku poprodukcyjnym, który wynosił w roku 2005 - 12,72%, natomiast w 2009 roku –
14,19%. Jak wynika z powyższych zestawień ludność gminy starzeje się. Utrzymujący się na
niskim poziomie przyrost naturalny jak również wyjazdy młodych w celach edukacyjnych
i zarobkowych są głównymi przyczynami opisywanego zjawiska.
Gmina Choszczno charakteryzuje się nadwyżką liczby kobiet nad liczbą mężczyzn.
Kobiety stanowią około 51,3 % całkowitej populacji, a mężczyźni 48,7 %. Strukturę nadwyżki
kształtującej się w latach 2005 –2009 prezentuje wykres 2.
Wykres 2. Liczba ludności wg płci na terenie Gminy w latach 2005 – 2009
11600
11400
Liczba ludności
11418
11375
11356
11311
11408
11200
11000
10963
10947
10866
10800
10840
10829
10600
10400
2005
2006
2007
Kobiety
2008
Mężczyźni
Źródło: Główny Urząd Statystyczny w Szczecinie
18
2009
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Wzrost liczby ludności na terenie gminy zależny jest od wielu czynników stałych
oraz zmiennych. Stałym czynnikiem jest przyrost naturalny ludności, tj. różnica pomiędzy
liczbą urodzeń, a liczbą zgonów w danym okresie na obszarze gminy. Na przestrzeni
ostatnich lat w gminie kształtował się dodatni przyrost naturalny tzn. liczba zgonów
przewyższała liczbę urodzeń. Charakterystykę kształtowania się przyrostu naturalnego
na terenie gminy w ostatnich latach przedstawia tabela 7.
Tabela 7.
Kształtowanie przyrostu naturalnego na terenie Gminy Choszczno w latach 2005 - 2009
ROK
PRZYROST
NATURALNY
URODZENIA
ZGONY
2005
75
251
176
2006
44
252
208
2007
54
241
187
2008
60
259
199
2009
35
274
239
Źródło: Główny Urząd Statystyczny w Szczecinie
Migracje obejmują ruch wędrówkowy ludności gminy w ciągu roku, związany
ze zmianą miejsca zamieszkania. W ostatnich latach w Gminie Choszczno obserwuje
się ujemną wartość salda migracji - przewaga wymeldowań nad zameldowaniami.
Przyczyną tego zjawiska jest brak miejsc pracy na rynku lokalnym oraz niedostatek lokali
mieszkaniowych w tym komunalnych. Charakterystykę kształtowania się procesu
migracyjnego na terenie gminy w ostatnich latach przedstawia tabela 8.
Tabela 8.
Kształtowanie procesu migracyjnego na terenie Gminy Choszczno w latach 2005 - 2009
ROK
ZAMELDOWANIA
WYMELDOWANIA
SALDO
MIGRACJI
2005
81
260
-197
2006
344
407
-63
2007
294
408
-114
2008
262
291
-29
2009
271
316
-45
Źródło: Główny Urząd Statystyczny w Szczecinie
19
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Liczba mieszkańców poszczególnych miejscowościach wchodzących w skład gminy
jest zróżnicowana. Największa liczba ludności zamieszkuje Miasto Choszczno. Zgodnie
z danymi zamieszczonymi w Strategii Rozwoju Gminy Choszczno na lata 2008-2020 w tabeli
9 przedstawiono zestawienie obrazujące liczbę ludności w poszczególnych
miejscowościach wchodzących w skład gminy.
Tabela 9.
Liczba mieszkańców w poszczególnych miejscowościach gminy (stan na dzień 31.12.2008r.)
Nazwa miejscowości i liczba mieszkańców
Lp.
Nazwa
miejscowości
Liczba
ludności
Lp.
Nazwa
miejscowości
Liczba
ludności
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
Baczyn
Bonin
Brzostno
Chełpa
Choszczno
Czernice
Gleźno
Golcza
Gostyczyn
Kołki
Koplin
Korytowo
Krzowiec
Łaszewo
Nowe Żeńsko
Oraczewice
Pakość
Piasecznik
29
88
2
44
16.065
8
113
18
18
359
106
486
127
35
65
83
48
432
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
Radlice
Raduń
Roztocze
Rudniki
Rzecko
Rzeczki
Sławęcin
Smoleń
Stary Klukom
Stawin
Stradzewo
Sulechówek
Sulino
Suliszewo
Sułowo
Wardyń
Witoszyn
Wysokie
49
270
30
40
443
57
244
312
313
134
386
8
125
396
17
499
51
9
19.
Płoki
2
39.
Zamęcin
495
20.
Radaczewo
296
40.
Zwierzyn
218
Źródło: Urząd Miejski w Choszcznie
2.5. Uwarunkowania gospodarcze
W gminie Choszczno na koniec 2009 roku zarejestrowanych w rejestrze REGON było
2.163 podmiotów gospodarczych, z czego 107 w sektorze publicznym, a 2.056 w sektorze
prywatnym. W ostatnich latach liczba funkcjonujących podmiotów gospodarczych
na terenie gminy wzrasta. Ogólny wzrost ilości podmiotów gospodarczych
zarejestrowanych w rejestrze REGON na terenie Miasta i Gminy Choszczno w latach 20012009 prezentuje wykres 3.
20
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Wykres 3. Ilość podmiotów gospodarczych w latach 2001-2009
2200
2163
Ilość podmiotów gospodarczych
2150
2100
2081
2050
2021
2000
1992
1950
1978
1945
1944
2003
2004
2034
1962
1900
1850
1800
2001
2002
2005
2006
2007
2008
2009
Źródło: Główny Urząd Statystyczny w Szczecinie, Urząd Miejski w Choszcznie
W ostatnich latach nastąpił wzrost ilości funkcjonujących podmiotów
gospodarczych na terenie gminy. Prawie w każdej miejscowości gminy prowadzona jest
działalność handlowa. Charakterystykę funkcjonujących podmiotów gospodarczych wg
rodzaju branży na terenie Miasta i Gminy Choszczno prezentuje poniższa tabela.
Tabela 10.
Ilość podmiotów gospodarczych wg rodzaju branż (stan na dzień 31.12.2009r.)
Rodzaj branży
Ilość podmiotów
Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo
Rybactwo
Przetwórstwo przemysłowe
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną,
gaz i wodę
Budownictwo
Handel hurtowy i detaliczny, usługi
Hotele i restauracje
Transport, gospodarka magazynowa i łączność
Pośrednictwo finansowe
Obsługa nieruchomości
Administracja publiczna i obrona narodowa
Edukacja
Ochrona zdrowia i pomoc społeczna
Źródło: Główny Urząd Statystyczny w Szczecinie, Urząd Miejski w Choszcznie
21
72
3
199
3
272
762
64
91
70
376
28
66
157
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
2.5.1. Aktywność ekonomiczna ludności
Wskaźnik bezrobocia na terenie Powiatu Choszczeńskiego wynosił 11,9% (stan
na sierpień 2009). W Powiatowym Urzędzie pracy w Choszcznie zarejestrowanych było
3.848 osób, z czego ponad połowę stanowiły kobiety – 1.979 kobiet. Dane przedstawione
w poniższej tabeli wykazują iż teren Miasta i Gminy Choszczno charakteryzuje najniższa
stopą bezrobocia w porównaniu z innymi gminami powiatu. Stopa bezrobocia wynosi 9,9%.
Strukturę funkcjonującego bezrobocia na terenie Powiatu Choszczeńskiego wg danych
Powiatowego Urzędu Pracy w Choszcznie prezentuje tabela 11.
Tabela 11.
Struktura bezrobocia na terenie Powiatu Choszczeńskiego
Jednostka
administracyjna
Gmina Bierzwnik
Gmina Krzęcin
Miasto i Gmina Choszczno
Miasto i Gmina Drawno
Miasto i Gmina Pełczyce
Miasto i Gmina Recz
Powiat Choszczeński
Bezrobotni
Zamieszkali na wsi
Wskaźnik
bezrobocia
Ogółem
Kobiety
Ogółem
Kobiety
405
198
405
198
13,6%
14,0%
346
184
346
184
1.446
769
533
288
9,9%
453
218
290
136
13,0%
625
323
402
210
12,1%
573
287
344
169
15,6%
3.848
1.979
2.320
1.185
11,9%
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Choszcznie (stan na sierpień 2009r.)
Aktywność ekonomiczna ludności Miasta i Gminy Choszczno jest coraz większa,
o czym świadczy dość duży wzrost ilości funkcjonujących podmiotów gospodarczych oraz
spadek ilości osób bezrobotnych. Zgodnie z danymi Powiatowego Urzędu Pracy
w Choszcznie, ilość osób bezrobotnych na terenie Miasta i Gminy Choszczno kształtowała
się na poziomie 1.446 osób, w tym 769 kobiet. Dane dotyczące kształtującego się
bezrobocia na ternie Gminy Choszczno w latach 2005 – 2009 prezentuje wykres 4.
22
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Wykres 4. Ilość osób bezrobotnych na terenie Miasta i Gminy Choszczno
2500
Ilość osób bezrobotnych
2000
2056
1683
1500
1446
1367
1000
1048 1008
1161
963
820
720
500
769
663
509
677
447
0
2005
2006
Ogółem
2007
Kobiety
2008
2009
Mężczyźni
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Choszcznie
Istniejące bezrobocie to głównie niekorzystny skutek przemian strukturalnych
w rolnictwie, a także niechęć podjęcia pracy w zakładach pracy oferujących niskie
wynagrodzenie. Główne przyczyny bezrobocia to także restrukturyzacja gospodarki, regres
gospodarczy w sektorze rolniczym i innych gałęziach gospodarki, brak kapitału
inwestycyjnego zarówno własnego, jak i obcego oraz zasobów pieniężnych. Na stan
bezrobocia bezpośredni wpływ ma również stopień wykształcenia ludności. Głównym
problemem bezrobocia jest niewystarczająca ilość miejsc pracy na terenie Gminy i w jej
otoczeniu, a także praca za minimalną stawkę. Przy obecnym niedoborze ofert pracy stałej
dla wielu bezrobotnych, lub nieodpowiednich warunkach płacowych, wiele osób
decyduje się na wyjazdy zagraniczne, gdzie często pracują bez legalnego zatrudnienia,
utrzymując zasiłek w kraju. Ożywienie gospodarcze terenów wiejskich, walka
z bezrobociem oraz tworzenie nowych miejsc pracy stają się najważniejszymi celami
działania gminy. Proces przechodzenia od polityki rolnej do wielofunkcyjnego rozwoju wsi
jest szansą dla ludności wiejskiej.
2.6. Infrastruktura społeczna
Służba zdrowia
W zakresie ochrony zdrowia na terenie miasta i gminy Choszczno usługi realizowane
są przez Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej działający jako kompleks szpitalny
z następującymi oddziałami: dziecięcym, chirurgicznym, ginekologiczno - położniczym,
internistycznym i rehabilitacyjnym. W 1995 roku został oddany do użytku nowy budynek
szpitalny, w którym mieści się oddział diagnostyczno-leczniczy. W ramach Szpitala działa
także przychodnia specjalistyczna, w której funkcjonują poradnie: laryngologiczna,
23
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
okulistyczna, stomatologiczna, psychiatryczna, chirurgiczna, ortopedia dziecięca
i dorosłych, diabetologiczna, neurologiczna, urologiczno-nefrologiczna, poradnia K i C,
pracownie: audiometryczna, protetyki stomatologicznej, USG, EKG, RTG, laboratorium
analityczne. W budynku po dawnej przychodni rejonowej utworzono także oddział
rehabilitacji ambulatoryjnej. Ogółem Szpital dysponuje 357 łóżkami.
Na terenie Miasta Choszczno oprócz szpitala funkcjonuje dodatkowo 7 zakładów
ambulatoryjnej opieki zdrowotnej (2 Publiczne oraz 5 Niepublicznych Zakładów Opieki
Zdrowotne), 8 praktyk lekarskich oraz 6 aptek. Ponadto dostępna jest jedna placówka
świadcząca usługi medycyny pracy.
Usługi na rzecz zdrowia mieszkańców Gminy Choszczno świadczą m.in.:
 Samodzielny Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Praktyka lekarza rodzinnego”
w Choszcznie,
 Zakład Opieki Zdrowotnej Aresztu Śledczego w Choszcznie,
 Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Choszcznie,
 Ambulatorium z Izbą Chorych – Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Jednostki.
Oświata i edukacja
Gmina Choszczno prowadzi 11 placówek oświatowych: 6 szkół podstawowych, w tym
2 szkoły miejskie oraz 4 wiejskie, przy czym jedna placówka ma oddziały integracyjne.
Na terenie gminy funkcjonuje też 1 gimnazjum, 4 szkoły średnie oraz 4 przedszkola, w tym 1
z grupą żłobkową oraz 1 z oddziałami integracyjnymi. Od października 1999 roku
w Choszcznie działa także Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny Wydziału Nauk
Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego.
Aktualny wykaz szkół i ośrodków dydaktycznych działających na terenie Gminy
Choszczno, tj.
 Szkoły podstawowe: Szkoła Podstawowa nr 1 w Choszcznie, Szkoła Podstawowa nr
3 w Choszcznie, Szkoła Podstawowa w Zamęcinie, Szkoła Podstawowa
w Sławęcinie, Szkoła Podstawowa w Suliszewie, Szkoła Podstawowa w Korytowie,
 Gimnazja: Publiczne Gimnazjum w Choszcznie,
 Szkoły średnie: Zespół Szkół Nr 1 w Choszcznie, Zespół Szkół Nr 2 w Choszcznie, Zespół
Szkół Nr 3 w Choszcznie – prowadzony przez Wojewódzki Zakład Doskonalenia
Zawodowego w Gorzowie Wlkp., Prywatne Liceum Ogólnokształcące w Choszcznie
przy Centrum Edukacyjnym „Omnibus” w Stargardzie Szczecińskim,
 Szkoły policealne: Policealne Studium Zawodowe Nr 1 Szczecińskiego Centrum
Edukacyjnego w Choszcznie,
 Szkoły wyższe: Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny Wydziału Nauk Ekonomicznych
i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego,
 Szkoły artystyczne: Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. Ignacego Jana
Paderewskiego w Choszcznie.
W przedszkolach opieką i nauką objętych jest 504 dzieci w wieku 3, 4, 5 i 6 lat,
w oddziałach „zerówkowych” przy szkołach wiejskich uczy się 74 dzieci. Organem
prowadzącym szkoły podstawowe i gimnazjum działające na terenie Gminy Choszczno jest
Burmistrz Choszczna. Największą placówką kształcącą dzieci i młodzież na poziomie
podstawowym jest choszczeńska Szkoła Podstawowa nr 1.
24
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Opieka społeczna
Zadania z zakresu pomocy społecznej realizuje Miejsko - Gminny Ośrodek Pomocy
Społecznej. Dla realizacji zadań pomocy społecznej zleconych Gminie utworzono jednostki
organizacyjne – ośrodki pomocy społecznej. Miejsko - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej
realizuje zadania zlecone Gminie oraz zadania własne Gminy, zgodnie z obowiązującą
ustawą o pomocy społecznej oraz ustaleniami przekazanymi przez Wojewodę i Radę
Miejską. Działalność Miejsko - Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej koncentruje się
głównie na:
 rozeznaniu sytuacji socjalno-bytowej osób i rodzin wymagających pomocy,
 analizie i ocenie sytuacji życiowej osób bezrobotnych,
 określeniu potrzeb i ustaleniu planu zaspokajania występujących potrzeb
w poszczególnych środowiskach,
 przyznawaniu i wypłacaniu określonych świadczeń,
 współpracy i koordynacji działań organizacji społecznych w zakresie zaspokajania
potrzeb występujących w środowisku,
 udzielanie pomocy w postaci pracy socjalnej i poradnictwa.
Ponadto Miejsko – Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej prowadzi 2 świetlice
środowiskowe w Choszcznie i Stradzewie dla dzieci z rodzin zagrożonych alkoholizmem,
niewydolnych wychowawczo i materialnie, rodzin rozbitych. Świetlica środowiskowa jest
placówką wsparcia dziennego i ma na celu m. in. zapewnienie opieki wychowawczej,
tworzenie odpowiednich warunków do nauki, organizację czasu wolnego, kształtowanie
umiejętności nawiązywania prawidłowych kontaktów z rówieśnikami.
Ośrodek prowadzi także noclegownię w okresie zimowym, dla osób bezdomnych oraz
magazyn odzieży używanej, pośredniczy w przekazywaniu używanych mebli i artykułów
gospodarstwa domowego. Ponadto zajmuje się wydawaniem art. żywnościowych przy
współpracy z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, Klubem Kobieta 2000 oraz
Szczecińskim Odziałem PCK.
Kultura
Sfera działalności w dziedzinie kultury w gminie jest na wysokim, choć niewystarczającym
poziomie. Obiektem realizującym działania w tym zakresie jest Choszczeński Dom Kultury
oferujący, na co dzień możliwość korzystania z różnych form życia kulturalnego. Jest on
placówką prowadzącą zajęcia pozaszkolne dla dzieci i młodzieży. Szeroki zakres
działalności zapewnia rozwijanie różnorodnych zainteresowań w poszczególnych
pracowniach, zespołach, sekcjach i kołach. Podstawowym zadaniem jest oferowanie
mieszkańcom gminy wielu zróżnicowanych form obcowania z kulturą i sztuką (koncerty
wokalno – muzyczne, występy artystyczne, realizacje sceniczne, spotkania teatralne,
literackie, kabaretony, pokazy kinematograficzne, zajęcia umuzykalniające i taneczne).
W obiekcie funkcjonuje kino „Marzenie” z salą na 430 miejsc oraz Mała Galeria, w której
organizowane są wystawy prac nie tylko lokalnych twórców, ale również zbiory
udostępniane przez inne instytucje. Co roku Choszczeński Dom Kultury organizuje
i współorganizuje kilkadziesiąt imprez, w których udział bierze łącznie kilkanaście a może
i nawet kilkadziesiąt tysięcy uczestników. Do najbardziej popularnych imprez zaliczyć
25
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
można: Dni Choszczna, Międzyregionalny Festiwal Fortepianowy, Festiwal Młodych
Talentów, koncerty muzyczne, spotkania literackie i wiele innych.
Oprócz wskazanej wyżej placówki w Gminie Choszczno funkcjonuje także Biblioteka
Publiczna w Choszcznie. Filie Biblioteki Publicznej obejmują swoim działaniem następujące
miejscowości: Kołki Korytowo, Sławęcin, Suliszewo i Zamęcin. W 2007 r. Biblioteka Publiczna
została wyremontowana.
Na terenie Miasta Choszczno na ulicy Obrońców Westerplatte działalność prowadzi
także Biblioteka Pedagogiczna – jako filia Pedagogicznej Biblioteki Województwa
Zachodniopomorskiego im. Heleny Radlińskiej w Szczecinie. Poza udostępnianiem książek
i czasopism prowadzi również Centrum Informacji Regionalnej, które zajmuje się
gromadzeniem wszelkich świadectw historii i życia codziennego mieszkańców regionu
choszczeńskiego.
W ramach obszaru kultury działają na terenie gminy świetlice wiejskie. To właśnie zarządcy
tych obiektów są realizatorami i pomysłodawcą większości imprez plenerowych w gminie
organizowanych na terenach wiejskich. Jednakże ze względu na niezadowalający stan
techniczny tych obiektów działalność ich jest ograniczona.
2.7. Walory kulturowe
Świadectwem bogatej przeszłości gminy są zabytki zlokalizowane na jej terenie.
W wielu miejscowościach natknąć się można na zabytkowe kościoły zachwycające swoim
wyglądem. Zlokalizowane są one między innymi w miejscowościach: Piasecznik, Sławęcin,
Stradzewo, Chełpa, Rzecko, Suliszewo, Kołki, Korytowo, Wardyń, Raduń, Stary Klukom,
Smoleń, Zamęcin, Zwierzyń. Przepiękny Kościół pw. Narodzenia NMP obejrzeć można także
w mieście Choszczno.
Założenie urbanistyczne powstałe w XIV. zakwalifikowało cały obszar Starego Miasta
Choszczna do rejestru zabytków. Szczególnym miejscem jest rynek staromiejski, który przez
setki lat był centrum administracyjno-gospodarczym miasta, a podczas wojny doznał
sporych zniszczeń. Oprócz wskazanego wyżej Kościoła do innych ważnych zabytków
należą:
 obwarowania miejskie
 mury obronne z XIV-XV w. fragmenty: południowy i zachodni przy ul. 22 lipca, ul. Boh.
Warszawy i ul. Mur Południowy; do czasów obecnych zachowały się jedynie
niewielkie fragmenty średniowiecznego muru miasta, istnieje ponad połowa muru
północnego oraz cząstki muru południowego i zachodniego, zachował się także
wał ziemny zwany w przeszłości „Mnisim wałem”,
 barbakan Bramy Kamiennej – rondel przedbramia z XV wieku przy ul. Wolności.
Obecnie jest on siedzibą Rady Miejskiej.
 szpital przy ul. Niedziałkowskiego oraz willa w zespole szpitala,
 dworzec kolejowy z połowy XIX w. przy ul. Wolności,
 gazownia z XIX w. przy ul. 23 Lutego,
 młyn gospodarczy z XIX w. przy ul. Fredry,
 spichlerz z XIX w. przy ul. Kwiatowa,
 wieża ciśnień z pocz. XX w. przy ul. Niedziałkowskiego,
26
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
 zabytkowe budynki mieszkalne, z przełomu XIX/XX w.: ul. Wysoka, ul. Fabryczna,
ul. Boh. Warszawy, ul. Bol. Chrobrego, ul. Wolności, ul. Kościuszki, ul. Piastowska,
ul. Mickiewicza, ul. Wyzwolenia, ul. Niedziałkowskiego, ul. Obr. Westerplatte,
ul. Kolejowa, ul. Kochanowskiego, ul. St. Staszica, ul. Dąbrowszczaków,
ul. Wł. Jagiełły,
 pomnik „Odwrócona karta historii”, przy ul. Wolności,
 pomnik upamiętnienia jeńców oflagu Arnswalde,
 głaz narzutowy w parku Moniuszki, z datą wyzwolenia powiatu choszczeńskiego
i tablicą upamiętniająca 50-lecie powojennego Choszczna,
 groby żołnierzy polskich poległych w czasie II wojny światowej na cmentarzu
komunalnym,
 pomnik Wdzięczności, wzniesiony dla uczczenia poległych w walce o Choszczno
żołnierzy 2 Armii Pancernej Gwardii z I Frontu Białoruskiego, znajduje się on w Parku
Moniuszki,
 symboliczna tablica upamiętniająca miejsce śmierci Karola Sonnenburga
Arnswaldczyka rozstrzelanego przez Gestapo w 1933 r. za działalność
antyfaszystowską,
 pomnik Zwycięstwa.
Ponadto na terenie miasta Choszczno znajdują się trzy parki – dwa z nich mają
charakter spacerowo – wypoczynkowy, a trzeci o powierzchni 13ha to park miejski zwany
Miejską Górą. Ponadto na terenie całej gminy zlokalizowanych jest 19 parków dworskich
i pałacowych, z czego 6 zostało wpisanych do rejestru zabytków. Są to park dworki
z pierwszej połowy XIX w. w Starym Klukomiu, park pałacowy z drugiej połowy XIXw.
w Stradzewie, park pałacowy z drugiej połowy XIX w. w Radaczewie, park pałacowy
z drugiej połowy XIX w. w Gleźnie, park podworski z XVIII w. w Wardyniu oraz zespół
pałacowo-parkowy z XVIII w. w Korytowie. Dodatkowo Miasto Choszczno posiada dwie
promenady – jedną wzdłuż jeziora, o długości ok. 5 km, drugą – Wały Piastowskie usypane
w XVIII wieku, o długości 600m.
3. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA
3.1. Gospodarka wodno-ściekowa
Gmina Choszczno należy do obszarów o dość wysokim stopniu scentralizowanego
zaopatrzenia w wodę z ujęć wodociągowych. Sieć wodociągowa wykonana jest z rur PCV,
z rur stalowych oraz azbestowo – cementowych, które w przyszłości podlegać będą
wymianie. Blisko 90% obszaru gminy jest zwodociągowana. Brak jest natomiast dostatecznej
infrastruktury kanalizacyjnej służącej odprowadzaniu ścieków.
27
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
3.1.1. Ujęcia wody i sieć wodociągowa
Zaopatrzenie w wodę Gminy Choszczno odbywa się z miejskiego ujęcia wody oraz
z ujęć wiejskich zwanych także wodociągami grupowymi. Wodociągi miejskie zaopatrują
w wodę ludność miejską, a także niektóre pobliskie wsie. Pozostałe miejscowości
zaopatrywane są w wodę z ujęć wiejskich komunalnych, ujęć i studni własnych lub studni
grupowych.
Zgodnie z danymi Urzędu Miejskiego w Choszcznie aktualnie na terenie gminy
eksploatowanych jest 16 ujęć wód podziemnych. Ujęcie wód podziemnych w Reczkach
eksploatowane jest przez osobę prywatną (K. Bujaczyk). Pobór wody odbywa się z ujęć
wód podziemnych zlokalizowanych w mieście Choszczno oraz miejscowościach: Krzowiec,
Suliszewo, Kołki, Rzeczki, Korytowo, Wardyń, Raduń, Stary Klukom, Zwierzyn, Zamęcin,
Gleźno, Koplin, Bonin, Piasecznik oraz Radaczewo. Łączny pobór wód z ww. ujęć wynosi
około 4.520,5 m3/d. Szczegółowy wykaz eksploatowanych ujęć w poszczególnych
miejscowościach przedstawia tabela 12.
Tabela 12.
Wykaz ujęć wód podziemnych na terenie Miasta i Gminy Choszczno
Ilość
studni
czynnych
Głębokość
studni [m]
Wydajność
studni
(m3/h)
Pobór wód
(m3/d)
Obsługiwane
miejscowości
82,6/104/72/60
/58/55/52
3.557
Choszczno,
Witoszyn,
Radlice,
Oraczewice
48/47,5
50/52
45
Suliszewo
2
28,8/30
1,5/12
13,4
Krzowiec
Gmina
Choszczno
1
60/46,5
37/37
111
Kołki
Rzeczki
Gmina
Choszczno,
Właściciel
prywatny
1
118/60
29/18
9
Rzeczki
Korytowo
Właściciel
prywatny
3
34,5/39,5/58
58
Brak
danych
Korytowo
Wardyń
Gmina
Choszczno
2
49/58
35/65
370
Wardyń
Raduń
Gmina
Choszczno
2
245/26
38
Brak
danych
Raduń
Stary Klukom
Gmina
Choszczno
2
75/106
15/13
40
Stary Klukom
Lokalizacja
Użytkownik
Choszczno
Gmina
Choszczno
7
34/33/34,5
/36,5/38/
35/35
Suliszewo
Gmina
Choszczno
2
Krzowiec
Gmina
Choszczno
Kołki
28
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Zwierzyń
Gmina
Choszczno
2
31/47
20/35
45,9
Zwierzyń,
Nowe Żeńsko
Zamęcin
Gmina
Choszczno
1
43
21
46
Brak danych
Gleźno
Gmina
Choszczno
2
72/79
56/56
46
Gleźno
Koplin
Gmina
Choszczno
2
28/28
15/15
32
Koplin
Bonin
Gmina
Choszczno
1
29
4,3
11,2
Bonin
Piasecznik
Gmina
Choszczno
2
50/52
45/79
51
Piasecznik
Radaczewo
Gmina
Choszczno
2
24/26
44/52
143
Radaczewo,
Sulinowo
Źródło: Starostwo Powiatowe, Urząd Miejski w Choszcznie
Woda dla potrzeb miasta dostarczana jest z miejskiej stacji wodociągowej opartej
o studnie wiercone; stacja w ciągu technologicznym wyposażona jest w odżelaziacze.
Stacja zlokalizowana jest przy ul. Dąbrowszczaków. Jakość wody przekazywanej do sieci
wodociągowej jest zadowalająca. Zgodnie z pozwoleniem wodno–prawnym
funkcjonujące komunalne ujęcie wody może łącznie pobierać 5.000m3 wody na dobę.
Większość miejscowości znajdujących się w gminie jest aktualnie zwodociągowania
(34 wsie posiadają własne ujęcia wody i stacje wodociągowe, niektóre w ciągu
uzdatniania, posiadają odżelaziacze).
Na terenie gminy poza stacjami komunalnymi eksploatowane są także ujęcia
zakładowe, które znajdują się głównie we władaniu ANR. Niektóre z nich, pomimo budowy
wiejskich komunalnych sieci zbiorczych będą nadal eksploatowane (Pakość, Rudniki,
Golcza, Krzowiec kol., Sulino). Na terenach wiejskich sieci wodociągowe zlokalizowane
są w następujących miejscowościach: Bonin, Smoleń, Zwierzyń, Krzowiec, Korytowo, Kołki,
Rzeczki, Radaczewo, Suliszewo, Stary Klukom, Zamęcin, Gleźno, Piasecznik, Raduń, Wardyń,
Stradzewo. Woda dostarczana jest poprzez scentralizowaną sieć wodociągową o łącznej
długości 109,0 km (stan na 31.12.2009r.). Jeszcze nie wszystkie miejscowości na terenie
gminy objęte są zbiorowym zaopatrzeniem w wodę. Do sieci wodociągowej podłączonych
jest około 90 % jej mieszkańców. Zgodnie z danymi GUS w 2009 roku 19.354 mieszkańców
gminy korzystało z sieci wodociągowej. Miasto Choszczno jest praktycznie
zwodociągowane w 100%. Długość sieci wodociągowej na terenie samego miasta (bez
przyłączy) wynosi 61,4km.
W ostatnich latach nastąpił wzrost ilości połączeń do sieci wodociągowej.
Przyrost ilości podłączeń budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania do sieci
wodociągowej na terenie Miasta i Gminy Choszczno w latach 2005 – 2009 obrazuje
wykres 5.
29
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Wykres 5. Przyrost podłączeń [szt.] do sieci wodociągowej
1800
1762
1750
1729
1700
1690
1650
1632
1619
1600
1550
1500
2005
2006
2007
2008
2009
Źródło: Bank Danych Regionalnych, Główny Urząd Statystyczny
W kolejnych latach na terenie gminy zaobserwowano ograniczenie zużycia wody
co obrazuje poniższy wykres. Ograniczenie to może być związane z urealnieniem opłat za
pobór wody oraz stawek eksploatacyjnych w gospodarce komunalnej, przy równoległym
wprowadzeniu liczników wody dla indywidualnych odbiorców. Zużycie wody w gminie na
potrzeby gospodarki narodowej i ludności [dam 3/rok] w latach 2005-2009 przedstawia
wykres 6.
Wykres 6. Zużycie wody w gminie [dam3/rok]
1200
1096,5
1097,2
1000
1022,9
946,6
929,1
1008,9
881,1
800
969,4
865,7
736,2
600
400
200
0
2005
2006
Ogólne zużycie wody [dam3/rok]
2007
2008
2009
Zużycie wody w gospodarstwach domowych [dam3/rok]
Źródło: Bank Danych Regionalnych, Główny Urząd Statystyczny
30
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Zgodnie z ustawą z dnia 7 czerwca 2001 roku o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę
i zbiorowym odprowadzeniu ścieków (tekst jednolity: Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858
z późn. zm.) wynika, że wójt (burmistrz, prezydent miasta) jest zobowiązany do informowania
mieszkańców o jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (art. 12 ust. 5).
Badania jakości ujmowanych wód dla gminy prowadzi Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Choszcznie. Prowadzi ona ocenę jakości wody przeznaczonej do
spożycia przez ludzi w ramach nadzoru sanitarnego w okresach kwartalnych. Państwowy
Powiatowy Inspektorat Sanitarny stwierdza przydatność wody w przypadku urządzeń
wodociągowych dostarczających wodę na podstawie Rozporządzenia Ministra Zdrowia
z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi
(Dz. U. 2007, Nr 61 poz. 417) oraz Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 listopada
2002 roku w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe
wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia (Dz. U.
Nr 204, poz. 1728). Ocenę jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi z ujęć na
terenie Gminy Choszczno, nadzorowanych przez Państwowego Powiatowego Inspektora
Sanitarnego prezentuje tabela 13.
Tabela 13.
Ocena wody przeznaczonej do spożycia na terenie Miasta i Gminy Choszczno
Nazwa urządzenia
wodociągowego
Wielkość produkcji
wody dostarczonej
od poszczególnych
producentów
Liczba
ludności
zaopatrywanej
w wodę
Choszczno
1000-10000 [m3/d]
17.420
Radaczewo
<100 [m3/d]
529
Choszczno
ZOZ
<100 [m3/d]]
Choszczno
GS Sch
<100 [m3/d]
Piasecznik
<100 [m3/d]
449
Bonin
<100 [m3/d]
87
Koplin
<100 [m3/d]
112
Gleźno
<100 [m3/d]
124
Zamęcin
<100 [m3/d]
518
Zwierzyń
<100 [m3/d]
230
Brak stałej
liczby
odbiorców
Brak stałej
liczby
odbiorców
31
Jakość wody
Woda
przydatna
do spożycia
Woda
przydatna
do spożycia
Woda
przydatna
do spożycia
Woda
przydatna
do spożycia
Woda
przydatna
do spożycia
Woda
przydatna
do spożycia
Woda
przydatna
do spożycia
Woda
przydatna
do spożycia
Woda
przydatna
do spożycia
Woda
przydatna
do spożycia
Przekroczenie
wartości
dopuszczalnych
parametrów
Nie stwierdzono
Nie stwierdzono
Nie stwierdzono
Nie stwierdzono
Nie stwierdzono
Nie stwierdzono
Nie stwierdzono
Nie stwierdzono
Nie stwierdzono
Nie stwierdzono
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Stary Klukom
<100 [m3/d]
300
Suliszewo
<100 [m3/d]
420
Kołki
<100 [m3/d]
363
Rzeczki
<100 [m3/d]
57
Korytowo
<100 [m3/d]
479
Rzecko
<100 [m3/d]
450
Raduń
<100 [m3/d]
291
Krzowiec
<100 [m3/d]
125
Wardyń
<100 [m3/d]
514
Woda
przydatna
do spożycia
Woda
przydatna
do spożycia
Woda
przydatna
do spożycia
Woda
przydatna
do spożycia
Woda
przydatna
do spożycia
Woda
przydatna
do spożycia
Woda
przydatna
do spożycia
Woda
przydatna
do spożycia
Woda
przydatna
do spożycia na
warunkach
przyznanego
odstępstwa
Nie stwierdzono
Nie stwierdzono
Nie stwierdzono
Nie stwierdzono
Nie stwierdzono
Nie stwierdzono
Nie stwierdzono
Nie stwierdzono
Żelazo
Mangan
* stan na dzień 31.12.2007r.
Źródło: Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Choszczeńskiego na lata 2008-2011 z perspektywą na lata 2012-2015
W wyniku przeprowadzonej oceny jakości wody, w większości ujęć zlokalizowanych
na terenie gminy woda była przydatna do spożycia. Tylko w wodociągu w miejscowości
Wardyń wystąpiły przekroczenia spowodowane podwyższoną zawartością manganu
i żelaza.
W sierpniu 2010 roku Zachodniopomorski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny
w Szczecinie, po zapoznaniu się ze sprawozdaniami z badań próbek wody z wodociągu
Choszczno stwierdził, że jakość wody w sieci wodociągu pod względem mikrobiologicznym
odpowiada wymaganiom zawartym w załączniku Nr 1 i Nr 3 rozporządzenia Ministra
Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez
ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 z późn. zm.). W związku z powyższym Zachodniopomorski
Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Szczecinie stwierdza przydatność wody do
spożycia z wodociągu w Choszcznie stanowiącym zaopatrzenie mieszkańców
miejscowości: Choszczno, Oraczewice, Radlice, Roztocze, Rudniki, Smoleń, Stawin,
Stradzewo, Witoszyn.
32
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
3.1.2. Sieć kanalizacyjna i oczyszczanie ścieków
Ścieki z terenu Miasta Choszczno odprowadzane są za pomocą kanalizacyjnej sieci
sanitarnej grawitacyjnej. Ponadto na terenie miasta, w niewielkiej jego części zlokalizowana
jest sieć ciśnieniowa oraz burzowa. Od niedawna w zorganizowane systemy
odprowadzania ścieków wyposażone zostały inne miejscowości znajdujące się w gminie,
a są to: Smoleń, Wardyń, Raduń i Korytowo. Na ich terenie wybudowano kanalizację
sanitarną, a powstałe ścieki odprowadzane są do oczyszczalni w Choszcznie (kolektor
tłoczny). W pozostałych miejscowościach gdzie brak jest sieci kanalizacyjnej, ścieki
gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych (szambach).
Do sieci kanalizacyjnej podłączonych jest około 95 % ludności gminy. Długość
czynnej sieci kanalizacyjnej na terenie Miasta i Gminy Choszczno wynosi 107,1km
(stan na dzień 31.12.2009r.). Zgodnie z danymi GUS w 2009 roku około 17.239 mieszkańców
gminy korzystało z sieci kanalizacyjnej. Na terenie samego miasta (bez przyłączy) całkowita
długość sieci kanalizacyjnej wynosi 45,2km.
Jednak obecny stan sieci kanalizacyjnej na terenie gminy nie gwarantuje jeszcze
dostatecznej przepustowości i należy w sposób ciągły modernizować wyeksploatowane
odcinki sieci jak i budować nowe w celu uregulowania gospodarki ściekowej gminy.
Działania te przyczynią się do wyeliminowania oddziaływania ścieków na środowisko
gruntowo – wodne. Natychmiastowej wymiany wymaga ok. 2km sieci kanalizacyjnej
znajdującej się w mieście. Są to odcinki zbudowane z kamionki, które zostały położone
w latach siedemdziesiątych.
System gospodarki ściekami Miasta i Gminy Choszczno oparty jest na jednej
centralnej mechaniczno – biologicznej oczyszczalni ścieków. Do oczyszczalni w chwili
obecnej podłączone są miejscowości: Choszczno (skanalizowane w 98%), Wardyń,
Korytowo, Raduń, Smoleń, Piasecznik, Radaczewo, Sławęcin, Sulino, Pakość, Stradzewo,
Bonin, Stawin, Koplin, Gleźno, Zamęcin, Zwierzyń, Nowe Żeńsko, Stary Klukom. Ponadto
trwają prace przyłączeniowe pozostałych miejscowości do oczyszczalni miejskiej.
Budowa oczyszczalni ścieków w Choszcznie została zakończona w 1995r. Odbiornikiem
oczyszczalni jest rzeka Stobnica. Wydajność oczyszczalni wynosi Q= 5160m3/d,
a jej obciążenie Q śrd =3300 – 3700m3/d. W porze deszczowej do oczyszczalni dopływają
ścieki ogólnospławne. W celu wyrównania spływu, nadmiar ścieków ogólnospławnych
gromadzony jest w zbiorniku retencyjnym. Pozwolenie wodno-prawne (na odprowadzenie
ścieków oczyszczonych) ważne jest do dnia 31.12.2015r. W przyszłości należy
zmodernizować oraz rozbudować istniejącą oczyszczalnię ścieków dla potrzeb
oczyszczania ścieków z terenów wiejskich gminy. Osady ściekowe powstające na terenie
oczyszczalni kierowane są do odwodnienia i stabilizacji, wtedy następuje proces jego
kompostowania. Powstały kompost może być wykorzystywany w rolnictwie. Zgodnie
z danymi GUS w 2009 roku oczyszczalnia ścieków w Choszcznie wytworzyła łącznie 340 Mg
osadów ściekowych. Powstałe osady zostały zagospodarowane poprzez składowanie.
Charakterystykę ilości ścieków odprowadzanych z terenu Miasta i Gminy Choszczno
w latach 2005-2009 prezentuje wykres 7.
33
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Wykres 7. Produkcja ścieków [tys. m3]
880,0
870,0
879,0
873,0
871,5
860,0
863,3
850,0
840,0
830,0
820,0
819,3
810,0
800,0
790,0
780,0
2005
2006
2007
2008
2009
Ilość odprowadzanych ścieków [dam3/rok]
Źródło: Bank Danych Regionalnych, Główny Urząd Statystyczny
Mieszkańcy terenów wiejskich, na których sieć kanalizacyjna nie została jeszcze
wybudowana gromadzą ścieki w zbiornikach bezodpływowych (szambach). Zgromadzone
nieczystości przewożone są do punktu zlewowego na znajdującego się w oczyszczalni
ścieków. Zagrożenie dla środowiska wodno – gruntowego gminy może stwarzać nielegalne
opróżnianie zbiorników bezodpływowych przez ich właścicieli i zrzut ścieków bezpośrednio
do rowu melioracyjnego.
Problemem w gminie jest także ujmowanie i odprowadzanie wód deszczowych przede
wszystkim na terenach zurbanizowanych. Wynika to z braku istniejącej kanalizacji
deszczowej, a co za tym idzie spływ wód opadowych następuje bezpośrednio
do środowiska gruntowo – wodnego. W najbliższych latach gmina zamierza sukcesywnie
starać się o realizację inwestycji kanalizacyjnych, na które ma opracowaną dokumentację.
Zgodnie ze Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy
Choszczno w zakresie rozwoju systemu kanalizacji deszczowej przewiduje się regulację stanu
prawnego istniejących sieci, remonty, modernizację i w razie potrzeby wymianę istniejącej
sieci. Dla nowych terenów rozwojowych intensywnego zagospodarowania na terenie
miasta przewiduje się systematyczną realizację nowej sieci kanalizacji deszczowej,
w szczególności dotyczy to zabudowy przemysłowej, usługowej i intensywnej zabudowy
mieszkaniowej. Na terenie gminy kanalizację deszczową należy realizować w szczególności
dla terenów rozwojowych działalności gospodarczej. Dla pozostałych terenów wiejskich nie
przewiduje się budowy sieci kanalizacji deszczowej - należy przyjąć zasadę, że wody
deszczowe winny być rozsączane na terenach ich opadu, a więc w ramach posesji,
z terenów publicznych odprowadzane do przydrożnych rowów i dalej pobliskich cieków po
ewentualnym podczyszczeniu.
34
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
3.2. Ciepłownictwo i gazyfikacja
Na obszarze wiejskim gminy nie funkcjonuje sieć ciepłownicza, dominuje natomiast
system lokalnych źródeł ciepła ogrzewających obiekty, w które są wbudowane piece
ciepłownicze bądź, które umieszczone są na zewnątrz budynków. Do ogrzewania stosuje się
zarówno paliwa stałe, jak i płynne. Jedynie Miasto Choszczno jest wyposażone w centralne
źródła ciepła. Gospodarkę cieplną na potrzeby komunalne prowadzi Przedsiębiorstwo
Energetyki Cieplnej (PEC) w Choszcznie. Główną działalnością Przedsiębiorstwa Energetyki
Cieplnej Sp. z o.o. jest produkcja i sprzedaż ciepła na potrzeby mieszkańców miasta
w źródłach zlokalizowanych na terenie:
 ul. 23 Lutego 2 o łącznej mocy zainstalowanej 19,5MW, wyposażonym w kotły
wodne na paliwo węglowe i zrębki drzewne,
 ul. Polna 2 (1,74 MW), ul. Wolności 16 (0,27 MW), ul. Wolności 17 (0,39 MW),
 ul. Wolności 31 (0,25 MW), wyposażonym w kotły wodne niskotemperaturowe na
paliwo gazowe.
Osiągana przez PEC Sp. z o.o. moc cieplna wynosi 22,15 MW, co odpowiada 120.650
GJ ciepła. Jako paliwo opałowe wykorzystuje się miał węglowy, jeden z istniejących
pieców przystosowany jest do spalania zrębków drzewnych. Ponadto stosowanym paliwem
jest także gaz GZ-50. Zapotrzebowanie ciepła w mieście wynosi ok. 376.034 GJ/rok,
natomiast zapotrzebowanie mocy ok. 38,69 MW. Kotłownie te pokrywają ok. 31,7 %
zapotrzebowania na energię cieplną (ogrzewanie mieszkań, sklepów i biur). Ponadto w
mieście eksploatowanych jest ok. 40 lokalnych źródeł ciepła o mocy całkowitej 16,6 MW.
Kotłownia centralna PEC zasilana jest węglem, kotłownie lokalne opalane są w większości
gazem. Ogólna długość rurociągu wynosi 7.850m.
W ostatnich latach kontynuowano modernizację sieci z rur preizolowanych przy
ul. Westerplatte o dł.57mb, osiedle Grunwaldzkie o dł.38mb, izolacja termiczna kotła WLM-5
i wyciągu spalin K-3, wymiana kotła gazowego w kotłowni lokalnej Wolności 31 o mocy 225
KW, wymiana zbiornika odgazowywacza wody uzdatnionej. W chwili obecnej nie
przewiduje się realizacji systemów ciepłowniczych zdalaczynnych, obejmujących całość
lub część miejscowości wiejskich. Przyjmuje się ogrzewanie urządzeniami lokalnymi
wbudowanymi, zasilającymi w zasadzie obiekty leżące na jednej posesji. Ewentualne
wspólne źródła ciepła mogą obejmować kilka posesji sąsiadujących.
W gminie Choszczno zapotrzebowanie na energię cieplną w około 80% pokrywane jest
z palenisk indywidualnych i w około 20% z kotłowni lokalnych. Funkcjonujące kotłownie są w
głównej mierze opalane węglem, koksem i miałem węglowym. Do większych odbiorców
paliwo dostarczane jest bezpośrednio ze stacji kolejowych.
Siecią gazową zarządza Wielkopolska Spółka Gazownicza sp. z o.o. Zaopatrzenie
w gaz następuje odgałęzieniem Dn 150 z gazociągu przesyłowego wysokiego ciśnienia
Dn 200mm Recz-Gorzów. Stacja redukcyjno-pomiarowa I, zlokalizowana na terenie miasta
przy ul. Wojska Polskiego o wydajności 3.200 m3/h redukuje ciśnienie z wysokiego
na średnie, oraz trzy stacje redukcyjno pomiarowe II ˚, o łącznej przepustowości 3.500 m3/h.
Do sieci przyłączono dotychczas głównie odbiorców instytucjonalnych i budownictwo
mieszkaniowe zorganizowane i indywidualne gospodarstwa domowe. Część mieszkańców
35
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
gminy zaopatruje się w gaz butlowy. Mieszkańcy miasta mają dostęp do sieci gazowej.
Sieć gazowa w Gminie Choszczno obsługuje obecnie mieszkańców miasta oraz wsi:
Gleźno, Nowe Żeńsko, Raduń, Smoleń, Stary Klukom oraz Zwierzyń. Do sieci przyłączeni są
w głównej mierze odbiorcy instytucjonalni i zorganizowane budownictwo mieszkaniowe
oraz indywidualne gospodarstwa domowe tych terenów. Szacuje się, że z sieci gazowej
korzysta ok. 15.219 mieszkańców gminy, czyli blisko 68%. Długość całej czynnej sieci
gazowej gminy wynosi 97,786km. W najbliższych latach nie planuje się inwestycji w tym
zakresie.
3.3. Elektroenergetyka
Teren gminy obsługiwany jest przez Rejon Energetyczny Choszczno, podlegający
Grupie Energetycznej ENEA S.A. Oddział w Gorzowie Wlkp. Energia elektryczna pochodzi
z Głównego Punktu Zasilania w Choszcznie, która świadczy usługi w zakresie eksploatacji
urządzeń przemysłowych. Zasilanie w energię elektryczną obszaru miasta i gminy odbywa
się liniami napowietrzno – kablowymi o długości ok. 103,1km na terenie miasta i ok. 90km
na terenie gminy. Ponadto miasto wyposażone jest w 66 stacji transformatorowych, obszary
wiejskie w 117 stacji. Jednostki osadnicze gminy (wsie i przysiółki) zasilane są w energię
elektryczną w układzie podstawowym i rezerwowym siecią linii elektroenergetycznych
napowietrznych oraz kablowych o napięciu roboczym 15kV. Główny Punkt Zasilania (GPZ)
wyposażony jest w transformator 110kV/15kV o mocy 16 MVA i znajduje się w Choszcznie.
Zasilanie w energię elektryczną przy obecnych potrzebach gminy jest wystarczające. Stan
techniczny sieci energetycznej wysokiego napięcia, średniego napięcia i niskiego napięcia
można ocenić jako dobry. Infrastruktura energetyczna NN we wszystkich miejscowościach
gminy jest dobrze rozwinięta, zapewniona jest ciągła dostawa energii elektrycznej
do gospodarstw domowych, ośrodków administracji państwowej i samorządowej oraz
na potrzeby zakładów wytwórczych i usługowych. Szczytowe zapotrzebowanie na energię
elektryczną dla gminy jest w pełni pokrywane.
3.4. Telefonizacja
Teren gminy Choszczno jak i całego powiatu choszczeńskiego obsługiwany jest przez
Telekomunikację Polską S.A. w zakresie sieci telefonicznej, telefaksowej i sieci transmisji
danych. Miejscowa placówka telekomunikacyjna dysponuje automatyczną centralą
telefoniczną numerów. Centrala została przyłączona do nowo zrealizowanej linii
światłowodowej, umożliwiającej świadczenie operatorowi nowoczesnych (cyfrowych)
usług. Na terenie miasta jest ok. 4.400 abonentów, zaś na terenie wsi ok. 740. Na terenie
gminy funkcjonuje także sieć telekomunikacyjna MON i Polskich Sieci Energetycznych.
Na terenie gminy dostępna jest telefonia bezprzewodowa GSM (w systemach ERA, PLUS,
ORANGE). Aktualnie w granicach Miasta i Gminy Choszczno znajduje się 7 masztów telefonii
komórkowej. Zlokalizowane są one na terenie miasta Choszczno oraz w miejscowości Stary
Klukom, Suliszewo oraz Kołki. Szczegółową charakterystykę stacji bazowych telefonii
komórkowej przedstawia poniższa tabela.
36
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Tabela 14.
Stacje bazowe telefonii komórkowej na terenie Miasta i Gminy Choszczno
Operator
PLUS
Lokalizacja
Rodzaj telefonii komórkowej
GSM1800 (43568) GSM900
(43568) UMTS2100 (43568)
Choszczno, ul. Energetyków 2
ORANGE
Choszczno, ul. Niedziałkowskiego 2,
apteka w wieży
Choszczno, ul. 23-Lutego 2
ORANGE
PLUS
GSM1800 GSM900 (43569)
GSM1800 GSM900 (2743)
Stary Kulkom, dz. nr 259
GSM900 (5672)
PLUS
ERA
Suliszewo, Zielona, dz. nr 643/3
Suliszewo, Zielona, dz. nr 643/3
GSM900 (43681)
GSM900 (42044)
PLUS
Kołki, dz. nr 355, Suliszewo
GSM900 (43533)
Źródło: Urząd Miejski w Choszcznie, www.mapabtsearch.pl
3.5. Komunikacja
3.5.1. Drogi
Na terenie gminy Choszczno istnieje dość dobrze rozbudowana sieć dróg. Jednakże
ich stan techniczny nie jest zadowalający. Główne powiązania z województwem i krajem
zapewnia sieć dróg wojewódzkich i powiatowych. Całkowita długość dróg wojewódzkich
przebiegających przez gminę wynosi 55,267km. Sieć komunikacyjną na terenie gminy
tworzą cztery główne drogi wojewódzkie, a są to: droga wojewódzka nr 151: Świdwin –
Łobez – Recz – Choszczno – Gorzów, droga wojewódzka nr 160: Suchań – Choszczno –
Bierzwnik –Miedzichowo, droga wojewódzka nr 175: Drawsko – Pomorskie – Choszczno oraz
droga wojewódzka nr 122: Dolice – Piasecznik. Połączenia lokalne zapewniają drogi
powiatowe i gminne. Długość dróg powiatowych wynosi łącznie 97,973km, z czego 98,35 %
to drogi zamiejskie. Drogi gminne natomiast liczą 113,69km. Niektóre z dróg w gminie
o wymagają modernizacji i naprawy. Charakterystykę układu drogowego na terenie
Miasta i Gminy Choszczno przedstawia tabela 15.
Tabela 15.
Układ drogowy na terenie Miasta i Gminy Choszczno
Numer drogi
Nazwa odcinka
Długość na
terenie gminy
[km]
Drogi wojewódzkie
151
Świdwin – Łobez – Recz – Choszczno - Gorzów
160
Suchań – Choszczno – Bierzwnik - Miedzichowo
175
Drawsko Pomorskie - Choszczno
122
Dolice - Piasecznik
37
55,267km
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Drogi powiatowe
1,919
3,242
1711Z
Granice powiatu - Piasecznik
2200Z
Piasecznik – Radaczewo
2201Z
Pławie – Witoszyn
1767Z
Granica powiatu - Pakość
7,250
2202Z
Oraczewice - Choszczno
1,620
2204Z
Granica powiatu – Stawin - Choszczno
3,836
2205Z
Granica powiatu - Bonin
1,533
2206Z
Choszczno – Stary Klukom
2207Z
Witoszyn – Choszczno
6,752
2218Z
Zamęcin – Zwierzyń - Żeńsko
4,064
2219Z
miejscowość Smoleń
1,010
2220Z
Pomień - Rzecko
5,377
2221Z
Chełpa – Skrzyżowanie Korytowo
9,656
2222Z
Recz – Suliszewo – Kołki – Zieleniewo – Chłopowo - Krzęcin
9,603
2223Z
Suliszewo – Korytowo - Brzeziny
13,383
2228Z
Choszczno – Strzelce Krajeńskie
3,051
2231Z
Stary Klukom – Słonice – Bierzwnik – Kolsk – Granice powiatu
2,292
12,030
11,355
Razem :
97,973km
Drogi gminne
11-07-001
11-07-002
11-07-003
11-07-004
11-07-005
11-07-006
11-07-007
11-07-008
11-07-009
11-07-010
11-07-011
11-07-013
11-07-014
11-07-015
Piasecznik/droga wojewódzka nr 160 – granica powiatu
/Ziemomyśl
Granica powiatu / Lipka – Radaczewo / skrzyżowanie z
drogą powiatową nr 2201Z
Piasecznik kol. – Piasecznik / skrzyżowanie z drogą
wojewódzką nr 160
Gładysz / skrzyżowanie z drogą wojewódzką nr 160 –
Radaczewo / skrzyżowanie z drogą powiatową nr 2201Z
Radaczewo / skrzyżowanie z drogą powiatową nr 2201Z –
Sławęcin / skrzyżowanie z drogą powiatową nr 1767Z
Radaczewo / skrzyżowanie z drogą powiatową nr 2201Z –
skrzyżowanie z drogą wojewódzką nr 160
Sławęcin / skrzyżowanie z drogą powiatową nr 1767Z –
skrzyżowanie z drogą wojewódzką nr 160
Bonin / skrzyżowanie z drogą powiatową nr 1785Z – Pakość /
skrzyżowanie z drogą wojewódzką nr 160
Pakość – Oraczewice/ skrzyżowanie z drogą powiatową nr
1767Z
Sulino/ skrzyżowanie z drogą powiatową nr 1767Z – Sulino
kol. – Sulinowo / skrzyżowanie z drogą powiatową nr 1767Z
Sulino/ skrzyżowanie z drogą powiatową nr 1767Z –
Stradzewo / skrzyżowanie z drogą powiatową nr 2201Z
Skrzyżowanie z drogą wojewódzką nr 151 – skrzyżowanie z
drogą powiatową nr 2207Z/ Radlice
Radlice / skrzyżowanie z drogą powiatową nr 2207Z –
Chełpa / skrzyżowanie z drogą powiatową nr 2221Z
Radlice / skrzyżowanie z drogą powiatową nr 2207Z –
Wardyń / skrzyżowanie z drogą powiatową nr 2221Z
38
1,790
5,500
0,800
2,250
2,400
3,600
3,000
3,000
1,700
3,000
4,600
1,650
2,800
2,600
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
11-07-016
11-07-017
11-07-018
11-07-019
11-07-020
11-07-021
11-07-022
11-07-023
11-07-024
11-07-025
11-07-026
11-07-027
11-07-028
11-07-029
11-07-030
11-07-031
Chełpa / skrzyżowanie z drogą powiatową nr 2221Z –
granica gminy Żeliszewo
Granica gminy Żeliszewo – skrzyżowanie z drogą
wojewódzką nr 175
Skrzyżowanie z drogą gminną nr 11-07-017 /Rzecko/ –
granica gminy
Granica gminy /Jarostowo/ - skrzyżowanie z drogą gminną
nr 11-07 - 020
Granica gminy /Lubieniów/ - skrzyżowanie z drogą
powiatową nr 2222Z /Suliszewo/
Suliszewo /skrzyżowanie z drogą powiatową nr 2222Z/ skrzyżowanie z drogą powiatową nr 2222Z
Skrzyżowanie z drogą powiatową nr 2223Z – Krzowiec /
skrzyżowanie z drogą powiatową nr 2222Z
Skrzyżowanie z drogą powiatową nr 2223Z – Skrzyżowanie z
drogą gminną nr 11-07- 022
Granica gminy /Kiełpino/ - Kołki /skrzyżowanie z drogą
powiatową nr 2222Z
Kołki /skrzyżowanie z drogą powiatową nr 2222Z – granica
gminy /Podlesie/
Skrzyżowanie z drogą powiatową nr 2223Z – Golcza – Kołki
/Skrzyżowanie z drogą powiatową nr 2223Z/
Skrzyżowanie z drogą gminną nr 11-07-026 – granica gminy
/Zieleniewo/
Rzecko – Korytowo /skrzyżowanie z drogą powiatową nr
2223Z /
Raduń /skrzyżowanie z drogą wojewódzką nr 160 –
Korytowo / skrzyżowanie z drogą powiatową nr 2221Z/
Skrzyżowanie z drogą gminną nr 11-07-031 – granica gminy
/Rakowo/
Raduń/ skrzyżowanie z drogą wojewódzką nr 160 – granica
gminy / N. Klukom/
0,400
1,200
1,900
2,600
1,800
3,900
3,400
2,300
2,300
2,200
4,300
1,100
4,000
2,000
0,600
1,600
11-07-032
Skrzyżowanie z drogą gminną nr 11-07-034 /Rzecko/ - Raduń
3,200
11-07-033
Skrzyżowanie z drogą powiatową nr 2221Z - Raduń
1,900
11-07-034
11-07-035
Wardyń /skrzyżowanie z drogą powiatową nr 2221Z/ Rzecko /skrzyżowanie z drogą powiatową nr 22207Z
Skrzyżowanie z drogą powiatową nr 2228Z / St. Klukom/ granica gminy
1,700
2,400
11-07-036
Choszczno - Smoleń
2,800
11-07-037
Skrzyżowanie z drogą wojewódzką nr 160 – Stary Klukom
4,100
11-07-038
11-07-039
11-07-040
Choszczno – Gostyczyn /skrzyżowanie z drogą gminną
nr 11-07-039
Choszczno – Rudniki – St. Klukom kol. /skrzyżowanie z drogą
gminną nr 11-07-037/
Skrzyżowanie z drogą wojewódzką nr 151/Koplin/ skrzyżowanie z drogą gminną nr 11-07-039
1,400
3,000
1,000
11-07-041
Skrzyżowanie z drogą gminną nr 11-07-040 - Płoki
1,100
11-07-042
Wysokie /skrzyżowanie z drogą gminną nr 11-07-043/ N. Żeńsko / skrzyżowanie z drogą powiatową nr 2206Z
1,800
11-07-043
Zamęcin – Wysokie – Rudniki
2,300
11-07-044
11-07-045
Nowe Żeńsko – Zwierzyń – skrzyżowanie drogą powiatową nr
2218Z - granica gminy
Zwierzyń /skrzyżowanie z drogą powiatową nr 2218Z/ Zwierzynek /granica gminy/
39
3,400
0,800
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Skrzyżowanie z drogą powiatową nr 2218Z – granica gminy
/Żeńsko/
Granica powiatu /Sądów/ - Gleźno /skrzyżowanie z drogą
powiatową nr 2206Z/
11-07-046
11-07-047
1,500
0,900
11-07-048
Granica powiatu /Ziemomyśl/ - Choszczno
4,300
11-07-049
Granica powiatu /Ziemomyśl/ - Gleźno /skrzyżowanie z
drogą powiatową nr 2206Z/
1,800
Razem :
113,69km
Źródło: Strategia Rozwoju Gminy Choszczno na lata 2008-2020
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, co 5 lat prowadzi badania
dotyczące pomiaru natężenia ruchu na drogach województwa zachodniopomorskiego.
Ostatni pomiar natężenia ruchu był przeprowadzony w 2005 roku, kolejny pomiar
planowany jest w roku 2010. Dane dotyczące natężenia ruchu i jego struktury
przedstawione przez Zachodniopomorski Zarząd Dróg Wojewódzkich w Koszalinie
w odniesieniu do drogi wojewódzkiej nr 151 wskazują, że ich natężenie kształtuje się na
poziomie 4.220 pojazdów na dobę. W otoczeniu dróg mogą znajdować się tereny
wymagające ochrony przed hałasem, na których występują przekroczenia wartości
dopuszczalnych. Dotyczy to szczególnie przebiegu dróg przez miejscowości, gdzie
w bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się zabudowa mieszkaniowa. Szczegółowe dane
dotyczące natężenia ruchu na przykładowych odcinkach dróg wojewódzkich
przechodzących przez teren Miasta i Gminy Choszczno wg pomiarów przeprowadzonych
w 2005 roku prezentuje tabela 16.
Tabela 16.
Natężenie ruchu na drogach wojewódzkich (SDR)
Rodzajowa struktura ruchu
pojazdów samochodowych
Pojazdy
samochodowe
ogółem
Motocykle
Samochody
Osobowe
Mikrobusy
Lekkie
Samochody
ciężarowe
(dostawcze)
Samochody
ciężarowe
Autobusy
Ciągniki
rolnicze
Droga Wojewódzka Nr 151: CHOSZCZNO / PRZEJŚCIE (4,3 KM)
4.220
38
3.613
350
152
59
8
Droga Wojewódzka Nr 160: CHOSZCZNO – ZIELENIEWO (16,0 KM)
1.350
5
1.031
147
131
16
20
Droga Wojewódzka Nr 175: KIEŁPNO – CHOSZCZNO (14,6 KM)
2.713
11
2.366
122
133
65
16
11
29
Droga Wojewódzka Nr 122: DOLICE – PIASECZNIK (9,3 km)
731
21
519
101
50
Źródło: Zachodniopomorski Zarząd Dróg Wojewódzkich w Koszalinie
W gestii samorządu leży utrzymanie dróg gminnych. Oprócz bieżących remontów
i inwestycji przeprowadzono uzupełnianie znaków drogowych oraz przeprowadzono
modernizację oświetlenia ulicznego. Stan techniczny wielu odcinków dróg jest
niezadowalający. Większość z nich jest zbyt wąska, a ich nawierzchnie są bardzo zużyte
40
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
i wymagają remontów i modernizacji. W najbliższych latach Gmina Choszczno
zaplanowała przeznaczyć kwotę ok. 23.400.000 zł. na poprawę infrastruktury drogowej.
3.5.2. Koleje i transport zbiorowy
Ponad lokalne połączenia z gminą od lat zapewnia również komunikacja kolejowa
PKP. Przez gminę przebiega zelektryfikowana linia kolejowa o znaczeniu krajowym Szczecin
– Poznań. Linia kolejowa nr 351 prowadzi przewozy pasażerskie w ruchu osobowym
i przewozy towarowe. Składy osobowe poruszają się z prędkością do 160km/h, a towarowe
100km/h. Na terenie gminy na linii kolejowej Szczecin- Poznań dostępne są 3 przystanki.
W mieście przy ulicy Kolejowej/ Wolności zlokalizowana jest stacja kolejowa oraz dworzec.
Ponadto przystanek kolejowy jest jeszcze w Starym Klukomiu. Linia kolejowa zapewnia
dogodne połączenia z Poznaniem, Szczecinem i Warszawą, przez które można koleją
dostać się także w inne rejony kraju i Europy. W przyszłości przewiduje się wzrost obciążenia
linii kolejowej przewozami oraz poprawę standardu przewozów. Przez gminę przebiegają
także nieczynne linie kolejowe Choszczno-Pełczyce i Choszczno-Kalisz Pomorski, na których
zlokalizowane były cztery przystanki.
Komunikacja międzygminna realizowana jest także poprzez PKS oraz prywatnych
przewoźników. Głównymi kierunkami podróży są miasta Szczecin, Gorzów Wlkp. oraz
Bydgoszcz.
3.6. Odnawialne źródła energii
W ostatnich latach można zaobserwować coraz szybszy rozwój techniki, a co za tym
idzie również przemysłu. Głównym motorem tego rozwoju miało być podniesienie
standardu życia człowieka poprzez masową produkcję urządzeń powszechnego użytku.
Ponadto rozwój przemysłu stał się równoznaczny ze wzrostem zapotrzebowania na paliwa
kopalne - węgiel kamienny, węgiel brunatny, ropę naftową i gaz ziemny. Intensywna ich
eksploatacja oraz zanieczyszczenia, jakie powodują zmusiły ludzkość do poszukiwań
nowych źródeł energii, które nie byłyby tak bardzo uciążliwe dla środowiska naturalnego.
Źródłami takimi są: promieniowanie słoneczne, energia wiatru, energia wodna, energia
pozyskiwana
ze
spalania
biomasy,
energia
rozszczepienia
pierwiastków
promieniotwórczych, energia geotermalna, energia przypływów i odpływów mórz oraz
różnicy temperatury wody powierzchniowej i głębinowej. Większość wymienionych źródeł
energii charakteryzuje się brakiem emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń
do środowiska naturalnego.
Na szczycie Rady Europejskiej 8-9 marca 2007 r. przyjęto Plan Działań integrujący
politykę klimatyczną i energetyczną Wspólnoty, aby ograniczyć wzrost średniej globalnej
temperatury o więcej niż 2˚C powyżej poziomu sprzed okresu uprzemysłowienia oraz
zmniejszyć zagrożenie wzrostem cen i ograniczoną dostępnością ropy i gazu. Główne
planowane działania to:

zmniejszenie
emisji
gazów
cieplarnianych
o 20 % w porównaniu do 1990 r.
41
do
2020
r.
co
najmniej
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017

racjonalizacja wykorzystania energii i w konsekwencji ograniczenie jej zużycia
o 20 %.

zwiększenie udziału energii produkowanej z OZE do 20 % całkowitego zużycia energii
średnio w UE w 2020 r.

Osiągniecie co najmniej 10 % udziału biopaliw w sprzedaży paliw transportowych
w 2020 r.
Na terenie Miasta i Gminy Choszczno także wykorzystuje się odnawialne źródła
energii oraz niekonwencjonalne źródła energii. Do odnawialnych źródeł energii
wykorzystywanych na terenie gminy można zaliczyć około 15ha plantacji wierzby
energetycznej. Średnią produkcję tej rośliny w polskich warunkach klimatycznych ocenia się
na kilkanaście ton suchej masy z hektara plantacji. Najlepsze plony osiąga się ponoć
w cyklu trzyletnim, dochodzić mogą one do 22 ton z hektara rocznie. Jedna plantacja
może być eksploatowana przez 20-30 lat. Wartość opałowa zrębków wierzby o 30%
wilgotności wynosi ok. 12 MJ/kg. Z tego względu z jednego hektara otrzymać można mniej
więcej tyle energii, co z kilku ton węgla kamiennego. Zrębki wierzby można w prosty sposób
otrzymać za pomocą rozdrabniarki do gałęzi. Mogą być one spalane jako paliwo w piecu
/ kotle, zgazowane, albo przerobione na brykiety / pelety (po dalszym rozdrobnieniu). Jako
paliwo do produkcji gazu generatorowego, wierzba energetyczna jest szczególnie warta
uwagi ze względu na jej formę. Ścinane corocznie pędy mają grubość rzędu 10-15mm,
co umożliwia jej rozdrobnienie w taniej ogrodowej rębarce do gałęzi.
Jednym z przykładów wykorzystywania niekonwencjonalnych źródeł energii
na terenie gminy jest Zakład Wielobranżowy „MADPO”, który posiada kotłownię
na biomasę, tj. dwa kotły o mocy 300 kW/sztuka.
3.7. Gospodarka odpadami
System gospodarki odpadami ograniczony jest do zbierania odpadów komunalnych
gromadzonych selektywnie i nieselektywnie. Odpady zbierane nieselektywnie kierowane są
do unieszkodliwienia na składowiskach odpadów, zaś odpady zbierane selektywnie
przekazywane do odzysku i recyklingu poza teren gminy. Zadania z zakresu odbierania
odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości w gminie realizowane są przez firmy
posiadające stosowne zezwolenia na odbieranie odpadów komunalnych. Podmioty
odbierajace zmieszane odpady komunalne na terenie Miasta i Gminy Choszczno to:
 Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Choszcznie,
 Ragn-Sells Sp. z o. o. Stare Kurowo,
 REMONDIS Sp. z o. o. Szczecin,
 PRO-ENVIRO Biuro Analiz Środowiskowych, Gorzów Wlkp.,
 Utyl-Serwice,
 Alvater Piła Sp. z o.o.,
 Eko-Fiuk s.c. Połczyn Zdrój.
42
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Zebrane odpady deponowane są na składowisku w Stradzewie, które posiada
pełne wymagane zabezpieczenie przed zanieczyszczeniem środowiska gruntowo –
wodnego (geomembrana), z drenażem zbierającym odcieki oraz kominki odgazowujące.
Całkowita powierzchnia przedmiotowego składowiska to 4,21ha. Pojemność wykorzystana
to 51855,7Mg. Powierzchnia planowana do wykorzystania to 74144,3Mg. Składowisko
posiada niezbędny sprzęt techniczny, prowadzony jest dla niego monitoring wód
podziemnych, odcieków i gazu składowiskowego, eksploatowane jest przez Miejskie
Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Choszcznie, posiada pozwolenie zintegrowane
(uzyskane w maju 2008).
Odpady z gminy Choszczno gromadzone są w pojemnikach usytuowanych
w poszczególnych miejscowościach ,a następnie wywożone na wysypisko komunalne.
Zbieranie odpadów komunalnych gromadzonych nieselektywnie prowadzone jest metodą
„odbioru bezpośredniego”. Na terenie gminy Choszczno obowiązuje zorganizowany system
gromadzenia, zbiórki i unieszkodliwiania odpadów kontrolowany przez Urząd Miejski
w Choszcznie.
Szczegółowe informacje dotyczące systemu gospodarki odpadami na terenie gminy
Choszczno zawiera „Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta i Gminy Choszczno na lata
2010-2013 z perspektywą do roku 2017”.
4. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO MIASTA I GMINY
4.1. Rzeźba terenu i geologia
Obszar Miasta i Gminy Choszczno należy zaliczyć pod względem morfologicznym do
terenów urozmaiconych. Ukształtowanie terenu, rzeźba, gleby, wody oraz krajobraz gminy,
są pochodzenia polodowcowego i tworzą krajobraz młodoglacjalny. Cechy krajobrazowe
są pochodnymi procesów zlodowacenia skandynawskiego, a zwłaszcza ostatniego
najmłodszego glacjału zwanego bałtyckim. Większość terenu gminy stanowią wysoczyzny
morenowe, urozmaicone przez obszary wyniesień morenowych (północna część gminy)
i sandrów. Cechą charakterystyczną krajobrazu jest rozdolinienie terenu oraz występowanie
jezior. W ten sposób kształtuje się prawie cały obszar gminy Choszczno. W szczególności:
rejony miasta Choszczno, Sławęcina, Radlic, Wardynia, Radunia, Korytowa. Na obszarach
zajętych przez jeziora zaznaczają się krawędzie rynien glacjalnych. Doliny i rynny jeziorne
mają wyraźny kierunek północnego zachodu - południowego wschodu. Oprócz dużych
jezior w krajobrazie morenowym, rozpowszechnione są na terenie gminy maleńkie jeziorka
kształtu okrągłego, tzw. oczka wytopiskowe.
Geomorfologiczna budowa terytorium gminy Choszczno jest dość zróżnicowana.
W północno-zachodniej części znajduje się właściwy dla moreny czołowej krajobraz
pagórkowaty, obniżający się ku dolinie strefy jeziornej, natomiast w części wschodniej
krajobraz równinny związany z utworami sandrowymi.
43
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
4.1.1. Geologia
Omawiany obszar pod względem geologicznym położony jest w obrębie jednostki
geologiczno-strukturalnej zwanej Niecką Szczecińską. Jest to rozległy basen
sedymentacyjny, w najgłębszych warstwach wypełniony piaskowcami, iłami, zlepieńcami
oraz marglami i wapieniami. Niecka szczecińska należy do wyniesienia mezozoicznego,
stanowiącego południowo-zachodnie obrzeże bruzdy duńsko-polskiej, wypełnionej
znacznej miąższości osadami młodego mezozoiku i wiąże się z płaską i płytką depresją
górnokredową basenu północno-europejskiego.
Na powierzchni gminy przeważają utwory tylko jednego okresu, mianowicie
czwartorzędu. Z utworów czwartorzędowych najwięcej na terenie gminy występuje glin
zwałowych i gliniastych piasków lodowcowych wysoczyzn morenowych, na obszarach
równin biogenicznych piasków i piasków ze żwirami równin i stożków sandrowych oraz
wysoczyzn kemowych oraz torfów i mułów w dnach dolin. Najwyżej położony punkt
to 101,1 m n.p.m. (Kołki), najniżej położony punkt to 27,7 m n.p.m. (Piasecznik).
Zgodnie z „Bilansem zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce wg stanu na
dzień 31.12.2009r.” na terenie Miasta i Gminy Choszczno występują udokumentowane złoża
kredy jeziornej oraz piasków kwarcowych. Zasoby surowców naturalnych występujących na
terenie gminy prezentuje tabela 17.
Tabela 17.
Zasoby surowców naturalnych Gminy Choszczno
Nazwa złoża
Stan
zagospodarowania
złoża
Zasoby
wydobywane
przemysłowe
Kreda jeziorna [tys. Mg]
Suliszewo
Z
1.876,7
-
Piaski kwarcowe [tys. m3]
Kiełpino-Suliszewo
R
9.729
-
Źródło: www.pig.gov.pl (stan na dzień 31.12.2009r.)
Skróty literowe stanu zagospodarowania zasobów w wykazach złóż oznaczają:
R - złoże o zasobach rozpoznanych szczegółowo (kategorie A+B+C1),
Z - złoże zaniechane.
Obecnie na terenie gminy nie eksploatuje się ww. złóż. W poprzednich latach
eksploatowane było złoże kredy jeziornej, zlokalizowane między wsiami Suliszewo
i Kiełpino. Wydobywany surowiec wykorzystywany był na potrzeby rolnictwa do celów
nawozowych. Zgodnie z danymi Państwowego Instytutu Geologicznego zasoby złoża
oszacowano na 1.876.7 tys. ton. Złoże podzielone jest na sześć pól (I-VI), z których
eksploatowane najpóźniej były pola II i V (eksploatacja w 2003 roku). Kopaliny
towarzyszące złożu to torf, którego zasoby oszacowano na 719 tys. m2. Pozyskiwany torf był
wykorzystywany do celów nawozowych.
44
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Na obszarze gminy zinwentaryzowano tereny poeksploatacyjne żwiru w obrębie
miejscowości Kolonia Sławęcin, Rzecko, Korytowo, Raduń. Wszystkie wyrobiska
są od dłuższego czasu nieczynne.
4.2. Pokrywa glebowa gminy
Gleby na terenie gminy wytworzyły się z macierzystych utworów czwartorzędowych
pokrywających jej obszar pochodzących z okresu recesji zlodowacenia i późniejszych.
Na przeważającym obszarze gminy występują gleby bielicowe wytworzone z utworów
pyłowych wodnego pochodzenia – lekkie, średnie i ciężkie. Charakterystyka gleb
występujących na terenie Miasta i Gminy Choszczno przedstawiona jest poniżej:
 Gleby brunatne płowe – (pseudobielicowe i pseudogleje). Są to gleby poleśne
wilgotne, wytworzone z różnych materiałów morenowych, głównie z piasków
naglinowych i glin zwałowych lekkich, w mniejszym stopniu z piasków słabo
gliniastych bądź z pyłów różnej genezy. Gleby te zajmują rozległe tereny moren
czołowych w zachodniej i środkowej części gminy. W ich zasięgu rozwija się
intensywnie gospodarka rolna, lasy należą tu do rzadkości.
 Gleby brunatne właściwe i brunatne wyługowane, Choszczno posiada tych gleb
niewiele, w formie enklaw występują w okolicach Choszczna. Są to gleby żyzne
i bardzo żyzne, nadające się pod uprawę pszenicy, buraków cukrowych, jęczmienia
i roślin pastewnych takich jak koniczyna. Należą w większości do III klasy bonitacyjnej.
W zagłębieniach i dolinach rzecznych występują punktowo gleby hydrogeniczne
z rodzaju gleb torfowych, mułowych lub murszowych.
 Gleby rdzawe – (skrytobielicowe i bielicowe). Są to gleby słabe, pokrywają one
wschodnią sandrową część terenu gminy. Na ich terenie usytuowane są lasy,
głównie bory i lasy mieszane. Upraw rolniczych jest w tym rejonie mało. Bielice
należą bowiem do V klasy bonitacyjnej i nadają się tylko do uprawy najmniej
wymagających roślin.
Zgodnie z podziałem na regiony glebowo-rolnicze dokonanym przez Instytut Uprawy
i Nawożenia Gleboznawstwa (IUNG), pokrywa glebowa powiatu choszczeńskiego
na terenie którego usytuowana jest gmina , należy do regionu Myśliborsko-Choszczeńskiego
oraz Dobiegniewskiego. W Regionie Myśliborsko - Choszczeńskim dominują w użytkowaniu
rolniczym gleby kompleksu 4, natomiast na terenie Regionu Dobiegniewskiego najwięcej
jest gleb kompleksu 2. Kompleksy (typy siedliskowe rolniczej powierzchni produkcyjnej)
określają przydatność rolniczą gleb i związane są z odpowiednim doborem roślin
uprawnych. Gleby kompleksu 2 i 4 występujące na terenie Powiatu choszczeńskiego to:
 Kompleks 2 - należą do niego gleby brunatne, pseudobielicowe i czarne ziemie,
wytworzone z glin lub pyłów na glinach i iłach. Na ogół są to gleby żyzne, średnio
ciężkie do uprawy i o dobrym stopniu kultury. Przy dobrej agrotechnice nadają się
do uprawy wszystkich roślin, zwłaszcza pszenicy i buraków cukrowych. Gleby
kompleksu 2 zaliczane są do klasy IIIa i IIIb.
 Kompleks 4 - zalicza się do niego najlepsze gleby lekkie, które charakteryzują się
mniej trwałą strukturą, są głębiej wyługowane z węglanów i uboższe w
makroelementy niż gleby kompleksów 1-3. W większości są to gleby
45
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
pseudobielicowe. Przy zachowaniu wysokiego stopnia kultury i stosowaniu
właściwych zabiegów agrotechnicznych można uprawiać na nich wszystkie rośliny
uprawne.
4.3. Zasoby wodne
4.3.1. Wody podziemne
Pod względem uwarunkowań hydrogeologicznych Miasto i Gmina Choszczno
należą do terenów bogatych w zasoby wodne. Nie obserwuje się na tym terenie
przekształceń w poziomie wód podziemnych w postaci obniżeń leja depresyjnego.
Na terenie Miasta i Gminy Choszczno ujmowane są przede wszystkim wody podziemne
z utworów czwartorzędowych. Podyktowane to jest ich szerokim rozprzestrzenieniem,
względnie niewielkimi kosztami wykonania studni, oraz korzystnymi na ogół warunkami
zasilania. W obrębie utworów czwartorzędowych występują dwa poziomy wodonośne
gruntowy i wgłębny międzyglinowy i podglinowy. Wody gruntowe występują na zmiennym
poziomie, który zależny jest od ukształtowania terenu, warunków hydrologicznych oraz
atmosferycznych.
Warstwę wodonośną studni stanowią głównie piaski drobne, średnie, gruboziarniste,
pospółka i otoczaki. Użytkowy poziom wodonośny najpłycej zalega w rejonie miejscowości
Piasecznik, Radaczewo, Stawin, Gleźno, Wardyń i Smoleń oraz w ujęciach na terenie miasta
Choszczno (ujęcie komunalne i ujęcia zakładowe). Z głębszych warstw (20-40m) pobierają
wody ujęcia Suliszewa, Koplina, Zamęcina, Zwierzynia, Korytowa i Krzowca. Poziom
użytkowy najgłębiej zalega w okolicy Sławęcina, Stradzewa, Zamęcina, Starego Klukomia
oraz na ujęciu w Rzeczkach.
Wydajności potencjalne studni wahają się w granicach od 10 do 100 m 3/h.
W przeważającej części gminy wynoszą od 30 do 70 m3/h. Największe wydajności poboru
wód są notowane na stacji wodociągów w Choszcznie. Uboższa w zasoby wód
podziemnych jest jej południowa część (poniżej 30 m 3/h). Kierunki przepływu wód
podziemnych poziomu użytkowego w północnej części gminy układają się ku N i NE ku
dolinie Iny. Natomiast w części płd. obszaru gminy ku W i NW.
Pod terenem gminy występują zasoby wód geotermalnych związanych
z rozległym obszarem niecki szczecińsko – łódzkiej. Perspektywy pozyskania takich wód są
w rejonie Choszczna geologicznie uzasadnione. Wodonośne warstwy piaskowców jury
dolnej występują (profil otworu Choszczno 16 – I) na głębokości 1236 – 1340m i 1355 –
1469m p.p.t. Z warstwy tej należy spodziewać się wydajności rzędu 60 m3/h wód
o temperaturze 40 - 60ºC i mineralizacji ogólnej rzędu 150 g/dm 3. Według dokumentu
„Energia geotermalna w Polsce - ocena możliwości wykorzystania energii geotermalnej”
(2001 Ministerstwo Środowiska), Choszczno zalicza się do obszarów o korzystnych
warunkach dla budowy ciepłowni geotermalnych.
46
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
4.3.2. Wody powierzchniowe
Sieć wód powierzchniowych jest stosunkowo dobrze rozwinięta. Występują
tu zarówno wody płynące, sztuczne i naturalne akweny, jak i tereny podmokłe. W stosunku
do całkowitej powierzchni gminy wody zajmują 2,4% obszaru gminy. Cały obszar gminy
należy do zlewni Odry oraz zlewni Iny i podlega RZGW Szczecin. Przedstawienie zasięgu
zlewni rzeki Iny prezentuje rysunek 3.
Rysunek 3. Zlewnia rzeki Iny
Źródło: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Choszczno
Okolice Choszczna to kraina wielu drobnych jezior i niewielkich cieków wodnych.
Choszczno położone jest nad rzeką Stobnicą, lewym dopływem Iny, w sąsiedztwie jeziora
Klukom, Żeńsko oraz Raduń. Wszystkie te jeziora występują głównie w rozległej rynnie
w kierunku południowo-wschodnim.
4.3.2.1. Rzeki
Przez Miasto i Gminę Choszczno przepływają następujące cieki podstawowe:
 rzeka Stobnica – 15,600km ( dł. w granicach gminy), średni przepływ 0,228 m 3/sek.,
jest to dopływ Iny. Rzeka ta jest odbiornikiem oczyszczonych ścieków z miasta
Choszczno.
 rzeka Wardynka – 17,800km (dł. w granicach gminy), średni przepływ 0,175 m3/sek.
 rzeka Ina (graniczna) – 16,900km (dł. w gr. gminy), średni przepływ 1,086 m3/sek. stanowi
największy dopływ Odry w jej dolnym biegu. Źródła Iny znajdują się na Pojezierzu Ińskim
(okolice miejscowości Ciemnik). Jest to rzeka o długości 129km i zlewni o powierzchni
2.130 km2.
47
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017

rzeka Mała Ina (graniczna) – 16,500km (dł. w gr. gminy), średni przepływ 0,279 m 3/sek
lewostronny dopływ Iny płynie wzdłuż północnej granicy gminy. Jest ona odbiornikiem
wód melioracyjnych. Wpadają do niej wody licznych kanałów melioracyjnych. Odbiera
także oczyszczone ścieki z oczyszczalni m.in. na terenie gmin Krzęcin i Pełczyce.
Oprócz nich teren gminy przecinają także liczne kanały melioracyjne, z których
największe to kanał Kołki, kanał Suliszewo, kanał Zwierzyn, kanał Sławęcin, kanał Nadarzyn,
Radaczewo.
4.3.2.2. Jeziora
Na obszarze gminy zlokalizowanych jest blisko 25 jezior, które zostały
scharakteryzowane w tabeli 18. Największe z nich to jezioro Klukom, Żeńsko oraz Raduń.
Wszystkie te jeziora występują głównie w rozległej rynnie w kierunku południowowschodnim. W samym mieście znajduje się jezioro Klukom. Rynna tego jeziora ma długość
ok. 2425m, a szerokość 250m. Jego powierzchnia wynosi ok. 85ha, a średnia głębokość
8,2m, maksymalna – 17,9m. Linia brzegowa ma blisko 5900m. W gminie zlokalizowane są
także zbiorniki wodne, które nie posiadają nazwy.
Jezioro Klukom znajduje się w granicach miasta Choszczno. Zabudowa miejska
przylega do jeziora na 2/3 długości linii brzegowej. Jego objętość wód wynosi 7,0 mln m3.
Położone w rynnie polodowcowej rozciągniętej wzdłuż kierunku północno-zachodniego. W
rynnie tej na południe od jeziora Klukom położone są dwa inne zbiorniki. Przepływ wód
następuje od jeziora Raduń, przez Żeńsko do Klukomia i dalej do rzeki Stobnicy (rycina 4).
Misa jeziorna składa się z dwóch plos połączonych przesmykiem. Ploso południowe ma
mniejszą powierzchnię i jest płytsze. Jezioro jest użytkowane rekreacyjnie. Znajduje się tam
plaża i ośrodek sportów wodnych. Dopływ ścieków do jeziora został wyeliminowany.
Nowoczesna oczyszczalnia miejska odprowadza ścieki poza zlewnię jeziora.
Rysunek 4. Jezioro Klukom
Źródło: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Choszczno
48
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Charakterystykę pozostałych jezior oraz ich cech morfometrycznych zlokalizowanych
na terenie Gminy Choszczno przedstawia tabela 18.
Tabela 18.
Jeziora i ich cechy morfometryczne
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
Nazwa jeziora
Powierzchnia [ha]
Chełpa Duża
Chełpa Średnia
Chojnica Duża
Chojnica Mała
Gleźno
Klukom
Kołki
Korytowo Duże
Korytowo Małe
Piasecznik Duży
Pławie (Czarne)
Raduń
Rzecko Duże
Sławęcin
Stobnica Mała (Śródleśne)
Stobno
Sulinowo (Suliszewo)
Wioskowe
Witoszyn
Witoszyńskie
Zalęcino
Zgniłe Duże
Żeńsko
5,73
2,18
25,72
5,45
9,47
86,58
12,17
66,38
8,53
8,26
6,40
114,33
5,51
25,78
17,93
30,88
24,92
6,13
5,27
1,52
6,75
5,10
33,31
Głębokość max. [m]
11,3
6,0
11,0
1,5
4,2
17,9
14,5
6,7
2,5
b.d.
b.d.
11,4
7,0
15,8
2,4
2,4
b.d.
b.d.
7,0
b.d.
b.d.
5,0
10,6
Źródło: „Jeziora Zachodniopomorskie – zarys faktografii”- Akademia Rolnicza Szczecin 2000,” Atlas Jezior Polski” – Instytut
Meteorologii i Gospodarki Wodnej (powierzchna jezior przyjęta wg tabeli kolumna A- str.162-164)
Na terenie Miasta i Gminy Choszczno zlokalizowane są także stawy hodowlane, które
zajmują
łączną
powierzchnię
17,5ha.
Stawy
hodowlane
zlokalizowane
są w miejscowościach Chełpa, Korytowo oraz Radlice. Charakterystykę stawów prezentuje
tabela 19.
Tabela 19.
Stawy hodowlane Miasta i Gminy Choszczno
Lokalizacja
Nazwa
Chełpa
Korytowo
Radlice
Właściciel/
użytkownik
prywatny
prywatny
prywatny
Źródło: Urząd Miejski w Choszcznie
49
Powierzchnia [ha]
2,55; 2,09; 6,90
4,03
0,18; 3,36
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
4.4. Warunki klimatyczne
Gmina Choszczno leży w strefie klimatycznej uwarunkowanej dominującym
działaniem Morza Bałtyckiego z wyraźnym wpływem Oceanu Atlantyckiego. Województwo
Zachodniopomorskie charakteryzuje się łagodniejszym klimatem od pozostałych obszarów
kraju. Klimat we wschodniej części gminy jest bardziej ostry w porównaniu z regionem
zachodniopomorskim. Mniej jest dni ciepłych, a więcej przymrozkowych i mroźnych.
Częstsze są także dni z opadem atmosferycznym. Na klimat wpływa również położenie
wśród lasów i jezior oraz rzeźba obszaru. Na terenie gminy istnieje znaczne urozmaicenie
rzeźby terenu, co wiąże się z występowaniem swoistego lokalnego topoklimatu.
Odmiennymi warunkami klimatycznymi odznaczają się przede wszystkim rynny glacjalne,
doliny rzeczne, oraz kotliny i zagłębienia wytopiskowe. Na ich obszarach notuje się zwykle
niższe prędkości wiatru, duże amplitudy temperatury dobowej, przygruntowe przymrozki
oraz utrzymujące się mgły.
Średnia wieloletnia roczna temperatura powietrza dla Gminy Choszczno wynosi
ok. 7,6˚C. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec, którego przeciętna temperatura wieloletnia
wynosi 17,4˚C. Najchłodniejszym miesiącem jest luty, którego średnia temperatura
wieloletnia to -2,1˚C. Średnie roczne sumy opadów na obszarze gminy są stosunkowo niskie,
wynoszą przeciętnie w wieloleciu 552mm. Najmniej opadów notuje się w lutym i marcu,
a najwięcej w lipcu. Dominujący kierunek wiatrów w ciągu roku to wiatry z południowego –
zachodu. Dość częste są również wiatry wiejące z południa i południowego – wschodu.
Najrzadziej występują wiatry z kierunków północnego i północno – zachodniego. Wiosną
dominują wiatry północne i północno-wschodnie, przynoszące suchą, skontrastowaną
termicznie pogodę. W miesiącach letnich przewagę mają chłodne wiatry zachodnie
i północno-zachodnie. Przynoszą one wilgotne i deszczowe masy powietrza polarnomorskiego. Natomiast zimą wieją wiatry zachodnie i południowo-zachodnie, przynoszące
zmianę pogody oraz odwilż. Okres bezwietrzny występuje zaledwie przez ok. 40 dni w roku.
4.5. Walory przyrodnicze gminy
4.5.1. Lasy
Lasy w gminie Choszczno pełnią ważną funkcję ekologiczną i gospodarczą oraz
podnoszą atrakcyjność turystyczną regionu.
Tereny leśne pełnią funkcje:

ekologiczne (ochronne) - gdyż zapewniają stabilizację stosunków wodnych, chronią
gleby przed erozją, kształtują klimat, stabilizują skład atmosfery i ją oczyszczają, tworzą
warunki do zachowania potencjału biologicznego gatunków i ekosystemów,
wzbogacają krajobraz regionu,

produkcyjne (gospodarcze) - gdyż umożliwiają pozyskiwanie drewna (surowca
odnawialnego, ekologicznego, wszechstronnie wykorzystywanego, umożliwiającego
rozwój wielu gałęzi przemysłu), prowadzenie gospodarki łowieckiej, rozwijanie turystyki,

społeczne - gdyż służą kształtowaniu korzystnych warunków zdrowotnych
i rekreacyjnych dla społeczeństwa oraz tworzeniu różnorodnych form użytkowania lasu
50
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
przez społeczność
marginalne.
lokalną,
zagospodarowują
tereny
zdegradowane
i
gleby
Lasy i grunty zadrzewione zajmują w gminie obszar 3.759ha, co stanowi około 15,26%
terenu gminy. Obszar leśny administrowany jest przez Nadleśnictwa Choszczno oraz
Drawno. Lasy gminy Choszczno są bardzo rozproszone, występują w postaci niewielkich kęp
i ciągów nad ciekami wodnymi. Największy zwarty kompleks leśny położony jest we
wschodniej części gminy koło Kołek na granicy z gminą Drawno. Charakterystykę pokrywy
leśnej na terenie Miasta i Gminy Choszczno prezentuje tabela 20.
Tabela 20.
Powierzchnia leśna na terenie Miasta i Gminy Choszczno (stan na dzień 31.12.2009r.)
Powierzchnia gruntów leśnych [ha]
ogółem
lasy ogółem
grunty leśne
publiczne
Skarbu
Państwa
3.759,0
3.735,5
3.661,9
grunty leśne publiczne
Skarbu Państwa w
zarządzaniu Lasów
Państwowych
grunty leśne
prywatne
3.549,7
151,7
Źródło: Bank Danych Regionalnych GUS, www.stat.gov.pl
Charakterystyczną cechą jest rozbudowana granica polno – leśna. Lasy bukowodębowe oraz lasy o zaburzonym składzie drzewostanu klasyfikowane jako bory mieszane
zajmują umiarkowanie ubogie siedliska świeże lub lekko wilgotne. Na najbardziej stromych
zboczach jezior i wąwozów wykształciły się fragmenty typowych kwaśnych buczyn.
W drzewostanie dominuje buk, zaś skąpe runo tworzone jest przez zielne gatunki
cieniolubne.
Fitocenozy lasu grądowego zachowały się jedynie na niewielkich powierzchniach,
na zboczach nad jeziorami. Najczęściej ich skład gatunkowy jest zaburzony, jak to ma
miejsce np. nad jez. Żeńsko, gdzie licznie wprowadzono do drzewostanu dąb czerwony.
Bagienne olsy związane są na terenie gminy Choszczno głównie z siedliskami wodnogruntowymi, spotykanymi w obrębie kompleksów źródliskowych oraz (na obrzeżach
większych jezior) z terenami lądowiejących zatok z nieznacznie oscylującą wodą
powierzchniową W mniejszych zagłębieniach spotykane są płaty olsów torfowcowych.
Katalog najważniejszych zbiorowisk leśnych gminy Choszczno uzupełniają różne
odmiany lasów gospodarczych z dużym udziałem gatunków iglastych.
Lasy ochronne
Powierzchnię lasów ochronnych ustala się w planach urządzenia lasów sporządzonych na
okres 10 letni wg. określonych funkcji, które mają spełniać. W lasach ochronnych prowadzi
się gospodarkę leśną w sposób zapewniający ciągłe spełnianie przez nie celów, dla
których zostały wydzielone, w przypadku gminy Choszczno głównie funkcji
wodochronnych. Kompleksy lasów ochronnych występują na terenie gminy w okolicy
Jez. Sławęcińskiego, Sulinowskiego i Stradzewskiego.
51
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
4.5.2. Ogólna charakterystyka flory
Szatę roślinną obszaru stanowi flora, czyli gatunki roślin występujące w gminie, oraz
roślinność,
czyli
zbiorowiska
roślinne
związane
z
określonymi
biotopami
o charakterystycznej kombinacji czynników ekologicznych, które odzwierciedlane
są w zestawieniu gatunków budujących określoną fitocenozę (zbiorowisko). Szata roślinna
jaką posiada gmina Choszczno odpowiada rolniczo-leśnemu charakterowi gminy i jest
typowa dla tego sposobu wykorzystania gruntów. Nie brak tu terenów o naturalnym
charakterze i większym zróżnicowaniu szaty roślinnej. Należą do nich torfowiska, liczne
systemy wodno-błotne oraz lasy.
Według geobotanicznego podziału Polski gmina Choszczno należy do prowincji
Niżowo- Wyżynnej, Środkowoeuropejskiej, działu Bałtyckiego, poddziału Równin
Przymorskich i Wysoczyzn Pomorskich, krainy Pojezierze Pomorskie i okręgu WałeckoDrawskiego Na terenie gminy Choszczno dominują przestrzennie siedliska żyznej buczyny
niżowej. Są one związane z obszarem moreny dennej i czołowej. Tereny te, położone
w części północnej, południowej i zachodniej gminy wykorzystywane są prawie w całości
jako obszary gruntów ornych. Towarzyszą im siedliska grądów subatlantyckich bukowodębowo - grabowych, występujących tutaj w żyznej postaci pomorskiej. Siedliska olsu
środkowoeuropejskiego związane są z dolinami rzecznymi i podmokłymi zagłębieniami
terenu, w sąsiedztwie większych jezior. Ważne, lecz zajmujące niewielkie przestrzenie,
są siedliska łęgów jesionowo-wiązowych, związane z dolinami niewielkich cieków.
Łącznie na obszarze gminy występuje 79 zespołów i zbiorowisk roślinnych,
należących do 18 klas roślinności. Część to syntaksony pospolite lub słabo zagrożone
w regionie, jednak 35 syntaksonów należy do rzadkich, znajdujących się na liście
zagrożonych. Stwierdzono: 4 zbiorowiska bezpośrednio zagrożone wymarciem, 15 zespołów
i zbiorowisk narażonych oraz 16 zbiorowisk o istniejącym, ale nieokreślonym zagrożeniu.
Charakterystykę zbiorowiska zlokalizowanych na terenie Miasta i Gminy Choszczno
przedstawiono poniżej:
Zbiorowiska leśne i zaroślowe
Zbiorowiska leśne gminy zasadniczo odpowiadają siedliskom, na których się rozwijają.
Najbogatsze strukturalnie i florystycznie są lasy łęgowe, które stanowią zrąb roślinności
proponowanej do ochrony w rezerwatach. Związane są przestrzennie z dolinami małych
cieków – dopływów Iny. Występują też na torfowych, częściowo odwodnionych obrzeżach
mis jeziornych. W źródliskowych odmianach łęgów spotkać można turzycę odległokłosą,
rzeżuchę gorzką, potocznika wąskolistnego i śledziennicę skrętolistną. Do ciekawostek
należą łęgi ze znaczącym udziałem wiązu, rozwijające się na żyznych i wilgotnych glebach
(okolice Radaczewa, brzeg jez. Korytowskiego). Bagienne olsy związane są na terenie
gminy Choszczno głównie z siedliskami wodnogruntowymi, spotykanymi w obrębie
kompleksów źródliskowych oraz (na obrzeżach większych jezior) z terenami lądowiejących
zatok z nieznacznie oscylującą wodą powierzchniową. Są to interesujące, puszczańskie
układy biocenotyczne, o dużym znaczeniu jako ostoje fauny. W mniejszych zagłębieniach
spotykane są płaty olsów torfowcowych. Na najbardziej stromych zboczach jezior
i wąwozów wykształciły się fragmenty typowych kwaśnych buczyn. W drzewostanie
52
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
dominuje buk, zaś skąpe runo tworzone jest przez zielne gatunki cieniolubne.
Na pozbawionych ściółki glebach prawie zupełnie nie występują mszaki. Lasy bukowodębowe oraz lasy o zaburzonym składzie drzewostanu klasyfikowane jako bory mieszane
zajmują umiarkowanie ubogie siedliska świeże lub lekko wilgotne. Fitocenozy lasu
grądowego zachowały się jedynie na niewielkich powierzchniach, na zboczach nad
jeziorami.
Zbiorowiska wodne i bagienne
Typowo wykształcone ekosystemy okresowo wysychających "oczek" występują licznie na
dennomorenowym obszarze gminy. Roślinność tworzą szuwary: pałkowe, jeżogłówkowe,
oczeretowe, ponikła błotnego i in. W oczkach okresowo wysychających dno opanowuje
zespół piszczadła wodnego i manny. W większych zbiornikach wodnych rozwijają się
typowe zbiorowiska szuwarów wodnych: trzcinowych i oczeretowych, zespoły roślin
o liściach pływających z grążelem i grzybieniami, oraz zbiorowiska pleustonowe. Do
rzadkości należy zespół tworzony przez pływający wątrobowiec, stwierdzony w zbiorniku
wodnym koło Chełpy. Innym cennym zespołem pleustonowym jest zespół rzęsowo –
pływaczowy z pływaczem zwyczajnym. Dobrze rozwinięta jest roślinność wodna
i przybrzeżna większych jezior. Największy obszar zajmuje roślinność tworzona przez
podwodne rdestnice, wywłóczniki i rogatki. Do osobliwości w skali regionu, lecz dość licznie
reprezentowane na terenie gminy, należą podwodne łąki tworzone przez wapniolubne
glony – ramienice. Spotykane są w jeziorach gminy jez. Stobno i jez. k. Suliszewa.
Do rzadkości należy zespół budowany przez krynicznicę tępą.
Torfowiska wysokie i przejściowe
Nieliczne stanowiska roślinności torfotwórczej ograniczone są do niewielkich fragmentów na
obszarze leśnym, głównie w zachodniej części gminy. Są to zbiorowiska mszarów
wełniankowo -torfowcowych i turzycowisk - wskazane do ochrony w rezerwatach
i użytkach ekologicznych. Obsuszone mszary przekształcają się z nietorfotwórcze zespoły
boru bagiennego.
Zbiorowiska źródliskowe
Do ciekawostek przyrodniczych gminy można zaliczyć kompleksy roślinności źródliskowej. Są
one głównie skoncentrowane w obrębie Doliny Iny i w mniejszym stopniu związane są
z wodami podziemnymi ujawniającymi się w rynnach jeziornych i dolinach wód
roztopowych. Ekosystemy źródliskowe tworzą kompleksy przestrzenne obejmujące
zbiorowiska podmokłych lasów: olsów i łęgów źródliskowych z niewielkimi powierzchniowo
płatami właściwej roślinności źródeł i ich odpływów. Są to skupienia wyspecjalizowanych
mchów i wątrobowców i roślinności małych cieków, w których dominują gatunki manny,
potocznika, rzeżuchy gorzkiej i przetaczników i trędownika skrzydlastego. Najciekawsze
fragmenty ekosystemów źródliskowych zaproponowano do ochrony w obrębie ZPK „Dolina
Stobnicy”.
Zbiorowiska łąkowe
Zbiorowiska łąkowe na terenie gminy Choszczno zawierały szereg cennych elementów flory
m. in. duże populacje pełnika europejskiego i storczyków jak też goździk pyszny. Niestety
wszystkie stanowiska tych interesujących łąk w okolicy Kołek, Rzecka, Korytowa Choszczna
i Smolenia już nie istnieją – są porzucone i zarastają trzciną i pokrzywą. Niewielkie fragmenty
wilgotnych łąk spotkać można m.in. w rejonie Maszewa (sołectwo Rzecko). Zaniechanie
użytkowania rolniczego podmokłych łąk prowadzi do szybkich zmian sukcesyjnych.
53
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
We wczesnych stadiach rozwijają się zbiorowiska ziołoroślowe, o bogatymi często
interesującym składzie florystycznym. Na tym etapie znajduje się część łąk w rejonie jez.
Stobno. Równolegle postępuje ekspansja turzyc i nitrofilnych szuwarów, poprzedzająca
rozwój zarośli wierzbowych i młodników olszowych. W trakcie tego procesu dochodzi do
utraty bioróżnorodności florystycznej.
Zbiorowiska trwałych użytków zielonych, muraw i wrzosowisk
Roślinność muraw kserotermicznych wykształcona jest w gminie Choszczno bardzo
fragmentarycznie. Rozwija się najczęściej na siedliskach zastępczych, jak zbocza dróg
i skarpy żwirowni. Nagromadzenie murawek ciepłolubnych występuje w okolicy Rzecka
i Korytowa.
Zbiorowiska ruderalne i segetalne
Na terenach rolnych i zurbanizowanych gminy występuje roślinność związana ze skutkami
działalności człowieka. Tworzą ją ekosystemy pól uprawnych, użytki zielone, układy
roślinności segetalnej i ruderalnej. Ze skrajami lasów, siedliskami ruderalnymi, zaniedbanymi
parkami, ogrodami, cmentarzami itp. związane są zbiorowiska okrajkowe i ziołorośla
nitrofilne. Należą one do klas ciepłolubnych zbiorowisk okrajnikowych i pospolitych roślin
azotolubnych, wśród których jednakże spotkać można osobliwości florystyczne, zwykle
obcego pochodzenia np. rdestowiec sachaliński. Pozostałe typy fitocenoz gminy
Choszczno związane są z uprawami polowymi różnych typów. Stanowią je efemeryczne
zbiorowiska roślin jednorocznych i tzw. chwastów, tworzących układy przestrzenne
z roślinnością okresowo wilgotnych, mulistych zagłębień śródpolnych. Interesujące
fitocenotycznie wymokliska obserwowano na polach pomiędzy Raduniem a Korytowem.
4.5.3. Ogólna charakterystyka fauny
Zgodnie z regionalizacją zoogeograficzną (Kondracki, 1988) gmina Choszczno
została zakwalifikowana do prowincji Europejsko-Zachodniosyberyjskiej Palearktyki, krainy
Południowobałtyckiej, dzielnicy Bałtyckiej. Na obszarze gminy wykazano bogaty skład
gatunkowy zwierząt bezkręgowych
i kręgowych.
Wyróżniono
95
gatunków
i podgatunków zwierząt bezkręgowych oraz
230 gatunków zwierząt kręgowych.
Najcenniejsze siedliska fauny w gminie związane są z terenami podmokłymi - jeziorami,
oczkami wodnymi, trzcinowiskami, które osadzone wśród uprawnych pól zapewniają dobrą
bazę żerową. Występują tu gatunki, które preferują tereny o strukturze mozaikowej polno leśnej takie jak orlik krzykliwy i kania ruda.
W „Waloryzacji przyrodniczej gminy” zindeksowane zostały zasoby świata zwierząt
kręgowych i bezkręgowych. Stwierdzono występowanie:
 18 chronionych lub będących na czerwonych listach gatunków bezkręgowców,
z tej liczby 7 podlega ochronie gatunkowej i 1 gatunek objęty ochroną przez
konwencje, dyrektywy,
 9 gatunków płazów,
 5 gatunków gadów,
 148 gatunków ptaków w tym 64 zakwalifikowano jako lęgowe i prawdopodobnie
lęgowe,

licznej grupy ssaków, której występowanie jest powiązane z sąsiedztwem
Drawieńskiego Parku Narodowego, tj.:
54
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017






5 gatunków oraz nietoperze zaliczanych do chronionych zgodnie
z Rozporządzeniem MŚ z 26 września 2001r. (Dz. U. Nr 130, poz. 10232),
4 gatunki, tj. wydry oraz nietoperze wykazano na Europejskiej czerwonej liście
zwierząt zagrożonych,
4 gatunki tj. wydry, bobry oraz nietoperze wykazano na Czerwonej liście
zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce,
21 gatunków wpisanych do "Czerwonej księgi zwierząt Pomorza
Szczecińskiego" (Zyska 1996),
9 gatunków wpisanych na listę Konwencji Berneńskiej,
3 gatunki, tj. wydra, bóbr europejski, tchórz zwyczajny oraz nietoperze
wpisane są na listę Dyrektywy UE tzw. Siedliskowej,
Szczegółowa inwentaryzacja gatunków, wraz z ich stanowiskami zawarta jest
w ”Waloryzacji przyrodniczej gminy”. Miejsca te zostały w większości objęte
proponowanymi przez autorów waloryzacji planami utworzenia obszarów chronionych.
Ponadto na terenie gminy Choszczno występują liczne gatunki ssaków oraz ptaków
łownych. Do ssaków łownych można zaliczyć takie gatunki: zając szarak, piżmak, lis, jenot,
borsuk, tumak (kuna leśna), kuna domowa (kamionka), tchórz zwyczajny, dzik, jeleń
europejski oraz sarna. Gatunki ptaków łownych występujących w granicach gminy
Choszczno to gęś gęgawa, gęś zbożowa, gęś białoczelna, cyraneczka, krzyżówka,
czernica, głowienka, kuropatwa, łyska, słonka, grzywacz oraz bażant.
Z łowieckiego punktu widzenia najistotniejszymi gatunkami zwierzyny łownej są :
 Jeleń występuje na terenie gminy na obrzeżach głównie wschodnich
i zachodnich, centralna część gminy, pozbawiona lasu, jest przez jelenie
zdecydowanie rzadziej penetrowana.
 Dzik występuje na terenie całej gminy, ale zdecydowanie rzadziej we wschodniej jej
części (ubogie siedliska borowe). Doskonałą ostoją dziczą o randze regionalnej są
trzcinowiska nad jez. Stobno wraz z przyległymi lasami.
 Sarna występuje na terenie całej gminy. Gatunkowi temu bardzo odpowiada polno
leśna struktura krajobrazu, jaka występuje w gminie Choszczno. Mniejsze
zagęszczenia sarn występują we wschodniej części gminy (ubogie siedliska borowe)
i w południowo - zachodniej (intensywne rolnictwo).
Na terenie gminy Choszczno gospodarkę łowiecką prowadzą Koła Łowieckie:
 Ryś Choszczno - zachodnia część gminy,
 Szarak Choszczno - południowo – wschodnia część gminy,
 Ryś Choszczno - teren gminy od strony Recza,
 Hodowca Dolice - teren w trójkącie Sławęcin - Choszczno – Piasecznik,
 Drawa Drawno - rejon Suliszewo – Pamięcin,
 Weteran Szczecin – część obrębu Zamęcin, Gleźno i Zwierzyń.
55
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
4.6. Formy ochrony przyrody
Na podstawie ustawy o ochronie przyrody (Ustawa o ochronie przyrody z dnia
16 kwietnia 2004 roku (tekst jednolity Dz. U. z 2009r. Nr 151, poz. 1220), formami ochrony
przyrody są w Polsce parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, obszary
Natura 2000 oraz obszary chronionego krajobrazu. Formę ochronną mogą mieć również
pomniki przyrody, użytki ekologiczne, stanowiska dokumentacyjne, zespoły przyrodniczokrajobrazowe oraz ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów.
Na terenie Miasta i Gminy Choszczno zlokalizowanych jest wiele form ochrony
przyrody i krajobrazu.
4.6.1. Rezerwaty przyrody
Obecnie na obszarze gminy nie istnieją żadne ustanowione rezerwaty przyrody.
Na podstawie opracowanej waloryzacji przyrodniczej gminy tą formą ochrony planuje się w
przyszłości objąć niektóre tereny gminy, ze względu na ich unikalny charakter i cenne
walory przyrodniczo – krajobrazowe. Planowanymi obszary są:
 Rezerwat przyrody "Łęg koło Sławęcina" - Położony na zachód od miejscowości
Sławęcin i na południe od Radaczewa do doliny Iny. Obejmuje żyzny łęg z bogatą
florą w dolinie czystego strumienia. Bogaty drzewostan z licznymi pomnikowymi
dębami, wiązami i jesionami. Liczne populacje roślin chronionych, zagrożonych
i rzadkich: m.in. kozłek bzowy, kruszyna pospolita, czworolist pospolity, jaskier
różnolistny. Obiekt położony w sąsiedztwie wsi. Przejawy dewastacji: wysypywanie
odpadów, wycinanie drzew. W celu zapewnienia integralności obiektu konieczne
przejęcie fragmentu w sąsiedztwie Radaczewa z rąk innych użytkowników
i przekazanie pod zarząd państwowy (Nadleśnictwo Choszczno).
 Rezerwat przyrody "Dolina Wardynki" rezerwat częściowy, krajobrazów
ekologicznych/biokompleksów naturalnych i półnaturalnych. Ochrona naturalnego
kompleksu leśnego i układu biotopów w dolinie małego cieku na odcinku od
miejscowości Korytowo do Radlic. Obejmuje kompleks olsów źródliskowych, łęgów,
porzuconych łąk o dużych skłonnościach do unaturalniania się. Interesująca flora
związana z siedliskami źródliskowymi: porzeczka czarna,, trędownik oskrzydlony,
rzeżucha gorzka, olsza szara, kłosówka miękka. Wskazania konserwatorskie
to usunięcie odpadów i gruzu oraz ograniczenie ekspansji stawów rybnych w dolinie
Wardynki.
 Rezerwat przyrody "Mszar Bonin” - obejmuje rozległe torfowisko mszarne
w pierwotnie bezodpływowym, śródleśnym, zagłębieniu w sąsiedztwie miejscowości
Bonin. Środkowa część zdradza objawy lekkiego przesuszenia. Mszar dywanowy
z torfowcem magellańskim, mszar z turzycą bagienną, stadia inicjalne boru
bagiennego. Bogate populacje roślin chronionych, zagrożonych i rzadkich:
modrzewnica zwyczajna, turzyca nitkowana, turzyca dzióbkowata, turzyca
bagienna, rosiczka okrągłolistna, wełnianka wąskolistna, wełnianka pochwowata,
kruszyna pospolita, przygiełka biała, bagnica torfowa, żurawina błotna i chronione
gatunki mszaków. Wskazania konserwatorskie: finezyjna gospodarka leśna na
terenach otaczających. Konieczne zablokowanie odpływu w części wschodniej.
56
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
4.6.2. Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe
Dotychczas w gminie Choszczno nie funkcjonował żaden obiekt o tym statusie,
jednak waloryzacja przyrodnicza zawiera propozycje objęcia tą formą ochrony terenów:
 Zespół przyrodniczo-krajobrazowy "Sławęcin" w sąsiedztwie miejscowości Sławęcin oraz
obejmuje jez. Piasecznik. Celem ochronnym powinno stać się zachowanie jeziora,
przyległych torfowisk i bagiennych lasów z roślinnością wodną i torfowiskową.
Proponowany obszar obejmuje rozległy kompleks jezior, torfowisk, bagiennych
i mezofilnych lasów w rynnie polodowcowej. Interesujący krajobraz polodowcowy.
Liczne populacje roślin chronionych, zagrożonych i rzadkich. Wskazania konserwatorskie
to konieczność opracowania programu użytkowania zbiorowisk leśnych w sąsiedztwie
jeziora (lasy ochronne) oraz uzgodnienie zasad gospodarki rybackiej z dzierżawcą
jeziora.
 Zespół przyrodniczo-krajobrazowy "Dolina Stobnicy" obejmuje ujściowy odcinek doliny
Stobnicy do doliny Iny, łęgi, porzucone łąki, lasy zboczowe, źródliska, wąwozy,
pozostałości starego młyna. Bogata flora: roślin chronionych, zagrożonych i rzadkich.
Obszar położony w sąsiedztwie miejscowości Stradzewo, na granicy gminy, częściowo
w gm. Recz. Zaleca się opracowanie programu użytkowania zbiorowisk leśnych
na zboczach i dnie doliny (lasy ochronne), zaprzestanie wycinania lasów na źródliskach.
Wskazane przywrócenie użytkowania łąkowego i pastwiskowego terenów otwartych.
 Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Rynna jezior Klukom, Żeńsko, Raduń” obejmuje
naturalne jeziora rynnowe z ciągiem długich i wąskich jezior ze skarpami, zbiorowiskami
roślinności wodnej (trzciny, sitowia, pałki wodne, rzęsa, rogatek, strzałka wodna, białe
grzybienie). Na półwyspie jez. Raduń interesujący kompleks leśny ze starymi dębami
i bukami. Liczne populacje roślin chronionych, zagrożonych i rzadkich. Celem
ochronnym jest zachowanie kompleksu krajobrazowego jezior, przyległych torfowisk
i bagiennych lasów z roślinnością wodną i torfowiskową oraz zbiorowisk leśnych.
Ochrona wartości estetycznych i fragmentu formy geomorfologicznej, będącej
pozostałością ostatniego zlodowacenia. Rynny polodowcowe, w których znajdują się
jeziora łączą zróżnicowane ekosystemy przyrodnicze i fragmenty krajobrazu
kulturowego. Wskazanie konserwatorskie to zabezpieczenie przed procesami
eutrofizacji, porządkowanie dysharmonijnego krajobrazu i komponowanie zabudowy
zgodnie z wymogami ochrony walorów krajobrazowych, strefy ochrony ekspozycji
i krajobrazu kulturowego (na obszarach zurbanizowanych), kanalizowanie ruchu
turystycznego, ochrona walorów przyrodniczych zwłaszcza o cechach krajobrazu
naturalnego przed zmianą stosunków wodnych, zubożeniem szaty roślinnej, dewastacją
powierzchni ziemi. Konieczna modyfikacja zapisów w operatach leśnych – ochrona
lasów zboczowych; kontrola realizacji zapisów prawnych o ochronie strefy brzegowej.
 Zespół przyrodniczo-krajobrazowy "Jezioro Stobnica" Obszar położony na północny
zachód od miejscowości Kołki. Obejmuje kompleks ekosystemów wodnych,
torfowiskowych, bagiennych lasów w zagłębieniach terenowych z bogatą florą oraz łąk
z ziołoroślami i stanowiskiem pełnika. Przy m. Kołki znajduje się wąwóz strumienia, a na
jego zboczach stare drzewa. Obserwuje się niekorzystne zmiany sukcesyjne w zespołach
łąkowych. Pożądane jest przywrócenie ekstensywnego użytkowania łąkowopastwiskowego w części nieleśnej.
57
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Jezioro Kołki” kompleks ekosystemów wodnych,
torfowiskowych, bagiennych lasów w zagłębieniach terenowych z bogatą florą.
Mezotroficzne jeziora w zagłębieniach terenu o stromych zboczach z wąwozami.
Wzgórza z roślinnością ciepłolubną. Liczne populacje roślin chronionych, zagrożonych
i rzadkich. W związku z ekspansją zabudowy rekreacyjnej konieczna jest kontrola
realizacji zapisów prawnych o ochronie strefy brzegowej jezior.

4.6.3. Pomniki przyrody
Pojedyncze twory przyrody ożywionej i nieożywionej lub ich skupienia
o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej
oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów,
okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady,
wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie nazywane są pomnikami przyrody.
W gminie Choszczno dotychczas 37 obiektów zostało uznanych i ustanowionych
pomnikami przyrody. Są to drzewa pojedyncze oraz drzewa występujące w grupach.
Osiem z tych pomników zlokalizowane jest w samym Mieście Choszczno, na terenie parków
i na terenie cmentarza (jeden pomnik przyrody). Pozostałe pomniki znajdują się w lasach
na terenie Nadleśnictwa Choszczno oraz w innych mniejszych miejscowościach gminy.
Charakterystykę
istniejących
pomników
przyrody
zlokalizowanych
na
terenie
Miasta i Gminy Choszczno przedstawia poniższa tabela.
Tabela 21.
Pomniki przyrody Miasta i Gminy Choszczno
Lp.
Lokalizacja
7.
Radaczewo - droga gruntowa od strony
południowej wsi
Piasecznik - posesja parafii obok kościoła
Sławęcin – park pałacowy
Sławęcin – park pałacowy
Sławęcin – park pałacowy
Radaczewo – działka zabudowana obok
domku zarządcy folwarku
Radaczewo – park pałacowy
8.
Radaczewo – park pałacowy
1.
2.
3.
4.
5.
6.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
Opis obiektu
9 dębów szypułkowych forma stożkowa o obw.
168 do 385cm
dąb szypułkowy o obw. 428cm
platan klonolistny o obw. 425cm
dąb szypułkowy o obw. 420cm
modrzew europejski o obw. 296cm
dąb szypułkowy o obw. 585cm
2 buki zwyczajne o obw. 408 i 440cm
3 dęby szypułkowe forma stożkowata o obw. 295
do 600cm, 2 buki zwyczajne o obw. 360 do
405cm, 1 dąb szypułkowy o obw. 440cm
Sławęcin – Nadl. Choszczno obręb Choszczno
L-ctwo Sławęcin oddz. 750i
Stradzewo – park pałacowy
Stradzewo – park pałacowy
Stradzewo – park pałacowy
Stradzewo – park pałacowy
Stradzewo – park pałacowy
Stradzewo – park pałacowy
Stradzewo – park pałacowy
Stradzewo – park pałacowy
Sławęcin – Nadleśnictwo Choszczno Obręb
Choszczno Leśnictwo Sławęcin Oddz. 751 k
58
2 dęby szypułkowe o obw. 370 i 340cm
lipa drobnolistna o obw. 552cm
dąb szypułkowy o obw. 400cm
5 modrzewi europejskich o obw. 237 do 305cm
cyprysik groszkowy o obw. 240cm
Cis pospolity o obw. 260cm
Lipa drobnolistna o obw. 440cm
Klon zwyczajny o obw. 360cm
Buk zwyczajny o obw. 355cm
2 dęby szypułkowe o obw. 450 i 480cm
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Lp.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
Lokalizacja
Opis obiektu
Sławęcin – Nadleśnictwo Choszczno Obręb
Choszczno Leśnictwo Sławęcin Oddz. 751 m
Chełpa – na skraju drogi
Radlice - przy drodze
Radlice – park zabytkowy
Roztocze – park zabytkowy
Roztocze – park zabytkowy
Suliszewo – skrzyżowanie ulic; Zwycięstwa i
Zielonej
Rzecko – ulica Wolności – posesja kościoła
Rzecko – ulica Kościuszki obok byłej szkoły
Miasto Choszczno – cmentarz komunalny
Miasto Choszczno – Park Moniuszki
Miasto Choszczno – ulica Piastowska – wał
Miasto Choszczno – ulica Władysława
Jagiełły
Miasto Choszczno – park Przyjeziorny
Miasto Choszczno – park Miejski Górka
Miasto Choszczno – park Miejski Górka
Miasto Choszczno – na obrzeżu Jeziora
Żeńsko
36.
Korytowo – park pałacowy
37.
Stary Klukom – park folwarczny
2 dęby szypułkowe o obw. 250 i 300cm
Lipa drobnolistna o obw. 500cm
3 dęby szypułkowe o obw. 480 do 570cm
Dąb szypułkowy o obw. 460cm
Dąb szypułkowy o obw. 351cm
Lipa drobnolistna o obw. 385cm
Dąb szypułkowy o obw. 430cm
2 jesiony wyniosłe o obw. 173 do 220cm
Klon zwyczajny o obw. 340cm
Dąb szypułkowy o obw. 447cm
3 dęby szypułkowe o obw. 355 do 438cm
2 dęby szypułkowe o obw. 355 i 380cm
wiąz szypułkowy o obw. 443cm
dąb szypułkowy o obw. 377cm
cyprysik nutkajski o obw. 140cm
buk zwyczajny o obw. 330cm
dąb szypułkowy o obw. 355cm
dąb szypułkowy forma stożkowa o obw.
395cm
2 dęby szypułkowe o obw. 450 i 706cm
Źródło: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Choszczno
4.6.4. Użytki ekologiczne
Obecnie na obszarze gminy nie istnieją żadne ustanowione użytki ekologiczne.
Na podstawie opracowanej waloryzacji przyrodniczej gminy tą formą ochrony planuje
się objąć niektóre pozostałości ekosystemów zasługujące na ochronę, mające znaczenie
dla zachowania różnorodności biologicznej. Tereny użytków ekologicznych nie mogą być
objęte ochroną rezerwatową ze względu na niewielką powierzchnię i zazwyczaj mniejszą
rangę ich walorów przyrodniczych.
W Gminie Choszczno tą formą ochrony planuje się objąć osiem obiektów, tj.:
 „Młyn Piasecznik” zlokalizowany na zachód od miejscowości Piasecznik, na granicy
gminy. Celem ochrony jest kompleks leśny i układ biotopów w dolinie małego cieku.
 „Stradzewo” zlokalizowany na północny zachód od miejscowości Stradzewo. Celem
ochrony jest zachowanie jeziora i przyległego torfowiska z roślinnością wodną,
torfowiskową i leśna.
 „Mszar koło Moglicy” zlokalizowany na północny-zachód od Mogilicy. Celem
ochrony są żywe torfowiska, bogatej flory gatunków chronionych i rzadkich oraz
cennych zbiorowisk roślinnych.
 „Jezioro Pławie” zlokalizowany w sąsiedztwie miejscowości. Celem ochrony jest
kompleks mokradłowy z typową roślinnością.
 „Jezioro Suliszewo” zlokalizowany w północno - wschodniej części gminy na północ
od Suliszewa przy granicy z gminą Recz. Obejmuje powierzchnię 46ha. Celem
59
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017






utworzenia jest ochrona małego zbiornika wodnego będącego ostoją wielu
rzadkich gatunków, przede wszystkim ptaków oraz typowej roślinności wodnej i flory,
gatunków chronionych i rzadkich w otwartym krajobrazie morenowym.
„Dęby nad mszarem” zlokalizowany na południe od miejscowości Bonin, przy
granicy gminy. Celem ochrony jest żywe torfowisko, bogata flora gatunków
chronionych i rzadkich oraz cennych zbiorowisk roślinnych.
„Mokradło koło Rzeczek” zlokalizowany na zachód od miejscowości Rzeczki. Celem
ochrony jest zachowanie śródleśnego mokradła, ostoi fauny.
„Jezioro Stobno” zlokalizowany ok. 2 km na zachód od miasta Choszczno. Celem
ochrony jest zachowanie jeziora i przyległego torfowiska z roślinnością wodną
i torfowiskową. Ochrona ekosystemów wodnych i podmokłych.
„Mokradło koło Krzowca” zlokalizowany we wschodniej części gminy Choszczno
pomiędzy Suliszewem a Krzowcem. Obejmuje powierzchnię 7ha. Celem ochrony jest
teren wodnobłotny, będący ostoją wielu rzadkich gatunków, przede wszystkim
ptaków.
„Gleźno” zlokalizowany w sąsiedztwie miejscowości Gleźno. Celem ochrony jest
zachowanie kompleksu krajobrazowego jezior i przyległych torfowisk, bagiennych
lasów z roślinnością wodną i torfowiskową oraz roślinności sucholubnej.
„Golcza” zlokalizowany w południowo - wschodniej części gminy niedaleko wsi
Golcza. Obejmuje powierzchnię 45ha Celem utworzenia jest ochrona terenu wodno
błotnego, będącego ostoją wielu rzadkich gatunków, przede wszystkim ptaków.
4.6.5. Obszary chronionego - krajobrazu
Obszar chronionego krajobrazu jest to forma ochrony przyrody mająca na celu
zapewnienie równowagi ekologicznej względnie nie zaburzonych systemów przyrodniczych
danego obszaru, które pełnią rolę otulinową lub łącznikową. Celem utworzenia obszarów
chronionego krajobrazu jest: zatrzymanie procesu degradacji środowiska i zachowanie
równowagi ekologicznej, utrzymanie dotychczasowych wartości krajobrazu naturalnego
i kulturowego, tworzenie osłony dla obszarów o surowszych rygorach ochrony,
wypracowanie racjonalnych zasad turystycznego wykorzystania obszaru oraz ochrona
obszarów stanowiących część systemu ekologicznego.
Na obszarze gminy Choszczno położone są częściowo dwa obszary chronionego
krajobrazu: „D”- Choszczno – Drawno i „ F ” - Bierzwnik.
Obszar chronionego krajobrazu „D” - Choszczno – Drawno” obejmuje obszar
24.520ha i położony jest na terenie gminy Choszczno, Recz oraz Drawno. W jego granicach
leży północna część gminy Choszczno obejmująca dolinę Iny i Stobnicy o powierzchni
około 4.660 ha. Do obszaru należy teren pomiędzy północną granicą gminy przebiegającą
wzdłuż Iny i Stobnicy a położonymi od południa miejscowościami Piasecznik, Radaczewo,
Stradzewo, Radlice i Rzeczki. Obszar został powołany Rozporządzeniem Nr 12 Wojewody
Gorzowskiego z 24.11.1998r. w sprawie obszarów chronionego krajobrazu na terenie
województwa gorzowskiego (Dziennik Urzędowy woj. gorzowskiego Nr 20, poz.266).
Omawiany obszar powołano w celu ochrony cennych walorów przyrodniczych oraz
rekreacyjno-wypoczynkowych terenu. Oceniając obiekt pod względem przyrodniczym to,
obejmuje on południową część korytarza ekologicznego o roli krajowej, jakim jest dolina
60
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Iny, w jego skład wchodzą także lokalne korytarze - dolina Stobnicy oraz Wardynki. Do Iny
dopływa szereg bezimiennych cieków o charakterze potoków górskich. Użytkowane
w większości ekstensywnie łąki nadrzeczne tworzą doskonałe siedlisko dla gatunków, takich
jak derkacz (koncentracje najwyższe w gminie Choszczno), bocian biały, bąk (na stawach
w dolinie Iny). W granicach obiektu leżą położone na stoku dolin rzecznych lasy
i zadrzewienia (będące ostoją takich gatunków jak orlik krzykliwy i bocian czarny) oraz
stanowiące osłonę wąwozów i obszarów erozyjnych z wypływami źródeł. Cały obiekt
odznacza się wysokimi walorami krajobrazowymi.
Obszar chronionego krajobrazu „F”- Bierzwnik obejmuje obszar 28.500ha i położony
jest na terenie gminy Choszczno, Bierzwnik oraz Drawno. W jego granicach leży południowo
- wschodnia część gminy Choszczno o powierzchni około 3.560ha. Obszar w granicach
gminy występuje w dwóch fragmentach, tj. zachodnim - wokół jeziora Raduń oraz
wschodnim - pomiędzy Korytowem, Rzeckiem, a Kołkami. Obszar został powołany
Rozporządzeniem Nr 12 Wojewody Gorzowskiego z 24.11.1998r. w sprawie obszarów
chronionego krajobrazu na terenie województwa gorzowskiego (Dziennik Urzędowy woj.
gorzowskiego Nr 20, poz.266). Przedmiotem ochrony oraz celowość powołania ww. obszaru
wynikała głównie z ochrony cennych walorów przyrodniczych oraz rekreacyjnowypoczynkowych terenu. Oceniając obiekt pod względem przyrodniczym to obejmuje on
fragmenty gminy Choszczno o najbardziej urozmaiconej rzeźbie morenowej z niewielkimi
jeziorami, terenami podmokłymi i z mozaiką niewielkich kompleksów leśnych. Jest to ostoja
takich rzadkich gatunków jak kania ruda i bocian czarny. Fragment wschodni obszaru jest
najlepszą w gminie ostoją płazów (zwłaszcza kumaka nizinnego) oraz zwierzyny łownej
głównie jeleni i sarn. Przez obiekt przebiega korytarz ekologiczny o randze lokalnej wzdłuż
doliny Wardynki z licznymi torfowiskami źródliskowymi i innymi torfowiskami niskimi.
Na stromych zboczach pagórków występuje roślinność ciepłolubna. Cały obiekt odznacza
się wysokimi walorami krajobrazowymi.
4.6.6. Ochrona gatunkowa
Ochrona gatunkowa roślin i zwierząt ma na celu zabezpieczenie dziko
występujących roślin lub zwierząt i ich siedlisk w szczególności gatunków rzadko
występujących, endemicznych, podatnych na zagrożenia i zagrożonych wyginięciem oraz
objętych ochroną na podstawie umów międzynarodowych, a także zachowanie
bioróżnorodności. Obecnie podstawą prawną określająca szczegóły ochrony gatunkowej
jest Rozporządzenie Ministra Środowiska z 9 lipca 2004 (lista roślin - Dz. U. Nr 168, poz. 1764;
lista zwierząt - Dz. U. Nr 220, poz. 2237; lista grzybów – Dz. U. Nr 168, poz. 1765).
Rozporządzenie zawiera między innymi listę gatunków objętych ochroną ścisłą (całkowitą)
i ochroną częściową. Ochroną ścisłą obejmuje się gatunki szczególnie rzadkie (endemity,
gatunki o niewielkiej liczbie stanowisk w skali kraju) lub zagrożone (gatunki na granicach
zasięgu, o niewielkich populacjach lub związane z siedliskami szczególnie wrażliwymi na
przekształcenia). Ochronę częściową stosuje się w odniesieniu do gatunków, które w chwili
obecnej nie są zagrożone, jednak w przypadku ich niekontrolowanego pozyskiwania lub
eliminowania należy się spodziewać pogorszenia ich statusu. Dotyczy to np. roślin
leczniczych pozyskiwanych ze stanowisk naturalnych. Szczegółowy spis gatunków
61
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
i stanowisk stwierdzonych na terenie gminy zawarty jest w waloryzacji przyrodniczej gminy
Choszczno.
4.6.7. Natura 2000
Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 jest systemem ochrony zagrożonych
składników różnorodności biologicznej kontynentu europejskiego, wdrażanym od 1992r.
w sposób spójny pod względem metodycznym i organizacyjnym na terytorium wszystkich
państw członkowskich Unii Europejskiej.
Celem utworzenia sieci Natura 2000 na terenie Polski jest zachowanie zarówno
zagrożonych wyginięciem siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt w skali
Europy, ale też typowych, wciąż jeszcze powszechnie występujących siedlisk
przyrodniczych, charakterystycznych dla 9 regionów biogeograficznych (tj. alpejskiego,
atlantyckiego,
borealnego,
kontynentalnego,
panońskiego,
makaronezyjskiego,
śródziemnomorskiego, stepowego i czarnomorskiego). W Polsce występują 2 regiony:
kontynentalny (96 % powierzchni kraju) i alpejski (4 % powierzchni kraju). Dla każdego kraju
określa się listę referencyjną siedlisk przyrodniczych i gatunków, dla których należy utworzyć
obszary Natura 2000 w podziale na regiony biogeograficzne.
Podstawą prawną tworzenia sieci Natura 2000 jest dyrektywa Rady 79/409/EWG
z dnia 2 kwietnia 1979 roku w sprawie ochrony dzikich ptaków i dyrektywa Rady 92/43/EWG
z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory,
które zostały transponowane do polskiego prawa, głównie do ustawy z dnia 16 kwietnia
2004 r. o ochronie przyrody.
Sieć Natura 2000 następujące typy obszarów:
 obszary specjalnej ochrony ptaków- OSOP – tworzone na podstawie Dyrektywy
Ptasiej dla ochrony siedlisk.
 specjalne obszary ochrony siedlisk – SOOS - tworzone na podstawie Dyrektywy
Siedliskowej dla ochrony: typów siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk gatunków roślin
i zwierząt,
 obszary mające znaczenie dla Wspólnoty (zgodnie z art. 25 ust. 1 pkt. 3 ustawy
o ochronie przyrody).
Do chwili obecnej Rząd Polski ustanowił w drodze rozporządzenia 124 obszary
specjalnej ochrony ptaków oraz wysłał do Komisji Europejskiej, celem akceptacji, 364
propozycje specjalnych obszarów ochrony siedlisk. Dnia 13 listopada 2007 r. Komisja
Europejska wydała decyzję zatwierdzającą listę 172 obszarów Natura 2000 regionu
kontynentalnego. Dla 17 obszarów Natura 2000 regionu alpejskiego, podobna decyzja
została wydana dnia 25 stycznia 2008 r.
Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 obejmuje także obszary zlokalizowane na
terenie Gminy Choszczno. W gminie ustanowiono dwa obszary sieci Natura 2000, tj.:
specjalny obszar ochrony ptaków (OSOP)pod nazwą „Lasy Puszczy nad Drawą” (kod
obszaru PLB320016) oraz specjalny obszar ochrony siedlisk (SOOS) pod nazwą „Dolina Iny
koło Recza” (kod obszaru: PLH320004).
„Lasy Puszczy nad Drawą” (kod obszaru PLB320016) obszar obejmuje większą część
dużego kompleksu leśnego na równinie sandrowej, położonej w środkowym i dolnym biegu
rzeki Drawy. Całkowita powierzchnia wyznaczonego obszaru to 186.840,70ha, z czego
62
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
w granicach gminy Choszczno znajduje się 4.285,3ha. W lasach dominują bory sosnowe
z domieszką brzozy, dębu i topoli. Zostały one znacznie przekształcone w wyniku
prowadzenia gospodarki leśnej na tym terenie przez kilkaset lat. Jednakże pewne
fragmenty lasów np. Melico-Fagetum, Luzulo pilosae - Fagetum zachowały swój naturalny
charakter. W miejscach, gdzie teren jest pofalowany, wzgórza osiągają wysokość do 220m.
Najcenniejszym przyrodniczo obszarem jest centralna część ostoi, położona w widłach rzek:
Drawy i Płocicznej,. Są tu liczne jeziora (największym z nich jest J. Ostrowieckie - 370ha).
W rzeźbie terenu odznaczają się meandry obu rzek, obramowane wysokimi skarpami.
Charakterystyczną cechą tych rzek jest bystry prąd wywołany silnym spadkiem terenu. Ich
koryta i doliny zachowały charakter zbliżony do naturalnego. Jeziora są zróżnicowane pod
względem trofizmu wód, od dystroficznych przez mezotroficzne do eutroficznych. Występują
następujące formy ochrony: Drawieński Park Narodowy (9367,8ha), Rezerwaty Przyrody:
Jezioro Łubówko (77,5ha), Łasko (19,0ha), Mszary Tuczyńskie, (6,1ha), Stary Załom (0,9ha),
Wyspa na jeziorze Bierzwnik (1,1ha), Źródlisko Skrzypowe (1,1ha), Drawa (522,4ha), Radęcin
(46,3ha), Płociczna (149,1ha), Sicienko (20,4 ha), Jezioro Głodne (38,1ha), Pustelnik (38,0ha),
Widłakowy Bór (30,1ha), Wyspy ostrowickie (6,4ha), Żółwie Kłocie (22,4ha), Kłocie
Ostrawickie (20,7ha), Wilcze Łyko (3,6ha), Głuskie Ostępy (33,1ha); Obszar Chronionego
Krajobrazu: Puszcza nad Drawą (62200,0ha) "D" Choszczno- Drawno, "E" Rzeka Korytnica,
"F" Bierzwnik, "I" OCK woj. lubuskiego "II" OCK woj. Lubuskiego, Dominikowo – Niemieńsko,
Pojezierze Wałeckie i Dolina Gwdy.
„Dolina Iny koło Recza” (kod obszaru: PLH320004) zajmuje powierzchnię
4.503,2ha. Obszar ten rozciąga się także na terenie gmin: Recz, Suchań oraz Choszczno.
W dolinie Reczanki i Wardynki zlokalizowane są najgłębsze i najaktywniejsze hydrologicznie
torfowiska źródliskowe w regionie, których wody wydobywają się pod znacznym ciśnieniem
hydrostatycznym, otoczone m.in. źródliskowymi odmianami lasów liściastych (m.in. grądów).
Generalnie jest to obszar ważny dla ochrony bioróżnorodności. Występuje tu 14 rodzajów
siedlisk z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej i 8 gatunków z załącznika II tej dyrektywy.
Ostoja rzadkich gatunków roślin, obejmująca duży procent ich populacji (np. Arum
maculatum). Ostoja obejmuje rozległe korytarze ekologiczne o randze ponadregionalnej
(Dolina Iny) i regionalnej (Dolina Stobnicy-Wardynki) bardzo intensywnie wykorzystywane
przez ptaki migrujące. Główne zagrożenia obszaru to: zanik użytkowania łąk, spadek
poziomu wód gruntowych; zalesianie muraw kserotermicznych lub ich spontaniczne
zarastanie, zanieczyszczanie terenu ("dzikie wysypiska"). Na terenie gminy Choszczno
znajduje się 25,5 % powierzchni wyznaczonego obszaru chronionego Doliny Iny k. Recza.
Większość obszaru znajduje się na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu „D” ChoszcznoDrawno (24.520ha) i Obszaru Chronionego Krajobrazu „F” Bierzwnik (28.500ha). Na terenie
gminy Choszczno projektuje się w granicach obszaru „Dolina Iny koło Recza” utworzenie
rezerwatów przyrody: Dolina Wardynki i Łęg koło Sławęcina. 40% powierzchni utworzonego
obszaru należy do Skarbu Państwa (Nadleśnictwa Choszczno i Dobrzany i Agencji
Nieruchomości Rolnych - Szczecin), natomiast własność prywatną stanowi pozostałe 60%
powierzchni.
Graficzne przedstawienie położenia obszaru sieci Natura 2000 „Dolina Iny koło
Recza” (kod obszaru: PLH320004) przedstawia rysunek 5.
63
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Rysunek 5. „Dolina Iny koło Recza”
Źródło: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Choszczno
4.6.8. Zieleń urządzona
Zieleń urządzona jest elementem przyrody mającym na celu polepszenie walorów
krajobrazowych lub zapobieganie erozji danych terenów, jest również czynnikiem
kształtującym stosunki wodne na użytkach rolnych. Do terenów zagospodarowanych w taki
sposób zaliczamy parki miejskie, kompleksy pałacowo-dworskie oraz zieleń śródpolną.
Zieleń urządzona na terenie gminy reprezentowana jest przede wszystkim w formie
pozostałości zabytkowych założeń zieleni parkowej, alei i szpalerów przydrożnych
i śródpolnych, zieleni cmentarnej, przykościelnej oraz dodatkowo w formie obiektów zieleni
miejskiej, ogólnodostępnej, o funkcjach rekreacyjnych i estetycznych (zieleńce, boiska
trawiaste) oraz zieleni przyzagrodowej.
Gmina Choszczno należy do najbogatszych na Pomorzu Zachodnim pod względem
liczby zabytkowych założeń pałacowo-parkowych. Stwierdzono występowanie 19 parków
dworskich i 1 miejskiego, z czego 6 wpisanych zostało do Rejestru Zabytków. 17 obiektów
posiada dokumentację dendrologiczno-techniczną, znajdującą się w zasobach
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
W wielu miejscowościach gminy Choszczno zieleń przykościelna, cmentarna
i pocmentarna często wkomponowana jest w układ przestrzenny powiązany z dawnymi
założeniami parkowo-pałacowymi. Na terenie gminy zinwentaryzowano cmentarze
w miejscowościach: Kołki I i Kołki II, Korytowo I i Korytowo II, Pakość, Piasecznik I
64
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
i Piasecznik II, Radaczewo, Rzeczki, Suliszewo, Zamęcin, Wardyń i Zwierzyn. Ponadto na
terenie gminy znajdują się także aleje, wśród których aż pięć zasługuje na szczególną
uwagę, a są to:
 aleja przy drodze z Choszczna do mostu na Inie (i dalej do Recza), dł. alej 5,5km,
 aleja dł. 0,2km, k. Stradzewa, 250m przed skrzyżowaniem,
 aleja przy drodze polnej k. Stradzewa, dł. alei 0,8 km,
 aleja obustronna przy drodze głównej Choszczno - Drawno, dł. alei 12km,
 aleja przy drodze we wsi Wardyń.
Powierzchnie terenów zielonych zlokalizowanych na terenie Miasta i Gminy
Choszczno w 2009 roku przedstawia poniższa tabela.
Tabela 22.
Tereny zieleni na terenie Gminy Choszczno (stan na dzień 31.12.2009r.)
Powierzchnia terenów zielonych [ha]
Parki spacerowowypoczynkowe
Zieleńce i zieleń uliczna
Tereny zieleni
osiedlowej
Cmentarze
17,3
8,8
11,2
10,9
Źródło: Bank Danych Regionalnych GUS, www.stat.gov.pl
5. ANALIZA STANU ŚRODOWISKA ORAZ JEGO ŹRÓDŁA PRZEOBRAŻEŃ
5.1. Rzeźba terenu i przypowierzchniowa warstwa skorupy ziemskiej
Ukształtowanie terenu, rzeźba, gleby, wody oraz krajobraz gminy, są pochodzenia
polodowcowego i tworzą krajobraz młodoglacjalny. Większość obszaru gminy stanowią
wysoczyzny morenowe, urozmaicone przez obszary wyniesień morenowych (północna
część gminy) i sandrów. Wśród form przypowierzchniowej warstwy skorupy ziemskiej,
w gminie występują udokumentowane złoża kredy jeziornej oraz piasków kwarcowych.
Do czynników wywołujących zmiany w rzeźbie terenu należy przede wszystkim eksploatacja
ww. surowców naturalnych. Obecnie na terenie gminy nie eksploatuje się ww. złóż.
W poprzednich latach eksploatowane było złoże kredy jeziornej, zlokalizowane między
wsiami Suliszewo i Kiełpino.
Miejsce, w którym skala wydobycia mogła oddziaływać na ukształtowanie
powierzchni ziemi, zlokalizowane jest między wsiami Suliszewo oraz Kiełpino.
W poprzednich latach prowadzono tam eksploatację złoża kredy jeziornej. Wydobywany
surowiec wykorzystywany był na potrzeby rolnictwa do celów nawozowych. Zasoby złoża
oszacowano na 1.876.7 tys. ton. Złoże podzielone jest na sześć pól (I-VI), z których
eksploatowane najpóźniej były pola II i V (eksploatacja w 2003 roku). Kopaliny
towarzyszące złożu to torf, którego zasoby oszacowano na 719 tys. m2. Pozyskiwany torf był
wykorzystywany do celów nawozowych. Obecnie jednak eksploatacja złoża nie jest
prowadzona w związku z wygaśnięciem dotychczasowej koncesji.
65
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Uzyskana koncesja zobowiązuje także użytkownika do:
 przestrzegania przepisów ustawy Prawo geologiczne i górnicze oraz wydanych na jej
podstawie przepisów wykonawczych, a w szczególności przepisów w zakresie
bezpieczeństwa powszechnego i ochrony środowiska,
 prowadzenia działalności objętej koncesją zgodnie z projektem zagospodarowania
złoża i zatwierdzonym planem ruchu zakładu górniczego,
 prowadzenie rekultywacji terenów poeksploatacyjnych,
 zapobiegania i likwidacji zagrożeń oraz szkód górniczych,
 utworzenie funduszu likwidacji zakładu górniczego.
Decydujący wpływ na długość ważności koncesji na wydobywanie kopalin ma
zasobność udokumentowanych złóż, im zatwierdzone zasoby są większe, tym okres
ważności jest dłuższy.
Ponadto na obszarze gminy zinwentaryzowano tereny poeksploatacyjne żwiru
w obrębie miejscowości Kolonia Sławęcin, Rzecko, Korytowo, Raduń. Wszystkie wyrobiska są
od dłuższego czasu nieczynne.
5.1.1. Wpływ wydobycia kopalin na rzeźbę terenu
W
większości
przypadków
wydobywanie
kopalin
zaliczone
zostało
do tzw. przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać lub potencjalnie
znacząco oddziaływać na środowisko (w rozumieniu art. 71-72 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia
3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U.
Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.).
Dotyczy to głównie odkrywkowego wydobycia kopalin na obszarze powyżej 2ha,
a w pewnych sytuacjach nawet na obszarze do 2ha. Oznacza to, że inwestor ubiegający
się o uzyskanie koncesji musi najpierw uzyskać decyzję w sprawie środowiskowych
uwarunkowań zgody na realizację przedsięwzięcia, przeważnie poprzedzoną raportem o
oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko i podejmowaną z udziałem społeczeństwa
(postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko). Wspomniana decyzja
staje się wówczas elementem wniosku o uzyskanie koncesji, a określone nią wymagania są
wiążące dla przyszłej decyzji koncesyjnej.
Rozwiązanie to pozwala dowiedzieć się czy zamierzone wydobycie kopaliny
pozostanie w zgodzie z wymaganiami szeroko pojmowanej ochrony środowiska,
a w razie potrzeby pozwala ono na wprowadzenie do treści decyzji koncesyjnej
szczególnych warunków zmierzających zarówno do ochrony złoża kopaliny, jak i ochrony
przed skutkami związanego z wydobywaniem kopaliny oddziaływania na środowisko.
Pozwala to na identyfikację wszystkich zagrożeń dla środowiska, do których może dojść
w toku wydobywania kopalin, a tym samym na podjęcie stosownych środków
prewencyjnych.
W świetle art. 26b ustawy Prawo geologiczne i górnicze do odmowy udzielenia
koncesji może dojść, jeżeli zamierzona działalność narusza wymagania ochrony środowiska,
w tym związane z racjonalną gospodarką złożami kopalin (również w zakresie wydobycia
66
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
kopalin towarzyszących), bądź uniemożliwia wykorzystanie nieruchomości zgodnie z ich
przeznaczeniem.
Z posiadanych informacji wynika, że na terenie Gminy Choszczno znajduje się jedno
złoże kredy jeziornej oraz jedno złoże piasków kwarcowych. Z czego przedmiotem
wydobycia nie jest ani jedno z ww. złóż.
Zagrożenia dla środowiska powodowane wydobyciem prowadzonym na podstawie
koncesji podlegają stałemu nadzorowi górniczemu. Bieżący nadzór nad taką działalnością,
obejmujący m.in. problematykę wpływu na środowisko, sprawuje dyrektor Okręgowego
Urzędu Górniczego. Tereny na których prowadzono prace związane z wydobyciem
surowców naturalnych po zakończeniu procesu eksploatacji poddawane są procesom
rekultywacji, w celu nadania lub przywrócenia gruntom wartości użytkowych
lub przyrodniczych.
5.2. Gleby
Ocena jakości gleb pod względem ich wartości użytkowej, biorąca pod uwagę
żyzność gleby, stosunki wodne w glebie, stopień kultury gleby i trudność jej uprawy,
w powiązaniu z agroklimatem, rzeźbą terenu oraz niektórymi elementami stosunków
gospodarczych nazywana jest bonitacją gleby.
Przy bonitacji gleb uwzględnia się następujące kryteria:
1) budowę profilu glebowego (typ i podtyp gleby, rodzaj, gatunek i miąższość poziomu
próchnicznego oraz zawartość próchnicy, odczyn i skład chemiczny, właściwości fizyczne)
2) stosunki wilgotnościowe, uwarunkowane położeniem w terenie,
3) wysokość n.p.m.
Na podstawie tych kryteriów zalicza się gleby do odpowiednich klas bonitacyjnych.
W polskim systemie bonitacji gleb wyróżnia się 8 klas gleb gruntów ornych: (I, II, IIIa, IIIb, IVa,
IVb, V, VI) i 6 klas gleb użytków zielonych (I, II, III, IV, V, VI).
Na terenie gminy dominują typy gleb pochodzące z procesów bielicowych (gleby
pseudobielicowe) wytworzone z utworów pyłowych wodnego pochodzenia – lekkie,
średnie i ciężkie. W dolinach rzek Iny i Stobnicy występują gleby mułowo - bagienne, gleby
torfowe i gleby murszowe. Gleb brunatnych jest mało, występują w formie enklaw
w okolicach Choszczna. Są to gleby żyzne i bardzo żyzne, należące do III klasy bonitacyjnej.
Gleby płowe występują na rozległych terenach moren czołowych w zachodniej i środkowej
części gminy. Poddane właściwym zabiegom melioracyjnym gleby te stają się dobrymi
ziemiami ornymi dla upraw pszenicy, jęczmienia, buraków pastewnych. Zalicza się je do III –
IV klasy bonitacyjnej. W ich zasięgu rozwija się intensywnie gospodarka rolna, lasy należą tu
do rzadkości. We wschodniej części gminy w sandrowej część terenu występują gleby
rdzawe. Są to gleby słabe, należące do V klasy bonitacyjnej, więc upraw rolniczych jest
w tym rejonie mało. Panują na nich lasy, głównie bory i lasy mieszane. Szczegółową
klasyfikację gleb Miasta i Gminy Choszczno pod względem jej jakości bonitacyjnej
prezentuje tabela 23.
67
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Tabela 23.
Charakterystyka jakości bonitacyjnej gleb Gminy Choszczno
Rodzaje klas bonitacyjnych gleb
Powierzchnia gleb [ha]
I (gleby najlepsze)
II (gleby bardzo dobre)
III (gleby dobre oraz średnio dobre)
III a (gleby dobre)
III b (gleby średnio dobre)
IV (gleby średniej jakości lepsze i gorsze)
IV a (gleby średniej jakości, lepsze)
IV b (gleby średniej jakości, gorsze)
V (gleby słabe)
VI (gleby najsłabsze)
VI z (gleby pod zalesienia)
0,68
271,70
637,22
2.875,52
1.613,71
6.104,11
2.957,47
2.968,54
633,15
23,54
* stan na dzień 31.12.2006r.
Źródło: Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Choszczeńskiego na lata 2008-2011 z perspektywą na lata 2012-2015
Gmina Choszczno charakteryzuje się w większości glebami średnio dobrymi (III b)
oraz glebami średniej jakości, lepszymi (IVa) oraz gorszymi (IVb). Ponadto dość duża ilość to
gleby sklasyfikowane jako gleby słabe (V). Całkowity procent ilości tych gleb
występujących na obszarze gminy wynosi 82,4 %, z czego gleby średniej jakości, lepsze
(IVa), które występują w największej ilości zajmują łączną powierzchnię 6.104,11ha.
Kompleksy przydatności rolniczej gleb Miasta i Gminy Choszczno prezentuje
tabela 24.
Tabela 24.
Kompleks przydatności rolniczej gleb Gminy Choszczno
Wyszczególnienie
Powierzchnia [%]
Grunty orne i sady
Kompleks glebowy pszenny bardzo dobry
Kompleks glebowy pszenny dobry
Kompleks glebowy pszenny wadliwy
Kompleks glebowy żytni bardzo dobry
Kompleks glebowy żytni dobry
Kompleks glebowy żytni słaby
Kompleks glebowy żytni bardzo słaby
Kompleks glebowy zbożowo-pastewny mocny
Kompleks glebowy zbożowo-pastewny słaby
11,7
2,7
29,8
25,3
14,9
4,0
9,9
1,7
Trwałe użytki zielone
1 z bardzo dobre
2 z średnie
3 z słabe/bardzo słabe
71,1
28,9
Źródło: Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Choszczeńskiego na lata 2008-2011 z perspektywą na lata 2012-2015
68
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
W strukturze użytkowania gruntów ornych przeważają kompleksy żytni bardzo dobry
(29,8%), kompleks żytni dobry (25,3%) oraz kompleks glebowy pszenny dobry. Świadczy to
o tym, że około 67% całkowitej powierzchni użytkowanej rolniczo charakteryzuje się
korzystnymi warunkami glebowymi do produkcji polowej. Przy właściwej agrotechnice
można uzyskiwać wysokie plonowanie prawie wszystkich roślin uprawnych.
Gleby gminy narażone są na procesy degradacji. Degradacja to proces
prowadzący do spadku żyzności gleb wskutek niszczenia ich wierzchniej warstwy
próchniczej (np. erozji gleby, niewłaściwej uprawy, pożarów, zbyt dużego odwodnienia)
zanieczyszczenia substancjami szkodliwymi (np. metalami ciężkimi) lub zmiany
drzewostanów liściastych na iglaste, które powodują zakwaszenie. Degradację gleb
możemy podzielić na naturalną i chemiczną.
Degradacja naturalna gleb gminy może być wywołana czynnikami środowiskowymi
takimi jak: klimat czy ukształtowanie terenu oraz dobór odpowiednich roślin uprawnych i ich
usytuowanie do spadku terenu. Na terenie gminy gleby są narażone na degradację
naturalną związaną przede wszystkim z intensywnym użytkowaniem rolniczym. W strukturze
użytkowania gruntów w gminie, dominują użytki rolne i leśne. Istotne znaczenie ma dobór
roślin uprawnych (od niego zależy osłona, jaką zapewniają glebie rośliny), a także
częstotliwość orek i innych zabiegów agrotechnicznych. Rośliny wieloletnie (np. trawy,
lucerna) zabezpieczają nawet przed silnym spływem powierzchniowym. Mniej chronią
glebę rośliny ozime jak żyto, rzepak, jeszcze mniej zboża jare, osłaniające przed spływem
letnim. Szczególne zagrożenie stwarza również uprawa roślin, które w okresie silnych
opadów nie osłaniają wystarczająco gleb np. kukurydza, tytoń, buraki cukrowe, ziemniaki,
przyczyniając się do znacznych spływów powierzchniowych z tych terenów.
Degradacja chemiczna gleb objawia się w postaci podwyższonej kwasowości. Jest
ona ważnym wskaźnikiem degradacji gleb uprawnych. Nadmierna kwasowość najczęściej
jest powodowana przez naturalne czynniki klimatyczno – glebowe, w mniejszym stopniu
przez zanieczyszczenia kwasotwórcze powstające przez zanieczyszczenia przemysłowe
i komunikacyjne lub przez niektóre nawozy. Gleby występujące na terenie Miasta i Gminy
Choszczno charakteryzują się podwyższoną kwasowością. Z dotychczasowych obserwacji
wynika, że gleby zakwaszone występują lokalnie i mają charakter rozproszony. Nadmierne
zakwaszenie wpływa na produktywność gleb, a przede wszystkim na pogorszenie jakości
plonów. W glebach kwaśnych obniża się przyswajalność niektórych mikroelementów
(Cu, Mn, Zn oraz Fe). Dla zmniejszenia kwasowości gleb niezbędne jest wprowadzenie
systematycznych działań zmniejszających zakwaszenie gleb, polegające na regularnym
wapnowaniu terenów użytkowanych rolniczo, na których występuje największa kwasowość.
Ostatnie badania jakości gleb na terenie Miasta i Gminy Choszczno były prowadzone przez
Stację Chemiczno – Rolniczą w Szczecinie w 2009 roku. Zbadano kategorie agronomiczną
gleby, odczyn gleb oraz potrzebę ich wapnowania. Wyniki badań odczynu gleb za lata
2006-2009 w gminie przedstawia tabela 25.
69
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Tabela 25.
Odczyn gleb użytkowanych rolniczo oraz potrzeby wapnowania
(w % powierzchni badanych użytków rolnych)
obojętny
32%
30%
18%
12% 14%
18% 18% 16%
zbędne
lekko kwaśny
8%
ograniczone
kwaśny
0%
wskazane
bardzo kwaśny
0%
potrzebne
węglanowa
5%
konieczne
organiczna
48% 47%
POTRZEBA WAPNOWANIA
zasadowy
ciężka
ODCZYN GLEBY (pH)
średnia
0%
lekka
bardzo lekka
KATEGORIA
AGRONOMICZNA GLEB
34%
Źródło: Stacja Chemiczno – Rolnicza z siedzibą w Gorzowie Wlkp.
Zgodnie z badaniami jakości gleb przeprowadzonymi w latach 2006-2009 na terenie
gminy wykazano iż około 40% gleb charakteryzuje się odczynem bardzo kwaśnym
i kwaśnym, a około 12% gleb było zasadowych. Potrzeby przeprowadzenia procesu
wapnowania gleb tylko w 22% były konieczne oraz potrzebne. Proces wapnowania jest
zbędny w przypadku 34% gleb gminy.
Zasoby gleby do produkcji rolnej są ograniczone i nieodnawialne, z tego właśnie
powodu powinny one podlegać szczególnej ochronie. Degradacja gleb jest wynikiem
gospodarczej działalności człowieka. Najwięcej zanieczyszczeń dostaje się do gleb wraz ze
ściekami, pyłami oraz stałymi i płynnymi odpadami wytwarzanymi przez przemysł.
Zanieczyszczeniami gleb są związki chemiczne, pierwiastki promieniotwórcze, a także
mikroorganizmy, które występują w glebach w zwiększonych ilościach. Do najczęściej
spotykanych zanieczyszczeń w glebach zaliczamy: związki organiczne - pestycydy,
detergenty, metale ciężkie - ołów, miedź, rtęć, nikiel oraz sole - azotany, siarczany
i chlorki. Do głównych przyczyn degradacji gleb zaliczamy także pożary roślinności w
okresie wiosennym, osuszanie terenów podmokłych, regulację stosunków wodnych
większych kompleksów, intensywne nawożenie mineralne, niewłaściwą irygację pól
nawozami naturalnymi - gnojówką, gnojowicą, osadami ściekowymi itp., brak stosowania
płodozmianu na glebach użytkowanych rolniczo, zmiany sposobu dotychczasowego
użytkowania gruntów.
Stan zasobności gleb w przyswajalne makro i mikroelementy jest w znacznym stopniu
związany ze składem geochemicznym gleby, ale równocześnie jest wskaźnikiem poziomu
produkcji roślinnej i wielkości nawożenia. Znajomość zawartości tych składników w glebie
jest podstawą do prowadzenia zrównoważonego nawożenia zgodnie z Kodeksem Dobrej
Praktyki Rolniczej, uwzględniając jego optymalizację ekonomiczną i ekologiczną.
Charakterystykę zasobności gleb Miasta i Gminy Choszczno w makroelementy na
podstawie badań prowadzonych w latach 2006-2009 przez Okręgową Stację Chemiczno
– Rolniczą w Gorzowie Wielkopolskim prezentuje tabela 26.
70
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Tabela 26.
Zasobność gleb w makroelementy na terenie Miasta i Gminy Choszczno
Bardzo wysoka
Wysoka
Średnia
Lekka
Bardzo niska
Zawartość magnezu
Bardzo wysoka
Wysoka
Średnia
Lekka
Bardzo niska
Zawartość potasu
Bardzo wysoka
Wysoka
Średnia
Lekka
Bardzo niska
Zawartość fosforu
3
40
232
252
127
7
95
274
161
117
47
159
297
114
37
0%
6%
36%
39%
19%
1%
14%
42%
25%
18%
7%
25%
45%
17%
6%
Źródło: Stacja Chemiczno – Rolnicza w Gorzowie Wlkp.(na podstawie badań próbek gleby w latach 2006-2009)
Zgodnie z powyższą tabelą 58% gleb gminy wykazuje dość wysoką oraz bardzo
wysoką zawartość fosforu. Natomiast lekką zawartością fosforu charakteryzuje się około 6%
powierzchni gleb analizowanego obszaru. Bardzo niską i lekką zawartością potasu (K2O)
wykazuje 15 % badanych gleb. Natomiast, aż 43 % gleb wykazuje dość wysoką i bardzo
wysoką zasobność w potas. Odmiennie kształtuje się zasobność w magnez, gdzie 7% gleb
wykazuje zawartość bardzo wysoką, a zawartość bardzo niską i niską posiada około 32%
gleb gminy.
Zgodnie z ustawą o ochronie gruntów rolnych i leśnych wyróżnia się podstawowe
kierunki ochrony gruntów rolnych i leśnych:
 ochronę ilościową polegającą na ograniczaniu przeznaczenia tych gruntów na inne
cele,
 ochronę jakościową polegającą na zapobieganiu procesom degradacji
i dewastacji, szkodom powstającym w wyniku działalności nierolniczej i nieleśnej,
przywracaniu i poprawianiu ich wartości,
 zachowanie torfowisk i oczek wodnych jako naturalnych zbiorników wodnych,
 poprawianie wartości użytkowej gruntów leśnych oraz zapobieganie obniżaniu ich
produkcyjności,
 ograniczenie zmian naturalnego ukształtowania powierzchni ziemi,
 rekultywacja i zagospodarowanie gruntów na cele rolnicze.
Przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne można
dokonać jedynie w planach zagospodarowania przestrzennego. Ochronie podlegają użytki
rolne o wysokiej bonitacji, tzn. klas I-III, wytworzone z gleb pochodzenia mineralnego oraz
użytki rolne klas IV-VI - jeśli zostały wytworzone z gleb pochodzenia organicznego oraz lasy.
W tych przypadkach zagospodarowanie gruntów na cele nierolnicze i nieleśne łączy się
z uzyskaniem zgody na wyłączenie ich z produkcji rolniczej i leśnej. Inwestorzy w znacznej
mierze wykorzystują grunty najmniej przydatne dla rolnictwa, dla swych zamierzeń
inwestycyjnych.
71
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
5.3. Powietrze atmosferyczne
O jakości powietrza na danym obszarze decyduje zawartość w nim różnorodnych
substancji, których koncentracja jest wyższa od warunków naturalnych. Poziomy stężeń
zanieczyszczeń w powietrzu wynikają bezpośrednio z wielkości emisji zanieczyszczeń
do atmosfery oraz warunków meteorologicznych.
Źródła zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego możemy podzielić na:
a) źródła naturalne – wulkany, pożary lasów, bagna wydzielające m.in. metan, gleby i skały
ulegające erozji, tereny zielone z których pochodzą pyłki roślinne, pył kosmiczny;
b) źródła antropogeniczne – wywołane działalnością człowieka tj. :
procesy
energetycznego
spalania
paliw
oraz
przemysłowych
procesów
technologicznych, odprowadzających substancje do powietrza emitorem (kominem)
w sposób zorganizowany. Są to tzw. punktowe źródła emisji;
- emisje ze źródeł ruchomych związanych z transportem pojazdów samochodowych
i paliwami, tzw. emisja liniowa;
- emisje związane z ogrzewaniem mieszkań w sektorze komunalno – bytowym tzw. emisja
powierzchniowa.
Zgodnie z art. 89 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, ocena
jakości powietrza oparta jest na klasyfikacji stref w województwie. Mechanizm ten ma na
celu utrzymać dotychczasową jakość powietrza na obszarach, gdzie jest ona dobra, oraz
pomóc w osiągnięciu standardów jakości powietrza poprzez działania techniczne oraz
organizacyjne tam, gdzie jakość powietrza jest zła.
Na terenie Województwa Zachodniopomorskiego ocenie podlegają następujące
zanieczyszczenia : SO2, NO2, NOx, CO, C6H6, Pb, PM10, ozon oraz zanieczyszczenia zawarte
w pyle tj. As, Cd, Ni, B(a)P. Klasyfikację stref dokonuje się oddzielnie dla dwóch grup:
- określonych w celu ochrony zdrowia(teren całego kraju i uzdrowisk),
- określonych w celu ochrony roślin (teren całego kraju).
Podstawę klasyfikacji stref w oparciu o wyniki rocznej oceny jakości powietrza
stanowi dopuszczalny poziom substancji w powietrzu, dopuszczalny poziom substancji
w powietrzu powiększony o margines tolerancji, poziom docelowy oraz poziom celu
długoterminowego. Dla strefy, w której poziom choćby jednej substancji przekracza poziom
dopuszczalny powiększony o margines tolerancji lub przekracza poziom dopuszczalny
w przypadku gdy margines tolerancji nie został określony, wymagane jest opracowanie
Programu Ochrony Powietrza (POP).
Zgodnie z rozporządzeniem z dnia 3 marca 2008 roku w sprawie poziomów
niektórych substancji w powietrzu, rocznej ocenie podlegają następujące substancje:
 SO2, NO2, NOx, CO, C6H6, PM10, Pb – dla tych związków obowiązują poziomu
dopuszczalne substancji w powietrzu;
 Ozon oraz zawarte w pyle (PM10) zanieczyszczenia: As, Cd, Ni oraz B(a)P – dla tych
związków obowiązują poziomu docelowe substancji w powietrzu;
 Ozon podlegający ocenie pod kątem poziomu celu długoterminowego.
72
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Wynikiem oceny, zarówno pod kątem kryteriów dla ochrony zdrowia jak i kryteriów
dla ochrony roślin dla wszystkich substancji podlegających ocenie, jest zaliczenie strefy do
jednej z klas, tj.:
 Klasy A - jeżeli stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy nie przekraczają odpowiednio
poziomów
dopuszczalnych,
poziomów
docelowych,
poziomów
celów
długoterminowych,
 Klasy B – jeżeli stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają poziomy
dopuszczalne, lecz nie przekraczają poziomów dopuszczalnych powiększonych o
margines tolerancji,
 Klasy C - jeżeli stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają poziomy
dopuszczalne powiększone o margines tolerancji, a w przypadku gdy margines
tolerancji nie jest określony – poziomy dopuszczalne , poziomy docelowe, poziomu
celów długoterminowych,
 Klasa D1 – symbol klasy dla obszaru klasy dla O3, oznacza iż poziom celu
długoterminowego nie został przekroczony,
 Klasa D2 – symbol klasy dla obszaru klasy dla O3, klasa ta oznacza przekroczenie
poziomu celu długoterminowego.
Ocena jakości powietrza względem ochrony zdrowia: prowadzi się dla zanieczyszczeń: SO2,
NO2, PM10, Pb, C6H6, CO, As (PM10), B(a)P (PM10), Cd (PM10) oraz Ni (PM10). Dla ww.
zanieczyszczeń ocenę jakości powietrza pod względem ochrony zdrowia prowadzimy na
terenie strefy „Powiat Choszczeński”, na której znajduje się Miasto i Gmina Choszczno. Strefa
„Powiat Choszczeński” posiada kod strefy o numerze PL.32.04.p.01. Całkowita powierzchnia
tej strefy wynosi 1.328 km2. Wyniki dotyczące jakości powietrza atmosferycznego na terenie
strefy „Powiat Choszczeński” odniesione do kryterium względem ochrony zdrowia
przedstawia tabela 27.
Tabela 27.
Ocena zanieczyszczeń pod kątem ochrony zdrowia
Symbol klasy wynikowej dla poszczególnej strefy - ochrona zdrowia
Rok
SO2
NO2
PM10
Pb
C6H6
CO
As
(PM10)
B(a)P
(PM10)
Cd
(PM10)
Ni
(PM10)
2008
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
2009
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
Źródło: Roczna ocena jakości powietrza dla Województwa Zachodniopomorskiego, Raporty za rok 2008 i 2009
Zgodnie z oceną jakości powietrza atmosferycznego, dla wszystkich powyższych
zanieczyszczeń, Gmina Choszczno należąca do strefy „Powiat Choszczeński” charakteryzuje
się symbolem klasy A, tj. stężenia powyższych związków nie przekraczają poziomów
dopuszczalnych oraz docelowych.
Ocena jakości powietrza względem ochrony roślin: prowadzi się dla zanieczyszczeń: SO2
oraz NOx. Dla zanieczyszczeń ocenę jakości powietrza pod względem ochrony roślin
prowadzimy na terenie strefy „Powiat Choszczeński”, na której znajduje się Gmina
Choszczno. Strefa „Powiat Choszczeński” posiada kod strefy o numerze PL.32.04.p.01.
73
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Całkowita powierzchnia tej strefy wynosi 1.328 km2. Wyniki dotyczące jakości powietrza
atmosferycznego na terenie strefy „Powiat Choszczeński” odniesione do kryterium
względem ochrony roślin przedstawia tabela 28.
Tabela 28.
Ocena zanieczyszczeń pod kątem ochrony roślin
Symbol klasy wynikowej dla poszczególnej strefy - ochrona roślin
Rok
SO2
NOx
2008
A
A
2009
A
A
Źródło: Roczna ocena jakości powietrza dla Województwa Zachodniopomorskiego, Raporty za rok 2008 i 2009
W rocznych ocenach jakości powietrza pod kątem ochrony roślin za rok 2008 i 2009,
strefa „Powiat Choszczeński” zarówno dla zanieczyszczenia SO2 jak i NOx została przypisana
klasie A, tj. stężenia zanieczyszczeń nie przekraczają poziomów dopuszczalnych.
Ocena jakości powietrza względem ochrony zdrowia i roślin dla ozonu: poważny problem
w Województwie Zachodniopomorskim stwarza także zanieczyszczenie ozonem,
występujące w sezonie letnim przy powierzchni ziemi (ozon troposferyczny).
W przeciwieństwie do ozonu stratosferycznego pełniącego funkcję „ochronną”, ozon
troposferyczny stanowi substancję zanieczyszczającą powietrze. Ocenę jakości powietrza
pod kątem poziomów ozonu prowadzi się pod względem dwóch kryteriów, którymi są
poziomy docelowe (ze względu na ochronę zdrowia oraz ochronę roślin) oraz poziomy celu
długoterminowego (ze względu na ochronę zdrowia oraz ochronę roślin). Ocena jakości
powietrza pod względem ochrony zdrowia oraz ochrony roślin dla zanieczyszczenia ozonem
prowadzona jest dla „Strefy Zachodniopomorskiej”, na której zlokalizowana jest Gmina
Choszczno. Strefa posiada kod o numerze PL.32.00.b.20., a jej całkowita powierzchnia
wynosi 22.591 km2. Wyniki dotyczące jakości powietrza atmosferycznego pod względem
zawartości ozonu, odniesione do kryterium względem ochrony zdrowia oraz ochrony roślin
w latach 2008-2009 przedstawia tabela 29.
Tabela 29.
Ocena zanieczyszczenia ozonem pod kątem ochrony zdrowia i ochrony roślin
Pod kątem ochrony zdrowia
Pod kątem ochrony roślin
Rok
Poziomy
docelowe
Poziomy celu
długoterminowego
Poziomy
docelowe
Poziomy celu
długoterminowego
2008
C
D2
A
D2
2009
A
D2
A
D2
A - osiągnięcie klasy A dla poziomu docelowego - działania nie wymagane;
C - osiągnięcie klasy C dla poziomu docelowego – Sejmik Województwa w terminie 15 m-cy od dnia otrzymania
wyników oceny i klasyfikacji stref, określa w drodze uchwały program ochrony powietrza (POP), mający na celu
osiągnięcie poziomów docelowych substancji w powietrzu
D2 - osiągnięcie klasy D2 dla poziomu celu długoterminowego - ograniczenie emisji substancji przyczyniających się do
powstawania ozonu jako jeden z wojewódzkich POŚ – osiągnięcie celu długoterminowego do 2020 r.
74
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Pomiary stężeń ozonu prowadzone w poprzednich latach, jednoznacznie
wskazywały, iż stężenie ozonu systematycznie wzrasta. W przeciwieństwie do poziomów
docelowych, których przekroczenie wymaga opracowania programu ochrony powietrza
(POP), poziom celu długoterminowego nie wymaga przygotowania POP. Wymagane jest
jednak podjęcie działań związanych z ograniczeniem emisji prekursorów ozonu – tlenków
azotu oraz lotnych związków organicznych. Osiągnięcie poziomu celu długoterminowego
przez stężenia ozonu do 2020 roku powinno być jednym z celów wojewódzkich programów
ochrony środowiska.
Badane średnioroczne stężenie ozonu w 2008 roku przekroczyło jednak poziom
docelowy pod względem ochrony zdrowia. Pomiary stężeń ozonu prowadzone w latach
2003 – 2008 na stanowiskach w województwie zachodniopomorskim (w Szczecinie oraz w
Widuchowej) wskazują, iż uśredniona z 3 lat liczba dni ze stężeniami ośmiogodzinnymi
wyższymi niż 120 μg/m3 na stanowisku pozamiejskim w m. Widuchowa, w ostatnich latach
rośnie i wg oceny z 2008 roku osiągnęła wartość przekraczającą 25 dni. Dlatego też strefa
zachodniopomorska została przypisana klasie C dla ozonu. Oznacza to obowiązek
podjęcia w obszarze województwa działań na rzecz poprawy jakości powietrza pod kątem
zanieczyszczeń ozonem – opracowanie przez Marszałka programu ochrony powietrza
(POP). Termin osiągnięcia poziomu docelowego dla ozonu w powietrzu, określony jest na
rok 2010.
5.3.1. Źródła emisji zanieczyszczeń do powietrza
Głównym
źródłem
zanieczyszczeń
powietrza
jest
emisja
substancji
zanieczyszczających, pochodzących z procesów spalania paliw stałych, ciekłych
i gazowych w celach energetycznych i technologicznych. Drugim źródłem emisji substancji
zanieczyszczających do powietrza jest wykorzystanie paliw płynnych do napędzania
silników spalinowych w pojazdach samochodowych, maszynach rolniczych, budowlanych,
w kolejnictwie, gdzie podczas spalania paliw emitowanych jest wiele zanieczyszczeń.
Istotnym elementem emisji w tym zakresie jest również emisja powstająca w obrocie tymi
paliwami, występująca głównie w czasie tankowania oraz przeładunku.
Gmina Choszczno jest gminą turystyczno-rolniczą, w związku z tym na terenie tym nie
występują znaczące przemysłowe źródła emisji. Zanieczyszczenie powierza na terenie
gminy Choszczno spowodowane jest głównie przez tzw. niską emisję pochodzącą z małych
kotłowni osiedlowych, lokalnych kotłowni sektora usługowego oraz palenisk domowych.
Obecnie na terenie gminy dominują indywidualne kotłownie opalane węglem
lub koksem i węglowe paleniska domowe. Występują także (głównie w sektorze
usługowym), kotłownie opalane olejem opałowym, gazem propan-butan oraz drewnem
(zrębki). Kotłownie te pokrywają ok. 31,7 % zapotrzebowania na energię cieplną
(ogrzewanie mieszkań, sklepów i biur). Ponadto w mieście eksploatowanych jest około 40
lokalnych źródeł ciepła o mocy całkowitej 16,6 MW. Kotłownia centralna PEC zasilana jest
węglem, kotłownie lokalne opalane są w większości gazem. Zestawienie najważniejszych
emitorów zanieczyszczeń do powietrza na terenie Miasta i Gminy Choszczno prezentuje
tabela 30.
75
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Tabela 30.
Emitory zanieczyszczeń powietrza w gminie
Miejscowość
Choszczno
Choszczno
Choszczno
Choszczno
Choszczno
Choszczno
Przedsiębiorstwo
Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej
BUMAR
APAGBUMAR
Zakłady Dziewiarskie EMITEX
Areszt Śledczy
Samodzielny Zakład Opieki Zdrowotnej – Szpital Powiatowy
Źródło: Starostwo Powiatowe w Choszcznie
Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Choszcznie pracuje na trzech kotłach
rusztowych o łącznej mocy 22,15 MW. System oczyszczania spalin oparty jest o odpylacze
cyklonowe o sprawności 80%. Spaliny odprowadzane są kominem żelbetonowym
o wysokości h = 65m i średnicy D = 1,4m.
W związku z ograniczeniem emisji zanieczyszczeń do powietrza na terenie gminy
wykonywane są liczne prace modernizacyjne, tj. w ostatnich latach kontynuowano
modernizację sieci z rur preizolowanych przy ul. Westerplatte o dł. 57mb, osiedle
Grunwaldzkie o dł.38mb, wykonano izolację termiczną kotła WLM-5 i wyciągu spalin K-3,
wymieniono kocioł gazowy w kotłowni lokalnej Wolności 31 o mocy 225 KW oraz dokonano
wymiany zbiornika odgazowywacza wody uzdatnionej.
Udział transportu w globalnym zanieczyszczaniu powietrza jest także dość znaczny.
Spaliny z silników benzynowych zawierają tlenek węgla (CO) i tlenki azotu (NOx),
węglowodory (lotne związki organiczne), dwutlenek siarki (SO2) i cząstki stałe. Ilość
emitowanych zanieczyszczeń zależy od natężenia ruchu, rodzaju pojazdów oraz paliwa
stosowanego do ich napędu. Średnie natężenie ruchu na poszczególnych drogach
wojewódzkich w gminie w 2005 roku prezentuje tabela 31.
Tabela 31.
Średnie natężenie ruchu na poszczególnych rodzajach dróg (pojazdów/dobę)
Nazwa drogi
Osobowe
Dostawcze
Razem
3.651
569
4.220
1.036
314
1.350
2.377
336
2.713
540
191
731
Droga Wojewódzka Nr 151:
CHOSZCZNO / PRZEJŚCIE (4,3KM)
Droga Wojewódzka Nr 160:
CHOSZCZNO – ZIELENIEWO (16,0KM)
Droga Wojewódzka Nr 175:
KIEŁPNO – CHOSZCZNO(14,6KM)
Droga Wojewódzka Nr 122:
DOLICE – PIASECZNIK (9,3KM)
Źródło: Zachodniopomorski Zarząd Dróg Wojewódzkich w Koszalinie
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad opracowała metody obliczania
prognozy ruchu na zamiejskich drogach krajowych, wojewódzkich, powiatowych
i gminnych. Opierając się na wskaźnikach zawartych w ww. prognozie możemy obliczyć
średnie natężenie pojazdów na poszczególnych drogach w Gminie w 2009 roku. Wyniki
obliczeń prezentuje tabela 32.
76
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Tabela 32.
Średnie natężenie ruchu (ilość pojazdów/dobę) na poszczególnych drogach wojewódzkich
Nazwa drogi
Droga Wojewódzka Nr 151:
CHOSZCZNO / PRZEJŚCIE (4,3KM)
Droga Wojewódzka Nr 160:
CHOSZCZNO – ZIELENIEWO (16,0KM)
Droga Wojewódzka Nr 175:
KIEŁPNO – CHOSZCZNO(14,6KM)
Droga Wojewódzka Nr 122:
DOLICE – PIASECZNIK (9,3KM)
Pojazdy
ogółem
Osobowe
Dostawcze
4.891
4.254
637
1.027
352
3.146
2.770
376
841
628
213
1.379
Źródło: Obliczenia własne
Na podstawie metody przedstawionej przez GDDKiA można także określić średnie
natężenie pojazdów samochodowych w kolejnych latach na drogach wojewódzkich
w gminie, tj. do roku 2020. Obliczenia zostały przedstawione w tabeli 33.
Tabela 33.
Średnie natężenie ruchu na poszczególnych rodzajach dróg w latach 2005 - 2020
Rodzaj
drogi
Droga
Wojewódzka
Nr 151:
CHOSZCZNO /
PRZEJŚCIE
Droga
Wojewódzka
Nr 160:
CHOSZCZNO –
ZIELENIEWO
Droga
Wojewódzka
Nr 175:
KIEŁPNO –
CHOSZCZNO
Droga
Wojewódzka
Nr 122:
DOLICE –
PIASECZNIK
Rok
2005
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
4.220
5.043
5.201
5.362
5.530
5.701
5.861
6.026
6.196
6.370
6.549
6.734
1.350
1.605
1.654
1.705
1.757
1.811
1.861
1.912
1.964
2.018
2.074
2.130
2.713
3.244
3.345
3.449
3.557
3.668
3.771
3.878
3.986
4.099
4.215
4.334
731
867
893
920
948
976
1.002
1.029
1.057
1.086
1.114
1.145
Źródło: Obliczenia własne
77
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Wielkość emitowanych zanieczyszczeń zależy od natężenia ruchu na drogach,
od rodzaju pojazdów oraz od stosowanego przez nie paliwa do ich napędu. Do obliczania
szacunkowych ilości zanieczyszczeń powstających w wyniku ruchu komunikacyjnego
przyjęto następujące założenia:
 samochody osobowe jako paliwa używają benzyny, średnie spalanie na 100km –
8 l benzyny (5,76kg),
 samochody ciężarowe jako paliwa używają oleju napędowego, średnie spalanie
na 100km – 36l oleju napędowego (29,52kg).
Emisja poszczególnych rodzajów zanieczyszczeń powstających w wyniku spalania
1kg oleju napędowego i benzyny przedstawia tabela 34.
Tabela 34.
Rodzaje i ilości zanieczyszczeń emitowanych przy spalaniu 1kg benzyny oraz 1kg olej
Rodzaje zanieczyszczenia
Benzyna [g/kg paliwa]
Pyły
SO2
NO2
CO
węglowodory alifatyczne
węglowodory aromatyczne
2,0
33,0
240,0
30,0
13,0
Olej napędowy
[g/kg paliwa]
4,3
6,0
76,0
23,0
13,0
6,0
Biorąc pod uwagę średnie natężenie ruchu na drogach wojewódzkich
zlokalizowanych na terenie Gminy Choszczno przedstawione w tabeli 32, możemy obliczyć
wielkość emisji spalin samochodowych na poszczególnych rodzajach dróg podczas
przejazdów samochodów osobowych oraz ciężarowych w 2009 roku. Wielkości obliczonej
emisji prezentuje tabela 35.
Tabela 35.
Wielkość emisji spalin samochodowych na drogach wojewódzkich
Rodzaje zanieczyszczenia
Wielkość emisji
z pojazdów osobowych
[Mg/rok]
Wielkość emisji
z pojazdów ciężarowych
[Mg/rok]
Droga Wojewódzka Nr 151: CHOSZCZNO / PRZEJŚCIE (4,3 KM)
Pyły
SO2
NO2
CO
Węglowodory alifatyczne
Węglowodory aromatyczne
2,11
34,77
252,87
31,61
13,69
3,48
4,85
61,45
18,59
10,51
4,85
Droga Wojewódzka Nr 160: CHOSZCZNO – ZIELENIEWO (16,0 KM)
Pyły
SO2
NO2
CO
Węglowodory alifatyczne
1,89
31,23
227,16
28,39
78
7,15
9,97
126,35
38,24
21,61
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Rodzaje zanieczyszczenia
Węglowodory aromatyczne
Wielkość emisji
z pojazdów osobowych
[Mg/rok]
12,30
Wielkość emisji
z pojazdów ciężarowych
[Mg/rok]
9,97
Droga Wojewódzka Nr 175: KIEŁPNO – CHOSZCZNO(14,6 KM)
Pyły
SO2
NO2
CO
Węglowodory alifatyczne
Węglowodory aromatyczne
4,66
76,87
559,07
69,88
30,28
6,97
9,72
123,16
37,27
21,07
9,72
Droga Wojewódzka Nr 122: DOLICE – PIASECZNIK (9,3 KM)
Pyły
SO2
NO2
CO
Węglowodory alifatyczne
Węglowodory aromatyczne
0,67
11,10
80,74
10,09
4,37
2,51
3,51
44,44
13,45
7,60
3,51
SUMA ZANIECZYSZCZEŃ
Pyły
SO2
NO2
CO
Węglowodory alifatyczne
Węglowodory aromatyczne
9,33
153,97
1.119,84
139,97
60,64
20,11
28,05
355,40
107,55
60,79
28,05
Źródło: Obliczenia własne
Poprawę jakości powietrza można uzyskać przez ograniczenie szkodliwych dla
środowiska technologii, zmniejszenie oddziaływania obszarów niskiej emisji (w tym
stworzenie warunków rozwoju dla gazyfikacji gminy i odnawialnych źródeł energii,
likwidację lub modernizację kotłowni węglowych na gazowe lub olejowe), poprawę
nawierzchni dróg oraz budowę obwodnic.
5.4. Wody podziemne
Zanieczyszczenie wód podziemnych w największym stopniu zależy od głębokości
zalegania oraz izolacji poziomu wodonośnego od powierzchni terenu oraz od lokalizacji
potencjalnych źródeł zanieczyszczeń. Najbardziej zagrożone w gminie Choszczno,
podobnie jak w całym kraju, są wody gruntowe w obrębie czwartorzędowego poziomu
wodonośnego. Dobre właściwości filtracyjne skał słabo izolujących poziom wodonośny
stwarzają warunki do migracji zanieczyszczeń z powierzchni terenu. Wody wgłębne, lepiej
izolowane od powierzchni, charakteryzują się dobrą jakością. Zanieczyszczenie wód
podziemnych może mieć charakter nieodwracalny.
Głównymi zagrożeniami dla jakości wód podziemnych w gminie Choszczno mogą być:
 zanieczyszczenia obszarowe, których źródłem jest rolnictwo (stosowanie gnojowicy,
nawozów sztucznych, środków ochrony roślin),
 hodowla zwierząt - poprzez niewłaściwe składowanie obornika i gnojowicy,
79
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
odprowadzanie ścieków do rowów, z gospodarstw nie posiadających zbiorników
bezodpływowych,
 „dzikie” składowiska odpadów,
 awarie (transport substancji niebezpiecznych).
Ochrona wód podziemnych jako głównego źródła zaopatrzenia ludności w wodę
jest ważnym elementem oceny tendencji przeobrażeń środowiska przyrodniczego.
W związku z tym wody te badane są z uwzględnieniem stopnia naturalnej izolacji,
a zatem wrażliwości na wpływ zanieczyszczeń.

W marcu 2004 roku weszło rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r.
(dokument archiwalny) w sprawie klasyfikacji do prezentowania stanu wód
powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu
interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód (Dz. U. Nr 32 poz. 284). Rozporządzenie
wprowadza 5 klas jakości wód, tj.:
 Klasa I – charakteryzuje wody bardzo dobrej jakości,
 Klasa II – charakteryzuje wody dobrej jakości,
 Klasa III – charakteryzuje wody zadowalającej jakości,
 Klasa IV – charakteryzuje wody niezadowalającej jakości,
 Klasa V – charakteryzuje wody złej jakości.
Monitoring jakości wód podziemnych na poziomie krajowym jest prowadzony przez
Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie. Jakość wód podziemnych na terenie Gminy
Choszczno badana jest w miejscowości Wardyń. Wyniki oceny jakości wód podziemnych
z lat 2004 – 2007 wg Rozporządzenia z dnia 11 lutego 2004 r. dla punktu Choszczno – Wardyń
- 298 przedstawia tabela 36.
Tabela 36.
Jakość wód podziemnych na terenie Miasta i Gminy Choszczno
Rok badania
Nr punktu w
monitoringu
krajowym
Gmina/
Miejscowość
Poziom
wodonośny
2004
2005
2006
2007
298
Choszczno/
Wardyń
Wgłębne
III
III
III
III
Wskaźniki
przekraczające
dla wód
przeznaczonych
do spożycia w
2007 roku
Fe, Mn
Źródło: Raport o stanie środowiska w województwie zachodniopomorskim w latach 2006-2007
W ocenie wód podziemnych uwzględniono rozporządzenie Ministra Zdrowia
z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi
(Dz. U. Nr 61, poz. 417). Wskaźniki przekraczające normy dla wód przeznaczonych do
spożycia w 2007 roku to zawartość manganu oraz żelaza. Wody podziemne na terenie
Miasta i Gminy Choszczno charakteryzują się III klasą jakości. Zanieczyszczenie wód
80
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
podziemnych związkami żelaza oraz manganu miały charakter typowo geogeniczny i były
wynikiem szeregu geologicznych oraz przyrodniczych uwarunkowań.
Ponadto wody podziemne podlegają ocenie ze względu na poziom azotanów
wg rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów
wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych
(Dz. U. Nr 241, poz. 2093). Zawartość azotanów w 2007 roku w tym mierzona w tym punkcie
wynosiła 0,08 mg NO3/dm3.
Dyrektywa 2000/60/WE powszechnie nazywana Ramową Dyrektywą Wodną (RDW)
ustanawia ramy działań na rzecz ochrony wód powierzchniowych i podziemnych.
Perspektywicznym celem Ramowej Dyrektywy Wodnej jest osiągnięcie do 2015 roku
dobrego stanu wszystkich wód. Dla jednolitych części wód podziemnych określa
osiągnięcie dobrego stanu ilościowego oraz chemicznego.
Wody podziemne tak jak i wody powierzchniowe zostały podzielone na jednolite
części wód, tj. na jednostki, dla których będą prowadzone analizy presji antropogenicznych
i opracowywane programy wodno - środowiskowe. Zasady ich wydzielenia oparte są na
dokonanym podziale według typów wód oraz innych kryteriów, w tym podziale na obszary
chronione. Podział ten został opracowany w celu dostosowania prawa krajowego do
obowiązujących
dyrektyw
unijnych.
Zgodnie
z
danymi
Państwowej
Służby
Hydrogeologicznej Gmina Choszczno zlokalizowana jest na terenie JCWPd nr 7, znajduje się
w regionie Dolnej Odry, a jego całkowita powierzchnia wynosi 2.304,41 km2.
Charakterystykę położenia JCWPd nr 7 prezentuje rysunek 6.
Rysunek 6. Charakterystyka położenia JCWPd Nr 7
Źródło: www.psh.gov.pl
W 2008 roku weszło nowe rozporządzenie i klasyfikację wód podziemnych
przeprowadza się wg Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 roku
w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych Dz. U. Nr 143, poz. 896.
81
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Monitoring jednolitych części wód podziemnych i powierzchniowych prowadzony
jest zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 13 maja 2009 r. w sprawie form
i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych
i podziemnych (Dz. U. 2009 Nr 81 poz. 685).
Brak jest aktualnych danych wynikowych jakości wód podziemnych na terenie
Gminy Choszczno wg Rozporządzenia z dnia 23 lipca 2008 roku oraz 13 maja 2009 roku.
5.5. Wody powierzchniowe
Na jakość wód powierzchniowych gminy wpływają uwarunkowania naturalne,
tj. warunki klimatyczne, hydrograficzne, tempo przebiegu procesów biohydrochemicznych
w wodach (tzw. zdolność samooczyszczania się wód), presje antropogeniczne.
Poważnym czynnikiem obniżającymi jakość wód w gminie Choszczno mogą być:
 spływy powierzchniowe z terenów wiejskich, rolniczych (nawozy sztuczne
i naturalne, środki ochrony roślin),
 ścieki komunalne odprowadzane w sposób niekontrolowany,
 ścieki deszczowe spływające z dróg i placów.
Ocenę jakości wód powierzchniowych w latach 2004-2007 prowadzono
w oparciu o Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie
klasyfikacji do prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu
prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód
(Dz. U. Nr 32 poz. 284).
W 2008 roku weszło nowe rozporządzenie i klasyfikację wód podziemnych
przeprowadza się wg Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 roku
w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych Dz. U. Nr 143, poz. 896.
Monitoring jednolitych części wód podziemnych i powierzchniowych prowadzony
jest zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 13 maja 2009 r. w sprawie form
i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych
i podziemnych (Dz. U. 2009 nr 81 poz. 685).
Nadrzędnym celem Ramowej Dyrektywy Wodnej jest osiągnięcie dobrego stanu
wód na terenie całej Unii Europejskiej do roku 2015. Wody powierzchniowe, w tym silnie
zmienione i sztuczne jednolite części wód, powinny do tego czasu osiągnąć dobry stan
chemiczny, oraz odpowiednio, dobry stan ekologiczny lub dobry potencjał ekologiczny,
gdzie:
 stan ekologiczny obowiązuje dla wód naturalnych,
 potencjał ekologiczny dla sztucznych lub silnie zmienionych jednolitych części wód.
Cele RDW w odniesieniu do jakości wód powierzchniowych najlepiej obrazuje
rysunek 7.
82
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Rysunek 7. Cele RDW w odniesieniu do jakości wód powierzchniowych
Źródło: www.rzgw.szczecin.pl




Stan wód definiowany jest na podstawie parametrów takich jak:
ogólny stan ekologiczny,
elementy biologiczne (m.in. występowanie glonów, roślin wodnych, bezkręgowców,
ryb),
elementy hydromorfologiczne (np. przepływ wód, ciągłość rzeki, ukształtowanie dna
i brzegów),
parametry fizyko-chemiczne wód.
Im bardziej wartości tych parametrów zbliżone są do naturalnych, tym lepszy jest
stan wód.
5.5.1. Stan czystości rzek
Przepływające przez gminę cieki wodne objęte są badaniami jakości wód, które
kontroluje Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie. Istniejąca na terenie
gminy sieć rzeczną tworzy rzeka Ina z dopływami. Bezpośrednio na terenie gminy
usytuowane są dwa punkty monitoringu jakości wód rzek. Jeden z nich znajduje się poniżej
Recza Pomorskiego (98,7km) i monitoruje jakość rzeki Iny , a drugi zlokalizowany jest na
rzece Stobnica (2,5km) i znajduje się na ujściu rzeki Iny, tj. na drodze Choszczno – Recz.
Ostatnie badania prowadzone były w 2006 roku zgodnie z Rozporządzeniem Ministra
Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie klasyfikacji do prezentowania stanu wód
powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu
interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód (Dz. U. nr 32 poz. 284). Wyniki
przeprowadzonego monitoringu prezentuje tabela 37.
83
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Tabela 37.
Jakość wód powierzchniowych na terenie Miasta i Gminy Choszczno
Punkt pomiarowy
Rzeka
Ina
Stobnica
Nazwa stanowiska
poniżej Recza
Pomorskiego
Ujście do Iny (na drodze
Choszczno – Recz)
km
Klasyfikacja wg
Rozporządzenia
MŚ
Ocena koncentracji
azotanów i stopnia
eutrofizacji
max
Przekroczenia
stężenie
wskaźników
azotanów
eutrofizacji
98,7
IV
7,5
Tak
2,5
IV
8,4
Tak
Źródło: Raport o stanie środowiska w województwie zachodniopomorskim w latach 2006-2007
Rzeki Gminy Choszczno zostały zaliczone do klasy IV, która oznacza wody
niezadowalającej jakości. Występowanie wód w tej klasie jest związane przede wszystkim
z odprowadzaniem ścieków z terenów miejsko – przemysłowych. Wskaźnikami obniżającymi
jakość wody były: miano Coli oraz wskaźniki zanieczyszczeń powodujących eutrofizację
wód bądź będące jej następstwem, zawartość związków azotu, koncentracja chlorofilu
„a”, a także barwa wody.
Ocena zawartości azotanów oraz średnich stężeń wskaźników eutrofizacji wód
wymienionych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w/s kryteriów
wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych
(Dz. U. Nr 241 poz. 2093) wykazała, że:
 stężenia azotanów w badanych rzekach są niskie - znacznie niższe od wartości
wskazanej w wyżej wymienionym rozporządzeniu, która wynosi 50 NO3/l,
 kryteria graniczne wskaźników eutrofizacji zostały przekroczone w wodach Stobnicy
(nadmierne ilości fosforu ogólnego) oraz w Inie (koncentracja chlorofilu „a”).
W ostatnich latach na rzekach gminy nie powadzono badań monitoringowych.
Można jednak przypuszczać, że rzeki przepływające przez nieskanalizowane miejscowości,
prowadzą wody w znacznym stopniu obciążone zanieczyszczeniami bakteriologicznymi.
Z tego względu istniejący zły stan czystości cieków wodnych na obszarze gminy wymaga
podjęcia zdecydowanych działań w kierunku uporządkowania gospodarki wodno ściekowej. Wymaga to przede wszystkim inwestycji w oczyszczalnie ścieków i rozbudowę
kanalizacji sanitarnej.
5.5.2. Stan czystości jezior
Wody w zbiornikach wodnych są bardziej podatne na zanieczyszczenia głównie ze
względu na położenie w zagłębieniach terenu. Podlegają one wpływom otaczającego
obszaru związanym ze spływem wód powierzchniowych zawierających związki biogenne.
Substancje zanieczyszczające mogą być trwale kumulowane w osadach dennych jezior.
Ocena stanu czystości wód w jeziorach do roku 2006 była prowadzona zgodnie
z programem Systemu Oceny Jakości Jezior (SOJJ) opracowanym przez Instytut Ochrony
Środowiska w Warszawie. Ocena opierała się na określeniu zasobności wód w związki
84
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
mineralne i organiczne (azot ogólny i mineralny, ortofosforany, fosfor ogólny) oraz
stwierdzeniu procesów eutrofizacji.
Ocenę jakości wód przeprowadzono w skali 4-stopniowej :
 Klasa I - wody bardzo czyste,
 Klasa II - wody nieznacznie zanieczyszczone i zanieczyszczone,
 Klasa III - wody silnie zanieczyszczone,
 Wody poza klasą - PK - wody jezior nie spełniające parametrów dla klasy III.
Zgodnie z ww. oceną jakości wód SOJJ, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
dokonał oceny jakości wód w jeziorach gminy. Na terenie gminy badaniami
monitoringowymi były objęte dwa jeziora, tj. Klukom oraz Raduń, przy czym ostatnie
badania zostały wykonane w 2000 roku. Wykaz gminnych jezior badanych przez
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska przedstawia tabela 38.
Tabela 38.
Wykaz jezior badanych w gminie
Nazwa jeziora
Powierzchnia [ha]
Zlewnia
Rok badań
Klasa
Klukom
85,2
Ina
1993,2000
III
Raduń
106,8
Ina
1996
III
Źródło: Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Choszczeńskiego na lata 2008-2011 z perspektywą na lata
2012-2015
W wyniku przeprowadzonych badań wykazano iż wody jezior gminy sklasyfikowano
jako wody silnie zanieczyszczone, tj. klasa III.
Ponadto zbadano także stan eutrofizacji jezior. Wyniki zostały zaprezentowane
w tabeli 39.
Tabela 39.
Eutrofizacja jeziora Klukom
Nazwa
jeziora
Pcałk.
(mgP/dm3)
Ncałk.
(mgN/dm3)
Chlorofil
„a”
(mg/m3)
Widzialność
krążka (m)
Graniczny
wskaźnik
> 0,1
> 1,5
> 25
<2
Klukom
0,063
1,27
12,9
1,6
Przekroczenie
wskaźników
eutrofizacji
Rok
badania
Tak
2000
Źródło: Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Choszczeńskiego na lata 2008-2011 z perspektywą na lata
2012-2015
Od roku 2007 wdrażana jest nowa metodyka badania jezior zgodna z zasadami
Ramowej Dyrektywy Wodnej (RDW). Przy ocenie stanu wód jeziornych wiodącą rolę pełnią
badania biologiczne: makrolity (roślinność wodna wynurzona i zanurzona), fitoplankton
(bakterioplankton i glony) oraz fitobentos (okrzemki poroślowe). Ocena stanu jezior wg RDW
będzie przedstawiana w 5-stopniowej skali, tj.: klasa I, klasa II, klasa III, klasa IV, klasa V.
85
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie wykonał po raz pierwszy
ocenę stanu wód powierzchniowych w oparciu o rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia
20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód
powierzchniowych, które dokonuje się w zakresie swojej regulacji wdrożenia Dyrektywy
2000/60/WE (Ramowej Dyrektywy Wodnej). Rozporządzenie wymaga dokonania oceny
stanu ekologicznego, elementów fizykochemicznych, stanu chemicznego i stanu jakości
wód. Jeziora Gminy Choszczno nie zostały objęte monitoringiem.
5.6. Klimat akustyczny
Hałasem nazywa się wszystkie niepożądane, nieprzyjemne, dokuczliwe lub szkodliwe
drgania mechaniczne ośrodka sprężystego, oddziaływujące na organizm ludzki. Hałas
uważany jest za czynnik zanieczyszczający środowisko.
Ochrona przed hałasem polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu akustycznego
środowiska, w szczególności poprzez utrzymanie poziomu hałasu poniżej dopuszczalnego
lub co najmniej na tym poziomie jak i na zmniejszaniu poziomu hałasu co najmniej do
dopuszczalnego, gdy nie jest on dotrzymany.
Ustawa Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150)
definiuje podstawowe pojęcia z zakresu ochrony przed hałasem jak:
 emisja, przez którą rozumie się wprowadzane bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku
działalności człowieka, do powietrza, wody, lub ziemi, energie, takie jak hałas czy
wibracje,
 hałas, przez który rozumie się dźwięki o częstotliwościach od 16Hz do 16.000 Hz,
 poziom hałasu przez który rozumie się równoważny poziom dźwięku A wyrażony
w decybelach (dB).
Wraz z dniem wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, na terytorium naszego kraju zaczęły
obowiązywać wspólnotowe przepisy prawne. Hałas w środowisku, na który narażeni są
ludzie, reguluje Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dnia 25 czerwca 2002
roku w sprawie oceny i zarządzania hałasem w środowisku 2002/49/WE. Powyższy dokument
ma na celu wspólne dla wszystkich Państw Członkowskich unikanie, zapobieganie oraz
zmniejszanie szkodliwych skutków narażenia ludzi na działanie hałasu.
Dyrektywa 2002/49/WE wprowadziła ujednolicone i stosowane w krajach Unii wskaźniki
oceny hałasu. Wskaźniki te będą stosowane do prowadzenia długookresowej polityki
w zakresie ochrony środowiska przed hałasem (LN i LDWN) oraz do ustalania i kontroli
warunków korzystania ze środowiska w odniesieniu do jednej doby (LAeqD i LAeqN).
Wraz z wprowadzeniem nowych wskaźników oceny hałasu zmianie uległy
rozporządzenia Ministra Środowiska, w których wartości wskaźników określały dopuszczalne
poziomy hałasu w środowisku. Nowe kryteria oceny hałasu zróżnicowane w zależności
od rodzajów terenu, rodzaju obiektu lub działalności będącej źródłem hałasu oraz
w zależności od pory dnia lub nocy określone zostały w Rozporządzeniu Ministra Środowiska
z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku
(Dz. U. Nr 120 poz. 826).
Wskaźnikiem oceny hałasu jest zgodnie z ustawą równoważny poziom dźwięku
wyrażony w decybelach(dB). Poziom ten stanowi uśrednioną wartość w odniesieniu do pory
86
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
doby (dzień od 6:00 do 22:00 lub noc od 22:00 do 6:00). Wartości dopuszczalnych
długookresowych średnich poziomów dźwięku A w dB określa tabela 40.
Tabela 40.
Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowane przez poszczególne grupy źródeł
hałasu z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków
powietrznych oraz linie elektromagnetyczne
Rodzaj terenu
a) Strefa ochronna
„A” uzdrowiskowa
b) Tereny szpitali
poza miastem
a) Tereny zabudowy
mieszkaniowej
jednorodzinnej
b) Tereny zabudowy
związanej ze stałym
lub czasowym
pobytem dzieci i
młodzieży
c) Tereny domków
opieki społecznej
d) Tereny szpitali w
miastach
a) Tereny zabudowy
mieszkaniowej
wielorodzinnej i
zamieszkania
zbiorowego
b) Tereny zabudowy
zagrodowej
c) Tereny
rekreacyjno
wypoczynkowe
d) Tereny
mieszkaniowousługowe
Tereny w strefie
śródmiejskiej miast
powyżej 100 tys.
mieszkańców
Dopuszczalny długookresowy średni poziom dźwięku A w dB
Pozostałe obiekty i działalność
Drogi lub linie kolejowe
będąca źródłem hałasu
LDWN
LN
LDWN
LN
przedział czasu
przedział czasu
przedział czasu
przedział czasu
odniesienia
odniesienia
odniesienia
odniesienia
równy wszystkim równy wszystkim równy wszystkim równy wszystkim
dobom w roku
porom roku
dobom w roku
porom roku
50
45
45
40
55
50
50
40
60
50
55
45
65
55
55
45
a Wartości
określane dla dróg stosuje się także dla torowisk tramwajowych poza pasem drogowym i kolei liniowych.
Strefa śródmiejska miast powyżej 100 tys. mieszkańców to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracją
obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. W przypadku miast, w których występują dzielnice o liczbie
mieszkańców pow. 100 tys., można wyznaczyć
w tych dzielnicach strefę śródmiejską, jeżeli charakteryzuje się ona zwartą zabudową mieszkaniową z koncentracją
obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych.
b
87
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
W związku ze stwierdzoną uciążliwością akustyczną hałasów komunikacyjnych
Państwowy Zakład Higieny opracował skalę subiektywnej uciążliwości zewnętrznych tego
rodzaju hałasów.
Zgodnie z dokonaną klasyfikacją uciążliwość hałasów komunikacyjnych zależy od wartości
poziomu równoważnego LAeq i wynosi odpowiednio:
 mała uciążliwość
LAeq < 52 dB
 średnia uciążliwość
52 dB < LAeq < 62 dB
 duża uciążliwość
63 dB < LAeq < 70 dB
 bardzo duża uciążliwość
LAeq > 70 dB
Ze względu na środowisko występowania, hałas dzieli się na trzy podstawowe grupy:
 hałas w przemyśle (przemysłowy),
 hałas w pomieszczeniach mieszkalnych, użyteczności publicznej i na terenach
wypoczynkowych (komunalny),
 hałas od środków transportu (komunikacyjny).
Hałas przemysłowy jest to hałas stworzony przez źródła zlokalizowane wewnątrz
i na zewnątrz obiektów budowlanych różnego typu. Bywa on najczęstszą przyczyną skarg
ludności. Wynika to między innymi z faktu, że hałasy tego typu mają najczęściej charakter
ciągły, często o bardzo dokuczliwym brzmieniu. Na hałas przemysłowy wpływają wszelkie
źródła hałasu znajdujące się na terenie zakładu przemysłowego, zarówno na otwartej
przestrzeni (punktowe źródła hałasu), jak i w budynkach (wtórne źródła hałasu).
Punktowymi źródłami hałasu są wentylatory, czerpnie, sprężarki itp. usytuowane na
zewnątrz budynków. Źródłem hałasu wtórnego są obiekty budowlane w tym produkcyjne,
w których hałas pochodzący od pracy maszyn i urządzeń emitowany jest do środowiska
przez ściany, strop, okna i drzwi. Ponadto prace dorywcze wykonywane poza budynkami
produkcyjnymi jak np. cięcie, kucie, a także obsługa zakładów przez transport kołowy
stanowią dodatkowe źródło hałasu.
Na terenie gminy działalność gospodarczą prowadzą podmioty typu: zakłady
produkcyjne,
rzemieślnicze
i
usługowe,
które
kształtują
klimat
akustyczny
w bezpośrednim swoim otoczeniu. Oddziaływanie akustyczne tych zakładów ma charakter
punktowy. O wpływie zakładu na klimat akustyczny środowiska decyduje jego lokalizacja.
W przypadku zakładów zlokalizowanych w otoczeniu terenów, dla których rozporządzenie
nie przewiduje dopuszczalnych poziomów dźwięku (tereny przemysłowe, aktywizacja
gospodarcza, tereny rolne, lasy, itp.) problem hałasu nie występuje. Pojawia się on
wówczas, gdy zakład sąsiaduje z obszarami zapisanymi w planach zagospodarowania
przestrzennego poszczególnych gmin, jako tereny wymagające ochrony przed hałasem
(zabudowa mieszkaniowa, tereny oświaty, służby zdrowia, tereny rekreacyjne). Wówczas
występują sytuacje, w których zakłady przekraczają obowiązujące wartości dopuszczalne
poziomu równoważnego hałasu.
Ochrona przed hałasem polega na zapobieganiu przekraczania dopuszczalnych
wartości poziomu równoważnego hałasu. Podstawą wszczęcia postępowania w sprawie
wydania decyzji o dopuszczalnym poziomie hałasu jest stwierdzenie przez organ ochrony
środowiska na podstawie pomiarów własnych, pomiarów dokonanych przez
wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska lub pomiarów podmiotu obowiązanego
88
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
do ich prowadzenia, że poza zakładem, w wyniku jego działalności przekroczone
są dopuszczalne poziomy hałasu (art. 115a ustawy Prawo ochrony środowiska).
W ostatnich latach podmioty gospodarcze zlokalizowane na terenie gminy były
kontrolowane przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska pod względem emisji
hałasu. Kontrole wykonane przez WIOŚ w ostatnich latach na terenie gminy, tj.:
 Hotelik „RAZEM” ul. Mickiewicza 1, 73-200 Choszczno – kontrola w 2006 roku –
nie stwierdzono przekroczenia dopuszczalnej emisji hałasu,
 Lokal znajdujący się w Choszcznie przy ulicy Stargardzkiej 9, którego właścicielem
jest Firma Usługowo – Handlowa „DRAWA” Zdzisław Ptak ul. Choszczeńska 66,
73-220 Drawno – kontrola wykonana w 2007 roku – stwierdzono przekroczenia
dopuszczalnego poziomu emisji hałasu, na wniosek WIOŚ, Starostwo Powiatowe
wydało decyzję o dopuszczalnym poziomie hałasu.
 Hotelik „RAZEM” ul. Mickiewicza 1, 73-200 Choszczno – kontrola w 2008 roku –
nie stwierdzono przekroczenia dopuszczalnej emisji hałasu.
Hałas komunikacyjny pochodzi od środków transportu lotniczego, kolejowego
i drogowego. Hałas tego typu dosięga nas niemal wszędzie. Szczególnie narażone
są tereny znajdujące się w pobliżu większych tras komunikacyjnych. Wynika to z dużej
dynamiki wzrostu ilości środków transportu, zwłaszcza pojazdów samochodowych
notowanego w ostatnich latach oraz wzmożonego ruchu tranzytowego (towarowego
i osobowego) w komunikacji międzynarodowej.
Na terenie Gminy Choszczno hałas generowany przez pojazdy samochodowe jest
dominującym źródłem, mogącym w znaczny sposób kształtować klimat akustyczny na
analizowanym obszarze. Hałas wywołany ruchem drogowym, charakteryzowany jest przez
takie czynniki jak: natężenie ruchu oraz struktura strumienia pojazdów, płynność ruchu.
Ważny jest także stan nawierzchni poszczególnych dróg oraz odchylenie jezdni. Główne
drogi przebiegające przez Gminę Choszczno to droga wojewódzka nr 151, droga
wojewódzka nr 160, droga wojewódzka nr 175 oraz droga wojewódzka nr 122.
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, co 5 lat prowadzi badania
dotyczące pomiaru natężenia ruchu na drogach województwa zachodniopomorskiego.
Zgodnie z przeprowadzonymi pomiarami w 2005 roku średni dobowy ruch (SDR) na terenie
Gminy Choszczno był mniejszy niż 5 tys. pojazdów na dobę. Dane dotyczące natężenia
ruchu i jego struktury przedstawione przez Zachodniopomorski Zarząd Dróg Wojewódzkich
w Koszalinie w odniesieniu do drogi wojewódzkiej nr 151 wskazują, że ich natężenie
kształtuje się na poziomie 4.220 pojazdów na dobę. W jej otoczeniu mogą znajdować się
tereny wymagające ochrony przed hałasem, na których występują przekroczenia wartości
dopuszczalnych. Dotyczy to szczególnie przebiegu drogi przez miejscowości, gdzie
w bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się zabudowa mieszkaniowa.
Większą część dróg w gminie cechują niskie parametry techniczne i zły stan
nawierzchni. Opracowanie koncepcji zmian ruchu samochodowego oraz remonty
i modernizacja dróg gminnych, wpłynie na poprawę klimatu akustycznego terenów
przyległych.
89
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Miernikiem zagrożenia środowiska rozwojem motoryzacji może być wskaźnik presji
motoryzacji, który jest obliczany na podstawie danych Generalnego Pomiaru Ruchu
i danych statystycznych GUS. Wskaźnik podaje średnioważone natężenie ruchu
w stosunku do badanego obszaru. Zgodnie z opracowaniem „Stan klimatu akustycznego
kraju w świetle badań WIOŚ w latach 2002-2006” wynika że presja motoryzacji
w województwie zachodniopomorskim jest prawie najniższa w Polsce.
Ponadto przez teren gminy Choszczno przebiega zelektryfikowana linia kolejowa
o znaczeniu krajowym Szczecin – Poznań. Linia kolejowa nr 351 prowadzi przewozy
pasażerskie w ruchu osobowym i przewozy towarowe. Składy osobowe poruszają się
z prędkością do 160 km/h, a towarowe 100km/h. W 2008 roku pomiary hałasu kolejowego
były wykonywane przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zakład Linii Kolejowych w Szczecinie.
Stanowiska pomiarowe były także zlokalizowane na terenie gminy Choszczno. Zgodnie
z przeprowadzonymi pomiarami w gminie stwierdzono przekroczenia dopuszczalnego
poziomu hałasu kolejowego w środowisku w porze dziennej i nocnej . Przekroczenia w porze
dziennej zanotowano w Choszcznie na ulicy Kolejowej 23 (12,6 dB), na ulicy Kolejowej 9/11
(10,9 dB), na ulicy Kolejowej 27 (12,8 dB) oraz na ulicy 9 Maja/Kolejowa (9,8 dB).
Przekroczenia w porze nocnej zanotowano w Choszcznie na ulicy Kolejowej 23 (19,4 dB),
na ulicy Kolejowej 9/11 (18,4 dB), na ulicy Kolejowej 27 (19,4 dB) oraz na ulicy 9 Maja
/ Kolejowa (16,7 dB).
Lokalnie mogą wystąpić niekorzystne zmiany ze względu na stan infrastruktury
(torowiska), prędkości przejazdu, rodzaju taboru kolejowego, stanu taboru kolejowego,
położenia torowiska (nasyp, wąwóz, teren płaski). W przypadku występowania przekroczeń
dopuszczalnego
poziomu
hałasu,
właściciel
linii
kolejowej
zobowiązany
jest do zastosowania rozwiązań ograniczających hałas.
Samoloty, śmigłowce, motolotnie, charakteryzują się bardzo wysokim poziomem
emitowanego dźwięku. Droga rozprzestrzeniania się fali dźwiękowej uniemożliwia
zastosowanie skutecznych zabezpieczeń prze hałasem, stąd też emisja hałasu obejmuje
stosunkowo duże powierzchnie terenu. Jednakże hałas lotniczy ma przede wszystkim
znaczenie lokalne. Z uwagi na brak lotniska na terenie gminy, nie występują tu problemy
związane z oddziaływaniem hałasu lotniczego w środowisku. Utworzone w ostatnim
dziesięcioleciu korytarze powietrzne dla krajowego i międzynarodowego lotniczego ruchu
pasażerskiego nie wpływają na klimat akustyczny na terenie gminy.
Na terenie gminy Choszczno mamy do czynienia z obszarami, w których hałas
przenikający do środowiska kształtuje klimat akustyczny tych terenów. Racjonalnie
prowadzona polityka rozwoju przestrzennego gminy z jej podstawowymi funkcjami winna
być prowadzona i ukierunkowana na powstrzymanie degradacji oraz przywracanie
walorów środowiska naturalnego, w tym na poprawę i kształtowanie klimatu akustycznego.
90
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
5.7. Promieniowanie elektromagnetyczne
Podstawą
prawa
krajowego
w
zakresie
ochrony
środowiska
przed
elektromagnetycznym promieniowaniem niejonizującym jest ustawa Prawo ochrony
środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.).
Zgodnie z art. 121 ustawy Prawo ochrony środowiska, ochrona przed polami
elektromagnetycznymi polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu środowiska poprzez:
 utrzymanie poziomów pól elektromagnetycznych poniżej dopuszczalnych poziomów
lub co najmniej na tych poziomach,

zmniejszenie
poziomów
pól
elektromagnetycznych
co
najmniej
do dopuszczalnych, gdy nie są one dotrzymane.
Dopuszczalne poziomy PEM w celu ochrony ludności przed promieniowaniem
elektromagnetycznym ustalone są w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30
października 2003 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych
oraz sposobu sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. z 2003 r. Nr 192,
poz. 1182 i 1183).
Wpływ promieniowania elektromagnetycznego zależy od jego wysokości natężenia
oraz częstotliwości. Do ogólnych głównych źródeł PEM można zaliczyć:
 elektroenergetyczne, takie jak: stacje i linie elektroenergetyczne wysokiego napięcia
(110kV) i więcej) oraz elektrownie,
 obiekty radiokomunikacyjne, czyli stacje nadawcze radiowe i telewizyjne, stacje
bazowe telefonii komórkowej,
 obiekty radiolokacyjne (wojskowe i cywilne urządzenia radionawigacji
i radiolokacji).
Największy wpływ na emisję promieniowania elektromagnetycznego na terenie
Gminy Choszczno mają nadajniki stacji bazowych telefonii komórkowych, pracujących
w paśmie 900MHz oraz 1800MHz i wyższych częstotliwościach.
Instalacje
te
emitują
niejonizujące
promieniowanie
elekromagnetyczne,
generowane przez anteny stacji w czasie jej pracy, a ich moc promieniowania jest różna w
zależności od wielkości stacji bazowej (często również powyżej 100 W). Częstotliwość
emitowania pól elektromagnetycznych waha się w granicach od 30kHz do 300GHz.
Na terenie gminy Choszczno zlokalizowane są cztery maszty telefonii komórkowej.
W
przypadku
masztów
telefonii
komórkowej
pola
elektromagnetyczne
są wypromieniowywane na bardzo dużych wysokościach, w miejscach niedostępnych dla
ludzi. Wokół budowanych stacji bazowych telefonii komórkowych, istnieje możliwość
tworzenia obszarów ograniczonego użytkowania. Na terenie gminy Choszczno
do tej pory nie wystąpiła potrzeba tworzenia takich obszarów.
Ponadto źródłem pól elektromagnetycznych są linie energetyczne i urządzenia
elektroenergetyczne. Przez teren gminy przebiegają linie sieci napowietrznej 15kV,
o niewielkim natężeniu pól elektromagnetycznych.
91
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Z dostępnych informacji wynika, że pomimo lokalizacji w Gminie Choszczno masztów
telefonii komórkowej oraz linii energetycznych średniego i niskiego napięcia, natężenie pól
elektromagnetycznych nie przekracza dopuszczalnych norm.
Zagrożenie promieniowaniem niejonizującym może być stosunkowo łatwo
wyeliminowane lub ograniczone pod warunkiem zapewnienia odpowiedniej separacji
przestrzennej człowieka od pól przekraczających określone wartości graniczne.
Aby ograniczyć uciążliwości promieniowania elektromagnetycznego należy podjąć
niezbędne działania polegające na:
 analizie wpływu na środowisko nowych obiektów emitujących promieniowanie
elektromagnetyczne,
 zobowiązaniu
inwestorów
do
pomiaru
emitowanego
promieniowania
i ewentualnego ograniczenia uciążliwości.
Ostatnie zmiany w ustawie Prawo ochrony środowiska zniosły obowiązek posiadania
pozwolenia na emitowanie pól elektromagnetycznych, jednak wprowadzają obowiązek
wykonania pomiarów pól elektromagnetycznych na prowadzących instalacje
i użytkowników urządzeń emitujących pola elektromagnetyczne (przedsię­wzięcia mogące
znacząco oddziaływać na środowisko). Pomiary należy przeprowadzić bezpośrednio po
rozpoczęciu użytkowania instalacji lub urządzenia i każdorazowo w przypadku zmiany
warunków pracy urządzenia.
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie od 2005 roku prowadzi
pomiary poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku. Do prowadzenia okresowych
badań kontrolnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku zobowiązuje
ustawa Prawo ochrony środowiska.
Zgodnie z art. 123 ustawy Prawo ochrony środowiska ((tekst jednolity Dz. U. z 2008 r.
Nr 25, poz. 150 z późn. zm.); oceny poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku
dokonuje się w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. Zgodnie z art. 124 ustawy
prowadzony jest również rejestr terenów, na których stwierdzono przekroczenie
dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych na terenach mieszkalnych lub
przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową.
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie w ostatnich latach nie
prowadził badań oraz oceny poziomów pól elektromagnetycznych na terenach Gminy
Choszczno.
5.8. Poważne awarie
Poważna awaria w rozumieniu ustawy Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz.
U. z 2008 r. Nr 25 poz. 150 z późn. zm.) to zdarzenie, w szczególności emisja, pożar lub
eksplozja, powstała w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu,
w których występuje jedna lub więcej niebezpiecznych substancji, prowadzące
do natychmiastowego powstania zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub środowiska
lub powstania takiego zagrożenia z opóźnieniem.
92
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
W świetle Ustawy Prawo ochrony środowiska, poważną awarią przemysłową
nazywamy poważną awarię, która wystąpiła w zakładzie. Ochrona środowiska przed
poważną awarią oznacza zapobieganie zdarzeniom mogącym powodować awarię, oraz
ograniczenie jej skutków dla ludzi i środowiska.
Prowadzący zakład, który stwarza zagrożenie wystąpienia poważnej awarii,
dokonujący przewozu substancji niebezpiecznych oraz organy administracji są zobowiązani
do ochrony środowiska przed awariami. Każdy kto zauważy wystąpienie awarii jest
obowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym:
 osoby znajdujące się w strefie zagrożenia,
 jednostkę organizacyjną Państwowej Straży Pożarnej,
 lub jednostkę organizacyjną Policji,
 albo burmistrza Miasta i Gminy Choszczno.
Zgodnie z danymi Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Szczecinie
na terenie Gminy Choszczno brak jest lokalizacji zakładów dużego ryzyka wystąpienia
poważnej awarii przemysłowej. Bezpieczeństwo ludności zamieszkałej w gminie Choszczno
wiąże się głównie z przeciwdziałaniem katastrofom wywołanych przez siły natury.
Na terenie gminy mogą wystąpić zagrożenia naturalne, takie jak: pożary, wichury, susze
i gradobicie.
Gmina „obciążona” jest także strukturalnie i przestrzennie transportem kolejowym
i drogowym przewożącym substancje niebezpieczne oraz rurociągiem paliwowym.
W latach 2006 – 2008 na terenie Gminy Choszczno wg danych Głównego Inspektora
Ochrony Środowiska nie zanotowano żadnych zdarzeń o znamionach poważnej awarii.
5.9. Przyroda ożywiona
5.9.1. Flora gminy
Szata roślinna występująca na terenie gminy spełnia następujące funkcje:

sanitarno-higieniczną, polegającą przede wszystkim na wzbogaceniu powietrza
w tlen i zmniejszeniu w atmosferze ilości dwutlenku węgla,

ochronną - polegającą na ochronie gleb przed nadmierną erozją wietrzną, jak również
stanowiącą ostoję i schronienie dla świata zwierzęcego,

retencyjną - polegającą na retencjonowaniu zasobów wodnych (opadów
atmosferycznych i wód podziemnych),

dekoracyjną - wynikającą w dużej mierze z naturalnych cech roślinności (kształt,
barwa),

gospodarczą - polegającą na pozyskiwaniu naturalnych surowców - drewno, produkty
runa leśnego.
Obszary leśne, jak również uprawy rolne na terenie gminy poddawane
są nadzwyczajnym zagrożeniom i degradacji. Najczęstszymi ich formami są:

zanieczyszczenia pyłowe ze źródeł niskiej emisji,

zanieczyszczenia związane z ruchem komunikacyjnym,

zanieczyszczenia wód powierzchniowych,
93
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
zanieczyszczenia odpadami komunalnymi (dzikie wysypiska śmieci).
Obserwuje się również pozytywne zjawisko, jakie ma miejsce w ostatnich latach.
Związane jest ono z zalesieniem terenów dawnych upraw lub terenów nie użytkowanych
rolniczo. Jest to istotne, z uwagi na funkcję ochronną lasów. Ważnym elementem szaty
roślinnej na terenach ubogich w lasy są zadrzewienia i zakrzewienia śródpolne, przydrożne,
rosnące na placach, skwerach i nieruchomościach. Pieczę prawną nad utrzymaniem tej
roślinności sprawuje gmina. Niemal każde wycięcie drzewa i krzewów wymaga zezwolenia,
a także rekompensaty dla środowiska przyrodniczego w postaci nowych nasadzeń
w innych miejscach. Mimo zasady równoważenia strat w lokalnym środowisku
przyrodniczym, nadal aktualna jest potrzeba zwiększenia zadrzewień i zakrzewień
na terenach wiejskich, zakładanie zadrzewień i parków w mieście.

5.9.2. Fauna gminy
Zasoby świata zwierzęcego na terenie gminy można uznać za bardzo bogate.
Wyróżniono 95 gatunków i podgatunków zwierząt bezkręgowych oraz 230 gatunków
zwierząt kręgowych. Dużą grupę stanowią rzadkie gatunki dziko żyjących zwierząt
wodnych, płazów, gadów, ssaków, ptaków i ryb. Dla tej grupy największym zagrożeniem ich
egzystencji i dalszego rozwoju jest:

nieprawidłowa gospodarka wodna, np. wylewanie zanieczyszczeń komunalnych
do wód powierzchniowych,

kłusownictwo - mogące przyczynić się do niekontrolowanego zmniejszenia populacji,

zmienność i niedobory stanu wód - wysuszenie terenów podmokłych może
spowodować wyginięcie bytujących tam gatunków zwierząt,

masowy ruch turystyczny.
Zwierzęta wodne są cennym walorem przyrodniczym gminy, należą jednak
do najbardziej zagrożonych ekosystemów w skali kraju.
5.9.3. Przyczyny degradacji szaty roślinnej i przeobrażeń fauny
Z uwagi na
wysokie walory przyrodnicze terenu gminy, problemy ochrony
środowiska przyrodniczego dotyczą wielu dziedzin życia gospodarczego człowieka.
Do największych zagrożeń, które mogą mieć wpływ na kształtowanie środowiska
przyrodniczego należą:

niski poziom wód gruntowych i powierzchniowych,

pogorszenie się jakości wód,

zatrucia wód gruntowych i powierzchniowych ściekami bytowymi i gnojowicą,

kłusownictwo,

rosnąca liczba inwestycji w miejscach atrakcyjnych krajobrazowo w sąsiedztwie jezior,

zagrożenie drzewostanów owadami,

występowanie grzybów pasożytniczych,

zagrożenia pożarami.
94
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Głównym objawem degradacji środowiska przyrodniczego może być przekształcanie
ekosystemów wodnych. Jest to wynikiem systematycznego obniżania się poziomu wód
gruntowych i powierzchniowych na skutek zmian klimatycznych, niewłaściwego
zmeliorowania terenu. W sytuacji obecnej najlepszym rozwiązaniem dla terenów gdzie
występują wahania zwierciadła wody jest zastosowanie tak zwanej małej retencji
oraz ograniczenie stosowania melioracji odwadniających w większych obszarach.
W ramach ochrony dzikich zwierząt należy zwrócić uwagę na potrzebę dokarmiania
zwierząt w okresach długich i intensywnych opadów śnieżnych oraz utrzymujących
się mrozów.
5.10. Krajobraz
Funkcjonowanie człowieka na ziemi związane jest z korzystaniem ze środowiska
i jego wpływem na walory krajobrazowe. Nie powinno ono jednak wykluczać ochrony
obecnego stanu środowiska. Należy podkreślić, że rozwój gospodarczy obszaru gminy
i potrzeby ochrony środowiska na tych terenach powinny być ze sobą powiązane,
zachowując zasadę zrównoważonego rozwoju.
Pod względem walorów krajobrazowych teren gminy jest bardzo bogaty
i zróżnicowany. Za naruszenie naturalnego krajobrazu można uznać większe obiekty
kubaturowe związane z działalnością człowieka. W mniejszych jednostkach osadniczych
gminy nie obserwuje się większych obiektów kubaturowych naruszających walory
krajobrazowe. Występuje zabudowa zwarta, gdzie centrum wsi stanowi najczęściej jedna
ulica, otoczona obszarami pól uprawnych i kompleksów leśnych.
Na walory estetyczno - krajobrazowe oddziałują również maszty telefonii
komórkowej, rozstawione na terenie gminy.
5.11. Odrębne zagrożenia dla środowiska przyrodniczego gminy
Stan jakości środowiska uzależniony jest od wielu czynników, jednak najistotniejszy
wpływ na nie ma niewątpliwie rolnictwo. Od 50 do 80% zanieczyszczeń zawierających azot
trafiających do środowiska pochodzi z rolnictwa, w tym z produkcji zwierzęcej. Nie można
jednak jednoznacznie powiedzieć, że produkcja zwierzęca stanowi większe zagrożenie
dla środowiska naturalnego niż zaniedbania w gospodarce wodnej. Często bowiem
wytworzone w gospodarstwach ścieki trafiają bezpośrednio do wód powierzchniowych
czy też płytkich wód podziemnych.
Na terenie Gminy Choszczno zlokalizowana jest jedna ferma trzody chlewnej
„M&P Farming” w miejscowości Kołki. Zakład w 2007 uzyskał pozwolenie zintegrowane,
które jest ważne do 13.11.2017r. Ponadto w gminie znajduje się także ferma brojlerów –
Iwona Bednarz Smoleń. Ferma posiada pozwolenie zintegrowane z dnia 29.08.2005r.
Uzyskane pozwolenie zintegrowane jest ważne do 28.08.2015r.
Z uwagi na fakt, iż na terenie Gminy Choszczno zlokalizowane są cenne
pod względem przyrodniczym obszary, zabrania się na ich terenie lokalizacji nowych ferm
zwierzęcych zaliczanych do przedsięwzięć mogących w znaczący sposób oddziaływać
na środowisko. W opracowanym przez Inspekcję Ochrony Środowiska Wojewódzkiego
95
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie dokumencie pn. „Analiza oddziaływania
rolnictwa na środowisko wodne w województwie zachodniopomorskim” opublikowano
wykaz obszarów gdzie mogą zachodzić potencjalne konflikty dla rozwoju produkcji
zwierzęcej. Do tych obszarów zaliczono obszary znajdujące się na terenie Gminy
Choszczno.
Charakterystykę obszaru potencjalnego konfliktu dla rozwoju produkcji zwierzęcej
w gminie przedstawiono w tabeli 41.
Tabela 41.
Obszar potencjalnego konfliktu dla rozwoju produkcji zwierzęcej w Gminie Choszczno
Gmina
Powierzchnia
[ha]
Obszary ferm
(o promieniu
500 m i 2500 m)
Choszczno
24.567
6,51%
Obszary zlewni
zeutrofizowanych
Obszary
zagrożeń wód
podziemnych
Obszary
ochrony
uzdrowiskowej,
turystycznej i
parków
Obszary
wyłączone z
intensyfikacji
produkcji
zwierzęcej
3,65%
6,58%
3,82%
48,11%
Źródło: Analiza oddziaływania rolnictwa na środowisko wodne w województwie zachodniopomorskim, potencjalne
ograniczenia w rozwoju produkcji zwierzęcej
Z zestawionych danych w powyższej tabeli wynika, iż na terenie Gminy Choszczno
około 48,11% obszarów gminy wyłączonych jest z intensywnej produkcji zwierzęcej. Na tych
obszarach zabrania się lokalizacji zwierzęcych ferm bezściółkowych. Ograniczenia
w stosowaniu tego typu produkcji na terenie gminy wynikają głównie z dość dużego
występowania form chronionych w gminie. Ograniczenia możliwości lokalizacji ferm
zwierzęcych wynikają także z zagrożeń związanych z eutrofizacją zlewni rzek i jezior oraz
bezpośrednim wpływem na wody podziemne gminy. Jednak około 44,74 % gminy stanowią
obszary (łąki i grunty orne) gdzie możliwy jest dalszy rozwój i intensyfikacja produkcji
zwierzęcej.
Implementacja prawa unijnego do prawa polskiego wprowadza odpowiednie
przepisy związane z zakazem budowania nowych ferm bezściółkowych oraz modernizację
istniejących ferm w kierunku ściółkowym. Obowiązująca od stycznia 2003 roku Dyrektywa
1999/74/EC wprowadza odpowiednie przepisy i zabrania powszechnego stosowania
systemów bateryjnych w nowopowstających obiektach, a od 2012 roku wprowadza zakaz
klatkowego systemu we wszystkich obiektach. Oznacza to bowiem, że od stycznia 2012
roku prowadzenie tego typu hodowli możliwe będzie tylko i wyłącznie przy wykorzystaniu
klatek wzbogaconych. Wszystkie wymogi określone w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa
i Rozwoju Wsi w sprawie minimalnych warunków utrzymywania poszczególnych gatunków
zwierząt gospodarskich z dnia13 września 2005 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 181, poz. 1514 ze zm.)
muszą zostać dotrzymane. Jednocześnie warunki Rozporządzenia Ministra Rolnictwa
i Gospodarki Żywnościowej z dnia 22 czerwca 2009r. w sprawie warunków technicznych
jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie (Dz. U. z 2009r. Nr 108, poz.
907) również muszą zostać spełnione.
Koncentracja stad zwierząt w pozostałych hodowlach musi być dostosowana
do posiadanej powierzchni ziemi, pozwalającej na pełne zagospodarowanie odchodów
zwierzęcych zgodnie z Dyrektywą azotanową i ustawą o nawożeniu oraz powinna
gwarantować dobrostan zwierząt. Fermy te powinny spełniać jednocześnie normatywne
96
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
wymogi ochrony środowiska naturalnego w zakresie oddziaływania na wody
powierzchniowe, gruntowe, podziemne, gleby i powietrze, a ich usytuowanie powinno być
zgodne z Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego.
6. UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE – POLITYKA EKOLOGICZNA
Zgodnie z art. 17 ust. 1, ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony
środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm) organ wykonawczy gminy , w celu
realizacji polityki ekologicznej Państwa, a także zapisów Wojewódzkiego oraz Powiatowego
Programu Ochrony Środowiska sporządza Gminny Program Ochrony Środowiska. Przy
sporządzaniu Programu, uwzględniono niezbędne wymagania polityki ekologicznej
Państwa określone w art. 14, ustawy Prawo ochrony środowiska.
Relacje zachodzące pomiędzy Programem Ochrony Środowiska dla Miasta
i Gminy Choszczno, a dokumentami wyższego i niższego szczebla prezentuje rysunek 8.
POLITYKA EKOLOGICZNA
PAŃSTWA
STRATEGIA ROZWOJU
WOJEWÓDZTWA
ZACHODNIOPOMORSKIEGO
PLAN ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO
WOJEWÓDZTWA
ZACHODNIOPOMORSKIEGO
PROGRAM OCHRONY
ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA
ZACHODNIOPOMORSKIEGO
STRATEGIA ROZWOJU
GMINY CHOSZCZNO
NA LATA 2008-2020
STRATEGIA ROZWOJU
POWIATU
CHOSZCZEŃSKIEGO NA
LATA 2007-2015
PROGRAM OCHRONY
ŚRODOWISKA DLA
MIASTA I GMINY
CHOSZCZNO NA LATA
2010- 2012
Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU
2017
PROGRAM OCHRONY
ŚRODOWISKA DLA
POWIATU
CHOSZCZEŃSKIEGO NA
LATA 2008-2011 Z
PERSPEKTYWĄ NA LATA
2012-2015
RAPORT Z REALIZACJI
PROGRAMU OCHRONY
ŚRODOWISKA DLA
MIASTA I GMINY
CHOSZCZNO
RAPORT Z REALIZACJI
PROGRAMU OCHRONY
ŚRODOWISKA DLA
POWIATU
CHOSZCZEŃSKIEGO
Rysunek 8. Relacje pomiędzy Programem Ochrony Środowiska a innymi dokumentami
Źródło: Opracowanie własne
97
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
6.1. Polityka ekologiczna Państwa
Polityka ekologiczna Państwa jest to najważniejszy dokument strategiczny, który
poprzez określenie celów i priorytetów ekologicznych wskazuje kierunek działań
koniecznych dla zapewnienia właściwej ochrony środowiska naturalnego.
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008r.
Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) stanowi, że wymagane jest sporządzanie polityki ekologicznej
państwa na najbliższe 4 lata z perspektywą 4-letnią. W dniu 8 maja 2003 r. Sejm RP przyjął
dokument „Polityka ekologiczna Państwa na lata 2003-2006 z uwzględnieniem perspektywy
na lata 2007-2010”.
W 2006 r. Rada Ministrów przedłożyła Sejmowi RP projekt następnej polityki
ekologicznej państwa na lata 2007-2010 z perspektywą do roku 2014, jednakże – ze względu
na skrócenie kadencji - parlament nie zdążył jej uchwalić w 2007 r. Ponadto opracowany
dokument był nazbyt ogólnikowy, a także zawierał wiele nieaktualnych elementów
szczególnie w odniesieniu do prawodawstwa Unii Europejskiej. Konieczna była zatem jego
aktualizacja, co jednak spowodowało nieuniknione opóźnienie w przygotowaniu polityki
ekologicznej państwa i w konsekwencji konieczne było przyjęcie nowego horyzontu
czasowego.
Dlatego też w 2008 roku opracowano nowy dokument pod nazwą „Polityka
ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016”. Dokument jest
drugim z rzędu dokumentem strategicznym którego opracowanie jest wymagane ustawą
Prawo ochrony środowiska.
Ustawa Prawo ochrony środowiska w art.13 stwierdza, że polityka ekologiczna
Państwa ma na celu stworzenie warunków niezbędnych do realizacji ochrony środowiska.
We współczesnym świecie oznacza to przede wszystkim, że polityka ta powinna być
elementem równoważenia rozwoju kraju i harmonizowania z celami ochrony środowiska
celów gospodarczych i społecznych. Oznacza to także, że realizacja polityki ekologicznej
Państwa w coraz większym stopniu powinna dokonywać się poprzez zmiany modelu
produkcji
i
konsumpcji,
zmniejszanie
materiałochłonności,
wodochłonności
i energochłonności gospodarki oraz stosowanie najlepszych dostępnych technik i dobrych
praktyk gospodarowania, a dopiero w dalszej kolejności poprzez typowo ochronne,
tradycyjne działania takie jak oczyszczanie gazów odlotowych i ścieków, unieszkodliwianie
odpadów. Oznacza to również, że aspekty ekologiczne powinny być obligatoryjnie
włączane do polityk sektorowych we wszystkich dziedzinach gospodarowania, a także do
strategii i programów rozwoju na szczeblu regionalnym i lokalnym.
Nadrzędną wartością w polityce ekologicznej Państwa jest człowiek, co oznacza, że
zdrowie społeczeństwa, komfort środowiska, w którym żyją i pracują ludzie, życie obywatela
są głównym kryterium realizacji polityki ekologicznej na każdym szczeblu. Polityka
ekologiczna Państwa ma służyć zaspokojeniu rosnących potrzeb człowieka.
Wiodącą zasadą polityki ekologicznej Państwa jest przyjęta w Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej zasada zrównoważonego rozwoju, która uzyskała prawo
obywatelstwa wśród społeczeństw świata w wyniku Konferencji Narodów Zjednoczonych
w Rio de Janeiro w 1992 r. Istotą zrównoważonego rozwoju jest równorzędne traktowanie
racji społecznych, ekonomicznych i ekologicznych.
98
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
We wdrażaniu niniejszego programu istotne znaczenie będą miały zasady
uszczegółowiające zasadę nadrzędną, a będą nimi zasady:

przezorności
(podwojenie
działań,
gdy
pojawia
się
uzasadnione
prawdopodobieństwo wystąpienia problemu),

integracji polityki ekologicznej z politykami sektorowymi (uwzględnienie celów
ekologicznych na równi z celami gospodarczymi i społecznymi),

równego dostępu do środowiska przyrodniczego,

uspołecznienia,

„zanieczyszczający płaci” (odpowiedzialność za skutki zanieczyszczenia
i stwarzania zagrożeń ponosi jednostka użytkująca zasoby środowiska),

prewencji (podejmowanie działań zabezpieczających na wszystkich etapach
realizacji przedsięwzięć),

stosowania najlepszych dostępnych technik (BAT),

subsydiarności (stopniowe przekazywanie kompetencji i uprawnień na niższych
szczeblach zarządzania środowiskiem),

skuteczności ekologicznej i efektywności ekonomicznej (minimalizacja
nakładów na jednostkę uzyskanego efektu).
6.1.1. Cele i zadania Polityki ekologicznej Państwa
Ochrona zasobów naturalnych
Poprawa oraz ochrona zasobów naturalnych ma nastąpić na skutek następujących
działań:
 zachowanie bogatej różnorodności biologicznej polskiej przyrody na różnych
poziomach organizacji, na poziomie wewnątrzgatunkowym (genetycznym), oraz
ponadgatunkowym (ekosystemowym), wraz z umożliwieniem zrównoważonego
rozwoju gospodarczego,
 wyznaczenie obszarów cennych przyrodniczo (HNV – high nature value), które będą
odgrywać istotna rolę w monitorowaniu realizacji instrumentów polityki ochrony
bioróżnorodności biologicznej na obszarach rolnych i leśnych,
 racjonalne użytkowanie zasobów leśnych przez kształtowanie ich właściwej struktury
gatunkowej i wiekowej, z zachowaniem bogactwa biologicznego,
 racjonalizacja
gospodarowania
zasobami
wód
powierzchniowych
i podziemnych, tj. maksymalizacja oszczędności zasobów wodnych na cele
przemysłowe i konsumpcyjne, zwiększenie retencji wodnej oraz skuteczna ochrona
głównych zbiorników wód podziemnych przed zanieczyszczeniami,
 rozpowszechnienie dobrych praktyk rolnych i leśnych, zgodnych z zasadami
zrównoważonego rozwoju,
 przeciwdziałanie degradacji terenów rolnych, łąkowych i wodno-błotnych przez
czynniki antropogeniczne,
 zwiększenie skali rekultywacji gleb zdegradowanych i zdewastowanych,
przywracając im funkcję przyrodniczą, rekreacyjną lub rolniczą,
 racjonalizacja zaopatrzenia ludności oraz sektorów gospodarczych w kopaliny
i wodę z zasobów wód podziemnych oraz otoczenie ich ochroną przed ilościową
i jakościową degradacją,
 eliminacja nielegalnej eksploatacji kopalin,
99
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017

wzmocnienie ochrony niezagospodarowanych złóż kopalin w procesie planowania
przestrzennego.
Główne cele polityki ekologicznej Państwa to:
w zakresie ochrony przyrody:
 zakończenie prac nad pełną inwentaryzacją i waloryzacją różnorodności Polski
i ustanowienie pełnej listy obszarów ochrony ptaków i ochrony siedlisk w europejskiej
sieci Natura 2000,
 przywracanie właściwego stanu siedlisk przyrodniczych (ekosystemów) i ostoi
gatunków na obszarach chronionych wraz z zachowaniem zagrożonych
wyginięciem gatunków oraz różnorodności genetycznej roślin, zwierząt, grzybów,
 przywrócenie
drożności
lądowych
i
wodnych
korytarzy
ekologicznych
umożliwiających przemieszczanie się zwierząt i funkcjonowanie populacji w skali
kraju,
 wsparcie procesu opracowywania planów ochrony dla obszarów chronionych,
 zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie potrzeb i właściwych metod
ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu,
 ciągły nadzór nad wdrażaniem sieci obszarów Natura 2000 i jej monitorowanie,
 egzekwowanie
wymogów
ochrony
przyrody
w
miejscowych
planach
zagospodarowania przestrzennego,
 rygorystyczne przestrzeganie zasad ochrony środowiska,
 wypracowanie metod skutecznej ochrony cennych przyrodniczo zadrzewień
przydrożnych oraz terenów zieleni miejskiej,
 kontynuacja tworzenia krajowej sieci obszarów chronionych uwzględniająca
utworzenie nowych parków narodowych, rezerwatów, parków krajobrazowych oraz
powstawanie form i obiektów ochrony przyrody,
 opracowanie Krajowej Strategii Postępowania z Inwazjami Gatunkami Obcymi
(wynikające z Konwencji o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz
ich siedlisk),
 opracowanie Krajowej Strategii Ochrony Dużych Drapieżników,
 ratyfikacja porozumienia o ochronie afrykańsko – azjatyckich wędrownych ptaków
wodnych , wynikająca z Konwencji o ochronie wędrownych gatunków dzikich
zwierząt,
 opracowanie nowej ustawy dotyczącej dopuszczenie organizmów GMO
do środowiska – Prawo o organizmach genetycznie zmodyfikowanych ,
 ścisła współpraca w zakresie ochrony przyrody z organizacjami pozarządowymi,
 prowadzenie szerokich akcji edukacyjnych wśród społeczeństwa.
w zakresie ochrony i zrównoważonego rozwoju lasów:
 aktualizacja „Krajowego programu zwiększania lesistości”,
 zalesienie do 2010 r. około 50 tys. ha, w tym 75% w sektorze prywatnym,
 tworzenie spójnych kompleksów leśnych połączonych korytarzami ekologicznymi
oraz dostosowanie gospodarki leśnej do wymogów wynikających z ochrony sieci
obszarów Natura 2000,
100
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017






utrzymanie znacznej retencji wodnej i jej powiększenie poprzez przywracanie
przesuszonych przez meliorację terenów wodno-błotnych,,
dostosowanie składu gatunkowego drzewostanów do siedliska,
zwiększenie różnorodności genetycznej i gatunkowej biocenoz leśnych,
realizacja programu restytucji cisa w Polsce,
rozbudowa funkcji leśnych banków genów,
wprowadzenie alternatywnego systemu certyfikacji lasów.
w zakresie racjonalnego gospodarowania zasobami wodnymi:
Stan gospodarki wodnej wymaga wielu zmian. Pierwszym krokiem będzie przyjęcie
przez Rząd i Parlament Narodowej Strategii Gospodarowania Wodami do 2030r. Winna ona
obejmować następujące kierunki:
 wyodrębnienie w ramach gospodarowania wodami dwóch sektorów, tj. sektora
zarządzania zasobami wodnymi oraz sektora administrowania majątkiem Skarbu
Państwa,
 stopniowanie wprowadzanie odpłatności przez użytkowników wód za korzystanie
przez nich z zasobów wodnych, z uwzględnieniem oddziaływania na środowisko,
 pełne dostosowanie polskiego prawa do prawa UE,
 opracowanie i wdrożenie systemu informatycznego gospodarowania wodami
spójnego z systemem informatycznym resortu „Środowisko”,
 przygotowanie oceny ryzyka powodziowego, która będzie wskazywała obszary
narażone na niebezpieczeństwo powodzi, dla których należało będzie do 2013 r.
opracować mapy zagrożenia i mapy ryzyka powodziowego,
 wyznaczenie obszarów zalewowych, tam gdzie nie zostały jeszcze wyznaczone,
 realizacja zadań wynikających z ustawy – Prawo wodne, przez Państwową Służbę
Hydrologiczno – Meteorologiczną i Państwową Służbę Hydrogeologiczną,
 realizacja projektów ze środków Programu Operacyjnego „Infrastruktura
i Środowisko” (priorytet III), mający na celu zapewnienie odpowiedniej ilości
zasobów wodnych na potrzeby ludności i gospodarki kraju oraz ochrony przed
powodzią,
 modernizacja systemów melioracyjnych poprzez zaopatrzenie ich w urządzenia
podpiętrzające wodę, umożliwiające sterowanie odpływem,
 dokończenie systemu monitorowania terenów osuwiskowych,
 rozpoczęcie realizacji ochrony głównych zbiorników wód podziemnych,
 propagowanie zachowań sprzyjających oszczędzaniu wody przez działania
edukacyjno – promocyjne (akcje, kampanie skierowane do wszystkich grup
społecznych).
w zakresie ochrony powierzchni ziemi:
 opracowanie krajowej strategii ochrony gleb, w tym walki z ich zakwaszeniem,
 promocja rolnictwa ekologicznego i rolnictwa integralnego,
 waloryzacja terenów pod względem ich przydatności do produkcji zdrowej żywności
oraz promowanie takie żywności,
 rozwój monitoringu gleb,
101
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017


finansowe wspieranie przez fundusze ekologiczne inicjatyw dotyczących rekultywacji
terenów zdegradowanych i zdewastowanych,
zakończenie opracowania systemu osłony przeciwosuwiskowej przez Państwowy
Instytut Geologiczny.
w zakresie gospodarowania zasobami geologicznymi:
 ułatwienie dla przedsiębiorstw prowadzących prace poszukiwawczo –
rozpoznawcze przez uchwalenie nowego prawa geologiczno – górniczego,
 ułatwienie dostępu do map i danych geologicznych,
 uzupełnienie bazy danych geologiczno – inżynierskich dla aglomeracji miejskich,
 tworzenie stanowisk dokumentacyjnych i geoparków w celu prawnej ochrony
dziedzictwa geologicznego Polski oraz inwentaryzacja stanowisk geologicznych
i utworzenie ich centralnego rejestru,
 zakończenie prac nad systemem osłony przeciwosuwiskowej SOPO i utworzenie
centralnego rejestru osuwisk i terenów zagrożonych ruchami masowymi ziemi,
 określenie obszarów zagrożonych naturalnymi mikrowstrząsami sejsmicznymi,
 prowadzenie polityki koncesyjnej mającej na celu zwiększenie udokumentowania
złóż surowców energetycznych z jednoczesnym promowaniem nowych technologii
pozyskiwania energii ze złóż, zwłaszcza węgla, w celu minimalizowania
negatywnego wpływu na środowisko dotychczasowego sposobu eksploatacji,
 promowanie wykorzystania metanu z pokładów węgla.
Poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego
Poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego ma nastąpić na skutek
następujących działań:
 poprawa stanu zdrowotnego mieszkańców w wyniku wspólnych działań sektora
ochrony środowiska z sektorem zdrowia,
 zapewnienie odpowiedniej jakości powietrza atmosferycznego,
 całkowita likwidacja emisji substancji niszczących warstwę ozonową poprzez
wycofanie ich z obrotu i stosowania na terytorium Polski,
 ochrona wód poprzez realizacje Ramowej Dyrektywy Wodnej,
 redukcja całkowitego ładunku azotu i fosforu w ściekach komunalnych o 75%
poprzez zakończenie krajowego programu budowy oczyszczalni ścieków i sieci
kanalizacyjnych dla wszystkich aglomeracji powyżej 2.000 RLM,
 utrzymanie i osiągnięcie dobrego stanu wód, w tym również zachowanie
i przywracanie ciągłości ekologicznej cieków. Cel będzie realizowany poprzez
opracowanie dla każdego wydzielonego w Polsce obszaru dorzecza planu
gospodarowania wodami oraz programu wodno – ściekowego kraju,
 prowadzenie odpowiedniej gospodarki odpadami,
 znaczne zwiększenie odzysku energii z odpadów komunalnych w sposób bezpieczny
dla środowiska,
 zamknięcie wszystkich składowisk, które nie spełniają standardów UE i ich
rekultywacja,
102
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017




pełne zorganizowanie krajowego systemu zbierania wraków samochodowych
i demontaż pojazdów wycofanych z eksploatacji,
ocena narażenia społeczeństwa na ponadnormatywny hałas oraz podjęcie kroków
do zmniejszenia tego zagrożenia tam, gdzie jest ono największe,
zabezpieczenie
społeczeństwa
przed
nadmiernym
oddziaływaniem
pól
elektromagnetycznych,
stworzenia efektywnego systemu nadzoru nad substancjami chemicznymi
dopuszczonymi na rynek, zgodnego z zasadami REACH.
Główne cele polityki ekologicznej Państwa to:
środowisko a zdrowie:
 zbieranie i udostępnianie informacji na temat zagrożeń dla zdrowia społeczeństwa,
 opracowanie zasad analizy ryzyka zdrowotnego dla procedur związanym
z dopuszczeniem inwestycji do realizacji,
 poprawy funkcjonowania państwowego monitoringu środowiska i monitoringu
sanitarnego poprzez poprawę wyposażenia służb kontrolnych w nowoczesny sprzęt
oraz sieci alarmowe,
 wspólne działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej i Inspekcji Środowiska w celu
poprawy jakości wody pitnej,
 wspólnego prowadzenia akcji edukacyjno – szkoleniowych dla służb zakładów
przemysłowych i pracowników administracji publicznej w zakresie zapobiegania
awariom oraz skażeniom środowiska,
 doposażenie Straży Pożarnej w sprzęt do ratownictwa chemiczno – ekologicznego,
 sporządzenie wojewódzkich i powiatowych planów zarządzania ryzykiem
wystąpienia awarii.
w zakresie jakości powietrza:
Najważniejszym zadaniem w zakresie jakości powietrza jest spełnienie przez RP
zobowiązań wynikających z Traktatu Akcesyjnego oraz dwóch dyrektyw unijnych
(Dyrektywa LCP – ograniczenie emisji SO2 i NOx oraz Dyrektywa CAFE – dotycząca
ograniczenia pyłu drobnego PM10 i PM2,5). Wyznaczone cele w zakresie jakości powietrza
dotyczą:
 dalszej redukcji emisji SO2 , NOx oraz pyłu drobnego z procesów wytwarzania energii
(zadanie jest bardzo trudne ponieważ większość procesów przemysłowych
w przemyśle oparta jest na spalaniu węgla),
 uchwalenia nowej Polityki energetycznej Polski do 2030r. w której zawarte będą
mechanizmy stymulujące oszczędność energii oraz te które będą promowały rozwój
odnawialnych źródeł energii,
 modernizacji systemu energetycznego,
 podjęcia działań w sprawie gazyfikacji węgla (w tym także gazyfikacji podziemnej)
oraz podziemnego składowania dwutlenku węgla,
 opracowania i wdrożenia przez marszałka określonego województwa, programu
naprawczego w 161 strefach miejskich, gdzie zanotowano przekroczenie
standardów dla pyłu drobnego PM10 i PM2,5 zawartych w Dyrektywie CAFE.
103
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
w zakresie ochrony wód:
Realizacja wymagań Ramowej Dyrektywy Wodnej stanowi podstawę dla
osiągnięcia przez wody powierzchniowe dobrego stanu chemicznego i ekologicznego,
natomiast przez wody podziemne dobrego stanu chemicznego i ilościowego w terminie do
końca 2015r. Wyznaczone cele w zakresie ochrony wód:
 budowa lub modernizacja oczyszczalni ścieków z podwyższonym usuwaniem
biogenów dla wszystkich aglomeracji powyżej 15.000 RLM oraz rozbudowa dla nich
sieci kanalizacyjnej wspierana dotacjami z Programu Operacyjnego „Infrastruktura
i Środowisko” (priorytet I),
 uruchomienie działań zapisanych w planach gospodarowania wodami
na obszarach dorzeczy w Polsce oraz w programie wodno – środowiskowym kraju,
 opracowanie programów działań specjalnych mających na celu ograniczenie
zanieczyszczenia powodowanego przez substancje niebezpieczne i priorytetowe
pochodzące ze wszystkich źródeł przemysłowych,
 realizacja programów działań na obszarach szczególnie narażonych na azotany
pochodzenia rolniczego,
 wyposażenie zakładów sektora rolno-spożywczego w wysokosprawne oczyszczalnie
ścieków,
 wyposażenie jak największej liczby gospodarstw w zbiorniki na gnojowicę i płyty
obornikowe,
 ustanowienie obszar ów ochronnych dla głównych zbiorników wód podziemnych
oraz stref ochrony ujęć wód podziemnych,
 rozwój sieci monitoringu jakości wód powierzchniowych i podziemnych,
 wdrożenie praktyki najbardziej skutecznych i ekonomicznie opłacalnych metod
odzysku osadów ściekowych z dużych oczyszczalni ścieków.
w zakresie gospodarki odpadami:
 organizacja banku danych o odpadach (do końca 2009r.),
 przeprowadzenie reformy obecnego systemu zbierania i odzysku odpadów
komunalnych w gminach, dająca władzom samorządowym znacznie większe
uprawnienia w zarządzaniu i kontrolowaniu systemu (do końca 2009r.),
 zwiększenie
stawek
opłat
za
składowanie
odpadów
zmieszanych
biodegradowalnych oraz odpadów, które można poddawać procesom odzysku,
 finansowe wspieranie przez fundusze ekologiczne inwestycji dotyczących odzysku
i recyklingu odpadów, a także wspieranie nowych technologii w tym zakresie,
 dostosowanie składowisk do standardów UE (do końca 2009r.),
 wprowadzenie rozwiązań poprawiających skuteczność systemu recyklingu
wyeksploatowanych pojazdów,
 finansowe wspieranie przez fundusze ekologiczne modernizacji technologii
prowadzących do zmniejszenia ilości odpadów na jednostkę produkcji (technologie
małoodpadowe),
 realizacja projektów dotyczących redukcji ilości składowanych odpadów
komunalnych i zwiększenie udziału odpadów komunalnych poddawanych
odzyskowi i unieszkodliwieniu wspieranych dotacjami Programu Operacyjnego
„Infrastruktura i Środowisko”,
104
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017



intensyfikacja edukacji ekologicznej promującej minimalizację powstawania
odpadów (np. opakowań, toreb foliowych) i ich preselekcję w gospodarstwach
domowych,
wzmocnienie przez Inspekcję Ochrony Środowiska kontroli podmiotów
odbierających odpady od wytwórców oraz podmiotów posiadających instalacje
do odzyskiwania i unieszkodliwiania odpadów,
dokończenie akcji likwidacji mogilników, zawierających przeterminowane środki
ochrony roślin i inne odpady niebezpieczne oraz akcji eliminacji PCB
z transformatorów i kondensatorów (do końca 2010r.).
w zakresie oddziaływania hałasu i pól elektromagnetycznych:
 sporządzenie map akustycznych dla miast powyżej 100 tys. mieszkańców oraz dróg
krajowych i lotnisk, a także wynikających z nich programów ochrony przed hałasem,
 likwidacja źródeł hałasu przez tworzenie stref wolnych od transportu, ograniczenie
szybkości ruchu, a także budowę ekranów akustycznych,
 wykorzystanie planowania przestrzennego dla rozdzielenia potencjalnych źródeł
hałasu od terenów mieszkalnych,
 rozwój systemu monitoringu hałasu,
 zorganizowanie laboratorium referencyjnego do pomiaru pól w ramach Inspekcji
Ochrony Środowiska oraz szkolenie specjalistów w zakresie ich pomiaru,
 opracowanie przez Ministerstwo Środowiska procedur zapewniających bezpieczną
lokalizację źródeł pól elektromagnetycznych,
 zobowiązanie operatorów telefonii komórkowej do zgłoszenia organowi ochrony
środowiska instalacji stanowiących źródło promieniowania.
w zakresie substancji chemicznych w środowisku:
Unia Europejska w 2007 roku wydała Rozporządzenie REACH, które określało
wszystkie zagadnienia dotyczące kontroli i warunków produkcji i obrotu chemikaliami.
Celem Rozporządzenia REACH jest przede wszystkim ochrona zdrowia ludzkiego i ochrona
środowiska, zachęta do wprowadzania nowych bezpieczniejszych substancji, zwiększenie
przejrzystości systemu obrotu chemikaliami i ograniczenie do minimum badań na
zwierzętach kręgowych. Wyznaczone cele w tym zakresie:
 przygotowanie aktów wykonawczych do znowelizowanej ustawy o substancjach
i preparatach chemicznych oraz niektórych innych ustaw w celu pełnej
implementacji do polskiego prawa przepisów rozporządzenia REACH i innych aktów
wspólnotowych,
 kontynuacja programów krajowych dotyczących usuwania PCB z transformatorów,
kondensatorów i innych urządzeń zawierających te związki wraz z dekontaminacją
tych urządzeń, usuwania azbestu, mogilników,
 szkolenia dotyczące odpowiedzialnego stosowania chemikaliów i postępowania z
ich odpadami, wspieranie finansowo przez fundusze ekologiczne oraz
propagowanie produktów z substancji ulegających biodegradacji (torby na zakupy
i naczynia jednorazowego użytku).
105
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
6.1.2. Limity krajowe
W dokumencie „Polityka ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do
roku 2016„ oraz w innych dokumentach krajowych zostały zawarte ważniejsze limity
krajowe, związane z racjonalnym wykorzystaniem zasobów naturalnych i poprawą stanu
środowiska. Najważniejsze z nich przedstawia tabela 42.
Tabela 42.
Limity krajowe
Termin
osiągnięcia
limitu
2010
2012
2013
2014
2015
2016
2017
Limity
zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii, tak aby udział tej energii
wynosił nie mniej niż 7,5%
zmniejszenie jednostkowego zużycia wody do celów przemysłowych, w
stosunku do 1990 r. o 50%, surowców ze źródeł pierwotnych o 40% oraz
energii o 60%
zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów kierowanych na składowiska
odpadów, w tym w szczególności doprowadzenie do sytuacji, że odpady
komunalne ulegające biodegradacji nie będą składowane w ilości większej
niż 75% masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r.
Co najmniej 75% poziom usuwania biogenów w dorzeczach Odry i Wisły
Wyposażenie aglomeracji o liczbie mieszkańców ≥ 15 tys. w komunalne
oczyszczalnie ścieków z podwyższonym usuwaniem miogenów.
zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o 6% w stosunku do emisji tych
gazów w 1988r. (zgodnie z Protokołem z Kioto do Ramowej Konwencji
Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, sporządzony w Kioto
dnia 11 grudnia 1997r. w ramach Konwencji ONZ o ochronie klimatu na
Ziemi)
zebranie 25% zużytych baterii i akumulatorów
Zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów kierowanych na składowiska
odpadów, w tym w szczególności doprowadzenie do sytuacji, że odpady
komunalne ulegające biodegradacji nie będą składowane w ilości większej
niż 50% masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r.
Osiągnięcie odzysku min. 60% i recyklingu 55% opadów opakowaniowych
wszystkie aglomeracje powyżej 2.000 RLM winny być wyposażone w
oczyszczalnie ścieków oraz odpowiednio rozbudowaną sieć kanalizacyjną
osiągnięcie przez wody powierzchniowe dobrego stanu chemicznego
i ekologicznego, natomiast przez wody podziemne dobrego stanu
chemicznego i ilościowego
Zapewnienie 75% redukcji całkowitego ładunku azotu i fosforu w ściekach
komunalnych pochodzących z obszaru kraju w celu ochrony wód
powierzchniowych
całkowita likwidacja emisji substancji niszczących warstwę ozonową poprzez
wycofanie ich z obrotu i stosowania na terytorium Polski
zebranie 45% zużytych baterii i akumulatorów
Zwiększenie efektywności energetycznej gospodarki, zaoszczędzenie 9%
energii finalnej
106
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Termin
osiągnięcia
limitu
Limity
2020
zmniejszenie łącznej emisji gazów cieplarnianych z terytorium Wspólnoty
Europejskiej o 20% w porównaniu z rokiem 1990r.
zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii, tak aby udział tej energii
wynosił nie mniej niż 14%
Źródło: Polityka Ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016
6.2. Program Ochrony Środowiska Województwa Zachodniopomorskiego
Równolegle z realizacją polityki ekologicznej Państwa są tworzone, aktualizowane
i realizowane wojewódzkie programy ochrony środowiska określające cele i zadania
realizowane w zakresie ochrony środowiska na szczeblu wojewódzkim. „Program ochrony
środowiska Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2008-2011 z uwzględnieniem
perspektywy 2012-2015” określa następujące cele strategiczne, tj.:
I. CEL STRATEGICZNY: Dalsza poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego
dla ochrony zdrowia mieszkańców Polski,
II. CEL STRATEGICZNY: Ochrona dziedzictwa przyrodniczego i racjonalne wykorzystanie
zasobów przyrodniczych,
III. CEL STRATEGICZNY: Wzmocnienie systemu zarządzania środowiska.
Zadania i cele ekologiczne Województwa Zachodniopomorskiego zawarte
w „Programie Ochrony Środowiska Województwa Zachodniopomorskiego na lata
2008-2011 z uwzględnieniem perspektywy 2012-2015” uległy zmianie w porównaniu
do dokumentu opracowanego na lata 2002 – 2006. Analizę najważniejszych celów
ekologicznych prezentowanych w Programie na lata 2002 – 2006 oraz jego aktualizacji
na lata 2008-2011 przedstawia tabela 43.
Tabela 43.
Cele ekologiczne w Programie Ochrony Środowiska Województwa Zachodniopomorskiego
Nazwa celu w latach 2002 - 2006
Nazwa celu w latach 2008 - 2011
Cel 1.
Priorytetowy
„Gorące punkty”
Realizacja zadania z założeniami w okresie
2002-2006. Zadania nie zrealizowane przeszły
na lata 2008 - 2011
Cel 2.
Priorytetowy
Gospodarka wodna
Cel 1.
Poprawa jakości środowiska
Cel 1.1.
Poprawa gospodarki wodnej
Cel 1.1.1.
Poprawa jakości wody i osiągnięcie dobrego stanu
wód powierzchniowych i podziemnych
107
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Nazwa celu w latach 2002 - 2006
Nazwa celu w latach 2008 - 2011
Cel 1.1.2 .
Racjonalizacja wykorzystania zasobów wodnych
oraz ochrona przed powodzią
Cel 4.
Poprawa jakości środowiska
(powietrze, hałas, promieniowanie
elektromagnetyczne)
Cel 1.2.
Poprawa jakości powietrza i spełnienie wymagań
prawnych w zakresie jakości powietrza
Cel 1.3.
Poprawa klimatu akustycznego
Cel 1.4.
Ochrona mieszkańców przed oddziaływaniem pól
elektromagnetycznych
Cel 3.
priorytetowy
Gospodarka odpadami
Cel 6.
Ochrona powierzchni ziemi i ochrona wybrzeża
-
Cel 8.
Przeciwdziałanie poważnym awariom
Cel 5.
Racjonalizacja użytkowania surowców
Cel 7.
Racjonalne użytkowanie zasobów przyrodniczych
Cel 9.
Zwiększenie świadomości społecznej
Cel 10.
Monitoring środowiska
Cel 2 .
Poprawa gospodarki odpadami
Cel 3.
Ochrona gleb przed negatywnym oddziaływaniem
oraz rekultywacja terenów zdegradowanych
Cel 4.
Ochrona strefy brzegowej i zaplecza brzegów Morza
Bałtyckiego i Zalewu Szczecińskiego
Cel 5.
Ograniczenie ryzyka wystąpienia poważnych awarii i
minimalizacji ich skutków oraz zwiększenie
bezpieczeństwa chemicznego
Cel 6.
Ochrona złóż kopalin
Cel 7.
Zachowanie równowagi ekologicznej w procesie
rozwoju społeczno-gospodarczego
Cel 8.
Ochrona i racjonalne użytkowanie lasów
Cel 9.
Wzmocnienie systemu zarządzania środowiskiem i
podniesienie świadomości ekologicznej
społeczeństwa
Źródło: Program Ochrony Środowiska Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2008-2011 z uwzględnieniem
perspektywy na lata 2012-2015
6.2.1. Cele i zadania Programu ochrony środowiska województwa
Dla sformułowanych w tabeli 43 celów środowiskowych „Programu ochrony
środowiska Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2008-2011 z uwzględnieniem
perspektywy 2012-2015” określone zostały zadania i działania ekologiczne niezbędne
do ich realizacji. Zakres tych zadań wyznaczony został dla terenu całego województwa
zachodniopomorskiego. Cele i zadania sformułowane w programie są niezbędne przy
tworzeniu dokumentów powiatowych. Z uwagi, iż niniejszy program ma charakter gminny,
dokument ten musi być dostosowany do Programu Ochrony Środowiska o wymiarze
108
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
powiatowym. Zatem pominięcie szczegółowej charakterystyki celów i zadań zawartych
w Programie Ochrony Środowiska Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2008-2011
z uwzględnieniem perspektywy 2012-215, wydaje się słuszne ze względu na to, iż zostały one
uwzględnione już w „Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Choszczeńskiego na lata
2008-2011 z perspektywą na lata 2012 - 2015”.
6.3. Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Choszczeńskiego
Polityka ekologiczna dla Powiatu Choszczeńskiego oparta została na Polityce
Ekologicznej Państwa na lata 2007 – 2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata
2011 - 2014, Programie Ochrony Środowiska Województwa Zachodniopomorskiego na lata
2008 – 2011 z uwzględnieniem perspektywy 2012 - 2015 oraz istniejących uwarunkowaniach
prawnych z uwzględnieniem dostosowania polskiego prawa do prawa wspólnotowego Unii
Europejskiej.
6.3.1. Cele i zadania powiatowego Programu ochrony środowiska
W Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Choszczeńskiego wyznaczono trzy
główne cele strategiczne. Cele te są sformułowane w taki sam sposób jak cele programu
wojewódzkiego. Ponadto w Programie sformułowano poszczególne cele, zadania
i działania ekologiczne.
I. CEL STRATEGICZNY:
Dalsza poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego dla ochrony zdrowia
mieszkańców
Cel 1. Poprawa jakości środowiska
Dla ogólnej poprawy jakości środowiska na terenie powiatu wyznaczono określone cele
dotyczące poprawy poszczególnych elementów środowiska przyrodniczego, tj.:
poprawa gospodarki wodami,
poprawa jakości powietrza i spełnienie wymagań prawnych w zakresie jakości
powietrza,
 poprawa klimatu akustycznego,
 ochrona mieszkańców przed oddziaływaniem pól elektromagnetycznych.
Cel 1.1. Poprawa gospodarki wodami


Cel ekologiczny: Poprawa jakości
powierzchniowych i podziemnych
wody
i
osiągnięcie
dobrego
stanu
wód
Zadanie ekologiczne: Osiągnięcie przez wody użytkowe standardów jakościowych
obowiązujących w UE w zakresie spełnienia warunków przydatności do picia, kąpieli oraz
do bytowania ryb
Działania ekologiczne:
109
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
ograniczenie zanieczyszczeń wprowadzanych do wód ze źródeł punktowych
i obszarowych.
Zadanie ekologiczne: Spełnienie wymagań jakościowych w zakresie ochrony wód przed
zanieczyszczeniem związkami azotu ze źródeł rolniczych
Działania ekologiczne:
 ograniczenie odpływu zanieczyszczeń azotanowych ze źródeł rolniczych.
Zadanie ekologiczne: Racjonalizacja wykorzystania zasobów wodnych
Działania ekologiczne:
 zapewnienie równowagi między poborem a zasilaniem wód podziemnych,
 działania w zakresie racjonalizacji zużycia wody,
 eliminowania wykorzystania wód podziemnych na cele przemysłowe.
Zadanie ekologiczne: Poprawa jakości wód
Działania ekologiczne:
 wyposażenie aglomeracji (o równoważnej liczbie mieszkańców równej i powyżej
2000) w systemy kanalizacji zbiorczej i oczyszczalnie ścieków zgodnie z Krajowym
Programem Oczyszczania Ścieków Komunalnych,
 kontynuacja budowy sieci kanalizacyjnej i oczyszczalni na terenach wiejskich,
 ocena zagrożeń substancjami priorytetowymi, opracowanie planu działań
w celu eliminowania zanieczyszczenia wód powierzchniowych przez substancje
priorytetowe,
 dostosowanie istniejących oczyszczalni ścieków do wymogów ustawowych
(usuwanie fosforu i azotu),
 odmulanie koryt rzek, modernizacja dna rzek, umocnienie skarp, remont jazu
i budowa przepławki na rzece Inie i Słopicy.
Zadanie ekologiczne: Spełnienie wymagań jakościowych w zakresie ochrony wód przed
zanieczyszczeniami związkami azotu ze źródeł rolniczych
Działania ekologiczne:
 weryfikacja obszarów zagrożonych zanieczyszczeniami azotanowymi ze źródeł
rolniczych,
 ograniczenie odpływu zanieczyszczeń azotowych ze źródeł rolniczych przez
kontynuację budowy płyt obornikowych i zbiorników na gnojowicę,
 stosowanie tzw. dobrych praktyk rolniczych, zapewniających lepsze wykorzystanie
potencjału biologicznego gleb przy jednoczesnym zmniejszeniu negatywnego
oddziaływania na środowisko nawozów i środków ochrony roślin,
 upowszechnianie zasad Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej,
 racjonalizacja
produkcji
zwierzęcej
z
uwzględnieniem
istniejącego
i potencjalnego oddziaływania na środowisko.

Cel ekologiczny: Racjonalizacja wykorzystania zasobów wodnych oraz ochrona przed
powodzią i suszą
Zadanie ekologiczne: Racjonalizacja wykorzystania zasobów wodnych
Działania ekologiczne:
 optymalizacja zużycia wody poprzez zapobieganie stratom wody na przesyle
(modernizacja sieci wodociągowej) oraz wprowadzenie zamkniętych obiegów
110
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
wody w przemyśle i oszczędne korzystanie z wody przez indywidualnych
użytkowników.
Cel ekologiczny 1.2. Poprawa jakości powietrza i spełnienie wymagań prawnych
w zakresie jakości powietrza
Zgodnie z Polityką Ekologiczną Państwa jednym z podstawowych zadań jest
poprawa jakości powietrza i spełnienie wymagań prawnych w zakresie jakości powietrza.
Wśród działań zmierzających do poprawy jakości powietrza należy również wymienić
następujące działania określone w wieloletnim programie inwestycyjnym powiatu
choszczeńskiego, które będą miały wpływ na poprawę jakości powietrza, tj. modernizację
infrastruktury drogowej:
 drogi powiatowej nr 2233Z odcinek Święciechów – Drawno,
 drogi powiatowej nr 2239 odcinek Ostromęcko – Górzno,
 drogi powiatowej nr 2262 odcinek Grabowiec – Lubieniów,
 drogi powiatowej nr 1716Z – granica powiatu – Sułkowo,
 drogi powiatowej nr 2212Z – Słonice – Rakowo,
 przebudowa obiektu mostowego zlokalizowanego na drodze powiatowej nr 2224Z.
Realizacja ww. zadań planowana jest na lata 2008-2013 przy współfinansowaniu ze
środków pochodzących z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa
Zachodniopomorskiego, Oś priorytetowa 2 – Rozwój infrastruktury transportowej
i energetycznej.
Starostwo Powiatowe w Choszcznie planuje także wykonanie szeregu prac
termomodernizacyjnych, zgodnie z opracowanym Programem termomodernizacji
obiektów użyteczności publicznej, tj.:
 budynku administracji przy ul. Nadbrzeżnej 2 w Choszcznie,
 budynku administracji przy ul. Niedziałkowskiego 14 w Choszcznie,
 budynku Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Niemieńsku,
 budynku Zespołu Szkół nr 1 w Choszcznie,
 budynku Zespołu Szkół nr 2 w Choszcznie,
 budynku administracji Powiatowego Urzędu Pracy w Choszcznie,
 budynku Domu Pomocy Społecznej w Brzezinach,
 budynku Specjalnego Ośrodka Szkolno - Wychowawczego w Suliszewie,
 budynku internatu Zespołu Szkół przy ul. Bolesława Chrobrego 27 w Choszcznie;
Zadania planowane na lata 2008-2013 realizowane mają być przy współfinansowaniu
ze środków funduszu termomodernizacyjnego, czyli tzw. premii termomodernizacyjnej
zgodnie z ustawą o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych.
Zadanie ekologiczne: Poprawa jakości powietrza
Działania ekologiczne:
111
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
wspieranie działań w zakresie ochrony powietrza,
wspieranie działań inwestycyjnych w zakresie ochrony powietrza,
zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie potrzeb i możliwości ochrony
powietrza, w tym oszczędności energii i stosowania alternatywnych źródeł energii,
 wzmocnienie systemu monitoringu i oceny jakości powietrza,
 modernizacja urządzeń technologicznych, termomodernizacja budynków,
 modernizacja
urządzeń
technologicznych,
termomodernizacja
budynków
użyteczności publicznej,
 bieżąca modernizacja dróg i ciągów komunikacyjnych.
Zadanie ekologiczne: Spełnienie wymagań prawnych w zakresie jakości powietrza
Działania ekologiczne:
 wspieranie budowy nowych alternatywnych źródeł energii,
 spełnienie standardów emisyjnych z instalacji, wymaganych przepisami prawa,
 redukcja emisji z obiektów energetycznego spalania paliw - dotrzymanie
standardów emisyjnych określonych w Dyrektywie i Traktacie Akcesyjnym.
Zadanie ekologiczne: Działania prowadzące do wykorzystania niekonwencjonalnych
źródeł energii
Działania ekologiczne:
 działania w celu rozwoju wykorzystania energii wiatrowej,
 działania w celu rozwoju wykorzystania energii słonecznej,
 działania w celu rozwoju wykorzystania energii z biomasy,
 działania w celu rozwoju wykorzystania energii wodnej, geotermalnej i innych
alternatywnych źródeł energii (np. gaz koksowniczy),
 działania w celu zwiększenia efektywności wytwarzania, przesyłu, dystrybucji
i wykorzystania energii.
Zadanie ekologiczne: Ograniczenie emisji lotnych związków organicznych (LZO)
Działania ekologiczne:
 podejmowanie
działań
przez
użytkowników
środowiska
zmierzających
do redukcji LZO.
Zadanie ekologiczne: Ochrona przed emisją gazów cieplarnianych
Działania ekologiczne:
 podejmowanie działań w zakresie redukcji gazów cieplarnianych.



Cel ekologiczny 1.3. Poprawa klimatu akustycznego
Zadanie ekologiczne: Zmniejszenie zagrożenia mieszkańców powiatu ponadnormatywnym
hałasem
Działania ekologiczne:
 ograniczenie hałasu emitowanego przez środki transportu (transport drogowy
i szynowy),
 ograniczenie emisji hałasu pochodzącego z prowadzonej działalności gospodarczej
i przemysłowej,
 zapewnienie przestrzegania zasady strefowania (rozgraniczania terenów
o zróżnicowanej funkcji) w planowaniu przestrzennym.
Zadanie ekologiczne: Promowanie inwestycji mających na celu ograniczenie narażenia na
hałas komunikacyjny i przemysłowy
112
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Działania ekologiczne:
 opracowanie i realizacja programów ochrony środowiska przed hałasem o ile będą
wymagane,
 egzekwowanie ograniczeń prędkości ruchu na terenach zabudowanych,
 rewitalizacja odcinków linii kolejowych i modernizacja taboru,
 modernizacja i przebudowa dróg i ulic, z których hałas powoduje przekroczenia
poziomów progowych dla terenów szczególnego zagrożenia hałasem,
 realizacja zabezpieczeń akustycznych (ekrany akustyczne, wały ziemne, nasadzenia
pasów zieleni),
 zwiększenie izolacyjności budynków (np. poprzez wymianę okien) gdy inne sposoby
ograniczenia hałasu emisji nie dają skutecznych rezultatów.
Cel
ekologiczny
1.4.
elektromagnetycznych
Ochrona
mieszkańców
przed
oddziaływaniem
pól
Zadanie ekologiczne: Identyfikacja zagrożeń promieniowana elektromagnetycznego
Działania ekologiczne:
 inwentaryzacja i kontrola źródeł emisji promieniowania elektromagnetycznego,
 pomiary pól elektromagnetycznych,
 wprowadzenie do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zapisów
dotyczących pól elektromagnetycznych,
 wyznaczenie obszaru ograniczonego użytkowania terenu na którym występuje
przekroczenie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych.
Zadanie ekologiczne: Ochrona ludzi przed promieniowaniem elektromagnetycznym
Działania ekologiczne:


wyodrębnienie obszarów i prowadzenie rejestru terenów, na których stwierdzono
przekroczenie
dopuszczalnych
poziomów
pól
elektromagnetycznych
w środowisku,
podnoszenie świadomości społeczeństwa o źródłach i stopniu oddziaływania pól
elektromagnetycznych.
Cel ekologiczny 2. Poprawa gospodarki odpadami
Zadanie ekologiczne: Poprawa gospodarki odpadami
Działania ekologiczne:
 minimalizacja ilości wytworzonych odpadów oraz prowadzenie nowoczesnego
(zgodnego ze standardami unijnymi) systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów,
 zwiększenie udziału odzysku, w tym w szczególności odzysku energii z odpadów,
zgodnego z wymogami ochrony środowiska,
 zmniejszenie ilości odpadów kierowanych na składowiska, w tym w szczególności
ulegających biodegradacji,
 kompleksowe rozwiązanie problemu unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych,
 usuwanie i unieszkodliwianie odpadów azbestowych,
 unieszkodliwianie odpadów medycznych i weterynaryjnych,
 działania edukacyjne w zakresie gospodarki odpadami.
113
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Zadanie ekologiczne: Minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów oraz prowadzenie
nowoczesnego systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów
Działania ekologiczne:
 rekultywacja składowisk odpadów,
 ograniczenie oddziaływania składowisk na środowisko,
 całkowita eliminacja i unieszkodliwianie PCB,
 wyeliminowanie nielegalnego składowania odpadów,
 intensyfikacja działań w zakresie wdrażania systemu gospodarki odpadami
komunalnymi,
 wdrażanie termicznych metod odzysku osadów,
 wdrażanie metod fermentacji metanowej z wykorzystaniem energetycznym
powstałego gazu w zakresie odchodów zwierzęcych, osadów ściekowych,
 zwiększenie udziału odzysku odpadów, w tym odzysku energii,
 kontynuacja prac nad systemem gromadzenia, odbioru i transportu, odzysku
i recyklingu odpadów opakowaniowych,
 stworzenie systemu stacjonarnych lub mobilnych punktów odbioru odpadów w tym
niebezpiecznych, wielkogabarytowych,
 rozwój selektywnej zbiórki odpadów,
 rozwój systemu zbiórki i demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz
odzysku w tym recyklingu odpadów pochodzących z demontażu pojazdów,
 poprawa dostępu do informacji o miejscach zbiórki odzysku lub unieszkodliwiania
odpadów,
 kontrola i monitoring wytwórców opadów i podmiotów posiadających instalacje
do unieszkodliwiania odpadów,
 prowadzenie działań informacyjno – edukacyjnych dla mieszkańców oraz małych
i średnich podmiotów gospodarczych.
Cel ekologiczny 3. Ochrona gleb przed negatywnym oddziaływaniem oraz rekultywacja
terenów zdegradowanych
Zadanie ekologiczne: Ochrona gleb przed degradacją
Działania ekologiczne:
 promocja produkcji rolnej zapewniającej zrównoważone wykorzystanie gleb,
 wdrażanie i upowszechnianie zasad Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej,
 kontrola obiektów hodowli zwierząt średnich i dużych oraz postępowania
z gnojowicą,
 ochrona gleb przed erozją i zakwaszeniem,
 kontrola jakości gleb,
 działania zmierzające do odkwaszenia gleb,
 przestrzeganie zasad ochrony gleb w działalności gospodarczej (innej niż rolnictwo).
Zadanie ekologiczne: Rekultywacja terenów zdegradowanych
Działania ekologiczne:
 rozwój systemu identyfikacji i monitoringu terenów zdegradowanych,
 prowadzenie rekultywacji terenów zdegradowanych,
114
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017


rekultywacja składowisk odpadów, których eksploatację zakończono przed
2002 rokiem,
rozminowanie obszarów po poligonach oraz usunięcie zanieczyszczeń gruntu.
Cel ekologiczny 4. Ograniczenie ryzyka wystąpienia poważnych awarii i minimalizacji ich
skutków oraz zwiększenie bezpieczeństwa chemicznego
Zadanie ekologiczne: Ograniczenie ryzyka wystąpienia poważnych awarii i ograniczenie
skutków dla ludzi i środowiska
Działania ekologiczne:
 nadzorowanie zakładów i instalacji stanowiących źródło poważnych awarii oraz
aktualizacja rejestru potencjalnych sprawców poważnych awarii przemysłowych,
 wyznaczanie drogowych tras transportu substancji niebezpiecznych, omijających w
miarę możliwości tereny miejskie, mocno zurbanizowane oraz zorganizowanie miejsc
postojowych dla środków transportujących takie substancje,
 szkolenia dla administracji samorządowej i podmiotów gospodarczych,
 wsparcie Państwowej Straży Pożarnej do prowadzenia działań ratowniczych,
zapobiegania i przeciwdziałania poważnym awariom.
II. CEL STRATEGICZNY:
Ochrona dziedzictwa przyrodniczego i racjonalne wykorzystanie zasobów przyrodniczych
Cel ekologiczny 5. Ochrona złóż kopalin
Zadanie ekologiczne: Nadzór nad eksploatacją złóż kopalin, racjonalnym gospodarowaniu
ich zasobami oraz kompleksowym wykorzystaniem kopalin, w tym kopalin towarzyszących
Działania ekologiczne:
 kontrole w zakresie wykonywania postanowień udzielonych koncesji oraz eliminacja
nielegalnych eksploatacji.
Zadanie ekologiczne: Ochrona obszarów występowania złóż kopalin przed
zagospodarowaniem uniemożliwiającym eksploatację
Działania ekologiczne:
 sporządzanie wytycznych do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gmin i planów zagospodarowania przestrzennego województwa
i planów miejscowych.
Cel ekologiczny 6. Zachowanie równowagi ekologicznej w procesie rozwoju społeczno
- gospodarczego
Zadanie ekologiczne: Opracowanie planów ochrony parków narodowych
Działania ekologiczne:
 Plan Ochrony dla Drawieńskiego Parku Narodowego.
Zadanie ekologiczne: Tworzenie nowych obszarów chronionych
115
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Działania ekologiczne:
 rezerwatów, parków krajobrazowych oraz obszarów chronionego krajobrazu.
Cel ekologiczny 7. Ochrona i racjonalne użytkowanie lasów
Zadanie ekologiczne: Wykorzystanie funkcji lasów jako instrumentu ochrony środowiska
Działania ekologiczne:
 tworzenie spójnych kompleksów leśnych szczególnie w obszarze korytarzy
ekologicznych i wododziałów,
 zwiększenie ilości i powierzchni zadrzewień na terenach rolniczych oraz rozszerzenie
zakresu leśnej rekultywacji terenów zdegradowanych,
 renaturalizacja obszarów leśnych, w tym obszarów wodno-błotnych i obiektów
cennych przyrodniczo, znajdujących się na terenach leśnych.
III. CEL STRATEGICZNY:
Wzmocnienie systemu zarządzania środowiskiem
Cel ekologiczny 8. Wzmocnienie systemu zarządzania środowiskiem i podniesienie
świadomości ekologicznej społeczeństwa
Zadanie ekologiczne: Monitoring i ocena jakości powietrza
Działania ekologiczne:
 aktualizacja inwentaryzacji emisji (kataster emisji) i rozwój narzędzi prognostycznych,
w tym modelowania stanu zanieczyszczenia powietrza jako elementu oceny.
Zadanie ekologiczne: Kontrola przestrzegania prawa w zakresie ochrony środowiska
Działania ekologiczne:
 wyegzekwowanie obowiązków w zakresie ochrony środowiska, spoczywających na
prowadzących instalacje wymagające pozwolenia zintegrowanego oraz
zobowiązanych do posiadania pozwoleń w zakresie poszczególnych komponentów,
 przestrzeganie wymagań ochrony środowiska przez podmioty prowadzące
działalność w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów,
 ochrona zasobów wód, w szczególności podziemnych, stanowiących źródło
zaopatrzenia ludności w wodę do picia i potrzeb gospodarczych,
 przestrzeganie przepisów o opakowaniach i odpadach opakowaniowych,
 nadzór nad podmiotami uczestniczącymi w systemie handlu uprawnieniami do
emisji,
 ograniczanie zagrożeń do środowiska wynikających z działalności rolniczej,
 przestrzeganie wymagań w zakresie postępowania z substancjami stwarzającymi
szczególne zagrożenie dla środowiska – PCB, azbest,
 ograniczenie uciążliwości związanych z ponadnormatywną emisją hałasu i pól
elektromagnetycznych,
 kontrola przestrzeganie przepisów ustawy o produktach biobójczych,
116
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017


kontrola wnoszenia opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska,
kontrole wykonywania obowiązków użytkowników środowiska zgodnie z Ustawą
o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie.
Zadanie ekologiczne: Edukacja ekologiczna i dostęp do informacji
Działania ekologiczne:
 opracowanie powiatowych i gminnych programów edukacji ekologicznej,
 wspieranie projektów edukacji ekologicznej realizowanych przez różne instytucje,
 egzekwowanie wiedzy o środowisku i jego ochronie od wszystkich pracowników
sektora publicznego oraz zapewnienie doskonalenia tej wiedzy.
6.4. Strategia rozwoju Gminy Choszczno
Cele i kierunki działań dla gminy Choszczno zostały określone w „Strategii rozwoju
Gminy Choszczno na lata 2008 - 2020”.
W opracowaniu sformułowano wizję gminy:
„Choszczno jest gminą miejsko – wiejsko odznaczającą się konkurencyjną
przedsiębiorczością, rolnictwem i turystyką, zapewniająca swoim mieszkańcom godne
i stabilne życie możliwościami dostępu do nowoczesnej bazy edukacyjnej, bogatej oferty
kulturalnej i sportowej, a także opieki zdrowotnej na wysokim poziomie ”.
oraz misję gminy:
„Zapewnienie wysokiego standardu życia zarówno w mieście jak i na wsi, przy wykorzystaniu
wszystkich
dostępnych
instrumentów
zrównoważonego
rozwoju
społecznego
i gospodarczego gminy”.
Charakterystyka celów strategicznych oraz szczegółowych mających wpływ na
ochronę środowiska zaprezentowanych w Strategii rozwoju Gminy Choszczno na lata
2008-2020 przedstawia tabela 44.
Tabela 44.
Cele strategiczne i szczegółowe Strategii Gminy Choszczno
Cele strategiczne
Cel strategiczny nr 2:
Poprawa infrastruktury
technicznej
Cele szczegółowe
Cel szczegółowy nr 2.2.
Sieć drogowa
Zadania
Przygotowanie i realizacja wieloletniego programu
modernizacji dróg gminnych, ujętego w wieloletnim planie
inwestycyjnym:
a) Budowa ul. Wł. Reymonta 495/2970 m2
b) Budowa ciągu pieszo-jezdnego ul. St. Czarnieckiego
c) Budowa ul. Fabrycznej
d) Budowa drogi do Sp. POMREBUD
e) Wymiana chodników w ul. Niedziałkowskiego wraz z
budową parkingów oraz nowego ogrodzenia i wiaty
f) Budowa drogi od ul. Jagiełły do ul. Staszica
g) Budowa ul. Osiedle Północne
117
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Cele strategiczne
Cele szczegółowe
Zadania
h) Budowa nowej drogi wraz z uzbrojeniem na os.
Północnym pod realizowaną zabudowę jednorodzinną
i) Przebudowa ulicy Bohaterów Warszawy –etap I i II
j) Przebudowa placu przy fontannie
k) Budowa ul. Brzechwy
l) Budowa odwodnienia i nawierzchni ul. Kanałowej
m) Przebudowa ul. Kochanowskiego wraz z chodnikami
n) Przebudowa ul. Kolejowej, Konopnickiej, Kościuszki,
Kwiatowej, Matejki, Nadbrzeżnej, Obr. Westerplatte,
Piastowskiej, Polnej, Roosevelta, Sienkiewicza, Skłodowskiej
– Curie, Sportowej, Słowackiego, Stawina, Sucharskiego,
Wyzwolenia, Zielnej, 1 Maja, 9 Maja, Mickiewicza,
Chopina, Dąbrowskiej, Mur Południowy
o) Budowa ul. Kruczkowskiego wraz z kanalizacją
deszczową
p) Budowa ul. Miodowej, Ogrodowej, Żeglarskiej, Fredry
q) Modernizacja i budowa ul. 23-go Lutego
r) Przebudowa dojazdu do jeziora -ul. Nadbrzeżna
s) Przebudowa drogi oraz parkingów pomiędzy boiskiem
sportowym a stacją benzynową (Pl. Witosa)
t) Przebudowa drogi dojazdowej Urząd Miejski- cmentarz
u) Przebudowa drogi od skrzyż. ul. Dąbrowszczaków do
bud. mieszkalnych
v) Budowa nowej ulicy od ul. Wojska Polskiego na nowo
projektowane osiedle
w) Budowa ul. Matejki - dojazd do domków
jednorodzinnych
x) Modernizacja ulicy Grunwaldzkiej
Budowa dróg gminnych poza miastem Choszczno, w tym
m.in. drogi relacji:
a) Piasecznik - kol. Piasecznik /skrz. z dr.woj. nr-160/
b) Sulino /skrz. z dr.pow.N2201Z/
c) Gr. gminy/Jarostowo/- skrzyżowanie z dr. gminną.
nr 11-07-020
d) Rzecko –Korytowo /skrz. z dr. pow. nr 2223Z/
e) Raduń /skrzyżowanie z drogą wojewódzką nr 160/ -gr.
gminy /N.Klukom/
f) Skrzyżowanie z drogą powiatową .nr 2221Z – Raduń
g) Wardyń /skrz. z dr. pow. nr 2221Z/ - Rzecko/ skrz. z dr.
pow. nr 2220Z/
h) Skrz. z dr. pow. nr 2228Z/St. Klukom/
i) Choszczno – Smoleń - Raduń/ skrz. z dr. woj. nr 160/
j) Stary Klukom /skrz. z dr. pow. nr 2220Z/-Rudniki
k) Choszczno – Gostyczyn (skrzyżowanie z drogą Stary
Klukom-Rudniki)
l) Skrz. z dr. woj. nr 151 /Koplin- skrz. z dr. gm. nr 11-07-039/
m) Zamęcin – Wysokie –Rudniki - Choszczno
n) Rzecko – przejazd kolejowy / Antoniewo
o) Infrastruktura drogowa osady rekreacyjno-sportowej w
Raduniu - realizacja w 3 etapach
Wsparcie organizacyjne działań samorządu powiatowego
na rzecz modernizacji dróg powiatowych
Wspólne z samorządem powiatowym oraz gminami
sąsiednimi opracowanie wieloletniego programu poprawy
stanu nawierzchni dróg powiatowych i gminnych.
Poprawa efektywności zarządzania drogami gminnymi bieżące zarządzanie drogami.
118
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Cele strategiczne
Cele szczegółowe
Cel szczegółowy nr 2.3.
Sieć kanalizacyjna
Cel szczegółowy nr 2.4.
Wodociągi i sieci
wodociągowe
Zadania
Utrzymanie przynajmniej obecnego poziomu obsługi
ludności przez komunikację zbiorową (samochodową i
autobusową).
Zwiększenie bezpieczeństwa na drogach gminnych i
powiatowych.
Budowa kanalizacji sanitarnej przy ul. Dąbrowszczaków w
Choszcznie " Osiedle Korzedo"
Kanalizacja sanitarna Gminy Choszczno etap III
(miejscowości Rzecko, Chełpa, Rzeczki,
Suliszewo, Krzowiec, Kołki)
Budowa kanalizacji sanitarnej Osiedla Północnego w
Choszcznie
Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości Oraczewice
Budowa wodociągu oraz kanalizacji sanitarnej w Osadzie
Rekreacyjno-Sportowej Raduń
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z siecią wodociągową
nowo projektowanej ulicy od ul.
Wojska Polskiego do nowo projektowanego osiedla
Budowa wodociągu i kanalizacji sanitarnej przy ul.
Artylerzystów
Budowa kanalizacji sanitarnej do Koplina
Uzbrojenie terenu przy murach obronnych (woda,
kanalizacja sanitarna, odwodnienie terenu);
ul. 22-go Lipca
Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowościach
Stradzewo i Piasecznik
Kanalizacja sanitarna Gminy Choszczno , etap IV, w tym:
- Przebudowa stacji ujęcia i uzdatniania wody w
Choszcznie
- Budowa kanalizacji sanitarnej Osiedla Południowego oraz
w miejscowościach Gostyczyn i Rudniki
- Budowa kanalizacji sanitarnej grawitacyjnej i tłocznej
oraz sieci wodociągowej w ul. 23-go Lutego
- Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z siecią
wodociągową w ulicy Matejki
- Budowa kanalizacji sanitarnej w ul. Kościuszki
- Rozbudowa oczyszczalni ścieków w Choszcznie
- Budowa sieci wodno-kanalizacyjnej przy ul. Jagiełły i
Dąbrowszczaków
Zakończenie procesu wodociągowania gminy, w tym
między innymi:
a) Budowa wodociągu Choszczno - Pakość
b) Budowa wodociągu Choszczno - Koplin
c) Budowa stacji ujęcia i uzdatniania wody w Golczy
d) Doprowadzenie wody do 5 budynków na koloni Stary
Klukom
e) Zwodociągowanie terenów wiejskich Gminy Choszczno
- etap I, w tym:
- Budowa wodociągu Pakość-Bonin
- Przebudowa stacji uzdatniania wody w Suliszewie
- Budowa wodociągu Suliszewo - Antoniewo
- Budowa wodociągu Piasecznik - Kolonia Piasecznik
- Budowa wodociągu Wardyń - Chełpa
- Przebudowa stacji uzdatniania wody w Kołkach
- Przebudowa stacji uzdatniania wody w Zwierzyniu
f) Zwodociągowanie terenów wiejskich Gminy Choszczno etap II, w tym:
119
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Cele strategiczne
Cele szczegółowe
Cel szczegółowy nr 2.5.
Baza oświatowasportowa i kulturalna
Cel strategiczny nr 3
Poszukiwanie
alternatywnych form
gospodarki rolnej i
organizacji produkcji
oraz doskonalenie
ekonomicznego
otoczenia rolnictwa
Cel szczegółowy nr 3.1.
Promocja
ekologicznych i
tradycyjnych gałęzi
produkcji rolnej
Cel szczegółowy nr 3.2.
Udoskonalenie
ekonomicznego
otoczenia rolnictwa
Zadania
- Budowa wodociągu Rudniki - Gostyczyn
- Przebudowa stacji uzdatniania wody w Gleźnie
- Budowa wodociągu Gleźno - Zamęcin
- Budowa wodociągu Zamęcin - Nowe Żeńsko
- Budowa wodociągu Nowe Żeńsko - Stary Klukom
- Budowa wodociągu Nowe Żeńsko - Wysokie
- Przebudowa stacji uzdatniania wody w Wardyniu
- Budowa wodociągu Wardyń - Raduń
g) Zwodociągowanie terenów wiejskich Gminy Choszczno
- etap III, w tym:
- Budowa wodociągu Pakość - Sulino
- Przebudowa stacji uzdatniania wody w Korytowie
- Przebudowa stacji uzdatniania wody w Radaczewie
- Budowa wodociągu Wardyń - Rzecko
- Budowa wodociągu Rzecko - Rzeczki
- Budowa wodociągu Rzeczki - Suliszewo
- Budowa wodociągu Kołki - Krzowiec
- Budowa wodociągu w miejscowości Rzecko
- Przebudowa wodociągu Radaczewo - Sławęcin
- Przebudowa stacji uzdatniania wody w Piaseczniku
Budowa i modernizacja obiektów oświaty szkolnej i
przedszkolnej na terenie Gminy
a) Termomodernizacja budynku Szkoły Podstawowej Nr 1
w Choszcznie
b) Termomodernizacja budynku Szkoły Podstawowej Nr 3
w Choszcznie
c) Przebudowa kotłowni gazowej oraz instalacji CO w
Szkole Podstawowej Nr 3 w Choszcznie
d) Termomodernizacja Szkoły w Zamęcinie
e) Termomodernizacja Szkoły w Sławęcinie
f) Termomodernizacja Szkoły w Suliszewie
g) Termomodernizacja budynku Publicznego Przedszkola
nr 1 przy ul. Niedziałkowskiego
h) Termomodernizacja budynku Publicznego Przedszkola
nr 4 przy ul. Mur Południowy
i) Termomodernizacja budynku Publicznego Przedszkola
nr 5 na os. Stargardzkim
j) Termomodernizacja budynku Publicznego Przedszkola
nr 2 przy ul. Sucharskiego
k) Poprawa jakości infrastruktury gimnazjalnej w Gminie
Choszczno - etap I - Remont budynku Publicznego
Gimnazjum w Choszcznie
l) Termomodernizacja budynku Miejskiej Biblioteki
Publicznej
Promowanie i zachęcanie do rozwoju produkcji
ekologicznej oraz tradycyjnych gałęzi produkcji
rolnej.
Stymulowanie produkcji oraz upraw stanowiących źródło
energii niekonwencjonalnych.
Tworzenie nowych instytucji wiejskich i podniesienie wiedzy
zawodowej rolnika. Stymulowanie
i wspieranie przemian w strukturze indywidualnych
gospodarstw rolnych w celu poprawy
struktury agrarnej
Organizowanie szkoleń i kursów promujących nowe
uprawy roślin dochodowych
Poprawa efektywności produkcji rolniczej i rozwijanie
120
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Cele strategiczne
Cele szczegółowe
Zadania
rolnictwa ekologicznego. Uruchomienie
instrumentów ekonomicznych zachęcających i
wspomagających przy budowie zakładów przetwórczych
Rozwój hodowli zgodnie z potrzebami jakościowymi
przemysłu przetwórczego
Cel strategiczny nr 4.
Korzystanie z
potencjału
ekonomicznego
gminy
Cel szczegółowy nr 4.1.
Rozwijanie lokalnej
infrastruktury
technicznej
Cel szczegółowy nr 4.1.
Rozwijanie różnych
form turystyki
kwalifikowanej
Cel strategiczny nr 5.
Infrastruktura
społeczna
Cel szczegółowy nr 5.3.
Podnoszenie
świadomości
ekologicznej
mieszkańców
Rozwój infrastruktury turystycznej na terenie gminy, między
innymi poprzez realizację inwestycji:
a) Zagospodarowanie terenu rekreacji, sportu i
wypoczynku w obrębie Wałów Chrobrego –
utwardzenie nawierzchni w obrębie Wałów. Utwardzenie i
odwodnienie alejek, przebudowa
schodów, oświetlenie kortów
b) Zagospodarowanie terenu Wałów Chrobrego etap II –
reperacja i umocnienie wałów,
nasadzenie zieleni, budowa utwardzonego ciągu pieszego
w koronie Wałów
c) Rozbudowa i modernizacja infrastruktury rekreacyjnoturystycznej w Choszcznie - etap I Przebudowa starej i budowa nowej ścieżki rekreacyjno –
spacerowo - rowerowej wokół jeziora
Klukom
d) Rozbudowa i modernizacja infrastruktury rekreacyjnoturystycznej w Choszcznie - etap I „Miejska Góra” jako teren rekreacji i wypoczynku
mieszkańców miasta Choszczna.
Opracowanie i wdrożenie koncepcji rozwoju turystyki
rowerowej w gminie.
Przygotowanie i realizacja programu rozwoju turystyki
wodnej.
Przygotowanie i realizacja programu rozwoju turystyki
pieszej i konnej.
Budowa ścieżek rowerowych na terenie gminy
Opracowanie i wdrożenie programu szkoleniowego dla
młodzieży dotyczącego problematyki
ekologicznej w aspekcie jej wpływu na ogólną sytuację
gminy.
Organizacja imprez i targów promujących ekologiczne
standardy zachowań w życiu
codziennym.
Powiązanie działań promujących zachowania ekologiczne
z pokrewnymi obszarami gospodarki
gminnej, w tym gospodarki odpadami i rolniczej produkcji
ekologicznej.
Źródło: Strategia rozwoju gminy Choszczno na lata 2008-2020
121
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
7. GŁÓWNE USTALENIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA
7.1. Cele i priorytetowe działania ekologiczne w Gminie Choszczno
W celu realizacji przyjętych założeń ustalono główne zasady polityki ekologicznej
w odniesieniu do poszczególnych elementów środowiska. Wymaga to wyznaczenia:

szczegółowych celów ekologicznych - celów, po osiągnięciu, których ma nastąpić
poprawa
danego
elementu
środowiska,
stanowiących
ostateczny efekt
podejmowanych działań,

kierunków działań - kierunków służących do osiągnięcia wyznaczonych celów
ekologicznych,

zadań ekologicznych - konkretnych przedsięwzięć, prowadzących do realizacji
wyznaczonych kierunków, a tym samym celów ekologicznych. Działania te mają
charakter długookresowy, aż do osiągnięcia założonego celu.
Uwzględniając założenia programu wojewódzkiego oraz powiatowego dla Gminy
Choszczno wyznaczono następujące cele ekologiczne:
1. Cel ekologiczny: Poprawa jakości środowiska – poprawa gospodarki wodami,
2. Cel ekologiczny: Poprawa jakości środowiska – poprawa jakości powietrza
i spełnienie wymagań prawnych w zakresie jakości powietrza,
3. Cel ekologiczny: Poprawa jakości środowiska – poprawa klimatu akustycznego,
4. Cel ekologiczny: Poprawa jakości środowiska – ochrona mieszkańców przed
oddziaływaniem pól elektromagnetycznych,
5. Cel ekologiczny: Poprawa gospodarki odpadami,
6. Cel ekologiczny: Ochrona gleb przed negatywnym oddziaływaniem oraz rekultywacja
terenów zdegradowanych,
7. Cel ekologiczny: Ograniczenie ryzyka wystąpienia poważnych awarii i minimalizacja
skutków oraz zwiększenie bezpieczeństwa chemicznego,
8. Cel ekologiczny: Ochrona złóż kopalin,
9. Cel ekologiczny: Zachowanie równowagi ekologicznej w procesie rozwoju społeczno –
gospodarczego,
10. Cel ekologiczny: Ochrona i racjonalne użytkowanie lasów,
11. Cel ekologiczny: Wzmocnienie systemu zarządzania środowiskiem i podniesienie
świadomości ekologicznej społeczeństwa
Realizacja celów będzie się odbywała poprzez kierunki działań i określone zadania
ekologiczne (przedsięwzięcia) w okresach:
 krótkookresowym (lata 2010-2013),
 długoterminowym (lata 2014-2017).
122
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
7.1.1. Cele i zadania Programu ochrony środowiska dla Gminy Choszczno
1. Cel ekologiczny: Poprawa jakości środowiska – poprawa gospodarki wodami
Ramowa Dyrektywa Wodna (RDW) ustalająca ramy działań w dziedzinie polityki
wodnej za jeden z podstawowych celów stawia wdrożenie zintegrowanej polityki wodnej
obejmującej całość wód śródlądowych oraz powiązanych z nimi ekosystemów (Dyrektywa
2000/60/WE). Operacyjnym elementem Dyrektywy jest osiągnięcie dobrego stanu
wszystkich części wód poprzez określenie i wdrożenie koniecznych działań w ramach
zintegrowanych programów działań w Państwach członkowskich do 2015 roku.
Za główne cele postawiono w RDW: ochronę i poprawę warunków, a gdy
to niemożliwe utrzymanie stanu obecnego ekosystemów wodnych, a także lądowych
i podmokłych, bezpośrednio uzależnionych od ekosystemów wodnych (w odniesieniu do
potrzeb wodnych); propagowanie zrównoważonego korzystania z wody opartego na
długoterminowej ochronie dostępnych zasobów wodnych; podejmowanie przedsięwzięć
mających na celu poprawę stanu czystości środowiska wodnego; przedsięwzięcia te
powinny prowadzić do ograniczania zrzutów, emisji i strat priorytetowych substancji
niebezpiecznych, a w dalszej perspektywie do zaprzestania lub stopniowego eliminowania
tego typu działalności; stopniowe ograniczenie zanieczyszczenia wód podziemnych
i zapobieganie ich dalszej degradacji; dążenie do zmniejszania skutków powodzi i suszy,
przez co osiągnięte zostaną wymierne korzyści, tj. zapewnione zostanie odpowiednie
zaopatrzenie w dobrej jakości wodę powierzchniową i podziemną, co jest niezbędne dla
zrównoważonego, i sprawiedliwego korzystania z wód, ulegnie redukcji ilość
zanieczyszczenia wód podziemnych, zapewniona będzie ochrona wód terytorialnych
i morskich, wypełnione zostaną odpowiednie umowy międzynarodowe, w tym te traktujące
o ochronie środowiska morskiego i zapobiegające jego zanieczyszczaniu.
W celu polepszenia gospodarki wodnej na terenie Gminy Choszczno wyznaczono
dwa kierunki działań, tj.:
Kierunki działań ekologicznych:
Poprawa jakości wody i osiągnięcie dobrego stanu wód powierzchniowych
i podziemnych
Jednym z celów mających poprawić ogólną jakość środowiska jest zapewnienie poprawy
gospodarki wodnej państwa i spełnienie wymagań RDW. W związku z powyższym gmina
Choszczno ma dążyć do poprawy jakości wody oraz do osiągnięcia dobrego stanu wód
podziemnych i powierzchniowych. Kierunek ten może być osiągnięty poprzez wykonanie
następujących działań ekologicznych, tj.:
Zadania własne gminy:
 budowa nowych odcinków sieci kanalizacji sanitarnej na obszarze gminy, tj.:
 budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowościach Stradzewo i Piasecznik,
 budowa
kanalizacji
sanitarnej
Osiedla
Południowego
oraz
w miejscowościach Gostyczyn i Rudniki,
123
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017

 budowa kanalizacji sanitarnej grawitacyjnej i tłocznej oraz sieci
wodociągowej w ul. 23- Lutego,
 budowa sieci wodno – kanalizacyjnej przy ul. Jagiełły i Dąbrowszczaków,
 budowa wodociągu oraz kanalizacji sanitarnej w Osadzie Rekreacyjno –
Sportowej Raduń,
 uzbrojenie terenu przy murach obronnych (woda , kanalizacja sanitarna,
odwodnienie terenu) ul. 22-ego Lipca,
rozbudowa oczyszczalni ścieków w Choszcznie,

prowadzenie ewidencji zbiorników bezodpływowych na terenie gminy, wraz z ich
opisem technicznym oraz przeprowadzaniem kontroli częstotliwości ich opróżniania,

ograniczanie odpływu zanieczyszczeń azotowych ze źródeł rolniczych poprzez
wspieranie oraz kontynuację budowy płyt obornikowych i zbiorników na gnojowicę
w gminie,

promowanie i rozpowszechnianie stosowania tzw. dobrych praktyk rolniczych, które
zapewniają lepsze wykorzystanie potencjału biologicznego gleb, przy jednoczesnym
zmniejszeniu negatywnego oddziaływania na środowisko nawozów i środków
ochrony roślin.
Zadania koordynowane:
 prowadzenie kontroli punktów zrzutu ścieków przemysłowych,
 budowa przydomowych systemów oczyszczania ścieków na terenie gminy
(przydomowe oczyszczalnie),
 budowa zbiorników bezodpływowych na terenach gminy, gdzie nie jest możliwa
bądź ekonomicznie nieuzasadniona budowa sieci kanalizacyjnej,
ograniczanie negatywnego wpływu zanieczyszczeń obszarowych (pozostałości
chemicznych środków ochrony roślin oraz nawozów) oraz punktowych (składowania
obornika) pochodzących z działalności rolniczej na środowisko, poprzez odtwarzanie
(stworzenie) rozlewisk filtrujących nieczystości spływające z pól,
 gromadzenie i przekazywanie aktualnych informacji mieszkańcom gminy na temat
jakości wody przeznaczonej do picia oraz jakości wody w kąpieliskach
zlokalizowanych na terenie gminy,
 weryfikacja obszarów zagrożonych zanieczyszczeniami azotanowymi ze źródeł
rolniczych,
 racjonalizacja produkcji zwierzęcej, która uwzględnia istniejące oraz potencjalne
oddziaływanie na środowisko.
Racjonalizacja wykorzystania zasobów wodnych
Zarządzanie zasobami wodnymi jest jednym z podstawowych zagadnień mających wpływ
na rozwój regionu i jakość życia na jego obszarze. Ma to istotne znaczenie dla terenów
powiatu choszczeńskiego ze względu na mały zasób wód podziemnych oraz niską jakość
wód powierzchniowych. Kierunek ten może być osiągnięty poprzez wykonanie
następujących działań ekologicznych, tj.:
Zadania własne gminy:
 budowa nowych odcinków sieci wodociągowej na obszarze gminy:

 doprowadzenie wody do pięciu budynków na koloni Stary Klukom,
124
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
 budowa wodociągu Suliszewo – Antoniewo, Piasecznik – Kolonia Piasecznik,
Wardyń – Chełpa, Rudniki – Gostyczyn, Gleźno – Zamęcin, Zamęcin – Nowe
Żeńsko, Nowe Żeńsko – Stary Klukom, Nowe Żeńsko – Wysokie, Wardyń –
Raduń, Pakość – Sulino, Wardyń – Rzecko, Rzecko – Rzeczki, Rzeczki –
Suliszewo, Kołki – Krzowiec,
 budowa wodociągu w miejscowości Rzecko,

wymiana i renowacja wyeksploatowanych odcinków sieci wodociągowej,
 przebudowa wodociągu Radaczewo - Sławęcin,

przebudowa istniejących stacji uzdatniania wody na terenie gminy, tj.:
 przebudowa stacji uzdatniania wody w Suliszewie, Kołkach, Zwierzyniu,
Gleźnie, Wardyniu, Korytowie, Radaczewie, Piaseczniku,
 przebudowa stacji ujęcia i uzdatniania wody w Choszcznie.
Zadania koordynowane:
 utrzymanie i stała konserwacja urządzeń melioracji wodnych,
 dokonywanie przeglądu nieczynnych ujęć wód podziemnych,
 optymalizacja zużycia wody poprzez minimalizację strat wody na przesyle oraz
wprowadzenie zamkniętych obiegów wody w przemyśle i oszczędne korzystanie z
wody przez użytkowników indywidualnych,
 prowadzenie akcji edukacyjnych nawiązujących do optymalizacji zużycia wody
przez indywidualnych użytkowników (np. gromadzenie wody deszczowej do celów
agrarnych – podlewania).
2. Cel ekologiczny: Poprawa jakości środowiska – poprawa
i spełnienie wymagań prawnych w zakresie jakości powietrza
jakości
powietrza
W związku z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Radu Europy 208/50/WE z dnia 21
maja 2008r. w sprawie jakości powietrza i czystego powietrza dla Europy stwierdza się
konieczność redukcji zanieczyszczeń do poziomów, które minimalizują skutki ich szkodliwego
działania na zdrowie ludzkie, ze szczególnym uwzględnieniem populacji wrażliwych oraz
środowiska jako całości, potrzebę poprawy monitorowania i oceny jakości powietrza,
w tym również depozycji zanieczyszczeń, a także potrzebę informowania społeczeństwa.
Mając na względzie ochronę zdrowia ludzkiego i środowiska jako całości,
szczególnie ważna jest walka z emisjami zanieczyszczeń u źródła oraz identyfikacja
i wdrażanie na szczeblu lokalnym, krajowym i wspólnotowym najskuteczniejszych środków
mających na celu redukcję emisji. Z tego względu powinno się zapobiegać lub ograniczać
emisję szkodliwych zanieczyszczeń powietrza oraz ustanowić właściwe cele dotyczące
jakości powietrza, z uwzględnieniem odpowiednich norm, wytycznych i programów
Światowej Organizacji Zdrowia.
W celu polepszenia poprawy jakości powietrza na terenie Gminy Choszczno
wyznaczono następujące kierunki działań, tj.:
Kierunki działań ekologicznych:
Poprawa jakości powietrza
125
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Poprawa jakości powietrza jest to jeden z głównym kierunków wyznaczonych
z zakresu działań ekologicznych na terenie gminy. Realizacja tego kierunku będzie możliwa
poprzez następujące działania.
Zadania własne gminy:
 termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej, tj.:
 termomodernizacja
Szkoły
Podstawowej
Nr
1
w
Choszcznie,
szkoły
w Zamęcinie, Sławęcinie oraz w Suliszewie,

redukcja zanieczyszczeń pochodzących z transportu poprzez modernizację dróg
i ciągów komunikacyjnych
 przebudowa ulicy Bohaterów Warszawy, Bolesława Chrobrego – etap II,
Kochanowskiego wraz z chodnikami, Kolejowej, Konopnickiej, Kościuszki,
Kwiatowej, Matejki, Obrońców Westerplatte, Piastowskiej, Polnej, Roosevelta,
Sienkiewicza, Skłodowskiej – Curie, Sportowej, Stawina, Sucharskiego, Zielnej,
1 Maja, 9 Maja, Mickiewicza, Chopina, Dąbrowskiej,
 przebudowa ulic Mur Południowy,
 modernizacja i budowa ulicy 23- Lutego,
 modernizacja ulicy Grunwaldzkiej,
 budowa odwodnienia i nawierzchni ulicy Kanałowej.

redukcja
zanieczyszczeń
z
transportu
poprzez
rozbudowę
sieci
drogowej
w gminie ,tj.:
 budowa
ul.
Wł.
Reymonta
495/2970
m 2,
ul.
Osiedle
Południowe,
ul. Brzechwy, ul. Miodowej, ul. Ogrodowej, ul. Żeglarskiej, ul. Fredry,
 budowa drogi do Sp. POMREBUD,
 budowa drogi od ulicy Jagiełły do ulicy Staszica,
 budowa nowej drogi wraz z uzbrojeniem na Os. Północnym pod realizowaną
budowę jednorodzinną,
 budowa ulicy Kruczkowskiego wraz z kanalizacją deszczową,
 budowa nowej ulicy od ul. Wojska Polskiego na nowo projektowane osiedle,
 budowa ulicy Matejki – dojazd do domków jednorodzinnych,
 budowa drogi gminnej Piasecznik – kol. Piasecznik /skrzyż. z dr. woj. nr 160/,
 budowa drogi gminnej Sulinowo /skrzyż. z dr. pow. N2201Z/,
 budowa drogi gminnej gr. Gminy /Jarostowo/ –skrzyżowanie z drogą gminną
nr 11-07-220
 budowa drogi gminnej Rzecko – Korytowo /skrzyż. z dr. pow. 2223Z/,
 budowa drogi gminnej – skrzyżowanie z drogą powiatową nr 2221Z - Raduń,
 budowa drogi gminnej Wardyń /skrzyż. z dr. pow. 2221Z/ - Rzecko /skrzyż.
z dr. pow. 2220Z/,
 budowa
drogi
gminnej
-
skrzyżowanie
z
drogą
powiatową
2228Z/
St. Klukom
 budowa drogi gminnej Choszczno – Smoleń – Raduń /skrzyż. z dr. woj. nr 160/,
 budowa drogi gminnej – Stary Kulkom /skrzyż. z dr. pow. 2220Z/ - Rudniki,
126
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
 budowa drogi gminnej – Choszczno – Gostyczyn (skrzyżowanie z drogą Stary
Kulkom – Rudniki),
 budowa drogi gminnej – skrzyżowanie z drogą wojewódzką nr 151 /Koplinskrzyż. z dr. gm. nr 11-07039/,
 budowa drogi gminnej skrzyżowanie z drogą woj. 151 / Koplin – skrzyżowanie z
drogą gminną nr 11-07-039,
 budowa drogi gminnej – Zamęcin – Wysokie – Rudniki – Choszczno,
 budowa drogi gminnej – Rzecko – przejazd kolejowy – Antoniewo,

promowanie ekologicznych nośników energii wśród mieszkańców gminy (wierzba
energetyczna, drewno, gaz).

zintensyfikowanie
ruchu
rowerowego
w
gminie
poprzez
likwidację
barier
technicznych i tworzenie nowych ścieżek rowerowych.
Zadania koordynowane:
 promowanie nowych nośników energii ekologicznej pochodzących ze źródeł
odnawialnych – energia słoneczna, wiatrowa, wodna,
 prowadzenie działań edukacyjnych mających na celu zaznajomienie
społeczeństwa z tematyką wykorzystania konwencjonalnych nośników energii oraz
nośników energii odnawialnej,
 kontrola przedsiębiorstw z zakresie emisji pyłów i gazów.
Spełnienie wymagań prawnych w zakresie jakości powietrza
Spełnienie określonych wymagań prawnych w zakresie jakości powietrza pozwoli
na dostosowanie się do określonych norm i przepisów jakie narzuca prawo unijne. W celu
spełnienia ww. celu Gmina Choszczno będzie realizowała następujące zadania
ekologiczne:
Zadania własne gminy:
 promowanie nowych nośników energii opartych o surowce odnawialne,

systematyczna oszczędność energii cieplnej w Urzędzie Miejskim oraz innych
gminnych jednostkach organizacyjnych,

uwzględnienie w opracowaniach planistycznych terenów możliwych do lokalizacji
elektrowni wodnych, wiatrowych i innych obiektów źródeł odnawialnej energii.
Zadania koordynowane:
 promocja wspierania rozwoju wykorzystania odnawialnych źródeł energii
i technologii zwiększających efektywne wykorzystanie energii i zmniejszających
materiałochłonność gospodarki,
 modernizacja kotłowni zlokalizowanych w gminie w celu dostosowania
ich funkcjonowania do wymogów ochrony środowiska.
3. Cel ekologiczny: Poprawa jakości środowiska – poprawa klimatu akustycznego
Dominującym źródłem hałasu na terenie Gminy jest ruch drogowy, który
charakteryzuje się takimi czynnikami: natężenie ruchu oraz struktura strumienia pojazdów,
płynność ruchu oraz jego organizacja. Najwyższe poziomy hałasu występują zazwyczaj przy
ulicach o dużym natężeniu ruchu, o złym stanie nawierzchni, z zabudową położoną
w niewielkiej odległości od jezdni.
127
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
W celu polepszenia poprawy klimatu akustycznego na terenie Gminy Choszczno
wyznaczono następujący kierunek działań ekologicznych, tj.:
Kierunek działań ekologicznych:
Zmniejszenie zagrożenia mieszkańców szkodliwym hałasem
W celu ochrony mieszkańców Gminy przed ponadnormatywnym poziomem hałasu Gmina
Choszczno będzie realizowała następujące zadania ekologiczne:
Zadania własne gminy:
 uwzględnienie w opracowaniach planistycznych danych o dopuszczalnym poziomie
hałasu w środowisku na terenach chronionych akustycznie,

zwiększenie izolacyjności budynków (np. poprzez wymianę okien) gdzie inne sposoby
ograniczania hałasu nie dają skutecznych rezultatów,

modernizacja i przebudowa dróg i ulic, na których hałas powoduje przekroczenia
poziomów progowych dla terenów szczególnego zagrożenia hałasem.
Zadania koordynowane:
 wspieranie inwestycji ograniczających negatywny wpływ hałasu komunikacyjnego
na terenie gminy (budowa ekranów akustycznych, tworzenie pasów zwartej zieleni
ochronnej oraz izolacji budynków),
 egzekwowanie ograniczeń prędkości ruchu na terenach zabudowanych,
 systematyczna kontrola zakładów pod względem stosowania obudów
dźwiękochłonnych, ekranów oraz tłumików akustycznych, stosowania maszyn
i urządzeń o obniżonej emisji hałasu w przypadku przekroczeń tej emisji,
 dokonanie rozpoznania klimatu akustycznego gminy ze wskazaniem terenów
szczególnie narażonych na emisję hałasu,
 monitorowanie natężenia ruchu i poziomu hałasu wzdłuż głównych ciągów
komunikacyjnych.
4. Cel ekologiczny: Poprawa jakości środowiska – ochrona mieszkańców przed
oddziaływaniem pól elektromagnetycznych
Ilość źródeł promieniowania elektromagnetycznego w ostatnich latach znacznie
wzrosła. Słuszne, zatem będzie ograniczenie oddziaływania promieniowania poprzez
odpowiednie działania techniczne oraz administracyjne.
W celu ochrony mieszkańców przed negatywnym oddziaływaniem pól
elektromagnetycznych Gmina Choszczno będzie realizowała określone zadania
ekologiczne.
Kierunek działań ekologicznych:
Ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym
Realizowanie tego kierunku na terenie gminy będzie polegało przede wszystkim
na preferowaniu niskokonfliktowych lokalizacji źródeł promieniowania elektromagnetycznego, zgodnych z zapisem w przygotowywanych opracowaniach planistycznych,
128
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
dotyczących terenów chronionych pod kątem promieniowania elektromagnetycznego.
Ponadto Gmina Choszczno będzie realizowała następujące zadania ekologiczne:
Zadania własne gminy:
 Preferowanie niskokonfliktowych lokalizacji źródeł promieniowania elektromagntycznego
zgodnych
z
zapisem
dotyczących
terenów
chronionych
w
opracowaniach
pod
kątem
planistycznych,
promieniowania
elektromagnetycznego.
Zadania koordynowane:
 identyfikacja
oraz
systematyczna
kontrola
zagrożeń
promieniowaniem
elektromagnetycznym,
 prowadzenie rejestru terenów, na których odnotowano przekroczenia
dopuszczalnych pól elektromagnetycznych w miejscach przeznaczonych pod
zabudowę oraz w miejscach dostępnych dla ludności,
 podnoszenie świadomości społeczeństwa o źródłach i stopniu oddziaływania pól
elektromagnetycznych.
5. Cel ekologiczny: Poprawa gospodarki odpadami
Odpady stanowią jedno z najpoważniejszych zagrożeń środowiska przyrodniczego
gminy oraz stwarzają potencjalne zagrożenie dla zdrowia ludzi. W gminie należy zadbać
o dobrze funkcjonujący system gospodarowania odpadami oraz rozwinąć selektywną
zbiórkę
odpadów,
w
szczególności
zbiórkę
odpadów
biodegradowalnych,
wielkogabarytowych i niebezpiecznych. W celu poprawy gospodarki odpadami w gminie
wyznaczono następujące kierunki działań, tj.:
Ogólna poprawa gospodarki odpadami w gminie
Realizacja wyznaczonego kierunku będzie uzależniona od wykonania poszczególnych
działań ekologicznych, tj.:
Zadania własne gminy:
 systematyczne informowanie mieszkańców gminy o zasadach funkcjonowania
systemu gospodarki odpadami w gminie oraz o metodach które pomagają
eliminować wytwarzane odpady ,
 objęcie umowami na odbiór zmieszanych odpadów komunalnych wszystkich
mieszkańców gminy,
 opracowanie dokumentu „ Program usuwania wyrobów zawierających azbest
z terenu Gminy Choszczno do roku 2032” oraz realizacja założeń programu,
 prowadzenie ciągłej kontroli wyposażenia nieruchomości w pojemniki do zbiórki
zmieszanych odpadów komunalnych,
 organizacja akcji edukacyjnych związanych z segregacją odpadów w gminie,
 systematyczna likwidacja dzikich wysypisk.
Minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów oraz prowadzenie nowoczesnego systemu
odzysku i unieszkodliwiania odpadów
W celu minimalizacji ilości wytwarzanych odpadów komunalnych oraz prowadzenia
nowoczesnego systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów na terenie gminy,
129
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
wyznaczono określone zadania ekologiczne, których realizacja przyczyni się do
zrealizowania ww. kierunku. Zadania ekologiczne wyznaczone dla gminy to:
Zadania własne gminy:
 Rozwój selektywnego zbierania odpadów wielkogabarytowych ze strumienia
odpadów komunalnych,
 Rozwój selektywnego zbierania odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów
komunalnych,
 Rozwój selektywnego zbierania odpadów biodegradowalnych ze strumienia
odpadów komunalnych,
 Określenie zasad zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,
 Zakup odpowiedniego sprzętu (pojemniki, worki) w celu utworzenia systemu
zbierania odpadów ulegających biodegradacji,
 Organizacja systemu transportu selektywnie gromadzonych odpadów
komunalnych ulegających biodegradacji,
 Rozwój selektywnego zbierania odpadów budowlanych ze strumienia odpadów
komunalnych,
 Określenie zasad zbiórki odpadów budowlanych w gminie oraz stworzenie
możliwości ich zagospodarowania,
 Rozwój działań kontrolnych nad podmiotami posiadającymi zezwolenia
na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości,
 Rozbudowa systemu odzysku i unieszkodliwiania zużytego sprzętu elektrycznego
i elektronicznego.
Zadania koordynowane:
 Systematyczna kontrola przedsiębiorstw w zakresie zgodności wytwarzanych
odpadów z wydanymi decyzjami,
 Organizacja
akcji
edukacyjnych
w
zakresie
nowoczesnych
metod
zagospodarowania odpadów dla mieszkańców powiatu oraz małych i średnich
podmiotów gospodarczych.
6. Cel ekologiczny: Ochrona gleb przed negatywnym oddziaływaniem oraz rekultywacja
terenów zdegradowanych
Ochrona powierzchni ziemi zgodnie z zapisami ustawy Prawo ochrony środowiska,
polega na zapewnieniu jej jak najlepszej jakości. Uwzględniając założenia ochrony
powierzchni ziemi, dla realizacji celu ekologicznego wyznaczono następujące kierunki
ekologiczne, tj. :
Ochrona gleb przed degradacją
Ochrona gleb przed degradacją jest to jeden z głównym kierunków wyznaczonych
z zakresu działań ekologicznych na terenie gminy. Realizacja tego kierunku będzie możliwa
poprzez następujące działania:
Zadania własne gminy:
 ochrona gleb i wprowadzanie zadrzewień śródpolnych i przydrożnych, które
spełniają role przeciwerozyjną,
 promowanie produkcji rolnej zapewniającej zrównoważone wykorzystanie gleb.
Zadania koordynowane:
130
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017




upowszechnianie oraz promocja stosowania Kodeksu Dobrych Praktyka Rolniczych,
podejmowanie działań ochronnych mających na celu przeciwdziałanie erozji gleb
oraz zakwaszenia gleb,
systematyczny rozwój systemu monitorowania gleb oraz kontrola ich jakości,
kontrola obiektów hodowli zwierząt dużych i średnich oraz postępowania
z gnojowicą.
7. Cel ekologiczny: Ograniczenie ryzyka wystąpienia poważnych awarii i minimalizacja
skutków oraz zwiększenie bezpieczeństwa chemicznego
W brzmieniu ustawy Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001r.
(tekst jednolity Dz. U. z 2008r. Nr 25, poz. 150) poważną awarią nazywamy zdarzenie,
w szczególności emisję, pożar lub eksplozję, powstałe w trakcie procesu przemysłowego,
magazynowania lub transportu, w których występuje jedna lub więcej niebezpiecznych
substancji, prowadzące do natychmiastowego zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub
środowiska lub powstania takiego zagrożenia z opóźnieniem. Na terenie gminy możliwość
wystąpienia poważnej awarii związana jest przede wszystkim z transportem substancji
szkodliwych. W celu zapobiegania występowaniu poważnych awarii w gminie wyznaczono
następujący kierunek ekologiczny, którego realizacja ma się przyczynić do spełnienia ww.
celu ekologicznego.
Ograniczenie ryzyka wystąpienia poważnych awarii oraz ograniczenie ich wpływu na ludzi
i środowisko
W celu realizacji ww. kierunku Gmina będzie współpracowała przy realizacji następujących
zadań ekologicznych:
Zadania koordynowane:
 wyznaczenie
optymalnych
tras
transportu
substancji
niebezpiecznych
oraz stworzenie stanowisk postojowych i parkingów dla pojazdów przewożących
takie substancje,
 informowanie i ostrzeganie mieszkańców o zagrożeniach,
 wspieranie współpracy z właściwymi służbami w zakresie przeciwdziałania
poważnym awariom,
 szkolenia dla administracji samorządowej oraz podmiotów gospodarczych.
8. Cel ekologiczny: Ochrona złóż kopalin
W myśl przepisów ustawy Prawo ochrony środowiska, złoża kopalin podlegają
ochronie, której wyrazem jest m. in. zabezpieczenie warunków do ich eksploatacji (obecnie
lub w przyszłości). Aby przedsięwzięcia mające na celu ochronę, były skuteczne powinny
uwzględniać specyficzne wymagania poszczególnych rodzajów metod wydobywczych.
Przykładowo, jednym z czynników o istotnym znaczeniu dla wydobywania kopalin metodą
odkrywkową, niekiedy wręcz przesądzającym o takiej możliwości, jest stan i sposób
zagospodarowania powierzchni terenu w granicach udokumentowanego złoża. W celu
ochrony złóż kopalin w gminie wyznaczono następujący kierunek działań ekologicznych, tj.:
Ochrona złóż kopalin oraz nadzór nad ich eksploatacją
131
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
W celu ochrony złóż kopalin Gmina będzie koordynowała realizację określonych zadań
ekologicznych:
Zadania koordynowane:
 ochrona obszarów występowania złóż kopalin poprzez sporządzanie wytycznych do
studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.
 Zwiększenie efektywności wykorzystania udokumentowanych i eksploatowanych złóż
kopalin, poprzez:
 stosowanie sprawnego sprzętu urabiającego,
 wdrażanie linii technologicznych do uszlachetniania kopalin w przypadkach
gdy jakość kopaliny na to pozwala,
 wybieranie kopaliny do spągu złoża, zgodnie z wyliczonym wskaźnikiem
wykorzystania złoża,
 rozpoznawanie i dokumentowanie nowych złóż kopalin,
 rekultywacja terenów poeksploatacyjnych,
 zagospodarowywanie wyrobisk poeksploatacyjnych, np. dla potrzeb małej retencji,
 prowadzenie bieżącej kontroli w zakresie wydawanych koncesji oraz eliminacja
nielegalnego ich wydobywania.
9. Cel ekologiczny: Zachowanie
społeczno – gospodarczego
równowagi
ekologicznej
w
procesie
rozwoju
Zachowanie równowagi ekologicznej jest związane z ochroną wszystkich zasobów
przyrodniczych w gminie. Ma to prowadzić do zachowania istniejącego jej stanu
(różnorodności gatunkowej) oraz ma stwarzać warunki do jak najlepszego rozwoju.
W celu zachowania równowagi ekologicznej w procesie rozwoju społeczno –
gospodarczego, w gminie wyznaczono następujące kierunki działań, tj.:
Ochrona i rozwój systemu obszarów chronionych
Ochrona i rozwój systemu obszarów chronionych będzie realizowany poprzez wykonywanie
określonych zadań ekologicznych, tj.:
Zadania własne gminy:
 ustanawianie nowych form ochrony przyrody na terenie gminy, tj. rezerwatów,
obszarów chronionego krajobrazu, użytków ekologicznych, pomników przyrody.
Zadania koordynowane:
 systematyczna kontrola i ochrona obszarów i obiektów prawnie chronionych
w gminie,
 prowadzenie prac pielęgnacyjnych pomników przyrody oraz parków.
Ochrona oraz rozwój roślin i zwierząt
Ochrona szczególnie cennych komponentów przyrodniczych gminy, tj. roślin i zwierząt
będzie realizowana poprzez koordynowanie przez gminę określonych działań
ekologicznych, tj.:
Zadania koordynowane:
 Wzbogacanie naturalnej bazy żerowej dla zwierzyny, tj. urządzanie wodopojów,
uprawianie poletek produkcyjnych, karmowych oraz zaporowych,
 Prowadzenie racjonalnej gospodarki rybackiej w gminie.
Integracja aspektów ekologicznych z planowaniem przestrzennym
132
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
W celu realizacji kierunku Gmina wyznaczyła następujące zadanie ekologiczne:
Zadania własne gminy:
 Uwzględnienie
w
opracowaniach
planistycznych
lokalizacji
o wyjątkowych wartościach przyrodniczych.
terenów
10. Cel ekologiczny: Ochrona i racjonalne użytkowanie lasów
Ochrona
lasów oraz zachowanie ich różnorodności biologicznej wciąż stanowi
podstawowy problem. W celu ochrony i racjonalnego użytkowania lasów w Gminie
Choszczno wyznaczono określone kierunki ekologiczne, których realizacja pomoże
w osiągnięciu wyznaczonego celu.
Racjonalne użytkowanie lasów
W celu racjonalnego użytkowania terenów leśnych, Gmina będzie współpracowała przy
realizacji następujących zadań ekologicznych:
Zadania koordynowane:
 prowadzenie monitoringu środowiska leśnego w celu przeciwdziałania stanom
niepożądanym (choroby, szkodniki).
Wykorzystanie funkcji lasów jako instrumentu środowiska
Spełnienie w/w kierunku wiąże się z nawiązaniem współpracy pomiędzy Gminą a innymi
organizacjami. Gmina będzie współpracowała przy realizacji następujących zadań
ekologicznych:
Zadania koordynowane:
 systematyczne zalesianie gruntów wyłączonych z użytkowania rolniczego
z uwzględnieniem potrzeb ochrony różnorodności biologicznej oraz zachowaniem
korytarzy ekologicznych,
 przeprowadzanie waloryzacji przyrodniczej obszarów leśnych,
 dostosowywanie lasów do pełnienia zróżnicowanych funkcji przyrodniczych
i społecznych poprzez systematyczne opracowywanie programów udostępniania
i zagospodarowywania terenów leśnych do celów rozwoju turystyki i wypoczynku,
regeneracja zdrowia i edukacji ekologicznej,

działania mające na celu zróżnicowanie struktury gatunkowej lasów i poprawę
struktury wiekowej drzewostanów, tj.:
 dostosowywanie składu gatunkowego drzewostanów do siedliska w oparciu
o rozpoznanie warunków glebowo – siedliskowych,
 zwiększenie bioróżnorodności w celu powiększenia odporności ekosystemu
leśnego,
 ochrona i systematyczne powiększanie zasobów leśnych poprzez opracowywanie
planów urządzania lasu wraz z Programami Ochrony Przyrody
 racjonalne użytkowanie zasobów leśnych zgodne z zasadami ochrony przyrody,
w tym wprowadzanie bezpiecznych technik i technologii prac leśnych.
Edukacja leśna
133
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Edukacja leśna będzie realizowana przez Lasy Państwowe oraz Nadleśnictwa przy
współpracy z Urzędem Miejskim w Choszcznie. Gmina będzie współpracowała w zakresie
wykonywania następujących działań:
Zadania koordynowane:
 Podnoszenie świadomości przyrodniczej mieszkańców Gminy,
 Prowadzenie doradztwa dla właścicieli gruntów, którzy korzystają ze wsparcia UE dla
działań związanych z leśnictwem oraz udzielanie doradztwa właścicielom lasów nie
stanowiących własności Skarbu Państwa.
11. Cel ekologiczny: Wzmocnienie systemu zarządzania środowiskiem i podniesienie
świadomości ekologicznej społeczeństwa
Koncepcja kształcenia i wychowywania mieszkańców gminy w duchu
poszanowania środowiska przyrodniczego jest znaczącym punktem w zapewnieniu
odpowiedniego stanu środowiska przyrodniczego. Dzięki działaniom edukacyjnym
propagowane są konkretne zachowania korzystne dla środowiska naturalnego. W celu
podniesienia świadomości ekologicznej oraz wzmocnienia systemu zarządzania
środowiskiem, Gmina będzie realizowała następujące kierunki ekologiczne, tj.:
Monitoring komponentów środowiska przyrodniczego
Monitoring środowiska w gminie będzie realizowany przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska. Gmina będzie współpracowała w zakresie wykonywania następujących
działań:
Zadania koordynowane:
 prowadzenie monitoringu na terenie Gminy Choszczno, tj.:
 monitoring i ocena jakości wód powierzchniowych i podziemnych,
 monitoring i ocena jakości powietrza,
 monitoring klimatu akustycznego,
 monitoring pól elektromagnetycznych.
Kontrola przestrzegania prawa w zakresie ochrony środowiska
W celu realizacji ww. kierunku na terenie gminy, wyznaczono określone zadania
ekologiczne których realizację gmina będzie koordynowała, tj.:
Zadania koordynowane:
 egzekwowanie obowiązków w zakresie ochrony środowiska dla podmiotów
prowadzących instalacje wymagające pozwolenia zintegrowanego,

egzekwowanie przestrzegania przepisów ochrony środowiska i nadzór nad
działalnością podmiotów gospodarczych zajmujących się zbieraniem, transportem,
odzyskiem oraz unieszkodliwianiem odpadów na terenie gminy.
Edukacja ekologiczna i dostęp do informacji
W celu realizacji ww. kierunku z zakresu edukacji ekologicznej na terenie gminy,
wyznaczono określone zadania ekologiczne, tj.:
Zadania własne gminy:
 opracowanie gminnego programu edukacji ekologicznej,
 prowadzenie edukacji ekologicznej w jednostkach gminnych (akcja informacyjna,
ulotki, wykłady, festyny, konkursy).
134
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Zadania koordynowane:
 wsparcie projektów edukacyjnych realizowanych przez różne instytucje,
 szkolenie przedstawicieli administracji publicznej, organizacji pozarządowych oraz
przedsiębiorców w zakresie przepisów o dostępie do informacji o środowisku,
 egzekwowanie wiedzy o środowisku i jego ochronie od wszystkich pracowników
sektora publicznego oraz zapewnienie doskonalenia tej wiedzy.
7.1.2. Harmonogram realizacji zadań ekologicznych dla Gminy Choszczno
Wyznaczone cele ekologiczne i kierunki działań, jakie należy podjąć w zakresie
ochrony środowiska na terenie gminy Choszczno, stanowią podstawę do realizacji
konkretnych zadań w okresie do 2017 roku. Spośród szeregu zadań koniecznych do
osiągnięcia wyznaczonych celów wybrano zadania priorytetowe, do realizacji w okresie
2010-2013.
Wśród najważniejszych kryteriów, branych pod uwagę przy formułowaniu priorytetów
w skali gminy należy wymienić:
 wymogi wynikające z aktualnego prawa (ustawy: Prawo ochrony środowiska,
o odpadach, Prawo wodne, o ochronie przyrody),
 priorytetowy wymiar przedsięwzięcia w skali powiatowej,
 ponad lokalny wymiar przedsięwzięcia,
 zgodność przedsięwzięcia z zapisami „Strategii rozwoju gminy Choszczno na lata
2008-2020”,
 możliwość uzyskania zewnętrznego wsparcia finansowego,
 obecne zaawansowanie inwestycji.
Przedsięwzięcia priorytetowe są działaniami krótkoterminowymi, które będą
realizowane przez Gminę Choszczno na przełomie lat 2010 – 2013. Natomiast
przedsięwzięcia które mają być wykonywane w kolejnych latach zostały ujęte w przedziale
czasowym 2014-2017 i są nazwane działaniami długoterminowymi.
Harmonogram działań krótkoterminowych na lata 2010 - 2013 oraz działań
długoterminowych na lata 2014 – 2017 jest przedstawiony w postaci planu operacyjnego
dla Gminy Choszczno, który został ujęty w tabeli 45. Spośród określonych zadań, występują
zadania o charakterze ciągłym, które będą realizowane jako działania krótkookresowe
(priorytetowe) oraz zadania o charakterze długoterminowym, a więc obejmą horyzont
czasowy od 2010 roku do 2017.
W harmonogramie program zadaniowy ujęto z podziałem na zadania własne
(przedsięwzięcia), zadania realizowane na terenie Gminy Choszczno, które są własnymi
zadaniami gminy i będą finansowane w całości lub częściowo ze środków będących
w dyspozycji gminy, oraz zadania koordynowane – zadania realizowane na terenie Gminy
Choszczno, które są zadaniami innych jednostek, które gmina może wspierać lub brać
w nich udział i są one finansowane ze środków przedsiębiorstw oraz ze środków
zewnętrznych, będących w dyspozycji organów i instytucji szczebla powiatowego,
wojewódzkiego i centralnego.
135
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
136
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Tabela 45.
Krótkoterminowy i długoterminowy harmonogram – plan operacyjny Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Choszczno
na lata 2010 - 2013 z perspektywą na lata 2014 - 2017
2017
2016
2015
2014
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Źródła finansowania
I. CEL EKOLOGICZNY: POPRAWA JAKOŚCI ŚRODOWISKA – POPRAWA GOSPDOARKI WODAMI
Poprawa jakości
wód oraz
osiągnięcie
dobrego stanu
wód
powierzchniowych
i podziemnych
ZADANIA WŁASNE
1. Budowa nowych odcinków sieci
kanalizacji sanitarnej na obszarze gminy
1.1. Budowa kanalizacji sanitarnej w
miejscowościach Stradzewo i Piasecznik
UM Choszczno
Zadanie ciągłe
Budżet Gminy,
Fundusze unijne
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PROW
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PO liS
1.3. Budowa kanalizacji sanitarnej
grawitacyjnej i tłocznej oraz sieci
wodociągowej w ul. 23- Lutego
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PO liS
1.4. Budowa sieci wodno- kanalizacyjnej
przy ulicy Jagiełły i Dąbrowszczaków
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PO liS
1.2. Budowa kanalizacji sanitarnej Osiedla
Południowego oraz w miejscowościach
Gostyczyn i Rudniki
137
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
2017
2016
2015
2014
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Źródła finansowania
1.5. Budowa kanalizacji oraz wodociągu
w Osadzie Rekreacyjno – Sportowej
Raduń
UM Choszczno
Budżet Gminy
1.6. Uzbrojenie terenów po murach
obronnych (woda, kanalizacja sanitarna,
odwodnienie terenu) ul. 22- ego Lipca
UM Choszczno
Budżet Gminy
2. Rozbudowa oczyszczalni ścieków w
Choszcznie
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PO liS
3. Prowadzenie ewidencji zbiorników
bezodpływowych na terenie gmin, wraz z
ich opisem technicznym oraz
przeprowadzaniem kontroli częstotliwości
ich opróżniania
4. Ograniczenie odpływu zanieczyszczeń
azotowych ze źródeł rolniczych poprzez
wspieranie oraz kontynuację budowy płyt
obornikowych i zbiorników na gnojowicę
w gminie
UM Choszczno
UM Choszczno
138
Zadanie ciągłe
Budżet Gminy
Zadanie ciągłe
Budżet Gminy,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska,
Fundusze unijne
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
5. Promowanie i rozpowszechnianie
stosowania tzw. dobrych praktyk
rolniczych, które zapewniają lepsze
wykorzystanie potencjału biologicznego
gleb, przy jednoczesnym zmniejszeniu
negatywnego oddziaływania na
środowisko, nawozów i środków ochrony
roślin
ZADANIA KOORDYNOWANE
1. Prowadzenie kontroli punktów zrzutu
ścieków przemysłowych
2017
2016
2015
2014
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Źródła finansowania
UM Choszczno
Zadanie ciągłe
Budżet Gminy,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska,
Fundusze unijne
WIOŚ Szczecin,
Starostwo Powiatowe,
UM Choszczno
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie
2. Wspieranie budowy przydomowych
systemów oczyszczania ścieków na
terenie gminy (przydomowe
oczyszczalnie)
Właściciele
nieruchomości,
UM Choszczno
Zadanie ciągłe
3. Wspieranie budowy zbiorników
bezodpływowych na terenie gminy, gdzie
nie jest możliwa bądź ekonomicznie
nieuzasadniona budowa sieci
kanalizacyjnej
Właściciele
nieruchomości,
UM Choszczno
Zadanie ciągłe
139
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie,
Budżet Gminy,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska,
Fundusze unijne
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie,
Budżet Gminy,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska,
Fundusze unijne
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
2017
2016
2015
2014
2013
Źródła finansowania
4. Ograniczanie negatywnego wpływu
zanieczyszczeń obszarowych
(pozostałości chemicznych środków
ochrony roślin oraz nawozów) oraz
punktowych (składowanie obornika)
pochodzących z działalności rolniczej na
środowisko, poprzez odtwarzanie
(stworzenie) rozlewisk filtrujących
nieczystości spływające z pól
UM Choszczno,
Zarządcy
gospodarstw rolnych
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie,
Budżet Gminy,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
5. Gromadzenie i przekazywanie
aktualnych informacji mieszkańcom
gminy na temat jakości wody
przeznaczonej do picia oraz jakości wody
w kąpieliskach zlokalizowanych na terenie
gminy
Zarządcy ujęć,
PSSE
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie
6. Weryfikacja obszarów zagrożonych
zanieczyszczeniami azotanowymi ze
źródeł rolniczych
WIOŚ Szczecin,
RZGW
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie
Hodowcy
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie
7. Racjonalizacja produkcji zwierzęcej,
która uwzględnia istniejące oraz
potencjalne oddziaływanie na środowisko
Racjonalizacja
wykorzystania
zasobów wodnych
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
ZADANIA WŁASNE
UM Choszczno
1. Budowa nowych odcinków sieci
wodociągowej na obszarze gminy
140
Zadanie ciągłe
Budżet Gminy,
Fundusze unijne
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
2017
2016
2015
2014
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Źródła finansowania
1.1. Doprowadzenie wody do pięciu
budynków na koloni Stary Klukom
UM Choszczno
Budżet Gminy
1.2. Budowa wodociągu Suliszewo Antoniewo
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PROW
1.3. Budowa wodociągu Piasecznik –
Kolonia Piasecznik
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PROW
1.4. Budowa wodociągu Wardyń Chełpa
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PROW
1.5. Budowa wodociągu Rudniki Gostyczyn
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PROW
1.6. Budowa wodociągu Gleźno Zamęcin
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PROW
1.7. Budowa wodociągu Zamęcin – Nowe
Żeńsko
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PROW
1.8. Budowa wodociągu Nowe Żeńsko –
Stary Klukom
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PROW
1.9. Budowa wodociągu Nowe Żeńsko –
Wysokie
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PROW
141
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
2017
2016
2015
2014
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Źródła finansowania
1.10. Budowa wodociągu Wardyń Raduń
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PROW
1.11. Budowa wodociągu Pakość - Sulino
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PROW
1.12. Budowa wodociągu Wardyń Rzecko
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PROW
1.13. Budowa wodociągu Rzecko Rzeczki
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PROW
1.14. Budowa wodociągu Rzeczki Suliszewo
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PROW
1.15. Budowa wodociągu Kołki – Krzowiec
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PROW
1.16. Budowa wodociągu w miejscowości
Rzecko
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PROW
2. Wymiana i renowacja
wyeksploatowanych odcinków sieci
wodociągowej
UM Choszczno
2.1. Przebudowa wodociągu Radaczewo
– Sławęcin
UM Choszczno
142
Zadanie ciągłe
Budżet Gminy,
PROW
Budżet Gminy,
PROW
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
2017
2016
2015
2014
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Źródła finansowania
3. Przebudowa istniejących stacji
uzdatniania wody na terenie gminy
UM Choszczno
3.1. Przebudowa stacji uzdatniania wody
w Suliszewie
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PROW
3.2. Przebudowa stacji uzdatniania wody
w Kołkach
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PROW
3.3. Przebudowa stacji uzdatniania wody
w Zwierzyniu
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PROW
3.4. Przebudowa stacji uzdatniania wody
w Gleźnie
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PROW
3.5. Przebudowa stacji uzdatniania wody
w Wardyniu
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PROW
3.6. Przebudowa stacji uzdatniania wody
w Korytowie
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PROW
3.7. Przebudowa stacji uzdatniania wody
w Radaczewie
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PROW
3.8. Przebudowa stacji uzdatniania wody
w Piaseczniku
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PROW
3.9. Przebudowa stacji ujęcia i
uzdatniania wody w Choszcznie
UM Choszczno
Budżet Gminy,
PROW
143
Zadanie ciągłe
Budżet Gminy,
Fundusze unijne
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
ZADANIA KOORDYNOWANE
1. Utrzymanie i stała konserwacja
urządzeń melioracji wodnych
Zachodniopomorski
Zarząd Melioracji i
Urządzeń Wodnych,
UM Choszczno
2. Dokonywanie przeglądu nieczynnych
ujęć wód podziemnych
Zarządcy ujęć,
UM Choszczno
3. Optymalizacja zużycia wody poprzez
minimalizację strat wody na przesyle oraz
wprowadzenie zamkniętych obiegów
wody w przemyśle i oszczędne korzystanie
z wody przez użytkowników
indywidualnych
UM Choszczno,
Właściciele
nieruchomości,
Podmioty
gospodarcze
4. Prowadzenie akcji edukacyjnych
nawiązujących do optymalizacji zużycia
wody przez indywidualnych użytkowników
(np. gromadzenie wody deszczowej do
celów agrarnych – podlewania)
UM Choszczno,
Placówki oświatowe,
Ekologiczne
organizacje
pozarządowe
144
2017
2016
2015
2014
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Źródła finansowania
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie,
Budżet Gminy,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie,
Budżet Gminy
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie,
Budżet Gminy,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska,
Fundusze unijne
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska,
Fundusze unijne
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
2017
2016
2015
2014
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Źródła finansowania
II. CEL EKOLOGICZNY: POPRAWA JAKOŚCI ŚRODOWISKA – POPRAWA JAKOŚCI POWIETRZA I SPEŁNIENIE WYMAGAŃ PRAWNYCH W ZAKRESIE JAKOŚCI POWIETRZA
Poprawa jakości
powietrza
ZADANIA WŁASNE
1. Termomodernizacja budynków
użyteczności publicznej
UM Choszczno
Zadanie ciągłe
Budżet Gminy
1.1. Termomodernizacja budynku Szkoły
Podstawowej Nr 1 w Choszcznie
UM Choszczno
Budżet Gminy
1.2. Termomodernizacja Szkoły w
Zamęcinie
UM Choszczno
Budżet Gminy
1.3. Termomodernizacja Szkoły w
Sławęcinie
UM Choszczno
Budżet Gminy
1.4. Termomodernizacja Szkoły w
Suliszewie
UM Choszczno
Budżet Gminy
2. Redukcja zanieczyszczeń
pochodzących z transportu poprzez
modernizację dróg i ciągów
komunikacyjnych w gminie
UM Choszczno
2.1. Przebudowa ulicy Bohaterów
Warszawy
UM Choszczno
Budżet Gminy,
RPO WZ
2.2. Przebudowa ulicy Bolesława
Chrobrego – etap II
UM Choszczno
Budżet Gminy,
RPO WZ
145
Zadanie ciągłe
Budżet Gminy,
Fundusze unijne
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
2017
2016
2015
2014
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Źródła finansowania
2.3. Przebudowa ulicy Kochanowskiego
wraz z chodnikami
UM Choszczno
Budżet Gminy
2.4. Przebudowa ulicy Kolejowej
UM Choszczno
Budżet Gminy
2.5. Przebudowa ulicy Konopnickiej
UM Choszczno
Budżet Gminy
2.6. Przebudowa ulicy Kościuszki
UM Choszczno
Budżet Gminy
2.7. Przebudowa ulicy Kwiatowej
UM Choszczno
Budżet Gminy
2.8. Przebudowa ulicy Matejki
UM Choszczno
Budżet Gminy,
RPO WZ
2.9. Przebudowa ulicy Obrońców
Westerplatte
UM Choszczno
Budżet Gminy
2.10. Przebudowa ulicy Piastowskiej
UM Choszczno
Budżet Gminy,
RPO WZ
2.11. Przebudowa ulicy Polnej
UM Choszczno
Budżet Gminy
2.12. Przebudowa ulicy Roosevelta
UM Choszczno
Budżet Gminy
2.13. Przebudowa ulicy Sienkiewicza
UM Choszczno
Budżet Gminy
2.14. Przebudowa ulicy Skłodowskiej Curie
UM Choszczno
Budżet Gminy
2.15. Przebudowa ulicy Sportowej
UM Choszczno
Budżet Gminy
2.16. Przebudowa ulicy Stawina
UM Choszczno
Budżet Gminy
2.17. Przebudowa ulicy Sucharskiego
UM Choszczno
Budżet Gminy
146
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
2017
2016
2015
2014
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Źródła finansowania
2.18. Przebudowa ulicy Zielnej
UM Choszczno
Budżet Gminy
2.19. Przebudowa ulicy Żeglarskiej
UM Choszczno
Budżet Gminy
2.20. Przebudowa ulicy 1- Maja
UM Choszczno
Budżet Gminy
2.21. Przebudowa ulicy 9 - Maja
UM Choszczno
Budżet Gminy
2.22. Przebudowa ulicy Mickiewicza
UM Choszczno
Budżet Gminy
2.23. Przebudowa ulicy Chopina
UM Choszczno
Budżet Gminy
2.24. Przebudowa ulicy Dąbrowskiej
UM Choszczno
Budżet Gminy
2.25. Przebudowa ulic Mur Południowy
UM Choszczno
Budżet Gminy
2.26. Modernizacja i budowa ul. 23Lutego
UM Choszczno
Budżet Gminy
2.27. Modernizacja ulicy Grunwaldzkiej
UM Choszczno
Budżet Gminy
2.28. Budowa odwodnienia i nawierzchni
ulicy Kanałowej
UM Choszczno
Budżet Gminy
3. Redukcja zanieczyszczeń z transportu
poprzez rozbudowę sieci drogowej w
gminie
UM Choszczno
3.1. Budowa ulicy Wł. Reymonta
495/2970 m2
UM Choszczno
147
Zadanie ciągłe
Budżet Gminy,
Fundusze unijne
Budżet Gminy
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
2017
2016
2015
2014
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Źródła finansowania
3.2. Budowa ulicy Osiedle Północne
UM Choszczno
Budżet Gminy
3.3. Budowa ulicy Brzechwy
UM Choszczno
Budżet Gminy
3.4. Budowa ulicy Miodowej
UM Choszczno
Budżet Gminy
3.5. Budowa ulicy Ogrodowej
UM Choszczno
Budżet Gminy
3.6. Budowa ulicy Żeglarskiej
UM Choszczno
Budżet Gminy
3.7. Budowa ulicy Fredry
UM Choszczno
Budżet Gminy
3.8. Budowa drogi Sp. POMREBUD
UM Choszczno
Budżet Gminy
3.9. Budowa drogi od ulicy Jagiełły do
ulicy Staszica
UM Choszczno
Budżet Gminy
3.10. Budowa nowej drogi wraz z
uzbrojeniem na Os. Północnym pod
realizowaną zabudowę jednorodzinną
UM Choszczno
Budżet Gminy
3.11. Budowa ulicy Kruczkowskiego wraz z
kanalizacją deszczową
UM Choszczno
Budżet Gminy
3.12. Budowa nowej ulicy od ulicy Wojska
Polskiego na nowo projektowane osiedle
UM Choszczno
Budżet Gminy
3.13. Budowa ulicy Matejki – dojazd do
domków jednorodzinnych
UM Choszczno
Budżet Gminy
3.14. Budowa drogi gminnej Piasecznik –
kol. Piasecznik /skrzyż. z dr. woj. nr 160/
UM Choszczno
Budżet Gminy
3.15. Budowa drogi gminnej Sulinowo
/skrzyż. z dr. pow. N2201Z/
UM Choszczno
Budżet Gminy
148
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
2017
2016
2015
2014
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Źródła finansowania
3.16. Budowa drogi gminnej gr. Gminy
/Jarostowo/ – skrzyżowanie z drogą
gminną nr 11-07-220
UM Choszczno
Budżet Gminy
3.17. Budowa drogi gminnej Rzecko –
Korytowo /skrzyż. z dr. pow. 2223Z/
UM Choszczno
Budżet Gminy
UM Choszczno
Budżet Gminy
UM Choszczno
Budżet Gminy
UM Choszczno
Budżet Gminy
3.21. Budowa drogi gminnej Choszczno –
Smoleń – Raduń /skrzyż. z dr. woj. nr 160/
UM Choszczno
Budżet Gminy
3.22. Budowa drogi gminnej – Stary
Kulkom /skrzyż. z dr. pow. 2220Z/ - Rudniki
UM Choszczno
Budżet Gminy
UM Choszczno
Budżet Gminy
UM Choszczno
Budżet Gminy
3.25. Budowa drogi gminnej – Zamęcin –
Wysokie – Rudniki – Choszczno
UM Choszczno
Budżet Gminy
3.26. Budowa drogi gminnej – Rzecko –
przejazd kolejowy – Antoniewo
UM Choszczno
Budżet Gminy
3.18. Budowa drogi gminnej –
skrzyżowanie z drogą powiatową nr 2221Z
- Raduń
3.19. Budowa drogi gminnej Wardyń
/skrzyż. z dr. pow. 2221Z/ - Rzecko /skrzyż.
z dr. pow. 2220Z/,
3.20. Budowa drogi gminnej skrzyżowanie z drogą powiatową 2228Z/
St. Klukom
3.23. Budowa drogi gminnej – Choszczno
– Gostyczyn (skrzyżowanie z drogą Stary
Kulkom – Rudniki),
3.24. Budowa drogi gminnej skrzyżowanie
z drogą woj. 151 / Koplin – skrzyżowanie z
drogą gminną nr 11-07-039
149
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
4. Promowanie ekologicznych nośników
energii wśród mieszkańców gminy
(wierzba energetyczna, drewno, gaz)
5. Zintensyfikowanie ruchu rowerowego w
gminie poprzez likwidację barier
technicznych i tworzenie nowych ścieżek
rowerowych
UM Choszczno,
Ekologiczne
Organizacje
pozarządowe
UM Choszczno
2. Prowadzenie działań edukacyjnych
mających na celu zaznajomienie
społeczeństwa z tematyką wykorzystania
konwencjonalnych nośników energii oraz
nośników energii odnawialnej
UM Choszczno,
Ekologiczne
Organizacje
pozarządowe
UM Choszczno,
Placówki oświatowe,
Ekologiczne
Organizacje
pozarządowe
150
2017
Źródła finansowania
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska,
Fundusze unijne,
Budżet Gminy
Zadanie ciągłe
Budżet Gminy,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska,
Fundusze unijne
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska,
Fundusze unijne,
Budżet Gminy
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska,
Fundusze unijne,
Budżet Gminy
ZADANIA KOORDYNOWANE
1. Promowanie nowych nośników energii
ekologicznej pochodzących ze źródeł
odnawialnych – energia słoneczna,
wiatrowa, wodna.
2016
2015
2014
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Okres realizacji
Spełnienie
wymagań
prawnych w
zakresie jakości
powietrza
Budżet Gminy,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
2. Systematyczna oszczędność energii
cieplnej w Urzędzie Miejskim oraz innych
gminnych jednostkach organizacyjnych
UM Choszczno
Zadanie ciągłe
Budżet Gminy
3. Uwzględnienie w opracowaniach
planistycznych terenów możliwych do
lokalizacji elektrowni wodnych,
wiatrowych i innych obiektów źródeł
odnawialnej energii
UM Choszczno
Zadanie ciągłe
Budżet Gminy
1. Promowanie nowych nośników energii
opartych o surowce odnawialne
151
2017
Zadanie ciągłe
ZADANIA WŁASNE
2016
UM Choszczno
2015
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie
2014
Zadanie ciągłe
2013
3. Kontrola przedsiębiorstw z zakresie emisji
pyłów i gazów
WIOŚ Szczecin
Marszałek
Starostwa
RDOŚ na terenach
zamkniętych
2012
Jednostka
realizująca
2011
Zadanie
ekologiczne
2010
Kierunek
działania
Źródła finansowania
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
ZADANIA KOORDYNOWANE
1. Promocja wspierania rozwoju
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii i technologii zwiększających
efektywne wykorzystanie energii i
zmniejszających materiałochłonność
gospodarki
2. Modernizacja kotłowni zlokalizowanych
w gminie w celu dostosowania ich
funkcjonowania do wymogów ochrony
środowiska
2017
2016
2015
2014
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Źródła finansowania
Urząd Marszałkowski,
Starostwo Powiatowe,
UM Choszczno,
Użytkownicy
Środowiska,
Ekologiczne
Organizacje
pozarządowe
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie,
Fundusze unijne,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska,
Budżet Państwa,
NFOŚ i GW
Zarządcy
kotłowni
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie
III. CEL EKOLOGICZNY: POPRAWA JAKOŚCI ŚRODOWISKA – POPRAWA KLIMATU AKUSTYCZNEGO
Zmniejszenie
zagrożenia
mieszkańców
szkodliwym
hałasem
ZADANIA WŁASNE
1. Uwzględnienie w opracowaniach
planistycznych danych o dopuszczalnym
poziomie hałasu w środowisku na
terenach chronionych akustycznie
UM Choszczno
152
Zadanie ciągłe
Budżet Gminy
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
2017
2016
2015
2014
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Źródła finansowania
2. Zwiększenie izolacyjności budynków
(np. poprzez wymianę okien) gdzie inne
sposoby ograniczenia hałasu nie dają
skutecznych rezultatów
UM Choszczno
Użytkownicy
środowiska
Zadanie ciągłe
Budżet Gminy
Środki własne
użytkowników środowiska
3. Modernizacja i przebudowa dróg i ulic,
na których hałas powoduje przekroczenia
poziomów progowych dla terenów
szczególnego zagrożenia hałasem
UM Choszczno
Zarządcy dróg
Zadanie ciągłe
Budżet Gminy
Środki własne jednostek
realizujących
ZADANIA KOORDYNOWANE
1. Wspieranie inwestycji ograniczających
negatywny wpływ hałasu
komunikacyjnego na terenie gminy
(budowa ekranów akustycznych,
tworzenie pasów zwartej zieleni ochronnej
oraz izolacji budynków)
2. Egzekwowanie ograniczeń prędkości
ruchu na terenach zabudowanych
ZZDW w Koszalinie,
Wojewoda
Zachodniopomorski
Zadanie ciągłe
Policja
Zadanie ciągłe
153
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie,
Budżet Państwa,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Okres realizacji
Zadanie ciągłe
Budżet Państwa,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
ZZDW w Koszalinie
Zadanie ciągłe
Budżet Państwa,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
5. Monitorowanie natężenia ruchu i
poziomu hałasu wzdłuż głównych ciągów
komunikacyjnych
2017
WIOŚ Szczecin,
Wojewoda
Zachodniopomorski
4. Dokonanie rozpoznania klimatu
akustycznego gminy ze wskazaniem
terenów szczególnie narażonych na
emisję hałasu
2016
Budżet Państwa,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
2015
Zadanie ciągłe
2014
WIOŚ Szczecin
2013
3. Systematyczna kontrola zakładów pod
względem stosowania obudów
dźwiękochłonnych, ekranów oraz
tłumików akustycznych, stosowania
maszyn i urządzeń o obniżonej emisji
hałasu w przypadku przekroczeń tej emisji
2012
Jednostka
realizująca
2011
Zadanie
ekologiczne
2010
Kierunek
działania
Źródła finansowania
IV. CEL EKOLOGICZNY: POPRAWA JAKOŚCI ŚRODOWISKA – OCHRONA MIESZKAŃCÓW PRZED ODDZIAŁYWANIEM PÓL ELEKTROMAGNETYCZNYCH
154
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Ochrona przed
promieniowaniem
elektromagnetycznym
2017
2016
2015
2014
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Źródła finansowania
ZADANIA WŁASNE
1. Preferowanie niskokonfliktowych
lokalizacji źródeł promieniowania
elektromagnetycznego zgodnych z
zapisem w opracowaniach
planistycznych, dotyczących terenów
chronionych pod kątem promieniowania
elektromagnetycznego
UM Choszczno
Zadanie ciągłe
Budżet Gminy
WIOŚ Szczecin
Zadanie ciągłe
Budżet Państwa,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
WIOŚ Szczecin
Zadanie ciągłe
Budżet Państwa,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
ZADANIA KOORDYNOWANE
1. Identyfikacja oraz systematyczna
kontrola zagrożeń promieniowaniem
elektromagnetycznym
2. Prowadzenie rejestru terenów, na
których odnotowano przekroczenia
dopuszczalnych pól
elektromagnetycznych w miejscach
przeznaczonych pod zabudowę oraz w
miejscach dostępnych dla ludności
155
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
WIOŚ Szczecin,
Wojewoda
3. Podnoszenie świadomości
Zachodniopomorski,
społeczeństwa o źródłach i stopniu
Urząd Marszałkowski,
oddziaływania pól elektromagnetycznych Starostwo Powiatowe,
UM Choszczno
Zadanie ciągłe
2017
2016
2015
2014
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Źródła finansowania
Budżet Państwa,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska,
Fundusze pomocowe UE,
Programy operacyjne
V. CEL EKOLOGICZNY: POPRAWA GOSPODARKI ODPADAMI
ZADANIA WŁASNE
Ogólna poprawa
gospodarki
odpadami w
gminie
1. Systematyczne informowanie
mieszkańców gminy o zasadach
funkcjonowania systemu gospodarki
odpadami w gminie oraz o metodach
które pomagają eliminować wytwarzane
odpady
UM Choszczno
Zadanie ciągłe
Budżet Gminy
2. Objecie umowami na odbiór
zmieszanych odpadów komunalnych
wszystkich mieszkańców gminy
UM Choszczno
Budżet Gminy
3. Opracowanie dokumentu
„ Program usuwania wyrobów
zawierających azbest z terenu Gminy
Choszczno do roku 2032” oraz realizacja
założeń programu
UM Choszczno
Budżet Gminy
156
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
4. Prowadzenie ciągłej kontroli
wyposażenia nieruchomości w pojemniki
do zbiórki zmieszanych odpadów
komunalnych
Minimalizacja ilości
wytwarzanych
odpadów oraz
prowadzenie
nowoczesnego
systemu odzysku i
unieszkodliwiania
odpadów
UM Choszczno
Przedsiębiorstwa
5. Organizacja akcji edukacyjnych
związanych z segregacją odpadów
w gminie
UM Choszczno
6. Systematyczna likwidacja dzikich
wysypisk
UM Choszczno
ZADANIA WŁASNE
1. Rozwój selektywnego zbierania
odpadów wielkogabarytowych ze
strumienia odpadów komunalnych
2. Rozwój selektywnego zbierania
odpadów niebezpiecznych ze strumienia
odpadów komunalnych
Zadanie ciągłe
2017
2016
2015
2014
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Źródła finansowania
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie,
Budżet Gminy
Budżet Gminy
Zadanie ciągłe
Budżet Gminy
UM Choszczno
Przedsiębiorstwa
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie,
Fundusze unijne
UM Choszczno
Przedsiębiorstwa
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie,
Fundusze unijne
157
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
3. Rozwój selektywnego zbierania
odpadów biodegradowalnych ze
strumienia odpadów komunalnych
UM Choszczno
Przedsiębiorstwa
2017
2016
2015
2014
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Źródła finansowania
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie,
Fundusze unijne
3.1. Określenie zasad zbiórki odpadów
komunalnych ulegających biodegradacji
UM Choszczno
3.2. Zakup odpowiedniego sprzętu
(pojemniki, worki) w celu utworzenia
systemu zbierania odpadów ulegających
biodegradacji
UM Choszczno,
Przedsiębiorstwa
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie
3.3. Organizacja systemu transportu
selektywnie gromadzonych odpadów
komunalnych ulegających biodegradacji
UM Choszczno,
Przedsiębiorstwa
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie
4. Rozwój selektywnego zbierania
odpadów budowlanych ze strumienia
odpadów komunalnych
UM Choszczno
Budżet Gminy
4.1. Określenie zasad i stworzenie systemu
zbiórki odpadów budowlanych w gminie
oraz stworzenie możliwości ich
zagospodarowania
UM Choszczno
Budżet Gminy
158
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
6. Rozbudowa systemu odzysku i
unieszkodliwiania zużytego sprzętu
elektrycznego i elektronicznego
Zadanie ciągłe
2. Systematyczna kontrola przedsiębiorstw
w zakresie zgodności wytwarzanych
odpadów z wydanymi decyzjami
3. Organizacja akcji edukacyjnych w
zakresie nowoczesnych metod
zagospodarowania odpadów dla
mieszkańców powiatu oraz małych i
średnich podmiotów gospodarczych
Urząd Marszałkowski,
Organizacje
pozarządowe,
Starostwo Powiatowe,
UM Choszczno
2017
2016
Źródła finansowania
Budżet Gminy
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie
UM Choszczno,
Przedsiębiorstwa
Starostwo Powiatowe
Marszałek
RDOŚ na terenach
zamkniętych
WIOŚ
ZADANIA KOORDYNOWANE
2015
UM Choszczno
2014
5. Rozwój działań kontrolnych nad
podmiotami posiadającymi zezwolenia
na odbieranie odpadów komunalnych od
właścicieli nieruchomości
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie,
Fundusze unijne,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
VI. CEL EKOLOGICZNY: OCHRONA GLEB PRZED NEGATYWNYM ODDZIAŁYWANIEM ORAZ REKULTYWACJA TERENÓW ZDEGRADOWANYCH
Ochrona gleb
przed degradacją
ZADANIA WŁASNE
1. Ochrona gleb i wprowadzanie
zadrzewień śródpolnych i przydrożnych,
które spełniają role przeciwerozyjną
UM Choszczno,
Właściciele
gruntów
159
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
2. Promowanie produkcji rolnej
zapewniającej zrównoważone
wykorzystanie gleb
2017
2016
2015
2014
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Źródła finansowania
UM Choszczno
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie
ODR, ARiMR,
UM Choszczno,
Stacja Chemiczno Rolnicza
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie
Właściciele gruntów,
Starostwo Powiatowe,
Stacja Chemiczno –
Rolnicza,
UM Choszczno
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie
3. Systematyczny rozwój systemu
monitorowania gleb oraz kontrola ich
jakości
Stacja Chemiczno –
Rolnicza
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie
4. Kontrola obiektów hodowli zwierząt
dużych i średnich oraz postępowania z
gnojowicą
WIOŚ Szczecin
Zadanie ciągłe
Budżet Państwa,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
ZADANIA KOORDYNOWANE
1. Upowszechnianie oraz promocja
stosowania Kodeksu Dobrych Praktyk
Rolniczych
2. Podejmowanie działań ochronnych
mających na celu przeciwdziałanie erozji
gleb oraz zakwaszenia gleb
VII. CEL EKOLOGICZNY: OGRANICZENIE RYZYKA WYSTĄPIENIA POWAŻNYCH AWARII I MINIMALIZACJA ICH SKUTKÓW
ORAZ ZWIĘKSZENIE BEZPIECZEŃSTWA CHEMICZNEGO
160
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Ograniczenie
ryzyka wystąpienia
poważnych awarii
oraz ograniczenie
ich wpływu na ludzi
i środowisko
2017
2016
2015
2014
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Źródła finansowania
ZADANIA KOORDYNOWANE
1. Wyznaczenie optymalnych tras
transportu substancji niebezpiecznych
oraz stworzenie stanowisk postojowych i
parkingów dla pojazdów przewożących
takie substancje
GGDKIA,
ZZDW w Koszalinie
Budżet Państwa
Urząd Wojewódzki,
KW Policji,
PSP, WIOŚ
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie
3. Wspieranie współpracy z właściwymi
służbami w zakresie przeciwdziałania
poważnym awariom
Wojewoda
Zachodniopomorski,
Marszałek
Województwa, GIOŚ,
WIOŚ, PSP, Policja
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie
4. Szkolenia dla administracji
samorządowej oraz podmiotów
gospodarczych w zakresie ograniczenia
ryzyka wystąpienia poważnych awarii
Wojewoda
Zachodniopomorski,
WIOŚ Szczecin
Zadanie ciągłe
Budżet Państwa,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
2. Informowanie i ostrzeganie
mieszkańców o zagrożeniach
VIII. CEL EKOLOGICZNY: OCHRONA ZŁÓŻ KOPALIN
161
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Ochrona złóż
kopalin oraz nadzór
nad ich
eksploatacją
ZADANIA KOORDYNOWANE
1. Ochrona obszarów występowania złóż
kopalin poprzez sporządzanie wytycznych
do studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy
2. Zwiększenie efektywności wykorzystania
udokumentowanych i eksploatowanych
złóż kopalin, poprzez:

stosowanie sprawnego sprzętu
urabiającego,

wdrażanie linii technologicznych
do uszlachetniania kopalin w
przypadkach gdy jakość kopaliny
na to pozwala,

wybieranie kopaliny do spągu
złoża, zgodnie z wyliczonym
wskaźnikiem wykorzystania złoża
3. Rozpoznawania i dokumentowanie
nowych złóż kopalin
4. Rekultywacja terenów
poeksploatacyjnych
2017
2016
2015
2014
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Źródła finansowania
Okręgowy Urząd
Górniczy w
Poznaniu,
Geolog Wojewódzki.
Starostwo Powiatowe
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie, NFOŚ i GW,
Środki pomocowe UE
Przedsiębiorstwa
posiadające
koncesje
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie
Przedsiębiorstwa
posiadające
koncesje
Przedsiębiorstwa
posiadające
koncesje
Obowiązani do
rekultywacji
162
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
5. Zagospodarowywanie wyrobisk
poeksploatacyjnych, np. dla potrzeb
małej retencji
6. Prowadzenie bieżącej kontroli w
zakresie wydawanych koncesji oraz
eliminacja nielegalnego ich
wydobywania
Przedsiębiorstwa
posiadające
koncesje
Obowiązani do
rekultywacji
Okręgowy Urząd
Górniczy w Poznaniu,
Geolog Wojewódzki,
Starostwo Powiatowe
2017
2016
2015
2014
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Źródła finansowania
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie
IX. CEL EKOLOGICZNY: ZACHOWANIE RÓWNOWAGI EKOLOGICZNEJ W PROCESIE ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO
Ochrona i rozwój
systemu obszarów
chronionych
ZADANIA WŁASNE
1. Ustanawianie nowych form ochrony
przyrody na terenie gminy, tj., użytków
ekologicznych, pomników przyrody
Rada Miejska w
Choszcznie
Zadanie ciągłe
Budżet Gminy
Zadanie ciągłe
Budżet Gminy,
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie ,
Budżet Gminy,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
ZADANIA KOORDYNOWANE
1. Systematyczna kontrola i ochrona
obszarów i obiektów prawnie chronionych
w gminie
2. Prowadzenie prac pielęgnacyjnych
pomników przyrody oraz parków
UM Choszczno,
Nadleśnictwa
RDOŚ Szczecin
UM Choszczno,
Nadleśnictwa,
Ekologiczne
organizacje
pozarządowe
163
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Ochrona oraz
rozwój roślin i
zwierząt
2017
2016
2015
2014
2013
Źródła finansowania
ZADANIA KOORDYNOWANE
1. Wzbogacanie naturalnej bazy żerowej
dla zwierzyny, tj. urządzanie wodopojów,
uprawianie poletek produkcyjnych,
karmowych oraz zaporowych
2. Prowadzenie racjonalnej gospodarki
rybackiej w gminie
Integracja
aspektów
ekologicznych z
planowaniem
przestrzennym
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Koła Łowieckie
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie
PZW
Uprawniony do
rybactwa
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie
UM Choszczno
Zadanie ciągłe
Budżet Gminy
ZADANIA WŁASNE
1. Uwzględnienie w opracowaniach
planistycznych lokalizacji terenów o
wyjątkowych wartościach przyrodniczych
X. CEL EKOLOGICZNY: OCHRONA I RACJONALNE UŻYTKOWANIE LASÓW
Racjonalne
użytkowanie lasów
ZADANIA KOORDYNOWANE
1. Prowadzenie monitoringu środowiska
leśnego w celu przeciwdziałania stanom
niepożądanym (choroby, szkodniki)
Lasy Państwowe,
Nadleśnictwa
164
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Wykorzystanie
funkcji lasów jako
instrumentu
środowiska
ZADANIA KOORDYNOWANE
1. Systematyczne zalesianie gruntów
wyłączonych z użytkowania rolniczego z
uwzględnieniem potrzeb ochrony
różnorodności biologicznej oraz
zachowaniem korytarzy ekologicznych
2. Przeprowadzanie waloryzacji
przyrodniczej obszarów leśnych
3. Dostosowywanie lasów do pełnienia
zróżnicowanych funkcji przyrodniczych
i społecznych poprzez systematyczne
opracowywanie programów
udostępniania i zagospodarowywania
terenów leśnych do celów rozwoju
turystyki i wypoczynku, regeneracji
zdrowia i edukacji ekologicznej.
Lasy Państwowe,
Nadleśnictwa
Właściciele gruntów
Lasy PaństwoweNadleśnictwa,
ANR,
Podmioty prywatne
Lasy PaństwoweNadleśnictwa
165
2017
2016
2015
2014
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Źródła finansowania
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
6. Ochrona i systematyczne powiększanie
zasobów leśnych poprzez
opracowywanie planów urządzania lasu
wraz z Programami Ochrony Przyrody
Lasy PaństwoweNadleśnictwa
166
2017
Lasy Państwowe,
Nadleśnictwa,
Właściciele lasów
2016
5. Racjonalne użytkowanie zasobów
leśnych zgodne z zasadami ochrony
przyrody, w tym wprowadzanie
bezpiecznych technik i technologii prac
leśnych
2015
Lasy Państwowe,
Nadleśnictwa,
Właściciele lasów
2014
4. Działania mające na celu
zróżnicowanie struktury gatunkowej lasów
i poprawę struktury wiekowej
drzewostanów, tj.:

dostosowywanie składu
gatunkowego drzewostanów do
siedliska w oparciu o
rozpoznanie warunków glebowo
– siedliskowych,

zwiększenie bioróżnorodności w
celu powiększenia odporności
ekosystemu leśnego
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Źródła finansowania
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
1. Podnoszenie świadomości przyrodniczej
mieszkańców Gminy
2. Prowadzenie doradztwa dla właścicieli
gruntów, którzy korzystają ze wsparcia UE
dla działań związanych z leśnictwem oraz
udzielanie doradztwa właścicielom lasów
nie stanowiących własności Skarbu
Państwa
Lasy PaństwoweNadleśnictwa
Lasy PaństwoweNadleśnictwa
2017
Źródła finansowania
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska,
Fundusze unijne
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska,
Fundusze unijne
ZADANIA KOORDYNOWANE
Edukacja
leśna
2016
2015
2014
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
XI. CEL EKOLOGICZNY: WZMOCNIENIE SYSTEMU ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKIEM I PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI EKOLOGICZNEJ SPOŁECZEŃSTWA
Monitoring
komponentów
środowiska
przyrodniczego
ZADANIA KOORDYNOWANE
1. Prowadzenie monitoringu na terenie
Gminy Choszczno
WIOŚ Szczecin,
WSSE
Zadanie ciągłe
1.1. Monitoring i ocena jakości wód
powierzchniowych i podziemnych
WIOŚ Szczecin,
WSSE
Zadanie ciągłe
1.2. Monitoring i ocena jakości powietrza
WIOŚ Szczecin
Zadanie ciągłe
167
Budżet Państwa,
Fundusze unijne,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
Budżet Państwa,
Fundusze unijne,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
Budżet Państwa,
Fundusze unijne,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
1.3. Monitoring klimatu akustycznego
WIOŚ Szczecin
Zadanie ciągłe
1.4. Monitoring pól elektromagnetycznych
WIOŚ Szczecin
Zadanie ciągłe
2017
2016
2015
2014
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Źródła finansowania
Budżet Państwa,
Fundusze unijne,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
Budżet Państwa,
Fundusze unijne,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
ZADANIA KOORDYNOWANE
Kontrola
przestrzegania
1. Egzekwowanie obowiązków w zakresie
prawa w zakresie
ochrony środowiska od podmiotów
ochrony środowiska
prowadzących instalacje wymagające
pozwolenia zintegrowanego
WIOŚ Szczecin,
Organ wydający
pozwolenie
Zadanie ciągłe
Budżet Państwa,
Fundusze unijne,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
2. Egzekwowanie przestrzegania
przepisów ochrony środowiska i nadzór
nad działalnością podmiotów
gospodarczych zajmujących się
zbieraniem, transportem, odzyskiem oraz
unieszkodliwianiem odpadów na terenie
gminy
Organ wydający
pozwolenie
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie
Edukacja
ekologiczna i
dostęp do
informacji
ZADANIA WŁASNE
UM Choszczno
1. Opracowanie gminnego programu
edukacji ekologicznej
168
Budżet Gminy,
Fundusze unijne,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
2. Prowadzenie edukacji ekologicznej w
jednostkach gminnych (akcja
informacyjna, ulotki, wykłady, festyny,
konkursy)
ZADANIA KOORDYNOWANE
1. Wsparcie projektów edukacyjnych
realizowanych przez różne instytucje
2. Szkolenie przedstawicieli administracji
publicznej, organizacji pozarządowych
oraz przedsiębiorców w zakresie
przepisów o dostępie do informacji o
środowisku
3. Egzekwowanie wiedzy o środowisku i
jego ochronie od wszystkich pracowników
sektora publicznego oraz zapewnienie
doskonalenia tej wiedzy
UM Choszczno
Starostwo Powiatowe,
Ekologiczne
organizacja
pozarządowe,
UM Choszczno
Urząd Marszałkowski,
Ekologiczne
Organizacje
pozarządowe,
PGL Lasy Państwowe,
Starostwo Powiatowe,
UM Choszczno
Urząd Marszałkowski,
Starostwo Powiatowe,
UM Choszczno
169
2017
2016
2015
2014
2013
Jednostka
realizująca
2012
Zadanie
ekologiczne
2011
Kierunek
działania
2010
Okres realizacji
Źródła finansowania
Zadanie ciągłe
Budżet Gminy,
Fundusze unijne,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
Zadanie ciągłe
Budżet Gminy,
Fundusze unijne,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska
Zadanie ciągłe
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska,
Fundusze unijne
Własne środki finansowe
jednostek realizujących
zadanie,
Środki z Funduszy
Ochrony Środowiska,
Fundusze unijne
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
8. INSTRUMENTY REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA
Realizacja zadań wytyczonych w Programie wiąże się z wysokimi nakładami
inwestycyjnymi. Większość instytucji, które udzielają dotacji lub korzystnie
oprocentowanych kredytów na inwestycje w dziedzinie ochrony środowiska
(gospodarki odpadami, gospodarki wodno-ściekowej) wymaga, żeby inwestycja
osiągnęła odpowiednio duży efekt ekologiczny i objęła swym zasięgiem możliwie
największą liczbę mieszkańców gminy lub związku gmin. Dlatego w przypadku Gminy
Choszczno należy dążyć aby podejmowane działania obejmowały swym zasięgiem
kilka gmin (np. międzygminne działania na rzecz ochrony środowiska, związkowy model
gospodarki odpadami).
Wspólne działanie kilku gmin nie tylko ma wpływ na finansowanie inwestycji
(obniży koszty, które będzie musiała ponieść pojedyncza gmina), ale również obniży
koszty eksploatacyjne. Oznacza to, że przedsięwzięcie winno być realizowane wspólnie.
Należy zaznaczyć, że wszystkie instytucje udzielające pomocy finansowej
w dziedzinie ochrony środowiska wymagają od inwestora nie tylko wypełnienia
odpowiedniego formularza, ale również przedstawienia szeregu opracowań
i dokumentacji planującej czy opisującej dane przedsięwzięcie. Są to między innymi:

Plan zagospodarowania przestrzennego i strategie rozwoju powiatu lub gminy,

Program ochrony środowiska, Plan gospodarki odpadami, Koncepcje gospodarki
wodno-ściekowej, Plan zalesiania itp.,

projekt budowlany i wykonawczy wraz ze źródłową dokumentacją ekonomiczną,
finansową i przetargową,

Studium wykonalności (lub biznes plan w przypadku przedsięwzięć komercyjnych),

wymagane przez prawo zezwolenia na realizację projektu.
Poniżej przedstawiono źródła pozyskiwania środków na finansowanie zadań
związanych z ochroną środowiska.
8.1. Emisja obligacji komunalnych
Emisja obligacji komunalnych jest to jeden ze sposobów gromadzenia środków
finansowych, pozwala ona na pozyskanie środków w zamian za zapłatę niższego
oprocentowania. Emisje obligacji komunalnych przeznaczone są do finansowania
wydatków (bieżących i inwestycyjnych) jednostek samorządu terytorialnego
oraz refinansowania spłat dotychczasowego zadłużenia. Istnieje możliwość emisji
obligacji na inwestycje służące ochronie środowiska. W przypadku podmiotów
szczególnie uciążliwych dla otoczenia obligacje mogą być odpowiednio
uatrakcyjnione zobowiązaniem do radykalnego ograniczenia tej uciążliwości.
Podmiotowe obligacje mogą być nabywane z budżetu terenowego, z Narodowego
Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz kupowane przez inne
podmioty, odczuwające ekologiczną uciążliwość emitenta. Obligacja jest wyrazem
zobowiązań przedmiotu emitującego i jednocześnie praw nabywców obligacji
do otrzymywania ich spłaty wraz z odsetkami i innych świadczeń o charakterze
rzeczowym. Jest zatem zbliżona do transakcji kredytowej w banku.
170
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Przez emisję obligacji realizuje się przepływ kapitału. Kredyt uzyskany w drodze
emisji obligacji nie jest łatwy ani tani, gdyż zysk zamierzonego przedsięwzięcia musi być
na tyle wysoki, aby pokrył związane z obligacją zobowiązania. Można przewidywać, że
zainteresowanie obligacjami - dotąd znikome - będzie wzrastać w miarę wykształcenia
się myślenia kategoriami majątkowymi (kapitałowymi).
Emisje obligacji komunalnych niosą za sobą wiele korzyści, tj.
 Dysponowanie elastycznym źródłem finansowania wydatków - samorząd określa
strukturę emisji, maksymalne terminy wykupu, okres karencji, możliwość
rolowania zadłużenia.
 Niskie koszty emisji i atrakcyjne oprocentowanie - konkurencyjne do kredytów
bankowych.
 Brak konieczności ustanawiania zabezpieczeń.
 Swoboda w dysponowaniu środkami z emisji - maksymalnie uproszczone
rozliczanie.
 Ze środków z emisji obligacji komunalnych, jednostka samorządu terytorialnego
może sfinansować realizacje inwestycji współfinansowanej ze środków UE.
8.2. Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Zasady funkcjonowania funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej,
tj. narodowego i wojewódzkich zostały określone w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. –
Prawo ochrony środowiska. Stanowią one jedno z najpoważniejszych źródeł dotacji i
preferencyjnych kredytów dla pomiotów podejmujących inwestycje ekologiczne.
Fundusze ochrony środowiska mają za zadanie wspieranie realizacji inwestycji
ekologicznych, a także działań nie inwestycyjnych (edukacja ekologiczna,
opracowania naukowo-badawcze i ekspertyzy dotyczące zagadnień związanych
z ochroną środowiska).
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej: celem jego
działalności jest finansowe wspieranie inwestycji ekologicznych o znaczeniu i zasięgu
ogólnopolskim i ponadregionalnym oraz zadań lokalnych, istotnych z punktu widzenia
potrzeb środowiska. Dystrybucja środków finansowych z Narodowego Funduszu
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej odbywa się w ramach następujących
dziedzin: ochrona powietrza , ochrona wód i gospodarka wodna, ochrona powierzchni
ziemi, ochrona przyrody i krajobrazu oraz leśnictwo, geologia i górnictwo, edukacja
ekologiczna, Państwowy Monitoring Środowiska, programy międzydziedzinowe,
nadzwyczajne zagrożenia środowiska oraz prowadzenie ekspertyz i prac badawczych.
Wnioskodawcami ubiegającymi się o środki finansowe z Narodowego Funduszu
mogą być: jednostki samorządu terytorialnego, przedsiębiorstwa, instytucje i urzędy,
szkoły wyższe i uczelnie, jednostki organizacyjne ochrony zdrowia, organizacje
pozarządowe (fundacje, stowarzyszenia), administracja państwowa oraz osoby
fizyczne. Wszyscy wnioskodawcy powinni posiadać status prawny umożliwiający im
zawarcie umowy cywilno -prawnej.
171
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
W Narodowym Funduszu stosowane są trzy formy dofinansowywania:
 finansowanie pożyczkowe (pożyczki udzielane przez NF, kredyty udzielane przez
banki ze środków NF, konsorcja czyli wspólne finansowanie NF z bankami, linie
kredytowe ze środków NF obsługiwane przez banki),
 finansowanie dotacyjne (dotacje inwestycyjne, dotacje nieinwestycyjne,
dopłaty do kredytów bankowych, umorzenia),
 finansowanie kapitałowe (obejmowanie akcji i udziałów w zakładanych bądź
już istniejących spółkach w celu osiągnięcia efektu ekologicznego).
W latach 2010-2012 kluczowym celem NFOŚiGW jest wsparcie finansowe
samorządów oraz przedsiębiorstw komunalnych w wypełnieniu zobowiązań
akcesyjnych RP w sektorze gospodarki wodno-ściekowej oraz gospodarki odpadami
komunalnymi. W dziedzinie gospodarki komunalnej Strategia zakłada osiągniecie
następujących celów:
• 4,8 tys. km kanalizacji dla ponad 950 tys. osób,
• wzrost przepustowości oczyszczalni o około 110 tys. m3/d,
• nowe instalacje unieszkodliwiania odpadów o przepustowości ponad 550 tys. t/r.
Równie ważne będzie wspieranie rozwoju energetyki odnawialnej i działań
służących oszczędzaniu energii i przeciwdziałaniu zmianom klimatu. Celem Funduszu
jest wsparcie finansowe projektów, które przyniosą efekt w postaci:
• 800 MW(e) nowych mocy OZE, które będą produkowały około 4000 GWh/r,
• oszczędności energii (wynikającej z zadań termomodernizacyjnych) na poziomie
około 480 GWh/r.
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej: funkcjonuje od
1993 roku. Został on powołany na podstawie przepisów ustawy z 31 stycznia 1980 r.
o ochronie i kształtowaniu środowiska. Od 2001 roku działalność Funduszu regulują
przepisy Ustawy Prawo Ochrony Środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (tekst jednolity Dz.
U. z 2008 r., Nr 25, poz.150). Zasady gospodarki finansowej WFOŚiGW w Szczecinie
określa Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2002 r. (Dz. U. z 2002 r., Nr
230, poz. 1934) w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej Narodowego
Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i wojewódzkich funduszy ochrony
środowiska i gospodarki wodnej.
Fundusz udziela dofinansowania na realizację przedsięwzięć i zadań zgodnych z
obowiązującymi w danym roku kryteriami i zasadami oraz listą przedsięwzięć
priorytetowych w zależności od możliwości finansowych Funduszu. Jako priorytetowe
traktuje się te przedsięwzięcia, których realizacja wynika z konieczności wypełnienia
zobowiązań Polski wynikających z członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii
Europejskiej. Pomoc finansowa Funduszu może przyjmować następujące formy:
pożyczki, dotacji, dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych, przekazania
środków jednostkom budżetowym, umorzenia części udzielonej pożyczki, nagrody
za działalność na rzecz ochrony środowiska i gospodarki wodnej niezwiązaną
z wykonywaniem obowiązków pracowników administracji rządowej i samorządowej.
Maksymalny udział środków Funduszu w finansowaniu zadań w odniesieniu
do kosztów całkowitych wynosi: do 75% - przy dofinansowaniu w formie pożyczki,
172
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
za wyjątkiem zadań współfinansowanych ze środków zagranicznych, dla których
wysokość dofinansowania ustala się z uwzględnieniem wymogów i zasad zawartych w
odpowiednich programach i mechanizmach finansowych, do 50% - przy
dofinansowaniu w formie dotacji lub przekazania środków jednostkom budżetowym.
8.3. Finansowanie ochrony środowiska z Budżetu Powiatowego i Gminnego
Zadania powiatów i gmin w zakresie ochrony środowiska zostały określone
w ustawie Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001r. (Dz. U. z 2008. Nr 25,
poz. 150 z późn. zm) -art. 400a ust. 1 oraz art. 403.
Do zadań powiatów i gmin należy finansowanie ochrony środowiska
i gospodarki wodnej w zakresie określonym w art. 400a ust.1, tj.:
 przedsięwzięcia związane z ochroną środowiska,
 wspomaganie realizacji zadań modernizacyjnych i inwestycyjnych, służących
ochronie środowiska i gospodarce wodnej, w tym dotyczących instalacji
i urządzeń ochrony przeciwpowodziowej i obiektów małej retencji,
 przedsięwzięcia związane z gospodarką odpadami,
 przedsięwzięcia związane z ochroną powierzchni ziemi,
 wspomaganie realizacji zadań państwowego monitoringu środowiska, innych
systemów kontrolnych i pomiarowych oraz badań stanu środowiska, a także
systemów pomiarowych zużycia wody i ciepła,
 wspomaganie systemów gromadzenia i przetwarzania danych związanych
z dostępem do informacji o środowisku,
 prowadzenie obserwacji terenów zagrożonych ruchami masowymi ziemi
oraz terenów, na których występują te ruchy,
 przedsięwzięcia związane z ochrona powietrza,
 wspomaganie
wykorzystania
lokalnych
źródeł
energii
odnawialnej
oraz wprowadzania bardziej przyjaznych dla środowiska nośników energii,
 wspomaganie działalności związanej z wytwarzaniem biokomponentów
i biopaliw ciekłych,
 wspomaganie ekologicznych form transportu,
 działania z zakresu rolnictwa ekologicznego bezpośrednio oddziałujące na stan
gleby, powietrza i wód, w szczególności prowadzenie gospodarstw rolnych
produkujących
metodami
ekologicznymi
położonych
na obszarach
podlegających ochronie na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia
2004 r. o ochronie przyrody,
 przedsięwzięcia związane z ochroną przyrody, w tym urządzanie i utrzymanie
terenów zieleni, zadrzewień, zakrzewień oraz parków,
 profilaktykę zdrowotną dzieci zamieszkałych na obszarach, na których
występują przekroczenia standardów jakości środowiska,
 edukacje ekologiczną oraz propagowanie działań proekologicznych i zasady
zrównoważonego rozwoju,
 współfinansowanie projektów inwestycyjnych, kosztów operacyjnych i działań
realizowanych z udziałem środków pochodzących z Unii Europejskiej
niepodlegających zwrotowi,
173
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017




przygotowywanie dokumentacji przedsięwzięć z zakresu ochrony środowiska
i gospodarki wodnej, które mają być współfinansowane ze środków
pochodzących z Unii Europejskiej niepodlegających zwrotowi,
współfinansowanie projektów inwestycyjnych, kosztów operacyjnych i działań
realizowanych z udziałem środków bezzwrotnych pozyskiwanych w ramach
współpracy z organizacjami międzynarodowymi oraz współpracy dwustronnej,
współfinansowanie przedsięwzięć z zakresu ochrony środowiska i gospodarki
wodnej realizowanych na zasadach określonych w ustawie z dnia 19 grudnia
2008 r. o partnerstwie publiczno – prywatnym (Dz. U. z 2009 r. Nr 19, poz. 100),
inne zadania służące ochronie środowiska i gospodarce wodnej, wynikające
z zasady zrównoważonego rozwoju i polityki ekologicznej państwa.
Finansowanie ww. zadań określa art. 402 ust. 4-6 ustawy Prawo ochrony środowiska
(Dz. U. z 2009r. Nr 215, poz. 1664), tj.:
 wpływy z tytułu opłat i kar stanowią w 20% dochód budżetu gminy, a w 10% dochód budżetu powiatu, z zastrzeżeniem ust. 5 i 6,
 wpływy z tytułu opłat i kar za usuwanie drzew i krzewów stanowią w całości
dochód budżetu gminy, z której terenu usunięto drzewa lub krzewy.
 wpływy z tytułu opłat i kar za składowanie i magazynowanie odpadów
stanowią w 50% dochód budżetu gminy, a w 10% - dochód budżetu powiatu,
na których obszarze składowane są odpady. Jeżeli składowisko odpadów jest
zlokalizowane na obszarze więcej niż jednego powiatu lub więcej niż jednej
gminy, dochód podlega podziałowi proporcjonalnie do powierzchni
zajmowanych przez składowisko na obszarze tych powiatów i gmin.
8.4. EkoFundusz
EkoFundusz jest fundacją powołaną w 1992 r. przez Skarb Państwa,
reprezentowany przez Ministra Finansów, dla efektywnego zarządzania środkami
finansowymi pochodzącymi z zamiany części zagranicznego długu na wspieranie
przedsięwzięć w ochronie środowiska (tzw. ekokonwersja długu). Zadaniem Fundacji
jest finansowanie przedsięwzięć w dziedzinie ochrony środowiska, które mają nie tylko
istotne znaczenie w skali regionu czy kraju, ale także wpływają na osiągnięcie celów
ekologicznych w skali europejskiej, a nawet światowej uznanych za priorytetowe przez
społeczność międzynarodową.
W EkoFunduszu pięć sektorów uznanych zostało za dziedziny priorytetowe. Są nimi:
 ograniczenie transgranicznego transportu dwutlenku siarki i tlenków azotu oraz
eliminacja niskich źródeł ich emisji (ochrona powietrza),
 ograniczenie dopływu zanieczyszczeń do Bałtyku oraz ochrona zasobów wody
pitnej (ochrona wód),
 ograniczenie emisji gazów powodujących zmiany klimatu Ziemi (ochrona
klimatu),
 ochrona różnorodności biologicznej (ochrona przyrody),
 racjonalizacja gospodarki odpadami i rekultywacja gleb zanieczyszczonych.
174
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Dofinansowanie ze środków EkoFunduszu uzyskać mogą jedynie projekty dotyczące
inwestycji bezpośrednio związanych z ochroną środowiska, a w dziedzinie ochrony
przyrody również projekty nieinwestycyjne. Środki EkoFunduszu mają charakter
bezzwrotnej pomocy zagranicznej i stosują się do nich preferencje wynikające
z obowiązujących przepisów. EkoFundusz nie dofinansowuje projektów dotyczących
prowadzenia badań naukowych, akcji monitoringowych, konferencji i sympozjów oraz
innych form działalności edukacyjnej. Wyjątkami od tej reguły są zadania edukacyjne
i szkoleniowe stanowiące integralną część projektów innowacyjnych oraz projektów
w dziedzinie ochrony przyrody.
8.5. Wsparcie finansowe UE
8.5.1. Fundusze strukturalne
W latach 2007-2013, w wyniku reformy polityki spójności, liczba Funduszy
strukturalnych została ograniczona do dwóch: Europejski Fundusz Społeczny oraz
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego. Do głównego nurtu programowania został
włączony również Fundusz Spójności, który w latach 2007-2013 będzie podlegał
podobnym zasadom, jak Fundusze strukturalne.
Fundusz Spójności jest instrumentem finansowym UE, nienależącym do Funduszy
strukturalnych i wdrażany jest na poziomie wybranych państw a nie regionów. Jego
celem jest ułatwienie integracji słabiej rozwiniętych krajów poprzez budowę sieci
transportowych oraz obiektów ochrony środowiska o znaczeniu ponadregionalnym.
Fundusz Spójności wspiera dwa sektory: środowisko i transport. Od daty akcesji Polska
stała się największym beneficjentem środków z Funduszu Spójności spośród wszystkich
krajów członkowskich UE. Środki z Funduszu Spójności pomogą Polsce wywiązać się
ze zobowiązań akcesyjnych związanych z dostosowaniem do norm UE
w najtrudniejszych i wymagających największych nakładów finansowych obszarach,
w których Polska uzyskała najdłuższe okresy przejściowe. Wsparcie na duże projekty
inwestycje z zakresu ochrony środowiska mogą uzyskać jednostki samorządu
terytorialnego, tworzone przez nie związki gmin lub inne podmioty publiczne, np.
przedsiębiorstwa komunalne będące własnością gminy. Współfinansowanie z Funduszu
Spójności mogą uzyskać inwestycje z takich dziedzin jak: poprawa jakości wód
powierzchniowych, polepszenie jakości i dystrybucji wody przeznaczonej do picia,
racjonalizacja gospodarki odpadami i ochrona powierzchni ziemi, poprawa jakości
powietrza oraz zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego.
175
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
8.5.2. Programy pomocowe-operacyjne
Programy pomocowe (tzw. programy operacyjne) stanowią narzędzia realizacji
Narodowej Strategii Spójności. NSS jest dokumentem strategicznym, który określa
priorytety i obszary wykorzystania oraz system wdrażania funduszy unijnych:
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu
Społecznego (EFS) oraz Funduszu Spójności w ramach budżetu Wspólnoty na lata
2007–2013.
Celem strategicznym NSS jest tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności
gospodarki polskiej opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zapewniającej wzrost
zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej.
Regionalne programy operacyjne są zarządzane przez Zarządy poszczególnych
Województw i projektów współfinansowanych ze strony instrumentów strukturalnych, tj.:
 Program Infrastruktura i Środowisko – EFRR i FS,
 Program Innowacyjna Gospodarka – EFRR,
 Program Kapitał Ludzki – EFS,
 16 programów regionalnych – EFRR,
 Program Rozwój Polski Wschodniej – EFRR,
 Program Pomoc Techniczna – EFRR,
 Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej – EFRR
Łączna suma środków zaangażowanych w realizację Narodowej Strategii
Spójności wyniesie około 85,6mld euro, z tej sumy 67,3mld euro będzie pochodziło
z budżetu UE. Szczegółowy podział funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w
Polsce w układzie poszczególnych programów operacyjnych kształtuje się w
następujący sposób:
 Program Infrastruktura i Środowisko – 27,9mld euro,
 16 programów regionalnych –16,6mld euro,
 Program Kapitał Ludzki – 9,7mld euro,
 Program Innowacyjna Gospodarka – 8,3mld euro,
 Program Rozwój Polski Wschodniej – 2,3mld euro,
 Program Pomoc Techniczna - 0,5mld euro,
 Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej - 0,7mld euro.
Pozostałe środki finansowe w ramach obu funduszy strukturalnych oraz Funduszu
Spójności zostaną przeznaczone na utworzenie krajowej rezerwy wykonania 1,3mld euro).
PROGRAM INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO
W ramach programu realizuje się duże inwestycje infrastrukturalne w zakresie
ochrony środowiska, transportu, energetyki, kultury i dziedzictwa narodowego, ochrony
zdrowia oraz szkolnictwa wyższego. Celem programu jest przede wszystkim poprawa
atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej
przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu
176
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej. Łączna wielkość środków
finansowych zaangażowanych w realizację Programu Operacyjnego Infrastruktura
i Środowisko na lata 2007-2013 wynosi 37,6mld euro, z czego wkład unijny to 27,9mld
euro, zaś wkład krajowy – 9,7mld euro. Podział środków UE dostępnych w ramach
Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko pomiędzy poszczególne sektory
przedstawia się następująco:
 transport – 19,4mld euro,
 środowisko – 4,8mld euro,
 energetyka – 1,7mld euro
 szkolnictwo wyższe – 500,0mln euro,
 kultura – 490,0mln euro,
 zdrowie – 350,0mln euro.
W ramach programu realizowanych jest 15 priorytetów w zakresie ochrony
środowiska, tj.:
I. Gospodarka wodno-ściekowa – 3.275,2mln euro,
II. Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi – 1.430,3mln euro,
III. Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska – 655,0mln
euro,
IV. Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony
środowiska – 667,0mln euro,
V. Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych – 105,6mln euro,
VI. Drogowa i lotnicza sieć TEN-T – 10.548,3mln euro,
VII. Transport przyjazny środowisku – 12.062,0mln euro,
VIII. Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe – 3.465,3mln euro,
IX. Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna –
1.403,0mln euro,
X. Bezpieczeństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł energii –
1.693,2mln euro ,
XI. Kultura i dziedzictwo kulturowe – 576,4mln euro,
XII. Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia
– 411,8 mln euro,
XIII. Infrastruktura szkolnictwa wyższego – 588,2mln euro,
XIV. Pomoc techniczna - Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego – 220,9mln euro,
XV. Pomoc techniczna - Fundusz Spójności – 462,9mln euro,
Instytucjami odpowiedzialnymi za wdrażanie poszczególnych priorytetów
Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (Instytucjami Pośredniczącymi) są:
 Ministerstwo Środowiska (priorytety I-V),
 Ministerstwo Infrastruktury (priorytety VI-VIII),
 Ministerstwo Gospodarki (priorytety IX-X),
 Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (priorytet XI),
 Ministerstwo Zdrowia (priorytet XII),
 Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (priorytet XIII).
177
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
16 PROGRAMÓW REGIONALNYCH
Każde z 16 polskich województw posiada własny regionalny program rozwoju
(tzw. regionalny program operacyjny), w ramach, którego o dotacje Unii Europejskiej
mogą ubiegać się podmioty z danego województwa.
Regionalny Program Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007 – 2013
jest
narzędziem
realizacji
postulatów
Strategii
Rozwoju
Województwa
Zachodniopomorskiego do roku 2020 oraz Narodowych Strategicznych Ram
Odniesienia i Strategicznych Wytycznych Wspólnoty dla okresu 2007-2013. Stanowi on
dokument strategiczny, określający priorytety i obszary wykorzystania oraz system
wdrażania środków unijnych – tj. Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR)
w Województwie Zachodniopomorskim w latach 2007 – 2013. RPO WZ został oficjalnie
zatwierdzony przez Komisję Europejską 11 października 2007 roku.
Celem głównym programu jest rozwój województwa zmierzający do zwiększenia
konkurencyjności gospodarki, spójności przestrzennej, społecznej oraz wzrostu poziomu
życia mieszkańców. Cel główny osiągany jest poprzez realizację następujących celów
szczegółowych:
1. Wzrost innowacyjności i efektywności gospodarowania,
2. Poprawa atrakcyjności inwestycyjnej i spójności terytorialnej województwa,
3. Poprawa warunków życia poprzez zachowanie i ochronę środowiska
naturalnego oraz zwiększenie bazy społecznej województwa.
RPO WZ określają ustanowione dla programu następujące osie priorytetowe:
I. Gospodarka – Innowacje – Technologie,
II. Rozwój infrastruktury transportowej i energetycznej,
III. Rozwój społeczeństwa informacyjnego,
IV. Infrastruktura ochrony środowiska,
V. Turystyka, kultura i rewitalizacja,
VI. Rozwój funkcji metropolitalny
VII. Rozwój infrastruktury społecznej i ochrony zdrowia
VIII. Pomoc techniczna.
PROGRAM KAPITAŁ LUDZKI
Celem tego programu jest umożliwienie pełnego wykorzystania potencjału
zasobów ludzkich, poprzez wzrost zatrudnienia i potencjału adaptacyjnego
przedsiębiorstw i ich pracowników, poprawę stanu zdrowia osób pracujących,
podniesienie poziomu wykształcenia społeczeństwa, zmniejszenie obszarów
wykluczenia społecznego oraz wsparcie dla budowy struktur administracyjnych
państwa. Program będzie służył przyspieszeniu rozwoju społeczno - gospodarczego
Polski, wzrostowi zatrudnienia oraz zwiększeniu spójności społecznej, gospodarczej
i terytorialnej z krajami Unii Europejskiej
W ramach PO KL przewiduje się możliwość realizacji projektów w dwóch
głównych trybach: systemowym i konkursowym. W trybie systemowym projekty są
realizowane przez beneficjentów imiennie wskazanych w Programie lub dodatkowych
178
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
dokumentach stanowiących jego uszczegółowienie. Natomiast w trybie konkursowym
projekty będą mogły realizować wszystkie podmioty m.in.: instytucje rynku, instytucje
promocji i integracji społecznej, instytucje szkoleniowe, jednostki administracji rządowej
i samorządowej, przedsiębiorców, instytucje otocznia biznesu, organizacje
pozarządowe,
instytucje
systemu
oświaty.
Jednostki
składające
wniosek
o dofinansowanie projektu w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki mają
szansę otrzymać bezzwrotną pomoc finansową na realizację całego planowanego
przedsięwzięcia.
Program Operacyjny Kapitał Ludzki składa się z 10 Priorytetów, realizowanych
równolegle na poziomie centralnym i regionalnym. W ramach komponentu
centralnego (Priorytety I-V) wsparcie realizowane będzie głównie na rzecz zwiększenia
efektywności struktur i systemów instytucjonalnych, natomiast środki komponentu
regionalnego (Priorytety VI-IX), zostaną przeznaczone na wsparcie dla osób
i poszczególnych grup społecznych. Realizacja Priorytetu X Pomoc techniczna pozwoli
na sprawne wdrażanie i monitorowanie postępów realizacji Programu oraz promocję
Europejskiego Funduszu Społecznego w Polsce.
PROGRAM INNOWACYJNA GOSPODARKA
Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, zarządzany przez Ministra
Rozwoju Regionalnego, ma doprowadzić do zwiększenia spójności interwencji
w ramach zakresu odpowiedzialności ministrów właściwych do spraw gospodarki, nauki
i informatyzacji. Dzięki temu powstanie możliwość dostosowania oferty sektora nauki do
potrzeb przedsiębiorstw, co przyczyni się do zwiększenia transferu nowoczesnych
rozwiązań do gospodarki. W efekcie uzyskanej synergii powstanie dodatkowy impuls
pozwalający przyspieszyć tempo wzrostu gospodarczego oraz stworzyć stabilne
podstawy długotrwałej konkurencyjności polskiej gospodarki.
Celem głównym Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka jest rozwój
polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa. Cele szczegółowe
programu brzmią:
 zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw,
 wzrost konkurencyjności polskiej nauki,
 zwiększenie roli nauki w rozwoju gospodarczym,
 zwiększenie udziału innowacyjności produktów polskiej gospodarki w rynku
międzynarodowym,
 tworzenie trwałych i lepszych miejsc pracy.
W ramach funkcjonowania Programu operacyjnego Innowacyjna Gospodarka
określono następujące priorytety:
Priorytet 1 – Badania i rozwój nowoczesnych technologii,
Priorytet 2 – Infrastruktura strefy B+R,
Priorytet 3 – Kapitał dla innowacji,
Priorytet 4 – Inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia,
Priorytet 5 – Dyfuzja innowacji,
Priorytet 6. Polska gospodarka na rynku międzynarodowym,
179
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Priorytet 7 – Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracji,
Priorytet 8 – Społeczeństwo informacyjne – zwiększenie innowacyjności,
Priorytet 9 – Pomoc techniczna.
PROGRAM EUROPEJSKIEJ WSPÓŁPRACY TERYTORIALNEJ
W latach 2007-2013 przewiduje się realizację następujących programów
Europejskiej Współpracy Terytorialnej z udziałem Polski:
1. Współpraca transgraniczna:
 Polska (Województwo Zachodniopomorskie) - Niemcy (Meklemburgia/Pomorze
Wschodnie-Brandenburgia),
 Polska (Województwo Lubuskie) - Niemcy (Brandenburgia),
 Polska (Województwo Lubuskie i Województwo Dolnośląskie) - Niemcy
(Saksonia),
 Polska – Republika Czeska,
 Polska – Republika Słowacka,
 Polska – Litwa, Polska – Szwecja – Dania - Litwa - Niemcy (Południowy Bałtyk)
2. Współpraca transnarodowa:
 Region Morza Bałtyckiego - oprócz Polski w tym programie uczestniczą: Dania,
Estonia, Finlandia, Litwa, Łotwa, Niemcy (wybrane regiony), Szwecja oraz
3 państwa spoza Unii Europejskiej: Białoruś (wybrane regiony), Norwegia i Rosja
(wybrane regiony),
 Europa Środkowa- oprócz Polski w tym programie uczestniczą: Austria, Czechy,
Niemcy (wybrane regiony), Słowacja, Słowenia, Węgry, Włochy (wybrane
regiony), Ukraina (wybrane regiony).
3. Program współpracy międzyregionalnej obejmujący całe terytorium UE.
W latach 2007-2013 na rozwój współpracy terytorialnej z budżetu Unii
Europejskiej przeznaczonych zostanie łącznie 7,75mld euro. Polska alokacja na
realizację programów w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej wyniesie
557,8mln euro. Dodatkowe 173,3mln euro zostanie przeznaczonych przez Polskę na
współpracę transgraniczną z państwami nie należącymi do Unii Europejskiej w ramach
Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (EISP).
Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej oraz Europejskiego Instrumentu
Sąsiedztwa i Partnerstwa zastąpią przedsięwzięcia realizowane w ramach Inicjatywy
Wspólnotowej INTERREG III 2004-2006. Komponentom INTERREG-u III będą odpowiadały
trzy typy programów Europejskiej Współpracy Terytorialnej:
 programy współpracy transgranicznej zastąpią INTERREG III A,
 programy współpracy transnarodowej zastąpią INTERREG III B,
 programy współpracy międzyregionalnej (INTERREG IV C) zastąpią INTERREG
III C.
180
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
8.5.3. Inne instrumenty finansowe wspomagające ochronę środowiska
FUNDUSZ LIFE+
Program wnosi wkład w realizację, rozwijanie i doskonalenie wspólnotowej
polityki i prawodawstwa w zakresie ochrony środowiska oraz we włączanie kwestii
ochrony środowiska do innych polityk UE. W ramach programu wspierane jest
opracowanie nowych rozwiązań dla problemów środowiska naturalnego, w obliczu
których stoi UE, oraz podejmowanie wysiłków zmierzających do realizacji polityki
Wspólnoty określonej w szóstym wspólnotowym programie działań w zakresie
środowiska naturalnego.
Program LIFE+ zapewnia wsparcie finansowe w wysokości 50% kwalifikujących
się kosztów projektu. W uzasadnionych przypadkach dla projektów z komponentu
I „Przyroda i różnorodność biologiczna” dotyczących siedlisk lub gatunków
priorytetowych, dofinansowanie może wynieść 75% kosztów projektu.
Nabór wniosków ogłaszany jest raz do roku przez Komisję Europejską, natomiast
przyjmowanie wniosków odbywa się za pośrednictwem właściwych organów
krajowych.
Do otrzymania dofinansowania z Programu LIFE + kwalifikują się następujące działania:
 działania operacyjne organizacji pozarządowych zaangażowanych w ochronę
i poprawę jakości środowiska na poziomie europejskim oraz w tworzenie
i wdrażanie ustawodawstwa i polityki ochrony środowiska unii europejskiej,
 tworzenie i utrzymywanie sieci, baz danych i systemów komputerowych
związanych bezpośrednio z wdrażaniem ustawodawstwa i polityki ochrony
środowiska UE, w szczególności gdy działania te poprawiają publiczny dostęp
do informacji o środowisku,
 analizy, badania, modelowanie i tworzenie scenariuszy,
 monitorowanie stanu siedlisk i gatunków, w tym monitorowanie lasów,
 pomoc w budowaniu potencjału instytucjonalnego,
 szkolenia, warsztaty i spotkania, w tym szkolenia podmiotów uczestniczących w
inicjatywach dotyczących zapobiegania pożarom lasów,
 platformy nawiązywania kontaktów zawodowych i wymiany najlepszych
praktyk,
 działania informacyjne i komunikacyjne, w tym kampanie na rzecz zwiększania
świadomości społecznej, a w szczególności kampanie zwiększające świadomość
społeczną na temat pożarów lasów,
 demonstracja innowacyjnych podejść, technologii, metod i instrumentów
dotyczących kierunków polityki
 specjalnie w odniesieniu do komponentu I „LIFE+ przyroda i różnorodność
biologiczna”:
a. zarządzanie gatunkami i obszarami oraz planowanie ochrony obszarów, w tym
zwiększenie ekologicznej spójności sieci Natura 2000;
b. monitorowanie stanu ochrony, w szczególności ustalenie procedur i struktur
monitorowania stanu ochrony;
181
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
c. rozwój i realizacja planów działania na rzecz ochrony gatunków i siedlisk
przyrodniczych;
d. zwiększenie zasięgu sieci Natura 2000 na obszarach morskich;
e. nabywanie gruntów pod następującymi warunkami:
o nabycie to przyczyniłoby się do utrzymania lub przywrócenia
integralności obszarów objętych siecią Natura 2000,
o nabycie gruntu jest jedynym lub najbardziej efektywnym sposobem
osiągnięcia pożądanego skutku w zakresie ochrony przyrody,
o nabywany grunt jest długookresowo przeznaczony na wykorzystanie
w sposób zgodny z celami szczegółowymi komponentu I „LIFE+ przyroda
i różnorodność biologiczna”, oraz
o dane państwo członkowskie zapewnia długookresowe wyłączne
przeznaczenie takich gruntów na cele związane z ochroną przyrody.
INICJATYWA LEADER+
Inicjatywa LEADER+ stanowi kontynuację i rozwinięcie programu LEADER II z lat
1994-1999. Inicjatywa ta wspomaga wdrażanie nowoczesnych strategii rozwoju
terenów wiejskich. Program jest finansowany przez Sekcję Orientacji Europejskiego
Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej. LEADER+ jest inicjatywą wspólnotową, czyli
programem bezzwrotnej pomocy Unii Europejskiej dla współpracujących ze sobą
lokalnych partnerów. Władze lokalne, organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy
otrzymują pomoc w związku ze zgłaszanymi przez nie projektami rozwoju na obszarach
wiejskich.
Cechą inicjatywy wspólnotowej jest to, że ma ona charakter eksperymentalny
z punktu widzenia polityk wspólnotowych. Oznacza to, że w wyniku realizacji inicjatywy
wspólnotowej w różnych miejscach i uwarunkowaniach pojawiają się nowatorskie
metody, sposoby rozwiązywania problemów i to one właśnie mogą w przyszłości
wpływać na politykę, jaką prowadzi Unia Europejska w danej dziedzinie.
Fundusze z programu LEADER+ mogą być przeznaczane na trzy cele:
 wspomaganie nowoczesnych strategii rozwoju terenów wiejskich,
 wsparcie dla międzyregionalnych i międzynarodowych projektów współpracy,
 tworzenie sieci obszarów wiejskich UE - zarówno objętych pomocą LEADER+ jak
i nie korzystających z tej pomocy.
Z inicjatywy LEADER+ mogą korzystać wszystkie tereny wiejskie Unii Europejskiej.
Beneficjentami pomocy są przede wszystkim “Lokalne Grupy Działania”, czyli związki
partnerów publicznych i prywatnych wspólnie podejmujących innowacyjne działania
związane z rozwojem obszaru wiejskiego. Aby skorzystać ze środków LEADER+, lokalna
grupa działania, sformalizowane ciało odpowiedzialne za realizację konkretnego
projektu, winna przedłożyć strategię dotyczącą jednego tematów :
 Wykorzystanie nowych sposobów i nowych technologii, aby produkty i usługi
stały się bardziej konkurencyjne,
 Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich; ten temat jest skoncentrowany
na innowacjach związanych z dostępem do usług,
182
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017




Promocja lokalnych produktów, w szczególności wspieranie wspólnych działań;
poprawa dostępu do rynku dla małych podmiotów produkcyjnych,
Waloryzacja zasobów naturalnych i kulturalnych,
Tworzenie i przyciąganie nowych podmiotów lokalnych i przedsiębiorstw,
Projekty dla młodzieży lub kobiet.
INICJATYWA JASPERS
Inicjatywa JASPERS dotyczy wsparcia dużych projektów od 25mln euro w sektorze
środowiska oraz od 50mln w sektorze transportu i innych sektorach, które kwalifikują się
do wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Funduszu Spójności.
Wsparcie nie ma charakteru finansowego, ale doradczy. Przedmiotem wsparcia
JASPERS jest pomoc techniczna w przygotowaniu dużych projektów inwestycyjnych w
zakresie:
 weryfikacji przygotowanej dokumentacji (studium wykonalności, sposób
wyliczenia poziomu dofinansowania, dokumentacja środowiskowa),
 analizy wybranych kwestii problemowych,
 doradztwa i wsparcia w rozwiązaniu kwestii istotnych dla przygotowania projektu
(np. pomoc publiczna),
 wsparcia o charakterze horyzontalnym związanym z przygotowaniem dużych
projektów (wytyczne dla projektów generujących dochód, programy pomocy
publicznej),
 polepszenia jakości wniosków o dofinansowanie zatwierdzanych przez Komisję
Europejską,
 wsparcia przy określaniu warunków dla konsultantów przygotowujących
dokumentację (Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia),
 wsparcia na etapie koncepcyjnym przygotowania projektów (analiza
optymalnych rozwiązań instytucjonalnych, niezależna ocena przy wyborze
wariantu realizacji, weryfikacja przyjętych założeń,
 identyfikacja pominiętych lub niedostatecznie uwzględnionych elementów
krytycznych, weryfikacja na wczesnym etapie kwalifikowalności).
PROGRAM INTERACT II
INTERACT II jest programem wsparcia technicznego, który ma na celu ulepszenie
zarządzania i wdrażania programów w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej.
Budżet tego programu na lata 2007-2013 wynosi 34 033 512 euro, w tym wkład Polski 449 376 euro. Misją INTERACT II jest wspieranie Europejskiej Współpracy Terytorialnej,
współfinansowanej przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego w okresie
programowania 2007 – 2013 w zapewnianiu usług dla grup docelowych.
Usługi te mają na celu:

zabezpieczanie i zwiększanie wydajności i efektywności programów i projektów
Współpracy Terytorialnej, odnoszących się do konkretnych obszarów
geograficznych lub dziedzin tematycznych,
183
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
dążenie do poprawy jakości i know-how w wymianie transgranicznej,
transnarodowej i międzyregionalnej w Państwach Członkowskich UE i krajach
stowarzyszonych Norwegii i Szwajcarii.
W programie uczestniczą wszystkie państwa Wspólnoty zaangażowane w zarządzanie
i wdrażanie programów w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej, w tym nowe
kraje członkowskie: Rumunia i Bułgaria oraz państwa sąsiadujące z UE, w tym Norwegia
i Szwajcaria. Program INTERACT II składa się z dwóch priorytetów:
Priorytet 1: Rozwój i dostarczanie usług
Priorytet ten dotyczy generowania treści, dostarczania i rozpowszechniania usług i
produktów w oparciu o najlepsze praktyki i zwiększoną wiedzę oraz w oparciu o
doświadczenia podmiotów, uczestniczących we współpracy terytorialnej.
W ramach tego priorytetu realizowane będą działania skoncentrowane w
następujących kategoriach interwencji:
a) zasoby informacji, które koncentrować się będą na dwóch celach
operacyjnych:
 baza wiedzy, czyli utworzenie i prowadzenie należytej, wszechstronnej
i powszechnie dostępnej bazy wiedzy dla współpracy terytorialnej
i powiązanych z nią spraw,
 narzędzia, czyli zapewnienie przyjaznych dla użytkownika poradników
i zestawów materiałów, jak również przykładów skutecznych procedur
dla realizowania współpracy terytorialnej,
b) współpraca, która zawiera następujące cele operacyjne:
 koordynacja sieci, czyli utworzenie, zarządzanie i animowanie siecią grup
docelowych/podmiotów wnoszących wkład w Program INTERACT oraz
intensyfikowanie powiązań sieciowych z zewnętrznymi partnerami i instytucjami
zaangażowanymi lub zainteresowanymi Europejską Współpracą Terytorialną,
 wymiana i transfer, czyli zwiększenie fizycznej wymiany, wzajemnej edukacji
i transferu know-how pomiędzy instytucjami, organami i osobami bezpośrednio
zaangażowanymi w realizowanie programów i projektów współpracy
terytorialnej w ramach celu Europejska Współpraca Terytorialna i Instrumentu
Pomocy Przedakcesyjnej,
c) rozpowszechnianie i promocja, czyli zapewnienie szerokiego rozpowszechniania
produktów
i
usług
INTERACT
pomiędzy
grupami
docelowymi
oraz rozpowszechnianie osiągnięć programu wśród wszystkich zainteresowanych
podmiotów,
d) zarządzanie jakością, czyli utworzenie i egzekwowanie rygorystycznego
zarządzania jakością, zapewniającego spójność, przydatność i wykonalność
wszelkiego rodzaju produktów i usług zapewnianych w ramach INTERACT II, jak
również przepływów komunikacji, węzłów kompetencji i umożliwianie procesów.
Priorytet 2: Pomoc Techniczna
Zgodnie z artykułem 46 rozporządzenia WE 1083/06 pomoc techniczna powinna
dotyczyć działań z zakresu: przygotowania, zarządzania, oceny, informacji i kontroli
działalności programów operacyjnych oraz zawierać działania, które mają na celu
zwiększenie zdolności administracyjnych do wdrażania funduszy. Dostępny budżet jest

184
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
ograniczony do 6% całkowitej kwoty alokowanej w ramach EFRR.
W ramach tego priorytetu realizowane będą następujące kategorie działań:
 działania zarządzające,
 działania monitorujące i oceniające,
 działania informacyjne,
 audyt.
8.6. Bank Ochrony Środowiska
Bank ochrony Środowiska udziela kredytów ze środków własnych oraz środków
NFOŚiGW i WFOŚiGW z przeznaczeniem na inwestycje służące likwidacji degradacji
i ochronę środowiska. Na bazie wieloletniego doświadczenia Bank realizuje zadania
związane z jego proekologiczną misją, współpracuje z organizacjami zajmującymi się
finansowaniem ochrony środowiska, tj. Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej, Wojewódzkimi Funduszami Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej, Fundacją Polska Wieś 2000 im. M. Rataja, Europejskim Funduszem Rozwoju Wsi
Polskiej oraz innymi funduszami pomocowymi.
Bank udziela na cele proekologiczne następujących instrumentów:
1) Kredyty z dopłatami NFOŚiGW
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej uruchomił nowy
instrument ekonomiczny jakim są dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych na
wskazane przez Narodowy Fundusz programy i przedsięwzięcia z zakresu ochrony
środowiska i gospodarki wodnej.
2) Kredyty na urządzenia i wyroby służące ochronie środowiska
Przedmiotami mogącymi ubiegać się o kredyt są wszyscy kredytobiorcy chcący
zakupić bądź zamontować urządzenia i wyroby służące ochronie środowiska.
Maksymalna kwota udzielanego kredytu to do 100% kosztów zakupu i kosztów montażu.
Przedmiotem kredytowania jest zakup, zakup i montaż lub montaż urządzeń i wyrobów
służących ochronie środowiska, np.: przydomowych oczyszczalni ścieków, kolektorów
słonecznych, pomp ciepła, grzejników konwekcyjnych, kotłów gazowych, olejowych
lub zasilanych energią elektryczną, zaworów termostatycznych, materiałów do
ocieplania budynków, okien termoizolacyjnych, rolet zewnętrznych i okiennic, drzwi
zewnętrznych charakteryzujących się niskim współczynnikiem przenikania ciepła.
Okres kredytowania wynosi 5 lat, natomiast oprocentowanie jest zmienne,
ustalane na podstawie Zarządu BOŚ S.A. W przypadku zawarcia umowy pomiędzy
bankiem, a sprzedawca bądź producentem urządzeń, kredyty udzielane na zakupy
tych urządzeń mogą być oprocentowane od 1% w skali roku.
3) Kredyty agroturystyczne
Kredyty agroturystyczne udzielne są ze środków Fundacji "Europejski Fundusz Rozwoju
Wsi Polskiej - Counterpart Fund". Podmiotami uprawnionymi do ubiegania się o tego
typu kredyt to rolnicy i członkowie ich rodzin, inne osoby fizyczne wykonujące
działalność gospodarczą, spółki handlowe (o których mowa w art. 1 § 2 ustawy z 15
185
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
września 2000r. Kodeks spółek handlowych), inne osoby prawne oraz jednostki
organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, lecz posiadające zdolność
prawną oraz gminy wiejskie i miejsko-wiejskie oraz związki komunalne tych gmin.
Przedmiotem kredytowania są nakłady inwestycyjne związane z uruchomieniem
nowych lub rozwojem istniejących przedsięwzięć gospodarczych w zakresie
agroturystyki na wsi lub w miastach do 20 tys. mieszkańców, w zakresie:
 bazy noclegowej,
 bazy gastronomicznej,
 bazy rekreacyjno-sportowej i kulturowej,
 zakupu niezbędnego, pierwszego wyposażenia inwestycyjnego budowanych
obiektów agroturystycznych.
4) Kredyty termomodernizacyjne i remontowe
Kredyty termomodernizacyjne i remontowe udzielane zgodnie z ustawą o wspieraniu
termomodernizacji i remontów z dnia 21 listopada 2008 r. (Dz. U. Nr 223, poz. 1459 z dnia
18 grudnia 2008 r.), związane z możliwością uzyskania premii termomodernizacyjnej,
remontowej i kompensacyjnej.
Przedmiotem kredytowania są:
1) Przedsięwzięcia termomodernizacyjne, tj. przedsięwzięcia, których przedmiotem jest
ulepszenie prowadzące do zmniejszenia zapotrzebowania na energię zużywaną na
potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej w budynkach, ulepszenie
powodujące zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach ciepłowniczych
i lokalnych źródłach ciepła, wykonanie przyłącza technicznego do scentralizowanego
źródła ciepła w związku z likwidacją źródła lokalnego, całkowita lub częściowa
zamiana źródła energii na odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji.
2) Przedsięwzięcia remontowe, tj. przedsięwzięcia związane z termomodernizacją,
których przedmiotem jest: remont, wymiana okien lub remont balkonów przebudowa,
w wyniku której następuje ulepszenie budynku, wyposażenie w instalacje i urządzenia
wymagane dla budynków mieszkalnych oddawanych do użytkowania.
3) Remonty budynków jednorodzinnych – jedynie przy ubieganiu się o premię
kompensacyjną.
5) Kredyty w formule „trzeciej strony”
Kredyty udziela się firmom, które realizują inwestycje w formule "Trzeciej strony".
Inwestycje te są przedsięwzięciami proekologicznymi, których celem jest uzyskanie
oszczędności energii elektrycznej, energii cieplnej, zużycia wody lub z tytułu
zmniejszenia opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska służące składowaniu lub
zagospodarowywaniu odpadów, oczyszczaniu ścieków lub uzdatnianiu wody, których
efekty ekologiczne w wyrazie finansowym, zapewniają spłatę kredytu. Podmioty
uprawnione do ubiegania się o kredyt to przedsiębiorcy, wprowadzający nową
technologię w obiektach Zamawiającego, w celu uzyskania zysków z oszczędności lub
opłat, o których mowa wyżej.
186
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
6) Kredyty na zaopatrzenie wsi w wodę
Kredyty na zbiorowe zaopatrzenie w wodę wsi i miast do 20 tys. mieszkańców ze
środków Fundacji "Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej - Counterpart Fund"
Podmioty uprawnione do ubiegania się o kredyt to jednostki samorządu terytorialnego
szczebla gminnego i powiatowego oraz ich związki i porozumienia, spółki handlowe
(o których mowa w art. 1 § 2 ustawy z 15 września 2000r. Kodeks spółek handlowych)
oraz inne osoby prawne oraz jednostki organizacyjne, nie posiadające osobowości
prawnej, lecz posiadające zdolność prawną.
Przedmiotem kredytowania mogą być inwestycje w zakresie zbiorowego
zaopatrzenia wsi w wodę, zlokalizowane na terenach wiejskich, rozumianych jako
tereny rolne, leśne i inne otwarte osiedla wiejskie i małe miasta do 20 tys. mieszkańców,
związane z:
 budową lub przebudową sieci wodociągowej,
 budową lub przebudową stacji wodociągowych.
7) Kredyty we współpracy z WFOŚiGW
Kredyty realizowane są we współpracy Wojewódzkim Funduszem ochrony Środowiska i
Gospodarki Wodnej, Oddział w Szczecinie oraz w Koszalinie.
Przedmiot kredytowania – inwestycje energooszczędne
 Zadania inwestycyjne polegające na modernizacji i budowie systemów
grzewczych, tj.:
o przebudowie kotłowni opalanych paliwem stałym (węgiel, koks, miał
węglowy) na gazowe, olejowe lub zasilane energia elektryczną,
przynoszące wymierny efekt ekonomiczny i ekologiczny w postaci
zmniejszenia zużycia energii,
o budowie i modernizacji systemów grzewczych, obejmujących zakup
i montaż kotłów gazowych, olejowych i węglowych niskoemisyjnych,
posiadających
certyfikat
energetyczno-emisyjny
wydany
przez
akredytowane laboratorium.
 Zadania inwestycyjne polegające na zakupie i montażu systemów
z wykorzystaniem rekuperatorów (mechanicznej wentylacji z odzyskiem ciepła).
Z kredytu finansowane mogą być następujące zakupy wraz z montażem:
 energooszczędnych kotłów opalanych gazem, olejem opałowym lub zasilanych
energią elektryczną, wraz z oprzyrządowaniem i systemem sterowania,
 źródeł ciepła opartych o kotły charakteryzujące się wysoką sprawnością, np.
kotły kondensacyjne,
 w przypadku kotłów węglowych możliwe kredytowanie zakupu kotła
niskoemisyjnego, posiadającego certyfikat energetyczno-emisyjny wydany przez
akredytowane laboratorium,
 palników gazowych, olejowych jako składowe instalacji grzewczych,
 zaworów termostatycznych na grzejnikach c.o. (samoczynnie regulujących
temperaturę),
 grzejników konwekcyjnych,
187
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017






systemów z wykorzystaniem rekuperatorów
z odzyskiem ciepła),
zbiorników na gaz lub olej opałowych,
wkładów kominowych,
wymienników ciepła,
elementów sieci oraz przyłączy gazowych,
innych elementów składowych instalacji.
(mechanicznej
wentylacji
8) Kredyty z 5 linii KfW na długoterminowe inwestycje
Podmioty uprawnione do ubiegania się o kredyt KfW5 to małe i średnie prywatne
przedsiębiorstwa, które nie korzystały do tej pory z finansowania w ramach programu
SME Finance Facility (KfW2 i KfW4): zatrudniające do 250 pracowników, o rocznych
obrotach do 40mln EUR lub sumie bilansowej do 27mln EUR, spełniające warunek
niezależności UE (nie więcej niż 25% udziałów należy do firmy nie będącej MSP zgodnie
z definicją Unii Europejskiej). Przedmiotem kredytowania są odnawialne źródła energii ,
termomodernizacja obiektów usługowych i przemysłowych, unieszkodliwianie wyrobów
zawierających azbest oraz pozostałe projekty inwestycyjne o charakterze
proekologicznym.
9. SYSTEM ZARZĄDZANIA PROGRAMEM OCHRONY ŚRODOWISKA
Niniejszy Program stworzono w oparciu o kluczowe dokumenty dotyczące
ochrony środowiska, tj.
 „Polityka ekologiczna Państwa na lata 2009-2012 z perspektywą d roku 2016”,
 „Program Ochrony Środowiska Województwa Zachodniopomorskiego na lata
2008 – 2011 z perspektywą na lata 2012 – 2015”,
 „Strategia rozwoju Gminy Choszczno na lata 2008-2020”,
 „Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Choszczeńskiego na lata 2008-2011
z perspektywą na lata 2012-2015”.
9.1. Koncepcja systemu zarządzania Programem ochrony środowiska
Warunkiem realizacji Programu ochrony środowiska jest ustalenie systemu
zarządzania tym programem. Zarządzanie Programem odbywa się z uwzględnieniem
zasad zrównoważonego rozwoju, w oparciu o instrumenty zarządzania zgodne
z kompetencjami i obowiązkami podmiotów zarządzających.
W odniesieniu do gminnego Programu ochrony środowiska jednostką, na której
będą spoczywały główne zadania zarządzania tym programem będzie Urząd Gminy.
Jednak całościowe zarządzanie środowiskiem w gminie będzie odbywać się na kilku
szczeblach. Oprócz szczebla gminnego są jeszcze szczeble wojewódzki i powiatowy
obejmujące działania podejmowane w skali województwa i powiatu, a także szczebel
jednostek organizacyjnych, obejmujący działania podejmowane przez podmioty
gospodarcze korzystające ze środowiska. Na każdą z tych jednostek nałożone są różne
(czasami zbieżne) obowiązki.
188
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Na trochę innych zasadach odbywa się zarządzanie w stosunku do podmiotów
gospodarczych korzystających ze środowiska. Kierują się one głównie rachunkiem
(efektami) ekonomicznym i zasadami konkurencji rynkowej choć od jakiegoś czasu
uwzględniają one także głos opinii społecznej. Na tym szczeblu zarządzanie
środowiskiem odbywa się przez:
 dotrzymanie wymagań stawianych przez przepisy prawa,
 porządkowanie technologii i reżimów obsługi urządzeń,
 modernizację stosowanych technologii,
 eliminowanie technologii uciążliwych dla środowiska,
 instalowanie urządzeń ochrony środowiska,
 stałą kontrolę emisji zanieczyszczeń.
Instytucje działające w ramach administracji odpowiedzialnych za wykonanie
zadań z zakresu ochrony środowiska i egzekwowanie prawa, mają głównie na celu
zapobieganie zanieczyszczeniu środowiska poprzez:
 racjonalne planowanie przestrzenne,
 kontrolowanie gospodarczego korzystania ze środowiska,
 porządkowanie działalności związanej z gospodarczym korzystaniem
ze środowiska.
Instrumenty służące do zarządzania programem ochrony środowiska wynikają
z
obowiązujących
aktów
prawnych
(np.
Prawo
ochrony
środowiska,
o zagospodarowaniu przestrzennym, o ochronie przyrody, o odpadach itp.) i można je
podzielić na instrumenty prawne, finansowe, społeczne oraz strukturalne.
9.1.1. Instrumenty prawne
Program realizowany będzie w oparciu o polskie prawo kompatybilne
z przepisami UE. Realizacja Programu odbywać się będzie zgodnie z zasadą
zrównoważonego rozwoju, w oparciu o kompetencje organów zarządzających
środowiskiem. Składają się na nie w szczególności:

decyzje reglamentacyjne - pozwolenia: na wprowadzanie gazów lub pyłów
do powietrza, wytwarzanie odpadów, wprowadzanie ścieków do wód lub do
ziemi,

zezwolenie na gospodarowanie odpadami,

pozwolenia wodno-prawne na szczególne korzystanie z wód, wykonywanie
urządzeń wodnych, wykonywanie innych czynności i robót, budowli, które mają
znaczenie w gospodarowaniu wodami lub w korzystaniu z wód,

zezwolenia - koncesje wydane na podstawie Prawa geologicznego i górniczego,

uzgadnianie w zakresie przestrzegania standardów ekologicznych decyzji
o warunkach zabudowy oraz o pozwoleniu na budowę, rozbiórkę obiektu
budowlanego, decyzji o pozwoleniu na zmianę sposobu użytkowania obiektu
budowlanego lub jego części przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko,

cofnięcie lub ograniczenie zezwolenia lub pozwolenia na korzystnie ze środowiska,
189
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017






decyzje „naprawcze” dotyczące zakresu i sposobu usunięcia przez podmiot
korzystający ze środowiska przyczyn negatywnego oddziaływania na środowisko
i przywrócenia środowiska do stanu właściwego oraz zobowiązujące do usunięcia
uchybień,
decyzje zezwalające na usuwanie drzew i krzewów,
programy dostosowawcze dotyczące przywracania standardów jakości
środowiska do stanu właściwego,
decyzje wstrzymujące oddanie do użytku instalacji lub obiektu, a także
wstrzymujące użytkowanie instalacji lub obiektu,
decyzje o zakazie produkcji, importu, wprowadzania do obrotu,
kontrole przestrzegania prawa ochrony środowiska i zobowiązań wynikających
z decyzji.
Szczególnym instrumentem prawnym jest monitoring czyli pomiar stanu
środowiska. Prowadzony on jest zarówno jako badania jakości środowiska jak też w
odniesieniu do ilości zasobów środowiska. Obecnie, wprowadzenie badań
monitoringowych jako obowiązujących przez zapisy w niektórych aktach prawnych,
czynią je instrumentem o znaczeniu prawnym.
Wymienione instrumenty prawne będą stosowane przez: Wojewodę
Zachodniopomorskiego,
Marszałka
Województwa
Zachodniopomorskiego,
Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, Starostę Choszczeńskiego, Burmistrza
Gminy Choszczno, Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony
Środowiska, Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Szczecinie,
zgodnie z kompetencjami wymienionych organów.


Bardzo istotne są przepisy prawa miejscowego ustalone w szczególności:
przez Wojewodę Zachodniopomorskiego, dotyczące ochrony cennych obiektów
przyrodniczych,
rady gminy, dotyczące miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
zasad utrzymania czystości i porządku w gminie, zasad zbiorowego zaopatrzenia w
wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków, ochronę niektórych obiektów
cennych przyrodniczo ustalonych przez radę gminy.
Na każdym stopniu samorządu terytorialnego funkcjonować będą programy
ochrony środowiska, będące politykami ekologicznymi: Województwa Zachodniopomorskiego, Powiatu Choszczeńskiego oraz Gminy Choszczno. Będą one
kompatybilne z polityką ekologiczną państwa. Programom tym będą towarzyszyć plany
gospodarki odpadami. Wówczas, kiedy będą przekraczane standardy jakości
środowiska, tworzone będą programy naprawcze (programy ochrony powietrza,
ochrony środowiska przed hałasem, program działań mających na celu ograniczenie
odpływu związków azotu ze źródeł rolniczych).
Wymienione instrumenty prawne pomogą w terminowej realizacji Programu
ochrony środowiska pod warunkiem, iż wszystkie w/w organy ochrony środowiska
i podmioty korzystające ze środowiska będą wywiązywać się ze swoich zadań.
190
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
9.1.2. Instrumenty finansowe
Do zarządzania Programem konieczne są instrumenty finansowe, do których
zaliczamy:
 opłaty za korzystanie ze środowiska (za wprowadzanie zanieczyszczeń do
powietrza, za pobór wód, za wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi,
składowanie odpadów, wycięcie drzew i krzewów), realizowane zgodnie z
zasadą „zanieczyszczający płaci”,
 opłaty podwyższone - płacone wówczas, kiedy podmioty funkcjonują bez
stosownych pozwoleń ekologicznych,
 administracyjne kary pieniężne wymierzane za niedopełnianie standardów
określonych decyzjami administracyjnymi,
 opłaty koncesyjne, za eksploatację kopalin,
 kredyty i dotacje z funduszy ochrony środowiska.
9.1.3. Instrumenty społeczne
Instrumenty społeczne wspomagają realizacje programu ochrony środowiska.
Wiążą się one z realizacją zasady współdziałania, której służą uzgodnienia
i usprawnienia instytucjonalne. Instrumenty społeczne są to narzędzia służące
usprawnieniu współpracy i budowania partnerstwa, tzw. „uczenie się poprzez
działanie”. Wśród nich istnieje podział na dwie kategorie wewnętrzne: pierwsza dotyczy
działań samorządów a narzędziami są przede wszystkim działania edukacyjne, druga
polega
na
budowaniu
powiązań
między
władzami
samorządowymi
a społeczeństwem, gdzie podstawą jest komunikacja społeczna: systemy konsultacji
i debat publicznych oraz wprowadzanie mechanizmów tzw. budowania świadomości
(kampanie edukacyjne).
Edukacja ekologiczna jest istotnym elementem instrumentów społecznych. Są to
różnorodne działania zmierzające do kształtowania świadomości ekologicznej
społeczeństwa oraz przyjaznych dla środowiska nawyków. Podstawą prowadzenia
prawidłowych działań edukacyjnych jest rzetelne i ciągłe przekazywanie wiedzy na
tematy związane z ochrona środowiska oraz komunikowanie się władz samorządów
lokalnych ze społeczeństwem na drodze podejmowanych inwestycji.
Ważna dla ochrony środowiska jest również współpraca pomiędzy lokalnymi służbami
ochrony środowiska, instytucjami naukowymi, organizacjami społecznymi oraz
podmiotami gospodarczymi. Powinny to być relacje partnerskie, które będą prowadziły
do wspólnej realizacji poszczególnych przedsięwzięć. I tak pozarządowe organizacje
ekologiczne
mogą
zajmować
się
zarówno
działaniami
planistycznymi
(np. przygotowywać plany ochrony rezerwatów i parków narodowych, opracowywać
operaty ochrony przyrody dla nadleśnictw), prowadzić konstruktywne (i jak najbardziej
fachowe) programy ochrony różnych gatunków czy typów siedlisk, realizować
prośrodowiskowe inwestycje (np. związane z alternatywnymi źródłami energii) itp.
191
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Tradycyjną rolą organizacji jest też prowadzenie kontroli przestrzegania przepisów
ochrony środowiska i monitoringu.
Niezbędne jest, aby prowadzona komunikacja społeczna objęła swym
zasięgiem wszystkie grupy społeczeństwa. Bardzo ważną sprawą jest właściwe, rzetelne
i odpowiednio wcześniejsze informowanie tych mieszkańców, których planowane
inwestycje będą dotyczyły w sposób bezpośredni (np. mieszkańców przez tereny
których posesji będzie przebiegać wodociąg). Nie może dojść do sytuacji, że
o planowanych zamierzeniach mieszkańcy dowiedzą się z „innych” źródeł np. z prasy.
W takim przypadku wielokrotnie zajmą oni postawę negatywną w stosunku
do planowanej inwestycji. Jak uczy doświadczenie wydłuża to lub nawet czasami
uniemożliwia realizacje planowanych celów.
Należy jednak pamiętać, że głównym celem prowadzonej edukacji
ekologicznej będzie zmiana postaw (nawyków) społeczeństwa w odniesieniu
do poszczególnych dziedzin życia tak, aby były one zgodne z zasadami
zrównoważonego rozwoju. Z uwagi na specyfikę tego zagadnienia trzeba mieć
świadomość, że będzie to proces wieloletni co nie oznacza, że nie należy go
prowadzić.
Działania edukacyjne powinny być realizowane w różnych dziedzinach, różnych
formach oraz na różnych poziomach, począwszy od szkół wszystkich stopni,
a skończywszy na tematycznych szkoleniach adresowanych do poszczególnych grup
zawodowych i organizacji.
W szczególności szkolenia ekologiczne powinny być organizowane dla:

pracowników administracji,

samorządów mieszkańców,

nauczycieli szkół wszystkich szczebli,

dziennikarzy,

dyrekcji i kadry zakładów produkcyjnych.
Edukacja i informacja z komunikacją są ze sobą ściśle powiązane, bowiem
dobra i właściwa informacja potęguje proces edukacji.
9.1.4. Instrumenty strukturalne
Do instrumentów strukturalnych należą wszelkie programy strategiczne np.
strategie rozwoju wraz z programami sektorowymi, a także program ochrony środowiska
i to one wytyczają główne tendencje i kierunki działań w ramach rozwoju
gospodarczego, społecznego i ochrony środowiska. Nadrzędnym dokumentem jest
strategia rozwoju gminy jako dokument wytyczający główne tendencje i kierunki
działań w ramach rozwoju gospodarczego, społecznego i ochrony środowiska.
Dokument ten jest bazą dla opracowania programów sektorowych np. dotyczących
rozwoju obszarów wiejskich, przemysłu, ochrony zdrowia, turystyki, ochrony środowiska
itp.
W programach ochrony środowiska uwzględniono z jednej strony kierunki
rozwoju poszczególnych dziedzin gospodarki i ich konsekwencje dla środowiska,
a z drugiej wytyczono pewne ramy tego rozwoju, warunkowane troską o stan
środowiska.
192
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Ochrona środowiska na terenie gminy wymaga podejmowania pewnych
działań w określonych dziedzinach gospodarki jak i codziennego życia jego
mieszkańców.
9.1.5. Uwarunkowania unijne
Przystąpienie Polski do członkowstwa w Unii Europejskiej narzuca na władze
samorządowe obowiązek dostosowania się do norm przez nią przyjętych, także
w zakresie ochrony środowiska. Obecnie całe ustawodawstwo polskie jest zgodne
z unijnym i zorientowane głównie na ochronę poszczególnych komponentów
środowiska oraz regulację procesów technologicznych i produktów w celu ochrony
zdrowia człowieka i środowiska. Niezbędnym i niezwykle istotnym czynnikiem w procesie
integracji europejskiej jest uwypuklenie roli planowania i zarządzania środowiskowego.
VI Program działań Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska na lata
2001 – 2010 podkreśla, ze realizacja zrównoważonego rozwoju ma nastąpić poprzez
poprawę środowiska i jakości życia obywateli krajów należących do Unii Europejskiej.
Problemem szczególnej wagi jest spełnienie standardów ekologicznych Unii
Europejskiej. Będzie to oznaczało konieczność dostosowania aktualnego stanu
środowiska gminy do wymagań, szczególnie w zakresie gospodarki odpadami,
gospodarki wodno – ściekowej, ochrony gleb, powierzchni ziemi i przyrody.
Kwestie te zostały uwzględnione w Programie, w którym zapisano konkretne cele
do osiągnięcia, mogące w znaczący sposób oddziaływać na poprawę środowiska
gminy.
Wdrażanie unijnych wymagań w zakresie ochrony środowiska, to znaczące
koszty związane z realizacją przedsięwzięć inwestycyjnych. Podstawowe źródła
finansowania zostały omówione wyżej. Należy pamiętać, że fundamentem polityki
ekologicznej UE jest zasada „zanieczyszczający płaci”. Oparcie ochrony środowiska na
tej zasadzie oraz ujednolicenie zasad finansowania inwestycji proekologicznych
oznacza, że realizacja polityki ekologicznej w państwach członkowskich UE nie powinna
się opierać na subwencjach. Pomoc państwa została dopuszczona tylko wyjątkowo,
kiedy szybkie wdrożenie restrykcyjnych przepisów ochrony środowiska lub wysokich
opłat może spowodować poważne zaburzenia gospodarcze i ewentualne koszty
społeczne. Dlatego też przy rozważaniu strategii finansowania inwestycji ekologicznych
w szerszym niż do tej pory stopniu trzeba brać pod uwagę konieczność sfinansowania
kosztów przez przyszłych użytkowników (specyfiką finansowania inwestycji
ekologicznych w Polsce jest to, że obciążenia korzystającego ze środowiska są od wielu
lat minimalne). Należy także pamiętać, iż z roku na rok spada emisja substancji do
środowiska, wielkość opłat za korzystanie ze środowiska i udział funduszy
w finansowaniu inwestycji ekologicznych także spada z roku na rok.
Podstawowe korzyści, jakie odniesie Polska we wdrażaniu unijnych wymagań to:
poprawa międzynarodowego wizerunku Polski, ważna zwłaszcza dla samorządów.
Przełoży się to na zainteresowanie inwestorów naszymi terenami, poprawę infrastruktury
wodno-ściekowej, zapewnienie usług w zakresie gospodarowania odpadami, poprawę
jakości powietrza, wykorzystanie środków unijnych to poprawa sytuacji ekonomicznej
mieszkańców, wyrażająca się zmniejszeniem kosztów uzdatniania wody i wymiany
193
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
infrastruktury wodociągowej, kanalizacyjnej, zmniejszeniem kosztów produkcji
w rolnictwie (obniżenie kosztów odkwaszania gleb), uzyskaniem lepszych plonów o
lepszej jakości, zwiększeniem atrakcyjności turystycznej terenów, nowymi miejscami
pracy.
Realizacja programu ochrony środowiska w Gminie Choszczno będzie
wymagała dużego wysiłku wszystkich jego realizatorów, ale przyniesie znaczące
korzyści dla wszystkich mieszkańców gminy.
10. WDROŻENIE I MONITORING PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA
10.1. Struktura organizacyjna zarządzania Programem
Nadzór nad realizacją Programu w praktyce oznacza określenie zasad
zarządzania nim wraz z ustaleniem mechanizmu monitorowania jego realizacji. Program
Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Choszczno na lata 2010-2013 z perspektywą do
roku 2017 jest dokumentem o charakterze strategicznym. Stanowi instrument realizacji
prawa miejscowego, pozostając w ścisłym związku z planami zagospodarowania
przestrzennego, decyzjami o warunkach zabudowy oraz decyzjami związanymi
z realizacją przedsięwzięć w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, gospodarki
odpadami, rozwojem terenów zielonych i innych.
Gmina jest jednostką samorządu terytorialnego, która coraz bardziej zyskuje na
znaczeniu jako organ kreujący politykę ochrony środowiska na własnym obszarze.
Władze samorządowe stają się świadome faktu, iż będąc kluczową stroną w
działaniach dotyczących ochrony środowiska, mogą wpływać na jakość środowiska
terenów przez siebie administrowanych.
Podczas wdrażania „Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Choszczno
na lata 2010-2013 z perspektywą do roku 2017” gmina może odgrywać następujące
role:

regulacyjną: wszelkie decyzje (uchwały, np. dotyczące odpadów komunalnych,
planowanie przestrzenne),

koordynacyjną: edukacja ekologiczna, wymiana informacji między grupami
zadaniowymi,

stymulacyjną: np. stymulowanie rolników do rozwoju gospodarstw agroturystycznych i specjalistycznych,

wspomagającą: wprowadzanie udogodnień np. dla przemysłu rolno-spożywczego
(obniżenie podatku od nieruchomości),

wykonawczą: wykonywanie
zadań
legislacyjnych,
wynikających
z ustawodawstwa,

kontrolną: (np. kontrola gospodarki ściekowej w gminie).
Jednak realizacja szeregu zadań wymaga także udziału administracji rządowej
i samorządowej, tj. szczebla wojewódzkiego i powiatowego, które dysponują
instrumentarium wynikającym z ich kompetencji.
194
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Ponadto Burmistrz Gminy współdziała z instytucjami administracji specjalnej,
w dyspozycji, których znajdują się instrumenty kontroli i monitoringu. Instytucje te
kontrolują respektowanie prawa, prowadzą monitoring stanu środowiska (Inspekcja
Sanitarna, WIOŚ w Szczecinie, WSSE w Szczecinie i Powiatowa SSE w Choszcznie),
prowadzą monitoring wód (RZGW).
Realizacja Programu wymaga także udziału przedsiębiorców zakładów
usługowych, podmiotów gospodarczych oraz szerokiego wsparcia społecznego, w tym
pozarządowych organizacji ekologicznych.
Zgodnie z art. 18 ust. 2 Prawa ochrony środowiska, Burmistrz Gminy jest
odpowiedzialny za opracowanie raportu z realizacji Programu Ochrony Środowiska.
Raport z realizacji ww. dokumentu przygotowuje się raz na dwa lata i zostaje od
przedstawiony Radzie Miejskiej w Choszcznie. Zgodnie z Ustawą Prawo ochrony
środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2008 roku, Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) pierwszy raport
z realizacji Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Choszczno na lata
2010 -2013 z perspektywą do roku 2017 winien być przygotowany do 30 czerwca
2012 roku, natomiast kolejny sporządzony zostanie w 2014 roku.
Program ochrony środowiska powinien zostać rozpowszechniony wśród
społeczeństwa gminy poprzez jego publikację i umieszczenie na stronie internetowej
Gminy Choszczno. Jednym z ważnych elementów procesu wdrożenia programu jest
jego monitorowanie polegające na ciągłym systemie obserwacji i kontroli realizacji
zadań Programu. Szczegółową strukturę organizacyjną w zarządzaniu Programem
Ochrony Środowiska dla Gminy Choszczno przedstawia rysunek 9.
Rada Miejska w Choszcznie
Wojewoda
Samorząd wojewódzki
Starosta
Samorząd powiatowy
Burmistrz
Gminy Choszczno
Pełnomocnik
ds. Programu
Instytucje
kontrolujące
Jednostki
realizujące
przedsięwzięcia
Instytucje
finansujące
Odbiór społeczny
Rysunek 9. Struktura organizacyjna zarządzania Programem
Źródło: Opracowanie własne
195
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
10.2. Monitorowanie Programu ochrony środowiska
Program Ochrony Środowiska jest narzędziem wdrażania polityki ochrony
środowiska w gminie. Oznacza to konieczność monitorowania zmian zachodzących
w gminie, poprzez regularne ocenianie stopnia jego realizacji w odniesieniu do stopnia
realizacji założonych działań, przyjętych celów, a także ustalania rozbieżności
pomiędzy założonymi celami i działaniami, a ich wykonaniem.
Ostatnim elementem tej analizy jest ustalenie przyczyn ujawnionych rozbieżności.
Cykliczność oceny zakłada okres dwóch lat. Niezależnie od tego, monitorowanie
Programu odbywać się będzie poprzez roczną ocenę wykonania założonego na
wskazane działania budżetu. Należy przyjąć, że aktualizacja polityki długookresowej
odbywać się będzie co cztery lata.
Monitoring powinien być sprawowany w następujących zakresach:
 monitoring środowiska - system kontroli środowiska, jest narzędziem
wspomagającym prawne, finansowe i społeczne instrumenty zarządzania
środowiskiem. Dostarcza informacji o efektach wszystkich działań na rzecz
ochrony środowiska i może być traktowany jako podstawa do oceny całej
polityki ochrony środowiska. Jest jednym z najważniejszych kryteriów,
na podstawie których tworzona jest nowa polityka. Mierniki efektów
ekologicznych są w znacznym stopniu dostępne jako wielkości mierzone w
ramach istniejących systemów kontroli i monitoringu. Pomiary poziomów emisji i
imisji, zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych są wykonywane
w ramach działalności np. WIOŚ, RZGW, IMGW, a przyrost obszarów aktywnych
przyrodniczo (lasów, łąk, terenów parkowych, użytków ekologicznych) znany jest
instytucjom takim, jak np. Urzędy Gmin, Regionalna Dyrekcja Lasów
Państwowych.
 monitoring programu - najważniejszy wskaźnik monitorowania realizacji
poszczególnych zadań, które powinno się odbywać np. co roku, na podstawie
zestawienia planu działań przewidzianych do realizacji z postępem ich
wdrożenia. W przypadku nie osiągnięcia zaplanowanych zamierzeń należy
dokonać analizy sytuacji i poznać jej przyczyny. Powodem mogą być np. brak
czasu, pieniędzy, zasobów ludzkich lub też zmiana kolejności przewidzianych
w programie zadań priorytetowych,
 monitoring odczuć społecznych - jest on sprawowany na podstawie badań
opinii społecznej i specjalistycznych opracowań służących jakościowej ocenie
udziału społeczeństwa w działaniach na rzecz poprawy stanu środowiska,
a także ocenie odbioru przez społeczeństwo efektów Programu, między innymi
przez ilość i jakość interwencji zgłaszanych do powiatowych władz
środowiskowych.
Harmonogram monitoringu realizacji „Programu Ochrony Środowiska dla Miasta
i Gminy Choszczno na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017” przedstawiono
w tabeli 46.
196
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Tabela 46.
Monitoring realizacji Programu Ochrony Środowiska
Monitoring
2011
2012
2013
2014
Itd.
Monitoring stanu
środowiska
Mierniki efektywności
Programu
Ocena realizacji listy
przedsięwzięć
Raporty z realizacji
Programu
Aktualizacja Programu
Ochrony Środowiska
obszar zaznaczony określa czas realizacji monitoringu
10.2.1. Mierniki realizacji Programu
Podstawą dobrego systemu oceny realizacji programu jest odpowiedni system
sprawozdawczości oparty na miernikach (wskaźnikach) ekonomicznych, stanu
środowiska i zmianach presji na środowisko, a także na wskaźniku świadomości
społecznej.
Proponuje się, zatem następujące wskaźniki (mierniki):
 mierniki ekonomiczne - związane są z procesem finansowania inwestycji
ochrony środowiska przy założeniu, że punktem odniesienia są określone efekty
ekologiczne. Należą do nich łączny i jednostkowy koszt uzyskania efektu
ekologicznego oraz koszty uzyskania efektu w okresie eksploatacji, a także
trwałość efektu w określonym czasie. Grupa mierników ekonomicznych będzie
dostępna w instytucjach finansujących lub wspomagających finansowanie
inwestycji związanych z ochroną środowiska. Konieczne będzie także śledzenie
cen usług na rynku inwestycji oraz przegląd kosztów eksploatacji urządzeń
ochrony środowiska,
 mierniki ekologiczne – w tej grupie znajdują się mierniki określające stan
środowiska, stopień zmian w nim zachodzących oraz mierniki określające skutki
zdrowotne dla populacji. Mierniki ekologiczne są w znacznym stopniu dostępne
jako wielkości mierzone w ramach systemów kontroli i monitoringu. Pomiary
poziomów emisji i imisji są wykonywane w ramach działalności WIOŚ, IMGW,
RZGW. Przyrost obszarów aktywnych przyrodniczo (lasów, łąk, terenów
parkowych) znany jest instytucjom takim jak RDLP, Regionalny Dyrektor Ochrony
Środowiska, organy wykonawcze gmin. Istotnym elementem jest monitoring
zagospodarowania terenów poprzemysłowych, dla którego niezbędne będzie
utworzenie katastru tych terenów oraz zestawu norm oceny terenów
zanieczyszczonych i poprzemysłowych. Miernikami mogą być:
 jakość wód powierzchniowych i podziemnych,
 długość sieci kanalizacyjnej,
197
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017

 wielkość emisji zanieczyszczeń pyłowych,
 wielkość emisji zanieczyszczeń gazowych,
 wielkość lesistości powierzchni lasów na 1 mieszkańca,
 powierzchnia terenów objętych ochroną prawną,
 powierzchnia terenów zdegradowanych,
 nakłady inwestycyjne na ochronę środowiska.
społeczne (świadomości społecznej) – mierniki społecznych efektów programu
są wielkościami wolnozmiennymi. Są wynikiem badań opinii społecznej
i specjalistycznych opracowań służących jakościowej ocenie udziału
społeczeństwa w działaniach na rzecz poprawy stanu środowiska, a także
ocenie odbioru przez społeczeństwo efektów programu przez ilość i jakość
interwencji zgłaszanych do wojewody. Mierniki społeczne to:
 udział społeczeństwa w działaniach związanych z ochroną środowiska,
 stopień uspołecznienia procesów decyzyjnych (ilość i rodzaje interwencji
społecznej),
 ilość i zróżnicowanie sposobów informacji i edukacji środowiskowej
(akcje, kampanie, udział mediów lokalnych, zaangażowanie różnych
grup społeczności),
 ilość działań prawnych (procesów) odszkodowawczych związanych
ze zniszczeniami środowiska.
Decyzja o przyjęciu liczby i rodzajach wskaźników jest decyzją ustalającą
określony system oceny przyjętej polityki ochrony środowiska w gminie. Oprócz ich
doboru konieczne jest ustalenie sposobu ich agregacji, a następnie interpretacji.
Wskaźniki proponowane w ślad za Powiatowym Programem Ochrony
Środowiska dla oceny realizacji celów i działań zapisanych w „Programie Ochrony
Środowiska dla Miasta i Gminy Choszczno na lata 2010-2013 z perspektywą do roku
2017” przedstawiono w tabeli 47.
198
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Tabela 47.
Wskaźniki proponowane do oceny gminnego programu ochrony środowiska
Lp.
Stan
wyjściowy
(2006 r.)
Wskaźnik
Rok
Stan na rok
2008 r.
2010
1. CEL EKOLOGICZNY: Poprawa jakości środowiska – poprawa gospodarki wodnej
Wskaźnik presji
1.
2.
3.
4.
Pobór wody na potrzeby gospodarki narodowej i
ludności [dm3]
Ładunki zanieczyszczeń ściekach komunalnych po
oczyszczeniu [kg/rok]:
BZT5
1.097,2
1.008,9
-
-
11.920
66.419
ChZT
48.907
155.671
Zawiesina
16.716
33.535
Azot Ogólny
12.949
16.587
Fosfor ogólny
Ładunki zamieszczeń w ściekach przemysłowych
po oczyszczeniu [kg/rok](odprowadzanie do wód
lub ziemii)
BZT5
2.081
1.780
n.d.
n.d.
n.d.
n.d.
ChZT
n.d.
n.d.
Zawiesina
n.d.
n.d.
Azot Ogólny
n.d.
n.d.
Fosfor ogólny
n.d.
n.d.
Użytki rolne ogółem [ha]
17.223
17.841,00
Grunty orne
14.485
14.322,28
Sady
68
49,23
Łąki
1.753
2.949,23
Pastwiska
917
0,16
5.
Zużycie nawozów sztucznych [kg/h]: ogółem
(NPK), azotowe (N), fosforowe (P2O5), potasowe
b.d.
b.d.
6.
Liczba zwierząt hodowlanych w przeliczeniu na
DJP [szt.]
b.d.
b.d.
1) Ferma
brojlerów Iwona
Bednarz Smoleń
1) Ferma trzody
chlewnej M&P
Farming
2) Ferma
brojlerów Iwona
Bednarz Smoleń
n.d.
n.d.
7.
Ilość i rodzaj ferm ICCP [szt.]
8.
Ładunki zanieczyszczeń odprowadzanych doi
Bałtyku rzekami [T/r]: BZT5, azot, fosfor
Wskaźnik stanu środowiska
9.
Stan jakości wód – klasyfikacja ogólna
10.
Stan jakości wód wg użytkowników wód
11.
Stan jakości wód pod względem ich podatności
na eutrofizację
Rzeki – IV kasa
jakości,
Jeziora – III klasa
jakości
b.d.
Nie prowadzono
badań
monitoringowych
b.d.
Przekroczenie
wskaźników
eutrofizacji–
jezioro Klukom
Nie prowadzono
badań
monitoringowych
Wskaźnik reakcji
12.
1 (oczyszczalnia
ścieków z
podwyższonym
Komunalne oczyszczalnie ścieków [szt.]
199
1(oczyszczalnia
ścieków z
podwyższonym
2013
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
13.
14.
15.
16.
17.
18.
Przepustowość komunalnych oczyszczali ścieków
(wg projektu) [m3/dobę]
Ścieki oczyszczane w komunalnych
oczyszczalniach ścieków [dam3]
Odprowadzanie ogółem
Oczyszczane razem
Oczyszczane z podwyższonym usuwaniem
biogenów
Ludność korzystająca z oczyszczalni ścieków
usuwaniem
biogenów)
4.500
5.160
871,5
873
-
-
-
-
871,5
873
18.300
19.967
Przemysłowe oczyszczalnie ścieków [szt.]
Przepustowość przemysłowych oczyszczalni
ścieków (wg projektu) [m3/dobę]
Wodociągi:
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
-
-
Długość czynnej sieci rozdzielczej [km]
Połączenia prowadzące do budynków
mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania [szt.]
Woda dostarczana gospodarstwom domowym
[dam3]
103,0
108,5
1.632
1.729
929,1
865,7
Ludność korzystająca z sieci wodociągowej
19.359
19.350
Kanalizacja:
19.
usuwaniem
biogenów
-
-
82,8
106,8
Długość czynnej sieci kanalizacyjnej [km]
Połączenia prowadzące do budynków
mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania [szt.]
Ścieki odprowadzane [dam3]
869
1.243
871,5
873
Ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej
16.108
17.040
20.
Regulacja rzek [km]
b.d.
b.d.
21.
Ochrona gruntów przed powodzią [ha]
b.d.
b.d.
22.
Budowa /remont jazów [kpl]
b.d.
b.d.
23.
Budowa przepławek [kpl]
b.d.
b.d.
2. CEL EKOLOGICZNY: Poprawa jakości środowiska – poprawa jakości powietrza i spełnienie
wymagań prawnych w zakresie jakości powietrza
Wskaźnik presji
1.
2.
Emisja zanieczyszczeń pyłowych do powietrza
[Mg] (Powiat Choszczeński)
Źródła punktowe
630
-
92
Źródła powierzchniowe
-
356
Źródła Liniowe
Emisja zanieczyszczeń gazowych, tj. SO2, NO2, CO
do powietrza [Mg] (Powiat Choszczeński)
Źródła punktowe
-
201
13.544
3.130
-
196
-
689
Źródła Liniowe
-
2.245
Emisja LZO [Mg]
b.d.
b.d.
Źródła powierzchniowe
3.
649
Wskaźnik stanu środowiska
4.
Ocena jakości powietrza – liczba stref w powiecie
wymagających programów naprawczych zakresie
ochrony powietrza
200
0
1 – strefa
zachodniopomorska –
przekroczenie
poziomu
docelowego
dla ozonu
(ochrona ludzi
oraz roślin) –
wymagane
opracowanie
POP
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Wskaźnik reakcji
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Stopień redukcji zanieczyszczeń w zakładach:
zanieczyszczeń pyłowych, gazowych [%]
Odbiorcy gazu z sieci w gospodarstwach
domowych
Zużycie energii elektrycznej [MWh]
Produkcja energii elektrycznej ze źródeł
odnawialnych [MW]
Zainstalowana moc elektryczna ze źródeł
odnawialnych [MW]
% produkcji energii ze źródeł odnawialnych w
produkcji energii elektrycznej ogółem
Długość sieci gazowej [km]
b.d.
b.d.
5.297
5.363
9.198,94
9.523
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
93,37
97,76
3. CEL EKOLOGICZNY: Poprawa jakości środowiska – poprawa klimatu akustycznego
Wskaźnik presji
1.
2.
Stosunek liczby pojazdów do długości dróg, na
drogach wojewódzkich i międzynarodowych
Liczba ośrodków miejskich nie posiadających
obwodnic przy:
Drogach wojewódzkich
Drogach krajowych
b.d.
b.d.
0
0
1
1
0
0
Wskaźnik stanu środowiska
3.
Ocena spełnienia standardów akustycznych
b.d.
b.d.
Wskaźnik reakcji
4.
5.
6.
7.
Długość wyremontowanych dróg w km na
obszarach zabudowanych
Ilość wybudowanych zabezpieczeń przed
hałasem komunikacyjnym [szt.]
Długość wybudowanych obwodnic [km]
Liczba przygotowanych i realizowanych
programów ochrony przed hałasem
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
0
0
0
0
4. CEL EKOLOGICZNY: Poprawa jakości środowiska – Ochrona mieszkańców przed
oddziaływaniem pól elektromagnetycznych
Brak proponowanych wskaźników w Powiatowym Programie Ochrony Środowiska
5. CEL EKOLOGICZNY: Poprawa gospodarki odpadami
Wskaźnik presji
1.
2.
Ilość odpadów komunalnych wytworzonych
[tys. Mg]
Procentowy udział odpadów komunalnych rocznie
deponowanych na składowisku
10,3
11,9
b.d.
b.d.
Wskaźnik stanu środowiska
3.
4.
Gospodarowanie odpadami [%]:
b.d.
b.d.
Unieszkodliwianie przez składowanie
b.d.
b.d.
Odzysk
b.d.
b.d.
Inne sposoby unieszkodliwiania
b.d.
b.d.
Magazynowanie
b.d.
b.d.
Liczba składowiska odpadów ogółem [szt.]
1
1
Komunalnych
1
1
Przemysłowych
0
0
Mogilników
0
0
Wskaźnik reakcji
5.
Ilość składowiska zlikwidowanych
0
0
Komunalnych
0
0
201
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
6.
7.
8.
Przemysłowych
0
0
Mogilników
0
0
Ilość składowiska wyłączonych z eksploatacji:
0
0
Przemysłowych
0
0
Komunalnych
0
0
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
Poziom odzysku odpadów przemysłowych
wyłączeniem fosfogipsów [%]
Poziom odzysku odpadów opakowaniowych [%],
opakowaniowych tym:
Szkła
Papieru i tektury
6. CEL EKOLOGICZNY: Ochrona gleb przed negatywnym oddziaływaniem oraz rekultywacja
terenów zdegradowanych
Wskaźnik stanu środowiska
1.
Grunty zdewastowane i zdegradowane, w tym w
wyniku wydobywania kopalin [ha]
2.
Powierzchnia zrekultywowanych terenów
uznanych za zdegradowane zgodnie z rejestrem
gruntów podlegających rekultywacji [ha]
b.d.
b.d.
Wskaźnik reakcji
b.d.
b.d.
7. CEL EKOLOGICZNY: Ochrona strefy brzegowej i zaplecza brzegów morskich oraz Zalewu
Szczecińskiego
Wskaźnik stanu środowiska
1.
Linia brzegowa wymagająca budowy i ochrony
umocnień brzegowych w km
2.
Wykonanie zabezpieczeń brzegów w km
n.d.
n.d.
Wskaźnik reakcji
n.d.
n.d.
8. CEL EKOLOGICZNY: Ograniczenie ryzyka wystąpienia poważnych awarii i minimalizacja
skutków oraz zwiększenie bezpieczeństwa chemicznego
Wskaźnik presji
1.
2.
Ilość podmiotów produkujących oraz
importujących spoza terenu Unii Europejskiej
substancje chemiczne
Ilość potencjalnych sprawców poważnych awarii
przemysłowych
0
0
0
0
Wskaźnik stanu środowiska
3.
Ilość wypadków w transporcie z udziałem
substancji niebezpiecznych.
4.
Ilość kontroli potencjalnych sprawców poważnych
awarii, w tym % stwierdzonych naruszeń.
0
0
Wskaźnik reakcji
0
0
9. CEL EKOLOGICZNY: Zachowanie równowagi ekologicznej w procesie rozwoju społeczno –
gospodarczego
Wskaźnik stanu środowiska
1.
8.060,00 ha
Dwa Obszary
Chronionego
Krajobrazu,
38 pomników
przyrody oraz
2 obszary Natura
2000
Powierzchnia o szczególnych walorach
przyrodniczych prawnie chroniona w ha w
podziale na poszczególne formy ochrony
przewidziane prawem
202
8.060,00 ha
Dwa Obszary
Chronionego
Krajobrazu,
38 pomników
przyrody oraz
2 obszary
Natura 2000
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Wskaźnik reakcji
2.
3.
4.
5.
6.
Transgraniczne obszary chronione w ha
Nowe obszary chronione w ha
Liczba opracowanych planów ochrony
Procentowy udział obszarów Natura
posiadających zatwierdzoną dokumentację
Przyrost powierzchni prawnie chronionej w %
2000
n.d.
n.d.
b.d.
n.d.
n.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
10. CEL EKOLOGICZNY: Ochrona i racjonalne użytkowanie lasów
Wskaźnik presji
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Zanieczyszczenie powietrza (emisja i imisja) wg
wskaźników presji dla celu
ekologicznego 2
Struktura lasów [%]
Liściaste
Iglaste
Liczba zarejestrowanych pożarów [szt.]
Pozyskanie drewna [dam3] z wyszczególnieniem
drewna z obszarów zadrzewień [%] i tak zwanych
cięć pielęgnacyjnych i porządkujących [%]
porządkujących powiatu
Struktura użytkowania gruntów [%]
Ogólna powierzchnia obszarów leśnych [ha]
Zalesienie [%]
Powierzchnia lasów zniszczona przez pożary[ha]
Powierzchnia lasów uszkodzona przez szkodniki i
grzyby [ha]
Patrz cel
ekologiczny 2
Patrz cel
ekologiczny 2
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
3.697,9
14,90
b.d.
b.d.
3.759,0
15,26
b.d.
b.d.
b.d.
Wskaźnik reakcji
10.
Odnowienia i zalesienia [ha], z wyszczególnieniem
obszarów sztucznych (tereny rolnicze) i naturalnych
b.d.
b.d.
11.
Powierzchnia lasów poddana renaturalizacji [ha]
b.d.
b.d.
11. CEL EKOLOGICZNY: Wzmocnienie systemu zarządzania środowiskiem i podniesienie
świadomości ekologicznej społeczeństwa
Wskaźnik ogólne
1.
Procentowy udział ilości wykonanych badań
monitoringowych do planowanych zgodnie z
Prawem Wodnym
b.d.
b.d.
2.
Procentowy udział wykonanych badań i obliczeń
w celu dokonania oceny jakości powietrza
zgodnie z Prawem Ochrony Środowiska w stosunku
do planowanych
b.d.
b.d.
3.
Procentowy udział wykonanych badań
monitoringowych i ocen (hałas i promieniowanie
elektromagnetyczne) do ilości badań i ocen
planowanych w cyklu rocznym zgodnie z Prawem
Ochrony Środowiska
b.d.
b.d.
4.
Procentowy udział kontroli użytkowników
środowiska wykonanych przez Wojewódzki
Inspektorat ochrony Środowiska w Szczecinie do
planowanych
b.d.
b.d.
5.
Procentowy udział kontroli stwierdzających
naruszenie przepisów prawa
b.d.
b.d.
6.
Procentowy udział kontroli inwentaryzacyjnych w
ogólnej ilości kontroli
b.d.
b.d.
203
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
7.
Liczba opracowanych i liczba wdrożonych
wojewódzkich, powiatowych i gminnych
(programów edukacji ekologicznej)
b.d.
b.d.
8.
Liczba szkoleń w zakresie wiedzy ekologicznej
b.d.
b.d.
Wskaźnik ekonomiczne
1.
2.
3.
4.
5.
Nakłady:
- Gospodarka
odpadami: 0 zł,
- Gospodarka
Wydatki inwestycyjne na modernizację bazy
ściekowa i
laboratoryjnej i informatycznej systemu monitoringu
ochrona wód:
i kontroli środowiska [tys. zł] z uwzględnieniem
18,4 tys. zł,
źródeł finansowania
- ochrona
powietrza i
klimatu: 30,4
tys. zł
Wydatki inwestycyjne na ochronę środowiska i
gospodarkę wodną
Wydatki inwestycyjne – struktura finansowania
projektów WNOŚ(w podziale na poszczególne
cele) [tys. zł]
Wydatki inwestycyjne – struktura finansowania
projektów z funduszy UE (w podziale na
poszczególne cele) [tys. zł]
Wydatki inwestycyjne – struktura finansowania
projektów ze środków budżetowych (w podziale
na poszczególne cele) [tys. zł]
Nakłady:
- Gospodarka
odpadami: 0 zł,
- Gospodarka
ściekowa i
ochrona wód:
2.702,4 tys. zł,
- ochrona
powietrza i
klimatu: b.d.,
- Gospodarka
wodna: 391,1
tys. zł, w tym:
(ujęcia i
doprowadzanie
wód: 147,9 tys. zł
oraz budowa i
modernizacja
stacji
uzdatniania
wody:
248,2 tys. zł)
-
-
-
Źródło: Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Choszczeńskiego na lata 2008-2011 z perspektywą na lata
2012-2015
11. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM
Opracowanie Gminnego Programu Ochrony Środowiska wynika z przepisów
ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 roku, Nr 25,
poz. 150, z późn. zm.). Niniejszy Program został przygotowany zgodnie z w/w ustawą,
aktualną Polityką Ekologiczną Państwa na lata 2009-2012 z perspektywą do roku 2016, a
także z Programem ochrony Środowiska dla Powiatu Choszczeńskiego na lata
2008 – 2011 z perspektywą na lata 2012-2015. Integralną częścią Programu ochrony
środowiska jest Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta i Gminy Choszczno na lata
2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017.
Gminny Program ochrony środowiska jest opracowaniem, które ma na celu
umożliwienie kompleksowego i efektywnego zarządzania ochroną środowiska na
terenie gminy. Jego przyjęcie pozwala na rozwiązywanie zaistniałych problemów
w zakresie
efektywnego zarządzania ochroną środowiska, ale także wskazuje
niezbędne kierunki działań mające poprawić stań środowiska przyrodniczego gminy.
204
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Program ten przeciwdziała także zagrożeniom, które mogą pojawić się w przyszłości na
terenie gminy.
W opracowanym programie uwzględniono zagadnienia związane z ochroną
środowiska oraz dziedzinami bezpośrednio z nią powiązanymi, co może ukierunkować
Gminę Choszczno w obraniu właściwych działań i zadań mogących przyczynić
się do osiągnięcia zrównoważonego rozwoju na terenie Gminy. Program zawiera
diagnozę stanu obecnego środowiska, która obejmuje charakterystykę stanu:
 rzeźba terenu i powierzchniowa warstwa skorupy ziemskiej,
 gleby,
 powietrze atmosferyczne,
 wody podziemne,
 wody powierzchniowe,
 klimat akustyczny,
 promieniowanie elektromagnetyczne,
 formy ochrony przyrody,
 gospodarka odpadami.
Z przeprowadzonej diagnozy środowiska wynika, że:
 jakość powietrza w gminie jest zadawalająca, a istniejące zanieczyszczenie
emitowane jest głównie przez lokalne kotłownie oraz transport drogowy,
 z dostępnych informacji wynika, że pomimo lokalizacji w Gminie Choszczno
masztów telefonii komórkowej oraz linii energetycznych średniego i niskiego
napięcia, natężenie pól elektromagnetycznych w gminie Choszczno nie
przekracza dopuszczalnych norm,
 hałas nie jest istotnym problemem na terenie gminy, zaś hałas motoryzacyjny
jest ponadnormatywny i kwalifikujący klimat akustyczny jako uciążliwy dla ludzi,
jedynie na terenach wzdłuż głównych ciągów komunikacyjnych,
 wody podziemne na terenie Miasta i Gminy Choszczno charakteryzują się III
klasą jakości. Zanieczyszczenie wód podziemnych związkami żelaza oraz
manganu ma charakter typowo geogeniczny i jest to wynikiem szeregu
geologicznych oraz przyrodniczych uwarunkowań,
 wody powierzchniowe:
 przepływające przez gminę cieki wodne zostały zaliczone do klasy IV,
która oznacza wody niezadowalającej jakości. Występowanie wód w tej
klasie jest związane przede wszystkim z odprowadzaniem ścieków
z terenów miejsko – przemysłowych. Wskaźnikami obniżającymi jakość
wody były: miano Coli oraz wskaźniki zanieczyszczeń powodujących
eutrofizację wód bądź będące jej następstwem, zawartość związków
azotu, koncentracja chlorofilu „a”, a także barwa wody.
 badania jakości wód jezior w gminie zostały przeprowadzone dla jeziora
Klukom oraz Raduń. W wyniku przeprowadzonych badań wykazano iż
wody jezior gminy sklasyfikowano jako wody silnie zanieczyszczone,
tj. klasa III.
205
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
Określone cele i kierunki działań proekologicznych, planowanych do realizacji w
okresie krótkoterminowym
obejmującym
lata 2010-2013 oraz w
okresie
długoterminowym obejmującym lata 2014 – 2017 nazwane Planem operacyjnym dla
Miasta i Gminy Choszczno przedstawia tabela 45.
W Programie zostały także określone metody finansowania realizacji
poszczególnych zadań związanych z poprawą stanu środowiska na terenie gminy, tj.
 Środków budżetowych,
 Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej,
 Funduszy unijnych,
 Innych instrumentów finansowych,
 Instytucji finansujących (Banki).
Monitorowanie wdrażania programu odbywać się będzie przez Burmistrza Gminy
Choszczno w stałej współpracy ze Starostą Choszczeńskim, Marszałkiem Województwa,
Wojewodą Zachodniopomorskim, Wojewódzkim Inspektoratem Ochrony Środowiska
oraz Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska. Wdrażanie Programu powinno
podlegać regularnej ocenie w zakresie określenia stopnia wykonania działań lub
przedsięwzięć, określenia stopnia realizacji przyjętych celów, oceny rozbieżności
pomiędzy przyjętym, a wykonanym programem i analizie tych rozbieżności.
Z wykonania Programu Burmistrz Gminy Choszczno sporządza, co dwa lata
raporty, które przedstawia Radzie Miejskiej w Choszcznie.
206
Program Ochrony Środowiska dla MIASTA I GMINY CHOSZCZNO
na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017
207