BZ WBK, PKO BP, PeKaO S
advertisement
AKADEMIA EKONOMICZNA IM. OSKARA LANGEGO WE WROCŁAWIU Wydział Gospodarki Regionalnej i Turystyki w Jeleniej Górze Analiza porównawcza Funduszy inwestycyjnych i ich wpływu na rynek pieniężny Joanna Pieczarka Ewelina Durkalec Arkadiusz Gerono Przesieka, 2008 Celem niniejszej pracy jest pokazanie w jaki sposób działalność funduszy inwestycyjnych może wpływać na politykę pieniężną Narodowego Banku Polskiego. W pierwszej części pracy pokażemy i krótko scharakteryzujemy wybrane Fundusze Inwestycyjne. Natomiast w drugiej części postaramy się wyjaśnić powiązania oraz jakimi sposobami Fundusze mogą wpływać na politykę pieniężną NBP. Zarządzaniem poszczególnymi funduszami inwestycyjnymi zajmują się Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych. Fundusze dzielimy na otwarte, zamknięte i mieszane. Szczególnym rodzajem funduszy inwestycyjnych są Otwarte Fundusze Emerytalne. Możemy wyróżnić podstawowe grupy otwartych funduszy inwestycyjnych: Fundusze akcyjne Fundusze zrównoważone Fundusze stabilnego wzrostu Fundusze ochrony kapitału Fundusze dłużne Fundusze pieniężne W przeprowadzonych przez nas badaniach zostanie ujętych pięć banków: BZ WBK, PKO BP, PeKaO S.A., CITI HANDLOWY, ING Bank Śląski. Posiadają one szeroki wachlarz funduszy inwestycyjnych, działają na jeleniogórskim rynku i są wg nas najbardziej znane i popularne wśród mieszkańców Jeleniej Góry. Poniżej zostało przedstawione zestawianie funduszy inwestycyjnych wybranych przez nas jednostek: BZ WBK Arka BZ WBK Akcji FIO Arka BZ WBK Środkowej i Wschodniej Europy FIO Arka BZ WBK Rozwoju Nowej Europy FIO Arka BZ WBK Fundusz Akcji Zagranicznych FIO Arka BZ WBK Zrównoważony FIO Arka BZ WBK Stabilnego Wzrostu FIO Arka BZ WBK Obligacji FIO Arka BZ WBK Ochrony Kapitału FIO PKO BP 2 PKO/CREDIT SUISSE: Fundusz Akcji Fundusz Akcji Nowa Europa Fundusz Zrównoważony Fundusz Stabilnego Wzrostu Fundusz Skarbowy Fundusz Obligacji Fundusz Obligacji Długoterminowych Fundusz Rynku Pieniężnego PKO BP S.A. PIONEER PEKAO: Linia polska Pioneer Pieniężny FIO Pioneer Lokacyjny FIO Pioneer Obligacji FIO Pioneer Obligacji Plus FIO Pioneer Dochodu MIX 20 FIO Pioneer Stabilnego Wzrostu FIO Pioneer Wzrostu i Dochodu MIX 40 FIO Pioneer Zrównoważony FIO Pioneer Wzrostu MIX60 FIO Pioneer Aktywnej Alokacji FIO Pioneer Akcji Polskich FIO Pioneer Średnich Spółek Rynku Polskiego FIO Pioneer Małych i Średnich Spółek Rynku Polskiego FIO Linia europejska Pioneer Obligacji Europejskich Plus FIO Pioneer Akcji Europejskich FIO Linia amerykańska Pioneer Obligacji Dolarowych FIO Pioneer Obligacji Dolarowych Plus FIO 3 Pioneer Zrównoważony Rynku Amerykańskiego FIO Pioneer Akcji Amerykańskich FIO Specjalistyczne Fundusze Inwestycyjne Otwarte: Pioneer Funduszy Globalnych Specjalistyczny FIO Pioneer Zabezpieczony Rynku Polskiego Specjalistyczny FIO CITI HANDLOWY Fundusze akcyjne dostępne w ofercie: Legg Mason Akcji FIO DWS Polska FIO Akcji DWS Polska FIO Akcji Plus DWS Polska FIO Top 50 Europa Subfundusz UniKorona Akcje Subfundusz UniGlobal ING FIO Akcji ING Subfundusz Akcji Plus Fundusze zrównoważone dostępne w ofercie: Legg Mason Zrównowazony Środkowoeuropejski FIO Legg Mason Senior SFIO DWS Polska FIO Zrównoważony DWS Polska FIO Zabezpieczenia Emerytalnego ING FIO Zrównoważony ING Subfundusz Zrównoważony Plus ING FIO Stabilnego Wzrostu ING Subfundusz Stabilnego Wzrostu Plus ING Subfundusz Budownictwa i Nieruchomosci Plus Subfundusz UniKorona Zrównoważony Subfundusz UniStoProcent Plus Subfundusz UniStoProcent Bis Fundusze obligacji dostępne w naszej ofercie: Legg Mason Obligacji FIO DWS Polska FIO Dłużnych Papierów Wartościowych DWS Polska SFIO Euroobligacji 4 ING FIO Obligacji ING Subfundusz Obligacji Plus Subfundusz UniKorona Obligacje Fundusze rynku pieniężnego dostępne w ofercie: Legg Mason Pieniezny FIO DWS Polska FIO Płynna Lokata DWS Polska FIO Płynna Lokata Plus ING FIO Gotówkowy ING Subfundusz Gotówkowy Plus Subfundusz UniKorona Pieniężny ING Bank Śląski Funduszy Inwestycyjnych ING: ING Parasol SFIO ING FIO Gotówkowy ING FIO Obligacji ING FIO Stabilnego Wzrostu ING FIO Zrównoważony ING FIO Akcji ING FIO Średnich i Małych Spółek ING FIO Chiny i Indie USD ING FIO Rosja EUR 5 W związku ze sporym zróżnicowaniem oferowanych funduszy w naszej pracy zostaną poddane analizie fundusz akcji i fundusz zrównoważony. Naszego wyboru dokonaliśmy na podstawie udziałów w rynku tych rodzajów funduszy, a wiec popularności oraz poziomu wartości aktywów netto. Aktywa netto grup i ich udział w rynku (mln PLN) wartość (mln pln) udział sty 07 Sty 08 sty 07 sty 08 Dynamika akcyjne 23 538 30 133 22,00% 26,80% 28% akcyjne polskie 21 268 23 485 19,90% 20,90% 10% 2 271 6 648 2,10% 5,90% 193% Zrównoważone 34 110 33 537 31,90% 29,80% -2% Zrównoważone krajowe 28 795 25 771 26,90% 22,90% -11% 5 315 7 767 5,00% 6,90% 46% stabilnego wzrostu 23 570 21 286 22,10% 18,90% -10% stabilnego wzrostu polskie 23 192 21 040 21,70% 18,70% -9% akcyjne zagraniczne zrównoważone zagraniczne stabilnego wzrostu zagraniczn 378 247 0,40% 0,20% -35% ochrony kapitału 4 998 3 931 4,70% 3,50% -21% ochrony kapitału krajowe 2 926 1 681 2,70% 1,50% -43% ochrony kapitału zagraniczne 2 072 2 250 1,90% 2,00% 9% dłużne 11 015 9 492 10,30% 8,40% -14% dłużne złotowe 8 073 7 698 7,60% 6,80% -5% dłużne zagraniczne 2 942 1 794 2,80% 1,60% -39% pieniężne i gotówkowe 7 923 11 920 7,40% 10,60% 50% nieruchomości 1 160 1 610 1,10% 1,40% 39% Sekurytyzacyjne 536 106 848 680 112 589 0,50% 0,60% 27% razem 100,00% 100,00% 5% krajowe 93 872 93 886 87,90% 83,40% 0% zagraniczne 12 977 18 704 12,10% 16,60% 44% Źródło: Analizy Online na podstawie raportów TFI oraz danych IZFiA 6 27% 43% 30% akcyjne zrównoważone pozostałe Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z www.analizy.pl Poniżej zaprezentowano strukturę portfela jaką mogą przyjąć fundusze: Fundusz Akcji PKO CREDIT SUISSE Źródło:http://www.pkotfi.pl/index.php?id=f_akcji Powyższa struktura nie określa ściśle procentowego udziału akcji w funduszu. Określona natomiast zostaje górna granica papierów dłużnych i środków płynnych czyli maksymalnie mogą one stanowić 40 % papierów znajdujących się w portfelu. Fundusz ten jest zatem bardziej ryzykowny, przez co istnieje możliwość osiągania większych zysków. Poniżej przedstawiamy przykład obecnej struktury portfelowej w PeKaO S.A. 7 Portfel Funduszu Akcji PIONEER PEKAO Papiery wartościowe o charakterze udziałowym akcyjnym 5,2% 2% Instrumenty rynku z przeznaczeniem odkupu 92,8% Inne aktywa funduszu(w tym instrumenty pochodne) Źródło: Opracowanie własne na podstawie http://www.pioneer.com.pl/pioneer/arts.pz Fundusz Zrównoważony PKO CREDIT SUISSE Źródło: http://www.pkotfi.pl/index.php?id=f_zrow Fundusz zrównoważony, składa się tak jak poprzedni z akcji, papierów dłużnych i środków płynnych. W tym wypadku została określona minimalna granica papierów dłużnych i środków pieniężnych. Oznacza to, że w portfelu nie może być mniej niż 30% tychże papierów. Jest to fundusz charakteryzujący się mniejszą stopą ryzyka z czym się wiążą niższe spodziewane stopy zwrotu. Stan portfela PeKaO na dzień 30.06.2007r 8 Portfel Funduszu Zrównoważonego PIONEER PEKAO 7,8% Papiery wartościowe o charakterze dłużnym 30,4% Papiery wartościowe o charakterze udziałowym (akcyjnym) Inne aktywa funduszu(w tym instrumenty pochodne) 61,8% Źródło: Opracowanie własne na podstawie http://www.pioneer.com.pl/pioneer/arts.pz Za wzorzec służący do oceny efektywności inwestycji w Jednostki Uczestnictwa Funduszu, odzwierciedlający zachowanie się zmiennych rynkowych najlepiej oddających cel i politykę inwestycyjną Funduszu, zwany również benchmarkiem, przyjmuje się średnią złożoną z rentowności WIG (85%) oraz 13-tygodniowych bonów skarbowych (15%). W przypadku funduszy inwestycyjnych benchmarkiem określa się wzorcowy portfel, który stanowi punkt odniesienia do dokonywania ocen wyników zarządzania aktywami funduszu. Benchmarkami mogą być różne pojedyncze instrumenty finansowe (np. bon skarbowy dla funduszy inwestujących w papiery dłużne, indeksy giełdowe dla funduszy akcyjnych) lub dowolne ich kombinacje (w przypadku funduszy mieszanych). FUNDUSZE AKCJI Średnie zwroty z Funduszu Akcji w ciągu 2,3,5 lat 60,00% 50,00% 52,42% 44,84% 47,21% 44,84% 47,21% 52,42% 46,20% 42,00% 39,90% 40,00% 30,00% 32,00% 23,55% 22,60% 30,00% 21,07% 26,00% 20,00% 10,00% 0,00% 2 lata ING Arka BZ WBK 3 lata PKO/CREDIT SUISSE 5 lat PIONEER PEKAO DWS Polska 9 Źródło: Opracowanie własne na podstawie prospektów informacyjnych. Stan na 31.12.2006r Najbardziej efektywnymi funduszami okazały się Arka i Pionier. Najmniej efektywnym fundusz DWS, który jest dostępny zarówno w banku CITI HANDLOWY jak i Deutche Banku. Stopa zwrotu wszystkich przeanalizowanych funduszy osiągnęła 39,62%. Dwa najlepsze osiągnęły stopę zwrotu o prawie 10 % wyższa. FUNDUSZE ZRÓWNOWAŻONE Średnie zwroty z Funduszu Zrównoważonego w ciągu 2,3,5 lat 30,00% 23,60% 24,69% 25,90% 24,86% 24,30% 26,67% 26,80% 26,42% 27,30% 25,00% 17,67% 20,00% 17,02% 15,31% 18,67% 15,00% 17,38% 15,97% 10,00% 5,00% 0,00% 2 lata ING Arka BZ WBK 3 lata PKO/CREDIT SUISSE 5 lat PIONEER PEKAO DWS Polska Źródło: Opracowanie własne na podstawie prospektów informacyjnych. Stan na 31.12.2006r W ciągu pięciu lat fundusze zrównoważone zarobiły prawie 23%. Najlepszym funduszem inwestycyjnym okazał się Pionier PeKaO. Najsłabszą stopą zwrotu charakteryzował się fundusz DWS. W zamieszczonej powyżej analizie widzimy, że stopa zwrotu z inwestycji jest wyższa przy funduszach obarczonych większym poziomem ryzyka. Rodzi się teraz pytanie, na które chcieliśmy dać odpowiedź w naszym wystąpieniu, a mianowicie: „Jak Rentowność funduszy wpływa na politykę pieniężną państwa ?” Jak wiemy głównym zadaniem NBP w Polsce jest: „Zgodnie z art. 227 ust. 1 Konstytucji RP „Narodowy Bank Polski odpowiada za wartość polskiego pieniądza”. Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim w art. 3 określa, że „podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP”. Współcześnie banki centralne przez stabilność cen rozumieją 10 inflację na tyle niską, aby nie wywierała ona negatywnego wpływu na inwestycje, oszczędności i inne ważne decyzje podejmowane przez uczestników życia gospodarczego. Zapewnienie tak rozumianej stabilności cen jest podstawowym sposobem, w jaki bank centralny przyczynia się swoimi decyzjami do osiągania wysokiego i trwałego wzrostu gospodarczego. Banki centralne traktują stabilność cen symetrycznie, co oznacza, że reagują zarówno na zagrożenia inflacyjne, jak i deflacyjne.”1 Jednym z instrumentów jakim się posługuje NBP w celu osiągnięcia swoich zadań jest stosowanie przez tą instytucje tzw. Operacji otwartego rynku. Polegają one między innymi na: „Utrzymywaniu krótkoterminowych stóp procentowych na poziomie spójnym z realizacją ustalonego przez RPP celu inflacyjnego.”2 Wśród tych operacji możemy wyróżnić następujące ich rodzaje: „Operacje podstawowe, w postaci emisji 7-dniowych bonów pieniężnych NBP, odbywają się regularnie raz w tygodniu. Za ich pomocą bank centralny zarządza bieżącym poziomem płynności sektora bankowego. Począwszy od 2008 r. na przetargach bonów pieniężnych NBP będzie obowiązywać stała rentowność na poziomie stopy referencyjnej NBP. Bank centralny będzie przeprowadzał operacje podstawowe w skali umożliwiającej kształtowanie się stawki POLONIA w pobliżu stopy referencyjnej NBP. Przejęcie z kształtowania stawki WIBOR SW wokół stopy referencyjnej NBP na stawkę POLONIA, wynika z tendencji zachodzących w strukturze terminowej rynku pieniężnego. W ostatnich latach wzrastał m.in. udział lokat overnight w całości obrotów na rynku niezabezpieczonych lokat międzybankowych. Obecnie stanowią one zdecydowaną większość transakcji. Dzięki przejściu na stawkę overnight, NBP będzie efektywniej oddziaływał na gospodarkę poprzez mechanizm transmisji impulsów polityki pieniężnej. Stabilizowanie stopy overnight wokół stopy referencyjnej NBP pozwoli z kolei bankom na lepsze zarządzanie własną pozycją płynnościową. Operacje dostrajające mogą zostać podjęte w celu ograniczenia wpływu nieoczekiwanych zmian w poziomie płynności sektora bankowego na wysokość krótkoterminowych stóp procentowych, w tym szczególnie stawki POLONIA. Mogą one obejmować operacje absorbujące i zasilające: emisję bonów pieniężnych NBP, operacje repo i reverse repo oraz przedterminowy wykup bonów pieniężnych NBP. Operacje strukturalne mogą zostać przeprowadzone w celu długoterminowej zmiany struktury płynności w sektorze bankowym. Gdyby wystąpiła taka konieczność, bank centralny 1 2 „Założenie Polityki Pieniężnej 2008”, www.nbp.pl, Warszawa 2007, str. 3 J.w. str. 10 11 może przeprowadzić następujące operacje strukturalne: emisję obligacji, przedterminowy wykup obligacji, zakup i sprzedaż papierów wartościowych na rynku wtórnym.”3 Właśnie ze względu na ostatnie z wymienionych przez nas rodzajów operacji otwartego rynku, Fundusze Inwestycyjne mogą wpływać na politykę pieniężną i podaż pieniądza na rynku. Po pierwsze, jeśli klienci będą mieli do wyboru z jednej strony fundusze inwestycyjne o wysokiej stopie zwrotu i dużym ryzyku oraz obligacje emitowane przez NBP o stosunkowo niskiej stopie zwrotu i niskim ryzyku, może okazać się, że wybiorą fundusze inwestycyjne, które okażą się bardziej atrakcyjne ze względu na zyskowność. W ten sposób fundusze inwestycyjne mogą utrudnić prowadzenie skutecznej polityki pieniężnej przez NBP odciągając od zakupu obligacji potencjalnych nabywców. Po drugie istnieją fundusze inwestycyjne stabilnego wzrostu, które są potencjalnym nabywcą papierów emitowanych przez NBP i w ten sposób mogą ułatwiać prowadzoną przez bank centralny politykę pieniężną. Po trzecie fundusze, które mają w swojej strukturze akcje, są potencjalnym konkurentem w momencie, gdy bank zdecyduje się skupować akcję z giełdy, jednakże z drugiej strony mogą też odsprzedawać akcję na rzecz Narodowego Banku Polskiego, podobnie rzecz się ma przy sprzedaży akcji. Fundusze mogą je nabywać od NBP jednak z drugiej strony mogą w tym samym czasie co bank centralny zbywać własne walory np. gdy zmieniają portfel posiadanych akcji. Jak zatem widzimy na podanych przykładach w wielu obszarach styka się działalność NBP jak i Funduszy Inwestycyjnych. Ponadto ze względu na to, że Fundusze Inwestycyjne są co raz większymi graczami na rynku należy spodziewać się, że oddziaływanie to będzie co raz większe. Wydaje nam się także, że Fundusze mogą wspierać politykę pieniężną państwa poprzez to, że ściągają z rynku nadwyżkę pieniądza przenosząc w ten sposób obecną konsumpcję w czasie, przez co z kolei zmniejszają presję inflacyjną. Wpływają także pozytywnie na stabilizację wzrostu gospodarczego, ponieważ przeciętny zjadacz chleba możliwe, że nie zdecydowałby się na wejście na rynek giełdowy, a tak poprzez fundusze z portfelem akcyjnym spółką notowanym jest łatwiej pozyskać pieniądze na rozwój i inwestycje. 3 J.w. str. 10 12
