41-100 - Petrografia egzamin - danbar1990

41-100.DOC
(1230 KB) Pobierz
41. Skały foidonośne
W poprzednim pytaniu wymienione skały foidonośne – skały klasy monzonitu - latytu
42. Cieszynity
Cieszynit – tą ogólną nazwą obejmuje się dość różnorodne pod względem petrograficznym skały magmowe głębinowe, o
odczynie zasadowym, występujące jedynie na terenie Śląska Cieszyńskiego. Są to skały o strukturze drobnokrystalicznej,
czasami grubokrystalicznej lub porfirowej i zróżnicowanym zabarwieniu, zaliczane do gabroidów.
Cieszynity powstały w dolnej kredzie. Tworzą intruzje żyłowe, powstałe przez wciśnięcie płynnej magmy między ławice innych
skał. Wypływy magmy miały miejsce w czasie, gdy skały te, w tym przypadku łupki i wapienie obecnej płaszczowiny
cieszyńskiej spoczywały jeszcze na dnie morskim. Następnie żyły cieszynitowe uległy sfałdowaniu wraz z otaczającymi je
skałami (są to więc tzw. żyły pokładowe). Występują w formie pni, dajek, sillów.
Głównymi składnikami cieszynitów są plagioklaz (labrador), biotyt, piroksen (augit), amfibol sodowy, analcym, hornblenda i
nefelin, niekiedy oliwin oraz skaleń potasowy. Minerały akcesoryczne to: apatyt, tytanomagnetyt, anataz, piryt, tytanit. Czasami
występuje szkliwo.
Większość spotykanych cieszynitów należy do odmiany ciemno zabarwionej. Jej głównymi składnikami są czarne, wydłużone
kryształy amfiboli i piroksenów, a także ziarna oliwkowozielonej barwy, będące produktami rozkładu oliwinu. W jasno
zabarwionej odmianie cieszynitu przeważają białe i jasnoszare kryształy skaleni o szklistym połysku. Nazwa cieszynitu wywodzi
się od miasta Cieszyna, w okolicach którego skała ta występuje i została opisana
43.Procesy deuteryczne i ich produkty
Procesy deuteryczne to przemiany, którym ulegają minerały wykrystalizowane z magmy; zachodzą pod wpływem
gazów i roztworów wydobywających się z tej samej magmy po jej zestaleniu, ale przed całkowitym ochłodzeniem.
44.Skały osadowe – geneza i klasyfikacja
Skały osadowe (sedymentacyjne) – jeden z trzech głównych typów skał (obok skał magmowych i metamorficznych) budujących
skorupę ziemską, powstają przez nagromadzenie się materiału przynoszonego przez czynniki zewnętrzne (np. wodę, lodowiec,
wiatr), na skutek jego osadzania się lub wytrącania z roztworu wodnego. Nauka zajmująca się powstawaniem skał osadowych to
sedymentologia.

Ze względu na sposób powstania wyróżnia się:
skały okruchowe (klastyczne) – powstałe w wyniku nagromadzenia materiału pochodzącego z rozkruszenia starszych
skał, jego przetransportowania i osadzenia przez wodę, wiatr lub lód:
 skały bardzo drobnookruchowe (pelity): ił, iłowiec, łupek ilasty;
 skały drobnookruchowe (aleuryty): muł, mułek, mułowiec, łupki osadowe;
 skały średniookruchowe (psamity): piasek, piaskowiec, arkoza, szarogłaz;
 skały grubookruchowe (psefity): gruz, żwir, brekcja, zlepieniec;

skały piroklastyczne - powstałe z materiałów wyrzuconych w powietrze w czasie erupcji wulkanicznej, np. tuf
wulkaniczny, tufit;

skały rezydualne (alitowe, regolit) - zwietrzelina powstała "in situ" (na miejscu) w wyniku wietrzenia skał (przede
wszystkim węglanowych):
 terra rossa, lateryt, boksyt.

skały chemogeniczne (pochodzenia chemicznego) - powstałe w wyniku rozpuszczenia składników skał starszych i
ponownego wytrącenia osadu wskutek parowania lub reakcji chemicznych z udziałem (lub bez) organizmów żywych:
 węglanowe – wapienie, dolomit, margiel - skała mieszana;
 krzemionkowe – gejzeryt, kwarcyt, krzemień, rogowiec, martwica krzemionkowa, opoka;
 żelaziste – żelaziak, ruda darniowa;
 gipsowe i solne – gips, anhydryt, sól kamienna, sole potasowe;
 fosforanowe – fosforyt, guano;
 manganowe, siarkowe (siarka rodzima), strontowe, barytowe, fluorytowe;

skały organogeniczne (pochodzenia organicznego, biogeniczne) – powstałe ze szczątków organizmów zwierzęcych
(skały zoogeniczne) i roślinnych (skały fitogeniczne),
 kopalne paliwa stałe: węgle kopalne – torf, lignit, węgiel brunatny, węgiel kamienny;
 kopalne paliwa płynne: ropa naftowa, asfalt, ozokeryt (wosk ziemny);
 łupki palne, łupki bitumiczne;
 kreda, wapień numulitowy, wapień rafowy, radiolaryt.
45.Wietrzenie fizyczne skał.
Wietrzenie- rozpad mechaniczny i/lub chemiczny skał magmowych, metamorficznych lub osadowych pod wpływem czynników
egzogenicznych ( np. wahania temperatury (isolacja), działanie wód, wiatru, lodowców, organizmów żywych i in.).
Efektem działania ww. czynników jest dezintegracja (rozdrobnienie) skał macierzystych.
Produktami wietrzenia mechanicznego = fizycznego skał i ich składników są klasty (okruchy), tj. różnokształtne ziarna
minerałów, rzadziej kryształów (krystaloklasty), a także fragmenty skał (litoklasty); też szczątki organiczne (bioklasty).
46.Wietrzenie chemiczne skał
procesy chemicznego rozkładu, w trakcie których dochodzi do rozpuszczania i uwalniania składników oraz syntezy nowych
minerałów bądź pozostawiania trwałych produktów końcowych rozpadu. Wietrzenie chemiczne jest głównie spowodowane
procesami rozpuszczania, hydratacji, hydrolizy, utleniania, redukcji i uwęglanowienia (karbonatyzacji) przebiegającymi głównie
pod działaniem wody, tlenu, dwutlenku węgla, kwasów humusowych i bakterii.
Głównym czynnikiem wietrzenia jest woda, która w różnych warunkach jest zawsze w mniejszym lub większym stopniu
zdysocjowana, tzn rozłożona jony OH- i H+ i zawiera rozpuszczone liczne jony.
Wietrzenie chemiczne to: rozpuszczanie, hydratacja (uwodnienie) i dehydratacja (odwodnienie), karbonatyzacja
(uwęglanowienie), oksydacja (utlenianie), redukcja, hydroliza.
Efektami tych procesów są: zwietrzelina (eluwium, rezyduum, regolit), oraz roztwór (jonowy lub koloidalny).
Hydroliza- jest to chemiczny rozkład soli, do których należy większość minerałów. Polega on na wzbogacaniu minerałów w
wodę, najczęściej luźno związaną, tzw. wodę fizycznie związaną (wilgoć).
Dehydratacja- polega na stwardnieniu osadów wskutek usunięcia z nich nadmiaru wody (wilgoć)
Karbonatyzacja- polega na wzbogaceniu skał (nie tylko osadowych) oraz ich składników mineralnych w węglany, głównie w
kalcyt.
Oksydacja- polega na utlenianiu przede wszystkim żelaza; przykładowo w pirycie, w którym wyst.Fe2+, żelazo utlenia się do
Fe3+ dając tlenki i/ lub wodorotlenki: hematyt, goethyt i inne.
47.Rodzaje transportu produktów wietrzenia skał
Produkty wietrzenia są zwykle przemieszczane na inne miejsca-transport :
-powierzchniowy,
-wodny,
-eoliczny,
-lodowcowy,
-grawitacyjnyi osadzane w zbiorniku sedymentacyjnym,gdzie łączą się z materiałem in situ tego basenu.
W trakcie transportu materiału uprzednio silnie rozdrobnionego następują dalsze procesy przeobrażenia osadu (zmiany
substancjonalne składników mineralnych.Wielkość tych zmian zależy od charakteru i długości działania ww.czynników
fizycznych i chemicznych.
48.Sedymentacja osadów i procesy ich przeobrażeń
To osadzanie się produktów transportowanych w środowisku lądowym lub wodnym.
Efektem sedymentacji jest początkowo :
-skała luźna (osad,sedyment),która z czasem ulega utwardzeniu (lityfikacji,konsolidacji) w wyniku fizycznych i chemicznych
procesów diagenetycznych,czyli trwających od etapu sedymentacji aż do zakończenia lityfikacji
(np.kompakcja,cementacja,dehydratacja minerałów,rekrystalizacja,przemiany polimorficzne itd.)
Skała zlityfikowana może ulegać dalszym zmianom
-procesy epigenetyczne (np.metasomatyczne zastępowanie składników,wypełnianie pustek przez minerały krystalizujące z
infiltrujących roztworów,wypłukiwanie niektórych składników itp.)
49.Skały klastyczne, geneza i klasyfikacja
Skały klastyczne
W zależności od genezy klastów wyróżnia się skały:
1/ piroklastyczne- w których dominują piroklasty (tj. produkty erupcji wulkanicznych),
2/ epiklastyczne- zbudowane w przewadze z epiklastów, tj. allogenicznych produktów wietrzenia fizycznego i rezystatów (
ziarna kwarcu, skaleni, minerałów ciężkich, blaszki mik, fragmenty skał i in.),
3/ kataklastyczne- utworzone z klastów powstałych w efekcie oddziaływania ciśnienia i ruchów różnicowych.
Skały autoklastyczne- powstałe na miejscu, bez udziału transportu i sedymetacji.
50.Skały piroklastyczne, geneza, klasyfikacja, gospodarcze znaczenie tych utworów
Skały piroklastyczne
Skały przejściowe pomiędzy magmowymi wulkanicznymi a osadowymi okruchowymi, posiadają złożoną genezę,
zbudowane są z materiału piroklastycznego, który uległ przemieszczeniu i sedymentacji
Materiał piroklastyczny: okruchy szkliwa wulkanicznego (ostrokrawędziste, izotropowe, porowate).
fragmenty kryształów, okruchy skał wulkanicznych.
LUŻNE(tefra)
ogólna nazwa dla nagromadzenia materiału piroklastycznego.
bloki, bomby> 64 mm
lapille 64- 2 mm
popioły 2- 0,065 mm
pyły< 0,065 mm
ZWIĘZŁE PRODUKTY KONSOLIDACJI TEFRY
brekcje,aglomeraty (zbudowane z fragmentów zastygłej lawy spojonej popiołem wulkanicznym)
tufy, tufity, (lapillowe, popiołowe, pyłowe)
(zbudowane z zakrzepłej i rozdrobnionej podczas wybuchu lawy)
Tufy powstają w środowisku lądowym, tufity w wodnym w związku z tym zawierają domieszki materiału okruchowego,
minerałów ilastych oraz fragmenty organizmów morskich. Tufity bywają warstwowane.
Występowanie skał piroklastycznych w Polsce jest związane z dawnym wulkanizmem (głównie permskim)na Dolnym Śląsku i w
ok.Krakowa. (Skały piroklastyczne)
Luźną nieskonsolidowaną skałę piroklastyczną określa się ogólnym terminem tefra.
W zależności od rozmiarów ziaren materiału piroklastycznego, zgodnie z ustaleniami Podkomisji IUGS do spraw
Systematyki Skał Magmowych, wyróżnia się kilka podstawowych rodzajów tefry:
blokową, bombową, lapillową, gruby popiół oraz drobny popiół (pył).
Zwięzłe skały piroklastyczne to brekcje piroklastyczne, aglomeraty, tufy, tufity.
W zależności od rozmiarów piroklastów wyróżnia się: bomby i bloki (>64 mm), lapille (z włos.-małe kamyki, żwir) (64-2
mm), grube ziarna popiołu (2-0,0625 mm), drobne ziarna popiołu= ziarna pyłu (<0,0625 mm).
51.Tufy i tufity, charakterystyka i występowanie w Polsce
tufy, tufity, (lapillowe, popiołowe, pyłowe)
(zbudowane z zakrzepłej i rozdrobnionej podczas wybuchu lawy)
Tufy powstają w środowisku lądowym, tufity w wodnym w związku z tym zawierają domieszki materiału okruchowego,
minerałów ilastych oraz fragmenty organizmów morskich. Tufity bywają warstwowane.
Występowanie skał piroklastycznych w Polsce jest związane z dawnym wulkanizmem (głównie permskim)na Dolnym Śląsku i w
ok.Krakowa. (Skały piroklastyczne)
Skały piroklastyczne- Tufy
Powstają w wyniku konsolidacji popiołowej lub lapillowej tefry. Ze względu na rozmiary budujących je ziaren wyróżnia
się tufy:
lapillowe (lapillity),
popiołowe (grube lub drobne)
oraz pyłowe.
Z uwagi na rodzaj i udział piroklastów tufy dzieli się na:
-witrotufy (witroklastyczne tufy, szkliste tufy),
-krystalotufy (krystaloklastyczne tufy),
-litotufy ( litoklastyczne tufy, lityczne tufy),
Bywają też określane nazwami skał wulkanicznych, z którymi są genetycznie związane, np.: tuf ryolitowy, andezytowy,
bazaltowy itp.
To skały zwięzłe, często makroskopowo podobne do skał wylewnych. Ich tekstura może być bezładna lub też równoległa (
uziarnienie frakcjonalne). Generalnie posiadają struktury porfirowe; prakryształy są wykształcone mniej lub bardziej
idiomorficznie, zawierają dużo wrostków mineralnych ( s.poikilitowa). Barwa zróżnicowana zależnie od ich składu
chemicznego.
Rodzaj piroklastów zależy od genezy popiołu, tj. od typu i miejsca erupcji oraz rodzaju magmy/lawy.
Kwarc tworzy często formy bipiramidalne z zanikiem ścian słupowych, co jest ty...
Plik z chomika:
danbar1990
Inne pliki z tego folderu:

 kaustobiolity - pytania.docx (21 KB)
Opracowanie Petrografia 100 pytań.doc (165 KB)
 41-100.DOC (1230 KB)
 calosc na egzamin.doc (346 KB)
 lamprofiry.docx (12 KB)
Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin







Strona główna
Aktualności
Kontakt
Dla Mediów
Dział Pomocy
Opinie
Program partnerski




Regulamin serwisu
Polityka prywatności
Ochrona praw autorskich
Platforma wydawców
Copyright © 2012 Chomikuj.pl
 magmowe jacek
notatki osadowe Górniak
 opis skał magmowych
 opisy skał osadowych
 osadówki zdjęcia