Szkoła promująca zdrowie to szkoła, która

Według Światowej Organizacji Zdrowia:
„ ZDROWIE” - jest stanem pełnego dobrego samopoczucia fizycznego,
psychicznego, społecznego, a nie tylko niewystępowaniem choroby lub
niedołęstwa.
Nowe podejście do zdrowia i choroby zaproponował wybitny
socjolog medycyny A. Antonowsky.
Jego koncepcja zakłada, że zdrowie i choroba są krańcami
kontinuum. Każdy człowiek zajmuje pewną pozycję między
biegunami „absolutnego zdrowia” i „całkowitej choroby”.
Gdy buduje własne zasoby dla zdrowia i potrafi skutecznie
radzić sobie ze stresorami, przesuwa się w kierunku bieguna
zdrowia.
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO)
zdrowie człowieka składa się z kilku, wzajemnie ze
sobą powiązanych wymiarów:
 Zdrowie fizyczne – prawidłowe funkcjonowanie organizmu, wszystkich
jego układów i narządów
Zdrowie psychiczne, a w jego obrębie zdrowie:
- umysłowe czyli zdolność do jasnego, logicznego myślenia
- emocjonalne czyli zdolność do rozpoznawania uczuć i wyrażania
ich w odpowiedni sposób, umiejętność radzenia sobie ze stresem,
napięciem depresją, lękiem
Zdrowie społeczne – zdolność do utrzymywania prawidłowych relacji
z innymi ludźmi
Zdrowie duchowe – związane z wiarą, religią, wyznawanym systemem
wartości
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
styl życia
środowisko
genetyka
opieka medyczna
to szkoła, która we współpracy z rodzicami uczniów
i społecznością lokalną:
 systematycznie i planowo tworzy środowisko
społeczne i fizyczne sprzyjające zdrowiu i dobremu
samopoczuciu społeczności szkolnej,
 wspiera rozwój kompetencji uczniów i pracowników w
zakresie dbałości o zdrowie przez całe życie.
Szkoła promująca zdrowie to:
Miejsce życia, pracy, nauki i zabawy,
w którym obowiązują specyficzne normy,
prawa i obowiązki.
W nim cała społeczność szkolna:
podejmuje wspólne
działania dla poprawy
swojego zdrowia
i samopoczucia przez:
- zmianę zachowań
zdrowotnych
-tworzenie zdrowego
środowiska fizycznego
i społecznego
uczy się jak zdrowiej
i lepiej żyć przez:
-edukację zdrowotną
-rozwój osobisty,
społeczny i zawodowy
zachęca innych
w swoim
otoczeniu zwłaszcza
rodziców do
podobnych
działań przez:
- otwartość i dialog
-partnerstwo
-współdziałanie
Edukacja
zdrowotna jako nieodłączny element programu
nauczania

Etos zdrowia w szkole (czyli jej ukryty program) – środowisko
fizyczne i społeczne, atmosfera oraz
polityka i organizacja sprzyjają zdrowemu
stylowi życia oraz dobremu samopoczuciu
członków społeczności szkolnej

Współdziałanie z rodzicami i społecznością lokalną
Cele Szkoły
Promującej Zdrowie
Nadrzędnym celem Szkoły Promującej Zdrowie jest zdrowy styl życia
społeczności lokalnej, tzn. pracowników i uczniów.
Aby to osiągnąć społeczność szkolna
powinna starać się m.in.:

kształtować poczucie odpowiedzialności za zdrowie u każdej osoby,
w rodzinie i w społeczności lokalnej,

zachęcać do zdrowego stylu życia oraz stwarzać uczniom i
pracownikom realne i atrakcyjne możliwości dokonywania zdrowych
wyborów,

zapewnić sprzyjające zdrowiu środowisko fizyczne pracy i nauki,

włączyć edukację zdrowotną uczniów do programu nauczania
szkoły z wykorzystaniem aktywizujących metod nauczania,

umożliwiać uczniom rozwój ich potencjału fizycznego, psychicznego
i społecznego oraz wzmacniać ich poczucie własnej wartości,

wyposażać uczniów w wiedzę i umiejętności niezbędne do podejmowania
wyborów dla poprawy własnego zdrowia oraz tworzenia zdrowego
i bezpiecznego środowiska fizycznego,

włączyć do działań szkoły służbę zdrowia zwłaszcza do edukacji
zdrowotnej oraz do pomocy uczniom we wchodzeniu w rolę aktywnego
konsumenta opieki zdrowotnej.
Koncepcja szkoły promującej zdrowie
ma 24 lat
i narodziła się w Europie.
1986
– Międzynarodowa konferencja „Szkoła Promująca Zdrowie”
w Peebles (Szkocja), dojrzewanie koncepcji; wiodąca rola
Anglików i T. Williamsa;
1989
- Raport „Zdrowa Szkoła” opracowany przez WHO, pierwszy
oficjalny dokument programowy;
1991
- Rozpoczęcie projektu w Polsce, Czechach, Słowacji i na
Węgrzech, w czterech krajach dokonujących transformacji
ustrojowej;
1992
– utworzenie Europejskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie
(ESSzPZ);
2006
– do Europejskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie należą 43 kraje.
W Polsce popularyzację idei Szkół Promujących Zdrowie rozpoczęto projektem
"Szkoła Promująca Zdrowie", realizowanym pod kierunkiem pani profesor doktor
habilitowanej Barbary Woynarowskiej w latach 1992–1995, w 14 szkołach
podstawowych, zwanych „szkołami projektowymi".
W ramach upowszechniania projektu stworzono strukturę wspierającą rozwój
sieci Szkół Promujących Zdrowie - wojewódzkich koordynatorów. Od 1992 r.
zaczęły powstawać wojewódzkie sieci szkół promujących zdrowie. Aktualnie sieci
zorganizowano we wszystkich województwach i należy do nich 1200 szkół. Projekt
realizowany jest pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej ( 1 września
2000r. Porozumienie pomiędzy MEN i MZ w sprawie wspierania edukacji
zdrowotnej w szkole oraz sieci szkół promujących zdrowie)
Ruch Szkół Promujących Zdrowie rozwija się w Europie od 15 lat i obejmuje
obecnie 43 kraje stowarzyszone w Europejskiej Sieci Szkół Promujących
Zdrowie, którym wspólnie patronują Światowa Organizacja Zdrowia, Rada
Europy i Komisja Europejska.
Te trzy organizacje międzynarodowe wiążą z rozwojem tego ruchu nadzieje na
lepszą jakość życia ludzi w zjednoczonej Europie.
W 1992r. Utworzono Europejską Sieć Szkół Promujących zdrowie, która
zakłada, że:
-szkoła promująca zdrowie to inwestycja dla edukacji, zdrowia i demokracji;
-każde dziecko i młody człowiek w Europie ma prawo i powinien mieć możliwość
uczyć się w szkole promującej zdrowie.
Do uczestnictwa zgłosiliśmy się we wrześniu
1991 roku
jako jedna z 382 szkół.
Zostaliśmy wybrani razem
z 13 innymi placówkami rozsianymi po całej Polsce.
Należymy do szkół, które zainicjowały ideę
Szkoły Promujących Zdrowie w Polsce.
1.
Koncepcja pracy szkoły, jej struktura i organizacja
sprzyjają
uczestnictwu
społeczności
szkolnej
w
realizacji działań w zakresie promocji zdrowia oraz
skuteczności i długofalowości tych działań.
2.
Klimat społeczny szkoły sprzyja zdrowiu i dobremu
samopoczuciu
uczniów,
nauczycieli
i
pracowników szkoły oraz rodziców uczniów.
innych
3. Szkoła realizuje edukację zdrowotną i program
profilaktyki dla uczniów, nauczycieli i innych
pracowników szkoły oraz dąży do poprawy skuteczności
działań w tym zakresie.
4. Warunki oraz organizacja nauki i pracy sprzyjają
zdrowiu i dobremu samopoczuciu uczniów, nauczycieli i
innych pracowników szkoły oraz współpracy z
rodzicami.
Największy wpływ na zdrowie człowieka ma
prowadzony przez niego styl życia rozumiany jako
zespół codziennych zachowań dotyczących:
odżywiania
aktywności fizycznej
higieny
bezpieczeństwa
spożywania substancji uzależniających
relacji miedzy ludzkich
radzenia sobie ze stresem
poddawaniu się profilaktycznym badaniom lekarskim
W Szkole Podstawowej Nr 44 w ramach projektu
realizujemy szeroko zakrojone działania, mające na celu:
 kształtowanie postaw prozdrowotnych,
 dbanie o higienę i bezpieczeństwo uczniów,
 promocję zdrowego stylu życia,
 zmianę nawyków żywieniowych,
 poprawę samopoczucia społeczności szkolnej.
Nasza szkoła jest miejscem, w którym jest promowany zdrowy styl życia
oraz postawy prozdrowotne i proekologiczne. Bierzemy udział w różnych
imprezach sportowych, apelach, konkursach i kampaniach społecznych
szerzących idee Szkoły Promującej Zdrowie.
 Jako Szkoła Promująca Zdrowie dążymy do osiągnięcia celów
i realizujemy z ogromnym zaangażowaniem zadania określone
w podstawach programowych kształcenia ogólnego, a ponadto:
 pomagamy członkom społeczności szkolnej zrozumieć
i zaakceptować koncepcję szkoły promującej zdrowie;
 prowadzimy skuteczne i ciągłe działania w zakresie promocji
zdrowia, edukację zdrowotną uczniów, pracowników i dążymy
do zwiększenia jej skuteczności.
Dyrekcja i nauczyciele starają się stworzyć
klimat społeczny sprzyjający:
 zdrowiu, rozwojowi, bezpieczeństwu oraz dobremu
samopoczuciu uczniów i pracowników;
 osiąganiu przez wszystkich sukcesów i pogłębieniu
poczucia własnej wartości;
 partnerstwu oraz współdziałaniu członków
społeczności szkolnej, rodziców i osób ze
społeczności lokalnej.
 jest członkiem wojewódzkiej sieci szkół promujących zdrowie
i posiada wojewódzki certyfikat co najmniej przez 3 lata;
 dokonała autoewaluacji swoich działań w zakresie określonym
w czterech standardach SzPZ, z wykorzystaniem metod i narzędzi
dostępnych na stronie internetowej www.ore.edu.pl;
 dokonała publicznej prezentacji wyników autoewaluacji, podczas
której przedstawiła sukcesy oraz wskazała problemy wymagające
rozwiązania;
 określiła swoje kompetencje („mocne strony”) w zakresie promocji
zdrowia, którymi jest gotowa dzielić się z innymi szkołami oraz
zaproponowała sposób, w jaki tego dokona;
 otrzymała rekomendację wojewódzkiego koordynatora;
 sporządziła informację o swojej szkole do banku szkół
Certyfikat nadaje szkole Minister Edukacji Narodowej na
podstawie rekomendacji udzielonej przez Centralną Kapitułę
„Krajowego Certyfikatu Szkoła Promująca Zdrowie”
działającą przy Ośrodku Rozwoju Edukacji w Warszawie.
Szczegółowe zasady funkcjonowania kapituły określa
Regulamin organizacyjny.
Bank danych o szkołach, które posiadają certyfikat jest
prowadzony na poziomie krajowym przez Zespół ds.
Promocji Zdrowia w Ośrodku Rozwoju Edukacji.
Podstawą do udzielenia rekomendacji jest:
analiza treści zawartych w przekazanym przez szkołę formularzu A oraz
załącznikach określonych w punkcie 3a;
ocena dotychczasowych działań szkoły, jej osiągnięć, zaangażowania
w prace sieci, współdziałania z innymi szkołami itd.;
opinia koordynatora rejonowego, powiatowego lub miejskiego
w województwach, w których istnieją takie sieci SzPZ.
Certyfikat przyznawany jest szkole na
okres 5 lat.
Po upływie tego okresu szkoła może
starać się ponownie o jego nadanie,
po spełnieniu odpowiednich
warunków.
OPRACOWAŁY:
Anna Kapucińska
Ilona Warycha
Joanna Wojciechowska