PUSTYNIE Pustynie

TYPY PUSTYŃ
• skalista, kamienista (np. znaczna część Sahary i Tybetu oraz część Gór
Skalistych),
• żwirowa (np. część Sahary, większa część Pustyni Gibsona oraz część
pustyń
w Australii),
• piaszczysta (np. Wielka Pustynia Wiktorii i Wielka Pustynia Piaszczysta,
Wielki Erg Zachodni i Wielki Erg Wschodni, Kyzył-kum i Kara-kum,
Atacama, Ar-Rub al-Khali, Wielki Nefud),
• ilasta, występuje na Wyżynie Irańskiej,
• słona (np. Salar de Uyuni w Boliwii).
Życie na pustyni jest bardzo trudne, występuje na niej
niewiele gatunków roślin i zwierząt. Jedynymi
miejscami, gdzie przyroda bujniej się rozwija, są oazy.
Największą gorącą pustynią świata jest leżąca w Afryce Północnej
Sahara. Jej obszar zajmuje około 9 mln km2. Rozciąga się na
długości 5700 km od Oceanu Atlantyckiego na zachodzie po Morze
Czerwone na wschodzie; od północy ograniczona jest górami Atlas
i wybrzeżem Morza Śródziemnego. Znajduje się na terytoriach 11
państw: Maroka, Algierii, Tunezji, Libii, Egiptu, Sahary Zachodniej,
Mauretanii, Mali, Nigru, Czadu i Sudanu.
Niewielką część Sahary stanowią pustynie piaszczyste z usypanymi
przez wiatry wydmami. Pozostałą część Sahary zajmują pustynie
żwirowe lub kamieniste.
Pustynia sprawia wrażenie pozbawionej wszelkiego życia, ale nawet w tych
wyjątkowo trudnych warunkach żyją rośliny i zwierzęta. Rośliny występujące na
pustyniach przystosowane są do oszczędnej gospodarki wodą i do ochrony przed
wysokimi temperaturami w ciągu dnia. Występujące rośliny to: dzikie oliwki,
oleandry, pistacje, tamaryszek oraz akacja. Środkowa część Sahary jest
pozbawiona roślinności. Ciekawym przykładem jest róża jerychońska, która jest
bardzo dobrze przystosowana do życia na pustyni. Wiatr pędzi te rośliny
w kształcie kuli na duże odległości. Gdy spadnie trochę deszczu, pędy się
prostują, a nasiona rozsiewają.
Ze względu na warunki
pustynne (piaski, susza,
ograniczony dostęp do
wody) nie ma tam
odpowiednich warunków
do rozwoju życia.
Gęstość zaludnienia jest
niska (około jednej osoby
na km²). Mieszkańcy
Sahary to głównie
nomadowie. Najbardziej
liczne to pasterskie
plemię Tuaregów.
Przemierzają oni, wraz
ze swoimi stadami kóz,
owiec i wielbłądów,
rozlegle obrzeża pustyni
w poszukiwaniu pastwisk
oraz wody. Prowadzą
również handel wymienny
z mieszkańcami oaz.
Świat zwierząt:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
antylopy adaks,
fenki (lisy pustynne),
skoczki pustynne,
dromadery (wielbłądy jednogarbne),
owce grzywiaste,
osioł afrykański,
koziorożce nubijskie,
warany pustynne,
biczogony egipskie,
skorpiony,
gazele dorkas,
oryksy szablorogie.
Przystosowanie roślin i zwierząt do
trudnych warunków życia na pustyni:
kaktusy, np. opuncje – gromadzenie wody
w zgrubiałych łodygach, przekształcenie liści
w kolce (ogranicza to parowanie wody),
róże jerychońskie – przetrwanie
kilkuletniego okresu suszy, zwijanie gałązek
do siebie, tworzenie kulek, które oderwane
przez wiatr od podłoża mogą toczyć się przez
pustynię, po deszczu - zazielenienie,
kwitnięcie i wydanie nasion,
suchorośle - możliwość ograniczania
parowania wody, np. poprzez zmniejszenie
powierzchni liści, pokrycie ich warstwą
wosku lub kutnerem (poplątanymi włoskami),
dobre ukorzenienie,
fenek (lisek pustynny) – posiadanie dużych
uszu, które ułatwiają ochładzanie ciała,
wielbłądy – korzystanie z zapasów
zmagazynowanych w tłuszczu znajdującym
się w garbach.
Przyczyny powstawania pustyń mogą być różnorodne: niskie opady
i temperatury, bardzo silne wyjałowienie gleby, jej silne zasolenie (przez
chlorki, siarczany, węglan sodu), zatrucie środowiska gazami wulkanicznymi
lub wyziewami z fabryk (głównie hut miedzi), albo też nadmierny wypas
i inne formy działalności człowieka. Naturalne pustynie istnieją na obszarach
skrajnie suchych. Mogą to być obszary stale lub okresowo bardzo gorące,
miejscami nieraz przez długie lata zupełnie pozbawione opadów.
Dziękuję za uwagę.
Julia Banasiak kl. VI b
źródła:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Pustynia
http://www.google.pl
http://pl.wikipedia.org/wiki/Sahara
MÓJ ŚWIAT Podręcznik do przyrody 6