PARAGON /ujęcie cywilnoprawne/ -spojrzenie ze strony konsumenta Wydanie paragonu Z treści art. 2 ust. 2 i 3 Ustawy z dnia 27 lipca 2002 roku o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego /Dz. U. z 2002 roku, nr 141, poz. 1176, ze zmianami/ wynika, że przy sprzedaży konsumenckiej /tj. dokonanej miedzy przedsiębiorcą, a konsumentem/ sprzedawca jest obowiązany potwierdzić na piśmie wszystkie istotne postanowienia zawartej umowy w następujących niżej wymienionych przypadkach: - sprzedaży za cenę powyżej dwóch tysięcy złotych, - w razie sprzedaży na raty, - na przedpłaty, - na zamówienie, - dokonanej według wzoru, - na próbę. W pozostałych przypadkach sprzedawca ma obowiązek wydania konsumentowi pisemnego potwierdzenia zawarcia umowy /w postaci oznaczenia sprzedawcy, podania daty sprzedaży, określenia towaru konsumpcyjnego, jego ilości i ceny/ na żądanie kupującego. Upraszczając wynika z tego, że konsument przy zakupie dokonanym w opisanych w poprzednim akapicie okolicznościach chcąc otrzymać paragon powinien w tym celu zażądać od sprzedawcy wydania. Gdy pomimo tego sprzedawca nie wyda paragonu, niezależnie od możliwości poinformowania o takiej nieprawidłowości właściwego organu skarbowego /nie płaci podatku?/, to w takim przypadku konsument powinien zastanowić się i zdecydować, czy warto dokonać zakupu. Słowne zapewnienia Podobna sytuacja niepewności prawnej zaistnieje, gdy sprzedawca zapewnia o jakichś konkretnych właściwościach sprzedawanego towaru, np. że część samochodowa nadaje się do konkretnego modelu samochodu, ale nie potwierdził tego na piśmie. Dla celów dowodowych, konsument może domagać się od sprzedawcy odpowiedniego potwierdzenia zapewnienia na piśmie. Dowód zakupu Zgodnie z regułą określona w treści art. 6 Kodeksu cywilnego, ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Praktycznie zasada ta oznacza, że jeżeli sprzedawca nie przyjął reklamacji z tytułu niezgodności towaru z umową /wadliwego/, to w takiej sytuacji na konsumencie, a nie na sklepie, ciąży obowiązek udowodnienia faktu zakupu. Konsument powinien więc dysponować dowodem zakupu reklamowanego towaru. Prócz paragonu, takim dowodem może być np. notatka sporządzona przez pracownika sklepu z danymi odnośnie sprzedaży /z pieczątką podpisana/, albo np. wpis w karcie gwarancyjnej /pieczątka i data sprzedaży, brak tam jednak zazwyczaj ceny/. W ostateczności dopiero w postępowaniu dowodowym sąd cywilny wysłuchuje zeznania świadków dotyczące zakupu i ocenia ich wartość jako dowodu, na podstawie czego sąd wydaje orzeczenie. Zwroty towarowe W tej kwestii wpierw trzeba wyjaśnić, że obecnie nie obowiązują przepisy nakazujące sprzedawcom przyjmowanie zwrotów nowo zakupionych i nie używanych towarów. Niemniej część przedsiębiorców kierując się wymogami konkurencji deklaruje, że w określonym terminie i pod pewnymi warunkami będzie przyjmowała zwroty towarowe lub dokonywała wymiany. Zgodnie z ogólnymi przepisami w zakresie zobowiązań wzajemnych, w przypadku takiego zwrotu strony umowy kupnasprzedaży powinny nawzajem zwrócić sobie wszystko co otrzymały przy sprzedaży, między innymi paragon. Te same regulacje prawne obowiązują w razie skutecznego odstąpienia przez konsumenta od umowy kupna-sprzedaży. Zbiory i ochrona paragonów Mimo że niektórzy uśmiechają się na zachęty do zbierania paragonów stwierdzając, że oni tego nie potrzebują, to jednak z różnych względów lepiej jest gromadzić wszelkie dokumenty związane ze sprzedażą towarów lub usług. Nigdy nie wiadomo, czy paragon na zakupiony niedawno serek nie okaże się bardzo ważny, np. w przypadku zatrucia, po którym trzeba było ponieść koszty leczenia, a w ramach zwolnienia lekarskiego utraty wynagrodzenia /zasiłek chorobowy jest niższy od wynagrodzenia/. Bez paragonu dochodzenie w takiej sytuacji odszkodowania może okazać się problematyczne. Paragony z czasem blakną, aż w pewnym momencie mogą nie być czytelne, a dochodzenie roszczeń reklamacyjnych pod znakiem zapytania. Konsument w dobrze pojętym swoim interesie powinien je odpowiednio zabezpieczyć . Można skserować paragon, zeskanować go, zrobić zdjęcie i umieścić w pamięci komputera, na dysku zewnętrznym, pendrive, poprosić o odpis. Uprawnienia reklamacyjne konsumenta z tytułu niezgodności towaru konsumpcyjnego trwają 2 lata od zakupu i wydania towaru, zaś uprawnienia gwarancyjne mogą być jeszcze dłuższe /czas trwania według treści karty gwarancyjnej/. Różnice w cenach Co może zrobić konsument, który po zapłacie w kasie spostrzegł, że na paragonie za kupiony towar widnieje 112,00 zł, zamiast 89,00 zł. 89,00 zł naklejono na towarze, lub jest wywieszone na półce. Odpowiedź: Pod względem prawnym obowiązuje cena, która została podana na wywieszce /naklejce/. Konsument ma prawo do żądania i otrzymania zwrotu różnicy w cenie. Obsługa sklepu po zgłoszeniu jej o takich nieprawidłowościach powinna zmienić oznaczenie cenowe lub dane cenowe w systemie kasowym. Podobnie będzie w przypadku, gdy sklep nie wyrazi zgody na sprzedaż pralki w cenie oznaczonej na wywieszce, domagając się zapłaty wyższej ceny, którą „ma w kasie”. Wówczas konsument posiada prawo domagania się zawarcia umowy kupna-sprzedaży tej pralki w niższej cenie, tj. określonej na wywieszce, albowiem ofertę sprzedaży została przyjęta przez kupującego i w ten sposób zawarto umowę kupna-sprzedaży /umowa zobowiązująca, momentem jest zawarcia jest chwila zaakceptowania oferty przez kupującego/. Niezależnie od tego w sklepach z czytnikami konsument może sprawdzić cenę towaru, zanim wrzuci go do koszyka, do wózka. Bliższe informacje o kompetencjach i procedurach działania Inspekcji Handlowej można znaleźć na naszej stronie internetowej www.poznan,wiih.gov.pl Janusz Świerczyński Wielkopolski Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej Al. Marcinkowskiego 3 60-967 Poznań mediator, poradnictwo prawne nr tel. 61 8507343