Koncepcja pracy Szkoły Podstawowej im. Karola Klobassy – Zrenckiego w Żeglcach 1 Tak, jak nie można znaleźć identycznego człowieka, tak trudno znaleźć dwie jednakowe szkoły. Każda jest inna, gdyż tworzą ją różni ludzie. Szkoła jest więc społecznością skupiającą w sobie olbrzymi potencjał inności – uczniów, nauczycieli, pracowników obsługi i rodziców. Szkoła Podstawowa w Żeglcach kontynuuje chlubną tradycję szkolnictwa w tej miejscowości. Jest kontynuatorem szkoły założonej tu w 1878 roku przez Karola Klobassę. Należy stwierdzić, iż dotychczas wywiązuje się z zadań, jakie przed laty postawili sobie nasi przodkowie oraz tych na miarę współczesności. Każdy człowiek bez względu na to, jaką funkcję pełni, powinien w swoich działaniach dążyć do doskonałości. Takiej perfekcji wymaga się zwłaszcza od ludzi na stanowiskach kierowniczych a zwłaszcza tam, gdzie ma się do czynienia z drugim człowiekiem. Nie ma rzeczy, których nie można by było udoskonalić i polepszyć. Moja koncepcja rozwoju szkoły obejmuje w szczególności: kształtowanie potencjału kadrowego (szkolenia z zakresu pracy z uczniem o specyficznych problemach edukacyjnych i wychowawczych; warsztatów dla wychowawców klas w ramach WDN; przeszkolenie i zachęcenie nauczycieli do pisania nowych, własnych programów edukacyjnych; dążenie do zapewnienia dobrej atmosfery w gronie pedagogicznym – integrowanie przez wspólne wyjazdy i festyny rodzinne); projektowanie pracy dydaktycznej (modyfikacja programów edukacyjnych z uwzględnieniem potrzeb uczniów; realizowanie i ewaluacja programu WDN; ewaluacja wewnątrzszkolnego systemu oceniania; stosowanie aktywizujących metod nauczania; poszerzenie oferty edukacyjnej, diagnozowanie poziomu dydaktycznego uczniów); wykorzystanie technologii komputerowej i informatycznej (uczestnictwo nauczycieli w kursach dotyczących zastosowań komputera na lekcjach innych niż informatyka; opracowanie scenariuszy prowadzenie lekcji lekcji z różnych z wykorzystaniem przedmiotów technik w pracowni komputerowych; multimedialnej z wykorzystaniem Internetu, programów multimedialnych; publikowanie opracowań, 2 informacji, wiadomości z życia szkoły na stronie internetowej szkoły: stworzenie możliwości wykorzystania szkolnych komputerów do tworzenia prac, projektów i prezentacji multimedialnych, program do pisania świadectw szkolnych); rozwiązywanie problemów społecznych i wychowawczych (zachęcanie nauczycieli do uczestniczenia w szkoleniach, kursach, seminariach z zakresu profilaktyki; systematyczne prowadzenie zajęć z zakresu profilaktyki wychowawczej, uzależnień, zdrowotnej i innej pozyskiwanie własnych autorskich programów i scenariuszy lekcji związanych z wychowaniem i profilaktyką; nawiązanie współpracy z ośrodkami, stowarzyszeniami, szkołami prowadzącymi działalność profilaktyczną; gromadzenie literatury i materiałów audiowizualnych z zakresu profilaktyki (w bibliotece szkolnej); rozpoznanie możliwości włączenia rodziców do prowadzenia zajęć z zakresu problematyki wychowawczej); kształtowanie pozytywnych cech charakterów uczniów (zapoznanie rodziców z ofertą wychowawczą szkoły, stworzenie możliwości włączenia propozycji rodziców; promowanie uczniów wyróżniających się pozytywną postawą wobec innych, aktywnością na forum klasy, szkoły, środowiska; zrealizowanie w każdej klasie lekcji dotyczących problemów i potrzeb osób niepełnosprawnych, chorych i starszych – propozycja szkolnego Wolontariatu; wyróżnianie uczniów potrafiących łączyć naukę z zajęciami pozalekcyjnymi i reprezentowaniem szkoły na zewnątrz; budowanie zaufania między wszystkimi pracownikami szkoły, uczniami i rodzicami, otwieranie się na innych, wzajemne motywowanie; zachęcanie nauczycieli do rozwijania u uczniów umiejętności zachowań asertywnych; organizowanie konkursów wiedzy, artystycznych i sportowych); ukazanie szkoły – jako drogi osobistych sukcesów ucznia (budowanie poczucia własnej wartości ucznia i satysfakcji z osiągniętych efektów pracy w szkole; rozwijanie zdolności i zainteresowań, predyspozycji, talentów (prezentowanie w szkolnych gablotach sukcesów uczniów, reprezentujących szkołę w konkursach i olimpiadach; osiągnięcia uczniów powinny znaleźć się na stronie internetowej szkoły i w kronice szkolnej); poznawanie wartości moralnych i estetycznych, poprzez uczestnictwo w kulturze, spotkaniach z ludźmi sukcesu, udziału w koncertach, spotkaniach teatralnych itp.; publikowanie własnych artykułów w szkolnej gazetce, na stronie internetowej szkoły; wdrażanie uczniów do samorządności – SU, sklepik szkolny; upowszechnianie wiedzy o prawach i obowiązkach ucznia, treści Konwencji Praw Dziecka); 3 kształtowanie postaw patriotycznych i świadomości obywatelskiej (szkoła kształtuje właściwy stosunek do symboli narodowych, rozwija tożsamość narodową i regionalną; organizuje prelekcje, spotkania, wycieczki, inscenizacje, uroczystości, ukazujące wzorce osobowe godne do naśladowania w miłości ojczyzny i uczciwości wobec innych ludzi; ukazuje sylwetki wielkich Polaków, przedstawicieli najbliższego środowiska, rozwija postawy związane z kulturą regionalną; kształtuje umiejętności nawiązywania kontaktów międzyludzkich, postaw tolerancji wobec środowiska o innej kulturze; rozwija tożsamość europejską; procedura nadania imienia szkole (poświęcenie tablicy i sztandaru); tworzenie dobrego klimatu szkoły, współpraca z rodzicami i różnymi instytucjami (rozwijanie poczucia solidarności społecznej i chęci pomagania sobie nawzajem; przestrzeganie praw ucznia przez nauczycieli; stworzenie działalności pozalekcyjnej szkoły zgodnie z zainteresowaniami potrzebami uczniów; utworzenie Klubu Absolwenta – wspólne działania na rzecz szkoły; aktywny i świadomy współudział w budowaniu partnerstwa: rodzina – szkoła- środowisko lokalne; aktywizowanie uczniów do pracy na rzecz szkoły; integrowanie społeczności ze środowiskiem lokalnym; integracja wszystkich pracowników szkoły; nawiązanie współpracy z organizacjami i instytucjami w celu zaangażowania ich w pomoc uczniom i szkole); rozwijanie bazy szkoły (dalsze wzbogacanie zasobów szkoły w pomoce dydaktyczne i lektury; stopniowe wyposażanie klas w komputer dla nauczyciela; gromadzenie i wspomagających wykorzystanie proces przez nauczania; nauczycieli zakupienie środków kolejnych dydaktycznych multimedialnych programów edukacyjnych); promocję szkoły (aktualizowanie strony internetowej szkoły; rejestrowanie ważnych wydarzeń z życia szkoły na fotografiach w celu wykorzystania materiałów w promocji szkoły na stronie internetowej i dokumentowanie w kronice szkolnej; publikowanie opracowań oraz artykułów nauczycieli i dyrekcji szkoły; uczestniczenie szkoły w imprezach kulturalnych i sportowych, prezentowanie swoich osiągnięć; współpraca szkoły z innymi placówkami w gminie, powiecie; organizowanie „Dni otwartych", konkursów, zawodów sportowych; promowanie sukcesów wyróżniających się uczniów i nauczycieli wśród społeczności szkolnej, rodziców i w środowisku; tworzenie tradycji szkoły związanej ze środowiskiem lokalnym; ukazywanie osiągnięć i potencjału społeczności szkolnej na forum gminy i regionu). 4 Szanse i możliwości tej placówki pozwalają na o wiele większe jej zaangażowanie w życie społeczne środowiska: wsi, gminy regionu. Szkoła ma mieć swój charakter i powinna być widoczna na zewnątrz, np. poprzez udział jej wychowanków w konkursach, imprezach organizowanych przez GOK czy inne instytucje. Komunikacja na płaszczyźnie szkoła - środowisko jest niezmiernie ważna, gdyż stanowi swoisty trening asertywności a ten stał się dzisiaj jedną z najbardziej popularnych metod doskonalenia umiejętności społecznych. Odgrywa ona fundamentalną rolę zarówno w odniesieniu do jednostki jak i grupy - tworzy i wzmacnia więzi społeczne. Należy jednoznacznie stwierdzić, że porozumiewanie się stanowi serce kultury, gdyż jest nierozerwalnie związane ze społecznością, która się nim posługuje. Szkoła powinna być bliska środowisku. Można więc opracować zasady korzystania z jej zasobów przez szersze grono, nie tylko uczniów ale i rodziców oraz mieszkańców. Istotnym składnikiem aktywizującym porozumiewanie jest umiejętne i rzeczywiste słuchanie. Szkoła powinna umieć słuchać. Komunikacja publiczna jest nieodzownym elementem życia szkoły, zwłaszcza w odniesieniu do rodziców i środowiska lokalnego. Chcę doprowadzić do tego, aby każdy z członków szkolnej społeczności: rady pedagogicznej, samorządu uczniowskiego, rady rodziców aktywnie włączał się urzeczywistnianie wizji placówki. Zdaję sobie sprawę, że aby ten cel osiągnąć, konieczna jest zgodna i efektywna współpraca wszystkich nauczycieli, wychowawców oraz ludzi i instytucji wspomagających szkołę. Dyrektor szkoły oraz nauczyciele, którymi kieruje powinni tworzyć zespół pozwalający uczniom: ⇒ rozumieć swoje cele i zadania wynikające ze statusu ucznia oraz przynależności do danego zespołu, brać udział w osiąganiu wspólnie przyjętych celów, 5 ⇒ dostosowywać swoje potrzeby i oczekiwania do przyjętych celów i zadań, ⇒ być otwartymi we wzajemnej komunikacji, rozumieć się i sobie ufać, ⇒ umieć demokratycznie podejmować decyzje, ⇒ zachowywać proporcje pomiędzy realizacją własnych potrzeb i potrzeb grupy, ⇒ ponosić wspólnie odpowiedzialność, ⇒ być zwartymi, ale nie ograniczać swojej niezależności, ⇒ właściwie, twórczo i efektywnie wykorzystywać umiejętności członków, ⇒ unikać dominacji lidera, ⇒ być obiektywnymi w ocenach, nie unikać własnych problemów, ⇒ być zdolnymi do modyfikacji swoich działań, stanowisk, zachowań, ⇒ umieć utrzymać równowagę między emocjami a rozsądkiem. Szkoła powinna więc w kontaktach ze środowiskiem umieć pokonywać dystans, starać się zrozumieć motywy, które kierują zachowaniem danej grupy społecznej, np. rodziców dzieci, umieć negocjować i przedstawiać swoje racje w sposób adekwatny do poziomu danej grupy a także nawiązywać bliskość psychiczną. Nie wolno zapominać, że członkami środowiska są także uczniowie, wiec warunki te muszą być spełnione również w interakcji z nimi. Może się jednak zdarzyć i tak, że komunikacja na linii nauczyciel-uczeń bądź szkoła-środowisko będzie zaburzona, trudna lub wręcz niemożliwa. Do najważniejszych zjawisk zakłócających ten kontakt należy zaliczyć: dyskwalifikację i poniżanie partnera, budzenie niepewności odczuć, przekonań poglądów, spostrzeżeń, celowe powodowanie dwuznaczności sytuacji, etc. – dyrektor szkoły powinien skutecznie takich sytuacji unikać lub reagować, jeśli mają one miejsce. Społeczność lokalną tworzą ludzie zamieszkujący stosunkowo niewielkie terytorium, między którymi wytwarza się z tego powodu pewna więź społeczna. Podstawą takiej społeczności jest więc bliskość terytorialna, która sprawia, że mieszkańcy mają dzięki temu pewne wspólne sprawy i interesy oraz 6 nawiązują się między nimi bliższe stosunki i więzi. Pojawia się krąg wspólnych spraw i problemów. Na terytorium tym znajdują się na przykład miejscowe placówki usługowe i handlowe (sklepy, szkoła, poczta, warsztaty itp.) Ważne, by ich właściciele, którzy np. mają swoje pociechy w szkole, angażowali się w jej życie poprzez sponsoring, wspomaganie imprez oraz wszelaką współpracę. Dyrektor powinien być menedżerem potrafiącym pozyskać dla szkoły sponsorów, którzy wsparliby jej działalność – taka praktyka świetnie zdaje egzamin w szkole. W tym kontekście Szkoła Podstawowa w Żeglcach nie może zapomnieć o swoich absolwentach. Dyrektor powinien tworzyć w szkole atmosferę, w której dawni uczniowie czuliby się dobrze i kiedyś, jako dorośli już ludzie mogliby do niej wrócić i ją wspierać. Szkoła, jak żadna inna instytucja w terenie, jest powołana do organizowania współpracy z innymi szkołami swego środowiska, z rodzicami swej młodzieży, zakładami opiekuńczymi, Poradnią PP, z organizacjami i instytucjami zainteresowanymi sprawami wychowania, oświaty, wreszcie z rozmaitym instytucjami produkcyjnymi, usługowymi, administracyjnymi, których pomoc jest niezbędna dla wiązania szkolnej pracy dydaktyczno – wychowawczej z życiem gospodarczym i kulturalnym społeczności lokalnej i regionu. Szkoły różnią się w sposób zasadniczy ze względu na to, z kim się kontaktują, z jakimi grupami, instytucjami czy jednostkami, kto jest podmiotem kontaktu po stronie szkoły: dyrektor, zespół nauczycieli, indywidualny nauczyciel, rada rodziców czy organizacja młodzieżowa. Charakter i cechy procesu wychowania realizowanego w szkole wskazują na liczne jego związki i zależności od wielu innych procesów społecznych, zbiorowości oraz instytucji. Oznacza to, że szkoła nie może ograniczać się wyłącznie do własnego terenu. Musi nawiązywać współpracę z innymi placówkami i organizacjami społecznymi w celu tworzenia optymalnego środowiska wychowawczego. 7 Współpraca ze środowiskiem służy różnorodnym celom oraz może przybierać rozmaite formy. Z działań szkoły na rzecz środowiska proponuję: ⇒ rozwijanie działalności pozalekcyjnej uczniów, ⇒ zorganizowanie stałej pomocy uczniom w przygotowywaniu się do lekcji, ⇒ udostępnienie określonym grupom pomieszczeń i urządzeń szkolnych, np. lekcje w muzeum, teatrze, zakładzie pracy, instytucji samorządowej, korzystanie z sali gimnastycznej, itp., ⇒ organizowanie opieki prawnej nad dzieckiem zagrożonym wychowawczo oraz zapobieganie przestępczości np. sądownictwo, kuratorzy, policja, ⇒ wzajemną pomoc w postaci doradztwa np. eksperci, rzeczoznawcy itp., ⇒ przybliżanie kultury, np. muzea, teatry, kina. Współpraca obu środowisk odbywa się najczęściej podczas wspólnych wycieczek, poznawania historii środowiska lokalnego, imprez kulturalno – oświatowych. Szkoła powinna inicjować i organizować kontakty z innymi instytucjami, poprzez przekazywanie określonych komunikatów: • planów pracy szkoły ze wskazaniem punktów, które mogłyby pomóc we współpracy, • różnego rodzaju apeli o pomoc w realizacji zadań, • ofert pomocy w rozwiązywaniu problemów. Podstawowe treści i formy wzajemnych zobowiązań powinny być zawarte w tzw. porozumieniu o współpracy. Należy zadbać o większą pedagogizację rodziców oraz ich współpracę ze szkołą dla dobra dzieci. Edukacja i kultura to pojęcia, które są ze sobą nierozerwalnie związane. Edukacja była, jest i będzie zależna od kultury, która stanowi dla niej materiał, 8 ujawnia się jako jej treść, a także efekt. Kultura jest źródłem i impulsem edukacyjnych działań, a edukacja służy poznawaniu, asymilacji i tworzeniu kultury. Dzięki kształceniu i wychowaniu człowiek zostaje wprowadzony w istniejący świat, rozumie rzeczywistość, poznaje kulturę zastaną, a także zostaje przygotowany do wyboru jej obszarów oraz do jej rozwijania. Edukacja dysponuje treściami, tj. informacjami, wartościami, ideałami, wzorcami, powoduje pobudzanie w człowieku potrzeby poznania i odczuwania świata i wartości, inspirację twórczych działań. To właśnie edukacja może stanowić pomost między poznawaniem tradycji i przyszłości, kształtować stosunek do własnej kultury, uczyć tolerancji dla innych kultur. Jednak nawet najdoskonalsza koncepcja edukacyjna nie jest w stanie przybliżyć człowiekowi całego uniwersum kultury. Aby tego dokonać proponuję: ⇒ współdziałanie instytucji kulturalnych, takich jak biblioteki, domy kultury, muzea, teatry, kluby; ⇒ działalność organizacji młodzieżowych, w dziedzinie zarówno upowszechniania wartości, jak pobudzania własnej aktywności twórczej; ⇒ zaangażowanie szerokich kręgów nauczycieli i animatorów, aby pogłębiać ich wrażliwość, wiedzę i wyobraźnię w zakresie zagadnień kultury, niezależnie od indywidualnej specjalizacji zawodowej; ⇒ upowszechnianie wartości humanistycznych i ekologicznych w sposób niesformalizowany, ⇒ działania na rzecz materialno-przedmiotowego środowiska, w jakim żyją ludzie, promocję najwyższych wartości użytkowych, budzenie szacunku dla ludzkiej pracy, a także dla środowiska tworzonego przez ludzi, uczestniczenie w kształtowaniu wrażliwości i poczucia odpowiedzialności. W szeroko pojmowanym określaniu funkcjonowania szkoły, istotne jest, by obok funkcji kształcącej, która jeszcze nie tak dawno, zwłaszcza w przekonaniu niektórych, była niejako jedynym zadaniem placówki, rangi 9 nabrała funkcja opiekuńczo-wychowawcza. Szkoła odgrywa ogromną rolę w organizowaniu opieki wychowawczej nad dziećmi. Przemawiają za tym następujące fakty: ⇒ zasób wiedzy i umiejętności nabytych przez ucznia w procesie nauczania nie przesądza o dobrym przygotowaniu go do życia i pracy zawodowej w warunkach współczesnej cywilizacji. Ogromne znaczenie ma ukształtowanie odpowiednich postaw społeczno-moralnych i zapewnienie warunków do ciągłego samorozwoju; ⇒ szkoła jako najbardziej wykwalifikowana i upowszechniona instytucja pedagogiczna ma największe możliwości kształtowania i przekształcania wszelkich czynników środowiskowych oraz wyrównywanie ich braków; ⇒ podstawową zasadą polityki opiekuńczej jest zapewnienie dziecku najbardziej pomyślnych warunków życia i rozwoju w jego najbliższym środowisku, tj. w rodzinie, szkole, środowisku zamieszkania. Najbliższym oprócz rodziny naturalnym środowiskiem, w którym przebiega życie dziecka jest szkoła, dlatego też głównie jej przypada organizowanie pomocy dziecku, rodzinie i środowisku zamieszkania w realizacji zadań opiekuńczo- wychowawczych; ⇒ w polityce opiekuńczej kładzie się akcent na powszechny, wczesny i profilaktyczny charakter form pomocy dziecku i rodzinie. Realizacja tych zadań jest możliwa przy szerokim udziale szkoły, która posiada bogate tradycje w dziedzinie organizowania otwartych form opieki wychowawczej i zajęć wspomagających rozwój dzieci i młodzieży; ⇒ w świetle najnowszej teorii pedagogicznej kształcenie, wychowanie i opieka stanowią integralną całość; działanie profilaktyczne i kompensacyjne jest niezbędnym warunkiem prawidłowego przebiegu procesu wychowawczego. Szkoła, jako placówka realizująca zadania w dziedzinie kształcenia i wychowania musi więc równolegle rozwijać działalność opiekuńczą. Jeżeli przyjmiemy za punkt wyjścia pojęcie opieki jako działalności zmierzającej do zapewnienia dzieciom i młodzieży sprzyjających warunków życia, rozwoju 10 i wychowania, funkcja opiekuńczo-wychowawcza szkoły powinna przejawiać się w następujących obszarach: - zapewnieniu bezpieczeństwa osobistego w drodze do szkoły, w szkole, - ochronie zdrowia dziecka, - niesieniu pierwszej pomocy, - zapewnieniu realizacji obowiązku szkolnego (wyrównywanie opóźnień w nauce), - zaspakajaniu podstawowych potrzeb biologicznych, - roztaczaniu opieki nad dzieckiem w czasie pracy zawodowej rodziców, - organizowaniu dzieciom czasu wolnego (styczność z wartościami kulturowymi, ograniczanie styczności ze zjawiskami patologicznymi.) - udzielaniu materialnej pomocy rodzinie w miarę możliwości finansowych szkoły, - udzielaniu pomocy w rozwiązywaniu trudności wychowawczych w rodzinie (złe warunki rodzinne dziecka, sytuacja materialna, układ stosunków rodzinnych, stopień odpowiedzialności rodziców), - podnoszeniu kultury pedagogicznej rodziców, - organizowaniu życia społeczno-kulturalnego rodziców. - inspirowaniu powstawania urządzeń rekreacyjnych i miejsc kulturalnooświatowych w rejonie szkoły, - podnoszeniu poziomu kultury pedagogicznej społeczności lokalnej, - organizowaniu wolnego czasu lokalnej społeczności, - zwalczaniu negatywnych zjawisk, aspołecznych zachowań oraz wszelkiej patologii. Oprócz rodziny i szkoły istotnym czynnikiem w rozwoju i kształtowaniu osobowości dziecka jest środowisko. Grupy rówieśnicze, podwórko, plac zabaw to miejsca, w których dziecko przebywa. Szkoła powinna pomóc dziecku w dokonywaniu wyborów określonych wartości, tzn. w doborze przyjaciół, 11 miejsca i formy zabawy oraz zapobiegać w miarę możliwości wszelkim patologiom, działaniom niepożądanym. Ważnym problemem w aspekcie działalności opiekuńczej szkoły są niepowodzenia szkolne i ich wyrównywanie przez szkołę. Można je częściowo złagodzić przez dobrą współpracę nauczycieli z rodzicami oraz przez podniesienie atrakcyjności szkoły. W ramach działalności opiekuńczej szkoły udzielana jest określona pomoc materialna dziecku oraz rodzinie a także organizowane jest dożywianie dzieci i młodzieży. Z punktu widzenia zaspakajania podstawowych potrzeb biologicznych dziecka jest to istotny kierunek działalności opiekuńczej szkoły. Obok zajęć dydaktycznych ważną rolę w pracy opiekuńczej placówki oświatowej odgrywa organizowanie zajęć wspomagających rozwój dzieci i młodzieży, organizowanie im czasu wolnego, ograniczanie patologii. Zadania te realizuje najczęściej przez prowadzenie świetlic, bibliotek, czytelni, klubów, różnych zespołów i kół zainteresowań, organizacje uczniowskie, masowe formy pracy kulturalnej, np. festyny rodzinne, które mogą być nie tylko atrakcją dla społeczeństwa, ale sposobem na promocję szkoły, zaprezentowanie jej dorobku oraz zdobycie środków pozabudżetowych. Ważnym czynnikiem są zajęcia sportowe. Przygotowanie do życia indywidualnego to ważna funkcja szkoły, nierozdzielnie związana z przygotowaniem młodzieży do życia w społeczeństwie. Jednostka wnosi do życia społecznego tyle, ile sama jest warta, a wartość ta zależy od jej umiejętności komunikowania się z innymi, jej zdrowia, potrzeb kulturowych, wiedzy, doświadczeń, zdolności inicjatywy i twórczości, zaangażowania i charakteru. Szkoła musi być w stanie zapewnić swoim uczniom nabycie wiedzy i doświadczeń w obrębie różnych przedmiotów umocnienie nauki zdrowia szkolnej, oraz opanowania rozwinięcie komunikacji zainteresowań i językowej, zamiłowań twórczych. Szkoła dysponuje dużymi możliwościami rozwijania zainteresowań 12 i zamiłowań pozalekcyjnych i pozaszkolnych. Z perspektywy czasu największym respektem w szkole i w społeczeństwie cieszą się pedagodzy, którzy poprzez umiejętne rozwinięcie zainteresowań i zamiłowań naukowych, artystycznych, technicznych czy sportowych potrafili wpłynąć na bieg życia swoich wychowanków. Ważne jest więc, by nauczyciele mogli pokazać w szkole swą indywidualność, zaszczepić młodych ludzi swoimi zainteresowaniami. Trzecią istotną funkcją szkoły jest przygotowanie młodzieży do uczestnictwa w kulturze. W szkole kontakt z różnymi dziedzinami sztuki umożliwi nie tylko nauczanie literatury oraz innych przedmiotów artystycznych, udostępniających rodzime i światowe osiągnięcia sztuki słowa, teatru, kina, muzyki, malarstwa, rzeźby czy architektury lecz także bogate formy pracy pozalekcyjnej, działalności kół zainteresowań i organizacji młodzieżowych, uczęszczanie młodzieży do teatru i kina, odwiedzanie wystaw, wycieczki, eksponowanie osiągnięć twórczych młodzieży we własnej szkole i w szerszym środowisku. Edukacja w szkole pomaga dzieciom i młodzieży w poznawaniu dziedzictwa kulturowego, tradycji regionalnej, uwewnętrznieniu regionalnych wartości i treści. Podstawową funkcją szkoły w społeczeństwie lokalnym jest oddziaływanie na umysł, emocję i wolę ucznia. Przyczynia się to do udzielania wychowankowi pomocy w kształtowaniu odpowiedzialności za samego siebie i odpowiedzialności za ogarniającą go rzeczywistość, którą ma możliwość poznawać, wiązać się z nią emocjonalnie i intelektualnie oraz doskonalić. Dlatego też edukacja powinna być oparta na systemach wartości, które traktują człowieka integralnie, a jego strukturę duchową, fizyczną i społeczną ujmują w pełnej jedności. W ten sposób edukacja w szkole umożliwia kompleksowe ujmowanie procesu nauczania i wychowania. Nie można więc jej ograniczać jedynie do przeszłości, gdyż dzięki temu, że jest też ukierunkowana na doskonalenie współczesności i przyszłości społeczności lokalnej pełni ważną 13 funkcję wychowawczą w kształtowaniu postaw twórczych i aktywnych, odpowiedzialnych za kontakty społeczne w najbliższym środowisku. Edukacja w szkole powinna zmierzać do wprowadzania jednostek i małych grup społecznych w tradycję i aktualne życie społeczno-kulturalne regionu i środowiska lokalnego; do udzielania pomocy wychowankom w odnalezieniu swojego miejsca w grupie społecznej i urzeczywistnianiu swoich aspiracji poprzez wspólne wykorzystanie zastanych i wytworzonych zasobów przyrodniczych, gospodarczych, społecznych i kulturalnych, wreszcie do kształtowania poczucia tożsamości grupy lokalnej i regionalnej oraz umacniania więzi miedzy jednostką a tymi grupami, stanowiących niezbędne dopełnienie i konkretyzację więzi z całym społeczeństwem narodowym i państwowym. Ważne jest, by w każdym działaniu pedagogicznym pamiętać o celach szkoły, o wychowaniu do wartości, kształtowaniu postaw związanych z kulturą wspólnoty lokalnej, tożsamością kultury regionalnej, patriotyzmie. Dlatego też edukacja w szkole powinna być realizowana w duchu dobrze pojętego, obywatelskiego i samorządnego patriotyzmu regionalnego, polegającego na refleksyjnym, racjonalnym wyborze, identyfikacji z tradycją i swoistością kulturową regionu historycznego, na związaniu z jego rozwojem i dobrem własnych dążeń różnego typu. Znaczące staje się więc w tym procesie kształtowanie świadomego obywatelstwa lokalnego, którego fundamentem jest nie tylko wiedza o ojczyźnie i praktyczne doświadczenie, ale i akceptacja tradycji, klimatu kulturowego, obyczaju, obrzędu, twórczości, sztuk, języka, itp. Do najważniejszych założeń funkcjonowania Szkoły Podstawowej Żeglcach trzeba zaliczyć: ⇒ poznawanie i kultywowanie tradycji narodowych, religijnych i rodzinnych, ⇒ zapoznanie z dorobkiem kulturowym narodu, ⇒ stwarzanie warunków do rozwoju uczniów, aby umożliwić im osiąganie 14 sukcesów w dalszej edukacji, ⇒ przygotowanie wychowanka do startu w dalsze życie, ⇒ stwarzanie możliwości współpracy w oddziaływaniach wychowawczych szkoły, domu i środowiska lokalnego. ⇒ oddziaływanie w istotny sposób na poczucie własnej wartości u uczniów, ⇒ dążenie do tego, aby szkoła była miejscem przyjaznym i bezpiecznym, ⇒ kreowanie sytuacji, w których dziecko aktywnie rozwija wszystkie sfery swojej osobowości, ⇒ kształtowanie umiejętności współdziałania i współistnienia w grupie rówieśniczej przez wspólną naukę, zabawę, wybór właściwej formy wypoczynku , ⇒ wspomaganie umiejętności samodzielnego rozwiązywania problemów i podejmowania decyzji, ⇒ wyrabianie i utrwalanie nawyków kulturalnych, uwrażliwianie na stosowanie form grzecznościowych i unikanie wulgaryzmów, ⇒ uczenie szacunku dla dobra wspólnego i tolerancji jako podstawy życia w społeczeństwie, ⇒ rozwijanie dociekliwości poznawczej, poszukującej prawdy, dobra i piękna, ⇒ kształtowanie odpowiedzialności za swoje czyny i słowa, ⇒ uczenie obiektywizmu w ocenie siebie i innych, ⇒ wspomaganie wzrastania dzieci w klimacie miłości do rodziny, ⇒ promowanie i wyrabianie postaw zdrowego trybu życia, ⇒ kształtowanie postaw patriotycznych, budzenie i utrwalanie związku z małą ojczyzną i społecznością lokalną. 15 Wszyscy pracownicy powinni dbać o dobrą opinię szkoły w środowisku lokalnym i poza nim, czyli tak postępować, by mówiło się o niej dobrze: zadbać o to, by szkoła wyróżniała się w środowisku, dobrze współpracowała z innymi placówkami, a nie rywalizowała z nimi, dbać o estetykę otoczenia oraz wygląd zewnętrzny i wewnętrzny szkoły, utrwalać w świadomości rodziców i uczniów dobre informacje o szkole, sukcesywnie zmieniać formy promocji szkoły i uaktualniać je, dostosowując do nowej sytuacji, dbać o bezpieczeństwo, zdrowie i higienę pracy uczniów i personelu szkoły, utrzymywać w pełnej sprawności technicznej bazę szkoły i jej zaplecze logistyczne, dbać o finanse szkoły poprzez racjonalne wykorzystywanie pozyskiwać dotacje unijne. 16 środków, systematycznie