FAS – Fetal Alcohol Syndrome (alkoholowy zespół płodowy)

FAS – Fetal Alcohol
Syndrome
(alkoholowy zespół
płodowy)
FAS i zaburzenia pokrewne



FAS (Fetal Alcohol Syndrome) – szereg fizycznych i
umysłowych zaburzeń występujących w wyniku
nagminnego spożywania alkoholu przez przyszłą matkę
FAE (Fetal Alcohol Effects) – te same symptomy jak w
FAS, ale o mniejszym natężeniu
ARND – pojawiają się symptomy związane wyłącznie ze
sferą umysłową (problemy w nauce, zła pamięć) i
społeczną (nieprawidłowe kontakty społeczne), objawy
fizyczne zwykle nie występują.
Skala zjawiska (wg danych PARPA)



Co trzecia kobieta (33%) w wieku prokreacyjnym (18-40
lat) piła alkohol w czasie ciąży
Ponad dwie trzecie Polaków (83%) spotkało się z
informacją, że nawet najmniejsza ilość alkoholu spożyta
przez kobietę w ciąży może stanowić zagrożenie dla
prawidłowego rozwoju płodu
Niemal jedna trzecia (32%) badanych Polaków spotkała
się z opinią, iż kobieta w ciąży powinna spożywać
regularnie niewielkie ilości czerwonego wina. 16%
badanych jako źródło tej wiedzy wskazało lekarza.
Wpływ alkoholu na płód


Od poczęcia cząsteczki alkoholu przenikają przez
łożysko do organizmu płodu. Ucierpieć mogą wszystkie
narządy wewnętrzne, ale szczególnie podatny na
działanie alkoholu jest mózg. Ostatecznie dochodzi do
całkowitego zniszczenia neuronów lub całych obszarów
mózgu
Najbardziej podatne na działanie alkoholu są: ciało
modzelowate (łączące obie półkule), móżdżek
(odpowiadający za funkcje motoryczne), hipokamp (który
bierze udział w procesach uczenia się i pamięci) oraz
płaty czołowe.



W efekcie brakuje połączeń
między półkulami i nie
współpracują one dostatecznie
przy podejmowaniu
codziennych decyzji
Konsekwencje spożywania
alkoholu w czasie ciąży są
groźniejsze dla płodu niż inne
środki odurzające –
marihuana, kokaina i heroina
Nie ma bezpiecznej dawki
alkoholu w ciąży, a każda ilość
wiąże się z ryzykiem
uszkodzenia płodu
Kryteria zaburzenia





Niska waga urodzeniowa
W przyszłości niższy niż przeciętny wzrost
Hypertonia (zbyt duże napięcie mięśniowe) lub
hypotonia (zbyt niskie napięcie mięśniowe)
Często wady i dysfunkcje narządów wewnętrznych:
serca, wątroby, stawów, a także epilepsja
Charakterystyczna twarz: słabo rozwinięta żuchwa,
niskie czoło, słabo zaznaczona rynienka podnosowa,
wąska górna warga, oczy niewielkie, szeroko
rozstawione, z charakterystyczną fałdką w kącikach,
niesymetryczne uszy.
Kryteria zaburzenia – c.d.



Słabe zdolności, umiejętności
motoryczne, koordynacja (w tym
wzrokowo-ruchowa)
Możliwe upośledzenie umysłowe,
niższy iloraz inteligencji, problemy z
pamięcią, koncentracją, uczeniem się,
rozumieniem pojęć abstrakcyjnych,
ograniczony zasób słów, problemy z
odróżnieniem świata rzeczywistego od
nierealnego
Nadpobudliwość psychoruchowa, brak
umiejętności nawiązywania
prawidłowych kontaktów społecznych,
postawa agresora lub ofiary agresji,
impulsywność, „lepkość uczuciowa”,
nieumiejętność wyciągania wniosków,
przewidywania, konsekwencji
zachowań, niedojrzałość emocjonalna,
labilność uczuciowa, słabe zdolności
adaptacyjne i komunikacyjne
Diagnozowanie FAS i zaburzeń
pokrewnych


Dziecko nie musi mieć wszystkich przedstawionych
objawów, by móc rozpoznać FAS
Wiele przypadków FAS, FAE i ARND pozostaje
nierozpoznanych lub błędnie zdiagnozowanych.
Rodzicom wydaje się często, że dzieci są w stanie
nauczyć się więcej, a przyczyną problemów jest
lenistwo. Dzieci z FAS sprawiają wrażenie pozornie
bardziej zdolnych niż są w rzeczywistości, bywa, że
mówią o rzeczach, o których nie mają pojęcia lub
używają wyrażeń, których jednak nie rozumieją.
Diagnozowanie FAS i zaburzeń
pokrewnych – c.d.


Ponieważ dzieci z FAS rozwijają się z
opóźnieniem, nieharmonijnie,
nastręczają znacznych problemów
wychowawczych, są często błędnie
diagnozowane. Rozpoznaje się więc:
zaburzenia osobowości na podłożu
organicznym, infantylizm psychiczny,
całą gamę upośledzeń umysłowych,
niedowidzenie i niedosłyszenie,
objawy autyzmu, porażenie mózgowe,
całościowe zaburzenia rozwoju,
ADHD, dysleksję, podejrzenie
zaburzeń psychotycznych czy
depresyjnych
Dziecko z syndromem FAS nie jest po
prostu dzieckiem z wadami
wrodzonymi i opóźnieniem
umysłowym. Jest dzieckiem z
niepełnosprawnością złożoną, w której
ucierpiało wiele narządów i dróg
sensorycznych.
Późniejsze konsekwencje i
możliwości leczenia


Z FAS się nie wyrasta, dorośli z FAS w wielu sferach nie
osiągają dojrzałości, nie potrafią podejmować decyzji i
wyjaśnić przyczyn swojego zachowania, często są
poirytowani, rozdrażnieni, odczuwają lęk bez powodu.
Mają kłopoty z ukończeniem szkoły, nawiązywaniem
relacji społecznych, narażeni są na choroby umysłowe,
uzależnienia, konflikty z prawem, niechciane ciąże i
przemoc
Ludzi z FAS nie można wyleczyć, a tylko usprawnić ich
funkcjonowanie dzięki odpowiednim działaniom
terapeutycznym. W Polsce działa ośrodek i program
„Fastryga”, zajmujący się szkoleniem terapeutów.
Zespołowi FAS oraz
innym uszkodzeniom
związanym z
ekspozycją płodu na
alkohol można w 100%
zapobiec!!!
Wystarczy zachować
abstynencję w
okresie ciąży.
Przy opracowaniu wykorzystałam:
„Z FAS-trygowane dzieci” („Charaktery”, nr
8 (127)/2007)
 „Niebieską linię” (nr 3/44/2006)
 Materiały ze strony ciazabezalkoholu.pl
