PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2016/2017 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW IV ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU : ONKOLOGIA 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot: Katedra i Klinika Onkologii Katedra i Zakład Patologii i Profilaktyki Nowotworów Katedra i Zakład Elektroradiologii 3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę: Adres: ul. Szamarzewskiego 82/84; Tel. /Fax 61 854 90 16/ 61 851 04 90 Strona WWW: http://katedraonkologii.ump.edu.pl E-mail: [email protected] 4. Kierownik jednostki: Prof. dr hab. n. med. Rodryg Ramlau 5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS Prof. dr hab. n. med. Rodryg Ramlau 6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I z dostępem do platformy WISUS ( listy studentów) ( koordynator przedmiotu) : Nazwisko: prof. dr hab. n. med. Sylwia Grodecka-Gazdecka Tel. kontaktowy: 61 854 90 29 Możliwość kontaktu - konsultacje w każdy wtorek godz. 11.30-12.30 , Sekretariat Oddziału Chirurgii Onkologicznej E-mail: [email protected] Osoba zastępująca: dr n. med. Łukasz Spychalski Kontakt: [email protected] 7. Miejsce przedmiotu w programie studiów: Rok: IV Semestr: zimowy i letni 8. Liczba godzin ogółem : 45 liczba pkt.ECTS: 4 Semestr zimowy liczba godzin Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu Ć Ćwiczenia kategoria S Katedra i Klinika Onkologii 30 C 5 Katedra i Zakład Patologii i Profilaktyki Nowotworów Katedra i Zakład Elektroradiologii 3 C - 7 C - Razem: 40 W 5 9. SYLABUS SYLABUS Nazwa przedmiotu/modułu Wydział Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Forma studiów Język przedmiotu ONKOLOGIA LEKARSKI I LEKARSKI JEDNOLITE MAGISTERSKIE STACJONARNE POLSKI obowiązkowy Rodzaj przedmiotu fakultatywny Rok studiów/semestr 1 2 3 4 5 6 7 8 9 I II III IV V VI 10 11 12 Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć 45, w tym: Założenia i cele przedmiotu Poszerzenie zakresu wiedzy dotyczącej epidemiologii, patogenezy, symptomatologii, rozwoju i leczenia najczęstszych nowotworów złośliwych u dorosłych. Zrozumienie zasady interdyscyplinarności w rozpoznawaniu i planowaniu leczenia nowotworów złośliwych. Zdobycie umiejętności: prawidłowego przeprowadzenia badania podmiotowego i przedmiotowego pacjenta onkologicznego informowania o zasadach i celowości korzystania z badań przesiewowych w onkologii planowania postępowania diagnostycznego, w tym podstawowych badań obrazowych i endoskopowych przydatnych w diagnostyce chorób …. - wykłady, 5 - seminaria, 40 – ćwiczenia, .... – fakultety nowotworowych wykonywania podstawowych procedur lekarskich i zabiegów diagnostycznych, w tym pobierania materiału biologicznego do badań planowania leczenia najczęstszych nowotworów złośliwych W efekcie zapoznanie studenta z podstawami onkologii w zakresie niezbędnym lekarzowi i pozwalającym na rozwiązanie pytań z zakresu przedmiotu, w ramach Lekarskiego Egzaminu Państwowego. Symbol efektów kształcenia zgodnie ze standardami OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA WIEDZA (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) B.W21 B.W22 C.W4 C.W9 C.W23 C.W25 C.W35 C.W36 C.W37 C.W38 C.W39 C.W40 C.W41 D.W1 D.W3 D.W4 zna sposoby komunikacji między komórkami, a także między komórką a macierzą zewnątrzkomórkową oraz szlaki przekazywania sygnałów w komórce i przykłady zaburzeń w tych procesach prowadzące do rozwoju nowotworów i innych chorób; zna procesy takie jak: cykl komórkowy, proliferacja, różnicowanie i starzenie się komórek, apoptoza i nekroza oraz ich znaczenie dla funkcjonowania organizmu; opisuje budowę chromosomów oraz molekularne podłoże mutagenezy; zna podstawy diagnostyki mutacji genowych i chromosomowych odpowiedzialnych za choroby dziedziczne oraz nabyte, w tym nowotworowe; zna zagadnienia z zakresu immunologii nowotworów; zna nazewnictwo patomorfologiczne; zna główne mechanizmy działania leków oraz ich przemiany w ustroju zależne od wieku; określa wpływ procesów chorobowych na metabolizm i eliminację leków; zna podstawowe zasady farmakoterapii; zna ważniejsze działania niepożądane leków, w tym wynikające z ich interakcji; rozumie problem lekooporności, w tym lekooporności wielolekowej; zna wskazania do badań genetycznych przeprowadzanych w celu indywidualizacji farmakoterapii; zna podstawowe kierunki rozwoju terapii, w szczególności możliwości terapii komórkowej oraz terapii genowej i celowanej w określonych chorobach; zna aktualny stan wiedzy na temat społecznego wymiaru zdrowia i choroby, wpływu środowiska społecznego(rodziny, sieci relacji społecznych) i nierówności społecznych na stan zdrowia oraz społeczno-kulturowych różnic i roli stresu społecznego w zachowaniach zdrowotnych i autodestrukcyjnych; rozumie znaczenie zdrowia, choroby, niepełnosprawności i starości w relacji do postaw społecznych, konsekwencje społeczne choroby i niepełnosprawności oraz bariery społeczno-kulturowe oraz zna aktualną koncepcję jakości życia uwarunkowaną stanem zdrowia; rozumie znaczenie komunikacji werbalnej i niewerbalnej w procesie Metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: Ustne odpowiedzi w trakcie zajęć, kolokwium końcowe, egzamin j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w D.W5 D.W6 D.W7 D.W8 D.W9 D.W10 D.W12 D.W13 D.W14 D.W15 E.W10 E.W11 E.W13 E.W24 E.W25 E.W26 E.W27 E.W28 E.W29 E.W30 E.W31 E.W37 E.W38 komunikowania się z pacjentami oraz pojęcie zaufania w interakcji z pacjentem; rozumie psychospołeczne konsekwencje hospitalizacji i choroby przewlekłej; rozumie funkcjonowanie instytucji medycznych oraz społeczną rolę lekarza; zna podstawowe psychologiczne mechanizmy funkcjonowania człowieka w zdrowiu i w chorobie; rozumie rolę rodziny w procesie leczenia; zna problematykę adaptacji do choroby jako sytuacji trudnej, etapów przystosowania do zagrażających wydarzeń i potrzeb pacjentów, umierania i procesu żałoby rodziny; zna rolę stresu w etiopatogenezie i przebiegu chorób oraz rozpoznaje mechanizmy radzenia sobie ze stresem; zna zasady motywowania pacjentów do prozdrowotnych zachowań i informowania o niepomyślnym rokowaniu; zna i rozumie główne pojęcia, teorie, zasady i reguły etyczne służące jako ogólne ramy właściwego interpretowania i analizowania zagadnień moralno-medycznych; zna zasady altruizmu i odpowiedzialności klinicznej i ma świadomość zasad funkcjonowania zespołu terapeutycznego; zna zasady pracy w grupie; zna i rozumie podstawowe zasady farmakoterapii chorób ludzi w podeszłym wieku; zna i rozumie zagrożenia związane z hospitalizacją ludzi w podeszłym wieku; zna i rozróżnia podstawowe zespoły objawów neurologicznych; zna podstawy wczesnej wykrywalności nowotworów i zasady badań przesiewowych w onkologii; zna możliwości współczesnej terapii nowotworów (z uwzględnieniem terapii wielomodalnej), perspektywy terapii komórkowych i genowych oraz ich niepożądane skutki zna zasady terapii skojarzonych w onkologii, algorytmy postępowania diagnostyczno-leczniczego w najczęściej występujących nowotworach człowieka; zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego w najczęstszych problemach medycyny paliatywnej, w tym: a) leczeniu objawowym najczęstszych objawów somatycznych, b) postępowaniu w wyniszczeniu nowotworowym oraz profilaktyce i leczeniu odleżyn, c) najczęstszych stanach nagłych w medycynie paliatywnej; zna zasady postępowania paliatywnego z pacjentem w stanie terminalnym; zna zasady leczenia bólu, w tym bólu nowotworowego i przewlekłego; zna i rozumie pojęcie kalectwa, inwalidztwa i niepełnosprawności; zna rolę i metody stosowane w rehabilitacji medycznej; zna rodzaje materiałów biologicznych wykorzystywanych w diagnostyce laboratoryjnej oraz zasady pobierania materiału do badań; zna podstawy teoretyczne i praktyczne diagnostyki laboratoryjnej; j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w E.W39 G.W5 G.W8 B.U2 C.U3 C.U5 C.U6 C.U8 zna i rozumie możliwości i ograniczenia badań laboratoryjnych w stanach nagłych; zna zasady promocji zdrowia, jej zadania oraz główne kierunki działania, ze szczególnym uwzględnieniem znajomości roli elementów zdrowego stylu życia; zna obowiązki prawne lekarza w zakresie stwierdzenia zgonu; W efekcie student: 1. Zna uwarunkowania środowiskowe i epidemiologiczne najczęstszych guzów litych z uwzględnieniem czynników genetycznych, 2. Zna podstawy wczesnej wykrywalności nowotworów i zasady badań przesiewowych w onkologii 3. Zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego w odniesieniu do najczęstszych nowotworów złośliwych, 4. Zna zasady terapii skojarzonych w onkologii, algorytmy postępowania diagnostyczno-leczniczego w najczęściej występujących nowotworach człowieka 5. Zna możliwości współczesnej terapii nowotworów (z uwzględnieniem terapii wielodyscyplinarnej/wielomodalnej), perspektywy terapii komórkowych i genowych oraz ich niepożądane skutki, 6. Zna zasady altruizmu i odpowiedzialności klinicznej i ma świadomość zasad funkcjonowania zespołu terapeutycznego 7. Zna wskazania do wykonania badań cytogenetycznych i molekularnych, 8. Zna rodzaje materiałów biologicznych wykorzystywanych w diagnostyce laboratoryjnej i patomorfologicznej oraz zasady pobierania materiału do badań w onkologii, 9. Zna najważniejsze uboczne skutki radioterapii i chemioterapii stosowanych w onkologii, zna sposób przeprowadzania analizy działań niepożądanych, przewidywania zagrożenia zdrowia wynikającego z przebytego leczenia onkologicznego 10. Zna zakres badań kontrolnych po najczęściej występujących nowotworach złośliwych 11. Zna i rozumie przebieg i objawy procesu starzenia się organizmu, a także zasady całościowej oceny geriatrycznej i ich wpływ na decyzje terapeutyczne w leczeniu nowotworów u pacjentów w wieku podeszłym 12. Zna zasady leczenia przeciwbólowego w chorobach nowotworowych 13. Zna zasady motywowania pacjentów do zachowań prozdrowotnych i informowania o niepomyślnym rokowaniu UMIEJĘTNOŚCI (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) ocenia szkodliwość dawki promieniowania jonizującego i stosuje się do zasad ochrony radiologicznej; podejmuje decyzję o potrzebie wykonania badań cytogenetycznych i molekularnych; szacuje ryzyko ujawnienia się danej choroby u potomstwa w oparciu o predyspozycje rodzinne i wpływ czynników środowiskowych; ocenia zagrożenia środowiskowe oraz posługuje się podstawowymi metodami pozwalającymi na wykrycie obecności czynników szkodliwych (biologicznych i chemicznych) w biosferze; posługuje się reakcją antygen – przeciwciało w aktualnych modyfikacjach i technikach dla diagnostyki chorób zakaźnych, alergicznych, autoimmunizacyjnych, chorób krwi i nowotworowych j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w D.U1 D.U2 D.U3 D.U4 D.U5 D.U6 D.U7 D.U8 D.U13 D.U14 E.U1 E.U3 E.U7 E.U14 E.U16 E.U17 E.U18 E.U20 E.U21 E.U28 E.U30 uwzględnia w procesie postępowania terapeutycznego subiektywne potrzeby i oczekiwania pacjenta wynikające z uwarunkowań społecznokulturowych; dostrzega oznaki zachowań antyzdrowotnych i autodestrukcyjnych i właściwie na nie reaguje; wybiera takie leczenie, które minimalizuje konsekwencje społeczne dla chorego; buduje atmosferę zaufania podczas całego procesu leczenia; przeprowadza rozmowę z pacjentem dorosłym, dzieckiem i rodziną z zastosowaniem techniki aktywnego słuchania i wyrażania empatii, a także rozmawia z pacjentem o jego sytuacji życiowej; informuje pacjenta o celu, przebiegu i ewentualnym ryzyku proponowanych działań diagnostycznych lub terapeutycznych i uzyskuje jego świadomą zgodę; przekazuje pacjentowi i jego rodzinie informacje o niekorzystnym rokowaniu; udziela porady w kwestii przestrzegania zaleceń terapeutycznych i prozdrowotnego trybu życia; posiada zdolność rozpoznawania etycznych wymiarów decyzji medycznych i odróżniania aspektów faktualnych od normatywnych; przestrzega praw pacjenta, w tym: prawa do ochrony danych osobowych, prawa do intymności, prawa do informacji o stanie zdrowia, prawa do wyrażenia świadomej zgody na leczenie lub odstąpienie od niego oraz prawa do godnej śmierci; przeprowadza wywiad lekarski z pacjentem dorosłym; przeprowadza pełne i ukierunkowane badanie fizykalne pacjenta dorosłego; ocenia stan ogólny, stan przytomności i świadomości pacjenta; rozpoznaje stany bezpośredniego zagrożenia życia; planuje postępowanie diagnostyczne, terapeutyczne i profilaktyczne; przeprowadza analizę ewentualnych działań niepożądanych poszczególnych leków oraz interakcji między nimi; proponuje indywidualizację obowiązujących wytycznych terapeutycznych oraz inne metody leczenia wobec nieskuteczności albo przeciwwskazań do terapii standardowej; kwalifikuje pacjenta do leczenia domowego i szpitalnego definiuje stany, w których czas dalszego trwania życia, stan funkcjonalny lub preferencje chorego ograniczają postępowanie zgodne z określonymi dla danej choroby wytycznymi; pobiera materiał do badań wykorzystywanych w diagnostyce laboratoryjnej; asystuje przy przeprowadzaniu następujących procedur i zabiegów lekarskich: a) przetaczaniu preparatów krwi i krwiopochodnych, b) drenażu jamy opłucnowej, c) nakłuciu worka osierdziowego, d) nakłuciu jamy otrzewnowej, e) nakłuciu lędźwiowym, f) biopsji cienkoigłowej, oraz interpretuje ich wyniki; j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w E.U31 E.U32 E.U37 E.U38 F.U1 F.U2 F.U3 F.U4 F.U5 F.U6 G.U2 interpretuje charakterystyki farmaceutyczne produktów leczniczych oraz krytycznie ocenia materiały reklamowe dotyczące leków; planuje konsultacje specjalistyczne; rozpoznaje agonię pacjenta i stwierdza jego zgon; prowadzi dokumentację medyczną pacjenta. asystuje przy typowym zabiegu operacyjnym, przygotowuje pole operacyjne i znieczula miejscowo okolicę operowaną; posługuje się podstawowymi narzędziami chirurgicznymi; stosuje się do zasad aseptyki i antyseptyki; zaopatruje prostą ranę, zakłada i zmienia jałowy opatrunek chirurgiczny; zakłada wkłucie obwodowe; bada sutki, węzły chłonne, gruczoł tarczowy oraz jamę brzuszną w aspekcie ostrego brzucha, a także wykonuje badanie palcem przez odbyt; zbiera informacje na temat obecności czynników ryzyka chorób zakaźnych i przewlekłych oraz planuje działania profilaktyczne na różnym poziomie zapobiegania W efekcie student posiada umiejętności: 1. Przeprowadzania wywiadu lekarskiego z onkologicznym pacjentem dorosłym, 2. Przeprowadzania pełnego i ukierunkowanego badania fizykalnego onkologicznego pacjenta dorosłego ze szczególnym uwzględnieniem badania obwodowych węzłów chłonnych i gruczołów piersiowych, badania per rectum oraz oceny stanu ogólnego wg powszechnie stosowanych skal. 3. Przeprowadzania diagnostyki różnicowej najczęstszych nowotworów złośliwych, 4. Rozpoznawania stanów bezpośredniego zagrożenia życia u chorych onkologicznych, 5. Planowania postępowania diagnostycznego, terapeutycznego i profilaktycznego w zakresie chorób onkologicznych u dorosłych, 6. Wybierania takiego leczenia, które minimalizuje konsekwencje społeczne dla chorego 7. Rozpoznawania ubocznych objawów radioterapii i chemioterapii stosowanych w onkologii, przeprowadzania analizy ewentualnych działań niepożądanych przewidywania zagrożenia zdrowia wynikającego z przebytego leczenia onkologicznego 8. Prowadzenia poradnictwa zdrowotnego dla osób wyleczonych z choroby nowotworowej i kierowania ich do konsultacji specjalistycznych 9. Kwalifikacji pacjenta do leczenia domowego i szpitalnego 10. Definiowania stanów, w których czas dalszego trwania życia, stan funkcjonalny lub preferencje chorego ograniczają postępowanie zgodne z określonymi dla danej choroby wytycznymi 11. Interpretacji badań laboratoryjnych i identyfikacji przyczyn odchyleń 12. Pobierania materiału do badań wykorzystywanych w diagnostyce laboratoryjnej i patomorfologicznej chorób onkologicznych 13. Asysty przy przeprowadzaniu następujących procedur i zabiegów lekarskich np: a. przetaczaniu preparatów krwi i krwiopochodnych, b. drenażu jamy opłucnowej, c. nakłuciu jamy otrzewnowej, 14. Planowania konsultacji specjalistycznych, 15. Przekazywania pacjentowi i jego rodzinie informacji o niekorzystnym rokowaniu 16. Informowania pacjenta o celu, przebiegu i ewentualnym ryzyku proponowanych działań diagnostycznych lub terapeutycznych i j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w j.w uzyskiwania świadomej zgodny 17. Rozpoznawania agonii pacjenta i stwierdzania jego zgonu, 18. Prowadzenia dokumentacji medycznej pacjenta onkologicznego. KOMPETENCJE SPOŁECZNE (ZGODNIE Z OGÓLNYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) Postępowanie profilaktyczne i terapeutyczne w oparciu o znajomość symptomatologii najczęstszych chorób nowotworowych. PUNKTY ECTS 4 TREŚCI MERYTORYCZNE PRZEDMIOTU: Tematyka Zasady tworzenia planu leczenia w onkologii – od rozpoznania do obserwacji po leczeniu. BCU (breast cancer unit) oraz CCU (colorectal cancer unit) – jako przykład postępowania wielodyscyplinarnego w onkologii Nowotwory „rzadkie” w onkologii, w tym mięsaki tkanek miękkich, nowotwory neuroendokrynne. Postęp w onkologii - nowe techniki, nowe leki. Stany zagrożenia życia w onkologii. Powikłania leczenia onkologicznego. Profilaktyka pierwotna i wtórna gorączki neutropenicznej Symptomatologia i metody rozpoznawania najczęstszych nowotworów złośliwych. Najważniejsze czynniki ryzyka i najczęstsze stany przedrakowe. Siedem podstawowych objawów sugerujących podejrzenie choroby nowotworowej. Przeprowadzanie wywiadu lekarskiego pod kątem wyłonienia czynników zachorowania na chorobę nowotworową – wywiad rodzinny, schorzenia przebyte, schorzenia współistniejące. Dolegliwości sugerujące uogólnienie choroby nowotworowej. Forma (wykłady,seminari u,, ćwiczenia, zaj.fakultatywne, itp…) seminarium seminarium seminarium seminarium seminarium ćwiczenia Badanie przedmiotowe z uwzględnieniem objawów sugerujących podejrzenie choroby nowotworowej, w tym badanie fizykalne obejmujące oglądanie skóry całego ciała, także z użyciem dermatoskopu; prawidłowe badanie palpacyjne gruczołów piersiowych, badanie obwodowych węzłów chłonnych, badanie per rectum. Badanie z wykorzystaniem fantomów. Rozpoznanie kliniczne choroby nowotworowej. Ocena stopnia zaawansowana klinicznego cTNM. Określenie objawów nawrotu choroby nowotworowej na podstawie objawów klinicznych – nawrót lokalny i regionalny. ćwiczenia Kwalifikacja do badań obrazowych – znajomość wartości i ograniczenia nowoczesnych metod obrazowania chorób nowotworowych – czułość i swoistość. Oglądanie i interpretacja wybranych badań obrazowych (rtg, mmr, mammografia śródoperacyjna, usg, KT, MRI, PET). Obserwacja procedury biopsji pod kontrolą badania obrazowego. Udział w posiedzeniach interdyscyplinarnych klinicysta-radiolog. Zasady współpracy klinicysty i radiologa. Przydatność skali BIRADS w podejmowaniu decyzji klinicznych. Prawidłowe pobieranie materiału do badań laboratoryjnych, w tym wymazów do badań mikrobiologicznych, rozmazów cytologicznych, przygotowanie materiału do badań histopatologicznych – śródoperacyjnych, utrwalonych, oznakowywanych w warunkach sali operacyjnej; prawidłowe wypełnianie załączników do badań diagnostycznych. ćwiczenia Raport patologa – interpretacja rozpoznania histopatologicznego oraz poszczególnych części wyniku histopatologicznego. Patologia jako element wielodyscyplinarnego zespołu diagnostycznoterapeutycznego. ćwiczenia Rola badań genetycznych w podejmowaniu decyzji terapeutycznych w onkologii – modyfikacje leczenia operacyjnego, dobór schematów leczenia cytostatykami. Poradnictwo genetyczne. Schemat badań profilaktycznych w grupie chorych wysokiego i bardzo wysokiego ryzyka zachorowania na wybrane nowotwory złośliwe. Mutacje genów jako czynnik decyzyjny w kwalifikacji do operacji profilaktycznych. ćwiczenia Zasady skojarzonego leczenia nowotworów złośliwych – czynniki decyzyjne o wyborze kolejności leczenia. Ocena stopnia zaawansowania choroby nowotworowej. Nowotwory pierwotnie operacyjne. ćwiczenia ćwiczenia Pojęcie operacyjności i resekcyjności nowotworu. Systemowe leczenie neoadjuwantowe i uzupełniające. Leczenie radykalne, oszczędzające, cytoredukcyjne, typu second-look, paliatywne, objawowe. Przygotowanie pacjenta do leczenia operacyjnego – kwalifikacja do operacji – czynniki decyzyjne, zakres niezbędnych badań diagnostycznych, współpraca anestezjolog-operator, przygotowanie do operacji niektórych nowotworów – raka tarczycy, raka gruczołu piersiowego, nowotworów narządu rodnego, nowotworów przewodu pokarmowego, mięsaków, nowotworów skóry. ćwiczenia Ocena bezpieczeństwa leczenia przeciwnowotworowego pacjentów powyżej 65-roku życia. Karta Badania Geriatrycznego Pacjenta Onkologicznego >65 roku życia – praktyczne wykonywanie badania i interpretacja wyników. ćwiczenia Asysta do zabiegów operacyjnych wykonywanych w warunkach sali operacyjnej – elementy radykalności, aseptyka onkologiczna, oglądanie mammografii śródoperacyjnej, identyfikacja węzła wartowniczego, marginesy resekcji w operacjach oszczędzających gruczołu piersiowego, marginesy resekcji w nowotworach jelita grubego. Badanie palpacyjne usuniętych zmian chorobowych – rozmiar, spoistość i granice guza, węzły chłonne w materiale pooperacyjnym. ćwiczenia Obserwowanie operacji rekonstrukcyjnych – czynniki decyzyjne przy kwalifikacji do leczenia rekonstrukcyjnego – stosowane metody. Elementy transplantologii w onkologii Asysta do zabiegów operacyjnych nowotworów ginekologicznych – znaczenie przygotowania przedoperacyjnego. Elementy współpracy ginekologa i chirurga. ćwiczenia Obserwowanie operacji laparoskopowych, w tym profilaktycznej adneksektomii u nosicielek mutacji genu BRCA1. Omówienie miejsca operacji laparoskopowych w leczeniu nowotworów złośliwych – zalety i ograniczenia metody. Komentarz na temat chirurgii robotowej w onkologii. ćwiczenia Praktyczny udział w realizacji procedur ginekologii onkologicznej: rozmazy cytologiczne, biopsja tkankowa, kolposkopia, diagnostyczne łyżeczkowanie macicy, leczenie zmian w obrębie szyjki macicy metodą leep-loop, krioterapia. ćwiczenia Praktyczny udział w zabiegach chirurgicznych wykonywanych w warunkach ambulatoryjnych – znieczulenie nasiękowe, szycie rany, opatrunek. Makroskopowa ocena marginesów wycięcia. Utrwalenie materiału i skierowanie do badania histopatologicznego . Kontrola po leczeniu operacyjnym – wyjmowanie szwów. Ocena sposobu gojenia. Przekazanie informacji o wyniku badania mikroskopowego – zalecenia co do częstotliwości kontroli. ćwiczenia postepowanie ćwiczenia Badanie pacjentów zgłaszających się do Poradni Onkologicznej – kwalifikacja do badań diagnostycznych, interpretacja dostarczonych wyników badań. Kontrola po leczeniu operacyjnym – opatrunki, wyjęcie szwów, ewakuacja chłonki. Follow-up w najczęstszych nowotworach złośliwych – częstość i zakres badań diagnostycznych. Przydatność wybranych markerów nowotworowych w monitorowaniu przebiegu choroby. ćwiczenia Zasady profilaktyki przeciwzakrzepowej u chorych na nowotwory – okołooperacyjnej, pooperacyjnej, w trakcie leczenia systemowego. ćwiczenia Profilaktyka przeciwobrzękowa – czynniki ryzyka obrzęku chłonnego, wybór metody chirurgii węzłów chłonnych – biopsja węzła wartowniczego vs limfadenektomia, rehabilitacja przedoperacyjna, okołooperacyjna i długoterminowa. ćwiczenia Zasady leczenia systemowego w onkologii - wskazania do leczenia cytostatykami – leczenie radykalne, indukcyjne – ocena efektów leczenia, uzupełniające – czynniki predykcyjne i prognostyczne, chemioterapia paliatywna. ćwiczenia Ocena stanu ogólnego przed leczeniem systemowym – skale Karnofskiego, WHO. Dobór schematu leczenia cytostatykami. Zasady konstruowania schematów wielolekowych. Obliczanie należnej dawki leków. Premedykacja przed leczeniem, zastosowanie leków przeciwwymiotnych. ćwiczenia Przygotowanie cytostatyków – wizyta w Pracowni Leku Cytostatycznego – rola farmaceuty. Obserwacja chorych po podaniu leków cytostatycznych pod kątem wczesnych objawów ubocznych. Omówienie objawów późnej toksyczności leczenia. ćwiczenia Obserwacja nakłucia jamy opłucnowej i ewakuacji wysięku, obserwacja pobrania szpiku do badania, nakłucia i drenażu jamy otrzewnowej. ćwiczenia Obserwacja powikłań po leczeniu przeciwnowotworowym. Profilaktyka powikłań. Leczenie ćwiczenia Monitorowanie pacjentów po leczeniu operacyjnym przeciwbólowe, rehabilitacja fizyczna i psychologiczna. – ćwiczenia opatrunki, zlecenia, wspomagające i objawowe w onkologii. Wskazania do hormonoterapii w leczeniu nowotworów hormonozależnych. Kwalifikacja do immunoterapii. Leczenie celowane i personalizowane na przykładzie wybranych nowotworów. Leki hamujące neoangiogenezę oraz inhibitory kinaz. Obserwacja tolerancji leczenia. ćwiczenia Ocena skuteczności leczenia systemowego – pojęcie całkowitej i częściowej remisji, stabilizacji i progresji choroby nowotworowej, system RECIST. ćwiczenia Postępowanie w stosunku do ogniska pierwotnego w rozsianej chorobie nowotworowej ćwiczenia Obserwacja posiedzenia Interdyscyplinarnego Zespołu ds. Raka Piersi – zasady kwalifikacji do leczenia, wykorzystanie informacji z raportu patologa do podejmowania decyzji terapeutycznych, znaczenie predykcyjne i prognostyczne profilu molekularnego raka piersi. ćwiczenia Udział w rozmowie z pacjentem onkologicznym - aspekty podejmowania decyzji o zgodzie na inwazyjne badania diagnostyczne, podpisywania świadomej zgody na leczenie operacyjne, przekazywanie informacji o rozpoznaniu nowotworu złośliwego. ćwiczenia Obserwacja pacjentów po zakończonym leczeniu onkologicznym – rozpoznanie objawów wznowy i rozsiewu choroby nowotworowej. Kwalifikacja do leczenia paliatywnego i objawowego. ćwiczenia Zapoznanie się z zasadami funkcjonowania programów przesiewowych w Polsce, obserwacja realizacji programu w Jednostce. ćwiczenia Teleradioterapia Wysokospecjalistyczne techniki teleradioterapii. ćwiczenia Ćwiczenia obejmują: przygotowanie kliniczne planu leczenia dla technik IMRT, konturowanie obszarów terapeutycznych i narządów zdrowych (wymagane podstawy anatomii radiologicznej) – ćwiczenia praktyczne konturowanie i omówienie przygotowanego planu. Znaczenie właściwego planowania radioterapii dla wyleczenie i jakości życia pacjenta. Ocena fizycznego planu leczenia – ćwiczenia w ocenie i interpretacji histogramu elementami radiobiologii Ćwiczenia na aparatach terapeutycznych: realizacja przygotowanego planu leczenia w praktyce, udział w pozycjonowaniu pacjenta (pod nadzorem) obserwacja weryfikacji procesu napromieniania. Podstawy zachowania jakości i bezpieczeństwa radioterapii. Omówienie dokumentacji – karta napromieniania. Ćwiczenia z udziałem pacjentów podczas radioterapii: wywiad i badanie odczynów popromiennych, stosowane leczenia. Udział w czynnościach pielęgnacyjnych w czasie prowadzonego leczenia. Rola żywienia i leczenia wspomagającego. Brachyterapia Wprowadzenie, opis i definicje brachyterapii. Przedstawienie zarysu historycznego. Zasady, metody brachyterapii - omówienie: 3.1. Zasady ogólne, 3.2. Podział i omówienie metod brachyterapii, 3.3. Znaczenie postępu technologicznego dla rozwoju brachyterapii, 3.4. Co to jest plan leczenia - zasady ogólne przy planowaniu leczenia, 3.5. Zasady badań kontrolnych po zakończonym leczeniu. Omówienie zalet i wad stosowanych technik brachyterapii HDR, PDR, implantów ćwiczenia stałych. Przedstawienie wskazań klinicznych do zastosowania brachyterapii w leczeniu nowotworów złośliwych (wskazania do leczenia, przeciwwskazania, zalecane dawki) Radioterapiia w leczeniu skojarzonym Leczenie łączące teleradioterapię z brachyterapią- udział w aplikacjach brachterapii ginekologicznych- przykładowy plan leczenia realizacja napromieniania. Przełożenie radiobiologii –koncepcja leczenia, przykłady kliniczne przy lóżkach chorego. Brachterapia skojarzona z hipertermią – analiza przykładów klinicznych. Radioterapia Śródoperacyjna. Przykłady leczenia skojarzonego – przykłady kliniczne. Powikłania w trakcie i po radioterapii – przykłady leczonych chorych. ćwiczenia LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA: 1.Kordek R „Onkologia. Podręcznik dla studentów i lekarzy”. Via Medica, 2013 Gdańsk 2.Krzakowski M., Warzocha K. (red.): Zalecenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w nowotworach złośliwych. Via Medica, Gdańsk 2013, 3.Krzakowski M., Warzocha K., Wysocki P. (red.): Onkologia Kliniczna - Tom I. Via Medica, Gdańsk 2015 4.Jeziorski A, Rutkowski P. (red) Kompendium chirurgii onkologicznej Via Medica 2014 WARUNKI UZYSKANIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU: Zaliczenie wejściówki Test on-line Centrum Innowacyjnych Technik Kształcenia, ul. Parkowa 2, z materiału III roku (wykłady, ćwiczenia). Termin dla grupy 1, 2, 3, 4, 6 w dniach 21, 22, 23 listopada 2016. Przez 3 dni robocze w godzinach 19:00 do 23:00 można podchodzić do rozwiązania kolokwium wejściowego. W ciągu 1 doby możliwe jest tylko jednokrotne uruchomienie testu wejściowego. Każdy student rozwiązuje wejściówkę z dowolnego komputera i miejsca. Test będzie składał się z 10 pytań jednokrotnego wyboru. Czas na rozwiązanie testu 15 minut. Każde pytanie wyświetli się jednokrotnie bez możliwości powrotu do pytania i zmiany odpowiedzi. Zaliczenie uzyskuje się po uzyskaniu 10 punktów = 100% poprawnych odpowiedzi. W przypadku nie zdania wejściówki w ciągu 3 dni, student przystępuje do kolokwium poprawkowego w terminie 28, 29, 30 listopada 2016. Termin dla grupy 5, 7, 8, 9, 10 w dniach 23, 24, 25 stycznia 2017. Przez 3 dni robocze w godzinach 19:00 do 23:00 można podchodzić do rozwiązania kolokwium wejściowego. W przypadku nie zdania wejściówki w ciągu 3 dni, student przystępuje do kolokwium poprawkowego w terminie 30, 31 stycznia i 01 luty 2017. Nie ma możliwości zaliczenia kolokwium wejściowego w innej formie niż na platformie OLAT. Zaliczenie kolokwium Obecność i aktywny udział w zajęciach potwierdzony zaliczeniem obowiązkowego sprawdzianu testowego na platformie OLAT (20 pytań jednokrotnego wyboru; minimum 13 prawidłowych odpowiedzi) - po 5 grup. Termin dla grup 1, 2, 3, 4, 6 - 27 lutego 2017, poniedziałek. Termin testu poprawkowego 06 marca 2017, poniedziałek. Termin dla grup 5, 7, 8, 9, 10 - 20 kwietnia 2017, czwartek. Termin testu poprawkowego 27 kwietnia 2017, czwartek. W przypadku nie zdania testu poprawkowego zaliczenie zajęć w formie ustnej u samodzielnych pracowników Katedry i Klinki Onkologii. Każda nieobecność musi zostać zaliczona u prowadzącego zajęcia w danym dniu. Student ma obowiązek dostarczenia do Sekretariatu Katedry i Kliniki Onkologii karty zaliczeniowej. Finalnie zdanie egzaminu testowego na platformie OLAT 65% prawidłowych odpowiedzi (100 pytań, czas pisania 100 minut). Proponowane przez Katedrę Onkologii 3 terminy egzaminu : 15 maja 2017, 22 maja 2017, 05 czerwiec 2017, do potwierdzenia przez RUSS po otrzymaniu rocznego planu zajęć. Termin egzaminu poprawkowego: 19 czerwca 2017. W przypadku nie zdania egzaminu poprawkowego zaliczenie odbędzie się w formie ustnej u samodzielnych pracowników Katedry i Klinki Onkologii. 10.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów Ćwiczenia - Semestr zimowy/letni Tematyka ćwiczeń Ćwiczenie 1. Ćwiczenie 2. Ćwiczenie 3. Symptomatologia i metody rozpoznawania najczęstszych nowotworów złośliwych. Najważniejsze czynniki ryzyka i najczęstsze stany przedrakowe. Siedem podstawowych objawów sugerujących podejrzenie choroby nowotworowej. Przeprowadzanie wywiadu lekarskiego pod kątem wyłonienia czynników zachorowania na chorobę nowotworową – wywiad rodzinny, schorzenia przebyte, schorzenia współistniejące. Dolegliwości sugerujące uogólnienie choroby nowotworowej. Badanie przedmiotowe z uwzględnieniem objawów sugerujących podejrzenie choroby nowotworowej, w tym badanie fizykalne obejmujące oglądanie skóry całego ciała, także z użyciem dermatoskopu; prawidłowe badanie palpacyjne gruczołów piersiowych, badanie obwodowych węzłów chłonnych, badanie per rectum. Badanie z wykorzystaniem fantomów. Rozpoznanie kliniczne choroby nowotworowej. Ocena stopnia zaawansowana klinicznego cTNM. Określenie objawów nawrotu choroby nowotworowej na podstawie objawów klinicznych – nawrót lokalny i regionalny. Kwalifikacja do badań obrazowych – znajomość wartości i ograniczenia nowoczesnych metod obrazowania chorób nowotworowych – czułość i swoistość. Oglądanie i interpretacja wybranych badań obrazowych (rtg, mmr, mammografia śródoperacyjna, usg, KT, MRI, PET). Obserwacja procedury biopsji pod kontrolą badania obrazowego. Udział w posiedzeniach interdyscyplinarnych klinicysta-radiolog. Zasady współpracy klinicysty i radiologa. Przydatność skali BIRADS w podejmowaniu decyzji klinicznych. Ćwiczenie 4. Prawidłowe pobieranie materiału do badań laboratoryjnych, w tym wymazów do badań mikrobiologicznych, rozmazów cytologicznych, przygotowanie materiału do badań histopatologicznych – śródoperacyjnych, utrwalonych, oznakowywanych w warunkach sali operacyjnej; prawidłowe wypełnianie załączników do badań diagnostycznych. Ćwiczenie 5. Raport patologa – interpretacja rozpoznania histopatologicznego oraz poszczególnych Osoba odpowiedzialna Rodryg Ramlau SALA 0.99 Radosław Mądry 1.81 Sylwia GrodeckaGazdecka 2.64 Rodryg Ramlau 0.99 Radosław Mądry 1.81 Sylwia GrodeckaGazdecka 2.64 Rodryg Ramlau 0.99 Radosław Mądry Sylwia GrodeckaGazdecka Radosław Mądry Sylwia GrodeckaGazdecka Agata Chłopik Ewa Zeliaś 1.81 2.64 Blok operacyjny III p. 5056 części wyniku histopatologicznego. Patologia jako element wielodyscyplinarnego zespołu diagnostyczno-terapeutycznego. Ćwiczenie 6. Doskonalenie w wykonywaniu badań patomorfologicznych w praktyce, zrozumienie zasad przydatności badań do kwalifikacji do leczenia celowanego Ćwiczenie 7. Rola badań genetycznych w podejmowaniu decyzji terapeutycznych w onkologii – modyfikacje leczenia operacyjnego, dobór schematów leczenia cytostatykami. Poradnictwo genetyczne. Schemat badań profilaktycznych w grupie chorych wysokiego i bardzo wysokiego ryzyka zachorowania na wybrane nowotwory złośliwe. Mutacje genów jako czynnik decyzyjny w kwalifikacji do operacji profilaktycznych. Ćwiczenie 8. Zasady skojarzonego leczenia nowotworów złośliwych – czynniki decyzyjne o wyborze kolejności leczenia. Ocena stopnia zaawansowania choroby nowotworowej. Nowotwory pierwotnie operacyjne. Pojęcie operacyjności i resekcyjności nowotworu. Systemowe leczenie neoadjuwantowe i uzupełniające. Leczenie radykalne, oszczędzające, cytoredukcyjne, typu secondlook, paliatywne, objawowe. Ćwiczenie 9. Przygotowanie pacjenta do leczenia operacyjnego – kwalifikacja do operacji – czynniki decyzyjne, zakres niezbędnych badań diagnostycznych, współpraca anestezjolog-operator, przygotowanie do operacji niektórych nowotworów – raka tarczycy, raka gruczołu piersiowego, nowotworów narządu rodnego, nowotworów przewodu pokarmowego, mięsaków, nowotworów skóry. Ćwiczenie 10. Ćwiczenie 11. Ocena bezpieczeństwa leczenia przeciwnowotworowego pacjentów powyżej 65-roku życia. Karta Badania Geriatrycznego Pacjenta Onkologicznego >65 roku życia – praktyczne wykonywanie badania i interpretacja wyników. Asysta do zabiegów operacyjnych wykonywanych w warunkach sali operacyjnej – elementy radykalności, aseptyka onkologiczna, oglądanie mammografii śródoperacyjnej, identyfikacja węzła wartowniczego, marginesy resekcji w operacjach oszczędzających gruczołu piersiowego, marginesy resekcji w nowotworach jelita grubego. Badanie palpacyjne usuniętych zmian chorobowych – rozmiar, spoistość i granice guza, węzły chłonne w materiale pooperacyjnym. Agata Pietrzak Anna Lewandowska Radosław Mądry 5056 1.104 Sylwia GrodeckaGazdecka 2.64 Rodryg Ramlau 0.99 Sylwia GrodeckaGazdecka 2.64 Radosław Mądry 1.81 Sylwia GrodeckaGazdecka 2.64 Sylwia GrodeckaGazdecka 2.64 Sylwia GrodeckaGazdecka Blok operacyjny III p., sala 1i3 Ćwiczenie 12. Obserwowanie operacji rekonstrukcyjnych – czynniki decyzyjne przy kwalifikacji do leczenia rekonstrukcyjnego – stosowane metody. Elementy transplantologii w onkologii Ćwiczenie 13. Asysta do zabiegów operacyjnych nowotworów ginekologicznych – znaczenie przygotowania przedoperacyjnego. Elementy współpracy ginekologa i chirurga. Ćwiczenie 14. Obserwowanie operacji laparoskopowych, w tym profilaktycznej adneksektomii u nosicielek mutacji genu BRCA1. Omówienie miejsca operacji laparoskopowych w leczeniu nowotworów złośliwych – zalety i ograniczenia metody. Komentarz na temat chirurgii robotowej w onkologii. Ćwiczenie 15. Praktyczny udział w realizacji procedur ginekologii onkologicznej: rozmazy cytologiczne, biopsja tkankowa, kolposkopia, diagnostyczne łyżeczkowanie macicy, leczenie zmian w obrębie szyjki macicy metodą leep-loop, krioterapia. Ćwiczenie 16. Praktyczny udział w zabiegach chirurgicznych wykonywanych w warunkach ambulatoryjnych – znieczulenie nasiękowe, szycie rany, opatrunek. Makroskopowa ocena marginesów wycięcia. Utrwalenie materiału i skierowanie do badania histopatologicznego . Kontrola po leczeniu operacyjnym – wyjmowanie szwów. Ocena sposobu gojenia. Przekazanie informacji o wyniku badania mikroskopowego – zalecenia co do częstotliwości kontroli. Ćwiczenie 17. Monitorowanie pacjentów po leczeniu operacyjnym – opatrunki, zlecenia, postepowanie przeciwbólowe, rehabilitacja fizyczna i psychologiczna. Ćwiczenie 18. Badanie pacjentów zgłaszających się do Poradni Onkologicznej – kwalifikacja do badań diagnostycznych, interpretacja dostarczonych wyników badań. Kontrola po leczeniu operacyjnym – opatrunki, wyjęcie szwów, ewakuacja chłonki. Follow-up w najczęstszych nowotworach złośliwych – częstość i zakres badań diagnostycznych. Przydatność wybranych markerów nowotworowych w monitorowaniu przebiegu choroby. Ćwiczenie 19. Zasady profilaktyki przeciwzakrzepowej u chorych na nowotwory – okołooperacyjnej, pooperacyjnej, w trakcie leczenia systemowego. Ćwiczenie 20. Profilaktyka przeciwobrzękowa – czynniki ryzyka obrzęku chłonnego, wybór metody Sylwia GrodeckaGazdecka Radosław Mądry Radosław Mądry Radosław Mądry Radosław Mądry Blok operacyjny III p., sala 1 Blok operacyjny III p., sala 2 Blok operacyjny III p., sala 2 1.81 1133 Sylwia GrodeckaGazdecka 1134 Radosław Mądry 1.81 Sylwia GrodeckaGazdecka 2.63 Rodryg Ramlau 1124, 1137 Radosław Mądry 1133 Sylwia GrodeckaGazdecka 1123, 1135 Radosław Mądry 1.104 Sylwia GrodeckaGazdecka 2.64 Sylwia GrodeckaGazdecka 2.64 chirurgii węzłów chłonnych – biopsja węzła wartowniczego vs limfadenektomia, rehabilitacja przedoperacyjna, okołooperacyjna i długoterminowa. Ćwiczenie 21. Zasady leczenia systemowego w onkologii wskazania do leczenia cytostatykami – leczenie radykalne, indukcyjne – ocena efektów leczenia, uzupełniające – czynniki predykcyjne i prognostyczne, chemioterapia paliatywna. Ćwiczenie 22. Ocena stanu ogólnego przed leczeniem systemowym – skale Karnofskiego, WHO. Dobór schematu leczenia cytostatykami. Zasady konstruowania schematów wielolekowych. Obliczanie należnej dawki leków. Premedykacja przed leczeniem, zastosowanie leków przeciwwymiotnych. Rodryg Ramlau 0.99, 0.147 Rodryg Ramlau 0.99 Radosław Mądry 1.104 Ćwiczenie 23. Przygotowanie cytostatyków – wizyta w Pracowni Leku Cytostatycznego – rola farmaceuty. Obserwacja chorych po podaniu leków cytostatycznych pod kątem wczesnych objawów ubocznych. Omówienie objawów późnej toksyczności leczenia. Rodryg Ramlau S.35-43 Ćwiczenie 24. Obserwacja nakłucia jamy opłucnowej i ewakuacji wysięku, obserwacja pobrania szpiku do badania, nakłucia i drenażu jamy otrzewnowej. Rodryg Ramlau Ćwiczenie 25. Obserwacja powikłań po leczeniu przeciwnowotworowym. Profilaktyka powikłań. Leczenie wspomagające i objawowe w onkologii. Rodryg Ramlau 0.99 Ćwiczenie 26. Wskazania do hormonoterapii w leczeniu nowotworów hormonozależnych. Kwalifikacja do immunoterapii. Leczenie celowane i personalizowane na przykładzie wybranych nowotworów. Leki hamujące neoangiogenezę oraz inhibitory kinaz. Obserwacja tolerancji leczenia. Rodryg Ramlau 0.99 Ćwiczenie 27. Ocena skuteczności leczenia systemowego – pojęcie całkowitej i częściowej remisji, stabilizacji i progresji choroby nowotworowej, system RECIST. Ćwiczenie 28. Postępowanie w stosunku do ogniska pierwotnego w rozsianej chorobie nowotworowej Ćwiczenie 29. Obserwacja posiedzenia Interdyscyplinarnego Zespołu ds. Raka Piersi – zasady kwalifikacji do leczenia, wykorzystanie informacji z raportu patologa do podejmowania decyzji terapeutycznych, znaczenie predykcyjne i prognostyczne Rodryg Ramlau 036 0.147 Rodryg Ramlau 0.99 Sylwia GrodeckaGazdecka 0.147 Rodryg Ramlau Sylwia GrodeckaGazdecka 2.74 profilu molekularnego raka piersi. Ćwiczenie 30. Udział w rozmowie z pacjentem onkologicznym - aspekty podejmowania decyzji o zgodzie na inwazyjne badania diagnostyczne, podpisywania świadomej zgody na leczenie operacyjne, przekazywanie informacji o rozpoznaniu nowotworu złośliwego. Rodryg Ramlau 0.99 Radosław Mądry 1.104 Sylwia GrodeckaGazdecka 2.74 Ćwiczenie 31. Obserwacja pacjentów po zakończonym leczeniu onkologicznym – rozpoznanie objawów wznowy i rozsiewu choroby nowotworowej. Kwalifikacja do leczenia paliatywnego i objawowego. Rodryg Ramlau 0.99, 1124, 1137 Ćwiczenie 32. Zapoznanie się z zasadami funkcjonowania programów przesiewowych w Polsce, obserwacja realizacji programu w Jednostce. Sylwia GrodeckaGazdecka 2.74 Piotr Milecki Joanna Kaźmierska 0420 0305 Teleradioterapia Wysokospecjalistyczne techniki teleradioterapii. Ćwiczenia obejmują: przygotowanie kliniczne planu leczenia dla technik IMRT, konturowanie obszarów terapeutycznych i narządów zdrowych (wymagane podstawy anatomii radiologicznej) – ćwiczenia praktyczne konturowanie i omówienie przygotowanego planu. Znaczenie właściwego planowania radioterapii dla wyleczenie i jakości życia pacjenta. Ćwiczenie 33. Ocena fizycznego planu leczenia – ćwiczenia w ocenie i interpretacji histogramu elementami radiobiologii Ćwiczenia na aparatach terapeutycznych: realizacja przygotowanego planu leczenia w praktyce, udział w pozycjonowaniu pacjenta (pod nadzorem) obserwacja weryfikacji procesu napromieniania. Podstawy zachowania jakości i bezpieczeństwa radioterapii. Omówienie dokumentacji – karta napromieniania. Ćwiczenia z udziałem pacjentów podczas radioterapii: wywiad i badanie odczynów popromiennych, stosowane leczenia. Udział w czynnościach pielęgnacyjnych w czasie prowadzonego leczenia. Rola żywienia i leczenia wspomagającego. Brachyterapia Wprowadzenie, opis i definicje brachyterapii. Przedstawienie zarysu historycznego. Zasady, metody brachyterapii omówienie: Ćwiczenie 34. 3.1. Zasady ogólne, 3.2. Podział i omówienie metod brachyterapii, 3.3. Znaczenie postępu technologicznego dla rozwoju brachyterapii, Janusz Skowronek 3.4. Co to jest plan leczenia - zasady ogólne przy planowaniu leczenia, 3.5. Zasady badań kontrolnych po zakończonym leczeniu. Omówienie zalet i wad stosowanych technik brachyterapii HDR, PDR, implantów stałych. 1107 Przedstawienie wskazań klinicznych do zastosowania brachyterapii w leczeniu nowotworów złośliwych (wskazania do leczenia, przeciwwskazania, zalecane dawki) Ćwiczenie 35. Radioterapiia w leczeniu skojarzonym Leczenie łączące teleradioterapię z brachyterapiąudział w aplikacjach brachterapii ginekologicznychprzykładowy plan leczenia realizacja napromieniania. Przełożenie radiobiologii – koncepcja leczenia, przykłady kliniczne przy lóżkach chorego. Andrzej Roszak 1047 Brachterapia skojarzona z hipertermią – analiza przykładów klinicznych. Radioterapia Śródoperacyjna. Przykłady leczenia skojarzonego – przykłady kliniczne. Powikłania w trakcie i po radioterapii – przykłady leczonych chorych. Seminaria - Semestr zimowy/letni Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia Tematyka seminariów SALA 0.147 Seminarium 1. Zasady tworzenia planu leczenia w onkologii – od rozpoznania do obserwacji po leczeniu. Piotr Tomczak Seminarium 2. Postęp w onkologii - nowe techniki, nowe leki. Radosław Mądry Seminarium 3. BCU (breast cancer unit) oraz CCU (colorectal cancer unit) – jako przykład postępowania wielodyscyplinarnego w onkologii Sylwia GrodeckaGazdecka 0.147 Seminarium 4. Stany zagrożenia życia w onkologii. Powikłania leczenia onkologicznego. Profilaktyka pierwotna i wtórna gorączki neutropenicznej Łukasz Spychalski 0.147 Seminarium 5. Nowotwory „rzadkie” w onkologii, nowotwory neuroendokrynne. Katarzyna Łącka 0.147 0.147 11. Organizacja zajęć: Zajęcia kliniczne na IV roku odbywają się w godzinach 8.00 – 13.45 z 30 minutową przerwą 7 godzin dydaktycznych. Proszę podać dokładny podział godzin zajęć zgodny Ramowym Programem Nauczania na rok akademicki 2016/17. IV rok Grupa 1 Katedra i Klinika Onkologii Szamarzewskiego 82/84 12.12. – 16.12. Wielkopolskie Centrum Onkologii Garbary 15 02.01 – 03.01. Grupa 2 02.01. – 05.01. 09.01. – 10.01. Grupa 3 16.01. – 20.01. 23.01. – 24.01. Grupa 4 23.01. – 27.01. 30.01. – 31.01. Grupa 6 06.02. – 10.02. 20.02. – 21.02. Grupa 9 20.02. – 24.02 27.02. – 28.02. Grupa 10 06.03. – 10.03. 13.03. – 14.03. Grupa 8 13.03. – 17.03. 20.03. – 21.03. Grupa 5 27.03. – 31.03. 03.04. – 04.04. Grupa 7 03.04. – 07.04. 10.04. – 11.04. Zajęcia przy ul. Szamarzewskiego – 8.00-13.45 (7 godzin) + 30 min. przerwy Zajęcia w WCO ul. Garbary 15 – 8.00 – 11.45 (5 godzin) + 30 min. przerwy PLAN ZAJEĆ Z ONKOLOGII KLINICZNEJ DLA STUDENTÓW IV ROKU WYDZIAŁU LEKARSKIEGO NA ROK AKADEMICKI 2016/2017 PROWADZONYCH W KLINICE ONKOLOGII PONIEDZIAŁEK WTOREK ŚRODA CZWARTEK PIĄTEK 8.00 - 8.15 8.00 – 9.00 Sprawy Kominek organizacyjne radiologiczny Podział na podgrupy 8.15 - 10.15 9.00 - 10.15 8.00 - 10.15 8.00 - 10.15 8.00 - 10.15 Zajęcia: oddział/ Zajęcia: Zajęcia: Zajęcia: Zajęcia: poradnia oddział/ oddział/ oddział/ oddział/ poradnia poradnia poradnia poradnia 10.15 – 10.45 Przerwa 10.15 - 10.45 Przerwa 10.15 - 10.45 Przerwa 10.15 - 10.45 Przerwa 10.15 - 10.45 Przerwa 10.45– 13.00 10.45 – 13.00 Zajęcia: oddział/ Zajęcia: poradnia oddział/ poradnia 10.45 – 13.00 Zajęcia: oddział /poradnia 10.45 – 13.00 Zajęcia: oddział/ poradnia 10.45 – 13.00 Zajęcia: oddział/ poradnia 13.00 - 13.45 Seminarium Zasady tworzenia planu leczenia w onkologii – od rozpoznania do obserwacji po leczeniu 13.00 - 13.45 Seminarium BCU (breast cancer unit) oraz CCU (colorectal cancer unit) – jako przykład 13.00 - 13.45 Seminarium Stany zagrożenia życia w onkologii. Powikłania leczenia onkologicznego. 13.00 – 13.45 Seminarium Nowotwory „rzadkie” w onkologii, nowotwory neuroendokrynn e 13.00 - 13.45 Seminarium Postęp w onkologii nowe techniki, nowe leki postępowania wielodyscyplina rnego w onkologii Profilaktyka pierwotna i wtórna gorączki neutropenicznej Zajęcia prowadzone w Wielkopolskie Centrum Onkologii, ul. Garbary 15 DZIEŃ PIERWSZY 8.00-12.15 GODZINY 8.00 - 8.45 Zakład Patologii Nowotworów, Sekretariat 5056, V p. wjazd windą od strony Patio 8.45 - 8.50 8.50 -9.35 9.35-9.40 9.40-10.25 10.25-10.45 przerwa Zakład Patologii Nowotworów, Sekretariat 5056, V p. wjazd windą od strony Patio przerwa Zakład Patologii Nowotworów, Sekretariat 5056, V p. wjazd windą od strony Patio Przerwa Kliniczne podstawy radioterapii Grupa I Grupa II Grupa III Grupa IV 10.45-12.15 Radioterapia w leczeniu skojarzonym prof. dr hab. Andrzej Roszak Sekretariat pok. 1047, budynek A, Ip 8.00 - 9.50 Brachyterapia Prof. J. Skowronek Sekretariat pokój 1107, I piętro, winda przy rezonansie budynek C 9.50-10.20 10.20 -12.15 Przerwa Teleradioterapia Prof. dr hab. Piotr Milecki, sekretariat pok. 420, Zakład Radioterapii I, parter Teleradioterapia Brachyterapia dr Joanna Prof. J. Skowronek Kaźmierska Sekretariat pokój 1107, I piętro, winda Sekretariat pok. przy rezonansie 0305 budynek F, budynek C Zakład Radioterapii II, parter Dzień drugi 8.00-12.15 Radioterapia w Teleradioterapia leczeniu dr Joanna skojarzonym Kaźmierska prof. dr hab. Sekretariat pok. Andrzej Roszak 0305 budynek F, Sekretariat pok. Zakład Radioterapii 1047, budynek A, Ip II, parter Radioterapia w leczeniu skojarzonym prof. dr hab. Andrzej Roszak Sekretariat pok. 1047, budynek A, Ip Radioterapia w leczeniu skojarzonym prof. dr hab. Andrzej Roszak Sekretariat pok. 1047, budynek A, Ip Brachyterapia Prof. J. Skowronek Sekretariat pokój 1107, I piętro, winda przy rezonansie budynek C Brachyterapia Prof. J. Skowronek Sekretariat pokój 1107, I piętro, winda przy rezonansie budynek C Teleradioterapia Prof. dr hab. Piotr Milecki, sekretariat pok. 420, Zakład Radioterapii I, parter Aktualny podział grupy studenckiej na stronie internetowej jednostki : http://katedraonkologii.ump.edu.pl REGULAMIN ZAJĘĆ: Zajęcia z onkologii obejmują seminaria i ćwiczenia, które odbywają się na według planu dydaktycznego, ustalonego na początku roku akademickiego. Studenci zobowiązani są do uczestnictwa w seminariach i ćwiczeniach. Zajęcia dla każdej grupy trwają 7 dni w semestrze zimowym (2 grupy) i letnim (8 grup). Zajęcia prowadzone są w Katedrze i Klinice Onkologii 5 dni (7 godzin + 30 minut przerwy od godziny 8.oo) oraz w Wielkopolskim Centrum Onkologii 2 dni (5 godzin + 30 minut przerwy od godziny 8.oo). Szczegółowy plan zajęć dostępny na stronach internetowych obu jednostek. Obecność na zajęciach sprawdzana jest codziennie i potwierdzana przez prowadzącego w karcie ćwiczeń studenta po zakończeniu tych zajęć. W przypadku nieobecności koordynator wyznacza termin zaliczenia materiału lub student może odrobić zajęcia z inną grupą, wyłącznie w terminie uprzednio ustalonym z koordynatorem zajęć. Dwa spóźnienia do 15 min. są równoznaczne z jedną nieobecnością i student odrabia dodatkowo 1 dzień ćwiczeń wyznaczony mu przez asystenta. Spóźnienie powyżej 15 minut równoznaczne jest z nieobecnością i wymaga odrobienia danych zajęć. Przed rozpoczęciem zajęć torby i rzeczy osobiste należy pozostawić w udostępnianych przez Szpital szafkach studenckich. W czasie zajęć każdy student powinien być zawsze wyposażony w stetoskop lekarski. W oddziałach szpitalnych studenci podporządkowują się regułom porządkowym obowiązującym w poszczególnych jednostkach. We wszystkich oddziałach szpitalnych należy korzystać z obuwia noszonego wyłącznie na terenie szpitala oraz własnych, czystych fartuchów lekarskich. Ubiór studenta i jego zachowanie powinny odzwierciedlać szacunek dla chorego. Dokładną organizację roku akademickiego 2016/2017 ustala Zarządzenie JM Rektora UM im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu, które określa terminy zajęć dydaktycznych z podziałem na semestr zimowy i letni, przerwy w zajęciach (wakacje zimowe i letnie, przerwa międzysemestralna) oraz dni rektorskie. PROGRAM ZAJĘĆ: Program zajęć, w formie seminariów i ćwiczeń, obejmuje zagadnienia z zakresu epidemiologii, etiologii, diagnostyki oraz podstaw leczenia chorób nowotworowych ze szczególnym uwzględnieniem postępowania wielodyscyplinarnego. Dokładny program na stronie internetowej jednostki: www.katedraonkologii.ump.edu.pl PROGRAM NAUCZANIA Wymagania wstępne: Zaliczenie wejściówki – test on-line Centrum Innowacyjnych Technik Kształcenia, ul. Parkowa 2, z materiału III roku (wykłady, ćwiczenia). Termin dla grupy 1, 2, 3, 4, 6 w dniach 21, 22, 23 listopada 2016. Przez 3 dni robocze w godzinach 19:00 do 23:00 można podchodzić do rozwiązania kolokwium wejściowego. W ciągu 1 doby możliwe jest tylko jednokrotne uruchomienie testu wejściowego. Każdy student rozwiązuje wejściówkę z dowolnego komputera i miejsca. Test będzie składał się z 10 pytań jednokrotnego wyboru. Czas na rozwiązanie testu 15 minut. Każde pytanie wyświetli się jednokrotnie bez możliwości powrotu do pytania i zmiany odpowiedzi. Zaliczenie uzyskuje się po uzyskaniu 10 punktów = 100% poprawnych odpowiedzi. W przypadku nie zdania wejściówki w ciągu 3 dni, student przystępuje do kolokwium poprawkowego w terminie 28, 29, 30 listopada 2016. Termin dla grupy 5, 7, 8, 9, 10 w dniach 23, 24, 25 stycznia 2017. Przez 3 dni robocze w godzinach 19:00 do 23:00 można podchodzić do rozwiązania kolokwium wejściowego. W przypadku nie zdania wejściówki w ciągu 3 dni, student przystępuje do kolokwium poprawkowego w terminie 30, 31 stycznia i 01 luty 2017. Nie ma możliwości zaliczenia kolokwium wejściowego w innej formie niż na platformie OLAT. Przygotowanie do zajęć: Powtórzenie materiału z seminariów i ćwiczeń z III roku. Zapoznanie się z tematyką planowanych seminariów i ćwiczeń z zalecanej literatury. Wymagania końcowe: Kolokwium zaliczeniowe obejmujące materiał z seminariów i ćwiczeń IV roku – testowe na platformie OLAT. Niezbędna jest umiejętność zastosowania zdobytej wiedzy dla przeprowadzenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego dla takich nowotworów złośliwych jak: rak płuca, rak piersi, rak jelita grubego, rak gruczołu krokowego, rak endometrium, rak jajnika, czerniak. 12.Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny Zaliczenie – kryterium zaliczenia Obecność i aktywny udział w zajęciach potwierdzony zaliczeniem obowiązkowego sprawdzianu testowego na platformie OLAT (20 pytań jednokrotnego wyboru; minimum 13 prawidłowych odpowiedzi) - po 5 grup. Termin dla grup 1, 2, 3, 4, 6 - 27 lutego 2017, poniedziałek. Termin testu poprawkowego 06 marca 2017, poniedziałek. Termin dla grup 5, 7, 8, 9, 10 - 20 kwietnia 2017, czwartek. Termin testu poprawkowego 27 kwietnia 2017, czwartek. W przypadku nie zdania testu poprawkowego zaliczenie zajęć w formie ustnej u samodzielnych pracowników Katedry i Klinki Onkologii. Każda nieobecność musi zostać zaliczona u prowadzącego zajęcia w danym dniu. Student ma obowiązek dostarczenia do Sekretariatu Katedry i Kliniki Onkologii karty zaliczeniowej. Egzamin teoretyczny – kryterium zaliczenia: forma egzaminu ( ustny, pisemny, testowy) testowy Finalnie zdanie egzaminu testowego na platformie OLAT 65% prawidłowych odpowiedzi (100 pytań, czas pisania 100 minut). Proponowane przez Katedrę Onkologii 3 terminy egzaminu : 15 maja 2017, 22 maja 2017, 05 czerwiec 2017, do potwierdzenia w porozumieniu z RUSS po otrzymaniu rocznego planu zajęć. Termin egzaminu poprawkowego: 19 czerwca 2017. W przypadku nie zdania egzaminu poprawkowego zaliczenie odbędzie się w formie ustnej u samodzielnych pracowników Katedry i Klinki Onkologii. Egzamin praktyczny – kryterium zaliczenia: Nie dotyczy 13.Literatura: Zalecana literatura: 1.Kordek R „Onkologia. Podręcznik dla studentów i lekarzy”. Via Medica, 2013 Gdańsk 2.Krzakowski M., Warzocha K. (red.): Zalecenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w nowotworach złośliwych. Via Medica, Gdańsk 2013, 3.Krzakowski M., Warzocha K., Wysocki P. (red.): Onkologia Kliniczna - Tom I. Via Medica, Gdańsk 2015 4.Jeziorski A, Rutkowski P. (red) Kompendium chirurgii onkologicznej Via Medica 2014 14.Studenckie koło naukowe Opiekun koła: dr n. med. Robert Gryczka Tematyka: Chirurgia onkologiczna Miejsce spotkań: sala seminaryjna Oddziału Chirurgii Onkologicznej Opiekun koła: dr hab. n. med. Radosław Mądry Tematyka: Ginekologia onkologiczna Miejsce spotkań: sala seminaryjna Oddziału Ginekologii Onkologicznej Opiekun koła: dr n med. Łukasz Spychalski Tematyka: Onkologia kliniczna Miejsce spotkań: sala seminaryjna Oddziału Chemioterapii nr 0147 15. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora Prof. dr hab. n. med. Rodryg Ramlau Prof. dr hab. n. med. Sylwia Grodecka-Gazdecka 16. Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu ( w przypadku przedmiotów koordynowanych)