Empatia to umiejętno - Poradnia Krokus Leszno

CO TO JEST EMPATIA?
Empatia jest jednym z najsilniejszych hamulców zachowań agresywnych . Innymi słowy:
Empatia (gr. empátheia "cierpienie") – jest to zdolność odczuwania stanów psychicznych innych istot
(empatia emocjonalna), umiejętność przyjęcia ich sposobu myślenia, spojrzenia z ich perspektywy na
rzeczywistość (empatia poznawcza).
Osoba nie posiadająca tej umiejętności jest "ślepa" emocjonalnie i nie potrafi ocenić ani dostrzec
stanów emocjonalnych innych osób. Silna empatia objawia się między innymi uczuciem bólu wtedy,
gdy przyglądamy się cierpieniu innej osoby, zdolnością współodczuwania i wczuwania się w
perspektywę widzenia świata innych ludzi..
Empatia to umiejętność zrozumienia innych ludzi oraz zdolność współodczuwania z nimi ich
uczuć i emocji. Jest to dar wczuwania się w sytuację innych ludzi i zrozumienia motywów nimi
kierującymi, jako źródeł ich decyzji i postaw.
Zdolność odczuwania empatycznego, jest wstępem do wybaczenia. Osoby empatyczne
dzięki znakomitemu wczuciu się w sytuację i psychikę innych stron mają zdolność
rozwiązywania konfliktów, w związku z czym często pełnią rolę mediatorów.
Osoby pozbawione zdolności do empatii są bardzo agresywne, o silnej osobowości,
narzucające swą wolę i wizję świata, nie znoszące sprzeciwu, nie uznające argumentów
innych stron, nie dopuszczające do swojej świadomości możliwości własnej pomyłki lub błędu,
wysoce konfliktowe, bezkompromisowe.
Empatii można się nauczyć – twierdzi wielu naukowców. I to, im uczymy wcześniej, tym
lepiej. Bo o ile asertywności na przykład można nauczyć także później, o tyle empatię
najskuteczniej kształtuje się we wczesnym dzieciństwie. Już w kilka miesięcy po urodzeniu
niemowlęta reagują na zdenerwowanie osób ze swego otoczenia tak, jakby coś
nieprzyjemnego przydarzyło się im samym, i na przykład płaczą na widok łez innego dziecka.
Ten pierwotny odruch (zwany mimikrą motoryczną) znika w połowie trzeciego roku życia,
czyli w momencie gdy dzieci uświadamiają sobie, że ból drugiej osoby nie jest ich bólem.
Wtedy też zaczynają się różnić między sobą wrażliwością na zmartwienia innych. Niektóre
próbują pocieszać zmartwionych, inne się wyłączają. Czym tłumaczyć te różnice? Według
amerykańskich psycholożek Marian Radke-Yarrow i Carolyn Zan-Waxler sposobem, w jaki
rodzice strofują swoje dzieci.
Większą empatię wykazują te maluchy, których rodzice zwracają uwagę na krzywdę, jaką
wyrządziły innym swoim zachowaniem. Duże znaczenie ma też reakcja samych rodziców na
czyjeś zmartwienia. Dzieci, naśladując obserwowane zachowania, wytwarzają cały
repertuar reakcji empatycznych.
Empatia zależy też od naszych cech osobowościowych.
*Badania pokazują bardzo wyraźnie, że ludzie niemający problemów z własnym „ja”,
charakteryzujący się ugruntowaną samooceną, którzy mają dobry nastrój, są bardziej
empatyczni.
*Natomiast osoby o niskiej czy chwiejnej samoocenie, żyjące z poczuciem krzywdy, skupiające
się wyłącznie na swoich nieszczęściach nie dostrzegają emocji u innych ludzi.
Po co uczyć empatii? Empatia daje nam poczucie sensu, że jednak można coś zrobić dla
innych, sprawić im radość, że można wyjść poza swój egoizm. Powszechnie uważa się, iż
dzisiejsze czasy nie sprzyjają empatycznym zachowaniom. Bo przecież rzadko zdarza się, żeby
ktoś coś dla kogoś robił i nie miał w tym ukrytego interesu. A jednak warto zauważyć, że
istnieją ludzie, na których można polegać, którzy są gotowi pomóc w potrzebie.
Opracowała H.Zygadło