Ciśnienie atmosferyczne

Ciśnienie atmosferyczne
 Ciśnienie atmosferyczne to siła, z jaką słup powietrza
naciska na powierzchnię ziemi. Co za tym idzie, w górach
ciśnienie jest niższe, gdyż słup ten jest mniejszy, a na
nizinach ciśnienie jest wyższe.
Ziemia- ciśnienie i pogoda
Na podstawie średniej wielkości ciśnienia
atmosferycznego na Ziemi na poziomie morza
wprowadzono jednostkę ciśnienia – atmosferę
– równą 1013,25 hPa. Ciśnienie atmosferyczne
może się jednak zmieniać pod wpływem
zjawisk pogodowych.
Najwyższe zarejestrowano 19 grudnia roku
2001 w miejscowości Tosontsengel w Mongolii
– wyniosło wtedy 1086 hPa. Natomiast
najniższe
ciśnienie atmosferyczne, wynoszące 870 hPa,
spowodowane przejściem tajfunu Tip,
zarejestrowano 12 października roku 1979 na
Północnym Pacyfiku. Dla Oceanu Atlantyckiego
rekord padł 19 października 2005 roku. W oku
huraganu Wilma, który potem spustoszył
Florydę, zanotowano ciśnienie 882 hPa.
W Polsce 16 grudnia 1997 zanotowano
1054 hPa w Suwałkach. Inne rekordy to
1051,1 hPa 22 stycznia 2006 roku, 1050 hPa 3
stycznia 1993 roku i 1048 hPa 10 grudnia 1991
roku, najniższe zaś (965,2 hPa) zanotowano 26
lutego 1989 w Szczecinie i Łodzi.
Ciśnienie i wysokość

Ciśnienie powietrza zmienia się w
przybliżeniu wykładniczo wraz z
wysokością n.p.m. Powietrze staje
się coraz rzadsze i chłodniejsze.
Jego ciśnienie może być
przedstawione w postaci
następującego wykresu


Przykładowo, ciśnienie na
wierzchołku Mount Everest (8848 m
n.p.m.) wynosi ok. 28000 Pa, czyli
jest w przybliżeniu 3.5 raza
mniejsze niż na poziomie morza.
Natomiast połowa ciśnienia z
poziomu morza, czyli 50000 Pa,
występuje na wysokości ok. 4800 m
n.p.m. Ciśnienie rzeczywiste
przeliczone do wysokości poziomu
morza nazywa się ciśnieniem
znormalizowanym
Ciśnienie powietrza
 Należy odróżnić faktyczne ciśnienie powietrza w danej miejscowości
od podawanego w prognozach pogody. O tym pierwszym jest mowa w
akapicie "ciśnienie i wysokość" (maleje ono szybko wraz z
wysokością). To drugie jest ciśnieniem, jakie wystąpiłoby danego dnia
w danej miejscowości, gdyby znajdowała się ona na poziomie morza - i
tego właśnie ciśnienia dotyczy informacja podana w akapicie "ciśnienie
i pogoda".
 Ciśnienia powietrza nie należy mylić z zawartością tlenu w powietrzu,
która się zmienia zgodnie z tą samą krzywą (np. 50% ciśnienia tlenu z
poziomu morza występuje na 4800 m n.p.m.). Innymi słowy, jeśli w
atmosferze jest 21% tlenu na poziomie morza, to na wysokości 4800 m
n.p.m. będzie go też 21%, ale pod mniejszym ciśnieniem - więc jego
ciśnienie parcjalne (cząstkowe) będzie tylko 0,105 atm. Pamiętać
należy, że za granicę omdlenia przyjmuje się 0,16 atm (zawartość tlenu
16% przy normalnym ciśnieniu).
Inne ciała niebieskie

W Układzie Słonecznym wśród planet skalistych
ciśnienie atmosferyczne większe od śladowego mają
tylko trzy ciała - Wenus, Ziemia oraz Mars. Ciśnienie
na powierzchni drugiej planety od Słońca jest
znacznie większe niż na Ziemi - prawie sto razy. Aby
znieść ciśnienie atmosferyczne panujące na Wenus,
człowiek musiałby skorzystać z urządzenia
podobnego do batyskafu. Atmosfera drugiej planety
do Słońca ma ciśnienie takie, jakie można spotkać w
ziemskich oceanach na głębokości 900 m. Ciśnienie
na Marsie jest 100 razy mniejsze niż na Ziemi. W
takich warunkach woda paruje i dlatego na tej
planecie ciecz niezbędna dla istnienia życia obecnie
istnieje tylko w postaci lodu na biegunach oraz
śladowych ilości pary.

Gazowe olbrzymy są pozbawione wyraźnej
powierzchni, na której dałoby się mierzyć ciśnienie.
Na poziomie chmur ciśnienie atmosferyczne na
Jowiszu, Saturnie, Neptunie i Uranie jest zbliżone do
ziemskiego. Planety gazowe posiadają niewielkie
skaliste jądra. Przy ich powierzchni ciśnienie może
być miliard razy większe niż na Ziemi. Jedyny księżyc,
na którym ciśnienie atmosferyczne jest zauważalne to
Tytan krążący wokół Saturna. Małe lodowe ciała takie
jak Pluton, czy komety albo asteroidy posiadają tylko
śladowe atmosfery, których ciśnienie atmosferyczne
jest mniejsze niż w "próżni", która da się wytworzyć w
przeciętnym laboratorium. W 2001 roku odkryto
również, że Pluton nie jest planetą, ale nadal posiada
ślady atmosfery. Istnieje teoria Ludwika Sferogina, iż
na Plutonie była kiedyś atmosfera, jednak przez parę
tysięcy lat wraz z wiatrami, (które są bardzo
wysokie)wyginęła
Ciało niebieskie
Ciśnienie
atmosferyczne
(hPa)
Wenus
9300
Ziemia
101,325
Mars
0,7-0,9
Jowisz
70
Saturn
140
Tytan
146,7
Uran
120
Neptun
>10 do potęgi 11