6. Przydatne kontakty i linki.

advertisement
MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH
Informator ekonomiczny o krajach świata
Wietnam
1. Informacje ogólne.
1.1. Położenie geograficzne, ludność, obszar, stolica, języki urzędowe.
Położenie
geograficzne
Socjalistyczna Republika Wietnamu (SRW) znajduje się w Azji Południowowschodniej, we wschodniej części Półwyspu Indochińskiego. Od północy
terytorium kraju graniczy z Chinami, od zachodu z Laosem i Kambodżą, a od
wschodu i południa z Morzem Południowochińskim. Wietnam kształtem
przypomina literę S i rozciąga się na długości ponad 1650 km (w najszerszym
miejscu szerokość kraju wynosi 600 km, a w najwęższym zaledwie 50 km).
Linia brzegowa Wietnamu, nie licząc wysp, wynosi 3260 km.
Ludność
88,7 mln mieszkańców (dane na koniec 2012 r.). Ludność Wietnamu stanowi
jedną z najmłodszych populacji w Azji. Wietnam oficjalnie zamieszkują 54
grupy etniczne. Prawie 86 procent ludności stanowią Wietowie (Kinh).
Wietnam jest trzynastym krajem na świecie pod względem liczby ludności.
Obszar
331 211 km2.
Stolica
Hanoi (ponad 7,1 mln mieszkańców, dane z 2012 r.).
Język
urzędowy
wietnamski.
1.2. Warunki klimatyczne.
Wietnam leży w strefie klimatów umiarkowanego i tropikalnego. Na północy kraju panują
warunki tropikalne o charakterze zwrotnikowym i monsunowym, z gorącą porą deszczową
między majem i wrześniem oraz porą suchą między październikiem i marcem.
Najchłodniejszy okres przypada tam na miesiące styczeń i luty, kiedy temperatura minimalna
na terenach nizinnych spada nawet do ok. +50C. Na południu kraju panują warunki tropikalne
o charakterze podrównikowym i znacznie mniejszym zróżnicowaniu temperatur. Wybrzeże
środkowe Wietnamu charakteryzuje się klimatem przejściowym między północą a południem,
a rejon płaskowyżu centralnego mniejszymi opadami i stałymi, umiarkowanymi
temperaturami.
1.3. Główne bogactwa naturalne.
Główne bogactwa naturalne to węgiel, boksyty, fosfaty, ilmenit, ziemie rzadkie, magnez,
chromiany, ropa naftowa, gaz ziemny, zasoby hydroenergetyczne, zasoby leśne.
1.4. System walutowy, kurs i wymiana.
Oficjalną walutą Wietnamu jest dong (1 USD = 21 160 VND; 1 EUR = 27 480 VND – kursy
z dnia 02/07/2013). Wietnamski dong jest przywiązany do amerykańskiego dolara i w
pierwszej połowie 2013 r. utrzymywał się na bardzo stabilnym poziomie, podobnie jak przez
cały 2012 r. (jego wartość względem USD spadła o niecały 1% w pierwszej połowie 2013 r.).
Walutę na terenie Wietnamu można wymieniać w kantorach, w bankach oraz w
renomowanych hotelach; w wietnamskich miastach rozpowszechnione są też bankomaty.
1
MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH
Informator ekonomiczny o krajach świata
Wietnam
1.5. Religia.
Według oficjalnego spisu ludności z 2009 roku, Wietnam zamieszkuje 6,8 mln buddystów,
5,7 mln katolików, 1,4 mln buddystów Hoa Hao, 0,8 mln kaodaistów, 0,7 mln protestantów i
1,0 mln przedstawicieli innych wyznań, a resztę ludności stanowią bezwyznaniowcy (choć
niektóre źródła wskazują na większą liczbę osób wierzących).
1.6. Infrastruktura transportowa.
Przejścia
graniczne
z Chinami: Lao Cai (prowincja Lao Cai), Mong Cai (prowincja Quang
Ninh), Huu Nghi (prowincja Lang Son), Dong Dang (przejście kolejowe w
prowincji Lang Son);
z Laosem – Na Meo (prowincja Thanh Hoa), Nam Can (prowincja Nghe
An), Keo Nua (prowincja Ha Tinh), Lao Bao (prowincja Quang Tri), Cha Lo
(prowincja Quang Binh), Po Y (prowincja Kon Tum), Tay Trang (prowincja
Dien Bien);
z Kambodżą – Moc Bai (prowincja Tay Ninh), Sa Mat (prowincja Tay
Ninh), Tinh Bien (prowincja An Giang), Dinh Ba (prowincja Dong Thap),
Xa Xia (prowincja Kien Giang), Le Thanh (prowincja Gia Lai), Vinh Xuong
(przejście morskie w prowincji An Giang)..
Porty
lotnicze
Największe porty lotnicze w Wietnamie mieszczą się w Hanoi i w Ho Chi
Minh City. Inne międzynarodowe porty lotnicze: Can Tho, Da Lat, Da Nang,
Hai Phong, Hue, Nha Trang, Phu Quoc.
Porty
morskie
Najważniejszymi portami morskimi w Wietnamie są: Ho Chi Minh City
Hajfong, Danang, Qui Nhon, Cam Ranh, Vung Tau, Hon Gai.
1.7. Obowiązek wizowy.
Istnieje obowiązek wizowy w stosunku do polskich obywateli podróżujących do Wietnamu.
Organem wydającym wietnamskie wizy na terenie Polski jest Ambasada Socjalistycznej
Republiki Wietnamu w Warszawie:
Ul. Resorowa 36
02-956 Warszawa
Tel.: 22 651 6098
Faks: 22 651 6095
Email: [email protected]
1.8. Wykaz świąt narodowych.
Nowy Rok: 1 stycznia
Nowy Rok Księżycowy (Tet): od ostatniego dnia ostatniego miesiąca księżycowego roku do
trzeciego dnia kolejnego miesiąca księżycowego (w okolicach stycznia/lutego)
Święto Królów Hung: w dziesiątym dniu trzeciego miesiąca księżycowego (w okolicach
kwietnia)
Dzień Zwycięstwa (rocznica wyzwolenia Sajgonu): 30 kwietnia
Dzień Pracy: 1 maja
Dzień Niepodległości: 2 września
2
MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH
Informator ekonomiczny o krajach świata
Wietnam
2. System administracyjny.
2.1 Ustrój polityczny.
Socjalistyczna Republika Wietnamu jest państwem o systemie jednopartyjnym, gdzie
kontrolę nad życiem politycznym, gospodarczym i społecznym sprawuje Komunistyczna
Partia Wietnamu (KPW). Zjazdy KPW odbywają się co pięć lat i przy tej okazji przyjmowane
są rezolucje dotyczące zasadniczych celów rozwoju kraju oraz wybierani są członkowie
Komitetu Centralnego KPW. Ostatni zjazd KPW miał miejsce w styczniu 2011 roku. Komitet
Centralny (KC) spotyka się na plenach dwa-trzy razy w roku i posiada swój własny aparat
administracyjny.
Najważniejszym
organem
Komitetu
Centralnego
jest
jego
czternastoosobowe Biuro Polityczne (BP), które w praktyce ma największy wpływ na
rządzenie krajem. Od 2011 r. sekretarzem generalnym BP jest Nguyen Phu Trong. Sekretarz
generalny jest formalnie najważniejszą osobą w BP i podlega mu m.in. ośmioosobowy
Sekretariat, na bieżąco nadzorujący pracę KC.
2.2 Władza wykonawcza.
Według konstytucji SRW z 1992 r. najwyższym organem władzy państwowej w Wietnamie
jest Zgromadzenie Narodowe, które dokonuje wyboru prezydenta kraju oraz powołuje szefa
rządu i ministrów. Zgromadzenie Narodowe spotyka się dwa razy w roku podczas
trzydziestodniowych sesji i ma formalną zwierzchność zarówno nad władzą wykonawczą jak
i nad władzą sądowniczą. Członkowie Zgromadzenia Narodowego wybierani są w wyborach
powszechnych i bezpośrednich na pięcioletnie kadencje. Przewodniczącym Zgromadzenia
Narodowego jest obecnie Nguyen Sinh Hung.
Ze względu na ograniczoną w praktyce – choć rosnącą w ostatnich latach – rolę
Zgromadzenia Narodowego, poszczególne ministerstwa mają duże znaczenie w procesie
legislacyjnym i w prawodawstwie. Rządem kieruje powoływany na wniosek prezydenta
spośród członków Zgromadzenia Narodowego premier. Od 2006 r. premierem SRW jest
Nguyen Tan Dung – formalnie czwarta najważniejsza osoba w BP.
Prezydent Wietnamu jest głową państwa, jednakże jego rola ogranicza się w znacznej mierze
do pełnienia funkcji ceremonialnych. Od połowy 2011 r. prezydentem SRW jest Truong Tan
Sang – formalnie trzecia najważniejsza osoba w BP.
Wietnam jest podzielony na 58 prowincji i 5 miast wydzielonych. Prowincje dzielą się na
powiaty, a te z kolei na gminy. Administracja publiczna funkcjonuje, odpowiednio, na
czterech poziomach: centralnym (zgromadzenie narodowe, prezydent, rząd, sąd najwyższy,
prokurator generalny), prowincji/miast wydzielonych, powiatów oraz gmin. Na wszystkich
poziomach administracji publicznej powoływane są do życia w drodze bezpośrednich
wyborów na pięcioletnie kadencje Rady Narodowe, które z kolei powołują swoje organy
wykonawcze, tzw. Komitety Ludowe.
2.3 Struktura administracji gospodarczej:
Głównym podmiotem administracji gospodarczej Wietnamu jest rząd centralny wraz z
szeregiem ministerstw – przede wszystkim Planowania i Inwestycji; Przemysłu i Handlu;
Finansów; Transportu; Budownictwa; Zasobów Naturalnych i Środowiska; Rolnictwa i
Rozwoju Wsi; Nauki i Technologii; Informacji i Komunikacji; Zdrowia – i innych instytucji
3
MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH
Informator ekonomiczny o krajach świata
Wietnam
centralnych, takich jak Narodowy Bank Wietnamu. Narodowy Bank Wietnamu nie jest
instytucją niezależną, a polityka monetarna podlega wytycznym rządu.
Podmiotami administracji gospodarczej są w Wietnamie również władze na szczeblu
lokalnym: Komitety Ludowe. Podmioty te zyskały w ostatnich latach na znaczeniu wraz z
decentralizacją władzy w zakresie nadzoru nad inwestycjami.
2.4 Sądownictwo gospodarcze.
W Wietnamie istnieją sądy na trzech poziomach: sąd najwyższy, sądy prowincjonalne i sądy
powiatowe. Sąd najwyższy i sądy prowincjonalne posiadają ponadto szereg sądów
specjalistycznych, tj. sądy gospodarcze, sądy administracyjne, sądy cywilne, sądy pracy i
sądy kryminalne. Wietnam ma dwupoziomowy system sądowniczy, gdzie decyzje sądów
pierwszej instancji mogą w szczególnych przypadkach podlegać rewizji sądów apelacyjnych.
Sądy gospodarcze posiadają jurysdykcję m.in. w sprawach dotyczących sporów biznesowych
i w sprawach upadłościowych. Prerogatywą sądów administracyjnych jest natomiast m.in.
rozpatrywanie przypadków niedopełnienia biurokratycznych procedur przez przedstawicieli
administracji publicznej.
Kilka czynników sprawia, że wiele przedsiębiorstw zagranicznych decyduje się na
pozasądowe rozwiązywanie sporów gospodarczych. Po pierwsze, według niektórych
komentatorów zdarzają się przypadki, kiedy sądy nie wykazują się pełną obiektywnością
względem zagranicznych podmiotów. Po drugie, egzekucja praw wciąż daleka jest od
doskonałości. Istnieją w Wietnamie sposoby pozasądowego rozwiązywania sporów
gospodarczych: poprzez mediację oraz poprzez arbitraż. Kultura wietnamska jest tradycyjnie
w znacznym stopniu kulturą konsensusu i prawo wietnamskie zachęca do rozwiązywania
sporów poprzez mediację. Wielu ekspertów zachęca podmioty gospodarcze do określania w
kontraktach procedur rozwiązywania ewentualnych sporów między stronami.
Jeśli chodzi o arbitraż, od początku 2011 r. obowiązuje w Wietnamie Ustawa o arbitrażu
handlowym (nr 54-2010-QH12). Najważniejszą instytucją arbitrażową na terenie Wietnamu
jest Vietnam International Arbitration Center, działająca przy Wietnamskiej Izbie
Przemysłowo-Handlowej. Od 1995 r. Wietnam jest sygnatariuszem Konwencji Nowojorskiej
z 1958 r. o uznawalności i egzekwowaniu zagranicznych odszkodowań arbitrażowych, a
jednostkami arbitrażowymi mogą być inne podmioty zarówno na terenie jak i poza granicami
Wietnamu. Instytucje arbitrażowe działają np. w niektórych prowincjach i miastach
Wietnamu, choć wiele firm decyduje się na wyznaczenie w kontraktach własnych,
niezależnych komisji arbitrażowych. Większość zagranicznych firm zdaje się wybierać
instytucje arbitrażowe poza granicami Wietnamu. Arbitraż nie rozwiązuje jednak problemu
słabej egzekucji praw w Wietnamie. W 2013 r. zaczęły się np. pojawiać coraz częstsze
sygnały, że wietnamskie sądy nie zawsze honorują zagraniczne wyroki arbitrażowe.
3. Gospodarka
3.1. Ogólna charakterystyka sytuacji gospodarczej
Kontekst
historyczny
W drugiej połowie lat 80-tych XX wieku, m.in. w wyniku tzw. reform „Doi
Moi” („odnowa”), nastąpiło otwarcie wietnamskiej gospodarki na świat,
poczyniono też znaczne kroki na rzecz uczynienia jej wolnorynkową (choć
państwo wciąż kontroluje w szczególności przemysł ciężki). W rezultacie w
4
MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH
Informator ekonomiczny o krajach świata
Wietnam
ostatnim dwudziestoleciu Wietnam osiągnął średni roczny wzrost PKB rzędu
około 7% i od 2008 r. jest oficjalnie uznawany za gospodarkę o średnich
dochodach. Stopa ubóstwa w Wietnamie spadła z ok. 75% w 1990 r. do ok.
10% w 2012 r. Pomimo rozlicznych wyzwań strukturalnych i utrudnień w
prowadzeniu działalności gospodarczej dla obcokrajowców, Wietnam jest
powszechnie uznawany za kraj o znaczącym potencjale gospodarczym.
PKB
W 2012 r. dochód narodowy Wietnamu wyniósł w 2012 r. ok. 138 mld USD,
w przeliczeniu na mieszkańca ok. 1527 USD, a wg parytetu siły nabywczej
ok. 3548 USD. Jest to jeden z najniższych poziomów w regionie. Statystyka
nie odzwierciedla jednak znacznego zróżnicowania dochodów między
mieszkańcami wielkich aglomeracji miejskich a ludnością zamieszkującą
resztę kraju (ok. 70% populacji zamieszkuje tereny wiejskie). Szybki wzrost
gospodarczy uległ spowolnieniu w dobie globalnego kryzysu gospodarczego.
W pierwszym półroczu 2013 r. wzrost PKB w ujęciu rocznym wyniósł
4,90% (4,38% w analogicznym okresie 2012 r.). Motorem wzrostu
gospodarczego był w tym okresie sektor usług (+5,9% w ujęciu rocznym)
oraz przemysł i budownictwo (+5,2%); natomiast rolnictwo, leśnictwo i
rybołówstwo odnotowało wzrost rzędu 2,1%. Na koniec 2013 r. wietnamskie
władze planują wzrost gospodarczy rzędu 5,5%; instytucje międzynarodowe
przewidują wzrost rzędu 5,2%-5,5% (prognozy przedstawione do czerwca
2013 r.).
Inflacja,
stopy
procentowe
Z końcem pierwszej połowy 2013 r. poziom inflacji wyniósł 6,7% w ujęciu
rocznym (12,2% w analogicznym okresie 2012 r. i 23% w sierpniu 2011 r.).
Spadek poziomu inflacji umożliwił wietnamskim władzom obniżenie stóp
procentowych, które w czerwcu osiągnęły następujące poziomy:
refinansowania – 7%, redyskontowa – 5%, bazowa – 9%.
Budżet, dług
publiczny
W 2012 r. deficyt budżetowy SRW wyniósł 4,8% PKB, a plan Zgromadzenia
Narodowego SRW przewiduje identyczny poziom w 2013 r. Oficjalny
poziom długu publicznego wyniósł z końcem 2012 r. 55,5% PKB, ale – jeśli
wziąć pod uwagę zadłużenie państwowych przedsiębiorstw rzędu ponad 40
mld USD – rzeczywiste zadłużenie państwa jest znacznie wyższe. W
czerwcu 2013 r. rating kredytowy Wietnamu był następujący: Standard &
Poor (BB-, stabilny), Moody’s (B2, stabilny) i Fitch (B+, stabilny).
Bilans
płatniczy
Z końcem pierwszej połowy 2013 r. deficyt handlowy SRW wyniósł 1,4 mld
USD, tj. 2,3% całkowitej wartości eksportu. Kurs wymiany wietnamskiego
donga utrzymywał się na bardzo stabilnym poziomie, podobnie jak przez
cały 2012 r. (w pierwszej połowie 2013 r. wartość VND względem USD
spadła o niecały 1%). Poziom rezerw walutowych znacznie wzrósł i obecnie
stanowi równowartość ok. 2,5 miesiąca importu. Międzynarodowy Fundusz
Walutowy przewiduje w 2013 r. silny wzrost przelewów z zagranicy i
nadwyżkę na rachunku obrotów bieżących.
Inwestycje
zagraniczne
W pierwszej połowie 2013 r. wartość zrealizowanych w Wietnamie
bezpośrednich inwestycji zagranicznych wyniosła ok. 5,7 mld USD, tj. o
5,6% więcej niż w analogicznym okresie 2012 r. Wietnam przyciąga
5
MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH
Informator ekonomiczny o krajach świata
Wietnam
inwestorów m.in. tanią siłą roboczą oraz ulgami podatkowymi i celnymi przy
produkcji na eksport; odstrasza natomiast obciążeniami regulacyjnoadministracyjnymi i słabym stanem infrastruktury. Największymi
inwestorami w Wietnamie są od lat podmioty azjatyckie: z Japonii, Korei
Południowej, Singapuru, Tajwanu i Malezji.
Obroty
handlowe
W pierwszej połowie 2013 r. obroty handlu zagranicznego Wietnamu
wyniosły ponad 125 mld USD. Wietnam odnotował deficyt handlowy rzędu
1,4 mld USD, tj. 2,3% wartości eksportu. Wartość eksportu wzrosła w
perspektywie rocznej o ponad 16% (do 62,0 mld USD), a importu o ponad
17% (do 63,4 mld USD). Ponad 66% wietnamskiego eksportu i ponad 56%
wietnamskiego importu dotyczyło sektora bezpośrednich inwestycji
zagranicznych. W pierwszej połowie 2013 r. wartość eksportu w tym
sektorze wzrosła o 25%, a importu o 28% (w sektorze krajowym:
odpowiednio 2% i 6%). W pierwszej połowie 2013 r. najważniejszymi
produktami w wietnamskim eksporcie były: telefony i części zamienne (9,9
mld USD), wyroby włókiennicze (8,0 mld USD), artykuły rolno-spożywcze
(łącznie 5,3 mld USD w przypadku kawy, ryżu, pieprzu, manioku i orzechów
nerkowca), elektronika i komputery (4,7 mld USD), obuwie (4,1 mld USD),
ropa naftowa nierafinowana (3,8 mld USD), owoce morza (2,9 mld USD),
urządzenia mechaniczne i części zamienne (2,7 mld USD), środki transportu
i części zamienne (2,6 mld USD) oraz drewno i produkty z drewna (2,5 mld
USD). W pierwszej połowie 2013 r. najważniejszymi produktami w
wietnamskim imporcie były: elektronika, komputery i akcesoria (8,6 mld
USD), tkaniny (4,0 mld USD), ropa naftowa po rafinacji (3,6 mld USD),
telefony i akcesoria (3,8 mld USD), stal (3,5 mld USD), plastik (2,8 mld
USD), surowce do produkcji wyrobów włókienniczych i obuwia (1,9 mld
USD), pasze dla bydła (1,5 mld USD), chemikalia (1,4 mld USD), metale
inne niż stal (1,4 mld USD) oraz produkty chemiczne (1,3 mld USD). W
pierwszej połowie 2013 r. najważniejszymi partnerami handlowymi
Wietnamu były: Chiny (23,0 mld USD), ASEAN (20,1 mld USD), UE (16,3
mld USD), USA (13,7 mld USD), Korea Południowa (13,2 mld USD) i
Japonia (12,0 mld USD); w eksporcie z Wietnamu: UE (11,6 mld USD),
USA (11,0 mld USD), ASEAN (9,3 mld USD), Japonia (6,4 mld USD) i
Chiny (6,0 mld USD); a w imporcie do Wietnamu: Chiny (17,0 mld USD),
ASEAN (10,8 mld USD), Korea Południowa (10,1 mld USD), Japonia (5,6
mld USD) i UE (4,7 mld USD).
Polityka
handlowa
Wietnam wypełnia większość ze zobowiązań wobec Światowej Organizacji
Handlu zgodnie z harmonogramem ustalonym podczas przystąpienia do tej
organizacji w 2007 r. W ostatnich latach wietnamski rząd poczynił kroki na
rzecz liberalizacji handlu z państwami ASEAN, którego Wietnam jest
członkiem. Nastąpiła też liberalizacja współpracy handlowej ASEAN z
krajami trzecimi – poprzez podpisanie porozumień o wolnym handlu z
Chinami, Koreą Południową, Indiami, oraz Australią i Nową Zelandią, jak
również partnerstwa ekonomicznego z Japonią (Wietnam podpisał też
osobne dwustronne partnerstwo ekonomiczne z Japonią). W 2013 r. Wietnam
prowadził negocjacje dot. porozumienia o wolnym handlu z Unią Europejską
oraz w ramach Trans-Pacific Partnership (m.in. z USA i Japonią). Z drugiej
6
MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH
Informator ekonomiczny o krajach świata
Wietnam
strony Wietnam wprowadził w ostatnich latach wiele barier pozataryfowych
(zob. sekcja nr 5 niniejszego Informatora Ekonomicznego pt. „Dostęp do
rynku”).
Utrudnienia
inwestycyjne
i handlowe
- rankingi
Międzynarodowe rankingi z 2013 r. uwidaczniają wyzwania strukturalne
wietnamskiej gospodarki. Dla przykładu, w rankingu Banku Światowego i
Międzynarodowej Korporacji Finansowej z 2013 r., Wietnam zajął
następujące miejsca wśród 185 państw świata: 99 pod względem ogólnych
warunków prowadzenia działalności gospodarczej, 169 pod względem
ochrony inwestorów i 138 pod względem uciążliwych procedur
podatkowych. W rankingu Światowego Forum Ekonomicznego z 2012-2013
r., Wietnam zajął następujące pozycje wśród 144 państw świata: 130 pod
względem ochrony inwestorów, 124 pod względem czasochłonności
rozpoczynania działalności gospodarczej, 123 pod względem ochrony praw
własności intelektualnej, 112 pod względem obciążeń regulacjami
rządowymi, 132 pod względem standardów w audycie i sprawozdawczości,
120 pod względem jakości dróg, 113 pod względem jakości portów morskich
oraz dostaw elektryczności, 125 pod względem jakości szkół zarządzania,
128 pod względem barier handlowych, 114 pod względem procedur celnych
i 118 w dziedzinie przekupstwa i łapówek. W rankingu postrzegalności
korupcji Transparency International Wietnam zajął 123 miejsce wśród 176
państw świata, a w rankingu wolności gospodarczej Wall Street Journal i
Heritage Foundation – 140 miejsce na 177 państw świata. W wielu
powyższych dziedzinach w ciągu ostatnich lat nastąpiło pogorszenie pozycji
Wietnamu w rankingach, co było wypadkową powolnych reform
strukturalnych.
Sytuacja
banków i
firm
Stopniowe obniżanie stóp procentowych miało w pierwszej połowie 2013 r.
niewielki wpływ na pobudzenie działalności gospodarczej. Całkowita
wartość pożyczek w systemie bankowym wzrosła w tym okresie o ok. 3%.
Banki obawiały się ich udzielania ze względu na rosnące poziomy
niespłaconych pożyczek oraz w obliczu niskiego popytu ze strony firm, które
borykały się z trudną sytuacją gospodarczą. Ilość firm prywatnych
zamkniętych chwilowo lub na stałe w pierwszych pięciu miesiącach 2013 r.
osiągnęła rekordowy poziom 23000. Wprawdzie w drugim kwartale 2013 r.
indeks klimatu dla przedsiębiorczości Europejskiej Izby Handlowej w
Wietnamie ponownie nieznacznie się poprawił, ale wciąż pozostaje na
niskim poziomie 50 punktów (70 punktów w II kw. 2011 r. i 53 punkty w II
kw. 2012 r.). Wspólny raport Banku Światowego i Międzynarodowego
Funduszu Walutowego z kwietnia 2013 r. wykazał, że płynność finansowa
wietnamskich banków uległa poprawie w porównaniu z 2011 r., jednak
instytucje kredytowe wciąż wymagają pilnej rekapitalizacji. Wg raportu
rzeczywisty poziom niespłaconych pożyczek w systemie bankowym jest
znacznie wyższy od oficjalnego poziomu rzędu 8,8%, a problem ma podłoże
systemowe (uprzywilejowane, państwowe przedsiębiorstwa odpowiadają za
ponad połowę niespłaconych pożyczek). Niektórzy komentatorzy sugerują,
że rzeczywisty poziom może przekraczać 15%. W pierwszej połowie 2013 r.
wietnamskie władze podejmowały co najwyżej nieśmiałe próby reform
sektora finansowo-bankowego. Proces komercjalizacji i prywatyzacji
7
MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH
Informator ekonomiczny o krajach świata
Wietnam
państwowych przedsiębiorstw znajduje się w stagnacji. Ekstensywny model
wzrostu gospodarczego opartego na taniej sile roboczej i nisko
przetworzonych produktach zaczyna się wyczerpywać i wietnamska
gospodarka stoi przed zasadniczym wyzwaniem zwiększenia wydajności
kapitału i zasobów ludzkich.
3.2. Tabela głównych wskaźników makroekonomicznych.
Wyszczególnienie
PKB (mld USD)1
PKB wartość na 1 mieszkańca (USD)1
PKB na mieszkańca wg parytetu siły nabywczej (USD)1
Wzrost PKB (%)2
Deficyt fiskalny (%, wg metodologii SRW)3
Dług publiczny (%, wg metodologii SRW)3
Inflacja (%, na koniec roku)2
Bezrobocie (%)2
Obroty handlu zagranicznego (mln USD)2
Eksport (mld USD)2
Import (mln USD)2
Saldo na rachunku obrotów bieżących (% PKB)1
Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w SRW (mld USD)4
Bezpośrednie inwestycje zagraniczne z SRW (mld USD)5
2010
104
1174
3143
6,8
5,5
56,3
11,7
2,9
156
72
84
-4,3
11,0
0,9
2011
123
1374
3359
5,9
5,3
54,9
18,1
2,3
202
96
106
0,2
11,0
0,9
2012e
138
1527
3548
5,0
4,8
55,5
6,8
2,0
229
115
114
10,3
10,5
1,2
Dane wstępne za 2012 rok. 1Międzynarodowy Fundusz Walutowy. 2Główny Urząd Statystyczny SRW.
Ministerstwo Finansów SRW. 4Agencja Inwestycji Zagranicznych Ministerstwa Planowania i Inwestycji.
Wietnamska prasa (dane przybliżone).
e
3
5
3.3. Główne sektory gospodarki.
Struktura i dynamika PKB Wietnamu w pierwszej połowie 2013 r.
OGÓŁEM
Rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo
Rolnictwo
Leśnictwo
Rybołówstwo
Przemysł i budownictwo
Przemysł
Wydobywczy
Produkcja fabryczna
Elektryczność, gaz, woda
Budownictwo
Usługi
Handel, naprawy motorów/pojazdów
Transport, składowanie
Hotelarstwo i restauratorstwo
Finanse, bankowość, ubezpieczenia
Nauka i technologia
Rynek nieruchomości
Partia, związki, stowarzyszenia,
Dynamika1
Procent
ogółu
Wartość w mld VND
+4,9
+2,1
+1,9
+5,2
+2,3
+5,2
+5,2
+2,1
+5,8
+8,7
+5,1
+5,9
+5,3
+6,0
+8,8
+6,4
+7,4
+1,8
+7,7
100,0
18,2
14,3
0,6
3,3
38,7
33,7
10,7
19,1
3,3
5,0
43,1
13,3
3,0
4,0
4,0
1,1
6,0
2,8
1514103
275213
215974
9526
49713
585998
510396
162789
289094
50063
75602
652892
201513
45622
61226
61248
17361
90404
41868
8
MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH
Informator ekonomiczny o krajach świata
Wietnam
zarządzanie państwem, obronność
Edukacja i szkolenia
Służba zdrowia i pomoc społeczna
1
+8,0
+8,0
3,4
1,7
50997
26570
Na podstawie stałych cen z 2010 r.
3.4. Uczestnictwo w wielostronnych organizacjach i porozumieniach o charakterze
ekonomicznym.
Wietnam jest członkiem m.in. Światowej Organizacji Handlu i Stowarzyszenia Narodów Azji
Południowo-Wschodniej (ASEAN). Jako państwo członkowskie w ASEAN, Wietnam
przynależy do strefy wolnego handlu AFTA i jest sygnatariuszem porozumień o wolnym
handlu z Chinami, Koreą Południową, Indiami, oraz Australią i Nową Zelandią, jak również
partnerstwa ekonomicznego z Japonią (Wietnam podpisał też osobne dwustronne partnerstwo
ekonomiczne z Japonią). W 2013 r. Wietnam prowadzi negocjacje dot. porozumienia o
wolnym handlu z Unią Europejską oraz w ramach Trans-Pacific Partnership (m.in. z USA i
Japonią).
3.5. Relacje gospodarcze z UE.
Współpraca
handlowa
UE jest największym, po Chinach i ASEAN, partnerem handlowym
Wietnamu – największym importerem i piątym największym eksporterem do
tego kraju. Wg danych Eurostatu, obroty handlowe między UE i Wietnamem
osiągnęły w 2012 r. poziom 23,9 mld EUR (dla porównania, w 2011 r. ich
wartość wyniosła 18,1 mld EUR), z czego wartość europejskiego eksportu do
Wietnamu wyniosła 5,3 mld EUR, a importu 18,5 mld EUR. Deficyt
handlowy UE z SRW wzrósł z 7,7 mld EUR w 2011 r. do 13,2 mld EUR w
2012 r. Największymi unijnymi eksporterami do Wietnamu były w 2012 r.
Niemcy (1,94 mld EUR), Francja (0,62 mld EUR), Holandia (0,59 mld EUR)
i Włochy (0,50 mld EUR); a importerami Niemcy (4,35 mld EUR), Wielka
Brytania (2,79 mld EUR), Francja (2,0 mld EUR) i Włochy (1,8 mld EUR).
Najważniejszymi produktami importowanymi z Wietnamu do UE jest
elektronika, obuwie, tekstylia i odzież, komputery i części zamienne, kawa,
owoce morza oraz produkty drewniane. W eksporcie z UE do Wietnamu
dominują maszyny przemysłowe i elektryczne, samoloty, pojazdy, produkty
farmaceutyczne, produkty chemiczne, produkty mleczne i pasza dla zwierząt.
Współpraca
inwestycyjna
Unia Europejska ważnym inwestorem w Wietnamie. Wiele firm europejskich
decyduje się na podój wietnamskiego ryneku poprzez działalność
inwestycyjną a nie ściśle handlową. Inne europejskie firmy podejmują
inwestycje w sektorze produkcji nastawionej na eksport, a nie na podbój
wietnamskiego rynku. W znacznym stopniu inwestycje UE skupiają się w
sektorze wysokich technologii i sektorze usług. Do czerwca 2013 r.
inwestycje o największej łącznej wartości wśród państw UE rejestrowały w
Wietnamie Holandia (5,9 mld USD), Francja (3,1 mld USD), Luksemburg
(1,5 mld USD), Niemcy (1,0 mld USD) Wielka Brytania i Dania (0,6 mld
USD).
Współpraca
instytucjonalna
Unia Europejska i Wietnam nawiązały stosunki dyplomatyczne w 1990 r. i w
1995 r. podpisały „Ramowe Porozumienie o Współpracy” (Framework
Cooperation Agreement). Od 1996 r. działa na terenie Wietnamu Delegatura
Komisji Europejskiej i ma miejsce częsta wymiana wizyt. W 2005 r. rząd
9
MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH
Informator ekonomiczny o krajach świata
Wietnam
SRW jako jedyny w regionie przyjął „Master Plan” wyznaczający kierunki
rozwoju stosunków z UE do 2015 r. UE i Wietnam podpisały w 2012 r.
„Porozumienie o partnerstwie i współpracy” (Partnership and Cooperation
Agreement, PCA), które obecnie czeka na ratyfikację i które ma zastąpić
porozumienie z 1995 r. UE i Wietnam rozpoczęły w 2012 r. negocjacje dot.
porozumienia o wolnym handlu. Znaczącym elementem współpracy jest
tradycyjnie pomoc rozwojowa UE dla Wietnamu; w 2012 r. łączna wartość
przekazanych środków wyniosła 395 mln EUR.
4. Dwustronna współpraca gospodarcza.
4.1 Gospodarcze umowy dwustronne.











Umowa między Rządem RP a Rządem SRW o wzajemnej ochronie informacji
niejawnych (09/09/2010).
Umowa między Ministerstwem Obrony Narodowej RP reprezentowanym przez
Ministra Obrony Narodowej a Ministerstwem Obrony SRW reprezentowanym przez
Ministra Obrony Narodowej o współpracy dotyczącej obronności (09/09/2010).
Porozumienie między Departamentem Zdrowia Zwierząt Ministerstwa Rolnictwa i
Rozwoju Wsi SRW a Głównym Lekarzem Weterynarii RP o rozwoju wzajemnie
korzystnej współpracy w dziedzinie weterynarii (09/09/2010).
List intencyjny o współpracy między Ministerstwem Środowiska RP a Ministerstwem
Zasobów Naturalnych i Środowiska SRW (09/09/2010).
Umowa między Rządem RP a Rządem SRW o udzieleniu kredytu w ramach pomocy
wiązanej (22.01.2008).
Umowa między Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi RP a Ministrem Rolnictwa i
Rozwoju Wsi SRW o współpracy w dziedzinie rolnictwa, rozwoju wsi i rynków
rolnych (17.01.2005).
Protokół między Rządem RP a Rządem SRW w sprawie obowiązywania
dwustronnych umów w stosunkach między RP a SRW (18.07.2000).
Umowa między Rządem RP a Rządem SRW w sprawie udzielenia kredytu
(06.06.1998); Porozumienia w formie wymiany not między Rządem RP a Rządem
SRW o zmianie Umowy między Rządem RP a Rządem SRW w sprawie udzielenia
kredytu, podpisanej w Hanoi dnia 6 czerwca 1998 roku (19.01.2001); Porozumienie
między Rządem RP a Rządem SRW o zmianie Umowy między Rządem RP a Rządem
SRW w sprawie udzielenia kredytu podpisanej w Hanoi dnia 6 czerwca 1998, poprzez
wymianę not (24.07.2002); Porozumienie między Rządem RP a Rządem SRW o
zmianie Umowy między Rządem RP a Rządem SRW w sprawie udzielenia kredytu
podpisanej w Hanoi dnia 6 czerwca 1998 r. poprzez wymianę not (16.12.2003).
Umowa między Rządem RP a Rządem SRW o współpracy w transporcie morskim
(06.12.1995); Porozumienie zawarte w formie wymiany not między Rządem RP a
Rządem SRW o zmianie art. 15 ustęp 1 Umowy między Rządem RP a Rządem SRW
o współpracy w transporcie morskim z 6.12.1995 (19.07.2004).
Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Socjalistyczną Republiką Wietnamu w
sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji (31.08.1994).
Umowa między Rządem RP a Rządem SRW w sprawie unikania podwójnego
opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków
od dochodu (31.08.1994).
10
MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH
Informator ekonomiczny o krajach świata
Wietnam

Umowa między Rządem PRL a Rządem SRW o cywilnej komunikacji lotniczej
(11.09.1976).
Treść powyższych umów znaleźć można na stronie www.traktaty.msz.gov.pl.
4.2 Handel zagraniczny.
Tabela 1: Obroty towarowe Polski z Wietnamem w latach 2001-2011 (w mln USD):
Eksport
Import
Deficyt
Obroty
2002
19
124
105
143
2003
44
134
90
178
2004
42
168
125
210
2005
53
191
138
245
2006
69
259
190
329
2007
68
375
307
444
2008
127
530
403
656
2009
108
418
310
526
2010
106
515
409
622
2011
130
783
653
913
2012
158
819
661
977
Źródło: Na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego RP. * Dane wstępne za 2011 r.
W 2012 r. wartość obrotów handlowych między Polską a Wietnamem wzrosła o 7% i
wyniosła 977 mln USD, przy czym wartość eksportu z Polski do Wietnamu wzrosła o 21% i
wyniosła 158 mln USD, a wartość importu z Wietnamu do Polski wzrosła o 5% i wyniosła
819 mln USD. W 2012 r. deficyt handlowy na niekorzyść Polski wyniósł 661 mln USD.
W 2012 r. w polskim eksporcie do Wietnamu dominowały artykuły rolno-spożywcze – 79
mln USD (a zwłaszcza produkty pochodzenia zwierzęcego), wyroby metalurgiczne – 28 mln
USD, wyroby przemysłu elektromaszynowego – 24 mln USD, oraz wyroby przemysłu
chemicznego (zwłaszcza produkty farmaceutyczne) – 23 mln USD. W 2012 r. szybko wśród
znaczących pozycji wzrastał eksport produktów rolno-spożywczych, wyrobów
metalurgicznych i wyrobów przemysłu chemicznego; natomiast znacznie spadła wartość
eksportu wyrobów przemysłu elektromaszynowego.
Polskie firmy są tradycyjnie aktywne w Wietnamie w przemyśle ciężkim: wydobywczym i
stoczniowym. Jednak wyzwania natury regulacyjno-administracyjnej oraz trudności
budżetowe po stronie wietnamskiej sprawiają, że małym i średnim polskim firmom raczej
łatwiej jest zdobywać rynek konsumencki. Szybki wzrost gospodarczy i demograficzny,
napływ ludności do miast oraz bardzo dynamiczny rozwój klasy średniej sprawiają, że
wietnamski rynek dóbr konsumpcyjnych ma znaczny długoterminowy potencjał. Wietnam
zamieszkują tysiące absolwentów polskich uczelni, a niektórzy spośród nich zajmują się
działalnością handlową.
W 2012 r. w imporcie z Wietnamu do Polski dominowały wyroby przemysłu
elektromaszynowego – 392 mln USD, artykuły rolno-spożywcze – 150 mln USD i wyroby
przemysłu lekkiego – 177 mln USD. Spośród powyższych pozycji najszybciej w 2012 roku
wzrastał import do Polski wietnamskich wyrobów przemysłu elektromaszynowego.
4.3 Inwestycje.
Według danych wietnamskiego Ministerstwa Planowania i Inwestycji, polscy inwestorzy
zarejestrowali do 2012 r. w Wietnamie ok. 100 mln USD, z czego w rzeczywistości
zrealizowana została tylko część. W ostatnich latach daje się zauważyć stały wzrost
zainteresowania polskich przedsiębiorstw podejmowaniem inwestycji w Wietnamie. Wiele
zagranicznych przedsiębiorstw podejmuje inwestycje w zakłady produkcyjne w specjalnych
strefach ekonomicznych w tym kraju ze względu na tanią siłę roboczą oraz atrakcyjne
warunki podatkowe i celne przy produkcji na eksport.
11
MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH
Informator ekonomiczny o krajach świata
Wietnam
4.4 Współpraca regionalna.
Nie odnotowuje się bezpośrednich, zinstytucjonalizowanych, faktycznych form współpracy
między polskimi województwami, gminami i miastami a ich odpowiednikami po stronie
wietnamskiej (pomimo podpisanego porozumienia o współpracy między Warszawą a Hanoi).
Istnieje znaczący potencjał rozwoju stosunków w tym zakresie. Jedynym wyjątkiem było
nawiązanie kontaktów w 2012 r. między województwem śląskim a prowincją Quang Ninh.
4.5 Współpraca samorządów gospodarczych.
W 2007 r. podpisane zostało porozumienie o współpracy między Krajową Izbą Gospodarczą a
Wietnamską Izbą Przemysłowo-Handlową. W 2009 r. powstała Polsko-Wietnamska Izba
Gospodarcza działająca pod auspicjami Krajowej Izby Gospodarczej.
5. Dostęp do rynku.
5.1 Dostęp do rynku dla polskich towarów i usług (bariery).
Podstawowe zasady dostępu do wietnamskiego rynku określa Ustawa o Handlu z czerwca
2005 r. (nr 36/2005/QH11) i Ustawa o Inwestycjach z grudnia 2005 r. (nr 59/2005/QH11).
Warunki dostępu do tego rynku zostały też w wielu aspektach – np. w zakresie
harmonogramu obniżania obowiązujących stawek celnych na poszczególne grupy towarów –
określone przez zobowiązania wynikające z członkostwa Wietnamu od 2007 r. w Światowej
Organizacji Handlu (zobowiązania – WTO). Rozliczne bariery handlowe i inwestycyjne –
zwłaszcza w strategicznych dla Europy sektorach gospodarki Wietnamu – zostały
szczegółowo opisane w odpłatnym raporcie „White Book 2013” Europejskiej Izby Handlowej
w Wietnamie. Obszerny opis barier znajduje się też sprawozdaniu Vietnam Business Forum.
Bariery te są też opisane m.in. w rozdziałach niektórych raportów, do których linki znajdują
się na stronie internetowej Ambasady RP w Hanoi (zakładka: „Informacje ekonomiczne”, a
zwłaszcza „Informacje ekonomiczne – klimat inwestycyjny i handlowy”).
Bariery taryfowe: Stawki celne dot. poszczególnych produktów można znaleźć na
oficjalnej stronie internetowej Głównego Urzędu Celnego Wietnamu: www.customs.gov.vn
(UWAGA: dane znajdujące się na tej stronie mogą być czasem przestarzałe) – przy czym do
Polski, jako do członka WTO, stosuje się w tej matrycy stawki według klauzuli największego
uprzywilejowania („most favoured nation, MFN”). Postępująca integracja ekonomiczna
wewnątrz ASEAN (którego Wietnam jest członkiem) oraz między ASEAN a innymi
państwami (m.in. Chinami, Indiami, Koreą Południową, Japonią, Australią i Nową Zelandią),
przy ciągłym braku porozumienia o wolnym handlu z UE, naraża polskich eksporterów na
pogorszenie ich konkurencyjności na rynku wietnamskim. Wielu zagranicznych
przedsiębiorców decyduje się na ekspansję na wietnamski rynek poprzez podejmowanie
inwestycji w tym kraju.
Bariery pozataryfowe: zagraniczni przedsiębiorcy pośród największych przeszkód w
prowadzeniu działalności gospodarczej w Wietnamie wymieniają m.in.: bariery regulacyjno
administracyjne (brak spójności w podziale kompetencji między resortami, brak
przejrzystości procedur, częste zmiany przepisów, korupcja), zły stan infrastruktury
technicznej, niedostateczna ochrona praw własności intelektualnej, słaby stan sądownictwa i
arbitrażu, brak wykwalifikowanej siły roboczej, utrudniony dostęp do kredytu, ograniczony
dostęp do gruntów i niska wydajność administracji publicznej. Istnieją znaczne różnice w
klimacie dla przedsiębiorczości między poszczególnymi wietnamskimi prowincjami (patrz:
ranking pt. „Vietnam Provincial Competitiveness Index” autorstwa USAID i Wietnamskiej
12
MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH
Informator ekonomiczny o krajach świata
Wietnam
Izby Przemysłowo-Handlowej). Poniższa tabela ukazuje wiele barier w Wietnamie (w ujęciu
wybranych międzynarodowych rankingów):
Ranking
Warunki do prowadzenia
działalności gospodarczej
Ochrona inwestorów
2013
2012
2011
2010
2009
2008
Żródło
99/185
103/183
100/183
88
93
92
169/185
166/183
173/183
172
172
170
Ochrona inwestorów
Procedura opłat podatkowych
130/144
138/185
151/183
137/142
124/183
133/139
146
147
124/134
140
Likwidacja działalności
gospodarczej
Rozpoczęcie działalności
gospodarczej
Czasochłonność rozpoczęcia
działalności gospodarczej
Wolność gospodarcza
Prawa własności
intelektualnej
Regulacje rządowe
Standardy audytu i
sprawozdawczości
Jakość dróg
Jakość portów morskich
Regularne dostawy
elektryczności
Jakość szkół zarządzania
Bariery handlowe
Procedury celne
Zjawisko korupcji –
postrzegalność
Przekupstwa i łapówki
149/185
142/183
124/183
125
127
124
108/185
103/183
100/183
114
116
-
124/144
-
119/142
118/139
-
-
WB/
IFC
WB/
IFC
WEF
WB/
IFC
WB/
IFC
WB/
IFC
WEF
140/177
123/144
136/179
-
127/142
144/179
109/139
144
93/133
145
94/134
WSJ/HF
WEF
112/144
132/144
-
76/ 142
128/ 142
120/139
119/139
106/133
108/133
105/134
106/134
WEF
WEF
120/144
113/144
113/144
-
123/ 142
111/ 142
82/ 142
117/139
97/139
98/139
102/133
99/133
103/133
102/134
112/134
104/134
WEF
WEF
WEF
125/144
128/144
114/144
-
123/176
123/ 142
86/ 142
112/142
112/182
107/139
112/139
106/139
116/178
111/133
103/133
91/133
120
120/134
110/134
91/134
121
WEF
WEF
WEF
TI
118/144
104/ 142 107/139 WEF
Źródła: WB/IFC = Ranking Banku Światowego/Międzynarodowej Korporacji Finansowej; WSJ/HF = Wall
Street Journal/Heritage Foundation; WEF = Ranking Światowego Forum Ekonomicznego; TI = Ranking
Transparency International.
W ostatnim czasie zagraniczne podmioty zgłaszały swoje wątpliwości m.in. co do
następujących przepisów:
 Wietnamski rząd ogłosił listę szeregu produktów, których import do Wietnamu został
uznany za zbędny, co zdaje się miewać przełożenie na wzmożone restrykcje
pozataryfowe. Decyzja („decision”) nr 1380/QD-BCT Ministerstwa Przemysłu i
Handlu rozszerzyła listę produktów importowych, które zostały uznane przez
wietnamskie władze za niepożądane. Od dnia 25/03/2011 lista ta zawiera 297 grup
towarowych (3724 pozycji produktów, wg kodów celnych), w tym m.in. niektóre
produkty mięsne i podroby, ryby, produkty mleczne, cukry, słodycze, przetwory
jadalne, wina i alkohole, maszyny i urządzenia mechaniczne (głównie na użytek
prywatny, jak pralki, wiatraki, faksy, drukarki, maszyny do szycia, komputery
osobiste, itd.), maszyny i urządzenia elektryczne (jak telefony, głośniki,
radioodtwarzacze, taśmy, kamery, itd.), pojazdy (m.in. samochody), odzież, obuwie
czy produkty z żelaza i stali.
13
MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH
Informator ekonomiczny o krajach świata
Wietnam














Okólnik („circular”) nr 122/2010/TT-BTC Ministerstwa Finansów wprowadził od
dnia 01/12/10 wymóg rejestracji cen, oraz wszelkich zmian w tym zakresie, szeregu
produktów, m.in.: mleka w proszku dla dzieci, węgla, papieru, usług
telekomunikacyjnych i pocztowych, itd.
Przepisy wprowadzające w życie Ustawę o bezpieczeństwie żywności (która
obowiązuje od dnia 01/07/11) wciąż nie określiły jasnego podziału kompetencji
między resorty zdrowia, rolnictwa i handlu.
Okólnik nr 25 Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi wprowadził wymogi dot.
rejestracji zakładów w krajach trzecich importujących żywność pochodzenia
zwierzęcego do Wietnamu. Okólnik nr 51 wprowadził dodatkowe przepisy w tym
zakresie.
Okólnik nr 13/2011/TT-BNNPTNT Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi i okólnik
nr 5/2013/BNNPNT wprowadziły wymogi dot. rejestracji zakładów w krajach trzecich
importujących żywność pochodzenia roślinnego do Wietnamu.
Instrukcja nr 1152 Premiera SRW wprowadziła w dniu 14/07/10 całkowity,
tymczasowy zakaz importu podrobów zwierzęcych do Wietnamu. W marcu i kwietniu
2011 r. władze SRW zniosły zakaz na import serc, nerek i wątrób drobiowych,
wieprzowych i wołowych. Na początku 2012 r. przedstawiciele Ministerstwa
Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformowali, że kurze łapki nie są już kwalifikowane w
Wietnamie jako podroby.
Okólnik nr 20/2011/TT-BCT Ministerstwa Przemysłu i Handlu wprowadził w dniu
26/06/11 nowe wymogi dot. importowanych pojazdów mechanicznych do dziewięciu
pasażerów. W rezultacie importerzy muszą przedstawiać nową dokumentację
potwierdzoną przez wietnamskie misje dyplomatyczne.
Prawo do handlu produktami farmaceutycznymi i ochrony informacji przy ich
produkcji. Wietnamskie przepisy nie zezwalają firmom z większościowym udziałem
zagranicznym na import (ich własnych) w pełni przetworzonych produktów
farmaceutycznych oraz utrudniają procedury celne (każdy przypadek wymaga
oddzielnej analizy celnej).
Okólnik nr 01/2012/TTLT-BYT-BTC Ministerstwa Zdrowia i Ministerstwa Finansów
wprowadził w życie niekorzystne dla polskich firm farmaceutycznych przepisy dot.
zamówień publicznych leków generycznych w wietnamskich szpitalach. Obecnie
szpitale mogą kupować tylko jeden lek z danej kategorii, jedynym kryterium jest cena
(jeśli tylko produkt spełnia wymóg „dobrej praktyki produkcyjnej”, GMP) i zostało
zniesione rozróżnienie między krajami bardziej i mniej zaawansowanymi
technologicznie.
Wietnam rozpoznaje patenty UE na zaawansowane leki, ale w większości nie patenty
narodowe, w tym polskie.
Istnieje wiele ograniczeń, jeśli chodzi o możliwość przejmowania przez zagranicznych
inwestorów większościowych udziałów w prywatyzowanych przedsiębiorstwach i w
niektórych sektorach (np. w sektorze bankowym i telekomunikacyjnym).
Zagraniczne podmioty mają bardzo ograniczoną możliwość budowy własnej sieci
dystrybucji towarów w Wietnamie.
W Wietnamie nie odlicza się od podatków kosztów reklamy.
W niektórych przypadkach państwa z grupy G7 mają przywileje w przetargach
publicznych.
Dekret nr 94/2012/ND-CP dot. produkcj i handlu alkoholem stanowi m.in., że jedynie
importerzy, którzy posiadają licencję na dystrybucję – których to licencji będzie tylko
14
MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH
Informator ekonomiczny o krajach świata
Wietnam
ograniczona kwota w poszczególnych lokalizacjach – mogą importować alkohol do
Wietnamu.
Polska i Wietnam nie mają uzgodnionych świadectw na eksport produktów wołowych na
wietnamski rynek.
5.2 Dostęp do rynku pracy. Świadczenie usług i zatrudnianie obywateli RP.
Kwestie zatrudnienia reguluje w Wietnamie kodeks pracy. Dostęp cudzoziemców do rynku
pracy reguluje m.in. rządowe rozporządzenie („decree”) nr 46/2011/ND-CP, rozporządzenie
nr 34/2008/ND-CP oraz okólnik nr 31/2011/TT-BLDTBXH. Zgodnie z tymi przepisami o
pozwolenie o pracę w Wietnamie nie muszą starać się m.in. następujący obcokrajowcy:
 pracujący w Wietnamie nie dłużej niż trzy miesiące;
 członkowie lub właściciele spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz członkowie
zarządów („board of management”) spółek akcyjnych;
 prawnicy, którzy otrzymali stosowne świadectwa z Ministerstwa Sprawiedliwości
Wietnamu;
 pracownicy z co najmniej dwunastomiesięcznym stażem w firmie, transferowani do
Wietnamu w ramach tej samej firmy i w przypadku firm działających w niektórych
sektorach
usług
(m.in.
księgowości/audycie,
architekturze,
planowaniu
urbanistycznym, inżynierii, medycynie, reklamie, konsultingu dot. zarządzania,
komunikacji („communication”), budownictwa, dystrybucji, edukacji, środowiska,
finansów, turystyki, kultury, rozrywki i transportu). Ministerstwo Przemysłu i Handlu
wciąż ma uściślić szczegóły dot. stosowania rozporządzenia nr 46;
 niektórzy pracownicy organizacji pozarządowych;
 niektórzy eksperci związani z projektami pomocowymi;
 dziennikarze, którzy uzyskali stosowne licencje wydane przez Ministerstwo Spraw
Zagranicznych Wietnamu.
Pozwolenia na pracę wydawane są przez Departamenty Pracy, Inwalidów i Spraw Socjalnych
poszczególnych prowincji i największych miast na okres do trzech lat. Rozporządzenie nr 46
wprowadziło wymóg zawierania umów lub przyjmowania planów dot. zatrudniania
pracowników wietnamskich, którzy mieliby po odbyciu stosownych szkoleń w firmach
przejmować od obcokrajowców ich stanowiska po wygaśnięciu ich zezwoleń na pracę.
Rozporządzenie nr 46 wprowadziło wymóg publikowania ogłoszeń o naborze; pracowników
spoza Wietnamu firmy mogą zatrudniać w przypadkach, kiedy nie uda im się znaleźć
odpowiednich pracowników wietnamskich. Firmy są zobligowane dostarczać lokalnym
władzom kwartalne sprawozdania dot. kwestii związanych z zatrudnianiem obcokrajowców.
Rozporządzenie nr 46 w praktyce dotyczy raczej zatrudniania pracowników nisko
wykwalifikowanych a nie wysoko wykwalifikowanych.
5.3 Nabywanie i wynajem nieruchomości.
W Wietnamie nie ma pojęcia prawa prywatnej własności ziemi, natomiast istnieje możliwość
nabycia – zarówno przez podmioty lokalne jak i zagraniczne – praw wieloletniego
użytkowania ziemi. Kwestię nabywania prawa do użytkowania ziemi przez przedsiębiorstwa
reguluje m.in. zmodyfikowana ustawa o ziemi nr 13/2003/QH11 („Land Law”),
znowelizowana ustawa o ziemi nr 38/2009/QH12 oraz m.in. dekret nr 181/2004/ND-CP,
dekret nr 182/2004/ND-CP, dekret nr 198/2004/ND-CP, dekret 84/2007/ND-CP, dekret
188/2004/ND-CP (wraz z okólnikiem nr 145/2007/TT-BTC), dekret nr 69/2009/ND-CP,
15
MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH
Informator ekonomiczny o krajach świata
Wietnam
dekret nr 121/2010/ND-CP, dekret nr 142 z dnia 26/11/2005, dekret nr 88/2009/ND-CP (wraz
z okólnikiem nr 17/2009/TT-BTNMT oraz okólnikiem 20-2010/TT/BTNMT). Zgromadzenie
Narodowe planuje wprowadzenie w życie nowej ustawy o ziemi (Land Law) w lipcu 2014
roku.
Niektórzy inwestorzy narzekają na trudności w nabywaniu praw do użytkowania ziemi w
Wietnamie. Wydawaniem certyfikatów stwierdzających prawo do ziemi zajmują się
prowincjonalne komitety ludowe. To tym instytucjom należy przedstawić wypełnione
wnioski oraz plany inwestycji. Użytkować ziemię można przez 50 lat, z możliwością
przedłużenia do lat 70 na ubogich terenach. Po wygaśnięciu okresu użytkowania, stosowny
komitet ludowy może podjąć decyzję o przyznaniu prawa dalszego użytkowania, jeśli
użytkownik do tej pory przestrzegał prawa i wypełniał swoje obowiązki. Przedsiębiorcy mogą
również ustanawiać prawa rzeczowe, m.in. hipotekę na użytkowanej nieruchomości.
Opracowanie USAID i Wietnamskiej Izby Przemysłowo-Handlowej pt. „Provincial
Competitiveness Index” sugeruje, że istnieją znaczne różnice między wietnamskimi
prowincjami pod względem łatwości dostępu do ziemi. Jednym ze znaczących atutów
podejmowania inwestycji w strefach ekonomicznych i przemysłowych są udogodnienia w
tym zakresie.
Obcokrajowcy mają prawa wynajmu w Wietnamie obiektów budowlanych i powierzchni
biurowych na cele prywatne i komercyjne. Ustawa o nieruchomościach ze stycznia 2007 r.
reguluje tworzenie i funkcjonowanie przedsiębiorstw w dziedzinie nieruchomości. Dekret nr
51/2009/ND-CP zezwala zagranicznym osobom prywatnym oraz spółkom o zagranicznym
kapitale na nabywanie i posiadanie domów/budowli/mieszkań („housing”) w Wietnamie na
okres do 50 lat (jednakże bez prawa ich wynajmu; spółka może wynajmować pomieszczenia
tylko swoim pracownikom). Prawo wprowadziło warunki, które musi spełnić obcokrajowiec:
musi przebywać w Wietnamie z zamiarem przeprowadzania inwestycji/ jest zasłużony dla
Wietnamu/ jest ekspertem naukowym bądź w dziedzinie kultury/ jest w związku małżeńskim
z obywatelem Wietnamu/ jest honorowym obywatelem Wietnamu. Dodatkowo osoby
wymienione powyżej, muszą przebywać w Wietnamie co najmniej rok, być niekarane, a
kupowana nieruchomość ma służyć wyłącznie celom prywatnym.
Ustawa nr 48/2010/QH12 wprowadziła opodatkowanie gruntów nie rolnych dla
obcokrajowców (z pewnymi wyjątkami).
5.4 System zamówień publicznych.
System zamówień publicznych określają m.in. następujące przepisy: Ustawa o Zamówieniach
Publicznych (Law on Procurement) z 2005 r. znowelizowana Ustawa 38/ 2009/ QH12 z 2009
roku; Dekret Nr 58/2008/ND-CP z dnia 5 maja 2008 r. (zastępujący Dekret Nr 111/2006/NDCP z dnia 29 września 2006 r.); Okólnik Ministerstwa Finansów Nr 63/TT-BTC z dnia 15
czerwca 2007 r. oraz Nr 131/2007/Tt-BTC z dnia 5 listopada 2007 r. (uzupełniający Okólnik
Nr 63/2007/TT_BTC z dnia 15 czerwca 2007 r.); Okólnik Ministerstwa Finansów i
Ministerstwa Zdrowia Nr 10/2007/TTLB-BYT-BTC. Powyższe ustawodawstwo i regulacje
wskazują na postęp, jaki Wietnam poczynił w zakresie ulepszania i decentralizacji systemu
zamówień publicznych. Niektórzy komentatorzy podkreślają jednak, że wietnamskie
ustawodawstwo dot. prawa zamówień publicznych nie jest spójne i może stwarzać problemy
interpretacyjne.
16
MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH
Informator ekonomiczny o krajach świata
Wietnam
Niektóre podmioty wciąż narzekają na korupcję w procedurach zamówień publicznych oraz
na słabości kadrowe w tym zakresie (zwłaszcza na poziomie władz lokalnych). Dochodzą
również sygnały o określaniu specyfikacji pod określonego przedsiębiorcę, a gdy istnieje
ryzyko, że mógłby wygrać ktoś inny, ogłasza się nowy przetarg. Wyzwania te sprawiają, że
wietnamski system zamówień publicznych nadal postrzegany jest przez niektóre podmioty za
wadliwy i pozostawiający wiele do życzenia. Niektórzy eksperci przewidują, że kolejne
zmiany powinny dotyczyć efektywności i przejrzystości procedur przetargowych.
Przetargi w Wietnamie podzielone są na krajowe oraz międzynarodowe. Te ostatnie
ogłaszane są wtedy gdy:
- nie ma przedsiębiorcy krajowego, który spełniałby określone wymagania albo gdy w
procedurze przetargu nie wyłoniono zwycięzcy;
- projket finansowany jest przez zagranicznego inwestora i umowa między
przedsiębiorcami tak stanowi;
- gdy przetarg dotyczy towarów nie produkowanych w Wietnamie.
Zagraniczni przedsiębiorcy mogą startować do przetargów krajowych jako subkontraktorzy
przedsiębiorców wietnamskich. Ponadto, w przetargach zagranicznych uprzywilejowaną
pozycję mają przedsiębiorcy zarejestrowani zgodnie z przepisami prawa wietnamskiego bądź
ci, którzy współpracują z firmami wietnamskimi oraz ci, których 30% produkcji będzie miało
miejsce w Wietnamie. Oferent musi wykazać, iż ma odpowiedni potencjał finansowy i że nie
grozi mu upadłość bądź podział.
Przetargi są w większości otwarte, jednakże w szczególnych przypadkach można
przeprowadzić przetarg ograniczony. Ma to miejsce, gdy (i) ze względu na naukowe
przesłanki tylko część przedsiębiorców będzie mogło spełnić wymogi specyfikacji, (ii)
zagraniczny inwestor wymaga, aby przetarg był ograniczony oraz (iii) przetarg dotyczy
specjalistycznych materii.
Prawo zamówień publicznych określa proces ogłaszania przetargu jako:
1) ustalenie planu oraz przewidywanego budżetu,
2) przygotowanie specyfikacji oraz niezbędnej dokumentacji przetargowej,
3) ogłoszenie przetargu oraz dystrybucja dokumentów,
4) otrzymywanie ofert i udostępnianie ich publicznie,
5) ocena otrzymanych ofert i procedura odpowiedzi na pytania,
6) wybór najlepszej oferty oraz podpisanie umowy z wykonawcą.
5.5 Ochrona własności przemysłowej i intelektualnej.
Od strony ustawodawczej i regulacyjnej Wietnam posiada – według niektórych obserwatorów
– rozbudowany i stosunkowo spójny system ochrony praw własności intelektualnej. Kwestie
ochrony tych praw regulują m.in.: ustawa o własności intelektualnej z 2005 r. znowelizowana
w 2009 roku; kodeks cywilny z 2005 r. (np. rozdziały 34-36 dotyczące m.in. praw autorskich,
własności przemysłowej i transferu technologii); oraz dekret 89/200/ND-CP dotyczący
znaków fabrycznych i systemu znakowania. W ostatnich latach wprowadzono wiele zmian w
ustawodawstwie dot. praw własności przemysłowej i intelektualnej. Dekret 119/ 2010/ NDCP z 2010 r. wprowadził zmiany w przesłankach naruszeń praw, wartości naruszonych dóbr
czy w procedurze zgłaszania wniosków o osiągnięcie porozumienia między stronami sporu.
Dekret 122/ 2010/ ND- CP z 2011 dotyczy zmian w przepisach o tajemnicy przedsiębiorstwa
czy oznaczeniach geograficznych. W przygotowaniu są również przepisy o patentach.
17
MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH
Informator ekonomiczny o krajach świata
Wietnam
Nowelizacja ustawy o własności intelektualnej z 2009 roku wprowadziła również piractwo
jako czyn karalny.
Wietnam wprowadził w życie porozumienie TRIPs wynikające z członkostwa w Światowej
Organizacji Handlu. Wietnam jest sygnatariuszem m.in. Konwencji Paryskiej z 1949 r.,
Porozumienia Madryckiego, Konwencji Sztokholmskiej z 1967 r., Konwencji Berneńskiej z
2004 r. (Berne Convention for the Protection of Literary and Artistic Works), Konwencji
Rzymskiej oraz Konwencji Genewskiej z 2005 r. (Geneva Convention for the Protection of
Producers of Phonograms against Unauthorised Duplication of their Phonograms) oraz
Traktatu o Współpracy Patentowej (Patent Cooperation Treaty). Jest również członkiem
Światowej Organizacji Własności Intelektualnej. Jednakże według opinii niektórych
ekspertów wciąż istnieje wiele niedociągnięć, jeżeli chodzi o skuteczne wprowadzanie w
życie powyższych regulacji i zobowiązań (patrz np. opracowanie „White Book 2013”
Europejskiej Izby Handlowej w Wietnamie czy opracowanie „Global Competitiveness Index”
Światowego Forum Gospodarczego). Na wietnamskim rynku wciąż można znaleźć
podrobione towary, które obejmują m.in. odzież, jedzenie i napoje, kosmetyki, lekarstwa,
oprogramowanie komputerowe, części samochodowe czy urządzenia elektroniczne. Zbywcy
takich towarów liczą na szybki zysk i wprowadzają nabywców w błąd, co do pochodzenia
produktów. Naruszenia praw własności przemysłowej narażają Wietnam na długotrwałe
negatywne skutki. Przedsiębiorcy zagraniczni nie chcą przekazywać swojego ‘know how’
oraz inwestować na tym rynku w nowoczesne technologie, ponieważ są pełni obaw, że takie
działanie może prowadzić do naruszenia ich praw. Daje się odnotować brak świadomości w
wietnamskim społeczeństwie, jeśli chodzi o charakter przestępczy podrabiania produktów
oraz zagrożeń płynących z tego procederu. Widoczne i krytykowane jest również
naśladowanie znaków towarowych, nazw, itd. innych firm, co może skutkować
wprowadzaniem w błąd klientów.
6. Przydatne kontakty i linki.
6.1 Administracja publiczna.
18
MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH
Informator ekonomiczny o krajach świata
Wietnam
MINISTERSTWO ROLNICTWA
i ROZWOJU WSI
Tel.: + 84-4-3846 8161; 84-4-3846 8160
Fax: + 84-4-3845 4319
Email: [email protected]
Www: www.agroviet.gov.vn
MINISTERSTWO BUDOWNICTWA
Tel.: + 84-4-3821 5137
Fax: + 84-4-3974 1709
Www: www.moc.gov.vn
MINISTERSTWO FINANSÓW
Tel.: + 84-4-3220 2828
Fax: + 84-4-3220 8129
Www: www.mof.gov.vn
MINISTERSTWO ZDROWIA
Tel.: + 84-4-3846 4416; 84-4-3273 2273
Fax: + 84-4-3846 4051
Email: [email protected]
Www: www.moh.gov.vn
MINISTERSTWO PRZEMYSŁU i HANDLU
Tel.: + 84-4-3220 2222
Fax: + 84-4-3220 2525
Www: www.moit.gov.vn
MINISTERSTWO INFORMATYKI
i KOMUNIKACJI
Tel.: + 84-4-3943 5602
Fax: + 84-4-3826 3477
Email: [email protected]
Www: www.mic.gov.vn
MINISTERSTWO ZASOBÓW NATURALNYCH i ŚRODOWISKA
Tel.: + 84-4-3834 3005; 84-4-3834 3005
Fax: + 84-4-3835 9221
Email: [email protected]
Www: www.monre.gov.vn
MINISTERSTWO PLANOWANIA
i INWESTYCJI
Tel.: + 84-4-3804 4404; 84-4-3845 5298
Fax: + 84-4-3823 4453
Www: www.mpi.gov.vn
MINISTERSTWO NAUKI
i TECHNOLOGII
Tel.: + 84-4-3943 9731; 84-4-3943 9732
Fax: + 84-4-3943 9733
Email: [email protected]
Www: www.most.gov.vn
19
MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH
Informator ekonomiczny o krajach świata
Wietnam
MINISTERSTWO TRANSPORTU
Tel.: + 84-4-3942 4015
Fax: + 84-4-3942 3291; 84-4-3942 2386
Www: www.mt.gov.vn
NARODOWY BANK WIETNAMU
Tel.: + 84-4-3825 4845 ; 84-4-3826 8779
Fax: + 84-4-3826 8765 ; 84-4-3826 8385
Www: www.sbv.gov.vn
6.2 Samorządy gospodarcze.
WIETNAMSKA IZBA PRZEMYSŁOWO-HANDLOWA (VCCI)
Tel.: + 84-4-3574 2022
Fax: + 84-4-3574 2017
Email: [email protected]
Www: www.vcci.com.vn
6.3 Oficjalna prasa ekonomiczna.
Vietnam Economic News:
Vietnam Economic Times:
Vietnam Investment Review:
www.ven.org.vn
www.vneconomy.vn
www.vir.com.vn
Inna oficjalna prasa (z wątkami ekonomicznymi):
People’s Daily:
http://www.nhandan.com.vn/cmlink/nhandan-online
Saigon Times:
http://english.thesaigontimes.vn/Home/
Viet Nam News:
http://vietnamnews.vn/
Vietnam News Agency:
http://news.vnanet.vn/webdichvu/en-US/29/Default.aspx
Voice of Vietnam:
http://english.vov.vn/
6.4 Oficjalne strony o charakterze ekonomicznym.
HCMC Dept. of Planning & Investment:
Vietnam Industry and Trade Center:
Investment& Trade Promotion Center:
Vietnam Business Forum:
Vietnam Economic Portal:
Vietnam Trade Promotion Agency:
www.dpi.hochiminhcity.gov.vn
http://asemconnectvietnam.gov.vn/
http://www.itpc.gov.vn/
http://www.vbf.org.vn/
http://www.vnep.org.vn/en-US/Default.html
http://www.vietrade.gov.vn/en/
20
Download