Zadanie 12 - geografia.lo4.poznan.pl

01. Ziemia we Wszechświecie.
Zadania maturalne
Zadanie 12. (3 pkt)
Zjawisko zorzy polarnej należy do najbardziej widowiskowych, niezwykłych zjawisk
świetlnych. Zapowiedź jej pojawienia się gromadzi tysiące ludzi. Tak dzieje się na przykład
w Yellowknife, stolicy kanadyjskiej prowincji Terytorium Północno-Zachodniego, jednym
z głównych w świecie ośrodków turystyki związanej z oglądaniem zórz polarnych. Większość
zórz polarnych można oglądać tylko powyżej 60. stopnia szerokości geograficznej. Jednak
obserwowanie tych świetlnych widowisk jest możliwe również w niższych szerokościach
geograficznych, np.: w 1989 było to możliwe daleko na południu na Florydzie i na półwyspie
Jukatan, a w pierwszych latach XXI wieku także w Europie (w tym również w Polsce).
Badania nad zjawiskami zórz polarnych prowadzone są w ramach programów
międzynarodowych pod egidą NASA, Europejskiej Agencji Przestrzeni Kosmicznej
i japońskiego Instytutu Kosmosu i Badań Astronautycznych. Naukowcy, którzy zajmują się
przyczynami i skutkami występowania zórz polarnych, korzystają z wiedzy kosmonautów
zdobytej podczas załogowych lotów kosmicznych oraz z danych dostarczonych przez satelity,
rakiety i obserwatoria naziemne, np. Obserwatorium Zorzy Polarnej w Tromsö w Norwegii.
Źródło: Opracowano na podstawie: National Geographic, Polska, NR 11 (26) XI 2001.
Skorzystaj z załączonych materiałów oraz własnej wiedzy i opisz zjawisko zorzy polarnej.
Opisując, podaj trzy cechy charakterystyczne tego zjawiska.
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Zadanie 13. (3 pkt)
Wyjaśnij przyczyny występowania zorzy polarnej i podaj dwie konsekwencje jej wpływu
na życie i działalność człowieka na Ziemi
Wyjaśnienie .................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Konsekwencje ..............................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Zadanie 17. (2 pkt)
Uporządkuj w kolejności malejącej ciała niebieskie z Układu Słonecznego, biorąc pod uwagę
ich wielkość.
1
01. Ziemia we Wszechświecie.
Zadania maturalne
Zadanie 18. (3 pkt)
Dobierz, korzystając z materiału źródłowego, opis widocznych z Ziemi skutków
oddziaływania Księżyca, do odpowiednich czynników je wywołujących.
Zadanie 19. (3 pkt)
Podaj nazwę miasta (wybraną spośród zaznaczonych na mapie Polski na następnej stronie), w
którym istnieje największe prawdopodobieństwo wystąpienia zjawiska zorzy polarnej.
Uzupełnij schemat literami oznaczającymi wydarzenia prowadzące do powstania zjawiska
zorzy polarnej.
2
01. Ziemia we Wszechświecie.
Zadania maturalne
Zadanie 25 (0-3)
Planeta
Peryhelium Aphelium
(j.a.)
(j.a.)
Średnia
Promień
Masa (masa
prędkość
równikowy Ziemi = 1)
orbitalna
(promień
(km/s)
Ziemi =1)
Merkury
0,31
0,47
0,2
47,9
0,4
0,6
Wenus
0,72
0,73
0,6
35,0
0,9
0,8
Ziemia
0,98
1,02
1,0
29,8
1,0
1,0
Mars
1,38
1,67
1,9
24,1
0,5
0,1
Jowisz
4,95
5,45
11,9
13,1
11,2
317,8
Saturn
9,02
10,08
29,4
9,7
9,4
95,2
Uran
18,33
20,11
83,7
6,8
4,0
14,5
Neptun
29,84
30,38
163,7
5,5
3,9
17,2
Pluton
29,69
49,39
248,0
4,8
0,2
0,003
Wykorzystaj informacje z tabeli i sformułuj cztery prawidłowości dotyczące planet
Układu Słonecznego.
1....................................................................................................................................................
…………………………………………………………………………………………………..
2.....................................................................................................................................................
…………………………………………………………………………………………………...
3....................................................................................................................................................
…………………………………………………………………………………………………..
4....................................................................................................................................................
…………………………………………………………………………………………………..
Okres
obiegu
(w latach)
Zadanie 41*. (2 pkt)
a) Wymień, w kolejności od Słońca, nazwy planet typu ziemskiego.
3
01. Ziemia we Wszechświecie.
Zadania maturalne
......................................................................................................................................................
b) Podaj dwie różnice między planetami typu ziemskiego a pozostałymi planetami
w Układzie Słonecznym.
1. ..................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
2. ..................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Zadanie 64*. (1 pkt)PA
Wpisz obok każdego zdania literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe lub F, gdy zdanie jest
fałszywe.
Kometa to małe ciało niebieskie, zbudowane z drobnych odłamków skalnych oraz lodu. ………
Jednostka astronomiczna odpowiada średniej odległości Ziemi od Księżyca.
………
Największą planetą Układu Słonecznego jest Uran.
………
Droga Mleczna jest galaktyką eliptyczną.
………
Zadanie 89*. (0–1)
W tabeli podano informacje odnoszące się do planety Mars lub planety Wenus.
Wpisz obok podanych informacji znak X, wskazując, do której z planet dana informacja
się odnosi.
4