immisje

Art.144- fizyczne wkroczenie na cudzą nieruchomość zakazane- action negatora. Gdy ktoś robi sobie
odpływ ścieku, wody, tak samo zakazane jak fizyczna ingerencja. Co do zasady każdy może prowadzić
taką działalność jaką chce. Art.144- wprowadza granice dopuszczalnych immisji- można produkować
hałas, wydzielać dymy, ale do odpowiedniej miary. Przeciętna miara wyznacza przez społecznogospodarcze przeznaczenie nieruchomości i stosunki miejscowe. Gdy mowa o stosunkach
miejscowych- trzeba zwrócić uwagę na podstawowe parametry jak: miejscowość dzielnicę, dom. Np.
gdy mieszkamy w Busko-Zdroju, to jesteśmy ograniczone, niż gdybyśmy mieszkali w dzielnicy
przemysłowej, w centrum miasta, gdzie jest hałas. Społeczno-gospodarcze przeznaczenie- większa
konkretyzacja, gdy ma charakter mieszkaniowy, np. kamienica, czy lokal produkujący coś, np.
hodowla świń, brojlernia (jak w SN). Sąd bada jak to się kształtuje na nieruchomości powoda.
SN z 2007-bada się charakter nieruchomości produkującej immisji i w pobliżu nimi dotknięte. 1978bierne znoszenie w określonym stopniu, jeśli nie jest to szykana, elementem jest społecznogospodarcze przeznaczenie. Sprawa dotyczyła emitowania pyłów przez cementownię, osiadały na
polu, pszczoły powoda nie produkowały miodu.
SN 2008- przeciętna miara nie może być oceniane jedynie w wyników pomiarów przez biegłego;
zacienienie może w konsekwencji powodować szkodę powoda.
Tak naprawdę sąd musi się posłużyć swoim rozumem. Sąd ma oceniać przeciętną miarę z
uwzględnieniem normalnego, ludzkiego doświadczenia, żeby postawił się sam w sytuacji osoby
dotkniętej immisjami. Sąd nie jest związany żadnymi pozwoleniami administracyjno-prawnymi czy
ocenami biegłych, ze zostały dopuszczone normy. Pozwany legitymuje się pozwoleniem na budowę
budynku, który zakłóca dostęp fal, zasłania światło- to nie wiąże sądu.
Kryteria z art.144 mają charakter autonomiczny. Jeżeli sąd stwierdzi, że są przekroczone, to różne
pozwolenia nie mają znaczenia.
SN 2004- decyzja administracyjna o korzystaniu z budynku nie wyłącza czy sposób korzystanie z
decyzji nie zakłóca korzystania z nieruchomości. 2008- nie wyłącza to też możliwości dokonania ocen,
2009- autonomiczny charakter, nie wyklucza badania. Sąd ma nie abstrahować od tych kryteriów, ale
one sądu nie ograniczają. Nie pozbawia dochodzenia roszenia negatoryjnego, 2008- nie wyklucza się
szkody przy budowie, nawet jeśli ta budowa ma pozwolenie.
Z innego punktu widzenia dopuszcza do budowy organ administracyjny, inaczej sąd. Przy
administracji nie osoby trzecie są najważniejsze. Sąd cywilny ocenia z punktu widzenia sąsiadów
dotkniętych immisjami. Sąd patrzy tylko wyłącznie oczami osoby trzeciej.
Jeżeli dopuszczalne są jakieś normy, hałasu np. w zakładzie pracy, czasami pracodawca jest
zobligowany do zapewnienia ochrony uszu. Ale nie można być narażonym na hałas cały czas. Hałas
produkowany przez sąsiada, nie przekracza żadnych norm, ale w połączeniu z hałasem z ulicy- tak.
Pozwolenia i normy administracyjne same przez się nie mogą stanowić podstawy oddalenia
powództwa, sąd musi oceniać przez autonomiczne kryteria z art. 144.
Co się dzieje, jak sąd stwierdzi, ze immisje przekroczyły możliwy zakres, miarę? Stwierdza się, że
działanie pozwanego jest już bezprawne, włącza się ochrona z art.222 $2- powód może domagać się
zaniechania naruszeń i przywrócenia stanu zgodnego z prawem (inaczej było przy posiadaniu).
Roszczenie jest niezależne od winy, dobrej wiary. Ochrona jest obiektywna, niezależna od
subiektywnego podmiotu, który narusza naszą szkodę. Jeżeli chodzi o utrzymanie stanu zgodnego z
prawem, bada się stan obiektywny. Sąd może zakazać tej działalności.
Sytuacja: wybudowano przy naszym domu wielki blok- zakłóca dostęp fal. Wyburzyć budynek? Nie,
Sąd: zastosowanie takich środków, które ogranicza immisje, i sąsiad- powód będzie mógł korzystać ze
swojej nieruchomości w pełni. np. zainstalowanie anten, aby był dobry odbiór, jeśli cementownia
produkującą pyły- zastosowanie odpowiednich filtrów.
SN: Pozwala się na nałożenie nie tylko całkowitego zaniechania działań immisji, ale także takich
działań aby niegodności były w odpowiedniej mierze.
Roszczenie negatoryjne to jest roszczenie o zaniechanie. Można się domagać o zaniechanie, a SN:
można być zobowiązanym do jakiejś aktywności, pozytywne działania, poniesienie kosztów,
przebudowa. Przykład funkcjonalnej wykładni przepisu, aby osiągnąć cel, jaki ustawodawcy
przyświeca.
Druga sprawa z brojlernią- ktoś dostał pozwolenie na budowę tego. Miała być wybudowana na jakimś
luksusowym osiedlu. Sąsiedzi wystąpili z powództwem, zanim została wybudowana. SN: można żądać
nie tylko zakazania immisji, które już zakłócają korzystanie a nieruchomości ponad przeciętną miarę,
ale także zaniechania robot, które by te immisje spowodowały. Roszczenie może być traktowane jako
prewencyjne- art. 222$2 w związku z art. 144.
Art. 144 jest bardzo doniosłym przepisem w kodeksie, w całym systemie służącym ochronie
nieruchomości. Stosuje się także do spółdzielni. Kiedy w bloku jest dyskoteka, jakaś pracownia
fotograficzna.
W orzecznictwie francuskim pojawia się problem pierwszeństwa. Jeśli cementownia funkcjonuje od
50 lat, a my z hodowlą pszczół w pobliżu, to cementownia ma się zwinąć, czy my źle
zainwestowaliśmy. Kupujemy mieszkanie, a na parterze hałaśliwa restauracja. Cena mieszkań zależy
od miejsca, dzielnicy, gdzie jest położone mieszkanie. Widziały gały co brały! ;) Przy cementowni
przepisy o ochronie środowiska, jeżeli immisje mieszczą się w dopuszczalnych granicach, to sąd ma
trudne zadanie. Wydaje się, że są to zbyt duże koszty, aby zamknąć cementownię.
EGZAMIN: z prawa sąsiedzkiego przepis, stosowany odpowiednio do najemców lokali, zabudowy
miejskiej, nie można wkracza cna cudza nieruchomość, ale jednak art. 144 granice dopuszczalnych
immisji, przeciętna miara wyznaczana ze względu na stosunku i przeznaczenie, sąd uwzględnia
wszystkie okoliczności, nie jest związany postanowieniami, bo autonomiczny, jeśli przekroczeniebezprawność, uzasadnione roszczenie powoda o zaniechanie- negatoryjne, dopuszcza się
wykorzystanie jako prewencyjne.
Do 154- prawo sąsiedzkie, znajomość tylko 145-146
Nabycie i utrata własności:
Ustawodawca nie reguluje wszystkich sposobów nabycia i utraty własności. Jeden z działów kodeksu
Napoleona- o sposobach nabycia i utraty własności. Podstawowy sposób- dziedziczenie, przy ustroju
małżeńskim.
Nabycie:
a) W sposób pierwotny- bez współdziałania z jakimś poprzednim właścicielem, a nawet gdy
poprzedniego właściciela nie było, occupatio, dekrety nacjonalizacyjne; w kodeksie jest
zasiedzenie
b) W sposób pochodny- określana sukcesją. Podstawowy sposób- przeniesienie własności.
Przeniesienie własności jest to termin techniczno-prawny określający nabycie własności w
drodze umowy, umowa zawierana jest między właścicielem a nabywcą prawa- poprzednik i
następca. Nie muszą działaś osobiście, mogą posługiwać się pełnomocnikami,
przedstawicielami ustawowymi. Właściciel przenosi swoje prawo na nabywcę. Translatywne.
W całości.
Umowa przeniesienie własności- dwustronna, Inter vivo, rozporządzająca, skutek rzeczowy, w
wyniku tej umowy dotychczasowy uprawniony wyzbywa się swojego prawa, przenosi prawo na
nabywcę. Przeniesienie następuje w postaci jakiegoś wykonania. Mamy jakiś stosunek prawny,
który zobowiązuje do przeniesienia własności. Art. 155$1- ustawodawca przyjął jako zasadępodwójny skutek prawny- do przeniesienia własności wystarczy zawarcie umowy zobowiązującej
do przeniesienia własności. W prawie niemieckim musi być umowa sprzedaży i umowa rzeczowa,
później musi być wydanie rzeczy. W prawie francuskim sprzedaż powoduje z mocy samego prawa
przeniesienie własności- podwójny skutek. Z art. 155$1 wynika zasada, ze jest tak jak w prawie
francuskim przenosi własność na nabywcę, umowa zobowiązująca do sprzedaży własności
przenosi własność na nabywcę. Rzecz co do tożsamości oznaczonej- ograniczenie tylko do
taki8ch rzeczy, nieruchomości są zawsze oznaczone co do nieruchomości, zatem jest pełne
zastosowanie do nieruchomości, w szczególności wg prawa polskiego wpis nowego właściciela do
księgi wieczystej nie stanowi warunku- konstytutywnego nabycia własności przez nabywcę. W
prawie niemieckim, wykonanie umowy obligacyjnej polega na wpisie do księgi.
Gdy chodzi o ruchomości- zawężenie- oznaczone co do tożsamości. Różne interpretacje w
doktrynie. Przy przeniesieniu rzeczy oznaczonych co do gatunku i do rzeczy przyszłych, sama
umowa nie wystarczy, musi być jeszcze przeniesienie posiadania. SN z 2000 r.- może być nawet
constitutum posesorium, nie musi być fizycznego przeniesienia. Przeniesienie posiadani
powoduje przeniesienie własności. prof. Katner- przeniesienie posiadani jest tylko wykonaniem
umowy.
W drugiej części przepisu: ,,chyba, ze przepis szczególny inaczej stanowi albo strony inaczej
postanowiły. Wyjątki od podwójnego skutku mogą wynikać z woli stron. Praktyczne znaczeniewyjątki wprowadzone przez ustawodawcę. Dot. nieruchomości- art.157- własność nieruchomości
nie może być przeniesieni ona z ustanowienie warunku ani termin. Nie dopuszcza się stanu
niepewności. Konsekwencją tego jest, że nie można przenieść nieruchomości pod warunkiem lub
z zastrzeżeniem terminu, niezależnie od woli stron. Jeśli ustalimy jakiś termin, to w tym terminie
będzie się zobowiązanym do zawarcia drugiej umowy. Pierwsza umowa z terminem lub
warunkiem ma skutek tylko zobowiązujący, później trzeba wrócić do notariusza, aby przenieść
własności. Przykład: ustawowe prawo pierwokupu nieruchomości- art.109 ustawy o
gospodarowaniu nieruchomościami, gmina ma ustawowe prawo nieruchomości. Notariusz nie
może sporządzić ostatecznej umowy, pod warunkiem, ze gmina nie skorzysta z praw pierwokupu,
gmina ma na to miesiąc, gdyby wykonała swoje prawo, to wchodzi na miejsce w umowie jako
nabywca- wtedy jest ostateczna umowa. Przy pominięciu ustawowym, może być nawet
nieważność umowy.
Po stronie nabywcy mamy do czynienie z przysporzeniem. Do przysporzeń odnosi się podział na
czynności abstrakcyjne i kauzalne, odniesienie do art. 156- decyduje o kazualnym przeniesienia
prawa własności (w prawie niemieckim jest abstrakcyjne). Umowa swoją kauzę nosi w sobie.
Art.156 odnosi się do sytuacji gdy są dwa zdarzenia prawne- np. sprzedaż, darowizna, zapischarakter zobowiązujący, a później osobno jest zawierana umowa rzeczowa- przeniesienie
własności. Ważność umowy zależy od tego czy umowa zobowiązująca była ważna, wolna od wad,
itp. Jeśli nie, to druga umowa straciła swoją kauzę, nie może się ostać.
Zapis- jest się jedynym spadkobiercą, ale na podstawie testamentu ma się obowiązek
przeniesienia własności na kogoś innego, np. bratanka. Kiedy się okazało, ze testament został
sporządzony wadliwie, to bratanek traci prawo własności, tytuł prawny. W prawie niemieckim
tytuł prawny jest niewzruszalny- to wpis w księdze niemieckiej. Wcześnie bez wpisu nie ma się
tytułu. Niemcy uważają, że to jest istota ich dobrobytu gospodarczego.
Forma jest dowolna, art. 158- do nieruchomości wymagana jest forma aktu notarialnego, jeśli są
dwie- to obie, ad solemnitatem. Inaczej nie ma przeniesienia własności. Jeśli własność przechodzi
w drodze dwóch zdarzeń prawnych, to w akcie notariusz musi wskazać kauzę czynności
zobowiązującej, kauza formalna. Zobowiązanie z którego wynika rozporządzenie, musi być w
akcie przywołane. Chodzi o zagwarantowanie pewności obrotu.