PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWI*ZKOWEGO

advertisement
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO
NA WYDZIALE LEKARSKIM I
ROK AKADEMICKI 2016/2017
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW IV ROKU STUDIÓW
1. NAZWA PRZEDMIOTU : ONKOLOGIA
2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot:
Katedra i Klinika Onkologii
Katedra i Zakład Patologii i Profilaktyki Nowotworów
Katedra i Zakład Elektroradiologii
3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę:
 Adres: ul. Szamarzewskiego 82/84;
 Tel. /Fax 61 854 90 16/ 61 851 04 90
 Strona WWW: http://katedraonkologii.ump.edu.pl
 E-mail: [email protected]
4. Kierownik jednostki:
 Prof. dr hab. n. med. Rodryg Ramlau
5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS
 Prof. dr hab. n. med. Rodryg Ramlau
6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I z dostępem do
platformy WISUS ( listy studentów) ( koordynator przedmiotu) :
 Nazwisko: prof. dr hab. n. med. Sylwia Grodecka-Gazdecka
 Tel. kontaktowy: 61 854 90 29
 Możliwość kontaktu - konsultacje w każdy wtorek godz. 11.30-12.30 , Sekretariat
Oddziału Chirurgii Onkologicznej
 E-mail: [email protected]
 Osoba zastępująca: dr n. med. Łukasz Spychalski
 Kontakt: [email protected]
7. Miejsce przedmiotu w programie studiów:
Rok: IV
Semestr: zimowy i letni
8. Liczba godzin ogółem : 45
liczba pkt.ECTS: 4
Semestr zimowy liczba godzin
Jednostki uczestniczące w nauczaniu
przedmiotu
Ć
Ćwiczenia
kategoria
S
Katedra i Klinika Onkologii
30
C
5
Katedra i Zakład Patologii i Profilaktyki
Nowotworów
Katedra i Zakład Elektroradiologii
3
C
-
7
C
-
Razem:
40
W
5
9. SYLABUS
SYLABUS
Nazwa
przedmiotu/modułu
Wydział
Nazwa kierunku studiów
Poziom kształcenia
Forma studiów
Język przedmiotu
ONKOLOGIA
LEKARSKI I
LEKARSKI
JEDNOLITE MAGISTERSKIE
STACJONARNE
POLSKI
obowiązkowy
Rodzaj przedmiotu
fakultatywny 
Rok studiów/semestr
1 2 3 4 5 6 7 8 9
I  II  III  IV  V  VI  
10  11  12 
Liczba godzin zajęć
dydaktycznych z
podziałem na formy
prowadzenia zajęć
45, w tym:
Założenia i cele
przedmiotu
Poszerzenie zakresu wiedzy dotyczącej epidemiologii, patogenezy, symptomatologii,
rozwoju i leczenia najczęstszych nowotworów złośliwych u dorosłych.
Zrozumienie zasady interdyscyplinarności w rozpoznawaniu i planowaniu leczenia
nowotworów złośliwych.
Zdobycie umiejętności:
 prawidłowego przeprowadzenia badania podmiotowego i przedmiotowego
pacjenta onkologicznego
 informowania o zasadach i celowości korzystania z badań przesiewowych w
onkologii
 planowania postępowania diagnostycznego, w tym podstawowych badań
obrazowych i endoskopowych
przydatnych w diagnostyce chorób
…. - wykłady, 5 - seminaria, 40 – ćwiczenia, .... – fakultety
nowotworowych
wykonywania
podstawowych
procedur
lekarskich
i
zabiegów
diagnostycznych, w tym pobierania materiału biologicznego do badań
 planowania leczenia najczęstszych nowotworów złośliwych
W efekcie zapoznanie studenta z podstawami onkologii w zakresie niezbędnym
lekarzowi i pozwalającym na rozwiązanie pytań z zakresu przedmiotu, w ramach
Lekarskiego Egzaminu Państwowego.

Symbol
efektów
kształcenia
zgodnie ze
standardami
OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA
WIEDZA (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI
KSZTAŁCENIA)
B.W21
B.W22
C.W4
C.W9
C.W23
C.W25
C.W35
C.W36
C.W37
C.W38
C.W39
C.W40
C.W41
D.W1
D.W3
D.W4
zna sposoby komunikacji między komórkami, a także między komórką a
macierzą zewnątrzkomórkową oraz szlaki przekazywania sygnałów w
komórce i przykłady zaburzeń w tych procesach prowadzące do rozwoju
nowotworów i innych chorób;
zna procesy takie jak: cykl komórkowy, proliferacja, różnicowanie i
starzenie się komórek, apoptoza i nekroza oraz ich znaczenie dla
funkcjonowania organizmu;
opisuje budowę chromosomów oraz molekularne podłoże mutagenezy;
zna podstawy diagnostyki mutacji genowych i chromosomowych
odpowiedzialnych za choroby dziedziczne oraz nabyte, w tym nowotworowe;
zna zagadnienia z zakresu immunologii nowotworów;
zna nazewnictwo patomorfologiczne;
zna główne mechanizmy działania leków oraz ich przemiany w ustroju zależne
od wieku;
określa wpływ procesów chorobowych na metabolizm i eliminację leków;
zna podstawowe zasady farmakoterapii;
zna ważniejsze działania niepożądane leków, w tym wynikające z ich
interakcji;
rozumie problem lekooporności, w tym lekooporności wielolekowej;
zna wskazania do badań genetycznych przeprowadzanych w celu
indywidualizacji farmakoterapii;
zna podstawowe kierunki rozwoju terapii, w szczególności możliwości terapii
komórkowej oraz terapii genowej i celowanej w określonych chorobach;
zna aktualny stan wiedzy na temat społecznego wymiaru zdrowia i
choroby, wpływu środowiska społecznego(rodziny, sieci relacji
społecznych) i nierówności społecznych na stan zdrowia oraz
społeczno-kulturowych różnic i roli stresu społecznego w zachowaniach
zdrowotnych i autodestrukcyjnych;
rozumie znaczenie zdrowia, choroby, niepełnosprawności i starości w relacji do
postaw społecznych, konsekwencje społeczne choroby i niepełnosprawności
oraz bariery społeczno-kulturowe oraz zna aktualną koncepcję jakości życia
uwarunkowaną stanem zdrowia;
rozumie znaczenie komunikacji werbalnej i niewerbalnej w procesie
Metody weryfikacji
osiągnięcia
zamierzonych efektów
kształcenia:
Ustne odpowiedzi w
trakcie zajęć,
kolokwium końcowe,
egzamin
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
D.W5
D.W6
D.W7
D.W8
D.W9
D.W10
D.W12
D.W13
D.W14
D.W15
E.W10
E.W11
E.W13
E.W24
E.W25
E.W26
E.W27
E.W28
E.W29
E.W30
E.W31
E.W37
E.W38
komunikowania się z pacjentami oraz pojęcie zaufania w interakcji z
pacjentem;
rozumie psychospołeczne konsekwencje hospitalizacji i choroby przewlekłej;
rozumie funkcjonowanie instytucji medycznych oraz społeczną rolę
lekarza;
zna podstawowe psychologiczne mechanizmy funkcjonowania człowieka
w zdrowiu i w chorobie;
rozumie rolę rodziny w procesie leczenia;
zna problematykę adaptacji do choroby jako sytuacji trudnej, etapów
przystosowania do zagrażających wydarzeń i potrzeb pacjentów,
umierania i procesu żałoby rodziny;
zna rolę stresu w etiopatogenezie i przebiegu chorób oraz rozpoznaje
mechanizmy radzenia sobie ze stresem;
zna zasady motywowania pacjentów do prozdrowotnych
zachowań i informowania o niepomyślnym rokowaniu;
zna i rozumie główne pojęcia, teorie, zasady i reguły etyczne służące
jako ogólne ramy właściwego interpretowania i analizowania zagadnień
moralno-medycznych;
zna zasady altruizmu i odpowiedzialności klinicznej i ma świadomość
zasad funkcjonowania zespołu terapeutycznego;
zna zasady pracy w grupie;
zna i rozumie podstawowe zasady farmakoterapii chorób ludzi w
podeszłym wieku;
zna i rozumie zagrożenia związane z hospitalizacją ludzi w podeszłym
wieku;
zna i rozróżnia podstawowe zespoły objawów neurologicznych;
zna podstawy wczesnej wykrywalności nowotworów i zasady badań
przesiewowych w onkologii;
zna możliwości współczesnej terapii nowotworów (z uwzględnieniem terapii
wielomodalnej), perspektywy terapii komórkowych i genowych oraz ich
niepożądane skutki
zna zasady terapii skojarzonych w onkologii, algorytmy postępowania
diagnostyczno-leczniczego w najczęściej występujących nowotworach
człowieka;
zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i postępowania
terapeutycznego w najczęstszych problemach medycyny paliatywnej, w
tym:
a) leczeniu objawowym najczęstszych objawów somatycznych,
b) postępowaniu w wyniszczeniu nowotworowym oraz profilaktyce i leczeniu
odleżyn,
c) najczęstszych stanach nagłych w medycynie paliatywnej;
zna zasady postępowania paliatywnego z pacjentem w stanie
terminalnym;
zna zasady leczenia bólu, w tym bólu nowotworowego i przewlekłego;
zna i rozumie pojęcie kalectwa, inwalidztwa i niepełnosprawności;
zna rolę i metody stosowane w rehabilitacji medycznej;
zna rodzaje materiałów biologicznych wykorzystywanych w diagnostyce
laboratoryjnej oraz zasady pobierania materiału do badań;
zna podstawy teoretyczne i praktyczne diagnostyki laboratoryjnej;
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
E.W39
G.W5
G.W8
B.U2
C.U3
C.U5
C.U6
C.U8
zna i rozumie możliwości i ograniczenia badań laboratoryjnych w
stanach nagłych;
zna zasady promocji zdrowia, jej zadania oraz główne kierunki działania,
ze szczególnym uwzględnieniem znajomości roli elementów zdrowego
stylu życia;
zna obowiązki prawne lekarza w zakresie stwierdzenia zgonu;
W efekcie student:
1. Zna uwarunkowania środowiskowe i epidemiologiczne najczęstszych
guzów litych z uwzględnieniem czynników genetycznych,
2. Zna podstawy wczesnej wykrywalności nowotworów i zasady badań
przesiewowych w onkologii
3. Zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania
i postępowania terapeutycznego w odniesieniu do najczęstszych
nowotworów złośliwych,
4. Zna zasady terapii skojarzonych w onkologii, algorytmy postępowania
diagnostyczno-leczniczego w najczęściej występujących nowotworach
człowieka
5. Zna
możliwości
współczesnej
terapii
nowotworów
(z uwzględnieniem terapii wielodyscyplinarnej/wielomodalnej),
perspektywy terapii komórkowych i genowych oraz ich niepożądane
skutki,
6. Zna zasady altruizmu i odpowiedzialności klinicznej i ma świadomość
zasad funkcjonowania zespołu terapeutycznego
7. Zna
wskazania
do
wykonania
badań
cytogenetycznych
i molekularnych,
8. Zna rodzaje materiałów biologicznych wykorzystywanych w
diagnostyce laboratoryjnej i patomorfologicznej oraz zasady
pobierania materiału do badań w onkologii,
9. Zna najważniejsze uboczne skutki radioterapii i chemioterapii
stosowanych w onkologii, zna sposób przeprowadzania analizy działań
niepożądanych, przewidywania zagrożenia zdrowia wynikającego z
przebytego leczenia onkologicznego
10. Zna zakres badań kontrolnych po najczęściej występujących
nowotworach złośliwych
11. Zna i rozumie przebieg i objawy procesu starzenia się organizmu, a
także zasady całościowej oceny geriatrycznej i ich wpływ na decyzje
terapeutyczne w leczeniu nowotworów u pacjentów w wieku
podeszłym
12. Zna zasady leczenia przeciwbólowego w chorobach nowotworowych
13. Zna zasady motywowania pacjentów do zachowań prozdrowotnych i
informowania o niepomyślnym rokowaniu
UMIEJĘTNOŚCI (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI
KSZTAŁCENIA)
ocenia szkodliwość dawki promieniowania jonizującego i stosuje się do
zasad ochrony radiologicznej;
podejmuje decyzję o potrzebie wykonania badań cytogenetycznych i
molekularnych;
szacuje ryzyko ujawnienia się danej choroby u potomstwa w oparciu o
predyspozycje rodzinne i wpływ czynników środowiskowych;
ocenia zagrożenia środowiskowe oraz posługuje się podstawowymi
metodami pozwalającymi na wykrycie obecności czynników szkodliwych
(biologicznych i chemicznych) w biosferze;
posługuje się reakcją antygen – przeciwciało w aktualnych modyfikacjach i
technikach dla diagnostyki chorób zakaźnych, alergicznych,
autoimmunizacyjnych, chorób krwi i nowotworowych
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
D.U1
D.U2
D.U3
D.U4
D.U5
D.U6
D.U7
D.U8
D.U13
D.U14
E.U1
E.U3
E.U7
E.U14
E.U16
E.U17
E.U18
E.U20
E.U21
E.U28
E.U30
uwzględnia w procesie postępowania terapeutycznego subiektywne
potrzeby i oczekiwania pacjenta wynikające z uwarunkowań społecznokulturowych;
dostrzega oznaki zachowań antyzdrowotnych i autodestrukcyjnych i
właściwie na nie reaguje;
wybiera takie leczenie, które minimalizuje konsekwencje społeczne dla
chorego;
buduje atmosferę zaufania podczas całego procesu leczenia;
przeprowadza rozmowę z pacjentem dorosłym, dzieckiem i rodziną z
zastosowaniem techniki aktywnego słuchania i wyrażania empatii, a
także rozmawia z pacjentem o jego sytuacji życiowej;
informuje pacjenta o celu, przebiegu i ewentualnym ryzyku
proponowanych działań diagnostycznych lub terapeutycznych i uzyskuje
jego świadomą zgodę;
przekazuje pacjentowi i jego rodzinie informacje o niekorzystnym
rokowaniu;
udziela porady w kwestii przestrzegania zaleceń terapeutycznych i
prozdrowotnego trybu życia;
posiada zdolność rozpoznawania etycznych wymiarów decyzji
medycznych i odróżniania aspektów faktualnych od normatywnych;
przestrzega praw pacjenta, w tym: prawa do ochrony danych
osobowych, prawa do intymności, prawa do informacji o stanie zdrowia,
prawa do wyrażenia świadomej zgody na leczenie lub odstąpienie od
niego oraz prawa do godnej śmierci;
przeprowadza wywiad lekarski z pacjentem dorosłym;
przeprowadza pełne i ukierunkowane badanie fizykalne pacjenta
dorosłego;
ocenia stan ogólny, stan przytomności i świadomości pacjenta;
rozpoznaje stany bezpośredniego zagrożenia życia;
planuje postępowanie diagnostyczne, terapeutyczne i profilaktyczne;
przeprowadza analizę ewentualnych działań niepożądanych
poszczególnych leków oraz interakcji między nimi;
proponuje indywidualizację obowiązujących wytycznych terapeutycznych
oraz inne metody leczenia wobec nieskuteczności albo przeciwwskazań
do terapii standardowej;
kwalifikuje pacjenta do leczenia domowego i szpitalnego
definiuje stany, w których czas dalszego trwania życia, stan funkcjonalny
lub preferencje chorego ograniczają postępowanie zgodne z
określonymi dla danej choroby wytycznymi;
pobiera materiał do badań wykorzystywanych w diagnostyce
laboratoryjnej;
asystuje przy przeprowadzaniu następujących procedur i zabiegów
lekarskich:
a) przetaczaniu preparatów krwi i krwiopochodnych,
b) drenażu jamy opłucnowej,
c) nakłuciu worka osierdziowego,
d) nakłuciu jamy otrzewnowej,
e) nakłuciu lędźwiowym,
f) biopsji cienkoigłowej,
oraz interpretuje ich wyniki;
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
E.U31
E.U32
E.U37
E.U38
F.U1
F.U2
F.U3
F.U4
F.U5
F.U6
G.U2
interpretuje charakterystyki farmaceutyczne produktów leczniczych oraz
krytycznie ocenia materiały reklamowe dotyczące leków;
planuje konsultacje specjalistyczne;
rozpoznaje agonię pacjenta i stwierdza jego zgon;
prowadzi dokumentację medyczną pacjenta.
asystuje przy typowym zabiegu operacyjnym, przygotowuje pole
operacyjne i znieczula miejscowo okolicę operowaną;
posługuje się podstawowymi narzędziami chirurgicznymi;
stosuje się do zasad aseptyki i antyseptyki;
zaopatruje prostą ranę, zakłada i zmienia jałowy opatrunek chirurgiczny;
zakłada wkłucie obwodowe;
bada sutki, węzły chłonne, gruczoł tarczowy oraz jamę brzuszną w
aspekcie ostrego brzucha, a także wykonuje badanie palcem przez
odbyt;
zbiera informacje na temat obecności czynników ryzyka chorób zakaźnych i
przewlekłych oraz planuje działania profilaktyczne na różnym poziomie
zapobiegania
W efekcie student posiada umiejętności:
1. Przeprowadzania wywiadu lekarskiego z onkologicznym pacjentem
dorosłym,
2. Przeprowadzania pełnego i ukierunkowanego badania fizykalnego
onkologicznego pacjenta dorosłego ze szczególnym uwzględnieniem
badania obwodowych węzłów chłonnych i gruczołów piersiowych,
badania per rectum oraz oceny stanu ogólnego wg powszechnie
stosowanych skal.
3. Przeprowadzania diagnostyki różnicowej najczęstszych nowotworów
złośliwych,
4. Rozpoznawania stanów bezpośredniego zagrożenia życia u chorych
onkologicznych,
5. Planowania postępowania diagnostycznego, terapeutycznego i
profilaktycznego w zakresie chorób onkologicznych u dorosłych,
6. Wybierania takiego leczenia, które minimalizuje konsekwencje
społeczne dla chorego
7. Rozpoznawania ubocznych objawów radioterapii i chemioterapii
stosowanych w onkologii, przeprowadzania analizy ewentualnych
działań
niepożądanych
przewidywania
zagrożenia
zdrowia
wynikającego z przebytego leczenia onkologicznego
8. Prowadzenia poradnictwa zdrowotnego dla osób wyleczonych z
choroby nowotworowej i kierowania ich do konsultacji
specjalistycznych
9. Kwalifikacji pacjenta do leczenia domowego i szpitalnego
10. Definiowania stanów, w których czas dalszego trwania życia, stan
funkcjonalny lub preferencje chorego ograniczają postępowanie
zgodne z określonymi dla danej choroby wytycznymi
11. Interpretacji badań laboratoryjnych i identyfikacji przyczyn odchyleń
12. Pobierania materiału do badań wykorzystywanych w diagnostyce
laboratoryjnej i patomorfologicznej chorób onkologicznych
13. Asysty przy przeprowadzaniu następujących procedur i zabiegów
lekarskich np:
a. przetaczaniu preparatów krwi i krwiopochodnych,
b. drenażu jamy opłucnowej,
c. nakłuciu jamy otrzewnowej,
14. Planowania konsultacji specjalistycznych,
15. Przekazywania pacjentowi i jego rodzinie informacji o niekorzystnym
rokowaniu
16. Informowania pacjenta o celu, przebiegu i ewentualnym ryzyku
proponowanych działań diagnostycznych lub terapeutycznych i
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
j.w
uzyskiwania świadomej zgodny
17. Rozpoznawania agonii pacjenta i stwierdzania jego zgonu,
18. Prowadzenia dokumentacji medycznej pacjenta onkologicznego.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE (ZGODNIE Z OGÓLNYMI EFEKTAMI
KSZTAŁCENIA)
Postępowanie profilaktyczne i terapeutyczne w oparciu o znajomość
symptomatologii najczęstszych chorób nowotworowych.
PUNKTY ECTS
4
TREŚCI MERYTORYCZNE PRZEDMIOTU:
Tematyka
Zasady tworzenia planu leczenia w onkologii – od rozpoznania do obserwacji po leczeniu.
BCU (breast cancer unit) oraz CCU (colorectal cancer unit) – jako przykład postępowania
wielodyscyplinarnego w onkologii
Nowotwory „rzadkie” w onkologii, w tym mięsaki tkanek miękkich, nowotwory neuroendokrynne.
Postęp w onkologii - nowe techniki, nowe leki.
Stany zagrożenia życia w onkologii. Powikłania leczenia onkologicznego. Profilaktyka pierwotna i
wtórna gorączki neutropenicznej
Symptomatologia i metody rozpoznawania najczęstszych nowotworów złośliwych. Najważniejsze
czynniki ryzyka i najczęstsze stany przedrakowe. Siedem podstawowych objawów sugerujących
podejrzenie choroby nowotworowej. Przeprowadzanie wywiadu lekarskiego pod kątem wyłonienia
czynników zachorowania na chorobę nowotworową – wywiad rodzinny, schorzenia przebyte,
schorzenia współistniejące. Dolegliwości sugerujące uogólnienie choroby nowotworowej.
Forma
(wykłady,seminari
u,, ćwiczenia,
zaj.fakultatywne,
itp…)
seminarium
seminarium
seminarium
seminarium
seminarium
ćwiczenia
Badanie przedmiotowe z uwzględnieniem objawów sugerujących podejrzenie choroby nowotworowej,
w tym badanie fizykalne obejmujące oglądanie skóry całego ciała, także z użyciem dermatoskopu;
prawidłowe badanie palpacyjne gruczołów piersiowych, badanie obwodowych węzłów chłonnych,
badanie per rectum. Badanie z wykorzystaniem fantomów. Rozpoznanie kliniczne choroby
nowotworowej. Ocena stopnia zaawansowana klinicznego cTNM. Określenie objawów nawrotu
choroby nowotworowej na podstawie objawów klinicznych – nawrót lokalny i regionalny.
ćwiczenia
Kwalifikacja do badań obrazowych – znajomość wartości i ograniczenia nowoczesnych metod
obrazowania chorób nowotworowych – czułość i swoistość. Oglądanie i interpretacja wybranych
badań obrazowych (rtg, mmr, mammografia śródoperacyjna, usg, KT, MRI, PET). Obserwacja
procedury biopsji pod kontrolą badania obrazowego. Udział w posiedzeniach interdyscyplinarnych
klinicysta-radiolog. Zasady współpracy klinicysty i radiologa. Przydatność skali BIRADS w
podejmowaniu decyzji klinicznych.
Prawidłowe pobieranie materiału do badań laboratoryjnych, w tym wymazów do badań
mikrobiologicznych,
rozmazów
cytologicznych,
przygotowanie
materiału
do
badań
histopatologicznych – śródoperacyjnych, utrwalonych, oznakowywanych w warunkach sali
operacyjnej; prawidłowe wypełnianie załączników do badań diagnostycznych.
ćwiczenia
Raport patologa – interpretacja rozpoznania histopatologicznego oraz poszczególnych części wyniku
histopatologicznego. Patologia jako element wielodyscyplinarnego zespołu diagnostycznoterapeutycznego.
ćwiczenia
Rola badań genetycznych w podejmowaniu decyzji terapeutycznych w onkologii – modyfikacje
leczenia operacyjnego, dobór schematów leczenia cytostatykami. Poradnictwo genetyczne. Schemat
badań profilaktycznych w grupie chorych wysokiego i bardzo wysokiego ryzyka zachorowania na
wybrane nowotwory złośliwe. Mutacje genów jako czynnik decyzyjny w kwalifikacji do operacji
profilaktycznych.
ćwiczenia
Zasady skojarzonego leczenia nowotworów złośliwych – czynniki decyzyjne o wyborze kolejności
leczenia. Ocena stopnia zaawansowania choroby nowotworowej. Nowotwory pierwotnie operacyjne.
ćwiczenia
ćwiczenia
Pojęcie operacyjności i resekcyjności nowotworu. Systemowe leczenie neoadjuwantowe i
uzupełniające. Leczenie radykalne, oszczędzające, cytoredukcyjne, typu second-look, paliatywne,
objawowe.
Przygotowanie pacjenta do leczenia operacyjnego – kwalifikacja do operacji – czynniki decyzyjne,
zakres niezbędnych badań diagnostycznych, współpraca anestezjolog-operator, przygotowanie do
operacji niektórych nowotworów – raka tarczycy, raka gruczołu piersiowego, nowotworów narządu
rodnego, nowotworów przewodu pokarmowego, mięsaków, nowotworów skóry.
ćwiczenia
Ocena bezpieczeństwa leczenia przeciwnowotworowego pacjentów powyżej 65-roku życia. Karta
Badania Geriatrycznego Pacjenta Onkologicznego >65 roku życia – praktyczne wykonywanie badania
i interpretacja wyników.
ćwiczenia
Asysta do zabiegów operacyjnych wykonywanych w warunkach sali operacyjnej – elementy
radykalności, aseptyka onkologiczna, oglądanie mammografii śródoperacyjnej, identyfikacja węzła
wartowniczego, marginesy resekcji w operacjach oszczędzających gruczołu piersiowego, marginesy
resekcji w nowotworach jelita grubego. Badanie palpacyjne usuniętych zmian chorobowych – rozmiar,
spoistość i granice guza, węzły chłonne w materiale pooperacyjnym.
ćwiczenia
Obserwowanie operacji rekonstrukcyjnych – czynniki decyzyjne przy kwalifikacji do leczenia
rekonstrukcyjnego – stosowane metody. Elementy transplantologii w onkologii
Asysta do zabiegów operacyjnych nowotworów ginekologicznych – znaczenie przygotowania
przedoperacyjnego. Elementy współpracy ginekologa i chirurga.
ćwiczenia
Obserwowanie operacji laparoskopowych, w tym profilaktycznej adneksektomii u nosicielek mutacji
genu BRCA1. Omówienie miejsca operacji laparoskopowych w leczeniu nowotworów złośliwych –
zalety i ograniczenia metody. Komentarz na temat chirurgii robotowej w onkologii.
ćwiczenia
Praktyczny udział w realizacji procedur ginekologii onkologicznej: rozmazy cytologiczne, biopsja
tkankowa, kolposkopia, diagnostyczne łyżeczkowanie macicy, leczenie zmian w obrębie szyjki macicy
metodą leep-loop, krioterapia.
ćwiczenia
Praktyczny udział w zabiegach chirurgicznych wykonywanych w warunkach ambulatoryjnych –
znieczulenie nasiękowe, szycie rany, opatrunek. Makroskopowa ocena marginesów wycięcia.
Utrwalenie materiału i skierowanie do badania histopatologicznego . Kontrola po leczeniu
operacyjnym – wyjmowanie szwów. Ocena sposobu gojenia. Przekazanie informacji o wyniku badania
mikroskopowego – zalecenia co do częstotliwości kontroli.
ćwiczenia
postepowanie
ćwiczenia
Badanie pacjentów zgłaszających się do Poradni Onkologicznej – kwalifikacja do badań
diagnostycznych, interpretacja dostarczonych wyników badań. Kontrola po leczeniu operacyjnym –
opatrunki, wyjęcie szwów, ewakuacja chłonki. Follow-up w najczęstszych nowotworach złośliwych –
częstość i zakres badań diagnostycznych. Przydatność wybranych markerów nowotworowych w
monitorowaniu przebiegu choroby.
ćwiczenia
Zasady profilaktyki przeciwzakrzepowej u chorych na nowotwory – okołooperacyjnej, pooperacyjnej,
w trakcie leczenia systemowego.
ćwiczenia
Profilaktyka przeciwobrzękowa – czynniki ryzyka obrzęku chłonnego, wybór metody chirurgii węzłów
chłonnych – biopsja węzła wartowniczego vs limfadenektomia, rehabilitacja przedoperacyjna,
okołooperacyjna i długoterminowa.
ćwiczenia
Zasady leczenia systemowego w onkologii - wskazania do leczenia cytostatykami – leczenie
radykalne, indukcyjne – ocena efektów leczenia, uzupełniające – czynniki predykcyjne i
prognostyczne, chemioterapia paliatywna.
ćwiczenia
Ocena stanu ogólnego przed leczeniem systemowym – skale Karnofskiego, WHO. Dobór schematu
leczenia cytostatykami. Zasady konstruowania schematów wielolekowych. Obliczanie należnej dawki
leków. Premedykacja przed leczeniem, zastosowanie leków przeciwwymiotnych.
ćwiczenia
Przygotowanie cytostatyków – wizyta w Pracowni Leku Cytostatycznego – rola farmaceuty.
Obserwacja chorych po podaniu leków cytostatycznych pod kątem wczesnych objawów ubocznych.
Omówienie objawów późnej toksyczności leczenia.
ćwiczenia
Obserwacja nakłucia jamy opłucnowej i ewakuacji wysięku, obserwacja pobrania szpiku do badania,
nakłucia i drenażu jamy otrzewnowej.
ćwiczenia
Obserwacja powikłań po leczeniu przeciwnowotworowym. Profilaktyka powikłań. Leczenie
ćwiczenia
Monitorowanie pacjentów po leczeniu operacyjnym
przeciwbólowe, rehabilitacja fizyczna i psychologiczna.
–
ćwiczenia
opatrunki,
zlecenia,
wspomagające i objawowe w onkologii.
Wskazania do hormonoterapii w leczeniu nowotworów hormonozależnych. Kwalifikacja do
immunoterapii. Leczenie celowane i personalizowane na przykładzie wybranych nowotworów. Leki
hamujące neoangiogenezę oraz inhibitory kinaz. Obserwacja tolerancji leczenia.
ćwiczenia
Ocena skuteczności leczenia systemowego – pojęcie całkowitej i częściowej remisji, stabilizacji i
progresji choroby nowotworowej, system RECIST.
ćwiczenia
Postępowanie w stosunku do ogniska pierwotnego w rozsianej chorobie nowotworowej
ćwiczenia
Obserwacja posiedzenia Interdyscyplinarnego Zespołu ds. Raka Piersi – zasady kwalifikacji do
leczenia, wykorzystanie informacji z raportu patologa do podejmowania decyzji terapeutycznych,
znaczenie predykcyjne i prognostyczne profilu molekularnego raka piersi.
ćwiczenia
Udział w rozmowie z pacjentem onkologicznym - aspekty podejmowania decyzji o zgodzie na
inwazyjne badania diagnostyczne, podpisywania świadomej zgody na leczenie operacyjne,
przekazywanie informacji o rozpoznaniu nowotworu złośliwego.
ćwiczenia
Obserwacja pacjentów po zakończonym leczeniu onkologicznym – rozpoznanie objawów wznowy i
rozsiewu choroby nowotworowej. Kwalifikacja do leczenia paliatywnego i objawowego.
ćwiczenia
Zapoznanie się z zasadami funkcjonowania programów przesiewowych w Polsce, obserwacja
realizacji programu w Jednostce.
ćwiczenia
Teleradioterapia
 Wysokospecjalistyczne techniki teleradioterapii.
ćwiczenia
Ćwiczenia obejmują: przygotowanie kliniczne planu leczenia dla technik IMRT,
konturowanie obszarów terapeutycznych i narządów zdrowych (wymagane podstawy
anatomii
radiologicznej)
–
ćwiczenia
praktyczne
konturowanie
i omówienie przygotowanego planu. Znaczenie właściwego planowania radioterapii dla
wyleczenie i jakości życia pacjenta.

Ocena fizycznego planu leczenia – ćwiczenia w ocenie i interpretacji histogramu
elementami radiobiologii

Ćwiczenia na aparatach terapeutycznych: realizacja przygotowanego planu leczenia w
praktyce, udział w pozycjonowaniu pacjenta (pod nadzorem) obserwacja weryfikacji
procesu
napromieniania.
Podstawy
zachowania
jakości
i bezpieczeństwa radioterapii. Omówienie dokumentacji – karta napromieniania.

Ćwiczenia z udziałem pacjentów podczas radioterapii: wywiad i badanie odczynów
popromiennych, stosowane leczenia. Udział w czynnościach pielęgnacyjnych w czasie
prowadzonego leczenia. Rola żywienia i leczenia wspomagającego.
Brachyterapia
 Wprowadzenie, opis i definicje brachyterapii.

Przedstawienie zarysu historycznego.

Zasady, metody brachyterapii - omówienie:

3.1. Zasady ogólne,

3.2. Podział i omówienie metod brachyterapii,

3.3. Znaczenie postępu technologicznego dla rozwoju brachyterapii,

3.4. Co to jest plan leczenia - zasady ogólne przy planowaniu leczenia,

3.5. Zasady badań kontrolnych po zakończonym leczeniu.

Omówienie zalet i wad stosowanych technik brachyterapii HDR, PDR, implantów
ćwiczenia
stałych.

Przedstawienie
wskazań
klinicznych
do
zastosowania
brachyterapii
w leczeniu nowotworów złośliwych (wskazania do leczenia, przeciwwskazania,
zalecane dawki)
Radioterapiia w leczeniu skojarzonym
 Leczenie łączące teleradioterapię z brachyterapią- udział w aplikacjach brachterapii
ginekologicznych- przykładowy plan leczenia realizacja napromieniania.

Przełożenie radiobiologii –koncepcja leczenia, przykłady kliniczne przy lóżkach chorego.

Brachterapia skojarzona z hipertermią – analiza przykładów klinicznych.

Radioterapia Śródoperacyjna.

Przykłady leczenia skojarzonego – przykłady kliniczne.

Powikłania w trakcie i po radioterapii – przykłady leczonych chorych.
ćwiczenia
LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA:
1.Kordek R „Onkologia. Podręcznik dla studentów i lekarzy”. Via Medica, 2013 Gdańsk
2.Krzakowski M., Warzocha K. (red.): Zalecenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego
w nowotworach złośliwych. Via Medica, Gdańsk 2013,
3.Krzakowski M., Warzocha K., Wysocki P. (red.): Onkologia Kliniczna - Tom I. Via Medica,
Gdańsk 2015
4.Jeziorski A, Rutkowski P. (red) Kompendium chirurgii onkologicznej Via Medica 2014
WARUNKI UZYSKANIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU:
Zaliczenie wejściówki
Test on-line Centrum Innowacyjnych Technik Kształcenia, ul. Parkowa 2, z materiału III roku (wykłady,
ćwiczenia).
Termin dla grupy 1, 2, 3, 4, 6 w dniach 21, 22, 23 listopada 2016. Przez 3 dni robocze w godzinach 19:00 do 23:00
można podchodzić do rozwiązania kolokwium wejściowego. W ciągu 1 doby możliwe jest tylko jednokrotne
uruchomienie testu wejściowego. Każdy student rozwiązuje wejściówkę z dowolnego komputera i miejsca. Test
będzie składał się z 10 pytań jednokrotnego wyboru. Czas na rozwiązanie testu 15 minut. Każde pytanie
wyświetli się jednokrotnie bez możliwości powrotu do pytania i zmiany odpowiedzi. Zaliczenie uzyskuje się po
uzyskaniu 10 punktów = 100% poprawnych odpowiedzi. W przypadku nie zdania wejściówki w ciągu 3 dni,
student przystępuje do kolokwium poprawkowego w terminie 28, 29, 30 listopada 2016.
Termin dla grupy 5, 7, 8, 9, 10 w dniach 23, 24, 25 stycznia 2017. Przez 3 dni robocze w godzinach 19:00 do
23:00 można podchodzić do rozwiązania kolokwium wejściowego. W przypadku nie zdania wejściówki w ciągu
3 dni, student przystępuje do kolokwium poprawkowego w terminie 30, 31 stycznia i 01 luty 2017.
Nie ma możliwości zaliczenia kolokwium wejściowego w innej formie niż na platformie OLAT.
Zaliczenie kolokwium
Obecność i aktywny udział w zajęciach potwierdzony zaliczeniem obowiązkowego sprawdzianu testowego na
platformie OLAT (20 pytań jednokrotnego wyboru; minimum 13 prawidłowych odpowiedzi) - po 5 grup. Termin
dla grup 1, 2, 3, 4, 6 - 27 lutego 2017, poniedziałek. Termin testu poprawkowego 06 marca 2017, poniedziałek.
Termin dla grup 5, 7, 8, 9, 10 - 20 kwietnia 2017, czwartek. Termin testu poprawkowego 27 kwietnia 2017,
czwartek. W przypadku nie zdania testu poprawkowego zaliczenie zajęć w formie ustnej u samodzielnych
pracowników Katedry i Klinki Onkologii.
Każda nieobecność musi zostać zaliczona u prowadzącego zajęcia w danym dniu.
Student ma obowiązek dostarczenia do Sekretariatu Katedry i Kliniki Onkologii karty zaliczeniowej.
Finalnie zdanie egzaminu testowego na platformie OLAT 65% prawidłowych odpowiedzi (100 pytań, czas
pisania 100 minut).
Proponowane przez Katedrę Onkologii 3 terminy egzaminu : 15 maja 2017, 22 maja 2017, 05 czerwiec 2017, do
potwierdzenia przez RUSS po otrzymaniu rocznego planu zajęć.
Termin egzaminu poprawkowego: 19 czerwca 2017. W przypadku nie zdania egzaminu poprawkowego
zaliczenie odbędzie się w formie ustnej u samodzielnych pracowników Katedry i Klinki Onkologii.
10.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów
Ćwiczenia - Semestr zimowy/letni
Tematyka ćwiczeń
Ćwiczenie 1.
Ćwiczenie 2.
Ćwiczenie 3.
Symptomatologia i metody rozpoznawania
najczęstszych nowotworów złośliwych.
Najważniejsze czynniki ryzyka i najczęstsze
stany przedrakowe. Siedem podstawowych
objawów sugerujących podejrzenie choroby
nowotworowej. Przeprowadzanie wywiadu
lekarskiego pod kątem wyłonienia czynników
zachorowania na chorobę nowotworową –
wywiad rodzinny, schorzenia przebyte,
schorzenia współistniejące. Dolegliwości
sugerujące uogólnienie choroby
nowotworowej.
Badanie przedmiotowe z uwzględnieniem
objawów sugerujących podejrzenie choroby
nowotworowej, w tym badanie fizykalne
obejmujące oglądanie skóry całego ciała,
także z użyciem dermatoskopu; prawidłowe
badanie palpacyjne gruczołów piersiowych,
badanie obwodowych węzłów chłonnych,
badanie per rectum. Badanie z
wykorzystaniem fantomów. Rozpoznanie
kliniczne choroby nowotworowej. Ocena
stopnia zaawansowana klinicznego cTNM.
Określenie objawów nawrotu choroby
nowotworowej na podstawie objawów
klinicznych – nawrót lokalny i regionalny.
Kwalifikacja do badań obrazowych –
znajomość wartości i ograniczenia
nowoczesnych metod obrazowania chorób
nowotworowych – czułość i swoistość.
Oglądanie i interpretacja wybranych badań
obrazowych (rtg, mmr, mammografia
śródoperacyjna, usg, KT, MRI, PET).
Obserwacja procedury biopsji pod kontrolą
badania obrazowego. Udział w posiedzeniach
interdyscyplinarnych klinicysta-radiolog.
Zasady współpracy klinicysty i radiologa.
Przydatność skali BIRADS w podejmowaniu
decyzji klinicznych.
Ćwiczenie 4.
Prawidłowe pobieranie materiału do badań
laboratoryjnych, w tym wymazów do badań
mikrobiologicznych, rozmazów
cytologicznych, przygotowanie materiału do
badań histopatologicznych –
śródoperacyjnych, utrwalonych,
oznakowywanych w warunkach sali
operacyjnej; prawidłowe wypełnianie
załączników do badań diagnostycznych.
Ćwiczenie 5.
Raport patologa – interpretacja rozpoznania
histopatologicznego oraz poszczególnych
Osoba
odpowiedzialna
Rodryg Ramlau
SALA
0.99
Radosław Mądry
1.81
Sylwia GrodeckaGazdecka
2.64
Rodryg Ramlau
0.99
Radosław Mądry
1.81
Sylwia GrodeckaGazdecka
2.64
Rodryg Ramlau
0.99
Radosław Mądry
Sylwia GrodeckaGazdecka
Radosław Mądry
Sylwia GrodeckaGazdecka
Agata Chłopik
Ewa Zeliaś
1.81
2.64
Blok
operacyjny
III p.
5056
części wyniku histopatologicznego. Patologia
jako element wielodyscyplinarnego zespołu
diagnostyczno-terapeutycznego.
Ćwiczenie 6.
Doskonalenie w wykonywaniu badań
patomorfologicznych w praktyce,
zrozumienie zasad przydatności badań do
kwalifikacji do leczenia celowanego
Ćwiczenie 7.
Rola badań genetycznych w podejmowaniu
decyzji terapeutycznych w onkologii –
modyfikacje leczenia operacyjnego, dobór
schematów leczenia cytostatykami.
Poradnictwo genetyczne. Schemat badań
profilaktycznych w grupie chorych
wysokiego i bardzo wysokiego ryzyka
zachorowania na wybrane nowotwory
złośliwe. Mutacje genów jako czynnik
decyzyjny w kwalifikacji do operacji
profilaktycznych.
Ćwiczenie 8.
Zasady skojarzonego leczenia nowotworów
złośliwych – czynniki decyzyjne o wyborze
kolejności leczenia. Ocena stopnia
zaawansowania choroby nowotworowej.
Nowotwory pierwotnie operacyjne. Pojęcie
operacyjności i resekcyjności nowotworu.
Systemowe leczenie neoadjuwantowe i
uzupełniające. Leczenie radykalne,
oszczędzające, cytoredukcyjne, typu secondlook, paliatywne, objawowe.
Ćwiczenie 9.
Przygotowanie pacjenta do leczenia
operacyjnego – kwalifikacja do operacji –
czynniki decyzyjne, zakres niezbędnych
badań diagnostycznych, współpraca
anestezjolog-operator, przygotowanie do
operacji niektórych nowotworów – raka
tarczycy, raka gruczołu piersiowego,
nowotworów narządu rodnego, nowotworów
przewodu pokarmowego, mięsaków,
nowotworów skóry.
Ćwiczenie 10.
Ćwiczenie 11.
Ocena bezpieczeństwa leczenia
przeciwnowotworowego pacjentów powyżej
65-roku życia. Karta Badania Geriatrycznego
Pacjenta Onkologicznego >65 roku życia –
praktyczne wykonywanie badania i
interpretacja wyników.
Asysta do zabiegów operacyjnych
wykonywanych w warunkach sali
operacyjnej – elementy radykalności,
aseptyka onkologiczna, oglądanie
mammografii śródoperacyjnej, identyfikacja
węzła wartowniczego, marginesy resekcji w
operacjach oszczędzających gruczołu
piersiowego, marginesy resekcji w
nowotworach jelita grubego. Badanie
palpacyjne usuniętych zmian chorobowych –
rozmiar, spoistość i granice guza, węzły
chłonne w materiale pooperacyjnym.
Agata Pietrzak
Anna Lewandowska
Radosław Mądry
5056
1.104
Sylwia GrodeckaGazdecka
2.64
Rodryg Ramlau
0.99
Sylwia GrodeckaGazdecka
2.64
Radosław Mądry
1.81
Sylwia GrodeckaGazdecka
2.64
Sylwia GrodeckaGazdecka
2.64
Sylwia GrodeckaGazdecka
Blok
operacyjny
III p., sala
1i3
Ćwiczenie 12.
Obserwowanie operacji rekonstrukcyjnych –
czynniki decyzyjne przy kwalifikacji do
leczenia rekonstrukcyjnego – stosowane
metody. Elementy transplantologii w
onkologii
Ćwiczenie 13.
Asysta do zabiegów operacyjnych
nowotworów ginekologicznych – znaczenie
przygotowania przedoperacyjnego. Elementy
współpracy ginekologa i chirurga.
Ćwiczenie 14.
Obserwowanie operacji laparoskopowych, w
tym profilaktycznej adneksektomii u
nosicielek mutacji genu BRCA1. Omówienie
miejsca operacji laparoskopowych w leczeniu
nowotworów złośliwych – zalety i
ograniczenia metody. Komentarz na temat
chirurgii robotowej w onkologii.
Ćwiczenie 15.
Praktyczny udział w realizacji procedur
ginekologii onkologicznej: rozmazy
cytologiczne, biopsja tkankowa, kolposkopia,
diagnostyczne łyżeczkowanie macicy,
leczenie zmian w obrębie szyjki macicy
metodą leep-loop, krioterapia.
Ćwiczenie 16.
Praktyczny udział w zabiegach
chirurgicznych wykonywanych w warunkach
ambulatoryjnych – znieczulenie nasiękowe,
szycie rany, opatrunek. Makroskopowa ocena
marginesów wycięcia. Utrwalenie materiału i
skierowanie do badania histopatologicznego .
Kontrola po leczeniu operacyjnym –
wyjmowanie szwów. Ocena sposobu gojenia.
Przekazanie informacji o wyniku badania
mikroskopowego – zalecenia co do
częstotliwości kontroli.
Ćwiczenie 17.
Monitorowanie pacjentów po leczeniu
operacyjnym – opatrunki, zlecenia,
postepowanie przeciwbólowe, rehabilitacja
fizyczna i psychologiczna.
Ćwiczenie 18.
Badanie pacjentów zgłaszających się do
Poradni Onkologicznej – kwalifikacja do
badań diagnostycznych, interpretacja
dostarczonych wyników badań. Kontrola po
leczeniu operacyjnym – opatrunki, wyjęcie
szwów, ewakuacja chłonki. Follow-up w
najczęstszych nowotworach złośliwych –
częstość i zakres badań diagnostycznych.
Przydatność wybranych markerów
nowotworowych w monitorowaniu przebiegu
choroby.
Ćwiczenie 19.
Zasady profilaktyki przeciwzakrzepowej u
chorych na nowotwory – okołooperacyjnej,
pooperacyjnej, w trakcie leczenia
systemowego.
Ćwiczenie 20.
Profilaktyka przeciwobrzękowa – czynniki
ryzyka obrzęku chłonnego, wybór metody
Sylwia GrodeckaGazdecka
Radosław Mądry
Radosław Mądry
Radosław Mądry
Radosław Mądry
Blok
operacyjny
III p., sala
1
Blok
operacyjny
III p., sala
2
Blok
operacyjny
III p., sala
2
1.81
1133
Sylwia GrodeckaGazdecka
1134
Radosław Mądry
1.81
Sylwia GrodeckaGazdecka
2.63
Rodryg Ramlau
1124,
1137
Radosław Mądry
1133
Sylwia GrodeckaGazdecka
1123,
1135
Radosław Mądry
1.104
Sylwia GrodeckaGazdecka
2.64
Sylwia GrodeckaGazdecka
2.64
chirurgii węzłów chłonnych – biopsja węzła
wartowniczego vs limfadenektomia,
rehabilitacja przedoperacyjna,
okołooperacyjna i długoterminowa.
Ćwiczenie 21.
Zasady leczenia systemowego w onkologii wskazania do leczenia cytostatykami –
leczenie radykalne, indukcyjne – ocena
efektów leczenia, uzupełniające – czynniki
predykcyjne i prognostyczne, chemioterapia
paliatywna.
Ćwiczenie 22.
Ocena stanu ogólnego przed leczeniem
systemowym – skale Karnofskiego, WHO.
Dobór schematu leczenia cytostatykami.
Zasady konstruowania schematów
wielolekowych. Obliczanie należnej dawki
leków. Premedykacja przed leczeniem,
zastosowanie leków przeciwwymiotnych.
Rodryg Ramlau
0.99,
0.147
Rodryg Ramlau
0.99
Radosław Mądry
1.104
Ćwiczenie 23.
Przygotowanie cytostatyków – wizyta w
Pracowni Leku Cytostatycznego – rola
farmaceuty.
Obserwacja chorych po podaniu leków
cytostatycznych pod kątem wczesnych
objawów ubocznych. Omówienie objawów
późnej toksyczności leczenia.
Rodryg Ramlau
S.35-43
Ćwiczenie 24.
Obserwacja nakłucia jamy opłucnowej i
ewakuacji wysięku, obserwacja pobrania
szpiku do badania, nakłucia i drenażu jamy
otrzewnowej.
Rodryg Ramlau
Ćwiczenie 25.
Obserwacja powikłań po leczeniu
przeciwnowotworowym. Profilaktyka
powikłań. Leczenie wspomagające i
objawowe w onkologii.
Rodryg Ramlau
0.99
Ćwiczenie 26.
Wskazania do hormonoterapii w leczeniu
nowotworów hormonozależnych.
Kwalifikacja do immunoterapii. Leczenie
celowane i personalizowane na przykładzie
wybranych nowotworów. Leki hamujące
neoangiogenezę oraz inhibitory kinaz.
Obserwacja tolerancji leczenia.
Rodryg Ramlau
0.99
Ćwiczenie 27.
Ocena skuteczności leczenia systemowego –
pojęcie całkowitej i częściowej remisji,
stabilizacji i progresji choroby
nowotworowej, system RECIST.
Ćwiczenie 28.
Postępowanie w stosunku do ogniska
pierwotnego w rozsianej chorobie
nowotworowej
Ćwiczenie 29.
Obserwacja posiedzenia
Interdyscyplinarnego Zespołu ds. Raka Piersi
– zasady kwalifikacji do leczenia,
wykorzystanie informacji z raportu patologa
do podejmowania decyzji terapeutycznych,
znaczenie predykcyjne i prognostyczne
Rodryg Ramlau
036
0.147
Rodryg Ramlau
0.99
Sylwia GrodeckaGazdecka
0.147
Rodryg Ramlau
Sylwia GrodeckaGazdecka
2.74
profilu molekularnego raka piersi.
Ćwiczenie 30.
Udział w rozmowie z pacjentem
onkologicznym - aspekty podejmowania
decyzji o zgodzie na inwazyjne badania
diagnostyczne, podpisywania świadomej
zgody na leczenie operacyjne, przekazywanie
informacji o rozpoznaniu nowotworu
złośliwego.
Rodryg Ramlau
0.99
Radosław Mądry
1.104
Sylwia GrodeckaGazdecka
2.74
Ćwiczenie 31.
Obserwacja pacjentów po zakończonym
leczeniu onkologicznym – rozpoznanie
objawów wznowy i rozsiewu choroby
nowotworowej. Kwalifikacja do leczenia
paliatywnego i objawowego.
Rodryg Ramlau
0.99,
1124,
1137
Ćwiczenie 32.
Zapoznanie się z zasadami funkcjonowania
programów przesiewowych w Polsce,
obserwacja realizacji programu w Jednostce.
Sylwia GrodeckaGazdecka
2.74
Piotr Milecki
Joanna Kaźmierska
0420
0305
Teleradioterapia
 Wysokospecjalistyczne techniki
teleradioterapii.
Ćwiczenia obejmują:
przygotowanie kliniczne planu
leczenia dla technik IMRT,
konturowanie obszarów
terapeutycznych i narządów
zdrowych (wymagane podstawy
anatomii radiologicznej) –
ćwiczenia praktyczne
konturowanie
i omówienie przygotowanego
planu. Znaczenie właściwego
planowania radioterapii dla
wyleczenie i jakości życia
pacjenta.
Ćwiczenie 33.

Ocena fizycznego planu
leczenia – ćwiczenia w ocenie i
interpretacji histogramu
elementami radiobiologii

Ćwiczenia na aparatach
terapeutycznych: realizacja
przygotowanego planu leczenia
w praktyce, udział w
pozycjonowaniu pacjenta (pod
nadzorem) obserwacja
weryfikacji procesu
napromieniania. Podstawy
zachowania jakości
i bezpieczeństwa radioterapii.
Omówienie dokumentacji –
karta napromieniania.
Ćwiczenia z udziałem pacjentów podczas
radioterapii: wywiad i badanie odczynów
popromiennych, stosowane leczenia. Udział
w czynnościach pielęgnacyjnych w czasie
prowadzonego leczenia. Rola żywienia i
leczenia wspomagającego.
Brachyterapia
 Wprowadzenie, opis i definicje
brachyterapii.

Przedstawienie zarysu
historycznego.

Zasady, metody brachyterapii omówienie:
Ćwiczenie 34.

3.1. Zasady ogólne,

3.2. Podział i omówienie
metod brachyterapii,

3.3. Znaczenie postępu
technologicznego dla
rozwoju brachyterapii,
Janusz Skowronek

3.4. Co to jest plan leczenia
- zasady ogólne przy
planowaniu leczenia,

3.5. Zasady badań
kontrolnych po
zakończonym leczeniu.

Omówienie zalet i wad
stosowanych technik
brachyterapii HDR, PDR,
implantów stałych.
1107
Przedstawienie wskazań klinicznych do
zastosowania brachyterapii
w leczeniu nowotworów złośliwych
(wskazania do leczenia, przeciwwskazania,
zalecane dawki)
Ćwiczenie 35.
Radioterapiia w leczeniu skojarzonym
 Leczenie łączące
teleradioterapię z brachyterapiąudział w aplikacjach
brachterapii ginekologicznychprzykładowy plan leczenia
realizacja napromieniania.

Przełożenie radiobiologii –
koncepcja leczenia, przykłady
kliniczne przy lóżkach chorego.
Andrzej Roszak
1047

Brachterapia skojarzona z
hipertermią – analiza
przykładów klinicznych.

Radioterapia Śródoperacyjna.

Przykłady leczenia
skojarzonego – przykłady
kliniczne.
Powikłania w trakcie i po radioterapii –
przykłady leczonych chorych.
Seminaria - Semestr zimowy/letni
Imię i nazwisko osoby
prowadzącej zajęcia
Tematyka seminariów
SALA
0.147
Seminarium 1.
Zasady tworzenia planu leczenia w
onkologii – od rozpoznania do obserwacji
po leczeniu.
Piotr Tomczak
Seminarium 2.
Postęp w onkologii - nowe techniki, nowe
leki.
Radosław Mądry
Seminarium 3.
BCU (breast cancer unit) oraz CCU
(colorectal cancer unit) – jako przykład
postępowania wielodyscyplinarnego w
onkologii
Sylwia GrodeckaGazdecka
0.147
Seminarium 4.
Stany zagrożenia życia w onkologii.
Powikłania leczenia onkologicznego.
Profilaktyka pierwotna i wtórna gorączki
neutropenicznej
Łukasz Spychalski
0.147
Seminarium 5.
Nowotwory „rzadkie” w onkologii,
nowotwory neuroendokrynne.
Katarzyna Łącka
0.147
0.147
11. Organizacja zajęć:
Zajęcia kliniczne na IV roku odbywają się w godzinach 8.00 – 13.45 z 30 minutową
przerwą 7 godzin dydaktycznych. Proszę podać dokładny podział godzin zajęć
zgodny Ramowym Programem Nauczania na rok akademicki 2016/17.
IV rok
Grupa 1
Katedra i Klinika Onkologii
Szamarzewskiego 82/84
12.12. – 16.12.
Wielkopolskie Centrum
Onkologii Garbary 15
02.01 – 03.01.
Grupa 2
02.01. – 05.01.
09.01. – 10.01.
Grupa 3
16.01. – 20.01.
23.01. – 24.01.
Grupa 4
23.01. – 27.01.
30.01. – 31.01.
Grupa 6
06.02. – 10.02.
20.02. – 21.02.
Grupa 9
20.02. – 24.02
27.02. – 28.02.
Grupa 10
06.03. – 10.03.
13.03. – 14.03.
Grupa 8
13.03. – 17.03.
20.03. – 21.03.
Grupa 5
27.03. – 31.03.
03.04. – 04.04.
Grupa 7
03.04. – 07.04.
10.04. – 11.04.
Zajęcia przy ul. Szamarzewskiego – 8.00-13.45 (7 godzin) + 30 min. przerwy
Zajęcia w WCO ul. Garbary 15 – 8.00 – 11.45 (5 godzin) + 30 min. przerwy
PLAN ZAJEĆ Z ONKOLOGII KLINICZNEJ
DLA STUDENTÓW IV ROKU WYDZIAŁU LEKARSKIEGO
NA ROK AKADEMICKI 2016/2017 PROWADZONYCH W KLINICE ONKOLOGII
PONIEDZIAŁEK
WTOREK
ŚRODA
CZWARTEK
PIĄTEK
8.00 - 8.15
8.00 – 9.00
Sprawy
Kominek
organizacyjne
radiologiczny
Podział na
podgrupy
8.15 - 10.15
9.00 - 10.15
8.00 - 10.15
8.00 - 10.15
8.00 - 10.15
Zajęcia: oddział/ Zajęcia:
Zajęcia:
Zajęcia:
Zajęcia:
poradnia
oddział/
oddział/
oddział/
oddział/
poradnia
poradnia
poradnia
poradnia
10.15 – 10.45
Przerwa
10.15 - 10.45
Przerwa
10.15 - 10.45
Przerwa
10.15 - 10.45
Przerwa
10.15 - 10.45
Przerwa
10.45– 13.00
10.45 – 13.00
Zajęcia: oddział/ Zajęcia:
poradnia
oddział/
poradnia
10.45 – 13.00
Zajęcia:
oddział
/poradnia
10.45 – 13.00
Zajęcia:
oddział/
poradnia
10.45 – 13.00
Zajęcia:
oddział/
poradnia
13.00 - 13.45
Seminarium
Zasady tworzenia
planu leczenia w
onkologii – od
rozpoznania do
obserwacji po
leczeniu
13.00 - 13.45
Seminarium
BCU (breast
cancer unit)
oraz CCU
(colorectal
cancer unit) –
jako przykład
13.00 - 13.45
Seminarium
Stany zagrożenia
życia w
onkologii.
Powikłania
leczenia
onkologicznego.
13.00 – 13.45
Seminarium
Nowotwory
„rzadkie” w
onkologii,
nowotwory
neuroendokrynn
e
13.00 - 13.45
Seminarium
Postęp w
onkologii nowe techniki,
nowe leki
postępowania
wielodyscyplina
rnego w
onkologii
Profilaktyka
pierwotna i
wtórna gorączki
neutropenicznej
Zajęcia prowadzone w Wielkopolskie Centrum Onkologii, ul. Garbary 15
DZIEŃ PIERWSZY 8.00-12.15
GODZINY
8.00 - 8.45
Zakład Patologii Nowotworów, Sekretariat 5056, V p. wjazd windą od strony Patio
8.45 - 8.50
8.50 -9.35
9.35-9.40
9.40-10.25
10.25-10.45
przerwa
Zakład Patologii Nowotworów, Sekretariat 5056, V p. wjazd windą od strony Patio
przerwa
Zakład Patologii Nowotworów, Sekretariat 5056, V p. wjazd windą od strony Patio
Przerwa
Kliniczne podstawy radioterapii
Grupa I
Grupa II
Grupa III
Grupa IV
10.45-12.15
Radioterapia w
leczeniu
skojarzonym
prof. dr hab.
Andrzej Roszak
Sekretariat pok.
1047, budynek A, Ip
8.00 - 9.50
Brachyterapia
Prof. J. Skowronek
Sekretariat pokój
1107, I piętro, winda
przy rezonansie
budynek C
9.50-10.20
10.20 -12.15
Przerwa
Teleradioterapia
Prof. dr hab.
Piotr Milecki,
sekretariat pok.
420, Zakład
Radioterapii I,
parter
Teleradioterapia
Brachyterapia
dr Joanna
Prof. J. Skowronek
Kaźmierska
Sekretariat pokój
1107, I piętro, winda
Sekretariat pok.
przy rezonansie
0305 budynek F,
budynek C
Zakład
Radioterapii II,
parter
Dzień drugi 8.00-12.15
Radioterapia w
Teleradioterapia
leczeniu
dr Joanna
skojarzonym
Kaźmierska
prof. dr hab.
Sekretariat pok.
Andrzej Roszak
0305 budynek F,
Sekretariat pok.
Zakład Radioterapii
1047, budynek A, Ip II, parter
Radioterapia w
leczeniu
skojarzonym
prof. dr hab.
Andrzej Roszak
Sekretariat pok.
1047, budynek A,
Ip
Radioterapia w
leczeniu
skojarzonym
prof. dr hab.
Andrzej Roszak
Sekretariat pok.
1047, budynek A, Ip
Brachyterapia
Prof. J.
Skowronek
Sekretariat pokój
1107, I piętro,
winda przy
rezonansie
budynek C
Brachyterapia
Prof. J. Skowronek
Sekretariat pokój
1107, I piętro,
winda przy
rezonansie budynek
C
Teleradioterapia
Prof. dr hab.
Piotr Milecki,
sekretariat pok.
420, Zakład
Radioterapii I,
parter
Aktualny podział grupy studenckiej na stronie internetowej jednostki :
http://katedraonkologii.ump.edu.pl
REGULAMIN ZAJĘĆ:
Zajęcia z onkologii obejmują seminaria i ćwiczenia, które odbywają się na według planu
dydaktycznego, ustalonego na początku roku akademickiego. Studenci zobowiązani są do
uczestnictwa w seminariach i ćwiczeniach. Zajęcia dla każdej grupy trwają 7 dni w semestrze
zimowym (2 grupy) i letnim (8 grup). Zajęcia prowadzone są w Katedrze i Klinice Onkologii 5 dni
(7 godzin + 30 minut przerwy od godziny 8.oo) oraz w Wielkopolskim Centrum Onkologii 2 dni
(5 godzin + 30 minut przerwy od godziny 8.oo). Szczegółowy plan zajęć dostępny na stronach
internetowych obu jednostek.
Obecność na zajęciach sprawdzana jest codziennie i potwierdzana przez prowadzącego w
karcie ćwiczeń studenta po zakończeniu tych zajęć.
W przypadku nieobecności koordynator wyznacza termin zaliczenia materiału lub student
może odrobić zajęcia z inną grupą, wyłącznie w terminie uprzednio ustalonym z koordynatorem
zajęć. Dwa spóźnienia do 15 min. są równoznaczne z jedną nieobecnością i student odrabia
dodatkowo 1 dzień ćwiczeń wyznaczony mu przez asystenta. Spóźnienie powyżej 15 minut
równoznaczne jest z nieobecnością i wymaga odrobienia danych zajęć.
Przed rozpoczęciem zajęć torby i rzeczy osobiste należy pozostawić w udostępnianych przez
Szpital szafkach studenckich. W czasie zajęć każdy student powinien być zawsze wyposażony w
stetoskop lekarski. W oddziałach szpitalnych studenci podporządkowują się regułom porządkowym
obowiązującym w poszczególnych jednostkach. We wszystkich oddziałach szpitalnych należy
korzystać z obuwia noszonego wyłącznie na terenie szpitala oraz własnych, czystych fartuchów
lekarskich. Ubiór studenta i jego zachowanie powinny odzwierciedlać szacunek dla chorego.
Dokładną organizację roku akademickiego 2016/2017 ustala Zarządzenie JM Rektora UM im. K.
Marcinkowskiego w Poznaniu, które określa terminy zajęć dydaktycznych z podziałem na semestr
zimowy i letni, przerwy w zajęciach (wakacje zimowe i letnie, przerwa międzysemestralna) oraz
dni rektorskie.
PROGRAM ZAJĘĆ:
Program zajęć, w formie seminariów i ćwiczeń, obejmuje zagadnienia z zakresu epidemiologii,
etiologii, diagnostyki oraz podstaw leczenia chorób nowotworowych ze szczególnym
uwzględnieniem postępowania wielodyscyplinarnego. Dokładny program na stronie internetowej
jednostki: www.katedraonkologii.ump.edu.pl
PROGRAM NAUCZANIA
Wymagania wstępne:
Zaliczenie wejściówki – test on-line Centrum Innowacyjnych Technik Kształcenia, ul. Parkowa
2, z materiału III roku (wykłady, ćwiczenia).
Termin dla grupy 1, 2, 3, 4, 6 w dniach 21, 22, 23 listopada 2016. Przez 3 dni robocze w godzinach
19:00 do 23:00 można podchodzić do rozwiązania kolokwium wejściowego. W ciągu 1 doby
możliwe jest tylko jednokrotne uruchomienie testu wejściowego. Każdy student rozwiązuje
wejściówkę z dowolnego komputera i miejsca. Test będzie składał się z 10 pytań jednokrotnego
wyboru. Czas na rozwiązanie testu 15 minut. Każde pytanie wyświetli się jednokrotnie bez
możliwości powrotu do pytania i zmiany odpowiedzi. Zaliczenie uzyskuje się po uzyskaniu 10
punktów = 100% poprawnych odpowiedzi. W przypadku nie zdania wejściówki w ciągu 3 dni,
student przystępuje do kolokwium poprawkowego w terminie 28, 29, 30 listopada 2016.
Termin dla grupy 5, 7, 8, 9, 10 w dniach 23, 24, 25 stycznia 2017. Przez 3 dni robocze w godzinach
19:00 do 23:00 można podchodzić do rozwiązania kolokwium wejściowego. W przypadku nie
zdania wejściówki w ciągu 3 dni, student przystępuje do kolokwium poprawkowego w terminie
30, 31 stycznia i 01 luty 2017.
Nie ma możliwości zaliczenia kolokwium wejściowego w innej formie niż na platformie OLAT.
Przygotowanie do zajęć: Powtórzenie materiału z seminariów i ćwiczeń z III roku. Zapoznanie
się z tematyką planowanych seminariów i ćwiczeń z zalecanej literatury.
Wymagania końcowe:
Kolokwium zaliczeniowe obejmujące materiał z seminariów i ćwiczeń IV roku – testowe na
platformie OLAT. Niezbędna jest umiejętność zastosowania zdobytej wiedzy dla przeprowadzenia
postępowania diagnostyczno-terapeutycznego dla takich nowotworów złośliwych jak: rak płuca,
rak piersi, rak jelita grubego, rak gruczołu krokowego, rak endometrium, rak jajnika, czerniak.
12.Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny
Zaliczenie – kryterium zaliczenia
Obecność i aktywny udział w zajęciach potwierdzony zaliczeniem obowiązkowego sprawdzianu
testowego na platformie OLAT (20 pytań jednokrotnego wyboru; minimum 13 prawidłowych
odpowiedzi) - po 5 grup. Termin dla grup 1, 2, 3, 4, 6 - 27 lutego 2017, poniedziałek. Termin
testu poprawkowego 06 marca 2017, poniedziałek.
Termin dla grup 5, 7, 8, 9, 10 - 20 kwietnia 2017, czwartek. Termin testu poprawkowego 27
kwietnia 2017, czwartek. W przypadku nie zdania testu poprawkowego zaliczenie zajęć w formie
ustnej u samodzielnych pracowników Katedry i Klinki Onkologii.
Każda nieobecność musi zostać zaliczona u prowadzącego zajęcia w danym dniu.
Student ma obowiązek dostarczenia do Sekretariatu Katedry i Kliniki Onkologii karty
zaliczeniowej.
Egzamin teoretyczny – kryterium zaliczenia: forma egzaminu ( ustny, pisemny,
testowy)
testowy
Finalnie zdanie egzaminu testowego na platformie OLAT 65% prawidłowych odpowiedzi
(100 pytań, czas pisania 100 minut).
Proponowane przez Katedrę Onkologii 3 terminy egzaminu : 15 maja 2017, 22 maja 2017, 05
czerwiec 2017, do potwierdzenia w porozumieniu z RUSS po otrzymaniu rocznego planu zajęć.
Termin egzaminu poprawkowego: 19 czerwca 2017. W przypadku nie zdania egzaminu
poprawkowego zaliczenie odbędzie się w formie ustnej u samodzielnych pracowników Katedry i
Klinki Onkologii.
Egzamin praktyczny – kryterium zaliczenia:
Nie dotyczy
13.Literatura:
Zalecana literatura:
1.Kordek R „Onkologia. Podręcznik dla studentów i lekarzy”. Via Medica, 2013 Gdańsk
2.Krzakowski M., Warzocha K. (red.): Zalecenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego
w nowotworach złośliwych. Via Medica, Gdańsk 2013,
3.Krzakowski M., Warzocha K., Wysocki P. (red.): Onkologia Kliniczna - Tom I. Via Medica,
Gdańsk 2015
4.Jeziorski A, Rutkowski P. (red) Kompendium chirurgii onkologicznej Via Medica 2014
14.Studenckie koło naukowe

Opiekun koła: dr n. med. Robert Gryczka

Tematyka: Chirurgia onkologiczna
 Miejsce spotkań: sala seminaryjna Oddziału Chirurgii Onkologicznej

Opiekun koła: dr hab. n. med. Radosław Mądry

Tematyka: Ginekologia onkologiczna

Miejsce spotkań: sala seminaryjna Oddziału Ginekologii Onkologicznej

Opiekun koła: dr n med. Łukasz Spychalski

Tematyka: Onkologia kliniczna

Miejsce spotkań: sala seminaryjna Oddziału Chemioterapii nr 0147
15. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora
Prof. dr hab. n. med. Rodryg Ramlau
Prof. dr hab. n. med. Sylwia Grodecka-Gazdecka
16. Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu ( w przypadku
przedmiotów koordynowanych)
Download