Praktyczne aspekty aerozoloterapii Szczegóły rozważań. Aerozole. Sprzęt. Wskazania i przeciwskazania do aerozoloterapii. Prawidłowa technika prowadzenia aerozoloterapii u dzieci. Wybrane przykłady dawkowania leków podawanych drogą inhalacyjną. Dyskusja. Aerozol – definicja. Aerozol – dwufazowy ośrodek rozproszony. Aerozol jest układem cząstek substancji płynnych lub stałych rozproszonych i zawieszonych w gazie Charakterystyka aerozoli - 1. Aerozol charakteryzowany jest poprzez: Rozmiar, stężenie i kształt cząstek. Skład chemiczny. Charakterystyka aerozoli - 2. W aerozolach leczniczych zakres wielkości cząstek wynosi 1-40 mikr. Aerozole mono i polidyspersyjne Rodzaje aerozoli. Średnica cząstek 0.5-5.0µ 5.0-20µ Powyżej 20µ Rodzaje aerozoli Prawdziwe suche wilgotne Mokra mgła (spray) Depozycja płucna a wielkość cząstek aerozolu. 1-2µ. - pęcherzyki płucne 2-3µ. - oskrzeliki 7-15µ. - oskrzela powyżej 10µ. - górne drogi oddechowe Rodzaje inhalatorów w aerozoloterapii. Pneumatyczne,dyszowe – sprężarki (1-3atm.) 85% cząstek – poniżej 5 mikronów Ultradźwiękowe – energia drgań (generator drgań - zwykle tytanian baru) Nawilżacze – wykorzystują siłę odśrodkową koła zamachowego, tarczy, lub turbiny (10-20tys. obrotów/min.) Specjalne techniki inhalacyjne - 1. Wibroaerozole(pulsujace), drgania 100Hz Leczenie chorób nosa, gardła i uszu. Dodatkowe nadciśnienie przy nebulizacji – lepsza penetracja aerozolu. Leczenie przewlekłego zapalenia zatok, czy mukowiscydozy. Specjalne techniki inhalacyjne - 2. Termoaerozole – (28-37°C) Elektroaerozole – przy ujemnie naładowanych cząstkach aerozolu następuje aktywizacja transportu rzęskowego. (przystawka do inhalatora TUR USI) Jak wybrać dobry inhalator? Zastosowanie (indywidualne, zbiorowe). Wydajność inhalatora w cm3/min. ok. 1.8 cm3 inhalator ultradźwiękowy ok. 0.45 cm3 inhalator pneumatyczny Typ inhalatora (pneumatyczny)Termo. Referencje (Secura Nowa, MedBryt, Thomex, DeVilbiss, Hoyer, Heyer, Kendal). Cena (promocje) Wskazania do aerozoloterapii - 1. Przewlekłe stany zapalne nosa i gardła z wydzieliną śluzowo-ropną. Nieoperacyjne stany zapalne migdałków podniebiennych. Przerost III migdałka (nieoperacyjny). Alergiczny nieżyt nosa. Przewlekłe i nawracające stany zapalne zatok. Przewlekłe grzybice j.ustnej, gardła i krtani. Stany po zabiegach laryngologicznych Wskazania do aerozoloterapii - 2. Przewlekłe choroby oskrzeli i płuc. (astma oskrzelowa, mukowiscydoza, rozstrzenie oskrzeli, zesp. zatokowo oskrzelowy). Stany po zapaleniach płuc (odoskrzelowym). Pneumocystoza. Rozedma i pylica płuc z nieżytem oskrzeli. Stany przed i po zabiegach chirurgicznych. Grzybice układu oddechowego. Czy są potrzebne sanatoria? Odpowiednio wydajny sprzęt (inhalatory ultradźwiękowe) Przewlekłe choroby układu oddechowego (mukowiscydoza, zespoły dyskinezy i akinezy rzęsek) Przewlekłe zapalenia zatok (wibroterapia) Nawilżacze powietrza – nadal przydatne Przeciwskazania do aerozoloterapii - 1 Wszelkie ostre stany zapalne górnych i dolnych dróg oddechowych. Przewlekłe, ropne zapalenie zatok i migdałków i przegrody wymagających zabiegu. Niewydolność oddechowa,niewydolność krążenia, gruźlica, nowotwory i krwawienia z dróg oddechowych Przeciwskazania do aerozoloterapii - 2 U niemowląt mukolityki mogą spowodować efekt „zalania drzewa oskrzelowego”. Leki β-adrenergiczne u małych należy stosować ostrożnie(układ krążenia) U pacjentów z astmą, nadreaktywnością oskrzeli, oraz małych dzieci zimny aerozol może spowodować efekt skurczu oskrzeli (należy stosować termoaerozole 28 - 37°C) Zasady prawidłowo prowadzonej aerozoloterapii u dzieci -1 . Ściśle określona przez lekarza dawka i czas inhalacji. Edukacja pacjenta, pierwsze nebulizacje powinny być pod kontrolą pielęgniarki (objawy uboczne). Najlepszy efekt daje ustnik przy zatkanym nosie. Krótkie zatrzymanie oddychania na szczycie wdechu znacznie zwiększa depozycję aerozolu w płucach Możliwe krótka, wznosząca się do pacjenta rura redukuje osiadanie w niej cząstek aerozolu. U niemowląt stosuje się inhalatory pneumatyczne. Zasady prawidłowo prowadzonej aerozoloterapii u dzieci -2. U małych dzieci, oraz pacjentów z astmą oskrzelową i nadreaktywnością zaleca się termoaerozole (28-37°C), ponieważ może wystąpić skurcz oskrzeli. Przy objawach hyperwentylacji, duszności, niewydolności krążenia należy przerwać zabieg. Po zakończonej nebulizacji pacjent nie powinien mówić przez ok. 10 minut. Ponadto zakazujemy pacjentowi opuszczać przez ten czas pomieszczenia. Dawkowanie Salbutamolu Postać: 0.1% roztw. zawiera 1mg=1ml ampułki 2.5 i 5.0 mg Dawki dzieci 50 – 150 mcg/kg/dawkę 4 x na dobę Dorośli 2.5-5mg 4 x na dobę Dawkowanie Berodualu Postać: krople Dawki dzieci: 0.5 – 3.0 ml do 4 x dobę dzieci poniżej 6rż: 0.1ml/kg ale nie więcej niż 0.5ml/inhalację 3 x dobę dorośli: 1- 4ml 4 x dobę ( 1-2 ml/dobę) Dawkowanie Budesonidu Dzieci małe maksymalnie 2 x 250 mcg Dzieci do 8 rż maksymalnie 2 x 500 mcg Dzieci < Dorośli 8 rż maksymalnie 2 x 800 mcg maksymalnie 2 x 1200 mcg Dyskusja