Światowy Dzień F A S

pdf
Światowy Dzień F A S
( Płodowy Zespół Alkoholowy)
Czy można pić alkohol w ciąży? Nie - nie wiadomo, jaka ilość alkoholu
wywołuje płodowy zespół alkoholowy (FAS), a już jednorazowe picie
alkoholu może wywołać FAE, czyli lżejszą odmianę FAS.
W Polsce rodzi się rocznie ok. 9 tys. dzieci cierpiących na zaburzenia
spowodowane kontaktem z alkoholem w życiu płodowym. Bywa, że decydują one
o całym ich przyszłym życiu.
Alkohol to substancja toksyczna. Zawsze tak działa – nawet to, co odczuwamy jako
przyjemny rausz, jest w gruncie rzeczy skutkiem niszczącego wpływu alkoholu na mózg.
Zwykle picie alkoholu jest naszą decyzją – lecz zanim ją podejmiemy, pamiętajmy, że jeżeli
pijemy alkohol w ciąży, razem z nami pije nienarodzone dziecko. Ono staje się głównym
poszkodowanym. Kobieta, która pije alkohol w czasie ciąży, naraża swojego potomka na
wystąpienie nieodwracalnych uszkodzeń, mających konsekwencje przez całe jego dzieciństwo
i dorosłość. Alkohol może być przyczyną: zaniżonej wagi urodzeniowej, uszkodzeń mózgu i
innych narządów, zmniejszenia odporności dziecka na choroby, opóźnienia wzrostu i zaburzeń
ogólnego rozwoju dziecka. Najpoważniejszym jednak zaburzeniem jest płodowy zespół
alkoholowy (ang. Fetal Alcohol Syndrome).
Alkohol w ciąży może spowodować FAS
Jest to jednostka chorobowa, opisana po raz pierwszy w 1973 roku przez amerykańskich
lekarzy Kennetha L. Jonesa i Davida W. Smitha. Płodowy zespół alkoholowy to zespół wad
wrodzonych, obejmujących zaburzenia fizyczne i neurologiczne. Fizycznych objawów FAS jest
wiele. Należą do nich m.in.: niski wzrost, małe wymiary ciała i małogłowie – te cechy pozostają
u większości dzieci na całe życie. Ryzyko ich wystąpienia znacznie wzrasta, jeśli matka
spożywa alkohol w ostatnim trymestrze ciąży. Bardzo charakterystyczne dla tej choroby są
również dysmorfie (anomalie w budowie) twarzy. Oczy dziecka osadzone są szeroko – tak, że
nasada nosa sprawia wrażenie bardzo szerokiej – nos najczęściej jest krótki i zadarty, rynienka
podnosowa słabo zaznaczona (lub nie ma jej w ogóle), górna warga bardzo cienka, dłuższa niż
zwykle odległość między nozdrzami a górną wargą, uszy nisko osadzone, często ze
zniekształconymi małżowinami, twarz dość płaska, szeroka, o wyglądzie orientalnym.
Owłosienie skóry głowy, brwi i rzęsy są obfitsze niż przeciętnie. Aby rozpoznać FAS, wystarczy
stwierdzić przynajmniej dwie wyraźne cechy z powyższej listy. Wymienione cechy u części
dzieci mają tendencję do zanikania, jednak u około połowy pozostają przez całe życie.
Objawom zewnętrznym towarzyszą często anomalie w budowie wątroby, serca, nerek czy
narządów płciowych. Niski wzrost i niska waga powodują, że osoby z FAS sprawiają wrażenie
kruchych i słabych. Dzieci te rozwijają się wolniej, nawet jeśli są dobrze odżywione i
wychowują się w sprzyjającym środowisku. Szczupłość kończyn oraz wrodzone wady układu
kostno-mięśniowego powodują występowanie takich problemów jak: łatwe i szybkie męczenie
się, słaba koordynacja ruchowa, zaburzenia czucia głębokiego, (dziecko może się zranić lub
złamać rękę i tego nie czuje). Ruchy dziecka z FAS są niezdarne, kanciaste. Chodzeniu
towarzyszy głośne tupanie lub szuranie nogami. Osłabiona równowaga i koordynacja
mięśniowa powodują, że dziecko unika podejmowania wysiłków i prac wymagających
precyzyjnego wykonania. FAS to również szereg schorzeń psychicznych i zaburzeń w rozwoju
intelektualnym. Rozwój dziecka jest opóźniony przez problemy ze słyszeniem, opóźnioną
zdolność mówienia, zaburzenia percepcji wzrokowej. Dzieci dotknięte zespołem FAS są
nadpobudliwe, gorzej się uczą (ze względu na problemy z pamięcią), bywają agresywne
wobec rówieśników.
Dobrze wiedzieć
Największe uszkodzenia mózgu i układu nerwowego może spowodować alkohol wypity w
pierwszych 3–5 tygodniach ciąży. W III trymestrze etanol może znacząco spowolnić rozwój
dziecka, a nawet spowodować przedwczesny poród. Będzie to jednak wcześniactwo
szczególne: dziecko uszkodzone w organizmie matki przez kontakt z alkoholem – w
przeciwieństwie do innych wcześniaków – nigdy tych braków nie nadrobi.
Konsekwencje picia alkoholu w ciąży: rozpoznanie FAS
Alkoholowy zespół płodowy powinien być rozpoznany najpóźniej do 6. roku życia. Brak
wczesnego rozpoznania i odpowiedniej opieki zwykle prowadzi do powstania zaburzeń
wtórnych. Objawy wtórne występują u starszych dzieci i osób dorosłych, a obejmują takie
zachowania i cechy, jak: lęk, złość, wycofanie, gwałtowność, zamknięcie się w sobie,
kłamstwa, ucieczki z domu, problemy szkolne, przyjmowanie roli ofiary lub prześladowcy,
bezrobocie, bezdomność, zależność od innych, depresja, samookaleczanie się, kłopoty z
prawem, tendencje samobójcze. Na wystąpienie objawów wtórnych ma wpływ środowisko i
sposób postępowania z dzieckiem. Jeśli FAS zostanie wcześnie wykryte, dziecko będzie
prawidłowo leczone i zostanie otoczone właściwą opieką rodzicielską i psychologiczną, tym
skrajnym zachowaniom można zapobiec. Takie dziecko może wyrosnąć na spełnionego,
szczęśliwego człowieka. Jednak osiągnięcie tego będzie dla niego trudniejsze niż dla osób
zdrowych.
Jaka ilość alkoholu w ciąży powoduje FAS?
Można usłyszeć głosy: ale przecież jeden kieliszek wina nie spowoduje FAS! Tak, to prawda.
FAS występuje w wyniku nagminnego spożywania alkoholu przez przyszłą matkę. Nie ma
jednak dokładnych danych, jaka ilość alkoholu wywołuje tę chorobę. Rzadkie picie alkoholu
może wywołać FAE (Fetal Alcohol Effects) – dziecko ma wtedy takie same symptomy jak w
przypadku FAS, lecz o mniejszym natężeniu. U dzieci kobiet ciężarnych pijących alkohol
okazjonalnie mogą pojawić się natomiast symptomy związane wyłącznie ze sferą umysłową
(objawy fizyczne nie występują). Dzieje się tak dlatego, że nawet jednostkowe spożycie
alkoholu może spowodować śmierć komórek mózgowych lub ich migrację do niewłaściwych
obszarów mózgu, co ma negatywny wpływ na jego rozwój.W efekcie dziecko ma w głowie
neurologiczny mętlik, co utrudnia mu myślenie, poznawanie, zapamiętywanie, powoduje
trudności w nauce. Problem dotyczy więc nie tylko nałogowych alkoholiczek, kobiet z
marginesu itp. Znane są przypadki, że FAE pojawiło się u dzieci kobiet, które tylko jeden raz
podczas ciąży piły alkohol, ale przesadziły z ilością. Dlatego lepiej dmuchać na zimne i w ogóle
zrezygnować z procentów. Objawy FAS to przygnębiająca wyliczanka – ktoś mógłby nam
zarzucić, że niepotrzebnie straszymy ciężarne. Ale może to skuteczny sposób, aby do
niektórych dotarło, czym grozi picie alkoholu w ciąży? To jedna z niewielu chorób wrodzonych
dziecka, na którą matka ma całkowity wpływ: by dziecko nie cierpiało z powodu alkoholowego
zespołu płodowego, wystarczy po prostu nie pić alkoholu. Tylko tyle. Warto wziąć to sobie do
serca.
Źródło Internet: http://www.mjakmama24.pl/ciaza-i-porod/ciaza/dlaczego-nie-warto-pic-
alkoholu-w-ciazy,152_3631.html