prognoza oddziaływania na środowisko
advertisement
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA JASŁA AUTOR OPRACOWANIA: mgr inż. arch. Oliwia Zajdel-Witowska KRAKÓW, luty 2014 r. PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła SPIS TREŚCI 1. WPROWADZENIE 1.1 Podstawa prawna 1.2 Założenia i metody sporządzania opracowania 1.3 Materiały wejściowe 3 3 4 5 2. INFORMACJE O ZAWARTOŚCI, GŁÓWNYCH CELACH PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ORAZ JEGO POWIĄZANIACH Z INNYMI DOKUMENTAMI 2.1 Cele sporządzenia dokumentu 2.2 Struktura dokumentu 2.3 Przeznaczenie terenów 6 6 6 6 3. ISTNIEJĄCY STAN ŚRODOWISKA ORAZ POTENCJALNE ZMIANY TEGO STANU W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU 3.1 Położenie geograficzne i administracyjne 3.2 Rzeźba i budowa geologiczna 3.3 Gleby 3.4 Wody powierzchniowe 3.5 Wody podziemne 3.6 Warunki klimatyczne 3.7 Przyroda ożywiona i powiązania przyrodnicze 3.8 Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń zmiany studium 9 9 9 10 10 21 23 23 25 4. STAN PRAWNEJ OCHRONY ŚRODOWISKA 5. STAN ŚRODOWISKA NA OBSZARACH OBJĘTYCH PRZEWIDYWANYM ZNACZNYM ODDZIAŁYWANIEM 6. PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU, UCIĄŻLIWOŚCI I ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA 7. IDENTYFIKACJA ŹRÓDEŁ ODDZIAŁYWAŃ, OCENA ODDZIAŁYWAŃ I PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ MAJĄCYCH NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZANIE LUB KOMPENSACJĘ PRZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO 7.1 Wpływ ze względu na emisję substancji do powietrza 7.2 Wpływ ze względu na wody powierzchniowe i podziemne 7.3 Wpływ na świat roślinny i zwierzęcy 7.4 Wpływ ze względu na emisję hałasu i wibracji 7.5 Wpływ na powierzchnię ziemi i gleby 7.6 Wpływ na krajobraz 7.7 Wpływ na klimat 7.8 Wpływ na zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne 7.9 Wpływ na ludzi 7.10 Zależności między poszczególnymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na te elementy 25 8. INFORMACJE O MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO 9. METODY ZAPOBIEGANIA, OGRANICZENIA LUB KOMPENSACJI PRZYRODNICZEJ NEGATYWNYCHODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO MOGĄCYCH BYĆ REZULTATEM REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU 10. PROPOZYCJE MODYFIKACJI USTALEŃ ZMIANY STUDIUM 11. PODSUMOWANIE 12. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA 35 27 27 28 28 29 30 31 32 33 33 33 34 34 35 35 35 36 2 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła 1. WPROWADZENIE Niniejsze opracowanie powstało dla potrzeb zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła. Projekt zmiany został sporządzony przez Pracownię Architektoniczno – Urbanistyczną M.A.M w Krakowie. Ustalenia zmiany studium dotyczą obszaru określonego w załaczniku graficznym do Uchwały Nr LIII/49/2013 Rady Miejskiej Jasła z dnia 25 listopada 2013 roku, w sprawie przystępienia do zmiany Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Jasła uchwalonego uchwałą Nr XX/189/95 Rady Miejskiej Jasła z dnia 28 grudnia 1995 r., zmienionego uchwałą Nr LV/478/2009 Rady Miejskiej Jasła z dnia 10 grudnia 2009 r. Przedmiotem zmiany Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Jasła – zmiana nr 2 jest obszar obejmującego tereny położone we wschodniej części Jasła, ograniczone od zachodu i południa istniejącymi ciekami wodnymi, od północy granicą działki 1282/1 a od wschodu granicami działek 1282/1, 1282/6 i 1282/4. Zakres przestrzenny opracowania. 1.1 Podstawa prawna Podstawą prawną sporządzenia prognozy są: • ustawa z dnia 27 marca 2003 r. „O planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym art. 17 pkt 4 i 10 (Dz. U. Nr 80 poz. 717 z późniejszymi zmianami) • ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r „Prawo ochrony środowiska” (Dz. U. Nr 62 poz. 627 z pózn. zmianami) • ustawa z dnia 3 października 2008r. „O udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko” art. 46 ust. 1 i art. 51 (Dz. U. Nr 199, poz. 1227) obowiązująca od dnia 15 listopada 2008 roku. 3 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła Na podstawie wyżej wymienionej ustawy organ administracji publicznej opracowujący projekt studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego ma obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko (art. 51 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 roku). Zakres i szczegółowe warunki, jakim powinna odpowiadać prognoza oddziaływania na środowisko określone zostały w art. 51 ust. 2 pkt 1, 2 i 3 i art. 52 ustawy z dnia 3 października 2008 r. 1.2 Założenia i metody sporządzania opracowania W prognozie przyjęto założenie oceny przewidywanych zmian w środowisku w odniesieniu do stanu istniejącego oraz na ile realizacja ustaleń zmiany studium pozwoli zachować walory środowiska, spotęguje lub osłabi istniejące zagrożenia czy może stworzy nowe szanse dla ukształtowania właściwej jakości środowiska. Zadanie to wymaga analizy procesów i zjawisk zachodzących w środowisku przy uwzględnieniu zmian w szeroko rozumianym otoczeniu. Analizy przeprowadzone w ramach prognozy oparto na założeniach, że stanem odniesienia dla prognozy są: istniejący stan środowiska przyrodniczego i zagospodarowania terenu przedstawiony w „Opracowaniu ekofizjograficznym podstawowym dla obszaru miasta Jasła” sporządzonym w grudniu 2006 r. przez mgr Emila Nowaka; uwarunkowania wynikające z realizacji ustaleń obowiązujacego Studium; Oceny możliwych zmian poszczególnych elementów środowiska dokonano w oparciu o analizę ich funkcjonowania w istniejącej strukturze przestrzennej. Kolejnym etapem jest analiza funkcjonowania środowiska pod wpływem zmian, jakie nastąpią na skutek realizacji ustaleń zmiany studium. Opracowanie złożone jest z następujących części: przedstawienie ustaleń projektu zmiany studium przedstawienie stanu środowiska istniejące problemy ochrony środowiska w odniesieniu do realizacji ustaleń zmiany studium dotyczące obszarów objętych ochrona zgodnie z ustawa „O ochronie przyrody” wpływ realizacji zmiany studium na cele ochrony środowiska na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym. analiza przewidywanego oddziaływania realizacji ustaleń zmiany studium na poszczególne elementy środowiska wraz z określeniem ich czasu trwania, możliwego zasięgu, w tym także wpływu na zdrowie i warunki życia mieszkańców miasta. Etapem końcowym jest ocena skutku, czyli wynikowego stanu komponentów środowiska, powstałego na skutek przemian w jego funkcjonowaniu, spowodowanych realizacją ustaleń zmiany studium oraz sformułowanie propozycji zmian lub alternatywnej wersji ustaleń, wynikających z troski o osiągnięcie możliwie korzystnego stanu środowiska w warunkach projektowanego zagospodarowania przestrzennego obszaru. 4 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła 1.3 Materiały wejściowe 1. Uchwała Nr LIII/49/2013 Rady Miejskiej Jasła z dnia 25 listopada 2013 roku, w sprawie przystępienia do zmiany Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Jasła uchwalonego uchwałą Nr XX/189/95 Rady Miejskiej Jasła z dnia 28 grudnia 1995 r., zmienionego uchwałą Nr LV/478/2009 Rady Miejskiej Jasła z dnia 10 grudnia 2009 r. 2. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła (Uchwała Nr XX/189/95 Rady Miejskiej Jasła z dnia 28 grudnia 1995 r. zmieniona Uchwałą Nr LV/478/2009 Rady Miejskiej Jasła z dnia 10 grudnia 2009 r.). 3. Kondracki J., Geografia regionalna Polski, PWN, Warszawa, 2000. 4. Klimaszewski M. Geomorfologia. PWN, Warszawa. 5. www.wios.rzeszow.pl – Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2012 roku, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie, Rzeszów, 2013. 6. www.wios.rzeszow.pl – Roczna ocena jakości powietrza w województwie podkarpackim. Raport za rok w 2012, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie, Rzeszów, marzec 2013. 7. „Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe dla obszaru miasta Jasła” wykonane przez mgr Emiala Nowaka, 2006 r. 8. „Program Ochrony Środowiska dla Związku Gmin Dorzecza Wisłoki” opracowany przez zespół autorski LEM TECH Konsulting, Kraków, 2004 r. 9. Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1:50 000. 10. Mapa topograficzna w skali 1 10 000 w rejonie obszaru opracowania, Główny Geodeta Kraju. 11. Projekt zmiany studium dostarczony przez zespół projektowy. 5 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła 2. INFORMACJE O ZAWARTOŚCI, GŁÓWNYCH CELACH PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ORAZ JEGO POWIĄZANIACH Z INNYMI DOKUMENTAMI Cele sporządzenia dokumentu 2.1 Jako podstawowy cel sporządzania zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego przyjęto potrzebę ustalenia przeznaczenia terenu oraz zasad jego zabuowy i zagospodarowania w związku z nowymi potrzebami i uwarunkowaniami występującymi na terenie objętym zmianą studium. 2.2 Struktura dokumentu Ustalenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego zostały sformułowane w formie listy modyfikacji poszczególnych paragrafów obowiązującego dokumentu. Przeznaczenie terenów 2.3 UZ – TERENY USŁUG PUBLICZNYCH – USŁUGI OCHRONY ZDROWIA Przeznaczenie podstawowe – usługi publicznej służby zdrowia; Przeznaczenie uzupełniające – usługi towarzyszące, zieleń towarzysząca, urządzenia infrastruktury technicznej i komunikacyjnej; 3. Dopuszcza się realizację usług oświaty, szkół wyższych, obiektów ochrony zdrowia, domów opieki społecznej i placówek opiekuńczo-wychowawczych; 4. Zalecane standardy kształtowania zabudowy i zasad zagospodarowania terenu: a) maksymalna a) wysokość zabudowy 9 m; b) dachy dwu lub wielospadowe o kącie nachylenia połaci dachowych 0° - 45°, z dopuszczeniem z dopuszczeniem powierzchni połaci dachowych nie będących płaszczyznami; c) zapewnienie miejsc postojowych w granicach działki. 1. 2. UZ–L – TERENY USŁUG PUBLICZNYCH – USŁUGI OCHRONY ZDROWIA – LĄDOWISKO SANITARNE Przeznaczenie podstawowe – usługi publicznej służby zdrowia - lądowisko dla śmigłowców sanitarnych wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną. 2. Przeznaczenie uzupełniające – budynki, obiekty i urządzenia związane z przeznaczeniem podstawowym usługi towarzyszące, zieleń towarzysząca, 3. Dopuszcza się realizację usług oświaty, szkół wyższych, obiektów ochrony zdrowia, domów opieki społecznej i placówek opiekuńczo-wychowawczych; 4. Zalecane standardy kształtowania zabudowy i zasad zagospodarowania terenu: a) maksymalna wysokość zabudowy nie może przekraczać wysokości określonej w przepisach o lądowiskach dla helikopterów, b) dachy dwu lub wielospadowe o kącie nachylenia połaci dachowych 0° - 45°, z dopuszczeniem z dopuszczeniem powierzchni połaci dachowych nie będących płaszczyznami; c) zapewnienie miejsc postojowych w granicach działki. 1. 6 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła P – TERENY PRZEMYSŁOWO–PRODUKCYJNE 1. 2. 3. a) b) c) d) e) f) Przeznaczenie podstawowe – produkcja przemysłowa, drobna wytwórczość, składy i magazyny; Przeznaczenie uzupełniające – usługi towarzyszące funkcji podstawowej, zaplecza socjalne, urządzenia i obiekty infrastruktury technicznej, komunikacja; Zalecane standardy kształtowania zabudowy i zasad zagospodarowania terenu: maksymalna wysokość zabudowy 15 m, za wyjątkiem obiektów i urządzeń, których wysokość wynika z wymogów technicznych; dowolne formy dachów; utrzymanie istniejącej zabudowy z możliwością rozbudowy, nadbudowy, odbudowy; ogrodzenia ażurowe uzupełnione wysoką zielenią izolacyjną w szczególności przy granicy z terenami o innej funkcji podstawowej; zapewnienie miejsc postojowych w granicach działki; zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których sporządzenie raportu oddziaływania na środowisko jest obligatoryjne w rozumieniu przepisów szczególnych. Z – TERENY ZIELENI NATURALNEJ 1. 2. Przeznaczenie podstawowe – zieleń naturalna; Obowiązuje ochrona terenów poprzez zakaz lokalizacji zabudowy. 7 Rysunek projektu zmiany studium. PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła 8 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła 3. ISTNIEJĄCY STAN ŚRODOWISKA ORAZ POTENCJALNE ZMIANY TEGO STANU W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU 3.1 Położenie geograficzne i administracyjne Połozenie terenów objętych opracowaniem w obszarze miasta. Tereny objęte opracowaniem położone są na wschód od centrum miasta Jasła, w rejonie ulic Piłsudskiego i Przemysłowej, ograniczone od zachodu i południa istniejącymi ciekami wodnymi. Według podziału fizycznogeograficznego Polski J. Kondrackiego Jasło znajduje się w zasięgu megaregionu Region Karpacki, prowincji Karpaty Zachodnie, Podprowincji Zewnętrzne Karpaty Zachodnie, Makroregionu Pogórze Środkowobeskidzkie, Mezoregionów: Pogórze Ciężkowickie, Pogórze Strzyrzowskie, Kotlina Jasielsko-Krośnieńska, Pogórze Jasielskie). Miasto położone jest więc na obszarze Dołów Jasielsko – Sanockich, w zlewni rzek Wisłoki, Jasiołki i Ropy, na wysokości 280 – 350 m n.p.m. Obrzeża miasta od strony zachodniej i wschodniej położone są na wzniesieniach. Tereny objęte zmianą studium leżą na obszarze Kotliny Jasielsko-Krośnieńskiej. Pod względem administracyjnym obszar będący przedmiotem opracowania zlokalizowany jest we wschodniej części miasta powiatowego województwa podkarpackiego, w powiecie jasielskim i gminie Jasło. 3.2 Rzeźba i budowa geologiczna Kotlina Jasielska zbudowana jest z fliszu karpackiego. Stanowią go na przemian ułożone piaskowce ciężkowickie, łupki i margle krzemionkowe. Dno kotliny pokryte jest duża ilością piasków i żwirków, pod którymi znajdują się utwory fliszowe, wśród których występują też 9 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła roponośne piaskowce. Wśród utworów czwartorzędowych występują miejscami wkładki namułu organicznego. Pod glebą w wielu miejscach występują nasypy z gruzowisk i innych materiałów miąższości do 1,0 m pozostałe po zniszczeniach wojennych. Działki objete zmianą studium położone są na obszarze występowania helioceńskich osadów rzecznych tarasu zalewowego rzeki Wisłoki, Ropy i Jasiołki. Na terenie objętym projektem zmiany studium nie występują osuwiska ani tereny zagrożone osuwiskami. 3.3 Gleby Na pokrywę glebową wpływ będą miały wszystkie elementy środowiska geograficznego takie jak: litosfera, atmosfera, hydrosfera i biosfera. Decydującym elementem będzie skała macierzysta, jej charakter i skład chemiczny zwietrzeliny. Dodatkowo profil glebowy będzie warunkowany poprzez klimat, stosunki wodne oraz porastająca teren roślinność. Na obszarze objętym projektem zmiany studium na warstwie żwirów i piasków zalegają warstwy madów lokalnie przewarstwionymi gruntami organicznymi, torfami i kredą jeziorną. 3.4 Wody powierzchniowe W obszarze objętym projektem zmiany studium nie występują wody powierzchniowe. Obszar ograniczony jest od zachodu potokiem Warzycki, prawobrzeżnym dopływem Jasiołki, a od południa ciekiem wodnym o charakterze rowów melioracyjnych, nie zalewających terenów przez które płyną. Miasto Jasło zlokalizowane jest w zlewni rzek Wisłoki, Jasiołki i Ropy, natomiast omawiany obszar położony jest w obrębie zlewni rzeki Jasiołki, prawego dopływu rzeki Wisłoki, około 700 m od jej koryta. Ocenę stanu jednolitych części wód rzecznych Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Rzeszowie wykonuje na podstawie: rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz. U. z 2011 r. Nr 257, poz.1545) i projektu jego nowelizacji, 10 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 15 listopada 2011 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 258, poz.1550), rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia (Dz. U. z 2002 r. Nr 204, poz.1728), rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 176, poz.1455) oraz „Wytycznych dla wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska w sprawie: wykonania weryfikacji oceny jednolitych części wód powierzchniowych (rzek, zbiorników zaporowych, wód przejściowych i przybrzeżnych) za lata 2010 i 2011, sporządzenia oceny dla jcw ww. kategorii za rok 2012”, opracowanych w GIOŚ i zatwierdzonych przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (2011) elementom hydromorfologicznym w jednolitych częściach wód powierzchniowych, które na podstawie przeglądu warunków hydromorfologicznych wyznaczone zostały jako sztuczne lub silnie zmienione, nadana została II klasa - dobry potencjał ekologiczny. Elementom hydromorfologicznym w naturalnych jednolitych częściach wód przypisana została I klasa - stan bardzo dobry. Elementy fizykochemiczne obejmują wskaźniki charakteryzujące stan fizyczny wód, warunki tlenowe, zanieczyszczenia organiczne, zasolenie, zakwaszenie, substancje biogenne oraz wskaźniki chemiczne z grupy syntetycznych i niesyntetycznych substancji specyficznych. Klasyfikację wskaźników fizykochemicznych wykonuje się poprzez porównanie wartości średniorocznych wyrażonych jako średnia arytmetyczna z wartościami dopuszczalnymi ustalonymi dla dwóch klas jakości: I klasa oznacza stan bardzo dobry i II klasa stan dobry. Wskaźniki, których stężenia przekraczają wartości dopuszczalne dla II klasy, określa się jako poniżej stanu dobrego (lub potencjału dobrego dla wód silnie zmienionych). Stan ekologiczny jednolitych części wód powierzchniowych klasyfikuje się przez nadanie im jednej z pięciu klas jakości: I klasa - stan bardzo dobry, II klasa - stan dobry, III klasa - stan umiarkowany, IV klasa - stan słaby, V klasa - stan zły. W przypadku potencjału ekologicznego części wód silnie zmienionych I klasa oznacza maksymalny potencjał, II klasa - dobry potencjał, III klasa - umiarkowany potencjał, IV klasa - słaby potencjał i V klasa - zły potencjał ekologiczny. Dla potrzeb prezentacji wyników klasyfikacji dla wód o maksymalnym i dobrym potencjale ekologicznym przyjmuje się jedną kategorię - potencjał ekologiczny dobry i powyżej dobrego. Według zapisów "Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły" (Warszawa, 2011 r.) w granicach inwestycji przebiega jedna jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) tj.: Jednolita część wód powierzch. Europejski kod Nazwa JCWP PLRW200012218492 Warzycki Scalona część wód powierzchniowych SCWP GW0609 Lokalizacja Region wodny Górnej Wisły Obszar dorzecza 2000 obszar dorzecza Wisły 11 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła Nazwa JCWP: JASIOŁKA OD CHLEBIANKI DO UJŚCIA EKOREGION – Równiny Wschodnie TYP JCWP – potok fliszowy (12) STATUS – naturalna część wód OCENA STANU – zły OCENA RYZYKA NIEOSIĄGNIĘCIA CELÓW ŚRODOWISKOWYCH – niezagrożona DEROGACJE - brak Położenie obszaru objętego zmianą studium względem granic zlewni JCWP Omawiany teren zlokalizowany na lewym brzegu potoku Warzycki, prawobrzeżnego dopływu rzeki Jasiołki, w okolicy jej ujścia do Wisłoki. Wisłoka jest trzecim co do wielkości, karpackim prawobrzeżnym dopływem Wisły o całkowitej długości 163,3 km. Źródła jej znajdują się na wysokości około 600 m npm w u podnóża Dębiego Wierchu w centralnej części Beskidu Niskiego. Rzeka bierze początek w Beskidzie Niskim zbudowanym z utworów fliszowych. Zasadnicza część obszaru źródłowego Wisłoki znajduje się w granicach Magurskiego Parku Narodowego. Źródła wypływają na wysokości 575 m npm, u podnóża Dębiego Wierchu. Silnie rozbudowany system źródeł, młak i cieków wodnych zlokalizowany jest na północnych stokach masywu Magury Wątkowskiej, skąd duże ilości wód czystych odprowadzane są przez potok Kłopotnica do Wisłoki. Główne źródła i cieki źródłowe Wisłoki (Rzeszówka, Zawoja, Świerzowa, Ryjak, Krempna i Wilsznia) znajdują się w południowej części Parku i w sąsiedztwie jego granicy. Płynąca początkowo w kierunku wschodnim rzeka, na wysokości wodowskazu Krempna zmienia kierunek na północny, a głęboko wcięta dolina Wisłoki rozcina pasma zbudowane z piaskowców magurskich, piaskowców i łupków krośnieńskich. W dalszym biegu - poniżej Żmigrodu - rzeka przepływa przez Pogórze Jasielskie i Kotlinę Jasielsko-Krośnieńską. Poniżej Jasła Wisłoka opuszcza Kotlinę. W górnym swoim biegu Wisłoka ma charakter górski, który cechuje duża zmienność przepływu. Intensywne opady atmosferyczne, przy znacznym spadku rzeki oraz braku zbiorników retencyjnych, stwarzają warunki odpowiednie dla wydajnego odpływu. Spływ odbywa się w znacznym stopniu powierzchniowo, wskutek czego w okresie posuchy występują bardzo małe przepływy, a w okresach deszczowych - gwałtowne i wielkie wezbrania. Przy dużych prędkościach przepływów wód po stokach następuje silna erozja gleb. 12 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła Dopływy Wisłoki w jej górnym biegu mają znaczne spadki i dużą zdolność do unoszenia rumoszu. Niezwykle ważną rolę w kształtowaniu stosunków wodnych źródłowej części Wisłoki odgrywa szata roślinna Magurskiego Parku Narodowego. Dzięki zdolności wchłaniania i magazynowania wody zmniejsza wezbrania powodziowe i opóźnia odpływ wód z wiosennych roztopów oraz gwałtownych opadów letnich. Warstwa drzew w zbiorowiskach leśnych wychwytuje także formy wilgoci atmosferycznej zwane osadami poziomymi (mgła, szron, okiść, szadź). Zwarta roślinność zielna utrudnia spływ powierzchniowy oraz magazynuje ogromne ilości wody w swych tkankach. Gleba leśna przerośnięta korzeniami roślin i spulchniona przez liczne organizmy zwierzęce jest w stanie wchłonąć około 75% wody w stosunku do swej wagi w stanie suchym. Współczynnik odpływu całkowitego dla zlewni Wisłoki wynosi 50,7%, przy czym współczynnik odpływu podziemnego kształtuje się na poziomie 17,9%,co oznacza zdecydowaną przewagę spływów powierzchniowych. Współczynnik retencyjności zlewni tj. procent średniego opadu rocznego gromadzony w zlewni w zbiornikach wód podziemnych towarzyszących zlewniom powierzchniowym, wynosi dla zlewni Wisłoki 1,22%. Współczynnik odnawialności zasobów wód podziemnych zlewni, czyli średnia w roku krotność pełnego odnowienia modułu potencjału niżówkowego zbiornika podziemnego, wynosi 14,6, tym samym czas odnowienia jest krótszy niż 1 miesiąc. Ze względu na zdolności retencyjne i podatność na odnawianie wód podziemnych zlewnia Wisłoki zaliczona została do grupy B-II, tj. do zlewni o małej retencyjności i wysokiej podatności na odnawianie wód podziemnych. Tak, więc rzekę Wisłokę cechują: znaczne zasoby wodne, lecz nierównomiernie rozłożone w czasie, co ogranicza możliwości ich pełnego wykorzystania, częste i duże zmiany stanów wody, co skutkuje procesami erozyjnymi koryta, brzegów i dna doliny rzecznej. Partie źródłowe dorzecza znajdują się w strefie klimatu umiarkowanie chłodnego o temperaturze średniej rocznej 4 – 6 oC , pozostała część w strefie klimatu umiarkowanie ciepłego o średniej temperaturze 6 – 8 oC. Roczne sumy opadów atmosferycznych wahają się od 630 – 1100 mm, przy czym wykazują zgodność z hipsometrią terenu. Wartość 900 mm opadów przekraczana jest jedynie w partiach szczytowych zlewni. Średni opad wynosi 786 mm. Zalesienie zlewni bardzo duże w partiach źródłowych i strefie górskiej znacznie zmniejsza się na terenie Dołów Jasielsko-Sanockich i Pogórza Ciężkowickiego. Zalesienie wzrasta w obrębie Płaskowyżu Tarnowskiego i Kolbuszowskiego, gdzie występują wielkoobszarowe formy ochrony przyrody (parki krajobrazowe oraz obszary chronionego krajobrazu). Całkowita powierzchnia dorzecza - 4110,2 km2. STAN CZYSTOŚCI WÓD – ZAGOSPODAROWANIE ZLEWNI Charakter zlewni, zalesienie, sposób użytkowania gruntów, osadnictwo oraz lokalizacja miast i charakter przemysłu decydują o jakości wód rzeki Wisłoki. Rzeka Wisłoka w całym swoim biegu przepływa przez tereny zurbanizowane, jedynie w górnym biegu zlewnia ma charakter leśny. Rzeka jest źródłem wody dla mieszkańców i przemysłu we wszystkich największych miastach, które są położone wzdłuż jej biegu, tj. Jasło, Dębica i Mielec. Zlewnia górnej Wisłoki to w przeważającej części tereny leśne prawnie chronione w ramach Magurskiego Parku Narodowego oraz jego otuliny, gdzie jeszcze do połowy lat 80-tych prowadzono intensywną działalność rolniczo-hodowlaną. Na tym terenie obecnie o stanie czystości wód rzeki Wisłoki decydują głównie zanieczyszczenia obszarowe oraz socjalnobytowe odprowadzane z miejscowości położonych w jej dolinie. O jakości wód rzeki poniżej decydują zanieczyszczenia wprowadzane przez rzekę Ropę będącą odbiornikiem ścieków z miast Gorlice i Biecz - woj. małopolskie oraz ścieki komunalne i przemysłowe (przemysł rafineryjny, chemiczny, przetwórstwa rolno-spożywczego) odprowadzane z miasta Jasła. W latach 2007-2009 nastąpiły zmiany w organizacji oraz sposobie realizacji monitoringu wód powierzchniowych, a także sposobie oceny stanu wód w Polsce. Głównym celem w tym 13 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła okresie jest wdrożenie i dopracowanie nowego systemu monitoringu oraz systemu oceny stanu ekologicznego i chemicznego wód, zgodnych z wymaganiami Ramowej Dyrektywy Wodnej. Głównym zamierzeniem programu monitoringu wód jest ustalenie bieżącego stanu wód oraz określenie i koordynowanie działań zmierzających do osiągnięcia do 2015 roku dobrego stanu wód. W 2011 r. wykonano badania jakości wód w rzekach w 5 punktach pomiarowokontrolnych, w tym: w 1 punkcie zrealizowany został program monitoringu diagnostycznego, w 5 punktach zrealizowany został program monitoringu operacyjnego, w 5 punktach zrealizowany został program monitoringu na obszarach chronionych, w tym: o w 5 punktach wykonano badania pod kątem oceny stopnia eutrofizacji wód, o w 2 punktach wykonano badania wód pod kątem wykorzystania ich do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia, o w 4 punktach wykonano badania wód na obszarach ochrony siedlisk zależnych od stanu wód, o w 3 punktach wykonano badania wód będących obszarami ochrony gatunków ryb (wody do bytowania ryb w warunkach naturalnych). Ocena stanu wód powierzchniowych obejmuje analizę zmienności wskaźników biologicznych, fizykochemicznych, chemicznych oraz wskaźników mikrobiologicznych, w zależności od ustalonego dla danego punktu pomiarowo-kontrolnego programu badawczego. Badania i ocena jakości wód powierzchniowych, realizowane w ramach systemu Państwowego monitoringu środowiska, wykonywane są na podstawie Programu monitoringu środowiska województwa podkarpackiego na lata 2010-2012, opracowanego przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie i zatwierdzonego przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Ramowa Dyrektywa Wodna (RDW) 2000/60/WE, ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej w Europie, nakłada na wszystkie kraje członkowskie obowiązek osiągnięcia do 2015 r. dobrego stanu wód. Narzędziem służącym do osiągnięcia celów RDW jest monitoring wód. Podstawowym celem prowadzenia badań monitoringowych wód powierzchniowych jest dostarczenie spójnej i pełnej informacji o stanie ekologicznym i chemicznym wód w obrębie każdego dorzecza dla potrzeb planowania oraz oceny ustalonych celów środowiskowych. Zgodnie z definicją zawartą w ustawie Prawo wodne (2001), jednolita część wód powierzchniowych (jcw) stanowi oddzielny i znaczący element wód powierzchniowych, taki jak: jezioro lub inny naturalny zbiornik wodny, sztuczny zbiornik wodny, struga, strumień, potok, rzeka, kanał lub ich części, morskie wody wewnętrzne, wody przejściowe lub wody przybrzeżne. Podział wód na części i ich identyfikacja wykonana została zgodnie z wymogami Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE (RDW) (2000) dla potrzeb planowania w gospodarowaniu wodami. Przy identyfikacji części wód uwzględnione zostały przede wszystkim czynniki geograficzne i hydrologiczne. Celem tych działań było wyznaczenie jednostkowych obszarów planistycznych, dla których dokonana została identyfikacja znaczących oddziaływań antropogenicznych, określono cele środowiskowe i dokonana zostanie ocena ich spełnienia, wdrożone zostaną programy działań określone w planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza. Dla określenia stanu jednolitych części wód powierzchniowych ustanowiony został w nich monitoring. Dla naturalnych jednolitych części wód określa się stan ekologiczny, natomiast dla silnie zmienionych i sztucznych części wód określa się potencjał ekologiczny. Ze względu na zróżnicowanie warunków środowiskowych cieków, RDW wymaga wydzielenia różnych typów wód. W typologii wód powierzchniowych wzięto pod uwagę następujące czynniki abiotyczne: położenie części wód w granicach ekoregionu zgodnie z obszarami geograficznymi, wysokość n.p.m., wielkość zlewni, budowę geologiczną podłoża danej części wód. Każdy z ustalonych typów wód charakteryzuje się w warunkach niezakłóconych działalnością człowieka odrębnymi, zbliżonymi do naturalnych, specyficznymi cechami, określanymi jako warunki referencyjne. Są one stanem odniesienia w systemie ocen i klasyfikacji stanu wód wprowadzonym przez RDW. 14 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła Typy wód powierzchniowych w Polsce określa rozporządzenie w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych (2009). W Polsce wyodrębniono ogółem 26 typów abiotycznych rzek oraz jeden typ nieokreślony, do którego zaliczone zostały m.in. zbiorniki zaporowe. Województwo podkarpackie charakteryzuje się zróżnicowanymi warunkami środowiskowymi, stąd jednolite części wód powierzchniowych rzecznych reprezentuje tutaj aż 11 typów rzek polskich. Najwięcej części wód przypisanych zostało do typu 12 - potok fliszowy, typu 17 - potok nizinny piaszczysty oraz typu 16 - potok nizinny lessowy lub gliniasty. Analizowany obszar znajduje się w zasięgu JCWP typu 12 – potok fliszowy. Badania monitoringowe prowadzone są w wyznaczonych jednolitych częściach wód powierzchniowych (jcw). Jednolita część wód oznacza oddzielny i znaczący element, który można w sposób jednolity scharakteryzować i opisać. Jednolitą część wód może tworzyć jeden lub więcej cieków (rzek, potoków). W wyniku przeglądu zmian i warunków hydromorfologicznych wyróżniono jednolite części wód powierzchniowych naturalne, silnie zmienione i sztuczne. Analizowany obszar znajduje się w zasięgu JCWP o statusie: naturalna część wód. Ramowa Dyrektywa Wodna UE, a wraz z nią polskie prawo wodne, zobowiązuje Polskę do osiągnięcia, w każdej jednolitej części wód (rzece bądź jej odcinku; większym jeziorze) celu środowiskowego. Cel ten zależy od zaklasyfikowania części wód jako „naturalnej” lub „silnie zmienionej”; w szczególnych przypadkach można też określić odstępstwa (derogacje) od wymogu jego osiągnięcia. Dla JCWP uznanych za „naturalną część wód” celem środowiskowym jest osiągnięcie dobrego stanu wód w 2015 roku, nie pogarszanie stanu wód oraz zaprzestanie lub stopniowe eliminowanie zrzutu substancji priorytetowych do środowiska. Dobry stan wód to taki stan, w którym wartości biologicznych elementów jakości (dla rzek: makrofity – czyli zakorzenione rośliny wodne i duże glony, ichtiofauna, bentos, fitoplankton) wskazują na niski poziom zakłóceń wynikający z działalności człowieka; dopuszczalne są niewielkie odchylenia od wartości biologicznych wskaźników jakości występujących w warunkach niezakłóconych. Warunki hydromorfologiczne i fizykochemiczne muszą być takie, by to umożliwiały. Z tego wynika, że równocześnie muszą być spełnione wszystkie niżej wymienione warunki: W składzie i obfitości makrofitów i fitobentosu (organizmów roślinnych z den zbiorników wodnych) istnieją najwyżej niewielkie odchylenia od warunków naturalnych, a przy tym fitobentos nie jest narażony na negatywny wpływ powłok (kożuchów) lub skupisk bakterii obecnych w wodzie na skutek działalności człowieka; Mają miejsce co najwyżej niewielkie różnice w: o o o składzie i liczebności taksonów bezkręgowców bentosowych – w porównaniu ze zbiorowiskami tych bezkręgowców specyficznymi dla danego typu wód; poziomie różnorodności taksonów bezkręgowców bentosowych – w stosunku do warunków niezakłóconych; liczbie taksonów bezkręgowców bentosowych wrażliwych na zakłócenia – w stosunku do liczby taksonów bezkręgowców bentosowych niewrażliwych na zakłócenia; Skład i obfitość fitoplanktonu są co najwyżej nieznacznie inne niż w zbiorowiskach fitoplanktonu specyficznych dla danego typu wód; a ponadto zmiany w składzie i obfitości fitoplanktonu nie wskazują na przyspieszony wzrost glonów (może jednak wzrastać częstotliwość i intensywność zakwitów fitoplanktonu w stosunku do warunków niezakłóconych); Występują co najwyżej niewielkie zmiany w składzie gatunkowym i liczebności ryb; struktura wiekowa populacji ryb może wskazywać na pewne zmiany wynikające z wpływu działalności człowieka na warunki fizykochemiczne lub hydromorfologiczne, specyficzne dla danego typu wód; mogą też występować pewne zaburzenia reprodukcji lub rozwoju określonych gatunków ryb, powodujące zanik niektórych klas wiekowych ryb; 15 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła Reżim hydrologiczny (zmienność przepływów rzeki, zasilanie wodami podziemnymi), warunki hydromorfologiczne (zmienność głębokości i szerokości, struktura i skład podłoża, struktura strefy nadbrzeżnej) oraz ciągłość cieku umożliwiają spełnienie warunków wymienionych wcześniej; Poziom zasolenia, temperatura, bilans tlenu, odczyn pH i zdolność neutralizacji kwasów, a także stężenia substancji biogennych nie wykraczają poza wartości progowe; Stężenia substancji szczególnie groźnych dla środowiska wodnego nie wykraczają poza wartości progowe. „Wzorcem” stanu wód mają być docelowo warunki referencyjne, opracowane osobno dla każdego typu wód. Progowe wartości elementów fizykochemicznych i progowe stężenia zanieczyszczeń opublikowano w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych (Dz.U. 162, poz. 1008). Dla jednolitych części wód powierzchniowych, położonych na obszarach chronionych wyznaczonych wg Ramowej Dyrektywy Wodnej, celem środowiskowym jest osiągnięcie dobrego stanu wód oraz, dodatkowo, spełnienie wymagań wynikających z przepisów, na podstawie których obszary te zostały utworzone. Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej wyznaczył w Polsce następujące obszary chronione: jednolite części wód przeznaczone do poboru wody w celu zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia, jednolite części wód przeznaczone do celów rekreacyjnych, w tym kąpieliskowych, obszary wrażliwe na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych, obszary narażone na zanieczyszczenia związkami azotu, pochodzącymi ze źródeł rolniczych, obszary ochrony siedlisk lub gatunków, dla którego utrzymanie lub poprawa stanu wód jest ważnym czynnikiem w ich ochronie. Na obszarze powiatu jasielskiego wyznaczono ogółem 32 jednolite części wód, w tym 29 części wód w zlewni rzeki Wisłoka i 3 części wód w zlewni rzeki Wisłok. Wśród nich wyróżniono wody naturalne (28 części wód) i silnie zmienione (4 części wód). Tab. Zestawienie jednolitych części wód powierzchniowych na terenie powiatu jasielskiego Lp Kod jcw pow Nazwa jcw Silnie zmieniona jcw Tak/Nie ZLEWNIA RZEKI WISŁOKA (kod wg MPHP - 218) 1 PLRW2000122181334 Wisłoka do Rzeszówki N 2 PLRW200012218136 Krempna N 3 PLRW200012218149 Wilsznia N 4 PLRW2000122181529 Kaczalnik N 5 PLRW2000122181549 Ryj N 6 PLRW200014218199 Wisłoka od Rzeszówki do Ropy T 7 PLRW2000122181589 Niegłoszcza N 8 PLRW200012218169 Iwielka N 9 PLRW2000122181729 Szczawa N 10 PLRW200012218189 Kłopotnica N 11 PLRW2000122181929 Promnica N 12 PLRW2000122181969 Dębownica N 13 PLRW200014218199 Wisłoka od Rzeszówki do Ropy N 14 PLRW200014218199 Wisłoka od Rzeszówki do Ropy T 15 PLRW20001221851 Dopływ z Lipnicy N 16 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła 16 PLRW200012218529 Bieździada N 17 PLRW2000122185369 Iżwinka N 18 PLRW200015218719 Wisłoka od Ropy do Pot. Chotowskiego T 19 PLRW2000122182792 Dopływ z Głębokiej N 20 PLRW2000122182899 Olszynka N 21 PLRW200012218292 Młynówka N 22 PLRW2000122182943 23 PLRW2000122182949 24 PLRW200014218299 Ropa do zb. Klimkówka do ujścia N 25 PLRW200012218469 Chlebianka N 26 PLRW200062184729 Szczebnianka N 27 PLRW200012218489 Czarny Potok N 28 PLRW200012218492 Warzycki N 29 PLRW200014218499 Jasiołka od Chlebianki do ujścia N Bednarka do dopł. z Pogorzyny (bez dopł z Pogorzyny Bednarka od dopł. z Pogorzyny do ujścia N N ZLEWNIA RZEKI WISŁOK (kod wg MPHP – 226) 30 PLRW200014226499 31 32 PLRW200012226334 PLRW200012226349 Wisłok od zb. Besko do Stobnicy ze Stobnicą od Orzechówki do ujścia Bajdowianka Lubla T N N W odniesieniu do wykazu obszarów chronionych, na terenie powiatu jasielskiego występują: obszary wrażliwe na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych (przyjęto zasięg występowania obszarów wrażliwych na substancje biogenne pochodzenia komunalnego jako obszar całego kraju), jednolite części wód przeznaczone do poboru wody w celu zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia, obszary ochrony siedlisk lub gatunków, dla którego utrzymanie lub poprawa stanu wód jest ważnym czynnikiem w jego ochronie. W latach 2010-2012 badania wód powierzchniowych na terenie powiatu jasielskiego prowadzone są w 7 punktach pomiarowo-kontrolnych zlokalizowanych w 6 jednolitych częściach wód powierzchniowych. Każdemu punktowi przypisane zostały programy badań i każdy punkt w ciągu 3 lat objęty zostanie co najmniej jednym cyklem rocznym badań. Lp Kod i nazwa jednolitej części wód powierzchniowych Kod i nazwa punktu pomiarowokontrolnego Km rzeki 1 LRW2000122181334 Wisłoka do Rzeszówki PL01S1601_1885 Wisłoka - Świątkowa 150,5 2 PLRW200012218189 Kłopotnica PL01S1601_3266 Potasówka - Folusz 1,1 Program badań w latach 2010-2012 MDRW, MORW, MOEURW, MONARW, MORYRW MORW, MOEURW, MONARW, MOPIRW Program badań w 2011 r. MDRW, MORW, MOEURW, MONARW, MORYRW MORW, MOEURW, MONARW, MOPIRW 17 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła 3 PLRW200014218199 Wisłoka od Dębownicy do Ropy PL01S1601_1887 Wisłoka - Żółków 4 PLRW200014218199 Wisłoka od Dębownicy do Ropy PL01S1601_1888 Wisłoka - Gądki PL01S1601_1892 Olszynka - Święcany 108,6 MORW, MOEURW, MONARW, MORYRW, MOPIRW MORW, MOEURW, MONARW, MORYRW, MOPIRW 105,5 MORW, MOEURW MORW, MOEURW 9,3 MDRW, MORW, MOEURW, MONARW, MORYRW MORWS, MOEURWS, MONARWS, MORYRWS MBRWS - 5 PLRW2000122182899 Olszynka 6 PLRW200014218299 Ropa od Sitniczanki do ujścia PL01S1601_1891 Ropa - Topoliny 3,0 MORWS, MOEURWS MONARWS MORYRWS 7 PLRW200014218499 Jasiołka od Chlebianki do ujścia PL01S1601_1896 Jasiołka - Jasło 0,3 MORW, MOEURW, MORYRW Kody programów badawczych: MDRW - monitoring diagnostyczny; MORW/MORWS - monitoring operacyjny w operacyjnych punktach pomiarowo-kontrolnych (wody naturalne/silnie zmienione); MOEURW/MOEURWS - monitoring operacyjny na obszarach chronionych - obszary wrażliwe na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych (wody naturalne/silnie zmienione); MONARW/MONARWS - monitoring operacyjny na obszarach chronionych - obszary ochrony siedlisk lub gatunków dla których stan wód jest ważnym czynnikiem w ich ochronie (wody naturalne/silnie zmienione); MORYRW/MORYRWS - monitoring operacyjny na obszarach chronionych - obszary ochrony gatunków ryb (wody przeznaczone do bytowania ryb; wody naturalne/silnie zmienione); MOPIRW - monitoring operacyjny na obszarach chronionych wyznaczonych do ujmowania wody do zaopatrzenia ludności w wodę pitną (wody naturalne); MBRWS - monitoring badawczy na wodach silnie zmienionych. Ocena stanu wód powierzchniowych obejmuje analizę zmienności wskaźników biologicznych, fizykochemicznych, chemicznych oraz wskaźników mikrobiologicznych, w zależności od ustalonego dla danego punktu pomiarowo-kontrolnego programu badawczego. W celu wykonania klasyfikacji stanu ekologicznego jednolitej części wód powierzchniowych dokonuje się interpretacji wyników badań wskaźników jakości wód dla elementów biologicznych oraz wskaźników fizykochemicznych i wskaźników chemicznych z grupy specyficznych zanieczyszczeń syntetycznych i niesyntetycznych, wspierających elementy biologiczne. Dla silnie zmienionej części wód określa się potencjał ekologiczny. Stan/potencjał ekologiczny części wód powierzchniowych klasyfikuje się przez nadanie im jednej z pięciu klas jakości: I klasa - stan bardzo dobry, II klasa - stan dobry, III klasa - stan umiarkowany, IV klasa - stan słaby, V klasa - stan zły. Klasyfikacja stanu chemicznego polega na określeniu stężeń substancji priorytetowych i innych substancji zanieczyszczających, stanowiących zagrożenie dla środowiska wodnego oraz porównaniu ich ze środowiskowymi normami jakości ustalonymi w rozporządzeniu. Stan chemiczny klasyfikowany jest jako „dobry” lub „poniżej dobrego”. W ramach monitoringu operacyjnego oznaczane są tylko te wskaźniki chemiczne z grupy substancji niebezpiecznych, których źródła występują w badanej zlewni i które mogą stanowić zagrożenie dla środowiska wodnego. 18 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła Oceny stanu wód powierzchniowych dokonuje się poprzez porównanie wyniku klasyfikacji stanu ekologicznego i stanu chemicznego. Stan wód wyznaczany jest przez gorszy z tych stanów. Na podstawie badań wykonanych w latach 2010-2012 w wyznaczonych punktach pomiarowo-kontrolnych w zlewni Wisłoki dokonano klasyfikacji stanu ekologicznego w 7 jednolitych częściach wód: Wisłoka do Reszówki, Krempna, Kłopotnica, Wisłoka od Ryja do Dębownicy, Wisłoka od Dębownicy do Ropy, Olszynka, Jasiołka od Chlebianki do ujścia oraz potencjału ekologicznego w części wód Ropa od Sitniczanki do ujścia. Według badań wykonanych w 2010 r. stwierdzono, że stan ekologiczny jednolitej części wód w punkcie pomiarowo-kontrolnym najbliższym w stoaunku do obszaru objętego opracowaniem tj. Jasiołka od Chlebianki do ujścia jest umiarkowany (III klasa). W ramach monitoringu diagnostycznego, w punktach pomiarowo-kontrolnych Wisłoka – Świątkowa i Olszynka - Święcany, wykonane zostały badania substancji priorytetowych i innych, na podstawie których dokonuje się klasyfikacji stanu chemicznego wód. Oznaczono ponad 40 substancji z obligatoryjnego zakresu badawczego, w tym: metale ciężkie (ołów, kadm, nikiel, rtęć), węglowodory aromatyczne, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA), związki chloroorganiczne oraz azoto- i fosforoorganiczne. Spośród badanych substancji, na poziomie oznaczalnym występowały tylko niektóre wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA), a w przypadku Olszynki także kadm, ołów, rtęć, i nikiel. Oznaczone wartości stężeń substancji niebezpiecznych nie przekroczyły środowiskowych norm jakości. Zawartość w wodzie pozostałych substancji kształtowała się poniżej granicy oznaczalności stosowanych metod badawczych. Stan chemiczny części wód Wisłoka do Reszówki oraz Olszynka oceniony został jako dobry. Z uwagi na sklasyfikowanie w 2009 r. stanu chemicznego wód rzeki Wisłoki w punkcie pomiarowo-kontrolnym Wisłoka-Gądki jako „poniżej dobrego” ze względu na przekroczenie norm jakości w zakresie wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA), badania tych substancji priorytetowych kontynuowane były w latach 2010-2012. Badania wykonane w 2012 r. wykazały, że stężenia WWA oznaczone w rzece Wisłoce w Jaśle przekroczyły środowiskowe normy jakości. 19 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła W wyniku wstępnej klasyfikacji jednolitych części wód na obszarze powiatu jasielskiego w latach 2010-2012 stwierdzono, że: w jednolitej części wód Wisłoka do Reszówki oraz Krempna stan wód był dobry, przy dobrym stanie ekologicznym i dobrym stanie chemicznym, w jednolitej części wód Wisłoka od Ryja do Dębownicy stan ekologiczny wód był dobry, w jednolitej części wód Wisłoka od Dębownicy do Ropy stan wód był zły, przy bardzo dobrym stanie ekologicznym i stanie chemicznym poniżej dobrego, w jednolitej części wód Kłopotnica stan ekologiczny wód był bardzo dobry, w jednolitej części wód Olszynka stan wód był zły, przy umiarkowanym stanie ekologicznym i dobrym stanie chemicznym, w jednolitej części wód Ropa od Sitniczanki do ujścia stan wód był zły, przy słabym stanie ekologicznym, w jednolitej części wód Jasiołka od Chlebianki do ujścia stan wód był zły, przy umiarkowanym stanie ekologicznym. OCENA STANU WÓD NA OBSZARACH CHRONIONYCH Wszystkie jednolite części wód powierzchniowych, monitorowane na terenie powiatu jasielskiego w latach 2010-2012, położone są na obszarach chronionych, wymagających szczególnej ochrony w celu ochrony znajdujących się tam wód powierzchniowych oraz dla zachowania siedlisk i gatunków. Według klasyfikacji stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych przy uwzględnieniu wymagań określonych dla obszarów chronionych na terenie powiatu jasielskiego w latach 2010-2012 Jasiołka od Chlebianki do ujścia [PLRW200014218499] (najbliższy analizowanemu obszarowi punkt pomiarowo kontrolny w którego kierunku uchodzą wody potoku Warzycki) osiągneła: Stan ekologiczny: UMIARKOWANY Ocena spełniania wymagań dodatkowych dla obszarów chronionych: NIE STAN EKOLOGICZNY na obszarze chronionym: UMIARKOWANY Ocena wód według kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie substancjami biogennymi - ocena eutrofizacji wód Eutrofizacja oznacza wzbogacenie wody składnikami odżywczymi, szczególnie związkami azotu i fosforu, powodującymi przyspieszony wzrost glonów oraz wyższych form życia roślinnego, w wyniku którego następują niepożądane zakłócenia biologicznych stosunków w środowisku wodnym oraz pogorszenie jakości tych wód. Ocenę zagrożenia eutrofizacją jednolitych części wód przeprowadzono w oparciu o rozporządzenie w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (2011) oraz wytyczne opracowane przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. Ocena dotyczy występowania zjawiska eutrofizacji wód, bez identyfikacji jego pochodzenia. Badania wykazały występowanie zjawiska eutrofizacji w 3 jednolitych częściach wód powierzchniowych: Olszynka, Ropa od Sitniczanki do ujścia, Jasiołka od Chlebianki do ujścia. 20 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła Ocena przydatności wód do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia Głównym zaopatrzeniem mieszkańców miasta oraz zakładów produkcyjnych w wodę jest rzeka Wisłoka, gdzie zlokalizowano cztery ujęcia wód powierzchniowych (poza obszarem mpzp). W latach 2010-2012 na terenie powiatu jasielskiego ocenie poddano jakość wód w dwóch jednolitych częściach wód powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia: • Wisłoka od Dębownicy do Ropy - w punkcie pomiarowo-kontrolnym Wisłoka - Żółków, • Kłopotnica - w punkcie pomiarowo-kontrolnym Potasówka - Folusz. Rzeka Wisłoka zasila ujęcie wód powierzchniowych dla miasta Jasła, natomiast Potasówka (dopływ Kłopotnicy) zasila gminne ujęcie wody dla miejscowości Folusz i Wola Cieklińska (gmina Dębowiec). W wyniku badań ustalono, że część wód Wisłoki od Dębownicy do Ropy oraz Kłopotnica są w bardzo dobrym stanie ekologicznym. 3.5 Wody podziemne Obszar powiatu jasielskiego położony jest w całości w jednolitej części wód podziemnych Nr 157 (region Górnej Wisły w pasie Zewnętrznych Karpat Zachodnich) i zajmuje 18,8% jej powierzchni. Poziomy wodonośne związane są z utworami akumulacji rzecznej oraz utworami piaskowcowo-łupkowymi. Znaczną część JCWPd Nr 157 pokrywają tereny prawnie chronione: Magurski Park Narodowy, Jaśliski Park Krajobrazowy, CzarnorzeckoStrzyżowski Park Krajobrazowy oraz częściowo Park Krajobrazowy Pasma Brzanki. Zgodnie z zapisami Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły (PGW DW) jednolita część wód podziemnych (JCWPd), w której zlokalizowany jest omawiany teren podlegający opracowaniu to: Europejski kod – PLGW2200157 Nazwa JCWPd – 157 Region wodny – Górnej Wisły Ekoregion - Karpaty Kod obszaru dorzecza – 2000 Nazwa obszaru dorzecza – Obszar dorzecza Wisły Ocena stanu ilościowego – dobry Ocena stanu chemicznego – dobry Ocena ryzyka – niezagrożona Derogacje - brak Podstawę oceny stanu chemicznego wód podziemnych stanowi rozporządzenie w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (2008), które wyróżnia pięć klas jakości wód: klasa I – wody bardzo dobrej jakości, klasa II – wody dobrej jakości, klasa III – wody zadowalającej jakości, klasa IV – wody niezadowalającej jakości, klasa V – wody złej jakości, oraz dwa stany chemiczne wód: stan dobry (klasy I, II i III) i stan słaby (klasy IV i V). Na terenie powiatu jasielskiego, w miejscowości Kąty (gmina Nowy Żmigród), zlokalizowany jest punkt pomiarowy monitoringu wód podziemnych o nazwie „Kąty”. W 2012 r., zgodnie z „Programem Państwowego Monitoringu Środowiska na lata 2010 - 2012” wykonano w tym punkcie badania analityczne jakości wody podziemnej w ramach monitoringu diagnostycznego. Badania wykazały dobry stan chemiczny wód (klasa III). 21 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła Cechy szczególne JCWPd 157 w obrębie wydzielonych stratygraficznie kompleksach litologicznych (ilościowa, chemiczna): Q - ilościowo - stan dobry, jakościowo - stan zadowalający, Pg-Cr - ilościowo - stan słaby, jakościowo - stan bardzo dobry. Na terenie Jednolitej Części Wód Podziemnych 157 położone są trzy Główne Zbiorniki Wód Podziemnych: 431 Zbiornik warstw Krosno (Pg-Cr), 432 Dolina rzeki Wisłok (Q), 433 Dolina rzeki Wisłoka (Q). Dolina Wisłoki tworzy zbiornik wód podziemnych GZWP Nr 433 „Dolina rzeki Wisłoki”. Zbiornik ten zaliczony został do głównych zbiorników wód podziemnych i wymaga szczególnej ochrony jako ten, który w przyszłości będzie potencjalnym źródłem zaopatrzenia w wodę pitną wysokiej jakości w przypadku awarii ujęć powierzchniowych a także do zaspokajania potrzeb pojedynczych gospodarstw w zabudowie rozproszonej. Jest to zbiornik wód czwartorzędowych, o niewielkiej wydajności; głębokość ujęć nie przekracza 10,0 m. Znajduje się w obrębie utworów czwartorzędowych słabo lub zupełnie nie izolowany od powierzchni utworami słabo przepuszczalnymi lub nieprzepuszczalnymi. Ocenę jakości dokonuje się w oparciu o oznaczenia toksyczne i nietoksyczne zgodnie z wymogami klasyfikacji stosowanej dla potrzeb monitoringu. Jakość wody na przestrzeni lat ulegała zmianom i przedstawiała się następująco: lata 1991- 93 utrzymywała się wysoka jakość – klasa I b charakteryzująca wody o naturalnym chemizmie, lata 1994 – 95 nastąpiło pogorszenie jakości wód ze względu na wskaźniki nietoksyczne: fosforany, stront – wody średniej jakości (II klasa), rok 1996 – wody sklasyfikowano jako niskiej jakości (III klasa) ze względy na przekroczenia dopuszczalnego stężenia kadmu – wskaźnika toksycznego, lata 1997 – 2001 – woda osiągnęła wysoką jakość (klasa I b) i klasa ta utrzymuje się. Tab. Klasyfikacja jakości wód podziemnych w 2005 roku. Nr otworu wg PIG 403 Wskaźniki decydujące o klasie jakości Miejscowość/ Nazwa punktu Harklowa Stratyrafia X trzeciorzęd Wody Klasa wód gruntowe II nazwa jednostki wartość Amoniak mg NH4/l 0,48 Przewodn ość Siarczany μS/cm 564 mg SO4/l 84,7 Wapń mg Ca/l 92,4 Wskaźniki przekraczające normy dla wód przeznaczonych do spożycia przez ludzi Brak przekroczeń Średnie zawartości azotanów na przestrzeni lat 2001-2005 wahały się od 1,93 do 5,18 mgNO3/l. Tab. Zawartość azotanów w punkcie obserwacyjnym w latach 2001 ÷ 2005. Nr otworu 403 Miejscowośn nazwa punktu Harklowa Stężenie azotanów (mg NO3/l) Stratygrafia Wody Obszar GZWP 2001r 2002r 2003r 2004r 2005r X gruntowe 433 2,29 5,18 1,93 2,33 2,14 22 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła Interpretację wyników monitoringu w kontekście spełnienia wymagań stawianych przez cele środowiskowe przeprowadza się w odniesieniu do określenych standardów jakości środowiska. Do ustalenia standardów jakości wód podchodzi się w sposób elastyczny przez rozgraniczenie wymogów obowiązujących całą wspólnotę do tych mających zastosowanie tylko na poziomie danego kraju członkowskiego, lub jego wyszczególnionego regionu czy nawet jednolitej części wód. W pewnym zakresie, elastyczność znajduje także zastosowanie w odniesieniu do czasu w jakim mają zostać osiągnięte wymagane standardy jakości wody. Wyznacznikiem standardów jakości wody są wartości progowe dla priorytetowych substancji zanieczyszczających. Obligatoryjnie dla wszystkich państw członkowskich obecnie obowiązują jedynie standardy dotyczące stężenia azotanów w wodach (50 mg/1) oraz sumy pestycydów. Analizowany teren znajduje się na obszarze występowania wód podziemnych I poziomu wodonoścnego; występują na czwartorzędowych żwirach i paskach rzecznych; poziom o swobonym lub lekkim napiętym zwierciadle. Na stan zasobów wód podziemnych ma wpływ sposób zagospodarowania terenów objętych projektem zmiany studium ze względu na możliwość przenikania do nich zanieczyszczeń z powierzchni terenu. Wpływ ten nie może być jednak znaczny, ponieważ większość wód potencjalnie zanieczyszczonych odprowadzana jest kanalizacją do wód powierzchniowych. Głównym zagrożeniem dla czystości wód podziemnych jest przenikanie zanieczyszczeń z nieszczelnych urządzeń kanalizacyjnych z nie uszczelnionej powierzchni podwórek, gdzie często składuje się bez zabezpieczenia odpady a także z podjazdów do garaży, pozbawionych odprowadzenia wód opadowych do kanalizacji. Na obszarze objętym zmianą studium nie występują strefy ochronne ujęć wody ustanowione na drodze decyzji administracyjnej oraz w drodze Rozporządzenia Dyrektora RZGW w Krakowie. 3.6 Warunki klimatyczne Obszar miasta Jasła zlokalizowany jest w zasięgu mezoklimatu niskich teras rzecznych o dużych wahaniach temperatur i wilgotności powietrza w ciągu doby, krótkim okresie bez przymrozkowym i częstych inwersjach termicznych utrudniających naturalną wentylację terenu. Notuje się tu około 40 – 50 dni mroźnych oraz 100 – 150dni z przymrozkami. Pokrywa śnieżna utrzymuje się przez 60 – 80 dni w roku. Okres wegetacyjny trwa około 200 dni. Jasło znajduje się na terenach, które w porównaniu do pozostałych obszarów Polski otrzymują największe sumy bezpośredniego promieniowania słonecznego, przekraczając 62 kcal/m2/rok. Jest to ogólna charakterystyka warunków klimatycznych. Ulegają one pewnemu zróżnicowaniu w zależności od uwarunkowań lokalnych, takich jak: rzeźba terenu, głębokość zalegania wód gruntowych, pokrycia terenu i sposobu użytkowania. W rejonie miasta dominują wiatry północno – zachodnie (15,4%) oraz zachodnie (12,8%). Najrzadziej notowane są wiatry południowo – zachodnie (2,6%). Rzadkie są wiatry z kierunku północnego i południowo – wschodniego. Taki rozkład wiatrów podyktowany jest głównie orografą terenu. Duży wpływ na ukierunkowanie wiatrów ma dolina Wisłoki. 3.7 Przyroda ożywiona i powiązania przyrodnicze Jasło jest położone w zachodniej części Kotliny Jasielsko-Krośnieńskiej, mającej przebieg równoleżnikowy, ograniczony od północy Pogórzem Strzyżowskim i Ciężkowickim, a od południa Jasielskim, co skutkuje otwarciem z zachodu na wschód. Jednocześnie przebieg dolin rzecznych, głównie Wisłoki umożliwia łatwe przemieszczanie się mas powietrza od strony przełęczy karpackich, co dodatkowo zwiększa prawdopodobieństwo napływu z południa gatunków ciepłolubnych i górskich roślin naczyniowych oraz bezkręgowców, głównie motyli dziennych. 23 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła Do najważniejszych powiązań ekologicznych w Jaśle zalicza się: Tarasy zalewowe Wisłoki. Umożliwiają przemieszczanie się na kierunku północ – południe gatunków bezkręgowców, ryb, ptaków i ssaków oraz gatunków górskich roślin naczyniowych. Stopień przekształcenia doliny Wisłoki jest nierównomierny. W różnych odcinkach zlokalizowane są obiekty przyrodnicze, umożliwiające stopniowe przemieszczanie się wędrujących gatunków. Tarasy zalewowe Ropy i Jasiołki Układ dolin Ropy i Jasiołki umożliwia przemieszczanie się różnych gatunków ssaków, ptaków i być może także bezkręgowców na kierunku wschód – zachód oraz gatunków górskich roślin naczyniowych z południa na północ (wraz z biegiem rzek). Obszary leśne Podzamcze – Warzyce – Niepla. Jest to część korytarza umożliwiającego przemieszczanie się gatunków na osi wschód-zachód; po drugie stronie doliny Wisłoki, kontynuacją korytarza są drzewostany masywu Brzanki i Liwocza. Las ochronny Gamrat z dolinami wciosowymi Wisłoka. Układ ten ma znaczenie drugorzędne i pozwala na zachowanie łączności ekosystemów wilgociolubnych oraz przemieszczanie się głównie gatunków ptaków i ssaków. Linia kolejowa (nieczynna) Przysieki – Gamrat. Nasyp dawnej bocznicy kolejowej z Przysiek do Gamratu prowadzi przez tereny łęgowe, poprzecinane łąkami i polami uprawnymi. W wielu miejscach dzięki niemu łączone są zbocza sąsiadujących wzgórz, co ułatwia przemieszczanie się płazów, gadów i ssaków, jak również licznych bezkręgowców. Korytarz ten ułatwia migrację wzdłuż doliny Ropy i Wisłoki oraz między dnem doliny i jej zboczami. Linie kolejowa Krosno – Jasło – Rzeszów oraz Stróże – Jasło. Torowiska i nasypy kolejowe są specyficznymi siedliskami. Linie kolejowe mogą stanowić trasę rozprzestrzeniania się gatunków inwazyjnych, zawlekanych w trakcie transportu kolejowego. W strukturze roślinności potencjalnej miasta Jasła uwidaczniają się więc dwie zasadnicze grupy zbiorowisk. Pierwsza z nich stanowią różnorodne zbiorowiska łęgowe, które związane są z obszarami teras zalewowych, obszarów źródliskowych i terenów związanych z rzekami – Wisłoką, Ropą i Jasiołką i ich dopływami. Druga grupa obejmuje zbiorowiska zboczy dolin, stoków i zrównań wierzchowinowych. Podział ten uległ modyfikacji i znacznym przekształceniom w wynikającymi z podłoża geologiczno – gruntowego i różnego sposobu gospodarowania. Roślinność terenu Jasła jest więc pochodną stopnia przekształcenia terenu. Najbardziej wartościowe zespoły i zbiorowiska związane są ze starorzeczami Wisłoki – Kaczorowy i Krajowice oraz Jasiołki – Hankówka, a także zbiorowiska wokół stawów w Sobniowie. W granicach analizowanego terenu występują różnorodne zbiorowiska segetalne, powstające spontanicznie w obrębie upraw oraz ekosystemy terenów rolnych. Do najczęściej spotykanych należą zbiorowiska roślin okopowych. W porzuconych łąkach i polach uprawnych znaczny udział uzyskują gatunki łąkowe, takie jak rajgras wyniosły, marchew zwyczajna, mietlica pospolita, wyczyniec łąkowy, krwawnica pospolita i wiele innych. W obszarze tym występują również wielokośne łąki i pastwiska. Dominują tu trawy jednak duży jest udział dwuliściennych, szczególnie motylkowatych. W zbiorowiskach pastwiskowych ze znacznym udziałem życicy trwałej, grzebienicy pospolitej, koniczyny łąkowej i kostrzewy łąkowej. Prowadzone badania awifauny przez Stója i Dyczkowskiego wykazały występowanie gatunków podlegających ochronie, związanych przede wszystkim z określonymi terenami. Wyróżniają oni 3 szczególnie wartościowe ostoje – starorzecze na Podzamczu, kompleks łęgowy starorzecza w Kaczorowach i Las Niegłowicki. Są to równocześnie obiekty o najwyższych wartościach przyrodniczych, zachowujące różnorodność biologiczną na wszystkich poziomach. Są to tereny położone na zachód i północny – zachód od Wisłoki, w znacznej odległości od zwartej zabudowy obszaru miasta i terenu objętego zmianą studium. Obszar objęty zmianą studium pod względem wartości przyrodniczych określić można jako teren o mniej niż przeciętnych wartościach. Nie występują na jego obszarze żadne obiekty lub formy przyrodnicze objęte lub wskazane do objęcia ochroną. 24 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła 3.8 Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń zmiany studium W przypadku braku realizacji ustaleń projektowanego dokumentu (wariant zerowy) nie nastąpi zmiana w obecnym stanie środowiska przyrodniczego. Nie ulegnie zmianie jakość wód powierzchniowych i podziemnych. Stan powietrza atmosferycznego pozostanie bez zmian, nie ulegnie zwiększeniu emisja hałasu do środowiska, nie nastąpi zmiana w ukształtowaniu terenu. Warunki przyrodniczo-krajobrazowe pozostaną bez zmian. Przy braku realizacji ustaleń zmiany studium stan środowiska przyrodniczego będzie taki jak obecnie. 4. STAN PRAWNEJ OCHRONY ŚRODOWISKA Na opisywanym obszarze nie znajdują się żadne obszary ani obiekty objęte ochroną prawną w myśl ustaw; „O ochronie przyrody”; „Prawo wodne”; „Prawo geologiczne i górnicze”. W czasie wizji terenowej nie zidentyfikowano potencjalnych obiektów, które mogłyby taką ochroną być objęte. Na analizowanym terenie nie wykazano istniejących i projektowanych pomników przyrody, rezerwatów przyrody ożywionej i nieożywionej i innych form ochrony przyrody. Położenie terenów objętych zmianą studium względem obszarów chronionych. W rejonie Podzamcza granicę miasta Jasła stanowi granica rezerwatu przyrody „Golesz’’ utworzonego rozporządzeniem Wojewody Podkarpackiego z 22.12.2000 r. – w sprawie uznania za rezerwat przyrody (Dz. U. woj. podkarpackiego 00.87.934 z 30.12.2000r). Celem tego rezerwatu jest zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych wychodni piaskowca ciężkowickiego, wraz z otaczającym go lasem grądowym i ze stanowiskami rzadkich i chronionych roślin w runie, a także śladami grodziska wczesnośredniowiecznego i ruinami średniowiecznego zamku obronnego. Na jego powierzchni w jego bezpośrednim sąsiedztwie obowiązuje zakaz: 25 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła - zakopywania, wysypywania i wylewania odpadów i innego zanieczyszczania wód, gleby i powietrza, - zakaz niszczenia gleby, - zakaz zmiany stosunków wodnych. Obszar położony jest poza bezpośrednim zasięgiem obszarów Natura 2000. W okolicy znajdują się jednak cztery takie obszary: 1) obszar Natura 2000 siedliskowy "Wisłoka z dopływami" (PLH180052) - w odl. ok 1,3 km. Obszar leżący na wysokości 200-360 m n.p.m. obejmuje koryto rzeki Wisłoki, wraz z fragmentami łąk, na odcinku od północnej granicy Ostoi Magurskiej do mostu drogowego na trasie Pilzno-Kamienica, wraz z dopływami: Iwielką od mostu w m. Draganowa do ujścia, z unikatowym naturalnym wodospadem na progu fliszowym oraz z dobrze zachowanym, cennym kompleksem łąk Kamienicą od mostu na trasie Brzostek - Smarzowa w m. Siedliska -Bogusz do ujścia, Ropą od zapory zbiornika Klimkówka do ujścia z dopływami: Sękówką od mostu na drodze Ropica - Małastów do ujścia, Olszanką od mostu na trasie Nagórze - Wlk. Strona (przy ujściu Czermianki) do ujścia, Libuszanką od mostu na trasie Rozdziele -Bednarka do ujścia, Jasiołką od mostu na trasie Barwinek - Dukla w Trzcianie do ujścia do Wisłoki. W Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej wymieniono 16 występujących tu cennych siedlisk. Najcenniejszymi zbiorowiskami roślinnymi są lasy, zarośla łęgowe i grądowe, a także łąki. W ostoi występuje 5 gatunków ryb z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej, takich jak: łosoś atlantycki i głowacz białopłetwy oraz innych, ważnych : piekielnica, brzana, brzana peloponeska, świnka, głowacz pręgopłetwy, miętus, lipień, certa. Jest to nadal ważna ostoja ryb mimo, że przed wybudowaniem zbiornika Mokrzec bytowało tu o wiele więcej gatunków. W Wisłoce stwierdzono występowanie 30 gatunków ryb oraz jeden gatunek minogów, w dorzeczu Jasiołki - 20 gatunków ryb, w Ropie - 12 gatunków ryb, a w dolnym odcinku rzeki nawet 21 gatunków. Zlewnia Wisłoki uznawana jest za jedno z ważniejszych tarlisk ryb wędrownych w karpackiej części dorzecza Wisły i objęta krajowym programem restytucji ryb wędrownych. 2) obszar Natura 2000 siedliskowy "Las Niegłowicki" (PLH180040) - w odl. ok 5,7 km. "Las Niegłowicki" znajduje się w obrębie Kotliny Jasielskiej i obejmuje zalesione wzgórze, rozdzielające dolinę Wisłoki i Ropy. Wzniesienie to porośnięte jest w głównej mierze lasem grądowym oraz żyzną buczyną i kwaśną. Niewielka powierzchnia zajęta jest też przez olszynkę górską. W granicach obszaru znalazło się także zbocze grądowe, biegnące od głównej części terenu ku południowi. Od północy tej częściznajduje się najlepiej zachowany w tej części pogórza płat grądu ze stanowiskiem Obrazka alpejskiego. Ku południowi struktura grądu podlega rozrzedzeniu, a w części najbardziej południowej znajdują się niewielkie fragmenty łąk rajgrasowych, otaczających osuwiskową skarpę, porośniętą przez porozrywane, ubogie płaty muraw kserotermicznych. Wzniesienie pocięte jest głębokimi parowami o przebiegu zachódwschód, które po opadach odwadniają wzniesienie. Podłoże stanowią warstwy fliszu, silnie spękane i zerodowane. Wykształciły się tam płytkie gleby inicjalne i brunatne kwaśne. Należy zwrócić uwagę na dwa pomnikowe dęby przy drodze biegnącej przez obszar, mierzące po około 480 cm w pierśnicy. Dobrze zachowane płaty grądowe, z licznymi gatunkami charakterystycznymi, są na terenie Kotliny Jasielsko-Krośnieńskiej bardzo rzadkie. Występujące w granicach obszaru płaty grądów, z licznymi gatunkami chronionymi i występujące w kompleksie z buczynami, należą do wyjątków. 26 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła 3) obszar Natura 2000 siedliskowy "Golesz" (PLH180031) - w odl. ok 5,6 km. Obszar "Golesz" jest bardzo zróżnicowany i bogaty zarówno pod względem florystycznym jak i fitocenotycznym, na co wpływają uwarunkowania edaficzne terenu, a także różnorodność form ukształtowania powierzchni. Obejmuje on głównie różne postaci grądów, a także żyznych i kwaśnych buczyn z licznymi gatunkami chronionymi i interesującymi zasięgowo. Wśród nich należy wyróżnić występowanie niewielkiej populacji Buławnika mieczolistnego (Cephalanthera longifolia), gatunku z kategorią zagrożenia VU(narażone w najbliższej przyszłości na przejścia do kategorii wymierających) na krajowej Czerwonej Liście, a także jednej z największych krajowych populacji Obrazków alpejskich (Arum alpinum). Obrazki wschodnie na tym stanowisku porastają wierzchołkowe partie wzgórza. W florze badanego terenu istotny udział mają gatunki wschodniokarpackie, m.in.Kostrzewa górska( Festuca drymeja) i Scilla bifolia. Stwierdzono tu występowanie kilku rzadkich gatunków chronionych grzybów: Strobilomyces floccopus, Phallus impudicus i Mutinus caninus. Ogromną wartość przyrodniczą mają zróżnicowane wiekowo drzewostany (także starodrzewy) grądowe, bukowe oraz żyzna jedlina i łęgi, które są siedliskiem bogatej ornitofauny. Najszerzej rozprzestrzenionym i najbardziej zróżnicowanym zbiorowiskiem leśnym jest charakterystyczny dla piętra pogórza grąd Tilio-Carpinetum. Na południu obszaru Natura 2000 znajduje się rezerwat "Golesz". 4) obszar Natura 2000 siedliskowy "Łąki nad Młynówką" (PLH180041) - w odl. ok 6,2 km. Obszar położony jest wzdłuż rzeki Młynówki, na odcinku pomiędzy Bączalem a Trzcinicą. Wzdłuż potoku rozwinęła się roślinność łęgowa, a nieco dalej - użytkowane ekstensywnie świeże i podmokłe łąki oraz turzycowiska. Wspomniane łąki i towarzyszące im zbiorowiska szuwarowe i trzęsawiska mają na tym obszarze największą wartość przyrodniczą. Jest to ważne miejsce bytowania bociana białego, czapli siwej, derkacza, czajki, bobra i kumaka górskiego. 5. STAN ŚRODOWISKA NA OBSZARACH ZNACZĄCYM ODDZIAŁYWANIEM OBJĘTYCH PRZEWIDYWANYM Na obszarze objętym zmianą studium nie przewiduje się terenów objętych znaczącym oddziaływaniem na środowisko. 6. PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU, UCIĄŻLIWOŚCI I ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA Na opisywanym terenie nie istnieją żadne formy ochrony przyrody w rozumieniu ustawy Prawo ochrony środowiska oraz w rozumieniu ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r., dlatego też nie ma ograniczeń wynikających z konieczności ochrony jej zasobów, w celu jej kompleksowej ochrony. Realizacja ustaleń zmiany studium nie napotyka na problemy ochrony środowiska; będzie ona stanowić adaptację stanu istniejącego i pozwoli na poprawę ładu przestrzennego w tej części miasta. 27 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła 7. IDENTYFIKACJA ŹRÓDEŁ ODDZIAŁYWAŃ, OCENA I PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ MAJĄCYCH NA CELU OGRANICZANIE LUB KOMPENSACJĘ PRZYRODNICZĄ ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO ODDZIAŁYWAŃ ZAPOBIEGANIE, NEGATYWNYCH 7.1 Wpływ ze względu na emisje substancji do powietrza. Oddziaływania: B - bezpośrednie, P - pośrednie, W - wtórne, Sk - skumulowane, K - krótkoterminowe, S – średnioterminowe, D - długoterminowe, St – stałe, C – chwilowe, P – pozytywne, N – negatywne. Źródło Emisja zanieczyszczeń powietrza z pojazdów samochodowych Systemy grzewcze Teren Obszar zmiany studium Gazowe i pyłowe zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego Rodzaj zanieczy szczeń Komentarz Oddziaływania minimalne ze względu na brak dróg tranzytowych, ruch generowany głównie przez obiekty znajdujące się w analizowanym terenie. Wielkość emisji będzie zależna od jakości urządzeń grzewczych i stosowanych paliw. Oddziaływania B/P; D; St; N B; D; C; N Tab. Identyfikacja możliwych oddziaływań na środowisko – powietrze atmosferyczne. Na omawianym terenie nie są przekraczane standardy zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Przekształcenia funkcjonalne, które miały miejsce w ostatnich latach, tendencje do przekształceń funkcji produkcyjnych, zmiana technologii na nowocześniejsze znacznie zmniejszyły emisję zanieczyszczeń. Modernizacja ciepłowni miejskiej, która zlokalizowana jest w niewielkiej odległości w kierunku południowo – zachodnim w stosunku do terenu opracowania, miała również istotne znaczenie. W obrębie terenu, którego dotyczy zmiana studium nie powinny być lokalizowane obiekty, których działalność związana będzie z nadmierną emisją zanieczyszczeń do powietrza. Planowane obiekty zaopatrywane będą w ciepło z miejskiej ciepłowni albo poprzez dostarczone ciepło z wykorzystaniem niskoemisyjnych źródeł (energia elektryczna, gaz lub paliwa stałe przy wykorzystaniu odpowiednich technik spalania). Możliwe jest też wykorzystanie niekonwencjonalnych źródeł energii cieplnej. Potencjalnym źródłem zanieczyszczenia jest ruch samochodowy będący źródłem przede wszystkim tlenków azotu, dwutlenku siarki, węglowodorów aromatycznych i alifatycznych, pyłu, metanu, tlenku węgla. Sporadyczne wykonywanie operacji lotniczych w znikomym zakresie będzie wpływało na zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego - w znacznie mniejszym stopniu niż ruch uliczny, zwłaszcza, ze śmigłowiec ląduje a po wylądowaniu, w zależności od charakteru obsługi przebywa na lądowisku z wyłączonym, względnie pracującym silnikiem na biegu jałowym w krótkim czasie. Wzrost zanieczyszczeń powietrza szczególnie pyłem (PM10) wystąpi w okresie realizacji zabudowy terenów usługowych i produkcyjnych. Nie jest możliwe bliższe określenie tego zjawiska. Znane jest z ustaleń przeznaczenie terenu, nie można natomiast określić czasu realizacji, należy sądzić, realizacja ustaleń odbywać się będzie prawdopodobnie stopniowo i w przeciągu dłuższego czasu. Jeśli wystąpią przekroczenia zapylenia będą dotyczyły okresu realizacji inwestycji. 28 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła Realizacja układu komunikacyjnego sprawi, że rozłoży się on w miarę równomiernie, a poprzez to ograniczona będzie emisja zanieczyszczeń z ruchu samochodowego. Biorąc pod uwagę obecny stan środowiska, charakter planowanych przedsięwzięć jak i zalecenia zmiany studium, nie przewiduje się aby jego zapisy miały wpływ na tak dużą emisji gazów i pyłów, aby przekroczone zostały dopuszczalne normy określone w przepisach odrębnych. 7.2 Wpływ ze względu na wody powierzchniowe i podziemne. Rodzaj oddziały wań Źródło Teren 1. 2. Odpady niebezpieczne Ilościowe Wody opadowe niezanieczyszczo ne Obszar zmiany studium Jakościowe Ścieki Odpady komunalne i inne niż niebezpieczne Komentarz Bytowe i gospodarcze Wody opadowe z dróg i powierzchni szczelnych narażonych na zanieczyszczenie Oddziaływania B; D; C; N W ilości determinowanej przez ilość użytkowników i mieszkańców, przy pełnej sprawności miejskiego systemu usuwania odpadów – bez bezpośrednich skutków dla środowiska (zaśmiecenie terenu). B; D; C; N Oddziaływanie nie wystąpi - Przy zakładanym odprowadzeniu całości ścieków komunalnych do kanalizacji brak oddziaływań, w przypadku wód opadowych odprowadzanych z dachów i powierzchni ulic (przy znikomym natężeniu ruchu) nie ponad obowiązujące normy Wprowadzenie powierzchni szczelnych i odprowadzanie zanieczyszczonych wód opadowych poza obszar zasilania wód gruntowych i powierzchniowych Odprowadzanie wód systemami kanalizacji Przekształcenie Wskutek wzrostu współczynnika odpływu (utwardzenie stosunków powierzchni) i odprowadzeniem wód za pośrednictwem wodnokanalizacji, nie znaczące dla wód podziemnych. gruntowych Tab. Identyfikacja możliwych oddziaływań na środowisko – wody. B; D; St; P B; D; S; N B/P, D, N W związku z realizacją ustaleń projektowanego dokumentu nie przewiduje się zmiany ryzyka zanieczyszczenia wód podziemnych. Zmiana studium nie przwiduje modyfikacji ustaleń dotyczących zasad modernizacji, rozbudowy i budowy systemów infrastruktury technicznej w stosunku do dokumentu obowiązującego. Planowany zespół zabudowy o funkcji produkcyjno – magazynowo – składowej oraz usługowej zaopatrywany będzie w wodę z miejskiej sieci wodociągowej. Dla zapewnienia dostarczenia wody konieczna będzie rozbudowa i budowa nowych odcinków sieci wodociągowej. Planowana zabudowa usługowa i produkcyjna nie może wpływać niekorzystnie na stan gruntów i powodować zanieczyszczeń wód powierzchniowych i podziemnych. Tereny objęte zmianą studium położone są w obszarach wymagających szczególnej ochrony planistycznej z uwagi na Główny Zbiornik Wód Podziemnych GZWP Nr 433 „Dolina rzeki Wisłoki”, których ochrona polega na wykluczeniu lokalizacji inwestycji mogących wpływać znacząco na jakość i ilość wód podziemnych i powierzchniowych wg przepisów odrębnych. W drodze realizacji zmiany studium nastąpi zwiększony pobór podziemnych do celów komunalnych, co będzie skutkować adekwatną ilością odprowadzanych ścieków. 29 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła W obszarze objętym opracowywanym dokumentem nie zachodzi jednak prawdopodobieństwo zużycia wody w sposób obciążający zasoby wód podziemnych. Zagrożeniem dla wód podziemnych może być infiltracja zanieczyszczeń z terenów komunikacji, w tym wewnętrznych dróg dojazdowych, podjazdów oraz miejsc postojowych. Warunki geologiczne omawianego obszaru są korzystne dla ochrony poziomu wodonośnego. Występujące w partii stropowej utwory – spoiste mady rzeczne, charakteryzują się małokorzystnymi warunkami infiltracji stanowią one dobrą warstwę izolacyjną wód podziemnych. W wyniku realizacji ustaleń projektu zmiany studium pojawią się obiekty kubaturowe i powierzchnie utwardzone. Powierzchnie utwardzone i powierzchnie dachowe będą miały znaczne powierzchnie, co przekładać się będzie na ilości odprowadzanych wód opadowych. Wody te powiiny zostać odprowadzane poprzez sieć kanalizacji deszczowej do kolektora znajdującego się w ul. Fabrycznej. Wody z utwardzonych nawierzchni (ciągi komunikacyjne, parkingi, place manewrowe) należy odprowadzić do kanalizacji z uwagi na fakt wystąpienia potencjalnego ich zanieczyszczenia. Również wpływ lądowiska sanitarnego na zanieczyszczenie jest znikomy i znacznie mniejszy od ulicznego transportu samochodowego, z uwagi na sporadyczne wykonywanie operacji lotniczych. Należy nadmienić, że prawdopodobieństwo wycieku paliwa na płycie lądowiska jest minimalne, gdyż śmigłowce nie będą napełniane na płycie lądowiska, a obecnie tosowane rozwiązania konstrukcyjne śmigłowców wykluczają wyciek paliwa w czasie postoju Uszczelnienie części nawierzchni wpłynie na zmianę wielkości infiltracji wód opadowych. Ograniczenie wielkości infiltracji powoduje zmniejszenie retencji podziemnej. Analizując to zjawisko, należy podkreślić, że jednak pozytywy utwardzenia powierzchni wykorzystywanych w szczególności przez komunikację przeważają, a najważniejszym jest ochrona środowiska wodno – gruntowego przed zanieczyszczeniem i łatwość przechwycenia ewentualnych zanieczyszczeń. Analizowany obszar ograniczają cieki wodne. Są to rowy melioracyjne odprowadzające nadmiar wód opadowych do Jasiołki. Należy chronić wody tych cieków przez zanieczyszczeniem, a wzdłuż nich zachować obudowę biologiczną i zapewnić dostępność do prac konserwacyjnych. Projektowany dokument zmiany studium nie generuje znacznych funkcji wodochłonnych a ustalenia dot. gospodarki ściekowej uwzględniają lokalne warunki hydrogeologiczne, są bezpieczne ekologicznie i nie będą negatywnie wpływać na cele środowiskowe Jednolitej Części Wód Powierzchniowych PLRW200014218499 Jasiołka od Chlebianki do ujścia oraz Jednolitej Części Wód Podziemnych (JCWPd) Europejski kod - PLGW2200157, region Górnej Wisły w pasie Zewnętrznych Karpat Zachodnich tj. osiągnięcie co najmniej dobrego stanu/ potencjału ekologicznego oraz dodatkowo utrzymanie co najmniej dobrego stanu chemicznego, w przypadku wód powierzchniowych i utrzymanie dobrego stanu wód podziemnych. Oddziaływania ustaleń projektu zmiany studium wynikające z rozwiązań gospodarki ściekami można zaliczyć do negatywnych słabych lub umiarkowanych – brak przesłanek do identyfikowania potencjalnych oddziaływań negatywnych znaczących. 7.3 Wpływ na świat roślinny i zwierzęcy. Obszar objęty zmianą studium był użytkowany rolniczo obecnie stanowiące odłogi, obok których występują pastwiska i łąki porolne. Ich bioróżnorodność jest ograniczona, niewątpliwie większa niż terenów zieleni urządzonej. Zgodnie z konwencją o różnorodności biologicznej wszelkie nieużytki, obszary z roślinnością ruderalną zyskały nową wartość jako godne ochrony pozostałości obszarów naturalnych czy półnaturalnych. Takie obszary na omawianym obszarze nie występują. Wprowadzając różne funkcje na omawiany obszar proponowane jest różne zagospodarowanie poszczególnych obszarów. Nieodzowna jest likwidacja powierzchni biologicznie czynnej poprzez wprowadzenie zabudowy, dróg dojazdowych, parkingów itp. 30 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła Części terenów pozostawiono jako powierzchnie biologicznie czynne. Wyznaczono również tereny, w obrębie których pozostaje zachowana zieleń nieurządzoną zieleń związana z ciekami wodnymi. Na obszarze objętym zmianą studium nie występuje żadna z w/w form ochrony przyrody. Nie prognozuje się niekorzystnego wpływu na tereny charakteryzujące się wysokimi wartościami przyrodniczymi z uwagi na fakt ich lokalizacji w znacznych odległościach od omawianego obszaru. Tereny te w większości zlokalizowane są na lewym brzegu Wisłoki oraz na krańcach północno – zachodnich i północnych, oddzielone są zwartą zabudową miasta, skupioną głównie w dolinie Wisłoki i Jasiołki. Analizowany obszar położony w rejonie charakteryzującym się niskimi wartościami przyrodniczymi. Z uwagi na wzrost uciążliwości ul. Bieszczadzkiej i sąsiedztwo linii kolejowej przeznaczenie obszaru obszar położony pomiędzy nimi na lokalizację dzielnicy o charakterze przemysłowo – usługowym jest rozwiązaniem korzystnym, biorąc pod uwagę jego usytuowanie w stosunku do zwartej zabudowy miejskiej i obszarów o szczególnych walorach przyrodniczych i krajobrazowych. Tym bardziej, że tereny te są terenami niezabudowanymi, obecnie w znacznej części odłogowanymi lub ugorowanymi. Likwidacji ulegną ekosystemy terenów uprawianych, odłogowanych i łąk kośnych, które zastąpi w określonej części zieleń urządzona charakteryzująca się mniejszą bioróżnorodnością, ale sposób jej zagospodarowania, rozmaitość form i gatunków daje znaczne efekty estetyczne i krajobazowe. W obszarze analizowanym fauna jest stosunkowo uboga w porównaniu do innych terenów miasta. Sąsiedztwo uciążliwej drogi krajowej od strony północnej i linii kolejowej od południa, zlokalizowanie obiektów produkcyjnych w sąsiedztwie ul. Przemysłowej i Fabrycznej nie stwarza warunków korzystnych dla bytowania większej zwierzyny. Występują drobne gryzonie związane z terenami ugorowanymi. Świat awifauny jest również stosunkowo ubogi z uwagi na brak zieleni wysokiej. Wprowadzenie zabudowy, utwardzenie części nawierzchni nie spowoduje większych zmian w populacji drobnych gryzoni. Pojawiać się mogą nowe gatunki żyjące w otoczeniu człowieka. 7.4 Wpływ ze względu na emisję hałasu i wibracji. Możliwość wystąpienia Czynnik Emisja zanieczyszczeń powietrza z pojazdów samochodowych Wystąpi w otoczeniu ulic Emisja hałasu komunikacyjnego Hałas związany z lokowanymi funkcjami wynikający z użytkowania obiektów Wystąpi Prognozowane oddziaływanie i jego natężenie Oddziaływania minimalne - dodatkowy przewidywany ruch generowany głównie przez nowe obiekty planowane w terenie zmiany studium. Oddziaływanie w stopniu nieznaczącym. Tab. Identyfikacja możliwych oddziaływań na środowisko – wpływ hałasu. Dla oceny hałasu w środowisku zewnętrznym ma zastosowanie Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29.07.2004 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 178. poz. 1841). Głównym źródłem oddziaływań akustycznych jest hałas komunikacyjny generowany przez pojazdy poruszające się po ulicach. Pozostałe źródła hałasu tj. hałas technologiczny związany z działalnością przemysłową. Dla centralnej części miasta wskaźnik hałasu kształtuje się na poziomie 68 dB. Wynika to z tego, że globalny wskaźnik hałasu przekracza tu dopuszczalne normy. Niekorzystny klimat akustyczny analizowanego obszaru kształtowany jest główną arterię komunikacyjną, tj. drogę krajową, przebiegą przez centrum miasta. 31 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła Jednym z podstawowych sposobów ograniczenia oddziaływania hałasu drogowego jest zapewnienie odpowiedniej odległości zabudowy usług ochrony zdrowia oraz dopuszczonych w tym miejscu funkcji hotelarskich i mieszkaniowych od dróg. Ochrona przed hałasem na poziomie realizacji ustalonej funkcji dla zabudowy oznacza ograniczenia sprowadzające się do odpowiednich rozwiązań na etapie projektowania i wykonawstwa obiektów przemysłowo – składowo- magazynowej i usługowych w przypadku przedsięwzięć emitujących hałas ponadnormatywny (np. wykładziny dźwiękochłonne w części usługowej, odpowiednia stolarka okienna i drzwiowa itp.). Przewidue się, że lokalizacja lądowiska sanitarnego nie będzie znacząco negatywnie oddziaływać na klimat akustycznych analizowanego obszaru. Dla orientacji podaje się czasy oddziaływania hałasu śmigłowca: w porze dziennej: czas przelotu dochodzącego do lądowania śmigłowca z wysokości 100 m przy schodzeniu 2,5 m/s wyniesie 40 s; czas startu śmigłowca do osiągnięcia 100 m przy wznoszeniu 4,5 m/s wyniesie ok 23 s, w porze nocnej: czas czas przelotu podchodzącego do lądowiska śmigłowca z wysokości 150 m przy schodzeniu 2,5 m/s wyniesie 60 s; czas startu śmigłowca do osiągnięcia 150 m przy wznoszeniu 4,5 m/s wyniesie ok 34 s czasy postoju śmigłowca z pracą silnika na biegu jałowym związanym z przejęciem chorego wyniesie od 1' do 1'30” Z praktyki innych lotnisk i lądowisk śmigłowcowych przy szpitalach wynika, że częstotliwość ich wykorzystywania w skali miesiąca jest ograniczona do kilku lotów. Wskazane jest ograniczać operacje startu i lądowań w porze nocnej wyłącznie na hasło „ratunek”. Okoliczność ta wpływa pozytywnie na zmniejszenie uciążliwości hałasu na otaczające środowisko. Opierając się na powyższych analizach należy stwierdzić, ze rozpatrywane lądowisko nie będzie stanowiło istotnej uciążliwości akustycznej dla środowiska. Przejeżdżające karetki sanitarne na sygnale są bardziej uciążliwe dla środowiska niż śmigłowce lądujące i startujące z projektowanego lądowiska. Należy przy tym zwrócić uwagę, że cykle emisji hałasu związane ze startem i lądowaniem śmigłowca pojawiają się sporadycznie w sytuacjach szczególnych związanych z zagrożeniem i ratowaniem życia ludzkiego, a czas emitowania hałasu od śmigłowca jest znikomy w stosunku do czasu emitowanego przez ruch komunikacyjny na przyległych ulicach. Na terenie opracowania nie ma zlokalizowanych stacji bazowych telefonii komórkowej ani linii elektroenergetycznych. Obszar opracowania nie jest więc narażony na przekroczenie dopuszczalnych norm promieniowania elektromagnetycznego. 7.5 Wpływ na powierzchnię ziemi i gleby. Teren Obszar zmiany studium Zmiany ukształto wania Źródło Dyspozycja przestrzenna zmiany studium Rodzaj oddziały wań Eliminacj a okrywy glebowej Komentarz Oddziaływania Wprowadzenie zabudowy i powierzchni z okrywą sztuczną B; D; St; N; Sk→krajobraz, wody, klimat Przekształcenia związane z wprowadzeniem zainwestowania, przy stosunkowo niewielkich kubaturach obiektów przekształcenia w ograniczonym zakresie. B; D; St; N; Sk→krajobraz Tab. Identyfikacja możliwych oddziaływań na środowisko – powierzchnia ziemi. 32 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła Przekształcenia powierzchni ziemi wynikać będą z koniecznych prac ziemnych dla potrzeb posadowienia nowoprojektowanej zabudowy usługowej oraz zabudowy przeznaczonej pod działalność usługowo-mieszkaniową, jak również w związku z realizacją terenów komunikacji (miejsca parkingowe) oraz wyposażenia terenu w niezbędną infrastrukturę techniczną. Przekształcenia powierzchni terenu w granicach objętych opracowaniem będą zróżnicowane w zależności od planowanego przeznaczenia i sposobu zagospodarowania. Lokalizację projektowanych budynków należy dostosować do ukształtowania terenu, tak aby uniknąć wykonywania znaczących prac niwelacyjnych przy sytuowaniu obiektów o dużych powierzchniach. Z jednakże uwagi na bardzo niewielkie zróżnicowanie morfologiczne nie należy spodziewać się znacznych przekształceń powierzchni ziemi. Realizacja ustaleń spowoduje zmiany powierzchni polegające na jej utwardzeniu. Utwardzenie powierzchni wpływa na wielkość odprowadzanych wód opadowych. Ogranicza wielkość infiltracji, co ma wpływ na retencję podziemną. Ustalenia dotyczące procentowego udziału powierzchni biologicznie czynnej będą czynnikiem równoważącym wielkość przechwytywanych i wielkość infiltrujących wód opadowych. 7.6 Wpływ na krajobraz. Obecnie jest to krajobraz terenów niezainwestowanych, otwartych. Od północy zlokalizowana jest droga krajowa, a poza nią tereny zabudowy niskiej i wzniesienia pokryte rozległym kompleksem leśnym. Natomiast od strony zachodniej i częściowo południowej oraz wschodniej terenu w krajobrazie dominującym akcentem jest zabudowa przemysłowa i usługowa. Obszar objęty zmianą jest terenem wolnym od wszelkiego zainwestowania. Ustalenia projektu zmiany studium mają na celu poprzez odpowiednie zagospodarowanie terenu tj. określenie gabarytów obiektów, formy architektonicznej, ograniczenie nadmiernej koncentracji zabudowy, zachowanie wartości krajobrazowych terenu i harmonijnie wpisanego zespołu, charakteryzującego się określonymi walorami architektonicznymi z uwagi na jego położenie przy drodze krajowej i przy wyjeździe do miasta. 7.7 Wpływ na klimat. Zmiany w lokalnych stosunkach klimatycznych ograniczone będą do strefy mikroklimatu. Będą one dotyczyć minimalnych i maksymalnych temperatur powietrza – zmiany powierzchni poprzez jej znaczne utwardzenie mogą mieć wpływ na niewielki wzrost temperatur, a także spowodować zmiany wilgotności powietrza – większe obniżenie w ciągu dnia. Sposób rozmieszczania i wielkość obiektów może mieć wpływ na prędkości wiatrów. Zmiany te nie będą wpływać znacząco na warunki klimatu odczuwalnego terenów objętych projektem zmiany studium. 7.8 Wpływ na zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne. W granicach omawianego obszaru nie występują udokumentowane złoża surowców mineralnych. Na analizowanym obszarze nie występują obiekty również zabytkowe, podlegające ochronie konserwatorskiej. Nie ma również w jego granicach dóbr materialnych, które wymagałyby ochrony lub likwidacji w celu realizacji ustaleń projektu zmiany studium. 33 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła 7.9 Wpływ na ludzi. Źródło Promieniowani e elektromagnet yczne Teren Obszar zmiany studium i otoczenie Przekroczenie standardów środowiskowych Rodzaj oddziały wań Komentarz Oddziaływania Przy wyznaczonych strefach technicznych i ochronnych praktycznie bez wpływu na zdrowie mieszkańców i użytkowników. B; D; St; N Emisje komunikacyjne Emisje Emisje w standaryzowanych elementach związane z funkcją Tab. Identyfikacja możliwych oddziaływań na środowisko – ludzie. B/P; D; St/C; N Na obszarze miasta głównymi źródłami promieniowania elektromagnetycznego są stacje i linie energetyczne oraz stacje bazowe telefonii komórkowej. Urządzenia te nie występują na obszarze objętym zmianą studium. Ochrona warunków życia korzystających z lokowanych funkcji polega w głównej mierze na dążeniu do zachowania, określonych przepisami prawa, standardów środowiska. Zważywszy na ograniczoną wielkość emisji zanieczyszczeń z tytułu lokowanych w obszarze funkcji nie należy spodziewać się przekroczenia standardów środowiska zarówno wewnątrz jak i w otoczeniu terenu objętego zmianą studium. 7.10 Zależności między poszczególnymi oddziaływaniami na te elementy. elementami środowiska i między Realizacji ustaleń zmiany studium spowoduje pewne oddziaływanie na poszczególne komponenty środowiska. Oddziaływanie między poszczególnymi elementami środowiska może mieć formę oddziaływania krótkoterminowego, średnioterminowego, długoterminowego, stałego, chwilowego, pośredniego, wtórnego, skumulowanego. Oddziaływaniem krótkoterminowym będzie emisja zanieczyszczeń do powietrza oraz emisja hałasu, która związana będzie z ruchem pojazdów po terenie dróg wewnętrznych, miejscach parkingowych na terenie objętym ustaleniami zmiany studium oraz z pracą urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych w obiektach usługowych. Oddziaływanie średnioterminowe to oddziaływanie związane z emisją ścieków z urządzeń sanitarnych na analizowanym terenie. Oddziaływanie długoterminowe to oddziaływanie w zakresie emisji zanieczyszczonych ścieków deszczowych oraz wytwarzania odpadów – oddziaływanie to uzależnione będzie od czasu prowadzenia działalności gospodarczej na terenach usług. W odniesieniu do emisji ścieków deszczowych oddziaływanie to występować będzie podczas opadów atmosferycznych. Oddziaływanie stałe związane będzie z oddziaływaniem, które na stałe spowoduje pewne zmiany w środowisku. Realizacja ustaleń zmiany studium poprzez możliwość realizacji obiektów budowlanych, miejsc parkingowych itp. spowoduje, iż teren ten zostanie zmieniony w sposób trwały i obecne zagospodarowanie ulegnie zmianie. Oddziaływanie chwilowe związane będzie z chwilową emisją hałasu, emisją zanieczyszczeń podczas prac budowlanych przy realizacji ustaleń zmiany studium, w wyniku pracy urządzeń (budowa budynków mieszkalnych, obiektów o charakterze usługowym, terenów dróg lokalnych, miejsc parkingowych itp.), zaburzenia stosunków wodnych. Oddziaływanie to zaniknie z chwilą zakończenia prac budowlanych. Kumulacja oddziaływań związana będzie z występowaniem równocześnie w danym momencie emisji zanieczyszczeń na danym terenie np. emisji zanieczyszczeń do powietrza 34 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła atmosferycznego i emisji hałasu oraz powstawaniem w tym samym czasie emisji ścieków deszczowych i sanitarnych. 8. INFORMACJE O ŚRODOWISKO MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA Nie identyfikuje się możliwości wystąpienia tego typu oddziaływań. 9. METODY ZAPOBIEGANIA, OGRANICZENIA LUB KOMPENSACJI PRZYRODNICZEJ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO MOGĄCYCH BYĆ REZULTATEM REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU W wyniku realizacji projektu zmiany studium nie wystąpią nowe, negatywne oddziaływania na środowisko, w tym na cele i przedmiot obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru. Analizowane tereny znajdują się w dużej odległości od brzegów rzeki Wisłoki (obszar Natura 2000 – „Wisłoka z dopływami”), są zainwestowane a stanowiska chronione na nich nie występują. Projekt zmiany studium nie przewiduje działań stanowiących potencjalne zagrożenie dla obszaru Natura 2000. 10. PROPOZYCJE MODYFIKACJI USTALEŃ ZMIANY STUDIUM Celem zmiany studium jest potrzeba porządkowania przestrzeni przez ustanowienie regulacji prawnych zapewniających możliwość kształtowania ładu przestrzennego na terenach przeznaczonych do rozwoju funkcji produkcyjnych, działalności gospodarczej i usługowej wraz z określeniem zasad funkcjonowania na obszarze zmiany studium istniejącej zabudowy mieszkaniowej z terenów zieleni. Przyjęte w ustaleniach zmiany studium rozwiązania funkcjonalno – przestrzenne nie powodują żadnego negatywnego wpływu na potencjalne tereny Natura 2000 znajdujące się w granicach miasta Jasła, dlatego też nie brano pod uwagę żadnych rozwiązań alternatywnych w stosunku do opracowanego. 11. PODSUMOWANIE Zmiany, które nastąpią w środowisku będą się charakteryzowały różnym natężeniem i zasięgiem. Podano te, które odnoszą się do terenu objętego zmianą studium i jego najbliższego otoczenia. Zmiany Natężenie Zasięg Charakter Powietrze Nie ponad wartości standardowe W liniach rozgraniczających ulic Okresowy, zależny od warunków przewietrzania – w okresie cisz Klimat akustyczny Nie ponad wartości standardowe Lokalny, ograniczony do otoczenia ulic Bez zagrożenia dla lokowanych w terenie funkcji Powierzchnia ziemi Ograniczone W obszarze studium Trwały Gleba Ograniczone W obszarze studium Trwały 35 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jasła Wody podziemne Ograniczone - Trwały Klimat lokalny Bez istotnego znaczenia dotyczy mikroklimatów Lokalny Trwały Biocenozy Ograniczone Lokalny Trwały Tab. Ocena zmian środowiska, które nastąpią pod wpływem realizacji ustaleń zmiany studium. Wobec powyższego przyjmuje się, że realizacja ustaleń projektu zmiany studium nie będzie generowała znaczących zmian dla środowiska obszaru. Stąd nie identyfikuje się przyczyn, które wykluczyłyby możliwość realizacji ustaleń projektowanego dokumentu. 12. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA Proponuje się zastosowanie analizy porównawczej – porównanie wielkości wyznaczonych zminą studium wskaźników i zasad zagospodarowania z rzeczywistymi wskaźnikami i rzeczywistym stanem po realizacji obiektów budowlanych. Elementy poddane obserwacji ograniczono, do tych elementów ustaleń, których kontrola jest możliwa za pomocą narzędzi pozostających w kompetencji władz samorządowych). Pominięto te elementy (standardy środowiska), które kontrolowane są w ramach monitoringu środowiska prowadzonego przez powołane do tego instytucje – instrumenty i narzędzia kontroli nie pozostają bezpośrednio w dyspozycji samorządu lokalnego. Nie oznacza to jednak, że organa samorządu, po stwierdzeniu możliwości przekroczenia (również na skutek skarg mieszkańców) obowiązujących standardów środowiska nie mogą podjąć interwencji. Przedmiot monitoringu Częstotliwość Stopień zainwestowania obszaru (ilość wprowadzonych obiektów) Jednocześnie z kontrolą realizacji studium Rodzaj lokowanych funkcji Wskaźniki zainwestowania ustalone zmianą studium Przy realizacji każdego kolejnego obiektu Prowadzący Uwagi - Wydziały urzędu miasta według właściwości uczestnictwa w procesach inwestycyjnych Wskazane nawiązanie współdziałania z właściwym terytorialnie starostwem powiatowym Tab. Elementy kontroli skutków realizacji ustaleń zmiany studium. 36
